සිංහල විමානවස්තු ප්‍රකරණය- viii
සුනික්ඛිත්ත වර්ග.ය.
ස්වර්ණඛ විමාන වස්තුව.
තවද මේ විමානවස්තු ප්රසකරණයෙහි සත්වැනි වූ සුනික්ඛිත්ත වර්ග යෙහි සතරවැනි වූ සුවර්ණ් විමාන වස්තුව නම් කවරැයත්.—
සර්වැලොකෛකනාථවූ භාග්ය වත් බුදුරජාණන් වහන්සේ අන්ධගකවින්දත නම් රට වැඩ වසනසේක. එසමයෙහි එරට නාම ගොත්රරයෙන් අප්රධසිද්ධවූ එක්තරා ශ්රවද්ධාසම්පන්නවූ උපාසකයෙක් ඔහුගේ ගමට නුදුරු තැන එක්තරා මුඬු ගල් නම් පර්ව‍තයක් මුදුනෙහි සක්මන් මණ්ඩප ජනතාගෘහ භොජනශාලාදී සියල්ලෙන්ම සම්පූර්ණමකොට නිරන්තරයෙන් බුදුන්ගේ වාසයට සුදුසු පරිද්දෙන් ගඳකිළියක් කරවා බුදුන්ට පිළිගන්වා පිරිවර සහිත බුදුන් විහාරයෙහි වස්වා නිරන්තරයෙන් සකස්කොට උපස්ථාන කෙළේය. තවද නිරන්තරයෙන් පන්සිල් රකිමින් පොහෝ පෙහෙවස් වෙසෙමින් නිරන්තරයෙන් සුපිරිසුදු ශීලයෙහි පිහිටා යහපත් ශීලසංවර ඇතිව කාලක්රිහය. කොට ඒ කුශලානුභාවය ප්රුකාශකොට දක්වනු පිණිස පුෂ්පාරාම ඵලාරාමාදියෙන් සමෘද්ධවූ රමණීයවූ සීත්කළු භූමිභාග ඇති රන්පර්වාතයක් මුදුනෙහි නානාරත්නයෙන් විසිතුරුවූ රශ්මිජවලා සමුච්ඡලිත විචිත්රිවෙදිකාවෙන් පරික්ෂි්ප්ත කරණලද අනෙක ප්රවකාර විචිත්රප කර්මාෙන්තයෙන් නිමියාවූ භිත්ති දොරකවුළු සොපාන මාලාදී
සිංහල විමාන වස්තු ප්රවකරණය. 199
වශයෙන් අනෙක ප්රාකාරයෙන් අලංකෘතවූ රන් විමනෙක් පහළවිය. එසමයෙහි ආයුෂ්මත්වූ මුගලන් මහතෙරුන්වහන්සේ දෙවාචාරිකාවෙන් දෙව්ලොවට වැඩ ඒ දිව්ය්පුත්රරයා දැක ඔහු විසින් ගිය ජාතියෙහි කරණලද කුශලකර්ම ය ප්රිකාශනරවනු පිණිස මේ ගාථාවන් වදාළසේක.
“ සොවණ්ණමයෙ පබ්බතස්මිං විමානං සබ්බතො පභං, හෙමජාලකපච්ඡන්නං කිඞකිණිජාලකප්පතං
අට්ඨංසා සුක්කාථමහා සබ්බෙ වෙළුරියාමයා, එකමෙකාය අහංසියා රතනාසත්තිනිම්මිතා.
වෙළුරියසුවණ්ණස්ස ඵලිකා රූපියස්ස ච, මසාරගල්ල මුත්තාහි ලොහිතඞකමණිහි ච.
චිත්රා් මනොරමා භූමි නතත්ථුමද්ධංසතී රජො, ගොපානසීගණා පිතා කූටං ධාරෙන්ති නිම්මිතා.
සොපානානි ච චත්තාරි නිම්මිතා චතුරො දිසා, නානාරතනගබ්භෙහි ආදිච්චො’ච විරොවති”
යනුහෙයින්, “එම්බා දිව්යිපුත්රරය, මේ රන් පර්වමතය මුදුනෙහි දිලිසෙන්නාවූ තාගේ මේ විමානය අතිශයින්ම ශොභාමත් වෙයි. මත්තෙහි රන්දැල් වසා රන් රසු දැලින් සැරසී තිබෙයි. බිම ඉන්ර්පුතනීලමාණික්යරමය බැවින් රජස් ධූලි නොනැගෙයි. සියලු ටැම් වෙරළුමිණිමය වෙයි. එතකුදුවූවත් ඒ ටැම් සියල්ම අෂ්ටාංශ වෙයි. එයින් එක් අංශයෙක් වෙරළුමිණිමය. එක් අංශයෙක් ස්වර්ණශමය, එක් අංශයෙක් එලිකමය, එක් අංශයෙක් රිදීමය. එක් අංශයෙක් මැසිරිගල්මය, එක් අංශයෙක් ලොහිතඞක මිණිමය, එක් අංශයෙක් සර්වරරත්නමයද වෙයි. ගොනැස් ස්වර්ණයවර්ණකවූ පුෂ්පරාගමිණිමය වෙයි. ගොනැස් දරා සිටි කර්ණිකාව සත්රුවනින් නිමියේය. සතරදිග සත්රුවනින් නිමියාවූ හිනිමං සතරකින් හා නානාවිධ රත්නයෙන් නිර්මිතවූ නොයෙක් ගබඩායෙන් ප්රිතිමණ්ඩිතවූ මේ රන් පර්වනතය මුදුනෙහි දිලියෙන්නාවූ විමානය යුගදුරු මුදුනෙහි දිලියෙන හිරු වියනක්සේ දශදිග් ඒකාලොක කෙරෙමින් බබලන්නේය. තවද මේ විමානයෙහි නොයෙක් දිව්යාිභරණයෙන් සැරසී බබලන්නාවූ තෝ සමපනස් යොදුන් හිරු විමනෙහි දිලියෙන සූය්ය්ණයෙ දිව්යදපුත්ර්යා මෙන් සොභාමත්ව බබලන්නෙහිය. එම්බා දිව්යිපුත්රෙය, මෙබඳු දිව්යදසම්පත් ලැබීමට තා විසින් කරණලද කුශලකර්ම්ය කවරේදැ?”යි විචාරා වදාළසේක. ඒ තෙරුන් වහන්සේ විසින් විචාරණලද පැනය විසඳන්නාවූ දිව්යෙ පුත්රරතෙම මෙසේ කීයේය.
200 සිංහල විමාන වස්තු ප්රිකරණය.
“ අහං අන්ධලකවින්දලසමිං බුද්ධස්සාදිච්චබන්දුරනො, විහාරං සත්ථුල කා‍රෙසිං පසන්නො සෙහි පාණිහි. තත්ථර ගන්ධනඤ්ච මාලඤ්ච පච්චග්ග‍ඤ්ච විලෙපනං විහාරං සත්ථුථනො දාසිං විප්පසන්තෙන චෙතසා.”
යනුහෙයින්, “ස්වාමීන්වහන්ස, මම මීට පූර්ව ජාතියෙහි අන්ධයකවින්ද නම්රට එක්තරා උපාසකයෙක්වීමි. එසමයෙහි මාගේ ස්වහස්තයෙන් විහාරයෙක්කොට නොයෙක් අලංකාරයෙන් සරහා බිම සුවඳ පිරි බඩලා ගඳදුම් මල්පහන් ආදියෙන් පුදා විහාරය බුදුන්ට පිළිගන්වා බුදුන් එහි වඩා හිඳුවා සතුටු සිත් ඇතුව සිවුපසයෙන් උපකාර කෙළෙමි ස්වාමීනි, මෙපමණ කුශ කර්මුමය හෙතුකොට ගෙන මෙබඳු දිව්යෙසම්පත්තියක් ලදිමි” යි කීයේය. මෙසේ ඒ දිව්යි පුත්ර යා කුශලකර්ම‍ය ප්රකකාශකොට කීකල පිරිවර සහිත දිව්ය් පුත්රියාට විස්තර වශයෙන් බණ වදාරා මිනිස්ලොවට වැඩ බුදුන්ට එපවත් දැන්වූසේක. බුදුරජාණන් වහන්සේ එම අර්ත්ථෝත්පත්තිකොට ගෙන සම්ප්රාකප්ත පිරිසට බණ වදාළසේක. ඒ ධර්මථදෙශනාව බොහෝදෙනාට සාර්ත්ථ්කවීය.
මේ විමානවස්තු ප්ර කරණයෙහි සත්වැනි වූ සුනික්ඛිත්ත වර්ගයෙහි සතරවැනි වූ ස්වර්ණ විමාන වස්තුව කියා නිමවන ලදී
චිත්තලතා විමාන වස්තුව.
තවද මේ විමාන වස්තු ප්රධකරණයෙහි සත්වන චිත්රිලතා වර්ගයයෙහි පළමුවන චිත්ර ලතා විමාන වස්තුව නම් කවරැයත්:—
ලොවට පින්කෙත්වූ භාග්යලවත් බුදුරජාණන් වහන්සේ සැවැත්නුවර ජෙතවනාරාමයෙහි වැඩවාසයකර වදාරණසේක. එසමයෙහි වනාහි සැවැත්නුවර ස්වල්ප භොග ඇත්තාවූ දිළිඳුවූ එක්තරා උපාසකයෙක් තෙමේ අනුන්ගේ ගෙහි කර්මාභන්තකොට ජීවත් වෙයි. හෙතෙම ප්රසසන්නවූ ශ්රතද්ධාවෙන් යුක්තවූයේ ජීර්ණ්වූ මහළු වයසට පැමිණියාවූ මවුපිය දෙදෙන පොෂ්ය්ය කරමින් මෙසේ සිතුයේය. ස්වාමිකුලයෙහි සිටින්නාවූ ස්ත්රී හු නම් ඉසුරු සම්පත් නිතර ප්රා ර්ත්ථොනා කෙරෙයි. ස්වාමියා හෝ ස්වාමියාගේ වැඩිසිටියෙක් හෝ නොබලයි. එබැවින් මවුපියන්ගේ චිත්ත දුක්ඛය ආරක්ෂාිකෙරෙමින් දාරපරිග්රමහයක් නොකරමැ’යි සිතා තමාම මවුපියන්ට උපස්ථාන කරමින් නිත්යද පඤ්චශීලය හා
සිංහල විමාන වස්තු ප්රඋකරණය. 201
උපොසථ දිනයන්හි අෂ්ටාඞගශීලයද රකිමින් සුදුසු අවස්ථාවන්හි දානාදිය දීමෙන් පින්රැස්කරමින්ද සිට අනෙක් කලෙක්හි කාලක්රිදයාකොට තවුතිසා දිව්‍් ලොකයෙහි දොළොස් යොදුන් දිව්ය විමානයෙක්හි උපන්නේය. මුගලන් මහතෙරුන් වහන්සේ විසින් අසනලද ප්රසශ්නාදී විස්තර පෙර කී නයින් දතයුතුයි.
මෙහි දෙවන නන්දින විමාන වස්තුවද චිත්රරලතා විමාන වස්තුව මෙනි, වෙනසෙක් නම් අඹුදරුවන් පොෂණය කරමින් මවුපියන්ට උපස්ථාන කළ බවයි. එබැවින් මේ විමානවස්තුවද එසේ දැනගතයුතුයි.
මණිථුන විමාන වස්තුව.
තවද මේ විමානවස්තු ප්රනකරණයෙහි සත්වන චිත්රතලතා වර්ගවයෙහි තුන්වන මණිථුන විමාන වස්තුව නම් කවරැයත්.—
සර්වුලොකප්රිරයඞකරවූ භාග්ය වත් බුදුරජාණන් වහන්සේ එක් සමයෙක්හි සැවැත්නුවර ජෙතවනාරාමයෙහි වැඩ වාසයකර වදාරනසේක. එසමයෙහි වනාහි බොහෝ භික්ෂූරහු ආරණ්යර සෙනාසනයෙහි වාසයකරනසේක. එසමයෙහි ඒ භික්ෂූහන් පිඬු පිණිස ගමට වඩිනා මාර්ගහයෙහි එක් උපාසකයෙක් විසම තැන් සම කෙරෙයි. එටුහුල් පහකෙරෙයි. එසේම වනලැහැප් පහ කෙරෙයි, වර්ෂාරකාලයෙහි ඇලවල් ආදී ජලාශ ස්ථානයන්හි ඒ දඬු පාලම් සාදවයි. හිරුරැස් ඇති මාර්ගෝය දෙපස වීක්ෂහයෙන් රොපනය කෙරෙයි. ජලාශ‍යන්හි මැටි උගුලුවා පළල්වූ ගැඹුරු තැන්ද කෙරෙයි. නහන පැන් පානයකරන තොටවල් සම්පාදනය කෙරෙයි. ශක්ති පමණින් දන්දෙයි. එසේම සිල් රකියි. මෙසේ වාසය කරන්නාවූ හෙතෙම අනෙක් කලෙක්හි කාලක්රිනයා කොට තවුතිසා දිව්යදලොකයෙහි දොළොස් යොදුන් රන් විමනෙක උපන්නේය. එකල්හි ආයුෂ්මත් මුගලන් මහතෙරුන් වහන්සේ දෙවචාරිකාවෙන් වඩනාසේක් ඒ දිව්යමපුත්රතයාගේ දිව්යච ශ්රීසසම්පත් දැක ඔහු අතින් මෙසේ විචාළසේක.
“ උච්චමිදං මණිථූනං විමානං සමත්තතො ද්වාදසයොජනානි, කූටාගාරා සත්තසතා උළාරා වෙළුරියත්ථතමහා රුචකත්ථ තා සුභා”=පෙ=
යනු පෙර අසනලද පරිදියයි දැලගත යුතුයි. මණිථුන විමාන වස්තු වර්ණදනාවද කියා නිමවන ලදී. 30 202 සිංහල විමාන වස්තු ප්ර්කරණය.
අම්බ විමාන වස්තුව.
තවද මේ විමාන වස්තු ප්රමකරණයෙහි සත්වැනි වූ සුනික්ඛිත්ත වර්ග=යෙහි පස්වැනි වූ අම්බ විමාන වස්තුව නම් කවරැයත්:—
අශරණ ශරණවූ භාග්යඅවත් බුදුරජාණන් වහන්සේ එක් සමයෙක්හි රජගහනුවර වෙලුවනාරාමයෙහි වැඩ වසනසේක. එසමයෙහි රජගහනුවර එක්තරා දුප්පත් පුරුෂයෙක් බැල මෙහෙ පිණිස අනුන්ගෙන් බත් වැටුප් ගෙන ඔවුන් සන්තක අඹ උයනක් රක්ෂාැකෙරෙයි. එක් දවසක් ග්රීවෂ්ම ඍතුයෙහි තද අඩුවෙන් උණුවූ සුදු වැල්ළෙන් ගැවසීගත්තාවූ ඒ ඒ අත විස්තීර්ණවවූ මිරිඟුජලයෙන් යුත් භූමිභාග ඇති දුර මඟට පැමිණ සේදයෙන් යුත් ශරීර ඇතිව ග්රීඟෂ්මයෙන් ක්ලාන්තව අඹ උයන සමීපයෙන් වඩනා සැරියුත් මහතෙරුන් වහන්සේ දැක උන් වහන්සේ කරා එළැඹැ නමස්කාරකොට, “ස්වාමීනි, ග්රීවෂ්ම කාලය ඉතා දැඩිවෙයි; ස්වාමීන් වහන්සේගේ ශරීරයත් බලවත්වූ උෂ්ණයෙන් ක්ලාන්තවූ සේ දක්නා ලැබෙයි. ස්වාමීනි’ මා කෙරෙහි අනුකම්පායෙන් මේ අඹ උයනට වැඩ මඳ කලක් මේ සෙවනේ වැඩහිඳ මාර්ගයවිඩා සන්හිඳුවාගෙන වැඩිය මැනව’යි ආරාධනා කෙළේය. එකල මහතෙරුන් වහන්සේ ඔහු විශෙෂයෙන් ප්රැසන්නවූ බව දැක ඔහුගේ සිතට ගත් ප්රකසන්නතාව මතු මත්තෙහි වඩවඩා වැඩෙහි යොදනු කැමතිව අඹවනයට වැඩ එක්තරා අඹගසක් මුල වැඩහුන්සේක. එකල්හි ඒ පුරුෂතෙම කියන්නේ, “ස්වාමීනි, පැන් නහනු කැමතිසේක්වීනම් මේ ලි‍ඳෙන් පැන්ගෙන පිළිගන්වා නහවමි”යි කීය. තෙරුන් වහන්සේ මුවෙන් නොබැණ ඉවසූසේක. ඒ පුරුෂතෙම ළි‍ඳෙන් පැන් ගෙන පෙරා තෙරුන් වහන්සේ නැහැවූසේක. පැන් නහවා ඉක්බිති හස්තපාද ධොවනය කොට වැඩහුන් තෙරුන් වහන්සේට බොන පැන් පිළි ගැන්විය. පැන් වදාළ ඉක්බිති සන්සි‍ඳෙන ලද කාය පරිළාභ ඇති මහතෙරුන් වහන්සේ පැන් නහවාපු කුශලයත් පැන් වළඳවාපු කුශලයත් දක්වා උදක දානුනු මොදනාවෙන් බණ වදාරා ඔහු සතුටුකරවා වැඩිසේක. එකල්හි ඒ පුරුෂතෙම සිතන්නේ, “ඒකාන්තයෙන්ම ග්රී ෂ්මයෙන් එඩිතවූ තෙරුන් වහන්සේගේ ග්රීැෂ්ම සන්සිඳවා උපකාර කෙළෙමි’යි සතුටුව “එකාන්තයෙන් මා විසින් බොහෝ කුසල් රැස්කරනලද්දේය”යි කියා උදාර වූ ප්රීඑති සොම්නස් උපදවා කුශලය සිත තබාගත්තේය. ඒ පුරුෂතෙම එයින් අපරභාගයෙහි
සිංහල විමාන වස්තු ප්රරකරණය. 203
කාලක්රිේයාකොට තවුතිසා දිව්යිලොකයෙහි උපන්නේය. එසමයෙහි ආයුෂ්මත් මුගලන් මහතෙරුන් වහන්සේ දෙවචාරිකාවෙන් වඩනාසේක් ඒ දිව්යතපුත්රමයා දැක ඔහු විසින් කරනලද කුශලකර්මිය විචාරනු කැමතිව මෙසේ විචාළසේක.
“ උච්චමිදං මණිථූණං විමානං සමන්තතො ද්වාසයොජනානි, කූටාගාරා සත්තසතා උළාරා වෙළුරියත්ථත මහා රුචකත්ථිහාසුභා
කත්ථරච්ඡසි පිවසි ඛාදසී ච දිබ්බා ච වීණා පවදන්ති වග්ගු, දිබ්බා රසා කාමගුණෙත්ථ පඤ්ච නාරියො ච නච්චන්ති සුවණ්නඡත්තා.”
යනාදීන් සට කියනලද ක්රතමයෙන් ඔහුගේ දිව්යත සම්පත් වර්ණරනාකොට, “මෙබඳු සම්පත් ලැබීමට කළාවූ කුශලය කවරේදැ?”යි විචාරා වදාළසේක. එකල්හි ඒ සියලු කර්මබය ප්රයකාශකොට දක්වන්නාවූ දිව්යා පුත්රක තෙම මෙසේ කීයේය.
“ ගිම්හානං පච්ඡිමෙ මාසෙ පතපන්තෙ දිවඞකරෙ, පරෙසං භතකො පොසො අම්බාරාමමසිඤ්චති.
අථ තෙනාගමා භික්ඛු සාරිපුත්තො’ති විස්සුනො, කිලන්තරූපො කායෙන අකිලන්තොව චෙතසා.
තඤ්ච දිස්වාන ආයත්තං අවොචං අම්බසිඤ්චකො, සාධු තං භන්තෙ නහාපෙයං යං මමස්සි සුඛාවහං.
තස්ස මෙ අනුකම්පාය නික්ඛිපි පත්තචිවරං, නිසීදි රුක්ඛබූලසමං ඡායාය එකචීවරො.”
යනුහෙයින්, “ස්වාමීනි, මම යටගිය දවස බැලමෙහෙකොට රැකෙන්නාවූ එක්තරා දුප්පතෙක් වීමි. එසමයෙහි ග්රී ෂ්ම ඍතුයෙහි පශ්චිමවූ ඇසළ මස ඉරුරැස් බලවත් හෙයින් බත් වැටුප් ගෙන අනුන්ගේ අඹ උයනක් රකිමින් අඹගස් මුල පැන් වත් කෙරෙමින් ඒ ආරාමයෙහි සිටියෙමි. එසමයෙහි ආය්ය්න් මාර්ගමඥානයෙන් කෙලෙසුන් නැසූ හෙයින් ක්ලාන්ත නොවන්නාවූ සිත් ඇති සැරියුත් මහ තෙරුන්වහන්සේ ශරීරය පමණක් ග්රීෙෂ්මයෙන් ක්ලාන්තව ඒ ආරාමය සමීපයට වැඩිසේක. එකල මම උන්වහන්සේ දැක නමස්කාරකොට අඹගස්මුල වඩා හිඳුවා, ‘පැන් වදාළමැණව’යි කියා ආරාධනා කෙළෙමි. එකල්හි මහ 204 සිංහල විමාන වස්තු ප්රාකරණය.
තෙරුන්වහන්සේ මා කෙරෙහි අනුකම්පායෙන් පාසිවුර තබා එක සිවුරකින් යුක්තව වැඩසිටි සේක. එකල්හි ළි‍ඳෙන් පැන් ගෙන නහවා පැන් වළඳවා සතුටු සිත් ඇතිව උපකාර කෙළෙමි”යි කියා ඉක්බිති, මෙපමණක් විනා අනෙක් කුශලයක් ඒ ජාතියෙහි නොකළ බව හඟවන පිණිස මෙසේ කීයේය.
“ අම්බො ච සිත්තො සමණො ච නහාපිතො, මයා ච පුඤ්ඤං පසුතං අනප්පකං, ඉති සො පීතියා කායං සබ්බං එරති අත්තනො.
තදෙව එත්තකං කම්මං අකාසිං තාය ජාතිය, පහාය මානුසං දෙහා උප්පන්තොමහි නන්ද නං.
නන්ද නෙ පවනෙ රම්මෙ නානාදිජ ගණායුතෙ, රමාමි නච්ච ගීතෙහි අච්ඡරාහි පුරක්ඛතො”ති.
යනුහෙයින්, “ස්වාමීනි, ඒ ජාතියෙහි මා විසින් අඹගස්මුල පැන් වත්කරන ලද්දේය. තෙරුන්වහන්සේද පැන් නහවන ලද්දේය. එබැවින් ඒ තෙරුන්වහන්සේට කළ උපකාරය පමණක් විනා ඒ ජාතියෙහි අනෙක් කුශලයක් මා විසින් නො කරණ ලද්දෙය. එපමණ කුශලය හෙතුකොටගෙන මේ දිව්යමලොකයෙහි ඉපිද නන්ද්නොද්යාණනයෙහි නෘත්ය ගීතාදී වශයෙන් ක්රීඑඩා කෙරෙමින් උදාරවූ දිව ඉසුරු ලැබ පඤ්චකාම සම්පත් අනුභව කෙරෙමි”යි කීයේය. එකල්හි මහ තෙරුන්වහන්සේ ඕහට බණ වදාරා මිනිස් ලොවට වැඩ බුදුන්ට එපවත් දැන්වූසේක. බුදුරජාණන්වහන්සේ එම අර්ත්ථෝත්පත්තිකොටගෙන සම්ප්රා්ප්ත පිරිසට බණ වදාළ සේක. ඒ ධර්ම්දෙශනාව බොහෝ දෙනාට සාර්ත්ථ ක විය.
මේ විමානවස්තු ප්රාකරණයෙහි සත්වැනි සුනික්ඛිත්ත වර්ගදයෙහි පස්වැනි අම්බ විමාන වස්තු වර්ණෙනාව කියා නිමවනලදී.
ගොපාල විමාන වස්තුව.
තවද මේ විමාන වස්තු ප්රුකරණයෙහි සත්වැනි සුනික්ඛිත්ත වර්ගසයෙහි සවැනි ගොපාල විමාන වස්තුව නම් කවරැයත්:—
සකල ගුණ නිධානවූ භාග්යතවත් බුදුරජාණන් වහන්සේ එක් සමයෙක්හි රජගහනුවර වැඩවසනසේක. එසමයෙහි රජගහ නුවර වසන්නාවූ එක්තරා ගවපාලයෙක් ගවයන් රක්නා පිණිස සිංහල විමාන වස්තු ප්ර කරණය. 205
යන්නේ උදය බත් පිණිස යවසාලින් කරනලද කොමු ආහාරයක් ජීර්ණරවූ කිළුටු වස්ත්රඋයක බැඳගෙන, ‘කල්යවා අනුභව කෙරෙමි’ සිතා නුවරින් නික්ම ගවයන් යැසිරෙන්නාවූ ගොදුරු බිමට පිමිණියේය. එසමයෙහි ආයුෂ්මත්වු මුගලන් මහ තෙරුන්වහන්සේ ඒ ගවපාලයා දැක සිතා වදාරණසේක්’ “මේ ගව පාලකයා දැන් කාලක්රි යා කෙරෙයි. එතකුදු වුවත් මට කොමු ආහාරයක් දන්දී තවුතිසා දෙව්ලොව උපන්නේය”යි දැන ඔහු සමීපයට වැඩිසේක. එකල්හි ඒ ගවපාල තෙම කල්වේලා බලා තෙරුන්වහන්සේට කොමු ආහාරයක් දන් දෙනු කැමතිවිය. එසමයෙහි ගවයෝ අන්න්ගේ උඳු කෙතට වන්නාහුය. ඒ බව දැක ගොපලුතෙම සිතන්නේ, ‘කිමෙක්ද, පළමුකොට මේ තෙරුන්වහන්සේට කොමු දන් දෙම්ද, නොහොත් ගවයන් උඳුකෙතෙන් පිටත්කෙරෙම්දැ?”යි සිතුයේය. එකල්හි ඔහට මෙබඳු තිතෙක් පහළවිය. උඳුකෙත හිමියෝ මට යමක් කරනු කැමැත්තාහු නම් උන්ට මනාප දෙයක් කෙරෙත්වා; තෙරුන් වහන්සේ වැඩිසේක් වී නම් මාගේ මේ කොමුදානයට අන්තරාය වෙයි; පළමුකොට මේ තෙරුන්වහන්සේට කොමු ආහාර පිළිගැන්විය. උන්වහන්සේද ඔහු කෙරෙහි අනුකම්පායෙන් පිළිගත්සේක. ඉක්බිති ගවයන් නවතන පිණිස උවදුරු නොබලා දිවන්නාවූ ගවපාලයාගේ පය වැදීමෙන් කිපුණු නාගයෙක් දෂ්ට කෙළේය. තෙරුන්වහන්සේ ඔහු කෙරෙහි අනුකම්පායෙන් කොමු වළඳන්ට පටන්ගත්සේක. ගවපාල තෙම ගවයන් නවතා කෙතින් පිටත්කොට ආයේ කොමු වළඳනා තෙරුන් වහන්සේ දැක උදාරවූ ප්රී ති සොම්නස් පිළි ලබමින් හුන්නේය. එකෙණෙහිම එහුගේ සකල ශරීරයෙහි විෂ ව්යාීප්තව මොහොතකින් හිස මුදුනට පැමිණි කල්හි කාලක්රිියාකොට තවුතිසා දෙව්ලොව දොළොස් යොදුන් රන් විමනෙක උපන්නේය. එසමයෙහි ආයුෂ්මත් මුගලන් තෙරුන්වහන්සේ යට කියනලද ක්ර්මයෙන් දෙවචාරිකාවෙන් වඩනාසේක්, ඒ දිව්ය පුත්රසයා දැක මෙසේ විචාරා වදාළසේක.
“ අලඞකතො මාලහාරි සුවත්ථොක සුකුණ්ඩලී කප්පිතකෙසමස්සු, ආමුත්ත හත්ථාභරණො යසස්සි දිබ්ඩෙ විමානම්හි යථා ‘පි වන්දි,මා.
206 සිංහල විමාන වස්තු ප්රුකරණය.
දිබ්බා ච වීණා පවදත්තීවග්ගු අට්ඨවඨකා සික්ඛිතා සාධුරූපා, දිබ්බා ච කඤ්ඤා තිදසවරා උළාරා නච්චන්ති ගායන්ති පමොදයන්ති”
යනුහෙයින්, “එම්බා දිව්යත පුත්රහය, අන්දන් තබනලද දැළි රැවුලු ඇතිව වස්ත්රාාභරණ මාලාදියෙන් හා හස්තාභරණාදි රැවුලු ඇතිව වස්ත්රාපභරණ මාලාදියෙන් හා හස්ත්රා භරණාදියෙන්ද අනෙකප්රලකාර දිව්යාසලඞකාරයෙන්ද සැරසී මේ දිව්යහ විමානයෙහි බබළන්නාවූ තෝ යම්සේ චන්ර්ු ඇයා තාරකාවන් පිරිවරා ශරීරාලොකයෙන් ඒකාලොක කෙරේද එමෙන් මේ දෙව් පිරිස් පිරිවරා ශරීරාලොකයෙන් දශදිග් එකාලොක කෙරෙමින් දීප්තිමත්ව බබළන්නෙහිය. තවද සිවුසැටක් පමණ ස්ත්රීක අලඞකාරයෙන් සැරසුනාවූ නොයෙක් දහස්ගණන් දිව්යාවඞලනාවෝ නටමින් ගායනාකරමින් තොප සතුටු කරන්නාහුය. එම්බා දිව්යාපුත්රවය, තෝ මෙබඳු දිව ඉසුරක් ලැබීමට කළාවූ කුශලකර්ම්ය කවරේදැ?” යි විචාරා වදාළසේක. එකල්හි ඒ ප්ර ශ්නය විසඳන්නාවූ දිව්යර පුත්රක තෙම මෙසේ කීයේය.
“ අහං මනුස්සෙසු මනුස්සභූතො සඞගම්ම රක්ඛිස්සං පරෙසං ව ධෙනුයො, තතො ච ආගා සමණො මමත්තිකෙ ගාවො ච මාසෙ අගමංසුඛාදිතුං.
ද්වයජ්ජ කිච්චං උභයඤ්ච කාරියං ඉච්චෙවහං භන්තෙ තදා විචිත්තයිං, ත්තො ච සඤ්ඤං ජටිලද්ධයොනිසො දදාමි භන්තෙ’ ති ඛිපිං අන්නත්කං.
සො මා‍සඛෙත්තං තුරිතො අවාසරිං පුරා අයං භඤ්ජතී යස්සිදං ධනං, තතො ච තණ්හො උරගො මහාවිසො අධංසි පාදෙ තුරිනස්ස මෙ සතො.
ස්වාහං අට්ටොම්හි දුක්ඛෙන පිළිතො භික්ඛු ච තං සාමං මුඤ්චිත්වාළ නන්තකං, අහාසි කුම්මාසං මමානුකම්පයා තතො චුතො කාලකතොම්හි දෙවතා.
ත ද්ව කම්මං කුසලං කතං මයා සුඛඤ්ච කම්මං අනුහොමි අත්තනා, තයා හි භන්තෙ අනුකම්පිතො භුසං කතඤ්ඤුතායං අභිවාදයාමි තං. සිංහල විමාන වස්තු ප්රකකරණය. 207
යනුහෙයින්, “ස්වාමීනි, යටගිය දවස මිනිස් ලොව වසන සහයෙහි අනුන්ගේ ගවයන් රක්ෂාිකරන ගව පාලයෙක් වීමි. එසමයෙහි කොමු ආහාරයක් කිළුටු වස්ත්රායක බැඳගෙන ගවයන් රක්නා පිණිස ගොදුරු සෙවීමට ගොස් ගවයන් එක්කොට රක්ෂාය කෙළෙමි. එසමයෙහි ස්වාමීවූ නුඹවහන්සේ එතැනට වැඩිසේක. එකල්හි මම කොමු දන් දෙන්ට සිතීමි. එකෙණෙහිම ගවයෝ උඳුකෙත කන්ට යන්නාහුය. මෙසේ මා විසින් වහා කරන්ට සුදුසු කටයුතු දෙකක් එකවිටම සම්ප්රාරප්ත විය. ‘මේ දෙකෙන් පළමුකොට කුමක් කෙරෙම්දැ?’ යි සිතන්නාවූ මම සිහිනුවණින් යෙදී මෙසේ සිතීමි. ‘කෙත් හිමියන් මට කුමක් කරතත් පළමුකොට කොමු පිළිගන්වමි’යි සිතා ජීර්ණුවූ කිළුටු වස්ත්රමයෙහි බැඳ තුබූ කොමු පළමුකොට පිළිගැන්වූයෙමි. නැවත ‘මේ උඳුකෙත මැඩකාපු නම් නපුර; ඊට පළමුවෙන් ගවයන් කෙතෙන් පිටත්කෙරෙමි’යි සිතා වහා දිවන්නෙම් එසමයෙහි කළු නාගයෙක් උවදුරු නොබලා දුවන්නාවූ මාගේ පය දෂ්ට කෙළේය. ස්වාමීන්වහන්සේ මා කෙරෙහි අනුකම්පාවෙන් කොමු වැළඳූසේක. නාගයා විසින් දෂ්ටකරනලදුව දුඃඛවේදනාවෙන් පීඩිතව කාලක්රිසයාකොට මේ දිව්යස ලොකයෙහි උපන්නෙමි. මේ දිව ඉසුරු ලැබීමට මා විසින් කරන ලද්දේ මෙපමණවූ ස්වල්ප කුශල කර්මියෙකි. එතකුදුවුවත් පින්කෙත බලවත් හෙයින් මහත්වූ දිව්යය සම්පත්තියක් අනුභව කෙරෙමි”යි කියා නැවත තෙරුන්වහන්සේගේ ගුණයට ප්ර්ශංසා කරන්නේ,
“ සදෙවකෙ ලොකෙ සමාරකෙ ච අඤ්ඤො මුනි නත්ථිස තයානුකම්පකො, තයා හි භන්තෙ අනුකම්පිතො භුසං කතඤ්ඤුතායං අභිවාදයාමිතං.
යනුහෙයින්, “සිවාමිනි, නුඹවහන්සේ හා සමානවූ සකල සත්වරයන් කෙරෙහි දයානුකම්ප ඇති ඍෂීන්වහන්සේ කෙනෙක් දෙවියන් මරුන් සහිතවූ මේ ලොකයෙහි ඒකාන්තයෙන්ම නැත්තේමය. නුඹවහන්සේ විසින් අනුකම්පා කරන ලද්දාවූ මම මෙබඳු දිව ඉසුරක් ලදිමි. එබැවින් කෘතොපකාර පිණිස නුඹ වහන්සේට නමස්කාර කෙරෙමි”යි කියා ප්රුශංසාකොට නමස්කාර කෙළේය. එකල්හි ආයුෂ්මත් මුගලන් මහතෙරුන් වහන්සේ පිරිවර සහිතවූ ඒ දිව්යර පුත්රියාට විස්තර වශයෙන් බණ වදාරා මිනිස්ලොවට වැඩ බුදුරජාණන් වහන්සේට ඒ සියලු ප්රසවෘත්තිය දැන්වූසේක. එම අර්ත්ථොසත්පත්තිකොටගෙන සම්
208 සිංහල විමාන වස්තු ප්රොකරණය.
ප්රාසප්ත පිරිසට බණ වදාරන්නාවූ භාග්යපවත් බුදුරජාණන් වහන්සේ ශ්රී් මුඛයෙන් නිකුත් සුවඳින් සියලු දම්සභා මණ්ඩපය සුවඳ කරඬුවක්සේ කෙරෙමින් මෙසේ වදාළ සේක.
“ දිස්වාන දෙවං පටිපුච්ඡි භික්ඛු උච්චෙ විමානම්හි චිරට්ඨිතීකෙ, ආමුත්තහත්ථාමභරණං යසස්සිං දිබ්බෙ විමානම්හි යථාපි චන්දිිමා.”
යනුහෙයින්, “යම්සේ චන්ර්ණ දිව්යෙ පුත්රශයා තමන්ගේ දිව්යව විමානයෙහි ධවලවූ සිසිකිරණයෙන් ජොතිමත්ව බබළාද එමෙන් තුන්කෙළ හැටලක්ෂෙයක් හවුරුදු මුළුල්ලෙහි සැප විඳිනා පිණිස චිරස්ථායීව පිහිටියාවූ තමන්ගේ උතුම් දිව්යද විමානයෙහි හස්තාභරණ පාදාභරණාදි නොයෙක් දිව්යා ලංකාරයෙන් සැරසී මහත්වු යසසින් හා ශරීරාලොකයෙන් දශදිග් එකාලොක කෙරෙමින් බබළන්නාවූ ගොපාල නම් දිව්යී පුත්රියා දැක මුගලන් මහතෙරහු ‘එම්බා දිව්ය් පුත්රනය, තෝ මේ දිව ඉසුරු ලැබීමට ගිය ජාතියෙහි කළාවූ කුශලය කවරේදැ?”යි විචාළේය. ඒ දිව්යා පුත්ර යාද කුශලකර්මළය ප්රරකාශකොට කීයේය.’ යනාදීන් සියලුම කථා ප්රලවෘත්තිය වදාරා චතුස්සත්යලය ප්රුකාශකොට බණ වදාළසේක. ඒ ධර්මු දෙශනාව බොහෝ දෙනාට සාර්ත්ථ්ක විය.
මේ විමානවස්තු ප්රනකරණයෙහි සත්වැනි සුනික්ඛිත්ත වර්ගරයෙහි සවන ගොපාල විමාන වස්තු වර්ණරනාව කියා නිමවන ලදී
කන්ථක විමාන වස්තුව.
තවද මේ විමාන වස්තු ප්රවකරණයෙහි සත්වන සුනීක්ඛිත්ත වර්ගශයෙහි සත්වැනිවූ කන්ථක විමාන වස්තුව නම් කවරැයත්:—
ත්රෛැලොක්යථතිලකවූ භාග්යනවත් බුදුරජාණන්වහන්සේ සැවැත් නුවර සමීපයෙහි අනේපිඬු මහ සිටාණන් විසින් කරවා පිළිගන්වනලද ජෙතවනාරාමයෙහි වැඩවාසයකර වදාරනසේක. එසමයෙහි වනාහි ආයුෂ්මත් මුගලන් මහතෙරුන්වහන්සේ දෙවචාරිකාවෙහි හැසිරෙනසේක් තවුතිසා දෙව්ලොවට වැඩි සේක. එකෙනෙහි කන්ථරක නම් දිව්යුපුත්රසතෙම තමාගේ දිව්ය’ භවනයෙන් නික්ම දිව්ය යානාවකට නැගී මහත් දිව පිරිස් පිරිවරා මහත්වූ දිව්යත ඍද්ධියෙන් යුක්තව උයන් කෙළි පිණිස යනුයේ ආයුෂ්මත් මුගලන් මහ තෙරුන්වහන්සේ දැක හටගත් සිංහල විමාන වස්තු ප්රආකරණය. 209
ගෞරව බහුමාන ඇත්තේ, මහා දිව්ය් යානාවෙන් බැස තෙරුන් වහන්සේ කරා පැමිණ පසඟ පිහිටුවීමෙන් වැඳ දොහොත් මුදුනෙහි තබාගෙන නමස්කාරකොට සිටියේය. ඉක්බිති තෙරුන් වහන්සේ ඒ දිව්ය පුත්රමයාගේ උදාරවූ ශ්රීස සම්පත් දැක මෙසේ විචාරා වදාළසේක.
“පුණ්ණමාසෙ යථා වන්දොත නක්ඛත්තපරිවාරිතො, සමන්තා අනුපරියාති තාරකාධිපතී සසී.
තථූපමි ඉදං ව්යාමහං දිබ්බං දෙවපුරම්හි ච, අතිරොවති වණ්ණෙන උදයත්තොව රංසිමා.
වෙළුරියසුවණ්නස්ස ඵලිකා රූපියස්ස ව, මසාරගල්ලමුත්තාහි ලොහිතඞකමණිහි ච.
චිත්රා් මනොරමා භූමි වෙළුරියස්ස සන්ථ තා, කූටාගාරා සුභා රම්මා පාසාදො තෙ සුමාපිතො.
රම්මා ච තෙ පොක්ඛරණී පුථුලොමනීසෙවිතා, අච්ඡොදිකා විප්පසන්තා සොණ්නවාලු කසන්ථසතා.
නා නා පදුමසඤ්ඡන්නා පුණ්ඩරීකසමොත්තා, සුරභිං සම්පවායන්ති මනුඤ්ඤාමාළුතෙරිතා.
තස්සා තෙ උභතො පස්සෙ වනගුම්බා සුමාපිතා, උපෙතා පුප්ඵරුක්ඛෙහි ඵලරුක්ඛෙහි වූභයං.
සොවණ්ණපාදෙ පල්ලඞකෙ මුදුකෙ වොල සන්ථාතෙ, නිසින්තං දෙවරාජංච උපතිට්ඨන්ති අච්ඡරා”
යනුහෙයින්, “එම්බා දිව්යාපුත්රෙය, තාරකා සමූහයා පිරිවරනලද චන්ර්ිව් දිව්යයපුත්රඋතෙම පුරපසලොස්වක් දිනයෙහි අහසෙහි යම්සේ බබළාද එපරිද්දෙන් හාත්පස බබුළුවමින් චන්ර්තෙමයාසේ හැසිරෙන්නෙහිය. තවද දහසක් රැසින් ලොකය ආලොකකරමින් හැසිරෙන්නාවූ සූය්ය්ම දිව්යැ රාජයා මෙන්ද බබළන්නෙහිය. එසේම තාගේ මේ විමාන භූමිය ඉන්ර්ම නීල මාණික්ය‍මය බැවින් රජස්ධූලි නොනැගෙයි, සියලු ටැම් වෛඪූය්ය්ස මාණික්ය‍මය වෙයි. එයින් එක් අංශයෙක් ඵලිකමය, එක් අංශයෙක් රිදීමය, එක් අංශයෙක් මසාරගල්මය, එක් අංශයෙක් මුතුමය, එක් අංශයෙක් ලොහිතඞක මාණික්යනමය,
27 210 සිංහල විමාන වස්තු ප්රනකරණය.
එක් අංශයෙක් සර්ව රත්නමය වෙයි. ඒ දිව්යය ප්රායසාදයෙහි සිත් කළුවූ කූටාගාර වෙයි. නොයෙක් මීන සමූහයාගෙන් ගැවසී ගත්තාවූ සිත්කළුවූ පොකුණින් හා මනාකොට පිරිසුදුවූ වැලි තලාවෙන් යුක්තවූ පස්පියුමෙන් ගැවසුනාවූ සිත් අලවන්නාවූ පුෂ්කරණි වෙයි. අනෙක ලතා සමූහයාගෙන් හා මිහිරි සුවඳින් යුක්තවූ සිත්කලුවූ නොයෙක් වන වෘක්ෂක සමූහයෙන් ඒ දිව්ය ප්රඳසාදය දෙපස ගැවසී ගත්තේය. එසේම නොයෙක් මලින් හා ඵල සමූහයෙන් සෙවුනාලද ඒ වෘක්ෂ යෝ සිත් අලවමින් සිටියෝය. ඒ ස්වර්ණෙවර්ණෘවූ දිව්යව ප්රාූසාදයෙහි මෘදු මොලොක්වූ දිව්යෝමය ආස්තරනයෙන් අතුරනලද පය්ය්ඒ සඞකයෙහි දිව්යවප්සරාවන් සමූහයා විසන් පිරිවරනලද ශක්රතදිව්ය රාජයා මෙන් සර්වාාභරණාදීවූ නොයෙක් උදාරතර දිව්ය ශ්රීර ශොභාවෙන් බබළමින් සිටින්නාවූ දිව්යය පුත්රකය, තෙපි කවර කුශලකර්මියකින් මෙබඳු මහත් දිව්යව ශ්රී සම්පත්තියක් ලබන ලද්දේදැ?”යි විචාරා වදාළ සේක. ඒ අසා දිව්යව පුත්රසතෙම තෙරුවන්වහන්සේ කෙරෙහි හටගත් ගෞරව බහුමාන ඇතිව මෙසේ ප්රසකාශ කෙළේය.
“ අහං කපිලවත්ථු සමිං සාකියානං පුරුත්තමෙ, සුද්ධොදනස්ස පුත්තස්ස කන්ථුකො සහ‍ංජො අහං.
යදා සො අඩ්ඪරත්තායං බොධායමභිනික්ඛමි, සො මං මුදුගි පාණීහි ජාලතම්බනඛෙහි ච.
සත්ථි ආකොටයිත්වා්න වහ සම්මාති ච බ්රැොවි, අහං ලොකං තාරයිස්සං පත්තො සම්බොළුධි මුත්තමං.
තං මෙ ගිරං සුණ්නතස්ස හාසො මෙ විපුලො අහු, උදග්ගවිත්තො සුමනො අහිසිංසිං තදා අහං.
අභිරුළ්හඤ්ච මං ඤත්වාි සක්යමපුත්තං මහායසං, උදග්ගවිත්තො මුදිතො වහිස්සං පුරිසුත්තමං.
පරෙසං විජිතං ගන්ත්වාහ උග්ගතස්මිං දිවාකරෙ, මමං ඡන්නඤ්ච ඔහාය සො නපෙක්ඛා අපක්කමි.
තස්ස තම්බනඛෙ පාදෙ ජිවහාය පරිලෙහිසං, ගච්ඡන්තඤ්ච මහාවීරජ ඛිප්පං මෙ මරණං අහු.
තස්සෙව ආනුභාවෙන විමානං ආවසාමිදං, සබ්බකාමගුණොපෙතං දිබ්බං දෙවපුරම්හි ච.
සිංහල විමාන වස්තු ප්රංකරණය. 211
යඤ්ච මෙ අහුවා හාසො සද්දං සුත්වාහන බොධියා, තෙනෙව කුසලමුලෙන ඵුසිස්සා ආසවක්ඛයං.
සචෙ හි භන්තෙ ගච්ඡෙය්යාඛසි සත්ථුක බුද්ධස්ස සන්තිකෙ, මමාපි නං වතනෙන සිරසා වජ්ජාසි ව්ද් චහනං.
අහම්පි අට්ඨුං ගච්ඡිස්සං ජිනං අප්පටිපුග්ගලං, දුල්ලභං දස්සනං හොති ලොකනාථාන තාදිනං”ති.
යනුහෙයින්, “ස්වාමීනි, මුගලන් මහතෙරුන්වහන්ස, මම යටගිය දවස ශාක්යයයන්ගේ උත්තමවූ කපිලවාස්තුපුරයෙහි සුද්ධොදන මහරජහුගේ පුත්රනවූ සිද්ධාර්ථ නම් උතුම් කුමාරයාණන් උපන් දවස්හිම කන්ථුක නම්වූ අශ්වරාජන්ව උපන්මි. එසේ ඉපිද උතුම්වූ දෙතිස් මහා පුරුෂලක්ෂදණයෙන් හා අසූඅනුව්යසඤ්ජන ලක්ෂිණයෙන්ද යුක්තවූ ඒ මාගේ ස්වාමීවූ සිද්ධාර්ථසකුමාරයාණන් යම් දවසක මධ්යුම රාත්රිවයෙහි බුදුබව ලැබීම පිණිස නික්මුණු සේක්ද, එදවස්හි මාගේ ඡඞඝාප්රයදෙශය ආස්පොටනයකොට, “කන්ථ කය, මම සම්යේක්ස‍ම්බොධියට පැමිණ දෙවියන් සහිතවූ සියලු ලොකවාසි සත්ව‍යා සංසාර නැමති කැන්තාරයෙන් එතර කිරීම පිණිස යන්ට නික්මුණෙමි, එබැවින් වහා යාමට සිතට ගතයුතුය”යි කී කල්හි මම මහත් සතුටට පැමිණ ඔද වැඩියාවූ සිත් ඇතිව ඒ වචනය පිළිගත්තෙමි. එසේ පිළිගෙන මහත් යසස් ඇත්තාවූ ශාක්යි පුත්ර්වූ පුරුෂොත්තමයා මාගේ පිටට නැගුණුකල්හි ඔද වැඩියාවූ සිත් ඇති මම උන්වහන්සේ ගෙන ගියෙමි. හිරු නැගුණු කල්හි, තෙරඤ්ජරානම් ගංතෙරින් එතර පිට නුවරකට පැමිණ ඡන්න නම් ඇමතියා හා මාද අත්හැර අප කෙරෙහි කිසිම අපෙක්ෂා මාත්රැයකදු නැතිව ප්ර ව්රදජ්යාෙවට පැමිණියේය. පැවිදි බවට පැමිණියාවූ උන්වහන්සේගේ දෙතිස් මහා පුරිස් ලකුණු ආදිය බලමින් ඒ මහා පුරුෂොත්තමයා අත්හැර හඬ හඬා ඡන්තාමාත්යණයා හා සමග සිටියාවූ මම ඒ ශ්රීතමත්වූ ශාක්යත පුත්ර යාණන් වහන්සේගේ දර්ශආනපථය ඉක්මුණු කල්හි උන්වහන්සේ නොදැකීමෙන් හටගත්තාවූ ප්රිදය විප්රමයොග දුඃඛය කරණකොටගෙන සුවකළ නොහැකි මහත් ආබාධයෙන් වහා මරණයට පැමිණියෙමි. බුදුබව ලැබීම පිණිස නික්මුණාවූ උන්වහන්සේ විසින් කියනලද ඒ සම්යුක් සම්බොධි යන වචනය මෙනෙහිකිරීමෙන් කරන ලද නිරාමිසවූ පුණ්යාමනුභාවය කරණ කෙටගෙන ඒ මරණින් මත්තෙහි සියලු කාමගුණයෙන් යුක්තවූ ශක්ර දිව්යෙරාජයා මෙන් තවුතිසා දෙව්ලොව උදාරවූ
212 සිංහල විමාන වස්තු ප්ර කරණය.
දිව්යස ශ්රීා සම්පත්තියෙන් යුක්තව කන්ථුක නම් දිව්ය රාජන්ව උපන්මි. ස්වාමින්වහන්ස, ‘සම්ය්ක් සම්බොධි’ යන ශබ්ද මාත්ර යාගේ ශ්ර්වණයෙන් ප්රීවති ප්රාමොදායට පැමිණීම කරණකොටගෙන මේ සා දිව්යම ශ්රී සම්පත්තියට පැමිණියෙමි. එමෙන්ම ඒ සම්මා සම්බොධි යන වචනයාගේ ශ්රීවණමය ප්රීිතියම ආශ්රණවයන්ගේ ක්ෂියකිරීමෙන් ලැබෙන නිර්වාගණ ධර්මරය ලැබීමටද මහොපකාර වන්නේය. එබැවින් ස්වාමීනි, මුගලන් මහ තෙරුන් වහන්ස, මමද තථාගත සම්මාසම්බුදුරජාණන් වහන්සේගේ ශ්රීම පාද පද්මය වන්දුනාකිරීමට යන්නෙමි. ඊට පළමුව නුඹවහන්සේ වැඩ වදාරණසේක් වීනම් මා විසින් සම්මාසම්බුදුරජාණන් වහන්සේගේ ශ්රී පාද වන්ද්ය වන්දකනා කළ බව සැළකරන සේක්ව”යි යාච්ඤා කෙළේය. මුගලන් මහතෙරුන්වහන්සේද මිනිස් ලොවට වැඩ තථාගතයන් වහන්සේට එපවත් සැලකෙළේය. කන්ථනක නම් දිව්යසරාජ තෙමේද කී පරිද්දෙන් කෙළෙහිගුණ සැලකීම් වශයෙන් බුදුරජාණන් වහන්සේ කරා පැමිණ වැඳ එකත්පසෙක්හි සිටියේය. එකල්හි බුදුරජාණන්වහන්සේ කන්ථපක දිව්යෙරාජයා ඇතුළුවූ පිරිසට ධර්මුදෙශනා කළසේක. ඒ ධර්මපදෙශනාවශානයෙහි ඒ දිව්ය රාජයා ඇතුළුවූ බොහෝදෙන සෝවාන් ආදී මාර්ගැඵලයට පැමි‍ණීමෙන් නිර්වාාණ සම්පත්තිය අවබෝධකර ගත්තෝය.
මේ විමානවස්තු ප්ර කරණයෙහි සත්වැනි සුනික්ඛිත්ත වර්ගමයෙහි සත්වැනි කන්ථක විමාන වස්තු වර්ණහනාව කියා නිමවනලදී
අනෙක වණ්ණ විමාන වස්තුව.
තවද මේ විමාන වස්තු ප්ර.කරණයෙහි සත්වැනි සුනික්ඛිත්ත වර්ගෝයෙහි අටවැනි වූ අනෙක විමාන වස්තුව නම් කවරැයත්:—
සකල ගුණ නිධානවූ භාග්යවවත් බුදුරජාණන් වහන්සේ සැවැත්නුවර දෙව්රම්වෙහෙර වැඩවසන සමයෙහි එක් දවසක් ආයුෂ්මත්වූ මුගලන් මහතෙරුන් වහන්සේ යට කියනලද ක්ර්මයෙන් දෙවචාරිකාවෙන් තවුතිසා භවනයට වැඩිසේක. එකල්හි අනෙකවර්ණෙ නම්වූ එක්තරා දිව්යසපුත්රඅයෙක් තෙරුන් වහන්සේ දැක සතුටුව බලවත්ව හටගත්තාවූ ගෞරව බහුමාන ඇතිව තෙරුන් වහන්සේ කරා එළැඹැ නමස්කාරකොට එකත්පස්ව
සිංහල විමාන වස්තු ප්රපකරණය. 213
සිටියේය. එකල්හි මහතෙරහු ඒ දිව්යවපුත්රතයා දැක ඔහු විසින් පූර්ව්ජාතියෙහි කරනලද කුශලකර්මමය විචාරනු කැමැතිව ඒ දිව්ය පුත්රරයා අතින් මෙසේ විචාළසේක.
“ අනෙකවණ්ණං දරසොකනාසනං විමානමාරුය්හ අනෙක චිත්තං, පරිවාරිතො අච්ඡරාසංගණෙන සුතිච්චිතො භුතපතීච මොදසි.
සමස්සමො නත්ථිත කතො පනුත්තරො, යසෙන පුඤ්ඤෙන ච ඉද්ධියා ච; සබ්බෙ ච දෙවා චිදස ගණා සමෙච්ච තං තං නම්සන්ති සසිං ච දෙවා”-පෙ-
යනුහෙයින්, “එම්බා දිව්යතපුත්රුය,නීලපීතාදී වශයෙන් නොයෙක් වර්ණෙයෙන් බබලන්නාවූ තාගේ රූපශ්රී සෞන්දය්ය්‍ර ය දුටු කෙණෙහිම සිත්ශොක ඵරිලාභය ග්රීණෂ්මකාලයෙහි පැන් කල ශරීරය සිහිල්වන්නාසේ දුරුවන්නේය. අනෙකප්ර කාර විසිතුරු කර්මානන්තයෙන් නිර්මිතවූ විමානරූඪව දිව්යයසමූහයා විසින් පිරිවරන ලදුව සුනිර්මිත දිව්යනරාජලීලාවෙන් දීප්තිමත්ව බබලන්නෙහිය. පරිවාරසම්පත්තියෙන්ද ආනුභාවයෙන්ද ඓශ්චය්ය්ලීල සම්පත්තියෙන්ද යන සියල්ලෙන්ම තෝ අග්රදවන්නේහි. යම් සේ පුරපෑළවිය දිනයෙහි පෙනෙන්නාවූ චන්ර්ලෙනයාට සියලු මනුෂ්යශයෝ මුළු මුළුව වඳිද්ද එමෙන් තවුතිසා වැසි දෙවතාවෝ තට වඳිති; පූජාසත්කාර කෙරෙති. මෙසේ අග්රමබවට පැමිණෙන්නට තා විසින් කරනලද කුශලකර්මඅය කවරේදැ”යි විචාළසේක. මෙසේ තෙරුන් වහන්සේ විසින් විචාරනලද පැනය විසඳන්නාවූ දිව්යිපුත්රගතෙම මෙසේ කීයේය.
“ අහං භද්යනන්ත අහුවාසි පුබ්බෙ සුමෙධනාමස්ස ජිනස්ස සාවකො, පුඵුජ්ජනො අනවබොධො හමස්මිං සො සත්තවස්සානි පරිබ්බජිස්සහං.
ස්වාහං සුමෙධස්ස ජිනස්ස සත්ථු නො පරිනිබ්බු‍තස්සො ඝතිණ්ණස්ස තාදිනො, රතනුච්චයං හෙමජාලෙත ඡත්තං වන්දි්ත්වා ථූපස්මිං මනං පසාදයිං.”
යනුහෙයින්, “මේ මහා භද්ර කල්පයට තිස්දහසක් වන කපින්යට බඳුවූ සුමෙධ නම් බුදුරජාණන් ලොකයෙහි පැතිර පවත්නා මොහොන්ධයකාර විධ්වංශනයකොට ලොව එකාලොක කෙරෙ 214 සිංහල විමාන වස්තු ප්ර්කරණය.
මින් විනෙය ජනයන් සසර සයුරෙන් එතරකොට සියලු බුද්ධකෘත්යකයන් කොට නිමවා පිරිනිවන් පා වදාළ කල්හි මනුෂ්යලයෝ බුදුන්ගේ ධාතු පිහිටුවා දාගැබි කොට පූජාසත්කාර කෙරෙති. එසමයෙහි එක්තරා පුරුෂයෙක් ශාසනයෙහි පැවිදිව සත්අවුරුද්දක් මුලුල්ලෙහි බ්රෙහ්මචය්යාෙක් ව රක්ෂා කොට මාර්ගපඵල වශයෙන් නිශ්චලව හිත නොපිහිටි බැවින්, මේ ජාතියෙහි අධිගමනයකට පැමිණිය නොහැක්කේය’යි කුකුස්ඇතිව සිවුරු හැර ගිහිවිය. එතකුදුවුවත් ශ්රිද්ධා පඥා ඇතිහෙයින් සංවෙග බහුලව කර්මහඵල අදහමින් දාගැබ් මළුව හමදිමින් සුවඳ ගඳ පිරිබඩලමින් නිත්යන පඤ්චශීලය රකිමින් පොහොය පෙහෙවස් වෙසෙමින් බණ අසමින් අනෙකුදු බොහෝ කුශල් කෙරෙමින් සුචරිතකර්මසයෙහි හැසුරුණේය. ඒ කුශලකර්මරය හෙතුකොටගෙන ආයුකෙළවර එයින් ගොස් තවුතිසා දෙව්ලොව ඉපිද උදාරතරවූ කුශල් ඇතිව මහානුභාව ඇති හෙයින් ශක්රතයා ප්රඉධානකොට ඇති දෙවතාවන් විසින් කරණලද පූජාසත්කාර ඇතිව එහි ආයුපමණින් සිට දිවඉසුරු විඳ එයින් චුතව නැවත නැවතත් දිව්ය සම්පත් විඳිමින් චුතිප්රඉතිසන්ධි් වශයෙන් සසර සැරි සරන්නේ තිස්දහසක් කප් මුළුල්ලෙහි දිව්යන මනුෂ්යර සම්පත් අනුභවකොට ශෙෂව තුබූ එම කුශලකර්මහ විපාකයෙන් මේ බුද්ධොත්පාද කාලයෙහි අනෙක වර්ණසදිව්යකපුත්රූයයි ප්රසසිද්ධව මහත්වූ දිව්ය සම්පත් අනුභවකරන්නාවූ දිව්යණපුත්රුයා දැක මහතෙරහු විචාළ පැණය විසඳන්නේ “ස්වාමීනි, මම සුමෙධ නම් බුදුන්ගේ ශාසනයෙහි පැවිදිව සත් හවුරුද්දක් බ්රොහ්මචය්යාවකර ව රක්ෂානකොට උත්තම ආය්ය්්චා මාර්ග යෙන් ගොස් පැමිණියයුතුවූ අධිගමවශයෙන් මාර්ගි ඵලයක් උපදවා ගත නුහුයෙම්, “මේ ජාතියෙහි අධිගමනයකට පැමිණිය නොහැක්කේය’යි කුකුස් උපදවා කලකිරුණාවූ සිත් ඇතිව සිවුරු හැර උපාසක ධර්මඵයෙහි පිහිටා බුදුන්ගේ ධාතු පිහිටුවා මත්තෙහි රන්දැල් වසා තබනලද සත්රුවන් දාගැබට ගඳදුම් මල් පහන් ආදියෙන් පූජාසත්කාරකොට දාගැබ් මළුව හැමද අනෙකුදු බොහෝ කුසල් කෙරෙමින් අනුන්ට බණ කියා අවවාදකොට, ‘මේ ධාතුපූජා කරව, දන් දෙව, සිල් රක්ෂාිකරව, යනාදීන් කුශල් අකුශල් හඟවා බොහෝසේ අනුන් ලව‍ාත් කුශල් කරවා ආත්මාර්ත්ථට පරාර්ත්ථ්වශයෙන් බොහෝ කුශල් රැස්කොට මේ දෙව්ලොව ඉපිද මේ දිව්යර සමූහයා මැද ශරීරාලොකයෙන් දීප්තිමත්ව බබළමි” කියා කුශලකර්ම ය ප්රරකාහකොට කීයේය. එකල්හි මහ තෙරුන් වහන්සේ පිරිවර දිව්යයපුත්රසයාට විස්තර වශයෙන් බණ වදාරා මිනිස් ලොවට වැඩ බුදුන්ට එපවත් කීසේක. බුදුරජාණෝ
සිංහල විමාන වස්තු ප්රතකරණය. 215
එම අර්ත්ථොුප්පත්තිකොට ගෙන එතැන්හි සම්ප්රාරප්ත පිරිසට විස්තර වශයෙන් බණ වදාළසේක. ඒ ධර්මෙදෙශනාව බොහෝ දෙනාට සාර්ත්ථපක විය.
මේ විමානවස්තු ප්ර කරණයෙහි සත්වැනි වූ සුනික්ඛීත්ත වර්ග්යෙහි අටවැනි වූ අනෙක වර්ණ් විමාන වස්තු වර්ණනනාව කියා නිමවන ලදී
මට්ට කුණ්ඩලී විමාන වස්තුව.
තවද මේ විමානවස්තු ප්ර්කරණයෙහි සත්වැනිවූ සුනික්ඛිත්ත වර්ගියෙහි නවවැනි වූ මට්ටකුණ්ඩලි විමාන වස්තුව නම් කවරැයත්;—
ලොකාග්රවවූ භාග්යලවත් බුදුරජාණන් වහන්සේ සැවැත්නුවර ජෙතවනාරාමයෙහි වැඩවසන සමයෙහි සැවැත්නුවර වසන්නාවූ ගවධන රත්නාදියෙන් ආඪ්යඩවු ලොභසත් ඇත්තාවූ එක්තරා මිථ්යානදෘෂ්ටි බ්රාාහ්මණයකුගේ මට්ටකුණ්ඩලී නම්වූ කුමාරයෙක් ඇත්තේය. ඒ කුමාරයාහට බලවත්වූ ලෙඩක් හටගත්තේය. ඒ බමුණා වස්තු වියදම්වෙයි සිතා වස්තු ලොභයෙන් වෙදකම් නොකරවා තදවූ බව දැක ඇතුලුගෙයි මළහොත් නිකුත්කිරීම් ආදියෙහි දුෂ්කරතා සිතා ගෙයින් පිටත්කරවා ද්වාරකොෂ්ටයෙහි සයනය කරවිය. එකල්හි බුදුරජාණන් වහන්සේ අළුයම් වේලෙහි ලොවබලා වදාරණසේක් ඒ කුමාරයා කාලක්රි්යාකොට නරකයෙහි උපදනා අකුසල් ඇති බව දැක, ‘අද මා එතැන්හි ගියෙම් වීනම් ඒ කුමාරයා මා දැක පැහැද ඒ කුශලයෙන්ම දිව්යාලොකයෙහි ඉපිද සොහොනෙහි හඬන්නාවූ පිය බමුණා කරා අවුත් කුසල් අකුසල් දක්වා සංවෙග උපදවන්නේය. එකල්හි ඔහු මා කරා එන්නේය. එතැන්හි මහත් සමාගමයෙක් වෙයි. ඒ සමාගයෙහි මා විසින් ධර්මේදෙශනාකළ කල්හි බොහෝ සත්වගයෝ නිවන් දක්නාහුය”යි සිතා වදාරා මහසඟ පිරිවරා සැවත්නුවරට පිඬු සිඟා වැඩ මට්ටකුණ්ඩලී‍යාගේ පියබමු‍ණාගේ ගේදොර සමීපයෙහි වැඩසිට සවණක් බුදුරැස් හැර වදාළසේක. ඒ දැක ඒ කුමාරතෙම එසේ මෙසේ බලන්නේ දෙතින්මහ පුරුෂ ලක්ෂුණයෙන් හා අසූ අනුව්යතඤ්ජන ලක්ෂතණ ඛ්යාෂමප්රයභාකෙතුමාලාලඞකාරයෙන් බබලමින් වැඩ සිටි බුදුන් දැක සතුටුසිත් ඇතිව බුද්ධාලම්බන ප්රීෂවති උපදවා අත්දෙක එක්කොට වැඳගෙන නැඟී සිටි
216 සිංහල විමාන වස්තු ප්රපකරණය.
මට අසමර්ත්ථහ හෙයින් එතැන්හි සයනය කෙළේය. බුදුරජාණන් වහන්සේ, “මෝහට මෙපමණක්ම සෑහෙයි, සිතා වැඩිසේක. ඒ කුමාරයා කාලක්රි යාකොට තවුතිසා දිව්යණලොකයෙහි දොළොස් යොදුන් රන්විමනෙක ඉපිද, මේ දිවඉසුරු ලැබීමට කාරණා කවරේදැ? යි පරීක්ෂා කරන්නේ ඒ සියලුම පවත් දැක නැවත ඔහුගේ පියවූ අදින්නපුබ්බක නම් බමුණා සොහොනෙහි ඉඳ හඬන්නා දැක, ‘කුසල් දක්වා මොහු වැඩෙහි පිහිටුවහොත් ඉතා යෙහෙකැ’යි සිතා මිනිස්ලොවට අවුත් සොහොනෙහි හඬන් නාවූ බමුණා ඉදිරියෙහි මට්ටකුණ්ඩලී වේශයෙන් හඬමින් සිටියේය. බ්රායහ්මණයා ඔහු දැක, “කුමක් නිසා හඬාදැ?”යි විචාළේය. එකල්හි මානවකයා කියන්නේ, “ප්රොභාසම්පන්නවූ ස්වර්ණඬමය රථපඤ්ජරයෙක් මට උපන්නේය. ඒ රථයට චක්රේ දෙකක් මම සපයාදෙමි, නොහඬව”යි පියතෙම කීය. එකල්හි මානවකයා කියන්නේ, “එසේවීනම් මේ- පෙනෙන්නාවූ වන්ර්ය ි සූය්ය්ියන දෙදෙන එථචක්රප පිණිස දෙව”යි කිය. එකල්හි බ්රා හ්මණයා කියන්නේ, “එම්බා බාලවූ මානවකය, නොලැබියයුතු දෙය පැතීමෙන් ප්ර‍යෝජන නැතැ”යි කීය. එකල්හි මානවකයා කියන්නේ “එසේවීනම් මේ පෙණෙන්නාවූ හිරු සඳ දෙදෙනා නොලැබේ නම් තාගේ හැඬීමෙන් මියපරලොව ගිය කුමාරයා කෙසේ ලැබේදැ?”යි කියා සොක සන්සිඳුවා දිව්යිලොකයෙහි සිට ආබවත් තමන් ඔහුගේ පුත්රනයා බවත් බුදුන් දැක පැහැද දිව්යිලොකයෙහි උපන් බවත් කියා අවවාදකොට සරණ සීලයෙහි පිහිටුවා බුදුන් සමීපයට යැවූහ. එදවස් බුදුන්කරා යන්නාවූ අදින්නපුබ්බක නම් බමුණා දැක, ‘අද පුතු මළ සොකයෙන් බුදුන් කරා යන්නේය. මේ බමුණා නසා අද මහත් ධර්ම‍දෙශනා වන්නේය”යි කියා බොහෝ දෙනා රැස්ව මහත් සමාගමයෙක් විය. ඒ මට්ටකුණ්ඩලී දිව්යබ පුත්රනයාද විමානය හා සමග බුදුන් දකින්ට ආයේය. එකල්හි බුදු රජාණන් වහන්සේ ඔහුගේ අදහස් බලා චතුස්සත්යේය ප්රොකාශ කොට බණ වදාළසේක. ඒ දෙශනා කෙළවර ඒ දිව්යාපුත්රදයා හා ඇතුළු සුවාසූදහසක් ප්රා ණීහු අමාමහනිවන් දුටුවාහුය. මේ කථාප්රාවෘත්තියෙහි රත්නාවලියෙහි විස්තර වශයෙන් ප්රුකාශවිය. එබැවින් මෙතැන්හි සංක්ෂෙලපවිය.
මේ විමාන වස්තු ප්රික‍රණයෙහි සත්වැනිවූ සුනික්ඛිත්ත වගීයෙහි නවවන මට්ටකුණ්ඩලී විමාන වස්තු වර්ණ නාව කියා නිමවන ලදි
සිංහල විමාන වස්තු ප්රඅකරණය. 217
සෙරිස්සක විමාන වස්තුව.
තවද මේ විමාන වස්තු ප්ර කරණයෙහි සත්වැනි සුනික්ඛිත්ත වර්ගකයෙහි දසවන සෙරිස්සක විමාන වස්තුව නම් කවරැයත්:—
සර්ව ධර්මියන් සර්වා්කාරයෙන් දත්තාවූ භාග්යඛවත් බුදුරජාණන් වහන්සේ සියලු බුද්ධකෘත්ය්යන් කොට නිමවා පිරිනිවන් පා වදාළ කල්හි ආයුෂ්මත්වූ කුමාර කාශ්යකප ස්ථවිරයන් වහන්සේ පන්සියයක් සංඝයා පිරිවරා සෙතව්ය් නුවරට පැමිණ සිංසපා වනයෙහි වැඩවසන සේක. එසමයෙහි තමන් වහන්සේ සමීපයට පැමිණියාවූ පායාසි රාජඤ්ඤ නම් බ්රාේහ්මණයා පරලොව නැත, කුහල් නැත, අකුශල් නැතැයි කියා ගන්නා ලද විපරිත දෘෂ්ටියෙන් මුදා සම්යනක් දෘෂ්ටියෙහි පිහිටුවූසේක. ඒ බ්රාදහ්මණ තෙම එතැන් පටන් කුසල් රැස්කිරීමෙහි ව්යාටවෘතව දන් දෙන්නේ දන්දීමෙහි පුරුදුකමක් නැති හෙයින් දමාපියන දෙයක් සකස් නොකොට දන් දී එයින් චුතව චාතුර්මරභාරාජික දිව්යහලොකයෙහි සුන්ය වූ සෙරිස්සක නම් රිදී විමානයක හුදකළාව උපන්නේය. ඒ සෙරිස්සක විමානය නම් කාශ්යනප බුදුන්ගේ සමයෙහි කොළමඩුවක් කොට පූජාකළාවූ පුරුෂයෙකුට පහළවිය. හේ කෙසේද යත්;— යටගිය දවස කාශ්යරප බුදුන් සමයෙහි එක්තරා රහත කෙනකුන් වහන්සේ එක්තරා ගමෙක පිඬු සිඟාගෙන ගමින් පිටත එක්තරා භූමි ප්රමදේශයක වැඩ හිඳ දවස්පතා ආහාර වළඳන සේක. ඒ තෙරුන් වහන්සේ දැක එක්තරා ගවපාලයෙක් සිතන්නේ, “මේ ස්වාමීන් වහන්සේ සුය්ය්වහනතාපයෙන් ක්ලාන්ත වන සේක. මෙතැන්හි මණ්ඩපයක් කෙළෙමි නම් ඉතා යෙහෙකැ”යි සිතා සතුටු සිත් ඇතිව මහරිදඬු සතරක් සිටුවා ශාඛා මණ්ඩපයක් කොට දුන්නේය. ඒ මණ්ඩපය සමීපයෙහි සෙවන පිණිස සමහර ගසකුදු රෝපණය කෙළේය. ඒ පුරුෂතෙම එයින් අපරභාගයෙහි කාලක්රිකයාකොට ඒ කුශලකර්ම ය හෙතුකොටගෙන චාතුර්මපභාරාජික දිව්යරලොකයෙහි උපන්නේය. ඔහුගේ විමන් දොර පූර්වායෙහි කරණ ලද කුශල කර්මයය ප්රහකාශකරණ පිණිස කර්මුදෘශ්යන වශයෙන් වර්ණය ගන්ධු සම්පන්නවූ මලින් අලඞකෘතවූ මිහිරි වනයෙක් පහළවිය. එබැවින් ඒ විමානය සෙරිස්සක නම් විය. ඒ දිව්යපපුත්රක තෙම එතැන්පටන් බුද්ධාන්තරයක් මැළුල්ලෙහි සුගතියෙහිම සැරිසරන්නේ මේ බුද්ධොත්පාදයෙහි දෙව්ලොවින් චුතව මිනිස්ලොව ඉපිද ආයුෂ්මත්වූ යස මහ තෙරුන් වහන්සේගේ විමලාදී ගිහි යහළුවන් සිව්පනස්දෙනා අතුරෙන් ගවම්පති නම් යහළුව බුදුන්ගෙන් බණ අසා රහත් ඵලයෙහි පිහිටිසේක. පූර්වයවාසනා වශයෙන් ජන සුන්යඵවූ ඒ
28
218 සිංහල විමාන වස්තු ප්රවකරණය.
සෙරිස්ස නම් විමානය දැක නිරන්තරයෙන් දිවාවිහරණය පිණිස වඩනා සේක. අපරභාගයෙහි ඒ විමානයෙහි පායාසි දිව්යද පුත්ර යා දැක, “ඇවැත්නි, තෝ කවරෙක්දැ?”යි විචාරා ඔහු විසින් “ස්වාමිනි, සෙතව්යධ නුවර පායාසි රාජඤ්ඤ බ්රාකහ්මණයා නම් මමය. මේ විමාණයෙහි උපන්මි”යි කී කල, “කිමෙක්ද? තෝ මිථ්යාදදෘෂ්ටි ගෙන වරදවා හැසිරෙන ලද්දෙහි වේද? කවර හෙයකින් මෙහි උපන්නෙහිදැ?” යි විචාළසේක. එකල්හි ඒ දිව්යර පුත්රිතෙම කියන්නේ, “ස්වාමීනි, කුමාර කාශ්යළප ස්ථවිරයන් වහන්සේ විසින් මිථ්යා්දෘෂ්ඨියෙන් මුදන ලද්දාවූ මම සකස් නොකොට කුසල් කළ බැවින් සුන්යෙවූ මේ දිව්ය විමානයෙහි හුදකළාව උපන්මි. ස්වාමීනි, මිනිස්ලොවට වැඩිය කල මාගේ පිරිවර ජනයාට මෙසේ වදාළ මැනව. ‘පායාසි රාජඤ්ඤ බ්රානහ්මණයා සකස්කොට ප්රිණීත දේ දන් නොදී ස්වල්ප දේ දන් දී හිස්වූ සෙරිස්සක විමානයෙහි උපන්නේය. තොපි සකස්කොට කුශල් කෙරෙමින් ඔහු සමීපයෙහි උපදනා පිණිස ප්රාඋර්ත්ථොනා කරව’යි කියා වදාළ මැනව”යි කීය. තෙරුන් වහන්සේ ඕහට අනුකම්පාවෙන් එසේ වදාළ සේක. ඒ පිරිවර ජනයෝද තෙරුන්වහන්සේගේ වචනය අසා එසේම ප්රාසර්ත්ථළනා කෙරෙමින් කුශල් කොට ඒ සෙරිස්සක විමානයෙහි උපන්නාහුය. නැවත යම්තිසි රුක් සෙවනෙක් හෝ වතුර බින්දුිවක් හෝ නැත්තාවූ වාළුකා කාන්තාර භූමියෙහි මාගූයට පැමිණියාවූ මිනිසුන්ට යක්ෂ යන් නිසා වන උවදුරු නසන පිණිස වෙසමුණු රජ්ජුරුවෝ සෙරිස්සක නම් දිව්යවපුත්ර යා මාර්ගාජරක්ෂාසවට සිටුවුහ. ඉක්බිති එයින් අපරභාගයෙහි අගු, මගධ දෙරටවාසී වූ වෙළඳ ගණනක් ගැල්වල බඩු පුරාගෙන සින්ධු‍සොවීර දෙශයට යන්නාහු වාළුකා කාන්තාරයට පැමිණ උෂ්ණ භයින් දාවල් නොගොස් රාත්රිුයෙහි නකත්තරු බලා මගට යන්නාහු මංමුලාව අනෙක් දිශාවකට ගියාහුය. ඔවුන් අතුරෙන් ශ්ර්ද්ධා ශීල සම්පන්නවූ එම ජාතියෙහි රහත්වීමට හෙතු සම්පත් ඇත්තාවූ උපාසකයෙක් ඇත්තේය. ඔහු මව්පියන් රක්නා පිණිස ධන සොයා වෙළඳුන් හා සමග ගියේය. එකල්හි ඒ සෙරිස්සක නම් දිව්ය පුත්රස තෙම ඒ උපාසකයාට අනුග්රගහ කෙරෙමින් විමානය හා සමග තමා දැක්විය. එසේ දක්වා “පැනක් නෙවනක් නැත්තාවූ මේ කාන්තාරයට තොප කුමක් පිණිස අවුදැ?” යි කියා දිව්ය පුත්ර යා විසින් විචාරණ ලද ඒ වෙළඳහු තමන් ආ පවත් කිවාහුය, ඒ දිව්යකපුත්‍රයාගේ හා වෙළඳුන්ගේ කථා ප්රලවෘත්තිය දක්වන්නාවූ සඞගිතිකාරක මහා ස්ථවිරයන් විසින්,
සිංහල විමාන වස්තු ප්රිකරණය. 219
“ සුණොථ යක්ඛස්ස ච වාණිජාන ච සමාගමො යත්ථක තදා අහොසි, යථා කථං ඉතරිතරෙනවාපි සුභාසීතං තඤ්ව සුණොථ සබ්බෙ
යො සො අහූ රාජා පායාසි නාමො භුම්මානං සහව්ය ගතො යනන්සී, සො මොදවානොව සකෙ විමානෙ අමානුසො මානුසෙ අජ්ඣභාසි” ති.
යනු හෙයින්, වෙසමණු රජ්ජුරුවන්ගේ පරිවාරිකවූ සෙරිස්සක නම් දිව්යසපුත්රයයා‍ෙග්ද වෙළඳුන්ගේද යම් වාළුකා කාන්තාර භූමියකදී එක්වීමෙක් වීද එතැන්හිදී ඔවුනොවුන් විසින් කරණ ලද යම් කථා ප්රමවෘත්තියෙක් ඇද්ද ඒ සියල්ලම ප්රදකාශකොට දක්වම්හ. එම්බා ශ්රාද්ධාවන්ත සත්පුරුෂයෙනි. තොපි සියල්ලෝම එපවත් කන් නමා අසවි. සෙතව්යක නුවර පායාසි රාජඤ්ඤ නම් යම් බ්රා්හ්මණයෙක් ඇද්ද ඒ බ්රාහහ්මණ තෙම බූමාටු දෙවියන් හා සමගිව උපන්නේය. ඒ සෙරිස්සක නම් දාව්යරපුත්රෙ තෙම පිරිවර දෙවතාවන් හා සමග සතුටුව පඤ්චකාම සම්පත් අනුභව කෙරෙමින් තමාගේ විමානයෙහිම සිට වෙළඳුන් දැක මෙසේ කීයේය.
“ වඩ්කෙ අරඤ්ඤෙ අමනුස්සට්ඨානෙ කන්තාරෙ අප්පොදකෙ අප්පභක්ඛෙ, සුදුග්ගමෙ වණ්ණුපථස්ස මජ්ඣෙ වඞගං භයා නට්ඨමනා මනුස්සා,
නයිධ ඵලා මූලමයා ට සන්ති උපාදානං නත්ථි කතො ඉධ භක්ඛො, අඤ්ඤත්ර පංසුභි ච වාලුකාහි ච තත්තාහි උණ්භාහි ච දාරුණාහි ච.
උජ්ජඞගලං තත්තමිචං කපාලං අනායසං පරලොකෙන තුල්යංල, ලුද්දාන මාවාසමිදං පුරාණං භූමාප්පදෙසො අභිසත්තරූපො.
අථ තුම්හෙ කෙන වණ්ණෙන කිමාසමාතා ඉමං පදෙසංභි, අනුප්පවිට්ඨා සහසා සමෙච්ච ලොභා භයා අථවා සම්පමුහො” ති. 220 සිංහල විමාන වස්තු ප්රනකරණය.
යනු හෙයින් “එම්බා පින්වත් මනුෂයයෙනි. මේ කාන්තාරයට පැමිණි මිනිසුන්ට ‘අපගේ ජීවිතය ඇතිවේද නැතිවේද, අපට මරණ පැමිණේද දිවි රැකගෙන යන්ට හැකිවේදැ”යි කියා සැක උපදවන්නාවූ නිරන්තරයෙන් යක්ෂි පිසාචාදී අමනුෂ්යව දෙයක් නැති හෙයින්ද පැන් ගෙනයායුතු හෙයින්ද මිනිසුන්ට ගෝචර නොවන්නාවූ වැදීමට පළමුවෙන්ම මිනිසුන්ට භය උපදවන්නාවූ මේ වාළුකා කාන්තාරය මැද අඹ දඹ කෙහෙල් පොල් ආදී කෑයුතු ඵල ජාතියකුත් නැත්තේය. කෲරව උණු වැලිත් පසුත් හැර යටත්පිරිසෙයින් ගිනි එලවන දර පමණකුත් නැත්තේය. එබැවින් කෑයුතු ආහාරයෙක් නම් කෙසේ ඇති වේද ඒකාන්තයෙන්ම නැත්තේය. මදක් වඬුවස් රූක්ෂකවූ තද පස් ඇත්තාවූ රත්වූ කබලක් වැනිවූ සත්වේයන්ට භය එලවන හෙයින්ද අමනුෂ්යම සතුරන්ගෙන් ගැවසී ගත් හෙයින්ද කිසි සැපතක් පිහිටක් නැති හෙයින්ද නරකයක් වැනිවූ පුරාතන පටන් බොහෝ කාලයක් මුළුල්ලෙහි යකුන්ටම වාසස්ථානවූ මේ භූමි ප්ර්දේශයට තෙපි කවර කාරණයක් නිසා ආවාහුද? කවර වස්තුවක් පතා ආවාහුද? තොපගේ සතුරු කෙනකුන් විසින් අනර්ත්ථ යක් කරනු කැමතිව රටින් නගා හරනලද්දාහුද? නොහොත් මංමුළාව ආවාහුදැ?” යි විචාළේය. එබස් අසා වෙළඳහු මෙසේ කීවාහුය.
“ මගධෙසු අඩ්ගෙසු ච සත්ථේවාහා ආරොපයිග්ගං පණියං පුථුත්තං, තෙ යාමසෙ සින්ධුංසොවීර භූමිං ධනත්ථිසකා උද්දයං පත්ථභයාතා.
දිවා පිපාසං අනධි වාසයන්තා යොග්ගානුකම්පඤ්ච සමෙක්ඛමානා, එතෙන වෙගෙන ආයාම සබ්බෙ රත්තිං මග්ගං පටිපන්නා විකාලෙ.
තෙ දුප්පයාතා අපරද්ධ මග්ගා අන්ධාපකුලා විප්පනට්ඨා අරඤ්ඤෙ, සුදුග්ගමෙ වණ්ණුපථස්ස මජ්ඣෙ දිසං න ජානාම පමුළහචිත්තා.
ඉදඤ්ච දිස්වාන අදිට්ඨ පුබ්බං විමානසෙට්ඨඤ්ච තවඤ්ච යක්ඛ, තතුත්තරිං ජීවිතමාසමානා දිස්වා පතීතා සුමනා උදග්ගා” ති. සිංහල විමාන වස්තු ප්රතකරණය. 221
යනු හෙයින්, “එම්බා දිව්යතපුත්රණය, අගු මගධ දෙරට වැඩූනාවූ සාර්ත්ථිවාහකයෝ වම්හ. ගැල්වල බොහෝ බඩු පුරාගෙන වැඩි ලාභ උපදවම්හයි සිතා වස්තු ලොභයෙන් සින්ධුි සොවීර දෙශයට වෙළඳාම් පිණිස යම්හ. නුඹවහන්සේ දක්නට පළමුවෙන් උෂ්ණ බලවත් හෙයින් ග්රිහෂ්ම ඉවසිය නොහී ගොන්ට හා මිනිසුන්ට ඵාසු පිණිස අනුකම්පාවෙන් දහවල් එක්කෙනකු ලැගුම් ගෙන සිට අපි සියල්ලම රාත්රිසයෙහි මාර්ග්යට පැමිණියම්හ. අවේලාවේ ගමන යහපත් ගමනක් නොවෙයි. එබැවින් ඒ වරද අපටම පැමි‍ණි‍යේම යක්ෂාහධිගෘහිත වාළුකා කාන්තාරය මැද මග දැනගත නොහී විනාශ මුඛයට පැමිණියම්හ. මෙයින් මතු අපට අපගේ දිවි නැතිවෙයි කියා සිතට සැක උපන්නේය. එම්බා දිව්යමපුත්රවය, අප විසින් පෙර නොදක්නා ලද මේ දිව්යේප්රා සාදය හා නුඹවහන්සේගේ යම් මේ දැකීමෙක් ඇද්ද ඒ දැකීම හෙතුකොටගෙන ප්රීරතියෙන් උද්ගතවූ සිත් ඇත්තම්හ. ‘මෙතැන් පටන් දිවි ලබම්හ’යි සිතා නුඹවහන්සේ දැක සතුටුවම්හ’යි කීවාහුය. මෙසේ සියලු ප්ර්වෘත්තිය කිකල්හි නැවත දිව්යතපුත්රැ ෙතම මේ ගාථා දෙකින් මෙසේ විචාළේය.
“ පාරං සමුචද්දස්ස ඉදඤ්ච වණ්ණුං වෙත්තාවරං සඞකපථඤ්ච මග්ගං, නදියො පන පබ්බතානඤ්ච දුග්ගා පුථුද්දිසා ගච්ඡථ භොගහෙතු.
පක්ඛන්දිසයාන විජිතං පරෙසං වෙරජ්ජකෙ මානුසෙ පෙක්ඛමානා, යං චො සුතං වා අථවාපි දිට්ඨං අච්ඡෙරකං තං වො සු‍ණොම තාතා” ති.
යනුහෙයින්, ඒ දිව්ය පුත්රතතෙම තමාගේ ඓශ්චය්ය්තැ සම්පත් ඒ වෙළඳුන් ලවා ප්රනකාශ කරවනු කැමතිව කියන්නේ, ‘එම්බා පින් වත්නි, මේ වෙළඳාම් කරණ මිනිසුන් බලා වස්තු සොයාගන්නා වූ තොපි මහා සමුද්රමයෙන් එතරද, මෙවැනි වාලුකා කාන්තාර වලද, වේවැල් බැඳ අල්වා යායුතු මාගර්වෙලද කණු සිටුවා යායුතු සංකුපථයයි කියනලද මාර්ගවවලද ගංගා පර්වුතාදී විෂම භූමිවලද වස්තු නිසා නොයෙක් දිග ඇවිදිනාහුය පැනගෙන යායුතුවූ භූමිභාග ඇති නොයෙක් රජුන්ගේ රාජ්යගවල නා නා දෙශවාසී වූ වෙළඳුන් දක්නාවූ තොපි වස්තු නිසා ඇවිදිනාහුය. එසේ යන්නාවූ යමක් ඇත්නම් ඒ සියල්ලම මට නොවලහාම කියව’යි කීයේය. මෙසේ ඒ දිව්යනපුත්රමයා විසින් විචාරණ ලද ඒ වෙළඳහු මෙසේ කීවාහුය.
222 සිංහල විමාන වස්තු ප්රදකරණය.
“ ඉතොපි අච්ඡෙරතරං කුමාර න නො සුතං වා අථවාපි දිට්ඨං, අතීත මානුස්සකමෙව සබ්බං දිස්වාන තප්පාම අනොමවණ්ණං.
වෙහාසයං පොක්ඛරඤ්ඤො සවන්ති පහූතමල්යාො බහුපුණ්ඩරීකා, දුමා චිමෙ නීච්චඵලුප්පන්නා අතීච ගන්ධාන සුරභිං පවායන්ති.
වෙළුරියත්ථනමහා සතමුස්සිතාසෙ සිලප්පමාළස්ස ච ආයතංසා මසාරගල්ලා සහ ලොහිතඞකා ථමහා ඉමෙ ජොතිරසාමයාසෙ.
සහස්සත්ථ මහං අතුලානුභාවං තෙසුපරි සාධුමිදං විමානං, රත්නත්තරං කඤ්චනවෙදිමිස්සං තපනීයපට්ට භි ච සාධුජන්තං.
දෙ‍වො නු ආසි උලවාසි යක්ඛො උදානු දෙවින්දොව මනුස්සභූතො පුච්ඡන්තී තං වාණිජා සත්ථයවාහා ආවික්ඛ කො නාම තුවංසි යක්ඛා” ති.
යනුහෙයින්, “ප්ර්ථම නව යෞවනයෙහි පිහිටියාවූ එම්බා දිව්යාකුමාරය, මානුසිකව ඉසුරු සම්පත් ඉක්මගියාවූ නුඹවහන්සේගේ මේ ඓශ්චය්ය්ටිය සම්පත්තියට වඩා අප විසින් අසනලද හෝ ආශ්චය්ය්ගේ අද්භූත දෙයක් නැත්තේය. නුඹවහන්සේගේ අලාමකවූ උත්තම වර්ණ් සම්පත්තිය හා විමාන සම්පත්තිය බලා තෘප්තියකට නොපැමිණෙමිහ. බොහෝවූ ස්වෙතපදම රක්තපදමාදී නොයෙක් මලින් ගැවසීගත්තාවූ නිර්ම ලවූ සිහිල් ජලයෙන් පිරුනාවූ පොකුණු ආකාශයෙහි සන්දනය වන්නේය. මේ පොකුණු හා විමානය වට පිහිටියාවූ නිරන්තරයෙන් නොයෙක් පළුපල්ලවයෙන් සැදුම් ලද්දාවූ දිව්යය වෘක්ෂහ පඞක්තියෙන් යහපත්වූ සුරඟි සුවඳ හමන්නේය. වෛඪුය්ය්‍ටූ මසාරගල්ල ලොහිතඞක ශීල ප්රඞවාලාදියෙන් නිර්මිතවූ අෂ්ටාංශ සොඩෂාංශ ද්වත්තිංසංශවූ රැස් විහිදෙන්නාවූ දික්වූ ටැම් මත්තෙහි සොභාමත්වූ දහසක් පමණ ටැම් හා භික්තිසථමහ සොපානා මාලාවෙන් හෙබියාවූ ස්වර්ණූමය වෙදිකාවෙන් යුක්තවූ මත්තෙහි රන්පටින් වසනලද්දාවූ සිංහල විමාන වස්තු ප්ර කරණය. 223
බොහෝසේම ජාම්බුනද ස්වර්ණදයෙන් යහපත්කොට ඔප් නගන ලද විමානාවයවයන් ඇත්තාවූ තොපගේ මේ විමානය දවසක් මුළුල්ලෙහි බලාත් සිත් නොපිරෙන්නේය. මේ රන් මාලිගාව ඇත්ලෙහි ඛාද්යනභොජ්යාෘදී නොයෙක් දිව්යනභොජන සදා තිබෙන්නේය. දක්ෂහවූ ගන්ධයර්ව්යන් විසින් මිහිඟුබෙර පනාබෙර ආදී පඤ්චාඞගික තූය්ය්ා ත ඝොෂාවෙන් එකනින් නාදවෙයි. නොයෙක් දිව්යඤපුත්රයයන් විසින් ස්තුති ගී කියා නමස්කාර කරනු ලබන්නෙහිය. යම්සේ වෙසමුණු රජ්ජුරුවෝ නොයෙක් මලින් සැදූනාවූ නලිනි නම් පුෂුපකරණියෙහි නොයෙක් දෙවතාවන් පිරිවරණ ලදුව සතුටුව ක්රීවඩාකෙරේද එමෙන් නුඹවහන්සේද නොයෙක් දිව්යාලඞගනාවන් පිරිවරා මේ දිව්යක ප්රාෙසාදයෙහි ක්රීවඩා වශයෙන් අවින්තෙය්ය අප්රතමෙය්යපවූ සම්පත් අනුභවකරන සේක. කිමෙක්ද, නුඹ දෙවතා කෙනෙක්ද නොහොත් මේ කාන්තාරයෙහි වසන චණ්ඩ වූ යක්ෂායෙක්ද, නොහොත් දෙදෙව්ලොවට අධීපතිවූ ශක්රෂ දෙවෙන්ර්ෙහ යාද, මිනිස්ජාති ඇති කෙනෙක්දැ?”යි කියා සැක ඇත්තම්හ. එම්බා දිව්ය පුත්රෙය, නුඹවහන්සේ කවරෙක්දැ?”යි විචාළහ. එකල්හි ඒ වෙළඳුන් විසින් විචාරනලද දිව්යුපුත්රදතෙම තමාගේ ස්වභාවය දක්වන්නේ,
“ සෙරිස්සකො නාම අහම්පි යක්ඛො කන්තාරියො වණ්ණුපථමහි ගුත්තො ඉමං පදෙසං අභිපාලයාමි වචනකරො වෙස්සවණස්ස රඤ්ඤො” ති.
යනුහෙයින්, “එම්බා පින්වත්වූ වෙළඳාණෙනි, මම මේ වාළුකා කාන්තාර භූමි ප්රසදෙශයෙහි නියුක්තවූ සෙරිස්සක නම් වූ වෙසමුණු රජ්ජුරුවන්ගේ පරිචාරිකාවූ දිව්යහ පුත්රසයෙක්වීමි. වෙසමුණු රජ්ජුරුවන්ගේ වචනයෙන් මේ භූමිප්රරදෙහය රක්ෂායකෙරෙමි” යි කීයේය. එබස් අසා මේ සම්පත් ලැබීමට කාරණා විචාරන්නාවූ සාර්ත්ථ්වාහකයෝ මෙසේ විචාළාහුය.
“ අධිච්චලද්ධං පරිණාම ජන්තෙ සයං කතං උදාහු දෙවෙහි දින්නං පුච්ඡන්ති තං වාණිජා සත්ව්වාහා කථං තයා ලද්ධමිදං මනුඤ්ඤං” ති.
යනුහෙයින්, “එම්බා දිව්යයපුත්රසය, නුඹවහන්සේගේ මේ ඉසුරු සම්පත්තිය කිසි කාරණයක් නැතිව කැමති පරිද්දෙන් ලත් සැපතෙක්ද, නොහොත් කිසි කෙනකුන් විසින් කාලවශයෙන් පිරිනමනලද්දේද, නොහොත් නුබගේ ඍද්ධි මහිමයෙන් නුඹ විසින් 224 සිංහල විමාන වස්තු ප්රේකරණය.
උපදවනලද්දේද නොහොත් නුඹ විසින් ආරාධිතවූ දෙවිකෙනෙකුන් විසින් ප්රවසාද වශයෙන් දෙනලද්දේදැ”? යි කියා මේ වෙළඳ සාර්ත්ථ්වාහකයෝ විචාරන්නාහුය. නුඹවහන්සේ විසින් මේ විමාන සම්පත්තිය කෙසේ ලබන ලද්දේදැ?’යි විචාළාහ. එකල්හි ඒ දිව්යතපුත්රබතෙම මේ සතර කාරණයම ප්‍රතික්ෂෙයපකොට කුශල කර්මසය ප්රිකාශකොට දක්වන්නේ,
“ නාධිච්චලද්ධං නපරිණාමජං මෙ න සයං කතං නහි දෙවෙහි දින්නං, සංකහි කම්මෙහි අපාපකෙහි පුඤ්ඤෙහි මෙ ලද්ධමිදං මනුඤ්ඤං” ති.
යනුහෙයින් “මාගේ මේ ඉසුරු සම්පත්තිය නිකරුනේ ලද්දේත් නොවෙයි, යම් කෙනකුන් විසින් පිරිනමන ලද්දේත් නොවෙයි. මා විසින් උපදවන ලද්දේත් නොවෙයි. මහෙශාක්යි දෙවි‍යකු විසින් දෙනලද්දේත් කොවෙයි. පූර්ව ජාතියෙහි කරන ලද කුශල කර්ම්යෙන් ලද්දේය”යි කීය. එකල්හි වෙළෙන්දෝ කුශල කර්මයය විචාරන්නාහු, ‘එම්බා දිව්යනපුත්රේය, නුඹ විසින් පුරුදුකරණලද කවර ශ්රෙ‍ෂ්ඨචය්යාෙහ වක් කවර ව්රයත සමාදානයක් හේතුකොටගෙන මේ විමාණය ලද්දේදැ”? යි කියා විචාළාහුය. නැවත ඒ දිව්යොපුත්රණතෙම තමා විසින් රැස්කරනලද කුශල කර්මුය ප්රවකාශ කොට දක්වන්නේ,
“ සමණො ච ඛො ආසි කුමාරකස්සපො බහුස්සුතො චිත්තකථි උළාරො, සො මෙ තදා ධම්මකථං අකාසි දිට්ඨිවිසූකානි විනොදයී මෙ.
තාහං තස්ස ධම්මකථං සුතිත්වාන උපාසකත්තං පටිවෙදයිස්සං, පාණාතිපාතා විරතො අහොසිං ලො අදින්නා පරිවජ්ජයිස්සං.
අමජ්ජපො නො ච මුසා අභාණිං, සකෙත දාරෙන ච හොසි තුට්ඨො
තං මෙ වතං තං පන බ්රුහ්මචරියං තස්ස සුවිණ්ණස්ස අයං විපාකො, තෙහෙව කම්මෙහි අපාපතෙහි පුඤ්ඤෙහි මෙ ලද්ධමිදං විමානං” ති. සිංහල විමාන වස්තු ප්ර කරණය. 225
යනුහෙයින් “මම යටගිය දවස කොසොල් ජනපදවාසීන්ගේ සෙතව්යිනම් නුවර පරලොව නැත, කුසල් නැත, අකුසල් නැතැ’යි කියා ගන්නාලද උච්ඡෙද දෘෂ්ටි ඇත්තාවූ මසුරුවූ ලාමක ස්වභාව ඇත්තාවූ පායාසි රාජඤ්ඤනම් බ්රදහ්මණයෙක් වීමි. එසමයෙහි බුදුන්ගේ ශ්රාිවකවූ විත්රිකථිකවූ බහුශ්රැමතවූ උදාරවූ ප්ර්ඥා ඇති කුමාර කාශ්යේප නම් මහතෙරුන් වහන්සේ ඒ දෘෂ්ටිය විනොදනය කොට බණ වදාළසේක. මම ඒ බණ අසා ප්රාශණඝාතය අදත්තාදානය කාමමිථ්යාබචාරය මුෂාවාදය සුරාපානය යන පස් පවින් දුරුව දාන ශීලාදිවශයෙන් කුශල් පමණක් කෙළෙමි. එසේ පුරුදුකරනලද ව්රනතසමාදානය හා එම ශ්රෙනෂ්ඨචය්යාෙළ ව හෙතු කොටගෙන මා විසින් මේ විමානය හා මේ විපාකානිසංසය ලබන ලද්දේය”යි කීය. එකල්හි ඒ සාර්ත්ථ්වාහකයෝ ඒ දිව්යාපුත්රදයාද විමානයද ප්ර‍ත්යඑක්ෂ්යෙන්ම දැක කර්මිඵල අදහාගෙන තමන්ගේ කර්මයඵල ඇදහීම දක්වන්නාහු.
“ සච්චං කිරාහංසු තරා සපඤ්ඤා අනඤ්ඤථා වචනං පණ්ඩිතානං, යහිං යහි ගච්ඡති පුඤ්ඤකම්මො තහිංතහි මොදති කාම කාමී.
යහිංය හිංසොකපරිද්දවො ච වධො ච බන්ධොක ච පරික්කිලෙසො, තහිංතහිං ගච්ඡති පාපකම්මො න මුච්චති දුග්ගතියා කදාවී”ති.
යනුහෙයින්, නුවණැත්තාවූ යම් කෙනෙක් යමක් කීවාහු නම් ඒ නුවණැති පණ්ඩිතයන්ගේ වචනය නම් වෙනසක්-අන්යකථාත්වුයක් නැත්තේය. කරනලද කුසල් ඇති සත්පුරුෂතෙම යම් තැනකට යේද හෙවත් දිව්යුලොක මනුෂ්යකලොකාදී වශයෙන් යම් යම් තැනක උපදීද, ඒ ඒ තන්හි පඤ්චකාම සම්පත් විදිමින් සතුටුවන්නේය. කරනලද අකුසල් ඇති සත්වචතෙම යම් යම් තැනකට යේද ඒ ඒ තන්හි සෝකකිරීමය, විලාපකීමය, වධ බන්ධ්නාදියට පැමිණීමය යනාදී නොයෙක් අනර්ත්ථවයට පැමිණ කිසි කලෙකත් සසර දුකින් නොමිදෙන්නේමය”යි කියා කුශලයට ප්රටශංසාකොට අකුසල් කළවුන්ට නින්දානකොට ඒ දිව්යයපුත්රටයා හා සමග ප්රිනය කථාකොට ඉක්බිති මනුෂ්යද පථයට ගොස් දිවිහිමියෙන් කුශල්කොට කම්වු පරිද්දෙන් පරලොකප්රාමප්ත වූවාහුය. ඒ උපාසකයාද සුවසේ ගමටඑ ගොස් මවුපියන්ට උපස්ථානකොට ඉක්බිති සකල ක්ලෙශ නසා රහත්ව සසරදුකින් මිදුනේය. මේ විමානවස්තු ප්ර්කරණයෙහි සත්වැනි වූ සුනික්ඛිත්ත වර්ගරයෙහි දසවැනි සෙරිස්සක විමාන වස්තු වර්ණ නාව කියා නිමවන ලදී. 29 226 සිංහල විමාන වස්තු ප්රිකරණය.
සුනික්ඛිත්ත විමාන වස්තුව.
තවද මේ විමාන වස්තු ප්රුකරණයෙහි සත්වැනි සුනික්ඛිත්ත වර්ගරයෙහි එකොළොස් වැනි සුනික්ඛිත්ත විමාන වස්තුව නම් කවරැයත්:—
ජලපොළොවසේ ගැඹුරුවූ ගුණ ඇති භාග්යුවත් බුදුරජාණන් වහන්සේ එක් සමයෙක්හි සැවැත්නුවර ජෙතවනාරාමයෙහි වැඩ වසනසේක. එසමයෙහි ආයුෂ්මත්වූ මුගලන් මහතෙරුන් වහන්සේ එක්දවසක් යට කියනලද ක්රෂමයෙන් දෙවචාරිකාවෙන් වඩනාසේක් තවුතිසා දෙව්ලොවට වැඩිසේක. එකෙණෙහි එක්තරා දිව්යෙපුත්රඩයෙක් තමාගේ විමානයෙහි සිටියේ මුගලන් මහතෙරුන් වහන්සේ දැක හටගත්තාවූ ගෞරව බහුමාන ඇතිව තෙරුන් වහන්සේ කරා එළැඹැ නමස්කාරකොට දොහොත් මදුන්දී එකත් පස්ව සිටියේය. ඒ දිව්ය පුත්රඑයාගේ උත්පත්ති කථාව නම් කවරැයත්.— “යටගිය දවස මේ මහාභද්ර කල්පයෙහි තුන්වැනිව බුදුවූ කාශ්ය‍ප නම් බුදුරජාණන් වහන්සේ සියලු බුද්ධ කෘත්යකයන් කොට නිමවා පිරිනිවන් පා වදාළ කල්හි ශරීර ධාතු වසා ලෝවැස්සෝ දාගැබක් කළාහ. එසමයෙහි භික්ෂුා භික්ෂුීණී උපාසක උපාසකාදී බොහෝදෙනා රැස්ව ගඳ දුම් මල් ආදියෙන් පූජාසත්කාර කෙරෙති. එසේ උපාසකවරු මල් පූජාකොට ගියකල්හි ඒ ආසනවල පිදූ මල් ඒ ඒ තැන තිබෙන්නා දැක එක්තරා උපාසකයෙක් ඒ මල් ගෙන මබසුන්වල දර්ශඋනීයකොට විසිතුරු රූපාලඞකාරයෙන් මල්සදා පූජාකෙළේය. එසේ පුදා බුදුගුණ සිහිකොට බුදුන් කෙරෙහි ප්රලසන්න, ‘උත්තමවූ බුදුන් උදෙසා මා විසින් මල් සදා පූජාකරන ලද්දේය’යි කියා ඒ කුසල් අරමුණු කොට ඒ කුසලකර්මුය සිත තබාගත්තේය. ඒ උපාසකතෙම එයින් අපරභාගයෙහි කාලක්රිසයාකොට ඒ කුශලානුභාවයෙන් තවුතිසා දෙව්ලොව දොළොස් යොදුන් රන්විමණෙක උපන්නේය. ඒ දිව්යලපුත්රනතෙම මහත් ආනුභාව හා මහත් ඓශ්චය්ය්තා සම්පත්තිය හා පිරිවර සම්පත් ඇතිවිය. එතැන්පටන් සුගතියෙහිම සැරිසරන්නේ මේ බුද්ධොත්පාද කාලයෙහිද එසේම මහත් දිව්යට සම්පත් අනුභව කෙරෙයි. තෙරුන් වහන්සේ දැක වැඳ එකත්පස්ව සිටියේ නම් මේ දිව්යසපුත්ර යායි. එකල මහතෙරුන් වහන්සේ ඒ දිව්යකපුත්රනයා දැක ඔහු විසින් ගිය දවස කරනලද කුසල කර්මරය මේ ගාථාවන්ගෙන් විචාළසේක.
සිංහල විමාන වස්තු ප්රමකරණය. 227
උච්චමිදං මණිථූණං විමානං සමන්තතො ද්වදසයොජනානි, කූටාගාරා සත්තසතා උළාරා වෙළුරියන්ථතමහා රුචකත්ථ තා සුභා”-පෙ-
යනාදින් දක්වනලද හෙයින්, “එම්බා දිව්ය පුත්ර ය, වෛදුය්ය්‍ුෂ මිණිමය ටැම් ඇත්තාවූ හාත්පසින් සතළිස් අටගවු පමණ මහත්වූ උදාරතරවූ සත්සියයක් කූටාගාරයෙන් ප්රළතිමණ්ඩිතවූ නොයෙක් රත්නයෙන් විසිතුරුවූ භික්ති දොරකවුළු ආදියෙන් සැදුම්ලද්දාවූ තාගේ මේ විමානය ඉතා සොභාමත්ව දිළිසෙයි. තාගේ විමානයෙහි පරිවාර දෙවතාවෝ දිව්ය්රසයෙන් යුක්තවූ අන්ත පානාදිය සදා, කවර භොජනයක් කවර රසයක් කවර පානවර්ග යක් අනුභව කරන්ට කැමතිසේක්දැ?”යි යනාදීන් ප්‍රිය බසින් ආරාධනාකොට උපකාර සත්කාර කෙරෙති. පඤ්චාඞගික තූය්ය්යි භාණ්ඩ ගත් දෙවතාවෝ නොයෙක් අලඞකාරයෙන් සැරහී නෘතගීතවාද්යාාදී පඤ්චකාම සම්පත්තියෙන් තොප සතුටු කරවති. තාගේ ශරීරවර්ණායද චන්ර්ත් මණ්ඩලය සේ දශදිග් ඒකාලොක කෙරෙමින් දිළිසෙයි. මෙබඳු මහානුභාව සම්පත් ලැබීමට තා විසින් පූර්වනජාතියෙහි කරණලද කුශල කර්මනය කවරේදැ?’යි විචාරා වදාළසේක. ඒ තෙරුන් වහන්සේ විසින් විචාරනලද පැණය විසඳන්නාවු දිව්යේපුත්ර්තෙම මෙසේ කීයේය.
“ දුන්නික්ඛිත්තං මලං සුනීපිත්වා පතිට්ඨපෙත්වාඛ සුගතස්ස ථුපෙ, මහිද්ධිකොචම්හි මහානුභාවො දිබ්බෙහි කාමෙහි සමඞගිභූතො
යනුහෙයින්, “ස්වාමීනි, මම යටගිය දවස මිනිස්ලොව උපන් සමයෙහි එක්දවසක් කාශ්යිප බුදුන්ගේ ධාතු වසා බඳවනා ලද දාගැබ් සමීපයට ගොස් මල් ආසනවල මල් සුළං පැහැරීමෙන් ඒ ඒ තැන විසිර වැටී තිබෙන්නා දැක ඒ මල්ගෙන මලසුන්වල විසිතුරුකොට සදා බුදුගුණ සිහිකෙරෙමින් සතුටුවීමි. එපමණ කුශලකර්මවය හෙතුකොටගෙන මහත්වූ දිව්යරඍද්ධියෙන්ද ආනුභාවයෙන්ද පිරිවරින්ද ශරීරවර්ණෙයෙන්ද සියලු පඤ්චකාම සම්පත්තියෙන්ද අග්රාවීමි” යි කීයේය. මෙසේ ඒ දිව්ය පුත්ර යා තමා විසින් කරනලද කුශල කර්මයය ප්රරකාශකොට කීකල ඕහට විස්තර වශයෙන් බණ වදාරා මිනිස්ලොවට වැඩ එපවත් බුදුන්ට දැන්වූ
228 සිංහල විමාන වස්තු ප්රදකරණය.
සේක. බුදුරජාණෝ එම අර්ත්ථොුත්පත්තිකොටගෙන් එතැන්හි සම්ප්රා‍ප්ත පිරිසට විස්තර වශයෙන් බණ වදාළසේක. ඒ ධර්ම්දෙශනාව බොහෝදෙනාට සාර්ත්ථවක විය.
මේ විමාන වස්තු ප්ර කරණයෙහි සත්වැනි සුනික්ඛිත්ත වර්ගදයෙහි එකොළොස්වන සුනික්ඛිත්ත විමාන වස්තු වර්ණුනාව කියා නිමවන ලදී.
පරමත්ථිජොතිකා නම්වූ බුද්දකට්ඨ කථාවෙහි සත්වන සුනික්ඛිත්ත වර්ග්ය කියා නිමවනලදී.
දෙවන සුණිසා විමාන වස්තුව.
තවද මේ විමානවස්තු ප්රතකරනයෙහි පළමුවන පීඨ වර්ගීයෙහි දශසතර වැනිවූ දෙවන සුණිසා විමාන වස්තුව නම් කවරැයත්.—
සර්වවධර්මසයන් සර්වාුකාරයෙන් දත්තාවූ භාග්යහවත් බුදුරජාණන් වහන්සේ එක්සමයෙක්හි සැවැත්නුවර ජෙතවනාරාමයෙහි වැඩවාසයකර වදාරනසේක. එසමයෙහි සැවැත්නුවර ස්වාමිකුලයට ගියාවූ එක්තරා කුමාරිකාවක් තොමෝ පෙරවරු වේලෙහි තමාගේ ගෙට පිඬු පිණිස පැමිණියාවූ ක්ෂරයකරනලද කෙලෙස් සතුරන් ඇති එක්තරා රහත් තෙරකෙනකුන් දැක බලවත්සේ හටගත් ප්රීසති සොම්නස් ඇත්ති, “මට මේ උතුම් පින්කෙතක් පහළවිය” යි සිතා අනුභවය පිණිස තමා ලත් කොමුපිඬු කොටසින් භාගයක් ආදරයෙන් ගෙන සුපිළිසන්ව වැඩියාවූ ඒ තෙරුන්වහන්සේට පිළිගැන්වූවාය. තෙරුන්වහන්සේද එය පිළිගෙන අනුමෝදනා වදාරා වැඩිසේක. ඉක්බිති ඕතොමෝ මෑතකලෙක්හි කාලක්රි යා කරන්නී එම කුශලකර්මවයාගේ හෙතුවෙන් මරනින් මත්තෙහි නිදාපිබිදියාක් මෙන් තවුතිසා භවනයෙහි රන් විමනෙක උපන්නීය. අනෙකුදු විස්තර පළමුවන සුණිසා විමාන වස්තුවෙහි ආ පරිදි දතයුතු
මේ විමාන වස්තු ප්රසකරණයෙහි පළමුවන පීඨ වර්ගයෙහි දශසතරවැනිවූ දෙවන සුණිසා විමාන වස්තු වණීනාව කියා නිමවන ලදී.
සිංහල විමාන වස්තු ප්රනකරණය. 229
සොණදින්නා විමාන වස්තුව.
තවද මේ විමාන වස්තු ප්රාකරණයෙහි දෙවන චිත්රයලතා වර්ග යෙහි සවණ සොණදින්නා විමාන වස්තුව නම් කවරැයත්:—
මෛත්රී් නිවාසවූ භාග්ය වත් බුදුරජාණන්වහන්සේ සැවැත් නුවර ජෙතවනාරාමයෙහි වැඩ වාසයකර වදාරනසේක. එසමයෙහි වනාහි නාලන්දාානුවර ප්රකසන්නවූ ශ්රැද්ධාවෙන් යුක්තවූ සොණදින්නා නම්වූ එක්තරා උපාසිකාවක් වූවාය. ඕතොමෝ භික්ෂූවන්ට සිවුපසයෙන් උපස්ථාන කරන්නී. එසේම නිරන්තරයෙන් පිරිසුදුවූ අඞග අටකින් යුක්තවූ පෞෂථශීලය රක්ෂානකරන්නීය. ඕ තොමෝ ධර්මතමශ්රලව‍ණය යහපත්සේ ලැබ හෙතුසම්පත් ඇති බැවින් චතුස්සත්යන කර්මගස්ථානයන් ගත්ති සෝවාන් වූවාය. ඉක්බිත්තෙන් ඕතොමෝ එක්තරා රොගයකින් පෙළුනි කාලක්රිනයා කොට තවුතිසා දිව්ය ලොකයෙහි උපන්නීය. ඒ දිව්යතකුමාරිකා‍තොමෝ පිරිවර සහිතව උයන්කෙළි පිණිස යන්නි මුගලන් මහතෙරුන් වහන්සේ දෙවචාරිකාවෙන් වඩනා දැක බලවත්ව හටගත්තාවූ ප්රීලති ප්රහමොදයෙන් යුක්තව තෙරුන්වහන්සේ කරා පැමිණ දොහොත් මුදුනෙහි තබා වැඳගෙන එකත්පසෙක සිටියාය. අනෙකුදු විස්තර කථාව පෙර කියනලද කථාවස්තුන් පරිදි දතයුතු.
මේ විමානවස්තු ප්රාකරණයෙහි දෙවන චිත්රිලතා වර්ගයයෙහි සවන සොණදින්නා විමාන වස්තු වර්ණහනාව කියා නිමවනලදී.
උපොසථ විමාන වස්තුව.
තවද මේ විමාන වස්තු ප්ර්කරණයෙහි දෙවන චිත්ර ලතා වර්ගනයෙහි සත්වන උපොසථ විමාන වස්තුව නම් කවරැයත්:—
ත්රෛථලොක්යපතිලකවූ භාග්ය වත් බුදුරජාණන් වහන්සේ සැවත් නුවර ජේතවන මහා විහාරයෙහි වැඩවාසයකර වදාරණසේක. එසමයෙහි සාගෙත නුවර ශ්රවද්ධාශීලාදී උතුම් ගුණයෙන් යුක්තවූ දානාදී පුණ්යිකර්මරයන්හි නිරන්තරයෙන් ඇලුනාවූ උපොසථනම්වූ එක්තරා උපාසිකාවක් වූවාය. ඕතොමෝ මෑතකලෙක්හි කාලක්රිථයා කරන්නී තමා විසින් කරනලද සුචරිතකර්මම බලයෙන් නිදා
230 සිංහල විමාන වස්තු ප්ර කරණය.
පිබිදියාක් මෙන් තවුතිසා දිව්යූලොකයෙහි උපන්නිය. අනෙකුදු සියලු විස්තර පෙර කියනලද විමාන වස්තුන් පරිද්දෙන් දැන ගත යුතුයි.
මේ විමානවස්තු ප්රවකරණයෙහි දෙවන චිත්රුලතා වර්ගසයෙහි සත්වන උපොසත විමාන වස්තු වර්ණයනාව කියා නිමවන ලදී.
සද්ධා විමාන වස්තුව හා සුනන්දාව විමාන වස්තුව.
තවද මේ විමානවස්තු ප්රතකරණයෙහි දෙවන චිත්රනලතාවර්ග යෙහි අටවන සද්ධා විමාන වස්තුව හා නවවන සුනන්දාහ විමාන වස්තුව නම් කවරැයත්.—
සකලජන සමූහයාට නිර්වා නදායක සම්මාසම්බුදු රජාණන් වහන්සේ රජගහනුවර ලෙහෙනුන්ට බත් වැටුප් දෙනහෙයින් කලන්ද ක නිවාස නම්වූ වෙළුවනාරාමයෙහි වැඩවාසයකර වදාරණසේක. එසමයෙහි වනාහි රජගහනුවර ශ්රහද්ධාසම්පන්නවූ ශීලාදී ගුණයෙන් යුක්තවූ නිරන්තරයෙන් දානාදී පුණ්යහකර්මසයෙහි යෙදුනාවූ රත්නත්රතය සරණපරායනවූ ශ්රපද්ධාය, සුනන්දා ය යි ඔවුන් දෙදෙනා කාලක්රි්යාකරන කල්හි තමතමන් විසින් කරනලද කුශලකර්මව නමැති චිත්රදකාරයන් විසින් නිර්මිතකරනලද තවුතිසා දිව්යයලොකයෙහි ස්වර්ණචමයවූ දිව්යරප්රාරසාදයන්හි උපන්නෝය. ඒ දෙදෙනා දහස් සඞඛ්යා,තවූ නළුනාටකාදී දෙව්පිරිස් පිරිවරා දිවසිරි විඳින සමයෙහි මුගලන් මහතෙරුන් වහන්සේ දෙවචාරිකාවෙන් වඩනාසේක් ඒ විමානයන් දැක එළඹ අනෙක් දෙව් විමන්වල වසන දෙවියන් සමග කළාවූ ප්රසශ්න විස්සර්ජගනාදිය මෙන් කොට මිනිස්ලොවට පැමිණ බුදුරජාණන් වහන්සේට එපවත් දැන්වූසේක. බුදුරජාණෝද එම අර්ත්ථොරත්පත්තිකොටගෙන පැමිණි පිරිසට ධර්මාදෙශනා කළසේක. ඒ ධර්මජදෙශනාව බොහෝදෙනාට සාර්ත්ථරක විය.
මේ විමාන වස්තු ප්රධකරණයෙහි දෙවණ චිත්රාලතා වර්ගකයෙහි අටවන ශ්ර ද්ධා විමාන වස්තු වර්ණචනාව හා නවවන සුනන්දා විමාන වස්තු වර්ණරනාව කියා නිමවන ලදී.
සිංහල විමාන වස්තු ප්රාකරණය. 231
දුතිය භික්ෂාවදායිකා විමාන වස්තුව.
තවද මේ විමාන වස්තු ප්රදකරණයෙහි දෙවන චිත්රලලතා වර්ගයයෙහි එකොළොස්වන දුතිය භික්ෂාරදායිකා විමාන වස්තුව නම් කවරැයත්.—
සකල සත්වනයා දෙරෙහි නිසලව පවත්නා කරුණා ගුණයෙන් යුක්තවූ භාග්යතවත් බුදුරජාණන් වහන්සේ රජගහනුවර වෙළුවනාරාමයෙහි වැඩවාසයකර වදාරණසේක. එසමයෙහි වනාහි රජගහනුවර ශ්ර ද්ධාසම්පන්නවූ එක්තරා ස්ත්රිරයක් තොමෝ පිඬු පිණිස හැසිරෙන්නාවූ එක් රහත් තෙරකෙනෙකුන් දැක තමාගේ ගෙදොරට වැඩමවාගෙනවුත් අහර පිළිගැන්වූවාය. ඕතොමෝ එපමණවූ කුශල කර්ම යක් පමණක් කොට ඉන් මෑත කලෙක්හි කාලක්රි යාකොට තවුතිසා දිව්ය ලොකයෙහි නොයෙක් දිව්‍හිෛඑශ්චය්ය්වුතයෙන් සමන්විතවූ රන් විමනෙක උපන්නීය. අනෙකුදු විස්තර කථාව පෙර කියනලද විමාන වස්තුන් මෙනැයි දතයුතු.
මේ විමාන වස්තු ප්රමකරණයෙහි දෙවන චිත්රරලතා වර්ගවයෙහි එකොළොස් වන දුතිය භික්ෂාසදායිකා විමාන වස්තු වර්ණලනාව කියා නිමවන ලදි.
උච්ඡුදායිකා විමාන වස්තුව.
තවද මේ විමාන වස්තු ප්රුකරණයෙහි තුන්වන පාරිච්ඡත්තක වර්ගණයෙහි දෙවන උච්ඡුදායිකා විමාන වස්තුව නම් කවරැයත්:—
ෂට්අසාධාරණ ඥානයෙන් යුක්තවූ යුක්තවූ භාග්යනවත් බුදුරජාණන් වහන්සේ රජගහානුවර වෙළුවනාරාමයෙහි වැඩවාසයකර වදාරනසේක. එසමයෙහි එක්තරා රහත් කෙනකුන් වහන්සේ එනුවර පිඬු සිඟා හැසිරෙනසේක්, එක්තරා ගෙදොරකට වැඩිසේක ඒ ගෙහිමි පුරුෂතෙම කිසිම ශ්රිද්ධාවක් නැත්තේය; මිථ්යා දෘෂ්ටිකය. ඔහුගේ භාය්යා. ඞ තොමෝ මිසදිටුවූ නමුත් ශ්රකද්ධා ඇත්තීය. එබැවින් තමාගේ ගෙට වැඩියාවූ රහත් තෙරණුන් දැක ප්රතසන්නවූ සිතින් තමාගේ ගෙට වැඩියාවූ රහත් තෙරණුන් දැක ප්ර සන්නවූ සිතින් උක්දඬු කඩක් පූජාකළාය. ඉක්බිති ඇගේ ස්වාමීවූ පවිටු පුද්ගලතෙම එය දැක බලවත්ව හටගත්තාවූ ක්රොාධයෙන් මේ ශ්රිමණයාහට මාගේ ගෙයින් උක්දඬු කඩක් දුන්නීයයි ඈ කෙරෙහි කොධ උපදවා ඈට තර්ජනයකොට ළඟ තිබූ පුටුවකින් සිංහල විමාන වස්තු ප්රාකරණය. 232
ගැසීය. ඔහු විසින් ගසනලද එකපහරින්ම ඒ ස්ත්රීොතොමෝ ඒ ක්ෂ2ණයෙහිම කාලක්රිටයාකොට එම කුශල කර්ම යාගේ බලයෙන් දිව්යතලොකයෙහි උපන්නීය. ඈ විසින් ‘තෙරුන්වහන්සේ නිසාම දිවඉසුරු ලදැ’යි මහත් සතුටට පැමිණ එදවස් රාත්රි‘යෙහිම සියලු ජිජ්ඣකූටපර්වැතය චන්ර්ත් සූය්ය්එ මෙන්ද බබුළුවමින් තෙරුන්වහන්සේට උපස්ථානය පිණිස පැමිණ තෙරුන්වහන්සේ වැඳ ඇදිලි සහිතව නමස්කාර කරන්නී එක් පාර්ශැවයක සිටියාය. ඉක්බිති තෙරුන්වහන්සේ ඒ දිව්යමකුමාරිය දැක ඇගේ උදාරවූ දිව්යයසම්පත් වර්ණිනාකරමින් මෙසේ විචාළසේක.
“ ඔභාසයිත්වාක පඨවිං සදෙවක අති‍රොවසි චන්දිපමසූරියා විය, සිරියා ච වණ්ණෙන යසෙන තෙජසා බ්රිහ්මාව දෙවෙ තිදසෙ සඉන්දිකෙ
පුච්ඡාමි තං උප්පලමාලධාරිණී ආවෙළිනී කඤ්චනසත්තිභත්ත වෙ, අලඞකතෙ උත්තමවත්ථතධාරිණී කා ත්වාඋ සුභෙ දෙවතෙ වන්දීසෙ මමං.
කිං ත්වං පුරෙ කම්මමකාසි අත්තනා මනුස්සභූතා පුරිමාය ජාතියා දානං සුවිණ්ණං අථ සීලසඤ්ඤමං කෙනූප්පන්නා සුගතිං යසස්සිනී”
යනුහෙයින් “මහාමෙරුපර්වීත පාර්ශ.වයෙක්හි මිනිස්ලොව සීමාකොට එකම පහනක් මෙන්ද දහසක් රැස් විහිදුවා බබළන්නාවූ චන්ර් සූය්ය්ීමායන්මෙන්ද එසේම ශ්රී සම්පත්තියෙන් හා වර්ණනයෙන්ද යසසින්ද තෙජසින්ද දෙව්ලොව දෙවියන්ට වඩා මෙකී ගුණයෙන් යුක්තව මහා බ්රචහ්මයා මෙන්ද රන්රිදී ආදී ස්වර්ණ්ණමය පුෂ්පවලීන් ගෙන් සැරසුනාද එසේම උපුල්මල්මාලා ධරන්නාවුද ඉතා අලඞකාරවූ උතුම් දිව්යී වස්ත්රද දරන්නාවූද තී මා වඳනා පිණිස පැමිණියෙහිය. ඒ පැමිණියාවූ යහපත්වූ ‘තී කවර දෙවතාවියක් ද?’යි විචාරමි. පෙර මනුෂ්යාූත්මභාවයෙහි වාසයකරන කල්හි තී විසින් කවර පුණ්යකකර්මමයක් කරනලදද? කවර ශීලාදි ගුණධර්මීයක් රක්නාලදද? කවර දිව්යිලොකයෙක්හි උපදනා ලදදැ?”යි විචාළසේක. එබස් අසා දෙවතාදූ තොමෝ තෙරුන්වහන්සේට මෙසේ සැල කළාය.
සිංහල විමාන වස්තු ප්ර්කරණය. 233
“ ඉදානි භන්තෙ ඉමමෙව ගාමං පිණ්ඩාය අම්භාක ඝරං උපාගමි, තතො තෙ උච්ඡුස්ස අදාසි ඛණ්ඩිකං පසන්නචිත්තා අතුලාය පීතියා.
පස්සු ච පච්ඡා අනුයුඤ්ජතෙ මමං කහන්නු උච්ඡුං වධුකෙ අවාකිරි, නච්ඡඞඩිතං න ච පන ඛාදිතං මයා සත්තස්ස භික්ඛුස්ස සයං අදාසහං
තුය්හං න්විදං ඉස්සරියං අ‍ථො මම ඉතිස්සා සස්සු පරිභාසතෙ මමං, පීඨං ගහෙත්වාභ පහාරං අදාසි මෙ තතො චුතා කාලකතාම්හි දෙවතා
තදෙව කම්මං කුසලං කතං මයා සුඛඤ්ච කම්මං අනුභොමි අත්තනා දෙවෙහි සචිං පරිවරයාමහං මොදාමහං කාමගුණෙහි පඤ්චහි.”
යනුවෙන්, “ස්වාමිනී, මුගලන් මහතෙරුන්වහන්ස, මම මිනිස්ලොව ඉපද එක්තරා ස්වාමි කුලයෙක වසන කල්හි මනා සන්සුන් ගුනයෙහි පිහිටියාවූ එක්තරා භික්ෂුව නමක් එම ග්රාාමයෙහි පිඬු පිණිස හැසිර ගෙපිළිවෙළින් අපගේ ගෙදොරටද වැඩි සේක. උන්වහන්සේ දුටුවාවූ මම ප්රපසන්නවූ සිත් ඇත්තී අප්රරමාණවූ ප්රීනතියට පැමිණ ඒ තෙරුන් වහන්සේට උක්දඬු කඩක් පූජා කෙළෙමි. ඒ දුටුවාවූ මාගේ ස්වාමිපුරුෂතෙම පසුව මට ආමන්ත්රකණයකොට, ‘එම්බල භාය්යාවූ පව, තී විසින් කවර කරණයක් නිසා මාගේ ගෙහිතුබූ උක්දඬුකඩ බැහැරකරනලදද, නසන ලදද, භික්ෂුර නමකට කුමක් පිණිස දෙනලදද, ති විසින් මාගේ ගෙහි තිබූ ඉසුරු සම්බත්තිය නසන ලදදැ?”යි ක්රොනධයෙන් කිපී ළඟ තිබූ පුටුවක් ඔසවා එයින් මට පහරක් ගැසීය. ඒ පහර වැදුනාවූ මම එයින්ම කාලක්රි යාකොට දිව්යතලොකයෙහි උපන්නෙමි. ස්වාමීනි, මුගලන් මහතෙරුන් වහන්ස, බලවත්ව හටගත්තාවූ ශ්රයද්ධා චෙතනාවෙන් යුක්තව උක්දඬුකඩ පමණක් දීමෙන් කරණලද ස්වල්පමාත්රවවූ ඒ පිණ කරණකොටගෙන මහත් ඓශ්චය්ය්මෙන සම්පත්තියෙන් යුක්තවූ දිව්යමලොකයෙහි දිව්යණසමූහයා පිරිවරා දිව්ය්මයවූ පඤ්චකාම සම්පත්තියෙන් සතුටුවන්නෙමි” යි කියා තමන්ගේ දිව්යය ඓශ්චය්ය්‍ෙනය තෙරුන්වහන්සේට විස්තර
30 234 සිංහල විමාන වස්තු ප්රසකරණය.
කොට කීය. තෙරුන් වහන්සේද ඒ අසා මිනිස්ලොවට වැඩ බුදුරජාණන් වහන්සේට සැළකෙළේය. බුදුරජාණන් වහන්සේද පැමිණ සිටි පිරිසට එම කාරණය අර්ත්ථොළත්පත්තිකොට ධර්මුදෙශ්නාද කළ සේක ඒ දෙශනාව බොහෝදෙනාට සාර්ත්ථ්ක විය.
මේ විමාන වස්තු ප්රපකරණයෙහි තුන්වන පාරිච්ඡත්තක වර්ගනයෙහි දෙවන උච්ඡුදායිකා විමාන වස්තු වර්ණතනාව කියා නිමවන ලදී
පල්ලඞක විමාන වස්තුව.
තවද මේ විමාන වස්තු ප්රුකරණයෙහි තුන්වන පාරිච්ඡත්තක වර්ගගයෙහි තුන්වන පල්ලඞක විමාන වස්තුව නම් කවරැයත්.
සර්වවමාරවාරණ කෙශරින්රාර් යමානවූ භාග්ය්වත් බුදුරජාණන් වහන්සේ සැවැත්නුවර ජෙතවනාරාමයෙහි වැඩ වාසයකර වදාරණසේක. එසමයෙහි වනාහි සැවැතුනුවර වාසීවූ එක්තරා උපාසකයකුගේ දුහිතෘවක් තොමෝ එහිම සමාන කුලපුත්රුයකුට පාවා දෙනලද්දේය. ඕතොමෝ වනාහි ක්රොිධ නොකරන්නීය. නිරන්තරයෙන් ශීලාචාර ගුණයෙන් යුක්තවූවාය. ස්වාමි පුරුෂයාද පන්සිල් ගන්වා තොමෝද පන්සිල් හා පෙහෙවස් නිරන්ත‍රයෙන්ම රක්ෂායකරන්නීය. මෙසේ උතුම් ගුණයෙන් යුක්තවූ ඕතොමෝ අනෙක් කලෙක්හි කාලක්රිායාකොට තවුතිසා භවනයෙහි උපන්නීය. එසමයෙහි වනාහි මුගලන් මහතෙරුන් වහන්සේ දෙවචාරිකාවෙහි වඩනාසේක් තව්තිසා දිව්ය්ලොකයට පැමිණ මහත්වූ දිව්යව ඓශ්චය්ය්දි යෙන් යුක්තවූ ඒ පල්ලඞක දිව්ය් විමානය දැක දෙවතාදු අතින් මෙසේ විචාරා වදාළ සේක.
“ පල්ලඞකසෙට්ඨෙ මණිසොණ්ණවිත්තෙ පුප්පාභිකිණ්ණෙ සයනෙ උළාරෙ, තත්ථපච්ඡසී දෙවි මහානුභාවෙ උච්චාවචා ඉද්ධි විකුබ්බමාතා.
ඉමා ච තෙ අච්ඡරායො සමන්තතො නච්චන්ති ගායන්ති පමොදයන්ති, දෙවිඩිපත්තාසි මහානුභාවෙ මනුස්සභූතා කිමකාසි පුඤ්ඤං,
කෙනාසි එවං ජලිතානුභාවා වණ්ණො ච තෙ සබ්බදිසා ෂභාසතී” ති. සිංහල විමාන වස්තු ප්රමකරණය. 235
යනුහෙයින්, “එම්බා දිව්යාපඞගනාව, තීගේ මේ නොයෙක් විචිත්රඒ චිත්රයකර්මාභන්තයෙන් හා නොයෙක් රැස් විහිදෙන්නාවූ උදාරතරවූ පය්ය්ක් ඞකය මාණික්යනරත්නයෙන් හා ඝනරණින් නිමියේය. යනාදීන් සම්පත් වර්ණ්නාකොට “මෙබඳු සම්පත් ලැබීමට කරනලද කුශලකර්මැය කවරේදැ?”යි විචාළසේක. ඒ කුශලකර්මුය ප්රෙකාශ කරන්නාවූ දිව්යා‍ඞගනා තොමෝ මෙසේ ප්රිකාශකළාය.
“ අහං මනුස්සෙසු මනුස්සභූතා අඩ්ඪෙකුලෙ සුණිසා අහොසිං, අක්කොධනා භත්තු වසානුවත්තිනි අහොසිං අප්පමත්තා උපොසථෙ”-පෙ-
යනුහෙයින්, “ස්වාමීනි, මම මිනිස්ලොව වසන සමයෙහි ගව ධන රත්නාදියෙන් ආඪ්ය වූ කුලයක ක්රොාධ නැත්තාවූ ස්වාමියාට අනුකූල පැවතුම් ඇත්තාවූ, අප්රයමාද ස්වභාව ඇත්තාවූ, යෙහෙළියක්වීමි. එසමයෙහි නිත්යම පඤ්චශීලය රකිමින් පොහොය පෙහෙවස් වෙසෙමින් පුරුෂයාට රෑ දාවල් දෙක්හිම අප්රමමාදව වැඳීම් පිදීම් ආදී ආචාර ශීලයෙන් යුක්ත වීමි. තුනුරුවන් කෙරෙහි පහන්සිත් ඇත්තාවූ ශ්රැද්ධාවන්තවූ බුද්ධශාසනයෙහි ශීලාචාරවූ උපාසිකාවක්ව ප්රාඇණඝාතාදී දශවිධ අකුශලින් දුරුව දශවිධවූ කුශල්කොට මේ දිව්යකශ්රීත සම්පත්තියක් ලදිමි” යි කීවාය. එකල්හි මුගලන් මහතෙරුන් වහන්සේ විස්තර වශයෙන් බණ වදාරා මිනිස් ලොවට වැඩ බුදුන්ට අපවත් දැන්වූ සේක. බුදු රජාණෝ එම අරත්ථොරත්පත්තිකොටගෙන සම්ප්රාුප්ත පිරිසට විස්තර වශයෙන් බණ වදාළසේක. ඒ ධර්ම්දෙශනාව බොහෝදෙනාට සාර්ත්ථිකවිය.
මේ විමාන වස්තු ප්රථකරණයෙහි තුන්වන පාරිච්ඡත්තක වර්ගටයෙහි තුන්වැනිවූ පල්ලඞක විමාන වස්තු වර්ණුනාව කියා නිමවන ලදී
ලතා විමාන වස්තුව.
තවද මේ විමානවස්තු ප්රාකරණයෙහි තුන්වන පාරිච්ඡත්තක වර්ගයෙහි ලතා විමාන වස්තුව නම් කවරැයත්.—
අප භාග්යනවත් බුදුරජාණන් වහන්සේ එක් සමයෙක සැවැත් නුවර ජෙතවනාරාමයෙහි වැඩ වසනසේක. එසමයෙහි සැවැත් නුවර වසන්නාවූ එක්තරා උපාසකයෙකුගේ නුවණැත්තාවූ
236 සිංහල විමාන වස්තු ප්රැකරණය.
කාය්යා උ කාය්ය්වස්යෙහි දක්ෂණවූ ස්ථානොචිත ප්රුඥාවෙන් යුක්තවූ ලතා නම්වූ දුවනිකෙනෙක් ඇත්තීය. ඒ කුමාරිකාව එක්තරා පතිකුලයකට යනලද්දී ස්වාමියාට හා නැදිමයිලන්ට ප්රි යමනාප වනිනීය, ඒ ගෙයි සියලු බර උසුලන්ටද වස්තු රැස්කිරීමටද පිරිවර ජනයාට සංග්රපහ කරන්ටද සමර්ත්ථ ව ක්රො ධ නොකිරීම ස්වභාව කොට ඇත්තීය. තුනුරුවන් කෙරෙහි පැහැද නොකඩකොට පන්සිල රකිමින් පොහෝ පෙහෙවස් වෙසෙමින් දන් දීමෙහි ඇලුම් ඇතිව නොපමාව දාන ශීලාදි වශයෙන් බොහෝ කුශල් රැස්කළාය. ඒ උපාසිකාව එයට පසු නොබෝ කලකින් කාල ක්රිහයාකොට චාතුර්ම හාරාජික දිව්යසලොකයෙහි වෙසමුණු මහරජහට ධිතෘවක්ව උපන්නි ලතා දිව්යා ඞගනාව යයි ප්රකසිද්ධවූවාය. ඒ ලතාවගේ නැගණියන්වූ සජ්ජාය, පවරාය, රච්චීමුඛීය, සුතාය ය, කියා අනෙකුදු දිව්යායඞගනාවෝ සතර දෙනෙක් ඇත්තාහුය. ශක්රීදෙවෙන්ර්ුතායා විසින් ඒ දෙවඟනන් පස්දෙනා ගෙන්වා තමන්ට නැටුම් ගී කීම් ආදියෙහි දක්ෂී බැවින් අනෙක් සතරදෙනාට වඩා දෙවියන්ට ප්රිමයවන්නීය. ඒ පස්දෙනම සමගිව සැප විහරණයෙන් හුන්නාහුය. මෙසේ දවස් යවන කල්හි නෘත්යහ ගීත කිරීමෙහි මම සමර්ත්ථනයෙමි’ මම සමර්ත්ථයයෙමි’ කියා උන්ගේ නෘත්යමගීත පිණිස විවාදයෙක් උපන. එසේ විවාදකොට වෙසමුණු මහරජ්ජුරුවන් කරා ගොස්, ‘පියාණන් වහන්ස, අප පස්දෙනා අතුරෙන් නෘත්යුගීත කිරීමෙහි කවරෙක් වඩා සමර්ත්ථනදැ?”යි විචාළාහුය. එකල වෙසමුණු රජු කියන්නේ, “දූවරුනි, තෙපි ගොස් හිමවත අනවතප්ත විල සමීපයෙහි දෙව සමාගමයෙහි නටව. එකල්හි තොපගේ සමර්ත්ථවබව ප්රයකාශවන්නේය”යි කීයේය. ඒ දිව්යා,ඞගනාවෝ ‘යහපතැයි කියා අනවතප්ත විල දෙව සමාගමයෙහි නටන්නාහු ලතා නම් දෙව්දුපව නටනකල දෙවතාවෝ තම තමන් ස්වභාව ලීලාවෙන් හිඳගත නොහී සිත හටගත් සන්තෝෂයෙන් ‘ආශ්චය්ය්් සය, අද්භූතය”යි ප්රීණතිවාක්යඋය පවත්වා සාධුකාර දෙමින් ඔල්වර හඬ ගසමින් පිළි හිස සිසාරමින් සියලු හිමාලය වනය කම්පාකරන්නා සේ එකකෝලාහල කළාහුය. අනෙක් සතරදෙනා නටනකළ හුන්නාහුය. එකල ලතාවගේ සමර්ත්ථ කම විශෙෂයෙන් ප්රහකාශවිය. ඒ දිව්යාහඞගනාවන් සතර දෙනාට මෙබඳු සිතෙක් පහළවිය. ‘මේ ලතාව කවර කුශලකර්ම‍යක් කොට අප සියල්ලම අභිභවනයකොට බබළාද? මෙසේ
සිංහල විමාන වස්තු ප්රබකරණය. 237
සිතා “මෙබඳු ඓශ්චය්ය්ප යක් ලැබීමට ඇය විසින් කළාවූ කුශලය කවරේදැ?”යි කියා සුතා නම් දිව්යා්ඞගනාව විචාළාය. ඒ දාව්යා්ඞගනාවද කුශලය ප්රාකාශකොට කිව. එසමයෙහි දෙවචාරිකාවෙන් දෙව්ලොවට වැඩියාවූ මුගලන් මහතෙරුන් වහන්සේට වෙසමුණු රජ්ජුරුවෝ ඒ සියලුම ප්රකවෘත්ති කීවෝය. මුගලන් මහතෙරුන් වහන්සේ මිනිස්ලොවට වැඩ කුශලකර්මමය විචාරීමට කාරණා සහිතව මුල පටන් සියලුම ප්ර වෘත්තිය බුදුන්ට දන්වනසේක්,
“ ලතා ච සජ්ජා පවරා ච දෙවතා අච්චිමුඛි රාජවරස්ස සිරීමතො, සුතා ච රඤ්ඤො වෙස්සවනස්ස ධිතා රාජිමතී ධම්මගුණෙහි සොභථ”-පෙ-
යනුහෙයින්, “ස්වාමීනි! ලතාය, සජ්ජාය, පවරාය, අච්චිමුඛිය, සුතාය”යි කියා වෙසමුණු මහරජහුගේ දූවරු පස්දෙනෙක් ඇත්තාහ. ඒ පස්දෙනා අනවතප්ප විලට නහන්ට ගියාහුය. නිර්මතලවූ සිහිල් පැන් නහා ඉක්බිති නතෘගීත කොට ලතා නම් දිව්යා ඞගනාවගේ නැටුම් බලා දෙවතාවෝ විශෙෂයෙන් සතුටුවූ හෙයින් ලතා දිව්යානඞගනාව යටගිය දවස කළාවූ කුශලකර්මතය විචාරනු කැමතිව සුතා නම් දිව්යාදඞගනාව මෙසේ විචාළිය. “එම්බා ලතාවෙනි, බොහෝ දෙවතාවන් විසින් ‘ලතාවගේ නෘත්යමගීතය ‘යහපත’ යනාදීන් ප්රකශංසා කටයුතුවූ නෘත්යවගීත හා රූපශ්රීව ශරීර වර්ණයනාදී මේ දිව්ය් ඓශ්චාය්ර්ො‍යයක් ලබන්ට පූර්වය ජාතියෙහි කළාවූ කුශල කර්ම්ය කවරේදැ?’යි විචාළාය. මෙසේ සුතා නම් දිව්යාහඞගනාව විසින් විචාරණ ලද පැණය විසඳන්නා වූ ලතා නම් දිව්යා.ඞගනාව මෙසේ ප්ර‍කාශ කළාය.
“ අහං මනුස්සෙසු මනුස්සභූතා උළාරභොගෙ කුලෙ සුණිසා අහොසිං, අක්කොධනා භත්තු වසානුවත්තිනී අහොසිං අප්පමත්තා උපොසථෙ” -පෙ-
යනුහෙයින්, “යටගිය දවස මිනිස්ලොව වසන සමයෙහි එක්තරා උදාරභොග ඇති කුළයෙක යෙහෙළියක් වීමි. ස්වාමියාට අනුකූලවූ පැවතුම් ඇතිව, ක්රොෙධයෙන් දුරුව අප්රවමාදව, නිරන්තරයෙන් පන්සිල් රකිමින් පොහෝ පෙහෙවස් වෙසෙමින් සතුටු සිත් ඇතිව පුරුෂයාටද පුරුෂයාගේ මල්බෑයන්ටද නැදිමයිලන්ටද සිත්ලෙස උපකාර කෙළෙමි. දැසි දසුන්ටද සිත්වූ
238 සිංහල විමාන වස්තු ප්රිකරණය.
පරිද්දෙන් සංග්රතහ කෙළෙමි. අප්ර මාදව ගිහිධර්මද සඞඛ්යාිත පතිව්රකතා ධර්ම්ය රක්ෂාදකොට ඒ කුශලානු භාවයෙන් මේ දෙව්ලොව ඉපදසේසනට වඩා ආයුෂයෙන්ද වර්ණකයෙන්ද සැපයෙන්ද බලයෙන්ද විශෙසබවට පැමිණියෙමි. ක්රීයඩාරතියෙන් අනල්පවූ මහත් දිව්යෙශ්රීව සම්පත් අනුභව කෙරෙමි”යි කිව. එබස් අසා පතිව්රවතාධර්ම සංඛ්යා්ත කුශලධර්මරයට ප්ර ශංසාකරන්නාවූ සුතා නම් දිව්යාිඞගනාව අනෙකුත් තුන් දෙනාට මෙසේ කිව.
“ සුතං නුතං භාසති යං අයං ලතා යං නො අපුච්ඡිමහ අකිත්තයි නො, පතිනො කිරසමාකං විසිට්ඨනාරිනං ගතිච තාසං පවරා ච දෙවතා-පෙ-“
යනුහෙයින්, “යම් හෙයකින් අප ජ්යෙ ෂ්ඨ බුහුතණියන් අතින් විචාළමෝ නම් ඒ පැනය අපට ප්රෙකාශකොට කියවා, මෙසේ මේ ලතාව යම පතිව්ර තා ධර්මඒයක් ප්ර‍කාශකොට කියවා, මෙසේ මේ ලතාව යම් පතිව්රධතා ධර්ම යක් ප්රමකාශකොට කියාද, ඒ ධර්මමය අප විසින් අසනලද්දේය; එබැවින් විශෙෂයෙන් ප්රමශංසා කට යුත්තේය; ස්වාමිපුරුෂයෝ නම් ස්ත්රීස භාවයට පැමිණියාවූ විශිෂ්ටවූ අප පොෂ්ය‍ය කරන හෙයින්ද උතුම් වන්නාහ, දෙවතාවන් හා මෙලොවත් උන්ගේම පිහිට ප්රයතිසරණය, පරලොවත් හිතසැප එලවන හෙයින් උන්ගේම පිහිටය; ස්ත්රිිහු යම් තැනක උපන්නාහු පතිව්රසතා ධර්ම ය රක්ෂාවකොට මේ ලතාව යම් ඓශ්චය්ය්; ් සම්පත්තියක් ප්ර්කාශකොට කීවාද ඒ දිවඉසුරු ලබම්ව”යි කියා නැවත මේ උපමාවෙන් ප්රරකාශකරන්නී “යම්සේ සිංහයා තමාට නිවාසවූ පර්වරත ආශ්ර යකොට ගල්ගුහායෙහි වැස අවශෙෂ ක්ෂු්ද්රාම ක්ෂුරද්රත සත්ව යන් මැඩපවත්වා ඇතුන් මරා මස් අනුභවකෙරේද, එමෙන් ආය්ය්් ශ්රා විකාවූ ධර්ම්චාරීවූ උපාසිකාතොමෝ බත් පිළි පමණක් දී පොෂ්ය්කරණ හෙයින් ස්වාමිපුරුෂයා ආශ්රියකොට වසන්නී පිළිගත් වස්තුවෙහි හෙවත් තමන් සන්තක වස්තු ආදියෙහි උපදන මසුරුමලාදි අකුසල් මැඩපවත්වා ක්රො ධය නසා ස්වර්ගහයෙහි ඉපිද සතුටු වන්නීය” යි කියා සුතා නම් දිව්යානඞඟනාව ප්රවශංසා කළාය යන මේ කථා ප්රුබන්ධදය බුදුන්ට දැන්වූසේක. බුදු රජාණෝ එම අර්ත්ථොුත්පත්තිකොටගෙන සම්ප්රානප්ත පිරිසට බණ වදාළසේක. ඒ ධර්ම්දෙශනාව බොහෝදෙනාට සාර්ත්ථටක විය.
මේ විමාන වස්තු ප්රෝකරණයෙහි තුන්වන පරිච්ඡෙදයෙහි සතරවන ලතා විමාන වර්ණපනාව කියා නිමවනලදි.