උත්තර රාම චරිතය - iv
සප්තම අඞ්කය
(දැන් ලක්ෂ්මණ එයි.)
ලක්ෂදමණ - භවත්ති, භගවත් වාල්මිකි මුනිහු විසින් ක්ෂමත්රිමය, බ්රා්හ්මණ, නාගරික, ජනපද වාසී ජනයා හා සමග අප ද කැඳවමින්, සියලු දිව්යෂ අසුර තිරශ්වින සත්ත්වජ සමූහයා හා ස්ථාවර ජඞ්ගම සකල භූතයන් සිය මහිමයෙන් රැස් කරවුයේ කුමක් නිසාද?
රාම රජතුමා විසින් මට මෙසේ නියම කරන ලදී. “දරුව ලක්ෂ්ජමණ, භගවත් වාල්මිකි විසින් අප්සරාවන් ලවා රඟ දක්වනු ලබන ඔහුගේ නාට්යණය බැලීමට පැමිණෙන ලෙස ආරාධනා කරන ලද්දෙමු. ගං ඉවුරෙහි රඟ මඬලට පැමිණ මිනිසුන් වාඩි කරවීම කරන්න කියා” මිනිස් නොමිනිස් සත්ත්වියන්ට සුදුසු ස්ථාන වල ඔවුන් වාඩි කරවන්නේ කෙසේද?
රාජ තත්වඩයේ සිටින නමුදු තද තපෝ ව්ර්ත ඇති රාම රජතුමාද වාල්මිකී කෙරෙහි ගෞරවයෙන් මෙහි එනු ඇත.
(දැන් රාම එයි.)
රාම - දරුව ලක්ෂ්එණ, රඟමඬලෙහි ජනයා සිටීද?
උත්තර රාම චරිතය 117
ලක්ෂ්මණ - ඒ ගැන කියන්නේ කිම?
රාම - මේ දරුවන් දෙදෙනාද චන්ර් කේතු කුමාරයා සමග සුදුසු තැනකට පැමිණ විය යුතුය.
ලක්ෂ්මණ - අධිපතියා කෙරේ ගෞරවයෙන් එය එසේම කළා. මෙහි රාජාසන පණවා තිබේ. ඔබ එහි වාඩි වන්න.
රාම - (වාඩිවී) භවත්නි, පටන් ගන්න.
අධ්යසක්ෂ ක - (පැමිණ) සත්ය වාදී භගවත් වාල්මිකි වර - අවර ලෝකයට මෙසේ දන්වයි. අප විසින් ලෞකික දෘෂ්ටියෙන් කරුණා - අද්භූත රසයන් මුල්කොට කිසි රචන යක් කරන ලදී. කාව්යු ගෞරව උපදවා එයට හිත යොමු කළ යුතුය.
රාම - මුනිවරයෝ ධර්ම ප්රුත්යරක්ෂස කළාහුය. ඒ භවතුන් ගේ කෘති මධුරතායෙන් පිරී ඇත. කිළිටි බැවින් දුරුව ඇත. ප්රාඥා ගොචරද වෙයි. එහෙත් ඒවා ප්රධමාද කාරණයන්ගෙන් සම්පූර්ණ යෙන් තොරයයි ද නොසිතිය යුතුය.
(සැරසුම් හලින්)
හා ආය්ය්ුම් පුත්රිය, ලක්ෂ්මණ කුමාරය, තනිව වනයේ අනාථව විලි වේදනාවෙන් පෙලෙන මා හපා කෑ මට බල්ලෝ රැස්වෙති. හා! දැන් අවාසනාවත් මම භාගිරථී නදියට පනිමි.
118 ශ්රී භවභූතීන්ගේ
ලක්ෂ්මණ - අනික් මොකක්දෝ කරදරයක්! රජතුමා විසින් වනයේ හැර දමන ලද භූමිපුත්රිදය (සීතා) විලි වේදනායෙන් ගඟට පනියි.
(කියමින් යයි.)
ප්රනස්තාවනාවයි.
⋆
රාම - දේවී, දේවී, ලක්ෂ්ිමණ බලනු බලනු.
ලක්ෂ්මණ - ආය්ය් ය, මෙය නාටකයකි.
රාම - හා දේවි, දණ්ඩක වන වාසයෙහිදී මගේ යෙහෙළිය මෙයද ඔබ රාමගෙන් ලැබූ ඵලය!
ලක්ෂ්මණ - ආය්ය් ය, හිත සනසා ගෙන මෙය බලන්න. මේ ප්ර්බන්ධමය සෘෂින්ගේ නිෂ්පාදනයකි.
රාම - හා හොඳයි! මෙ සූදානම් උනා!
(දැන් දරුවකු බැගින් උකුළේ තබා ගත් පෘථිවි ගංගා දෙදෙනා විසින් දෙපසින් අල්ලා ගත් සීතා එයි.)
රාම - දරුව, අද මම අඩි තැබීමට පවා පැහැදිලිකමක් නැති අඳුරකට ඇතුල් උනා මෙන් සිටිමි. මා වාවාගන්න.
පෘථිවි හා ගංගා - ජානකී, සැනසෙන්න. වාසනාව ඔබ කරා එයි. රඝු වංශිකයනට අයිති දරුවන් දිය තුළදී ප්රවසූත කළා නෙව!
සීතා - (සිහි උපදවා) හොඳයි! දරුවන් ප්රකසූත කෙළෙමි. අපෝ ආය්ය්ගේ පුත්රයය!
උත්තර රාම චරිතය 119
ලක්ෂ්මණ - (පා පිට වැටී) ආය්ය් ය්ය ; භාග්යපය වැඩි වෙයි රඝු වංශයට ශක්තිමත් මුල් ඇදේ. (බලා) හා මොකද ආය්යා ව, කැළඹුනු අයුරකින් කඳුලු පුරා ගෙන සිටින්නේ?
ගංගා හා පෘථිවි - දුව, සැනසෙන්න.
සීතා - භගවතියෙනි, ඔබලා කවුද? මා අතහැර දාන්න.
පෘථිවි - මේ ඔබගේ මාමාගේ කුල දේවතා වූ ගංගා දේවියයි.
සීතා - නමස්තෙ භගවතිය!
ගංගා - චාරිත්රභයට සුදුසු සම්පත් ලබව.
ලක්ෂ්ිමණ - අනුග්රටහ ලද්දෙමු.
ගංගා - මේ ඔබගේ මව වූ භූමි දේවියයි.
සීතා - හා අම්මා! මෙවැනි මට ඔබත් දකින්ට ලැබුනා!
පෘථිවි - දුව සීතා, එන්න (දෙදෙන වැළඳ ගෙන මුර්ඡා වෙත්)
ලක්ෂ්මණ - ගංගා පෘථිවි ආය්යාන්ැ වෝ දෙදෙන කෙසේ පැමිණි යෝද?
රාම - එය වාසනාව අනුවයි. එහෙත් වෙනත් හේතුවක් ද පැවතිය හැකියි.
ගංගා - මේ භවනී, භූමි දේවිය කැළඹී ගියත් දරු ස්නේහයෙන් එය ජය ගත්තාය. නොහොත් හිතෙහි මුළාව ඇති කරවන සත්ත්වීයන්ගේ අභ්යාන්තර උපද්රොව උපද වන සංසාරය එකට ගලපන මේ දරු ස්නේහය සර්වි සාධාරණය හෙවත් හැම දෙනාටම පොදුය. යෙහෙළී භූමි දේවිය, දරුව ජානකී, සිහි උපදවා ගන්න.
120 ශ්රී භවභූතීන්ගේ
පෘථිවි - (සිහි උපදවා ගෙන) දේවී, සීතා ප්ර සූත කොට කෙසේ නම් සැනසෙම්ද? රාක්ෂ සයන් අතර බොහෝ හැර දැමීම කෙසේ ඉවසන්නද?
ගංගා - කවර නම් ජනයෙක් විපාක දීමට පෙරට පැමිණි දෛවයේ දොර වසන්ට සමත් වද්ද?
පෘථිවි - භගවතී භාගීරථි, මේ හැම දෙයක්ම ඔබගේ වංශයෙහි උපන් රාම භද්රවට සුදුසුයි. බාල කාලයෙහිදී විවාහ කාය්ය්ංශයය සුදුසු පරීක්ෂා වෙන් නොකරන ලදී. ඔහු දරුවන් ලබන්නෙක් ද නොවීය. ගින්න, සීලය හා වංශයද විමසා නොබලන ලදී.
සීතා - හා! ආය්ය් නො පුත්ර්ය, සිහි එනවාද?
පෘථිවි - ආඃ! ඔබට ස්වාමියෙක් කොයින්ද?
සීතා - (ලජ්ජායෙන් කඳුලු හෙලමින්) අම්මා කියන හැටියක්...........
රාම - අම්මා පෘථිවි, එබන්දෙක් වෙමි.
ගංගා - භගවතී භූමී දේවිය, සංසාරයට අයත් ශරීරයක් ඇත්තෙහිය. එහෙයින් කල්පනාවෙන් තොරව බෑනාට කිපෙන්නේ කුමටද?
දරුණු අපකීර්තිය ලොවෙහි පැතිර ගියේය. ලංකා දීපයෙහිදී කළ වහ්නි ශුද්ධිය මෙහි ජනයා කෙසේ විශ්වාස කරද්ද?
මුළු ලෝ වැසියා සතුට කරවීම රඝු වංශිකයන්ගේ කුල සිරිතකි. එහෙයින් මේ විසම කාරණයේ දී ඒ දරුවා (රාම) කුමක් කරන්ටද?
උත්තර රාම චරිතය 121
ලක්ෂ් මණ - සත්ත්ව යන් අතුරෙන් දෙවියෝ නොදත් දෙය දැන ගැනීමෙහි සමත් කම් ඇත්තෝය.
ගංගා - එසේ වුවද එය ඔබගේ ප්රසාදය මත රඳා පවතී.
රාම - අම්ම, ඔබ භාගීරථී කුලයෙහි ප්රඳසාදය අනුව පැවැත්තාය.
පෘථිවි - දේවී, ඔබට බෙහෙවින් පැහැදුනෙමි. එහෙත් ඒ ස්නේහ සංවේගය ඇසෙන විට ඉවසිය නොහැකියි. නැවතත් රාමට සීතා ගැන ස්නේහයක් ඇතැයි නො දනිමි.
ඔහු ඉරණම අනුව සීතා හැර දමා තැවෙන සිත් ඇති නමුත් අලෞකික සත්ත්ව ගුණයෙන් හා ලෝ වැසියා ගේ භාග්යකය සඳහා ජීවත් වෙයි.
රාම - දෙමාපියෝ දරුවන්ට කරුණා ඇත්තෝය.
සීතා - (හඬමින් ඇඳිලි බැඳ) අම්මා, මා ඔබගේ අවයව අතර සඟවා ගන්න.
ගංගා - මොනා කියන්නේ? අවුරුදු දහසක් ජීවත් වෙව!
පෘථිවි - ඒ දරුවන් දෙස බැලිය යුතුය.
සීතා - ඒ අනාථයන් මට කුමටද?
රාම - හෘදය වජ්ර කයක්ද?
ගංගා - සනාථව සිටින ඒ දරුවන් අනාථ වන්නේ කෙසේද?
122 ශ්රීා භවභූතීන්ගේ
ගංගා හා පෘථිවි - ලෝකයට මඞ්ගලයක් වූ ඔබ තමාට අවමන් කර ගන්නේ මක්නිසාද? අප දෙදෙනාගේ ද එක් වීමෙන් එය වඩාත් පවිත්රම වේ.
ලක්ෂ්රමණ - ආය්යාගේ ව, අහන්න.
රාම - ලෝකයා අසත්වා.
(සැරසුම් හලෙහි කලබලයෙකි.)
රාම - මොකක්දෝ පුදුම දෙයක්.
සීතා - මොකක්ද කලබලයක්! අහසද ගිනි ඇවිලෙයි.
ගංගා හා පෘථිවි - දැන ගත්තා. කෘශාශ්ව කෞශික රාම ගුරු ප්රතවේණි ක්රාමයෙන් ‘ජෘම්භක’ අවි සහිත ඒ ආයුධ පහළ වෙයි.
(සැරසුම් හලෙහි)
සීතා දේවි ඔබට නමස්කාර වේවා. ඔබගේ පුත්රියන් වෙතය අපගේ පැමිණීම. සිතියම් දැකීමෙන්ම ඔවුනට රඝු ප්රේවේණිය දී තිබේ. සීතා - වාසනාවකි.මේ අස්ත්ර දේවතාවෝය. හා ආය්ය්්ර පුත්ර්ය,මෙයින්වත් ඔබගේ ප්ර සාදය පැතිරේවා.
ලක්ෂ්පමණ - මේවා ඔබගේ දරුවන් වෙතම පැමිණෙතැයි ආය්ය්යි යා විසින් කියන ලදී.
ගංගා හා පෘථිවි - උත්තම ආයුධ, ඔබට නමස්කාර වේවා. ඔබ පිළිගැනීමට ලැබීමෙන් අපි වාසනාවත් වෙමු. සුදුසු කාලයෙහි සිහි කළ විට පැමිණේවා. අපගේ දරුවන් දෙදෙනාට යහපතක් ම වේවා.
උත්තර රාම චරිතය 123
රාම - පුදුමය හා සතුට යන දෙකින් මෝර ගිය කරුණා තරංග, දැන් මා කිසියම් කැළඹිලි තත්ත්වදයකට පමුණුවයි.
ගංගා හා පෘථිවි - සතුටුවන්න දුව, සතුටුවන්න. දැන් ඔබගේ දරුවන් දෙදෙනා රාම හා සමාන වුවෝය.
සීතා - භගවතියෙනි, ඔවුනට ක්ෂගත්රිවයයනට සුදුසු ක්රිදයා කරවන්නේ කවුද?
රාම - මේ ළමයි වසිෂ්ටගේ ශිෂ්ය රඝුන්ගේ වංශයේ උපන් නෝය. සීතාද තම දරුවන්ට සංස්කාර විධි පවත්වනවුන් නොලබන්නේ නම් එය මහත් දුකකි.
ගංගා - සුන්දරිය, ඔබට ඒ ගැන සිතිමෙන් කිනම් ප්රේයෝජනයක්ද? මේ දරුවන් දෙදෙන කිරි වැරූ පසු වාල්මිකීට භාර කරමි. දැන් රඝු වංශයේ ගුරුතුමා වසිෂ්ටය. ඔහු මොවුනට කළ යුතු සංස්කාරයන් කරයි. ජනක - රඝු වංශ දෙකට වසිෂ්ට - අංභීරස දෙදෙන ගුරුහු වෙත්ද වාල්මිකී ද එසේම ගුරුතුමෙකි.
රාම - භගවතියගේ සිතිවිල්ල හරියටම හරි!
ලක්ෂ් මණ - ආය්ය්ල හය, සැබවක් කියමි. මේ දරුවන් දෙදෙන ඒ ඒ කරුණුවලින් කුශ - ලව වශයෙන් සලකමි. මේ දෙදෙනා උත්පත්තියෙන්ම දිව්යේ ආයුධ ලැබුවෝය. වාල්මිකී මුනි වෙත වැඩුනෝය. ඔබට සම ආකාර ඇත්තෝය. දොළොස් වන වියෙහි සිටියෝය.
රාම - දරුවෝ දෙදෙනා යන මේ වචනයෙන්ම ඉල්පෙන හද ඇත්තේ මූඪව සිටිමි.
124 ශ්රී. භවභූතීන්ගේ
පෘථිවි - දරුව, එව, රසාතලය පවිත්ර කරව.
රාම - හා ප්රිවයාව, අනිත් ලෝකයකට යන්නෙහිද?
සීතා - අම්මා, මා ඔබගේ අවයව තුළ සඟවා ගන්න. ජීව ලෝකයේ මෙවැනි අවමන් විඳීමට නොහැක්කෙමි.
රාම - මොකද දෙන පිළිතුර?
පෘථිවි - මගේ නියෝගය වශයෙන් දරුවන් කිරි වරන තෙක් රැක ගන්න. පසුව කැමති විධියකට කළ හැකියි.
ගංගා - එසේ වේවා.
(මෙසේ කියමින් ගංගා පෘථිවි හා සීතාද යත්)
රාම - එය පිළිගත්තේ කෙසේද? හා! චාරිත්රර දේවතාව, අනෙක් ලෝකයකට ගියෙහිද?
(කියමින් මුරුත්තා වෙයි.)
ලක්ෂ්මණ -භගවත් වාල්මිකී, රැකගන්න රැකගන්න. මෙය ඔබගේ කාව්යමය සඳහා සුදුසුයි.
(සැරසුම් හලෙහි)
“භගවතී වසුංධරා, ජානකිය, ඔබගේ පෙම්වත් දුව, රැක ගන්න” යයි සිතා බැහැර ලන වෙලාවෙ ඔබ මට කිව්වා. දැන් ඒ වචනය සිදු කෙළෙමි.
රාම - භගවතී, අපරාධයක් කළ නමුදු ඔබ විසින් අනුකම්පා කළ යුතු රාම ඔබට වඳියි.
උත්තර රාම චරිතය 125
අරුන්ධතී - භගවත් නාගරිකයෙනි, ජනපද වැසියෙනි, දැන් ගංගා පෘථිවි දෙදෙනාට ප්රරසංශා කරන අරුන්ධතී නම් මා විසින් පෙර භගවත් අග්නිය විසින් ද පවිත්රං චරිත ඇත්තිය කැයි නිශ්චය කරන ලද, සූය්ය්න් වංශිය කුලකත, දෙවියන් යැදීමෙන් ලැබුන මේ ජානකීය, නැවතත් පිළි ගනිව්. මේ ගැන භවත්හු කුමක් සිතන්නේද?
ලක්ෂ්මණ - ආය්ය්න භය, මෙසේ අරුන්ධතී අම්මා විසින් බල කරන ලද පුර - ජනපද වැසියෝද සකල සත්ත්වශ සමූහයාද, ආය්යා ලද වට නමස්කාර කරති. ලෝක පාලකයෝද සප්ත සෘෂිහුද මල් වැසි වස්වති.
අරුන්ධතී - ලොකාධිපති රාම,
ඔබ ධර්මීචාරිණී වූ ප්රිතයාවගේ පවිත්රව ස්වර්ණ මය ප්රටතිමාවක් යාගයෙහි යොදවන්න.
සීතා - (යටි හිතින්) ආය්ය් ස් පුත්රසය, සීතාගේ දුක නැති කිරිමට සිතන්නේ ද?
රාම - භගවත් අරුන්ධතිය කියන ලෙසකට..........
ලක්ෂ්මණ - කළ කිසි ඇත්තෙමි.
සීතා - පුනර්ජීවනය ලදිමි.
ලක්ෂ්මණ - ආය්යාිමි ව, මේ ලක්ෂ්මණ නමස්කාර කරයි.
සීතා - දරුව, ඔබ කලක් ජීවත්වේවා!
අරුන්ධති - භගවත් වාල්මිකි, දැන් සීතාගෙන් උපන් රාම භද්රකගේ කුශ - ලව දෙදෙනා ඉදිරියට දෙන්න. (කියා යයි)
126 ශ්රී භවභූතීන්ගේ
රාම හා ලක්ෂ්මණ - වාසනාවකි. එය එසේමය.
සීතා - ඔබට දරුවන් කොයින්ද?
(දැන් වාල්මිකි හා කුශ - ලව දෙදෙනාද එති)
වාල්මිකි - දරුවෙනි, මොහු ඔබලාගේ පියා වූ රඝුපතියායි. මේ සුලු පියාවූ ලක්ෂ්ිමණයි. මෝ මව වූ සීතා ය. මේ මේ මුත්තා, ජනක නම් රාජ තාපසයායි.
සීතා - (සතුටින් හා පුදුමයෙන් බලා) පියා කොහොමද පුත්තු කොහොමද ?
කුශ හා ලව - හා පියාණෙනි, මෑණියෙනි, මුත්තණුවෙනි!
රාම හා ලක්ෂ්මණ - (සතුටින් වැළඳ) දරුවෙනි. ඔබලා දකින්ට ලැබුනා නේද?
සීතා - දරුව, කුශ එන්න. දරුව. ලව එන්න. අනික් ලෝකයකින් පැමිණි ඔබලාගේ මව වූ මා වැළඳ ගන්න.
කුශ හා ලව - (එසේ වැළඳ ගෙන) පින් ඇත්තෝ වෙමු.
සීතා - භගවත, මේ සීතා, ඔබට වඳියි.
වාල්මිකී - දරුව, බොහෝ කලකට එසේම වේවා!
[සැරසුම් හලින්]
ලවණ අසුරයා මුලිනුපුටා දැමූ සතෘඝන ආවේය.
ලක්ෂ්මණ - යහපත් ක්රිවයා එකිනෙකට සම්බන්ධේ වේ. උත්තර රාම චරිතය 127
රාම - මේ සියලු මඞ්ගලයන් විදින්නේ නමුදු නියත යයි විශ්වාස නොකරමි.
නැත්නම් මේ යහපත් ස්වභාවයක් විය හැක.
වාල්මිකි - රාම භද්රැ, කියන්න. වෙනත් ඔබට ප්රිනය කුමක් දෙම්ද?
රාම - මෙයට වඩා ප්රි ය දෙයකුත් තිබේද? යලි මේ භරත වාක්යය සිද්ධිමත් වේවා!
මේ රාමායණකථාව පාපයෙන් ලොව පිවිතුරු කෙරේවා. ලොවට යහපත් සලසාවා. මවක් - ගඟක් මෙන් ලොවට අභිවෘද්ධිය පිණිස වේවා. ශබ්ද විද්යා් දත් තැණැතියෝ වාල්මිකී ප්රා්ඥායාගේ වචනවලින් යුත් මේ රචනාව රඟ දක්වත්වා.
(සියල්ලෝ නික්ම යති.)
සත් වැනි අඞ්කයයි. _________
අමරකෝන්ගම දසනායකයන් විසින් සිංහලට නගන ලද
මහා කවි භවභූතීන්ගේ රචනයක් වූ
‘උත්තර රාම චරිත’
නම් නායකයයි.
෴ ‘නිමි’ ෴