කාව්යශේඛර-හත්වන සග
ස ත් ව න ස ග
1. ගිහිවැසිවැ1 මෙලෙ සේ වසන බෝසත් සැප සේ සරාපුන්සඳ සේ යසින් පතළේ දියත නොල සේ
2. කසීරට එකස ත් කැරැ2 රජකරන පින්ව ත් සක්දෙවිඳු සිරිග ත් රජුන් ගොස් දැක එකල බෝස ත්
3. වැහෙන හිමගිරිකු ළ සුපුල් මහනෙල් සුවඳ ළ ගඟ රළපෙළ සහ ළ බසින් පැවසී තමා සතස ළ
සත්වන සග
1. මෙලෙසේ-මේ උක්තප්රෙකාරයෙන්, ගිහිවැසිවැ-ගෘහස්ථා ශ්රවමවාසිවැ, සැපසේ-සුඛිතවූ පරිද්දෙන්, වසන-වාසය කරන් නාවූ, බෝසත්-බෝධිසත්ව තෙම, සරාපුන්සඳසේ-ශාරදපූර්ණම චන්ද්ර යාමෙන්, දියත-ජගත්හි, යසින්-කීර්තිය කරණකොට ගෙන, නොලසේ-ශිඝ්රිවැ, පතළේ-ව්යා-ප්ත වී.
2.බෝසත්-බෝධිසත්ව තෙම, එකල-තත්කාලයෙහි, කසි රට-කාශිදේශය, එකසත්කැරැ-ඒකච්ඡත්ර කොට, රජකරන- රාජ්යරයකරන්නාවූ, පින්වත්-පුණ්යතවත්වූ, රජුන්-නරේන්ද්ර.යන් කරා ගොස්-ගමනය කොට, දැක-දර්ශනය කොට-(මතු පද්ය ය හා කුලකයි).
3. හිමගිරිකුළ-හිමවත් පර්වතකූටයෙන් , වැහෙන -ස්ය්න්ද මානවූ, සුපුල්-සුඵුල්ලවූ, මහනෙල්-උත්පලයන්ගේ, සුවඳළ- සුගන්ධය එළවන්නාවූ, ගඟ-(භාගීරථ) නදියගේ, රළපෙළ සහළ-තරඞගපන්තිය හා සදෘශවූ, බසින් -(මනෝඥලීලෝපේත) වචනයෙන්, තමා අසල-තමා විසින් පරිවිතවූ, සත්-ශාස්ත්ර යන්, පැවසී-ප්රගකාශ කෙළේ.
4. එකී සත තොරතු රු අසා දැන තුටු නරවි රු දෙවමින් සව්ඉසු රු සැලසි ගරුතර ඇමති තනතු රු
5. මත්රුත් මතුරුප ල පැමිණෙනු බලනු1 එනක ල දැනුමයවැය සිය ල නොබා වලකනු සතුරු වියවු ල
6. කරනු2 කටයුතු ක ම් වැසනට කරනු පිළිය ම් නීතිසත සැලකූ ම් ඇතිව රජරට රකී හිමිතු ම්
7. ගුරු අටගත් අකු රු සිකුරු ලිය කොළ3 විසිතු රු පරසරු කුසුම් ස රු හිමිහු නියලිය අමාපල දැ රු
4.එකී-ඒ කථකය කරන ලද , සතතොරතුරු-ශාස්ත්ර්විශේෂය අසා-ශ්ර වණය කොට , දැන-ජානනය කොට, තුටු-තුෂ්ටවූ, නරවිරු-නරශ්රෙ ෂ්ඨ තෙම, සව්ඉසුරු-සකලෛශ්වය්ය්න ය, දෙව මින්-දානය කරවමින්, ගරුතර-ගරිෂ්ඨවූ, ඇමති තනතුරු- (පුරෝහිත) අමාත්යෂස්ථානාන්තරය, සැලසී-ප්රතදානය කෙළේ,
5.මතුරුත්-මන්ත්ර ණය ද, මතුරුපල පැමිණෙනු-මන්ත්රාණඵල ප්රා.ප්තිය ද, එනකල බලනු- අනාගතාවේක්ෂණයද, සියල අය වැය දැනුම්-සකල ආයව්ය්යඥනය ද, සතුරු වියවුල-ශත්රෑින්ගේ ව්යා කුලය, නොබා-අභීතවැ, වලකනු-ප්රරතිෂේධ කිරීම ද-
6.කටයුතු-කර්තව්යතවූ, කම්-ක්රි-යාවන්ගේ, කරනු-ප්ර තිපාද නය ද, වැසනට-ව්යනසනයට, පිළියම්-කරනු- ප්රීතික්රි යාකරණය ද, නීතිසත-නීතිශාස්ත්රතයාගේ, සැලකුම්-සංලක්ෂණය ද (යන මෙයින්), ඇතිව -යුක්තව, හිමිතුම්-ස්වාමින්ද්රු තෙම, රජ- නරේන්ද්ර,යා හා රට-ජනපදය , රකී-රක්ෂණය කෙරේ.
.ලබනු -මුද්රිත 2.කරුණු-ඇතම් 3.කොල-බොහෝ.
8. මනාගුණ මිණිබි ම් මහසතු සෙන්පඬි න ම් සිදුමතුරෙව් උතු ම් රටෝ නුවරෝ දැපු නැති1 හි ම්
9. පළ2 විසිතුරු මහ ත් පියකරු3 මියුරු සරරු ත් සැබෑ පමණින් යු ත් තෙපුල් කීමේ4 එහිමි පෝස ත්
10. දසදම් කුසල් ද ස කරවා පොහොය5 පෙහෙව ස පන්සිල් රකින ලෙ ස යෙදී වැඩටම නිරිඳු අදහ ස
7.ගුරු-වෘහස්පතීහු (කරණයකොට ගෙන) අටගත්-ජනිතවූ, අකුරු-අඞකුර ඇති, සිකුරු-ශුක්රාගචාය්ය්වූහයා කරණකොට ගෙන (ජනිතවූ) ලියකොණ-ශාඛාපත්රරයෙන් , විසිතුරු-විචිත්රීවූ, පර සරු-පරාශරමුනිහු (කරණකොට ගෙන ජනිතවූ )කුසුම්-පුෂ්ප යෙන්, සරු-සාරවූ නියලිය-නීතිවිද්යාස නමැති ලතා තෙමෝ, හිමිහු -ස්වාමීහු ( බෝධිසත්වයන්) කරණකොට ගෙන , අමාපල- අමෘතඑලයන්, දැරු-ධාරණය කළා. 8.මනාගුණ-සාධූගුණ නමැති, මිණි-මාණික්ය යන්ට , බිම- උත්පත්තිභූමියක්වූ, මහසතු- මහාබෝධිසත්වයන්ගේ, සෙන් පඬි-සේනක පණ්ඩිත යන නම්-නාමධෙයය, උතුම්-උත්තමවූ සිදු මතුරෙව් -සිද්ධයන්ගෙන් ලද මන්ත්රෝයක් මෙන්, රටෝ- ජානපදිකයෝ ද, නුවරෝ-නාගරිකයෝ ද, නැති හිම්-සීමා රහිතවැ, දැපු-ජල්පනය කොළෝ.
9.පළ-ව්යුක්තවූ, විසිතුරු-විචිත්රතවූ, මහත්-උදාරවූ, පියකරු- ප්රි.යකරුවූ, මියුරු-මධුරවූ, සරරුත්-ස‍ාරාථී ඇති, සැබෑ-සත්යපවූ, පමණින් යුත්-ප්රුමාණවත්වූ , තෙපුල් කීමේ -වාක්කථනයෙහි, එහිමි-ඒ ස්වාමී තෙම, පෝසත්-සමථීවී,
10.දසදම්-දසරාජධර්ම යන් ද, දසකුසල්-දශකුශල‍යන් ද, පොහොය-පෞෂථදිනයෙහි, පෙහෙවස-පෞෂථශිලය ද, පන්
2.නොව-මුද්රිත 2.පල-ඇතම් 3.පියකරු-උඩරට 4කිමෙහි-මුද්රිත 5.පෝ-සමහර
11. අලළත1 කිරිසයු ර
බෙයදින් වන් මඳුරු2 ගි ර නරණ රළු පුළුලු ර රැඳුණු3 සිරිකත ගනුන්4 පැනස ර
12. නැණ එක්වම උප නි සව්සත දැන සනිටුහ නි වන් සබයට සප නි එපඬි5 නරලොව දෙවැනි බඹවැ නි
13. පැහැසර දපණ ම තු පිළිබිඹු සෙයින් බෝස තු කටයුතු නොකටයු තු සිතට වැටහේ සියල් ලොව6 ත තු
සිල් -(නිත්යණ) පඤ්චශීලය ද , රකින ලෙස-රක්ෂණය කරනසේ , කරවා -ව්ය්වස්ථාපනය කොට, නිරිඳු-නරේන්ද්ර-යාගේ, අදහස- අධ්යාවශය , වැඩටම-හිත පිණිසම, යෙදී-යෙදී-යෝජිත කෙළේ.
11. මඳුරුගිර- මන්දර පර්වතයෙන්, කිරිසයුර- ක්ෂීරසාගරය, අලළත- ආලෝලිනය කරන කල්හි, බෙයදින්- පර්වත මධ්ය්යෙන්, වන්- (ඒ පර්වනතාභ්යපන්තරයට) ප්රවවිෂ්ටවූ, නරණ-නාරායනයාගේ, රළු- (තේජසින්) ස්තබ්ධවූ,පුළුලුර- පෘථුලවූ, වක්ෂඃස්ථලයෙහි, රැඳුණු-රඤ්ජිතවූ, සිරිකත-ශ්රීප කාන්තාව, ගනුන්- ග්රහහණව කරත් නමුත්, පැනසර-ප්රහඥාපාටවය ඇත්තේය.
12. නැණ එක්වම-ඤානය හා සමුප්රායුක්තවම, උපනි-උත් පන්න විය, සව්සත- සකල වාඞ්මය , දැන- අවබෝධ කොට , සනිටුහනි- සන්නිෂ්ඨාන ඇතිවිය, වන් සබයට- ප්රිවිෂ්ටවූ සභා වට, සපනි- සමථිය, එපඬි-ඒ (සේනක) පණ්ඬිත තෙම. නර ලොව- මනුෂ්ය් ලෝකයෙහි වූ, දෙවෙනි බඹ වැනි - ද්විතීය බ්රාිහ්මයා වැන්න. 13. පැහැසර- ප්රහභාසාරවූ, දපණමතු- දර්පණමස්තකයෙහි, පිළි බිඹු සෙයින්- ප්රෝතිබිම්බයන් මෙන්, කටයුතු- කර්තව්යහවූ ද, නොකොටයුතු- අකර්තව්යපවූ ද ,සියල් ලොව තතු- සකල ලෝක තත්වය , බෝසතු- බෝධිසත්වයන්ගේ , සිතට- චිත්තයට , වැටහේ- ප්රෂතිභානවේ. 1.අලලන-බොහෝ 2.මඳර-ඇතම් 3.රැඳුනු- බොහෝ: රැඳුන-මුද්රි4.ගණුත්-සමහර 5.වැනි-ඇතම් 6.ලෝ-මුද්රිත
14. වසිටෙව් දිනිඳුකු ල
අගතිසි සෙයින් සොමිකු ල
මහසත් නැණ විපු ල
අදරපුද ලැබ වෙසේ රජකු ල
15. යළී තිසර තන බ ර නිලුපුල් නුවන් පැහැස ර සරාසිරි මනහ ර දකින රිසිනෙව් පැමිණි පඬිව ර
16. ගුණයෙන් එබෝස ත් පහන් විලසින් බෝස ත් අගතිසිනුදාව ත් විය මුළුදිය1 දිය පහන්ප ත්
14. ඳිනිඳුකුල- සූය්ය් වංශයෙහි, වසිටෙව්-වශිෂ්ඨසෘෂීහු මෙන්ද,
සොමිකුල-චන්ද්රෝවංශයෙහි,අගතිසි සෙයින්-අගස්තිසෘෂිහු මෙන් ද,
නැණවිපුල-ප්රදඥ‍ශයාචෛපුල්ය්ය ඇත්තාවූ, මහසත්-මහාබෝධිසත්ව
තෙම, රජකුල-රාජකුලයෙහි, අදරපුර-ආදරසත්කාරයන්, ලැබ-
ප්රවතිලාභ කොට, වෙසේ-වාසය කෙරේ.
15.යළි-ඉක්බිත්තෙන්, තිසර-හංස නමැති, තනබර-පයෝ ධරහාර ඇති, පැහැසර-ප්රේහායෙන් සාරවූ, නිලුපුල්-නීලෝත් පල නමැති, නුවන්-නේත්ර් ඇති, මනහර-මනෝහරවූ, සරා සිරි-ශරත් නමැති ශ්රි-කාන්තා තෙමෝ, පඬිවර-(සේනක) පණ්ඩි තෝත්තමයා, දකින රිසින් එව්-දර්ශනය කරනු කැමැත්තෙන් මෙන්, පැමිණි-උපගතවූ.
16.එබෝසත් -ඒ බෝධිසත්වයන්ගේ, ගුණයෙන්-ගුණධර්ම යෙන්, බෝසත්-බොහෝ ජනයන්, පහන් විලසින්-ප්රධසන්න වූවාක් මෙන්, අගතිසින්-අගස්තිසෘෂීහු (අගස්තිහුගේ තාරක‍ාව), උදාවත්-උදිතවූ කල්හි, මුළුදිය-සකල ජගත්හි, දිය -ජලය තෙම, පහන්පත් විය-ප්ර සන්නතත්වයට පැමිණියේය.
1.මුළුලොව-සමහර
17. ගන1 සිලිල නා පෙ ර
හසවැළ සඳුන් ගා වෙ ර
සෙවලා උතුරු කැ ර2
දගඹු දැරු තුරු3 දිමුතු4 මුතුහ ර
18. ගිජිදුන් සත්ම දේ සත්පත් කුසුම් සුව ඳේ නොම හැඳින ඇවි දේ බමරමුළු විඳි වෙහෙස නොම ඳේ
19. ලේවන් පුල් කෙසු ර5 රන්වන් මල් පියාතු ර මහී6 හට මඟ7 තු ර පැවසී ගෙට යන නකත්8 වැඩක ර
17.දිගඹු-දිශා නමැති කාන්තා තොමෝ, පෙර-පළමුකොට ගනසිලිල-මේඝජලයෙන්, නා-ස්නානය කොට, වෙර-ශරීර යෙහි, හසවැළ-හංසාවලී නමැති, සදුන්-වන්දන කල්කය, ගා-ආලිප්තකොට, සෙවලා-ශ්වේතවලාහකය, උතුරු කැර- උත්තරිය කොට, තුරු-තාරා(ගණ)නමැති, දිමුතු-දීප්තිමත්වු, මුතුහර-මුක්තාහාරය, දැරු-ධාරණය කළා.
18. සත්මදේ-සප්තස්ථානයෙකින් වදහනය ඇති, ගිජිදුන්- ගජේන්ද්ර.යන්ගේ ද සත්පත්කුසුම්-සප්තපර්ණතපුෂ්පයන්ගේ ද සුව‍්ඳේ-සුගන්ධය නොම හැඳින-(විශේෂවශයෙන්) සඤ්ජානනය නොකොටම, ඇවිදේ-හ්රමණය කොට , බමරමුළු-හෘඞ්ගසමූහ ෙතම, නොමඳේ-අන්මන්දවූ වෙහෙස-විහේසය, විඳි-වින්දනය කෙළේ.
19.ලේවන්-රක්තවර්ණඅවූ, පුල්කෙසුර-ඵුල්ලකේශර ඇති, රන්වන් මල්-පීතවර්ණතවූ පුෂ්ප ඇති, පියාතුර-ප්රිියක වෘක්ෂ තෙම, මඟීහට-මාර්ගිකයාහට, මඟතුර-මාර්ගාන්තරයෙහි, ගෙට යන-නිවාස‍යට ප්රා්ප්තවන්නාවූ , වැඩකර-වෘද්ධිකරවූ නකත් -නක්ෂත්රාය හෙවත් සන්ධ්යානකාලමුහුර්ත ලක්ෂණය, පැවසී-ප්රෂකාශ කෙළේ.
1.ගණ-මුද්රිත 2.කර-බොහෝ 3.තරු-ඇතම් 4.දිමුතු-මුද්රිත
2.කෙසරු-සමහර 6.මගී-බොහෝ 7.මග-බොහෝ 8.නැකත්-සමහර
20. බැබළෙන1 සඳැල් ලේ
කොකුම් වැද2 නලහැල් ලේ
පිළිමිණි සඳැල් ලේ
අනභ ගොස් වනි ලියන් ගොල් ලේ
21. සරාකලැ මේ ලෙ ස උයන් දිය කෙළිනා ලෙ ස පුරඟන සමඟ තො ස ලොල්වි දහවල්3 නිරිඳු බරණැ ස
22. සලකන් සෙමෙරබ ද4 පිටු පසඟුල්සිරින් සෙ ඳ නැගෙමින් ගිජිඳුක ඳ නිකුත් සහපිරිවරින් මනන ඳ
20.සඳැල්ලේ-චන්ද්රාබලෝකයෙහි, බැබළෙන-හ්රාජිත වන්නාවූ, කොකුම්-කුඞකුම කල්කයෙහි, වැද-ස්පෘෂ්ටවැ, හැල්ලේ-ශිතලවූ, නල-මාරුත ඇති, පිළිමිණි සඳැල්ලේ- ස්භ්ඵේටිකමය චන්ද්රහශාලායෙහි, ලියන් ගොල්ලේ-ස්ත්රීණන්ගේ සමූහය කරා, අනඟ-අනඞග තෙම, ගොස්-ගමනය කොට, වනි-ප්රකවිෂ්ටවී.
21.මේ ලෙස-මේ උක්තප්රතකාරවූ සරාකලැ-ශරත්කාලයෙහි, බරණැස නිරිඳු-බාරාණසි නරේන්ද්රර තෙම, දහවල්-දිවාභාගයෙහි, තොස-සන්තුෂ්ටවූ, පුරඟන සමඟ-පුරාඞ්ගනාවන් හා සමඟවැ උයන් දිය කෙළිනා ලෙස-උද්යා්නක්රීතඩා හා ජලක්රී ඩා කරන පරිද්දෙන්, ලොල්වි-ලොල්වී.
22.සෙමෙරබද-වාමරබද්ධවූ, සලකන්-වඤ්චලකර්ණව ඇති, පමඟුල්සිරින්-ගන්ධපඤ්චාඞ්ගුලශ්රිලයෙන්, සොඳ-සුන්දරවූ, පිටු-පෘෂ්ඨ ඇති, ගිජිඳුකඳ-ගජේන්ද්ර,ස්කන්ධයට, නැ‍ෙඟමින්- ආරූඪවෙමින්, මනනඳ-මනෝනන්දනවූ (නරේන්ද්රර) තෙම, සහපිරිවරින්-පරිවාරයන් හා සමඟ, නිකුත්-නිෂ්ක්රා)න්තවී
බැබලෙන-බොහෝ 2මද-මුද්රිත 3.දහවල්-සමහර 4.බැඳ-මුද්රිත
23. ඇ ල් නල විඳ එන වැද සමනි ද්දේ
ක ල් බිඟුරැව් රැඳි මල්තුරු මැ ද්දේ
තු ල් ඇතුගෙන් බැස නිරිඳු පසි ද්දේ
ලොල් කැරු1 නරඹා උයනැ2 ඇවි ද්දේ
24. ගමනොත අඟනක3 පයලූ කොම ළේ මිණිසලඹින් මෙවුලින් පුළුලුකු ළේ අත ලූ ගනරන් වළලුයෙ4 නුදු ළේ නැඟි හඬ5 සලෙළුන්6 සවනත7 පහ ළේ
25. කොල හල බිඟුකැල ලියගී සක සේ ක ල කොවුලන් රැව් තුරු ගොස වෙසෙ සේ න ල සල ලිය ලිය රැඟුමැති එදෙ සේ සැ ල කී රජ වියොවහ රඟහල සේ
23.සමනිද්දේ-සුමනා මල්ලිකා කුසුමයන්හි , වැද-ස්පෘෂ්ටවැ , එන -ආවහනයවන්නාවූ, ඇල්නල-ශිතමාරුතය, විඳ-වින්දනය කොට, කල්-මනෝඥවූ , බිඟුරැව්-හෘඞ්ගනාදයෙන්, රැඳි- රඤ්ජිතවූ , මල්තුරුමැද්දේ-පුෂ්පවෘක්ෂයන්ගේ, මධ්යයයෙහි, තුල් ඇතුගෙන්-මහා හස්තිස්කන්ධයෙන් බැස-අවතීර්ණ්වැ , පසිද්දේ- ( ලෝක) ප්රකසිද්ධවූ, නිරිඳු-(බාරාණසී)නරේන්ද්ර තෙම , ලොල් කැරැ-සිත් අලව‍ා, නරඹා-නිරීක්ෂණය කෙරෙමින් , උයනැ- උද්යානනයෙහි, ඇවිද්දේ-සඤ්ීචාරය කෙළේ,
24.ගමන් ඔත-ගමනප්රාදප්තවූ , කොමළේ-කෝමළවූ, අඟනක- අඞ්ගනාවකගේ,පසලූ-පාදයෙහි ප්රතක්ෂිප්තවූ , මිණිසලඹින් - මණිනුපුරයෙන් ද, පුළුල්-පෘථූලවූ , උකුළේ-ජඝනයෙහි (ප්රැක් ෂිප්තවූ) , මෙවුලින්- (මණි) මේඛලායෙන් ද,අතලු-හස්තයෙහි ප්ර්ක්ෂිප්තවූ ,උදුළේ-උජ්ජ්වලිතවූ , ගනරන්වළලුයෙ-ඝනකනක වලයයෙන් ද , නැඟි-උද්ගතවූ, හඬ-නාදය තෙම , සලෙළුන්- ක‍ාමුකයන්ගේ , සවනත-ශ්රජවණය , පහළේ-ප්රළහරණ‍ය කෙළේ.
25.බිඟුකැල-හෘඞ්ගසමූහයන්ගේ, කොලහල-ඣඞ්කාරනාද නමැති, ලියගී-ලයාන්විත ගිතයෙන්, සකසේ-තත්කෘතවූ, කල-මනෝඥවූ, කොවුලන් රැව්-කොකිල‍යන්ගේ රාව නමැති,
කර-සමහර 2.උයන-4 3.අඟනන්-මුද්රිත: අඟනක්-සමහර 4.වලලුයේ-ඇතම් 5.හඬ-සමහර 6.සලෙලුන්-බොහෝ 7.සවණත-මුද්රිත
26. අතුලේ1 පෑ තම නවතඹපලු වැ නි අසලේ කැරැ ළඳ2 මුවඟන එසඳි නි සුනිලේ දිගුනෙත් යෙහෙළිය3 සමඟි නි එකලේ මැන බැලු අඟනෝ වෙසෙසි නි
27. මිහිපල් සවනත4 පුල්මල් කැනැ තී5 සරහන6 ලෙසිනඟනක් දළ පෙමැ ති කොමළතිනැද සිපගෙන ගෙලෙ7 රැවැ තී සිඹියා වුවනත8 සොමිසඳ පැහැ තී
තුරුගොස-තුය්ය්සි ඝෝෂයෙන් , වෙසෙසේ-විශිෂ්ටවූ, නලසල- මාරුතයෙන් චලිතවූ, ලිය-ලතා නමැති, ලිය-ස්ත්රීටන්ගේ , රැඟුම් ඇති-නත්ය, ඇත්තාවූ ,එදෙස්-ඒ )උද්යා්නප්රනදේශය, රජ- නරේන්ද්රඇ තෙම, වියොවඟ-අනඞ්ගයාගේ , රඟහලසේ -නෘත්යේ ශාලාව පරිද්දෙන් , සැලකී-සංලක්ෂණ කෙළේ.
26.එකලේ-ඒ උද්යාකනක්රීකඩා කාලයෙහි , අඟනෝ-අඞ්ගනාවෝ තුමු, නයතඹපලු වැනි -අභිනව තාම්රකිශලය පඳුවූ, තම අතුලේ-ස්වකීය ප‍ාණිතලයන්, පෑ -ප්රේකාශ කොට (දක්වා), එසඳිනි-එහි ඡන්දය කරණකොට ගෙන ළදමුවඟන - තරුණ මෘගාඞ්ගනාවන් , අසලේ කැරැ-සමීපස්ථ කොටගෙන , යෙහෙ ළිය සමඟිනි-සබින් හා සමග්රොවැ , සුනිලේ-අභිනිලවූ, දිගුනෙත්- (මෘගඞ්ගනාවන්ගේ හා තමන්ගේ ) දීර්ඝනේත්ර යන්, වෙසෙසිනි- විශේෂ වශයෙන් , මැනබැලු-ප්රපමාණකොට අවලෝකනය කළහ.
27.මිහිපල්-මහීපාලයාගේ, සවනත-කර්ණ ය , පුල්මල් කැනැති-ඵල්ලකුසුම මඤ්ජරියෙකින් ,සරහන ලෙසින්-සජ්ජිත කරන ලේශයෙන්, දළපෙමැතී-දෘඪප්රේමවත්වූ, අඟනක්- අඞ්ගනාවක් තෙමෝ, කොමළතින්-කෝමල හස්තයෙන් , ඇද - (මිහිපල්හු) ආකර්ෂණය කොට , සිපගෙන-ආසක්ත කොට ගෙන, ගෙලෙ රුවැති-කණ්ඨරාව ඇත්ති. සොමි-සෞම්යයවූ, සඳපැහැති-පුර්ණරචන්ද්ර්බිම්බයට බඳු ශෝභා ඇති, වුවනෙත - වක්ත්රතය, සිඹියා -චුම්බනය කළා.
1.පතලේ-ඇතම් 2.කර ලද-බොහෝ. 3 යෙහෙළිය-ඇතම්4.සවණත-බොහෝ 5.කැනතී-ඇතම් 6.සරසන-ඇතම් 7.ගෙසමහර 8.උව‍නත-මුද්රිත
28. මල් ඉල්වන තුඟු අතුඅග ඇති වූ
අඟනක1 ඇද වලඳින ලෙස රිසි වූ
දැතින් සිපගෙන සලෙළුවො2 සුරු වූ
තොම ගනුවයි3 වයි කියමින් එස වූ
29. ය න එ න ලෙසි4 ගමනි නිතඹ5 දෙතනබරින් වලඟස ලේ6 තැන තැන මල්7 කෙළිය වහළ8 වනදෙව්ලිය ලෙසින්දු ලේ පි න ව න දන මන වරඟන දැක ඩාබිඳු නළල්තෙ ලේ ස න හ න අදහසින් නිරිඳු ගොස් වනි පුල්කමල් වී ලේ
28.තුඟු-උත්තුඞ්ගවූ, අතුඅග-ශාඛාග්ර්යෙහි, ඇතිවූ-විද්යා මානවූ, මල්-පුෂ්පයන් , ඉල්වන-ප්රාඅර්ථනා කරන්නාවූ, අඟනක-අඞ්ග නාවක, ඇද-ආකර්ශණය කොට , වළඳින ලෙස-ආලිඞ්ගනය කරනසේ , රිසිවු-රුචි ඇත්තාවූ, සුරුවූ-ශුරවූ, සලෙළුවො- කාමුකයෝ, දැතින්-හස්තයුග්මයෙන්. ඇද -( ඇය) ආකර්ෂණය කොට , සිපගෙන-ආසක්ත කොට ගෙන , තොම-තිම , වයි- ශිඝ්රයවැ, ගනුවයි-පුෂ්පාවවිනනය (මල් නෙළාගැන්ම) කරවයි, කියමින්-කථනය කෙරෙමින්, එසවූ-ඌර්ධවිකෘත කළහ.
29.යනඑන- ගමනාගමන සඞ්ඛ්යාගතවූ, ලෙසිගමනි-ආලස්ය ගමනයෙහි, සලේ-චඤ්චලවූ, නිතඹ-නිතම්බයෙන් ද, දෙතන බරින්-කුවද්වය භාරයෙන් (චඤ්චලවූ) , වලඟ-මධ්ය,ප්රයදේශ යෙන් ද (යුක්තවූ), තැන තැන-තන්හි තන්හි , මල්කෙළිය - පුෂ්පක්රී ඩනයෙන්, වහළ-මිරිකුණාවූ, වනදෙව්ලිය ලෙසින්- වනදිව්යරස්ත්රි්න් මෙන් , දුලේ-ජ්වලමානවූ, වරඟන-වරාඞ්ගනා වන්ගේ, නළල්තෙලේ-ලලාටස්ථලයෙහි, ඩාබිඳු-ස්වේද බින්දුන්. දැක -දර්ශනය කොට , නිරිඳු-නරේන්ද්ර තෙම, සන හන-ස්නෙහනය කරන්නාවූ හෝ ස්නානය කරන්නාවූ, අදහසින්- අධ්යාුශයෙන් ගොස්-ගමනය කොට , පුල්කමල්විලේ-පුෂ්පිත පද්මිනියට,වනි-ප්රාගප්තවී,
1.අඟනක්-මුද්රිත 2.සලෙලුවෝ-මුද්රිත 3.ගණුවයි-සමහර 4.ලැසි-මුද්රිත 5.ගමනින් කම -සමහර 6.සැලේ-සමහර 7.මලු-ඇතම් 8වහල.වගල -ඇතම්
30. සොඳ දියවිත් ගවරහඟින් යුත් අත් රතුදුහුල් හැ ඳි
ඔ ද වඩවන මිඳිරස මී බොමින් උනුන් අතට දි දි
බැ ඳ දිගු නිල් සරල් වරල1 නඳකර මල්සුවඳ රැ ඳි
ළ ද2 පුරඟන සමඟ නිරිඳු දියකෙළියට බට සුසැ ඳි
31. ග ති නි සඳුන් පැහැර හරණ හෙළන කනත3 උපුල් පත ර
රු ති කර කොපුලත සනහන පියොවුරු4 පිරිමදින පව ර
ර ති නුදුලන5 ලවනත සුදුකැරැ ගලරැව් දෙවන නිත ර
ර ති කෙළිලොල් හිමි6 වැනි ලි‍යනුනුනට7 ඉසු8 සිලිල්දහ ර
30.ගවරහඟින්-ගවරශෘඞ්ගයෙන් (කරන ලද) , සොඳ-සුන් දරවූ, දියවිත්-ජලවෂකයෙන් , යුත් අත්-යුක්තවූ හස්ත ඇති රතුදුහුල්-රක්තදුකූලයන් , හැඳි-ආච්ඡාදනය කළාවූ, ඔදවඩවන- ඕජෝවර්ධනය කරන්නාවූ, මිදිරස මී-මුද්රි්කාරසයෙන්වූ මධූව උනුන් අතට -අන්යෝ න්යසයන්ගේ හස්තයට, දිදී-දානය කොට, බොමින් -පානය කෙරෙමින්, දිගු-දීර්ඝවූ, නිල්-නීල වර්ණනවූ, සරල්-රැලිසහිතවූ, වරල-කේශකලාප‍ය , බැඳ-බන්ධ නය කොට, නඳකර-ආනන්දකරවූ, මල්සුවඳ-පුෂ්පසුගන්ධ යෙන්, රැඳි-රඤ්ජිතවූ, ළද-තරුණවූ, පුරඟන සමඟ-පුරාඞ්ග නාවන් හා සමග්රූවැ, නිරිඳු-නරේන්ද්රත තෙම, සුසැදි-සුසැජ් ජිතවැ , දියකෙළියට-ජලක්රී්ඩා පිණිස, බට-අවතිර්ණැවී,
31.ගතිනි-ගාත්රෙයෙන්, සඳුන්-වන්දනාඞ්ගරාය ,පැහැර හරන-ගසා දුරලන්නාවූ, කනත-ශ්රනවනයන්හි , උපුල්පතර- උත්තල පත්රමයන්,හෙළන-පතනය කරන්නාවූ, රුතිකර-රුචි කරවූ, කොපුලත-කපෝලයන්, සනහන-ස්නේහන‍ය කරන් නාවූ, පවර-ප්රනවරවූ, පියොවුරු-පයෝධරයන්, පිරිමදින-පරි මාර්ජනය කරන්නාවූ, රතින්-රක්තවර්ණ,යෙන්, උදුලන-උජ්ජ්ව ලත්වූ, ලවනත-අධරය, සුදුකැරැ-පිරිසුදු කොට , නිතොර- නිරන්තරයෙන්, ගලරැව්-කණ්ඨරාවය , දෙවන-දානය කරන් නාවූ, රතිකෙළිලොල්-සුරතයෙහි ලොල්වූ, හිමි වැනි-වල්ලභ යන් වැනිවූ, ලියන්-ස්ත්රීලහු, උනුනට-අන්යෝින්යදයන්ට , සිලිල් යනු ප්රිථමාර්ථයෙහි කර්මරවිබක්ති ප්රනයෝගයි.)
1.වරල්-මුද්රිත 2.ලද-ඇතම් 3.කණත-සමහර 4.පියයුරු-ඇතම්
5.රතිනිදුලන-සමහර 6.හිමි-මුද්රිත 7.ලියඋනුනට-ඇතම් 8.ඉසි-යම්කිසි
32. දු ර සිට ඉත පුරුදු සොඳුරු අන් අඟනක1 කෙරේ පෙමා
කැර2 නුවනඟ බැලුම් ගෙහිමි තෙමත අතින් සිලිල් ද මා
උර ණව පියබඳක්3 තැවුණු4 ඉසියනි සිතින් ත මා
පෙර ම කියනු දි‍ෙ‍යන් අතනැගුණු ගිනි යයි මීට දෝ න මා
33. සුපු ල් කමල් උපුල් ඇඹුල හෙල්මැලි මල් තැළ වි ත
සිලි ල් ඇතුළැ ගැලී කලුන් දැක ඉණසැදි මිණි පැහැ ප ත
එක ල් ඉපිලි නරනිඳුසඳ මනනඳ කරවන වුවනෙ ත
විම ල් සයුර මැදින් නැඟෙන සරාසුපුන්සඳ සිරි ග ත
32.ගෙහිමි-ගෘහස්වාමියකු , දුරසිට -විරකාලයෙක්හි පටන්, ඉත පුරුදු -හිත පරිචිතවූ, සොඳුරු-සුන්දරවූ, අන්අඟනක කෙරේ- අන්යාුඞ්ගනිරීක්ෂණය කොට, අතින්-හස්තයෙන් , සිලිල් දමා-සලිලක්ෂේපය කොට , තෙමත-ස්නේමය (තෙමීම) කරන කල්හි, පියබඳක් -ප්රි,යාඞ්ගනාවක් තොමෝ , උරණව -කුපිතවැ, තමා-තමාගේ , ඉවසියනී සිතින් -අසභ්යරවූ (ඊෂ්යාු) චිත්තයෙන් , තැවුණු-තප්තවූ , පෙරම - පූර්වයෙහි (පටන්)ම දියෙන් නැඟුණු - ජලයෙහි උත්ථිතවූ , ගිනි යයි -වන්නි යයි, කියනු-කථනය, මීට -මේ කෝපාග්නියට , නමා දෝ -අභිදානය දෝ හෝ ?
33.තැළි-තාඩිතවැ , විතත-පතළාවූ , සුපුල්-සුඵුල්ලවූ, කමල්-පද්ම‍ය උපුල්-උත්පලය , ඇඹුල-ඕලුය , හෙල්මැලි- කහ්ලාරය යන මල් -පුෂ්පයෙන් (යුක්තවූ) ,සිලිල් ඇතුළැ- සලිලාභ්ය න්තරයෙහි , ගැලී-නිමග්නවැ, ,කලුන්-කාන්තාවන්ගේ, ඉණසැදි-ශ්රෝරණිය සජ්ජිත කළාවූ නොහොත් රසානාදාමයෙහිවූ, පැහැපත-ප්රෝභාවත්වූ, මිණි-මාණික්යෙයන්, දැක-දර්ශනය කොට , එකල්-තත්කාලයෙහි , ඉපිලි-උද්ගතවූ, නරනිඳුසඳ -නරේන් ද්රෝපත්තමයාගේ , මනනඳ කරවන -මනෝනන්දනය කරවන් නාවූ, වූවනෙත-වක්ත්රනය තෙම විමල් -නිර්මලවූ, සයුර මැදින්- සාගර මධ්ය යෙන්, නැඟෙන-උද්ගත වන්නාවූ සරාසුපුන්සඳ- ශාරදනපූර්ණ චන්ද්රහයාගේ ,සිරි -ශෝභාව , ගත-ග්රැහණය කෙළේ.
1.අඟනක්හට-යම්කිසි 2.කර-මුද්රිත 3.පියොබදක්-සමහර
4.තැවුනි: තැවුනු-සමහර 5.තමා-ඇතම්
34. දි ය කෙළිදෙළින්1 පහරත2 සිලි ල්
ලිය තන තෙළින් නැඟි තුඟු තුමු ල්
දිය බි ඳු ර ළි න් නිවූණෙව්3 තැවු ල්
වි ය පිළි වෙළි න් දිවයුරු සිහි ල්
35. එකල කිසල රැ ඳි හැද තිසරුන් ස නි
හමන පවන් වි ඳි මෙන් සරතස ඉ නි
මුතු බර ණින් සැ දි හිමි සඳුනෙන් හැ නි
සහ පිරිවර යෙ දි රජ රජගේ4 ව නි
36. මුවහවත රිවි පැළගි5 නොදී නා
අවරසමුදුර වළහි6 ලෙළෙ නා
පබළලියයුරු රසිනි ලෙව නා
සඳැ වලා7 පෙළ පෙනිණි8 ගුව නා
34. දියකෙළිදෙළින්-ජලක්රී ඩා ධූරයෙන් , සිලිල් පහරත-ජල ප්ර හරණය කරන කල්හි, ලිය-ස්ත්රීජන්ගේ, තනතෙලින්-ස්තන තටයෙන්, නැඟි-උද්ගතවූ, තුඟු-උත්තුඞ්ගවූ , තුමුල්-මහත්වූ, දියබිඳුරළින්-ජලකර්ණනකා සමූහය කරණකොට , තැවුල්-තාප‍ය, නිවුණෙව්-ශාන්ත වූවාක් මෙන් ,පිළිවෙළින්-පරිපාටියෙන් , දිවයුරු-දිවාකර තෙම, සිහිල් විය-ශීතලවී.
35.එකල-තත්කාලයෙහි, කිසල-පල්ලවයෙහි, රැඳි-රඤ් ජිතව, තිසරුන්-හංසයන්ගේ , සනි-ස්වනය (නාදය), හැද- ආකර්ෂණය කොට , හමන-වහනය වන්නාවූ, පවන්-මාරුතය , විඳිමෙන්-වින්දනය කිරීමෙන්, සරතස-ශ්රාපන්තභාවයෙන්, ඉනී- මුක්තවැ , මුතුබරිණින් -මුක්තාභරණයෙන් , සැදි-සජ්ජිතවැ, හිමසඳුනෙන්-ශිතලවූ වන්දනාඞ්ග රාගයෙන් , හැනී-මිශ්රජවැ හෙවත් අනුලිප්තවැ, පිරිවර සහ-පරිවාරයන් හා සමඟ , යෙදී- යුක්තවැ, රජ-නරේන්ද්ර- තෙම, රජුගේ-රාජභවනයට, වනි- ප්ර්විෂ්ටවී. 36.එදිනා-තද්දිනයෙහි,රිවි-සූය්ය් ් බිම්බය, පැළගින්-පශ්විම පර්වතයෙන්, මුවඟවත-තිරෝහිත වන කල්හි, අවරසමුදුර- අපර සමුද්රි නමැත්, වළහි-ආවාටයෙහි(ආලවාලයෙහි), ලෙවනා-
1.දොළින්-මුද්රිත 2.පහරණ-මුද්රිත 3.නිවුනෙව්-බොහෝ 4.රජගෙව- බොහෝ 5.පැලගි-මුද්රිත: පැලදිගෙ-3 6.වැලිනි:වැලෙනි-ඇතම් සැඳැහැවෙල-බොහෝ 8.පෙණිනි-මුද්රිත
37. උදුළ1 තරුවැළ2 වතළ සොඳු රු
සැඳෑ3 කැලු4 මොත නුබද අඳු රු
පැළඳි නිලඹර නිසඔබිස රු
මලවූ රතුපුල නිලිපුල5 යු රු
38. සරද දදරද විලෙහි පෙනු ණු6
කිරණ පිවිතුරු සිලිල පිරු ණු7
බොනුව ලපසස8 ගොසින් වැටු ණු9
සදිසි විය අම කලල ගැලු ණු10
ඉති සත්වන සග
රක්තවර්ණ වූ , රසිනි-රශ්මියෙන් , ලෙළෙනා-ලීලෝපේතවන් නාවූ, පබළලියයුරු-ප්රුවාල ලතාවක් බඳුවූ, සැඳැවලාපෙළ- සන්ධ්යාණහ්ර පන්ති තෙමෝ,ගුවනා -ගගනායෙහි, පෙනිණි- දෘශ්යයමානවී.
36.උදුළ-උජ්ජ්වලිතවූ, තරවැළ-තාරකාවලිය ද, වතළ- විස්තීර්ණ වූ, සොඳුරු-සුන්දවූ, සැඳැකැලුම්-සන්ධ්යා කාන්තිය ද, අනුබද-(ඊට) අනුබද්ධවූ, අඳුරු-අන්ධකාරය ද, ඔත-ප්රානප්තයවූ කල්හි, (ඒ තාරකාදීහු කෙබඳු වූවාහු ද යත්) නිසඹබිසරු- නිශාඞ්ගනා නමැති අහිසාරිකාව විසින්, පැළඳි-ප්රඹසාධිතවූ , නිල ඹර -නීලාම්බ‍රයෙහි හෙවත් නීලාකාශයෙහි හෝ නීලවස්ත්රරයෙහි (අඳනා ලද), මලපු-පුෂ්පස්තවක හා ,රතුපුල-රක්තෝත්පල හා, නිලිපුල් අයුරු-නීලෝත්පලයන් ද වැන්නාහුය.
38.සරද දදරද-ශරච්චන්ද්රත නමැති, විලෙහි-තඩාගයෙහි, පෙනුණු-දෘශ්යුමානවූ ලපසස-කලඞ්කශශක තෙම, (කෙබඳු ද යත්) පිරුණු- (එහි) පූර්ණ වූ ,කිරණ-රශ්මි නමැති, පිවිතුරු සිලිල-පවිත්රරවූ ජලය, බොනුව -පානය කරන පරිද්දෙන් , ගොසින්-ගමනය කොට, වැටුණු-පතිතවූ, අමකලල-අමෘත පඞ්කයෙහි , ගැලුණු-නිමග්න වූවක්හු හා , සදිසි විස-සමානවී.
සප්තමසර්ග ව්යාමඛ්යා ව නිමි