ත්‍රිපිටක පොත් වහන්සේ/සූත්‍ර පිටකය/දීඝ නිකාය/සිඟාලක සූත්‍රය
1. මා විසින් මෙසේ අසන ලදි. එක් කලෙක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ රජගහ නුවර කලන්දකනිවාප නම්වු, වෙළුවන වෙහෙරෙහි වාසය කළසේක. එකල සිඟාලක නම් ගෘහපති පුත්‍ර තෙම කල් ඇතිවම නැගිට රජගහ නුවරින් පිටත්ව ගොස් තෙත්වූ ඇඳුම් ඇතුව තෙත්වූ හිසකෙස් ඇතුව ඇඳිලි බැඳගෙන බොහෝ දිශාවන් නමස්කාර කරන්නේය. එකල්හී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පෙරවරු වේලෙහි හැඳ පොරවා පාත්‍රා සිවුරු ගෙන රජගහ නුවරට පිඬු පිණීස ගියෝය.
කල් ඇතිවම නැගිට රජගහ නුවරින් ගොස් බොහෝ දිශාවන් වඳින්නාවු සිඟාලක නම් ගෘහපති පුත්‍රයා භාග්‍යවතුන් වහන්සේ දුටුවෝය. (එසේ) දැක සිඟාලක නම් ගෘහපති පුත්‍රයාට මෙය කීවාහුය. ´´ගෘහපති පුත්‍රය, ඇඳිලි බැඳ ගෙන බොහෝ දිශාවන්ට කුමක් හෙයින් වඳින්නෙහිදැ ´´යි ඇසූහ.
´´ස්වාමින් වහන්ස, (මාගේ) පියා මැරෙණ කල මට මෙසේ කීයේය. ´´දරුව, දිශාවනට නමස්කාර කරව´´ (කියායි)
´´ස්වාමින් වහන්ස, ඒ මම පියාගේ වචනයට ගෞරව කරන්නේ බුහුමන් කරන්නේ කල් ඇතිවම නැගිට රජගහ නුවරින් නික්ම ගොස් තෙත්වු ඇඳුම් ඇතිව තෙත්වු හිසකෙස් ඇතිව ඇඳිලි බැඳගෙන දිශාවන්ට නමස්කාර කරම්´´යි කීයේය.
´´ගෘහපති පුත්‍රය, ආර්යය විනයෙහි (බුදු සස්නෙහි) මෙසේ සදිශාවෝ නොවැඳිය යුත්තාහු´´යි කීවාහුය.
´´ස්වාමින් වහන්ස, ආර්යය විනයෙහි කෙසේ නම් සදිශාවෝ වැඳිය යුත්තාහුද, ස්වාමින් වහන්ස, ආර්යය විනයෙහි සදිශාවෝ යම් පරිද්දකින් වැඳිය යත්තාහුද, එපරිද්දෙන් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මට ධර්මය දේශනා කළ මැනවැයි´´ (කීයේය.)
´´ගෘහපති පුත්‍රය, එසේ වීනම් අසව, හොඳින් සිහියේ තබා ගනුව කියන්නෙමියි´´ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙසේ වදාළෝය.
2. ´´ගෘහපති පුත්‍රය යම් කලක පටන් උතුම් ශ්‍රාවකයා විසින් කර්ම ක්ලේශ (අපිරිසිදු ක්‍රියා) සතරක් දුරු කරණ ලද්දාහු වෙද්ද, කරුණු සතරකින් පව් කම් නොකෙරේද,වස්තු විනාශයට හේතුවූ කරුණු සය සේවනය නොකෙරේද හෙතෙම මෙසේ දාහතරක්වු ලාමක ගතිවලින් වෙන්වූයේ සය දිශාවන් භය නූපදින සේ වසා තබන්නෙක්ව දෙලොවම ජය ගැනීම පිණිස පිළිපදින්නේ වෙයි. ඔහු විසින් මෙලොවද දිනන ලද්දේ වෙයි. පරලොවද දිනන ලද්දේ වෙයි. හෙතෙම මරණින් මත්තෙහි යහපත් ගති ඇති දිව්‍ය ලෝකයෙහි උපදින්නේය. ඔහු විසින්කවර නම් කර්ම ක්ලෙශ (අපිරිසිදු ක්‍රියා) හතරක් පහ කරන ලද්දාහු වෙද්ද? ගෘහපති පුත්‍රය, ප්‍රාණාතය, අපිරිසිදු අදත්තාදානය, කාම මිථ්‍යාචාරය, මුසාවාදය අපිරිසිදු ක්‍රියාවකි. ඔහු විසින් මේ අපරිසිදු ක්‍රියා හතර පහ කරන ලද්දාහු වෙත්ය´´යි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කීසේක.
´´කවර නම් කරුණු සතරකින් පව්කම් කෙරේද? ඡන්දයෙන් (ඇල්මෙන්) ද්වේෂයෙන් (ක්‍රෝධයෙන්) භයින්, මෝහයෙන්, අගතියට යාමෙන් පව්කම් කරයි.
´´ගෘහපති පුත්‍රය, යම් හේතුවකින් ආර්ය ශ්‍රාවක තෙම ඡන්දයෙන් ද්වේෂයෙන් භයින් මෝහයෙන් අගතියට නොයන්නේම වේද, (ආර්ය ශ්‍රාවක තෙමේ) මේ කරුණු සතරින් පව්කම් නොකෙරේයයි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වදාළේය.
´´යමෙක් ඡන්දයෙන්ද, ද්වේෂයෙන්ද, භයින්ද, මෝහයෙන්ද ධර්මය ඉක්මවාද, ඒ තැනැත්තාගේ යසස කළුවර පක්‍ෂයෙහි චන්ද්‍රයා මෙන් පිරිහෙන්නේය´´.
´´යමෙක් ඡන්දයෙන්ද, ද්වේෂයෙන්ද, භයින්ද, මෝහයෙන්ද ධර්මය නොඉක්මවාද, ඒ තැනැත්තාගේ යසස පුර පක්‍ෂයෙහි සඳ මෙන් පිරෙන්නේය´´.
3. වස්තුව විනාශයට හේතුවූ කවර නම් කරුණු සයක් සේවනය කෙරේද?
´´ගෘහපති පුත්‍රය, මත්වීමට හා ප්‍රමාදයට කරුණුවූ මත්පැන් බීම, නුසුදුසු කාලයෙහි වීථිසංචාරණය, නැටුම් පොළවල හැසිරීම, ප්‍රමාදයට හේතුවූ දූකෙළිය, පාපමිත්‍රයන් හා එක්වීම, අලස බව නැවත නැවත යෙදීම වස්තු විනාශයට හේතුවකි.
4. ´´ගෘහපති පුත්‍රය, මත්වීමට හා ප්‍රමාදයට කරුණුවූ මත්පැන් බීමෙහි නැවත නැවත යෙදීමෙහි මේ දෝෂ සයක් වෙත්, මේ ආත්මයෙහිම ධනය පිරිහීම, කෝලාහළ වැඩිවීම, රෝග පීඩාවන්ට හේතුවීම, අපකීර්තිය ඇතිවීම, ලජ්ජා නැතිව හැසිරීම, නුවණ දුර්වල කිරීම මේ දෝෂ සය වෙත්.
5. ´´නොකල්හි වීථිසංචරණයෙහි නැවත නැවත යෙදීමෙන් තමාද තමාගේ අඹුදරුවෝද තමාගේ වස්තුවද ප්‍රවේශම් නොකරන ලද්දේ නොරක්නා ලද්දේ වෙත්. පවිටුවූ කාරණයන්හී සැක කටයුත්තේද වේ. ඔහු කෙරෙහි සිදු නොවූ කතාද පැනනගී. බොහෝවූ දුක් හිරිහැරවලටද පෙරටු වූවෙක් වෙයි. මේ දෝෂ සය වෙත්.
6. ´´ගෘහපති පුත්‍රය, නැටුම් පළවල්වල හැසිරීමෙහි මේ දෝෂ සයක් වෙත්. නැටුම්, ගී කිම්, වැයීම්, කථා පැවැත්වීම් කයිතාලම් ආදිය ගැයීම්, කල පිඹීම් (සොයා හැසිරීමය), ගෘහපති පුත්‍රය, මේ නෘත්‍ය ස්ථානයන්හී හැසිරීමෙහි දෝෂ සය වෙත්.
7. ´´ගෘහපති පුත්‍රය, දූ කෙළියෙහි නැවත නැවත යෙදීමෙහි මේ දෝෂ සයක් වෙත්, දිනූ තැනැත්තේ වෛර රැස්කර ගනියී. පරදිනූ ලැබූ තැනැත්තේ වස්තුව ගැන නැවත නැවත ශෝක කරයි. තමන් බලා සිටියදීම වස්තු විනාශවේ. සභාවකට පැමිණි ඔහුගේ වචනය නොපිළි ගනියි. අසල්වැසියන් විසින් නින්දා කරනු ලබන්නෙක් වෙයි. දූ කෙළියෙහි යෙදෙන මොහු අඹුවන් පෝෂණයට නුසුදුසුයයි ආවාහ විවාහකයන් විසින් නොපතන ලද්දේ වෙයි.
8. ´´ගෘහපති පුත්‍රය, පවිටු මිතුරන් ආශ්‍රය කිරීමෙහි නැවත නැවත යෙදීමෙහි මේ දෝෂ සයක් වෙත්. යම් කෙනෙක් දූ කෙළියෙහි යෙදෙත්ද, යම් කෙනෙක් (ගැහැණුන් කෙරෙහි) ලොල් වෙත්ද, යම් කෙනෙක් සුරා පිපාසයෙහි ගැලී වෙසෙත්ද, යම් කෙනෙක් කපටිකම් කෙරෙත්ද, යම් කෙනෙක් වංචා ප්‍රයෝග කෙරෙත්ද, යම් කෙනෙක් (මං පැහැරීම් ආදී) සැහැසිකම් කෙරෙත්ද ඔව්හු ඔහුගේ මිතුරෝ වෙත්. ඔහුගේ යහලුවෝද වෙත්.
9. ´´ගෘහපති පුත්‍රය, අලස බැව්හි නැවත නැවත යෙදීමෙහි මේ දෝෂ සයක් වෙත්. ඉතා ශීතලයයි, ඉතා උණුසුම්යයි, ඉතා සවස්යයි, ඉතා උදෑසනයයි, ඉතා බඩගින්නේ පෙළෙමියි, කෑම කෑමෙන් බඩ ඉතා බර ඇත්තෙමියි වැඩ නොකරයි. මෙසේ නොකොට ඉතිරිවූ කටයුතු බහුලව වාසය කරන්නාවූ ඔහුට නූපන්නාවූ වස්තුහුද නූපදිත්. උපන්නාවූ වස්තුහුද පිරිහෙත්. අලස බැව්හි නැවත නැවත යෙදීමෙහි මේ දෝෂ සයක් වෙත්´´ යයි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කීවාහුය.
´´මත්පැන් බීමට මිතුරුවූ පානසඛ නම් යහලුවෙක් වෙයි. ඉදිරිපිටදී පමණක් යහලුකම දක්වන සම්මිය යහලුවෙක් වෙයි. යමෙක් තමාහට වැඩක් ඇතිකල්හිමිත්‍රවන්නාවූ සඛ නම් යහලුවෙක්ද වේ.
´´හිර උදාවන තෙක් නිදාගැනීමය, අන් අඹුවන් සේවනය කිරීමය, තරහ බැඳ ගැනීමය, අවැඩ සිදුවනදේ කිරීමය, පවිටු මිතුරන් සේවනය කිරීමය, තද මසුරු බවය යන මේ කරුණු සය මිනිසා විනාශ කරත්´´.
´´පාප මිත්‍රයන් ඇති පවිටු යහලුවන් ඇති ලාමක පැවතුම් හා නොහැසිරියයුතු තන්හී හැසිරෙන්නාවූ තැනැත්තේ මෙලොවින්ද පරලොවින්ද යන දෙලොවින්ම පිරිහේ´´.
´´සූදු කෙළීමෙහි හා අන් අඹුවන් සේවනය කිරීමෙහි යෙදීමද, සුරාපානය කිරීමද, නැටුම් ගී කිම් වලට කැමැත්තද, දහවල් නිදාගැනීමද, නොකල්හී නුසුදුසු තන්හී හැසිරීමද, පාප මිත්‍රයන් ඇති බවද, තද මසුරුකමද යන මේ කරුණු සය පුරුෂයා විනාශ කරත්´´.
´´යම් කෙනෙක් (දාදු කැටයෙන්) සූදු කෙළිත්ද, සුරාපානය කෙරෙද්ද, අනුන්ගේ ප්‍රාණය මෙන් රකින අඹුවන් සේවනය කරද්ද, දුසිරිතෙහිගැලී වසන මිනිසුන් කරද්ද, (යහපත අයහපත දත්) ඥානවන්තයින් සේවනය නොකරද්ද, ඔවුන්ගේ යසස කළුවර පක්‍ෂයෙහි චන්ද්‍රයා මෙන් පිරිහීමට පැමිනේ.
´´වස්තුව ධනය නැතිව වසන යමෙක් මත්පැන් බීමෙහි ලොල්වූයේ සුරා සැලට ගොස් වතුර මෙන් සුරාපානය කරන්නේ ණයට බැස ගනියී. වහා තමාගේ කුලය (ගෙදර) පිරිහුණු කුලයක් (ගෙදරක්) කරන්නේය´´.
´´දහවල් නිදන ගති ඇතිවූද, රෑ නොනැගිටින්නාවූම ගති ඇතිවූද, නිතොර (මත්පැනින්) මත්වූද, ගැහැණුන් කෙරෙහි ලොල්වූද පද්ගලයා විසින් ගිහිගෙයි විසීම නොකල හැකිය´´.
´´දැන් ඉතා සීතලය, ඉතා උණුසුමය, ඉතා සවස් වීයයි මෙසේ වැඩ නොකරන මිනිසුන් වස්තූහු ඉවත් කරත්´´.
´´මෙලොව යමෙකු සීතලද, උණුසුමද තණපතක් පමනවත් නොසිතාද, උත්සාහයෙන් වැඩකරන්නාවූ ඒ මිනිසා සැපයෙන් නොපිරිහෙන්නේය´´.
10. ´´ගෘහපති පුත්‍රය, මිත්‍ර නොවූ මිතුරු වෙසින් හසෙිරෙන මේ සතර දෙනෙක් දතයුතු වෙත්.
(1) යමක් ගැනීමට පමනක් යහලුකම් දක්වන තැනැත්තා,
(2) වචනයෙන් පමනක් සැලකීම් කරන තැනැත්තා,
(3) තමන් ඉදිරිපිටදී ස්තුති කරන රැවටිලි බස් කියන තැනැත්තා,
(4) පව්කම් සඳහා යහලුකම් කරන තැනැත්තා
මොහු මිත්‍ර නොවූ මිත්‍රයා මෙන් හැසිරෙන්නේයයි දතයුතුයි.
යමක් ගැනිමට මිතුරුකම් දක්වන්නා මේ කරුණු සතරින් දත යුතුයි. ´´හිස් අතින් අවුත් මිත්‍රයාගෙන් කිසිවක් ගෙනයාමට බලාපොරොත්තු වෙයි. සුළු දෙයක් දීමෙන් ලොකු දෙයක් කැමති වෙයි. තමහට බියක් ඇති කල්හී ඔහුගේ කටයුතු කරයි. තමාගේ ප්‍රයෝජනය පිණිස කටයතු කරයි´´.
´´වචනයෙන් පමනක් සැලකිම් කරන තැනැත්තා කරුණු සතරකින් දතයුතු. ඉකුත්වූ දෙයින් සංග්‍රහ කරයි. මතු ඇතිවන දෙයින් සංග්‍රහ කරයි. කටයුත්තක් පැමින සිටි කල්හි තමන්ට වූ විපත්තිය දක්වයි´´.
´´තමන් ඉදිරිපිටදී ස්තුති කරන රැවටිලි බස් කියන්නා කරුණු සතරකින් දතයුතු. මිතුරාට පව් කිරීමද අනුමත කරයි. කුසල් කිරීමද අනුමත කරයි. ඉදිරියෙහි ඔහුගේ ගුණ කියයි. නැති තැන ඔහුගේ අගුණ කියයි´´.
´´පව්කම් සඳහා යහලුකම් කරන්නා කරුණු සතරකින් දතයුතුයි. මත්පැන් පානය පිණිස නැවත නැවත යෙදීමෙහි යහලු වෙයි. නොකල්හි වීථි සංවාරණය සඳහා නැවත නැවත යෙදීමෙහි යහලු වෙයි. නැටුම් ඇති තැන්වල හැසිරීමෙහි යහලු වෙයි. සූදු කෙළියෙහි නැවත නැවත යෙදීමෙහි යහලු වෙයි´´ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කීවාහුය.
´´මේ සතරදෙන මෙසේ දැන නුවණ ඇති තැනැත්තේ බිය සහිත මාර්ගයක් මෙන් දුරින්ම දුරු කරන්නේය´´.
11. ´´ගෘහපති පුත්‍රය, හොඳ හිත ඇති මේ මිත්‍රයෝ සතර දෙනෙක් දතයුතු වෙත්. උපකාර නම් (හැම කටයුත්තකදීම පිටුනොපාන) මිත්‍රයෙක්ද, සමාන සුඛ දුක්ඛ නම් (සැප දුක් දෙකෙහි සමාන පැවතුම් ඇති) මිත්‍රයෙක්ද, අන්ථක්ඛායි නම් (අවැඩින් වලකා වැඩෙහි යොදවන) මිත්‍රයෙක්ද, අනුකම්පක නම් (මතුරුකම සලකා අනුකම්පා කරන) මිත්‍රයෙක්ද දතයුතුයි´´
´´ගෘහපති පුත්‍රය, උපකාර නම් මිත්‍රයා කරුණු සතරකින් දතයුතුයි. මත්වූ මිතුරා රකියි. මත්වූ මිතුරාගේ ධනය රකියි. භයක් පැමිණි මිතුරාට උපකාර වෙයි. කටයුත්තක් ඇති කල්හී දෙගුණයක් කොට වස්තුව දෙයි´´.
´´ගෘහපති පුත්‍රය, සමාන සුවදුක් ඇති මිතුරා කරුණු සතරකින් දතයුතුයි. තමන්ගේ රහස් මිතුරාට කියයි. මිතුරාගේ රහස් හෙලි නොකරයි. මිතුරාට විපතක් පැමිණි කල්හී අත් නොහරියි. ඒ මිතුරාගේ යහපත සඳහා ජීවිතය පවා පුදන ලද්දේ වෙයි´´.
´´ගෘහපති පුත්‍රය, අත්ථක්ඛායි නම් හිත වැඩ කියන්නාවූ මිතුරා කරුණු සතරකින් දතයුතුයි. පව් කිරීමෙන් වලක්වයි. යහපත් කටයුත්තෙහි යොදවයි. නොඇසූ දෙය අස්වයි. දෙව්ලොව මග කියයි´´.
´´අනුකම්පා කරණ මිතුරා කරුණු සතරකින් දත යුතුයි. මිතුරාගේ පිරිහිමට සතුටු නොවෙයි. ඔහුගේ දියුණුවට සතුටු වෙයි. මිතුරාගේ නුගුණ කියන්නවුන් වළක්වයි. ගුණ කියන්නහුට ප්‍රශංසා කරයි.´´ ශාස්තෘවූ සුගතයන් වහන්සේ මෙය වදාරා නැවත මෙසේද වදාළෝය.
´´මේ මිතුරන් සතරදෙනා නුවණ ඇත්තේ මෙසේ දැන හැඳින මව්කෙනෙක් ස්වකීය පුතෙකු සේවනය කරන්නාක් මෙන් යහපත් කොට සේවනය කරන්නේය´´.
´´සීලයෙන් යුක්තවූ නුවණ ඇත්තේ දිලිසෙන ගිනි මෙන් බබලයි. මලෙන් රොන් ගන්නාවූ බමරෙකු මෙන්අනුන්ට පීඩාවක් නැතිව වස්තුව රැස්කරන්නහුගේ සම්පත් රැස්වීමට පැමිනෙත්´´.
´´මෙසේ දැහැමින් වස්තුව රැස්කොට ගිහිගෙයි විසීමට සමර්ථවූ පුද්ගල තෙමේ වස්තුව සතර කොටසකට බෙදන්නේය´´.
´´එහි එක් කොටසකින් සම්පත් අනුභව කරන්නේය. දෙකොටසක් කර්මාන්ත පිණිස යොදන්නේය. සතරවන කොටස විපත් පැමිණි කල්හී ප්‍රයෝජන වන්නේයයි නිදන් කොට තබන්නේය´´.
12. ´´ගෘහපති පුත්‍රය, කෙසේ නම් ආර්ය ශ්‍රාවක තෙමේ සදිශාවන් වසන්නේ (රකින්නේ) වේද, ගෘහපති පුත්‍රය, මේ දිශා සයක් වෙත්. මව්පියෝ නැගෙනහිර දිශාවයයිද ගුරුවරු දකුණු දිශාවයයිද අඹුදරුවෝ බස්නාහිර දිශාවයයිද යහලුමිත්‍රයෝ උතුරු දිශාවයයිද දැසි දස් කම්කරුවෝ යට දිශාවයයිද මහණ බමුණෝ උඩ දිශාවයයිද දත යුතුයි´´.
13. ´´ගෘහපති පුත්‍රය, නැගෙනහිර දිශාවවූ මව්පියෝ පුත්‍රයා විසින් කරුණු පසකින් උපස්ථාන කටයුතු වෙත්. මව්පියන් පෝෂ්‍ය කිරීම, මව්පියන්ගේ කටයුතු කිරීම, කුල පරම්පරාව පිහිටුවීම, මවුපියන් සතු වස්තුව රැකීම, තවද මිය පරලොව ගිය මවුපියන්ට පින් අනුමෝදන් කරවීම, ගෘහපති පුත්‍රය, මේ කරුණු පසින් පුත්‍රයා විසින උපස්ථාන කරනලද නැගෙනහිර දිශාවවූ මව්පියෝ දරුවන්ට කරුණු පසකින් අනුකම්පා කරත්, පවින් වළක්වත්. යහපතෙහි යොදවත්. ශිල්ප ශාස්ත්‍රය උගන්වත්, සුදුසුවූ භාර්යයාවක් හා යොදවත්. සුදුසු කාලයෙහි දායාදය පවරා දෙත්. මෙසේ ඒ පුත්‍රයා විසින් මේ නැගෙනහිර දිශාව වසන (රකින) ලද්දී නිර්භය වූවා වන්නීය.
14. ´´ගෘහපති පුත්‍රය, කරුණු පසකින් අතවැස්සා (ගොළයා) විසින් දකුණු දිශාවවූ ගුරුවරයෝ උපස්ථාන කටයුතු වෙත්. දැක, උන් ආසනයෙන් නැගිටීමෙන්ද, උපස්ථාන කිරීමෙන්ද, ගුරුවරයාගේ වචන හොඳින් ඇසීමෙන්ද, කටයුතු වත් පිළිවෙත් කිරිමෙන්ද සකස්කොට ශිල්ප ඉගෙණීමෙන්ද (යන මෙයිනි) ´´ගෘහපති පුත්‍රය, ගුරුවරු කරුණු පසකින් අතවැසියාට (ගෝලයාට) අනුකම්පා කරත්. යහපත් කොට හික්මවත්, හොදින් උගන්වත්, (තමන් දත්) සියලු ශිල්පශාස්ත්‍ර හා ධර්මය මනාව කියා දෙන්නාහු වෙත්. මිත්‍ර ජනයා අතරෙහි කියා පෙන්වා දෙත්, දිශාවන්හි ආරක්ෂාව ඇති කෙරෙත්. මෙසේ ඔහු විසින් මේ දකුණු දිශාව වසන (රකින) ලද්දී භය රහිත වූවා වේ.
15. ´´ගෘහපති පුත්‍රය, කරුණු පසකින් සැමියා විසින් බස්නාහිර දිශාව වූ භාර්යා තොමෝ උපස්ථාන කටයුත්තීය, බුහුමන් කිරීමෙන්ද, අවමන් නොකිරීමෙන්ද, අන් අඹුවන් සේවනය නොකිරීමෙන්ද, සැප ඉසුරු පාවා දීමෙන්ද, අලංකාරයට සුදුසු ඇඳුම් පැළඳුම් දීමෙන්ද (යන මෙයිනි) ගෘහපති පුත්‍රය, බස්නාහිර දිශාවවූ භාර්යාව තොමෝ කරුණු පසකින් සැමියාට අනුකම්පා කරයි. හොදින් කටයුතු පිළියෙල කරයි. පිරිවර ජනයාට හොඳින් සංග්‍රහ කරයි. පරපුරුෂයන් සේවනය නොකරයි. ස්වාමියා රැස්කළ වස්තුව ආරක්ෂා කරයි, සියලු කටයුතුවල දක්ෂවූවා අලස නොවෙයි. මෙසේ මොහු විසින් මේ බස්නාහිර දිශාව වසන ලද්දී නිර්භය වූවා වේ.
16. ´´ගෘහපති පුත්‍රය, කරුණු පසකින් වනාහි කුල ප්‍රත්‍රයා විසින් උතුරු දිශාවවූ මිතුරු ජනයෝ උපස්ථාන කටයුත්තාහුය. දීමෙන්ද, ප්‍රිය වචනයෙන්ද, හිතවැඩ සැලසීමෙන්ද, සමානාත්මතාවයෙන්ද (තමන් හා සමාන කොට සැලකීමෙන්ද), නොරැවටීමෙන්ද (යන මෙයිනි) ´´ගෘහපති පුත්‍රය, උතුරු දිශාව වූ මිතුරු ජනයෝ මේ කරුණු පසකින් කුලපුත්‍රයාට අනුකම්පා කරත්. ප්‍රමාදවූවාහු රකිත්, ප්‍රමාදවූ කුලපුත්‍රයාගේ (යහපත් ගිහියාගේ) වස්තුව රකිත්, භයවූවහුට පිහිට වෙත්, විපත් පැමිණි කල්හී අත්නොහරිත්. ඒ කුලපුත්‍රයාගේ අනික් පිරිසටද සැලකිලි කරත්. මෙසේ ඔහු විසින් මේ උතුරු දිශාව වසන (රකින) ලද්දී, භය රහිත කරන ලද්දී වේ.
17. ´´ගෘහපති පුත්‍රය, කරුණු පසකින් ස්වාමියා විසින් යටදිශාවවූ දාසි දාස කම්කරු ජනයෝ උපස්ථාන කටයුත්තාහුය. ශක්තිවූ පරිද්දෙන් කටයුතු නියම කිරීමෙන්ද, බත් වැටුප් දීමෙන්ද, ගිලන්වූ කල උපස්ථාන කිරීමෙන්ද, අමුතු රසවත් ආහාර බෙදා දීමෙන්ද, සුදුසු කල දියයුතු දේ දීමෙන්ද (යන මෙයිනි) ගෘහපති පුත්‍රය, යටදිශාවවූ දාසි දාස කම්කරුවෝ කරුණු පසකින් ස්වාමියාට අනුකම්පා කරත්. පළමු කොට නැගී සිටින්නාහුද වෙත්. පසුව නිදන්නාහුද වෙත්. දුන් දෙය පමණක් ගන්නාහුද වෙත්. හොඳින් කර්මාන්ත කරත්. ගුණ කීර්තිය පතළකර හරින්නාහුද වෙත්. මෙසේ මොහු විසින් මේ යට දිශාව වසන (රකින) ලද්දී භය රහිත කරන ලද්දී වේ.
18. ´´ගෘහපති පුත්‍රය, කරුණු පසකින් වනාහී කුල ප්‍රත්‍රයා විසින් උඩ දිශාව වූ මහණ බමුනෝ උපස්ථාන කටයුත්තාහු වෙත්. මෛත්‍රීසහගතවූ කයින් කරන කර්මයෙන්ද, මෛත්‍රීසහගතවූ වචනයෙන් කරන කර්මයෙන්ද, මෛත්‍රීසහගතවූ හිතින් කරන කර්මයෙන්ද (හෙවත් මෙත් සිත් පෙරටු සිතිවිලි වලින්ද), නොවසනලද දොරටු ඇති බැවින්ද, ආහාර පානාදිය දීමෙන්ද (යන මෙයිනි) ගෘහපති පුත්‍රය, උඩ දිශාවවූ මහණ බමුනෝ කරුණු සයකින් කුලපුත්‍රයාට අනුකම්පා කරත්. පව්කම් වලින් වළක්වත්, සුචරිතයෙහි යොදවත්, යහපත් සිතින් අනුකම්පා කරත්, නොඇසූ ධර්මය අස්වත්, ඇසූ ධර්මය පිරිසිදු කරත්, දෙව්ලොවට යන මග කියා දෙත්. මෙසේ මොහු විසින් මේ උඩ දිශාව වසන (රකින) ලද්දී නිර්භය කරන ලද්දී වේය´´ යි භග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය දේශනා කළාහුය. ශාස්තෘවූ සුගතයන් වහන්සේ මෙය දේශනා කර වදාරා නැවත මෙසේද දේශනා කළාහුය.
19. ´´නුවණැත්තාවූ සීලයෙන් යුක්තවූ මොලොක් ගති ඇති, වැටහෙන නුවණින් යුත් යටහත් පැවතුම් ඇති තදගති නැත්තාවූ එබඳු තැනැත්තේ සැප ලබන්නේය.
´´නොපසුබට විර්යය ඇති අලස නොවූ තැනැත්තේ වපත්වලදී කම්පා නොවේද, සිදුරු නොවූ (කැලල් රහිත) පැවතුම් ඇති නුවණ ඇත්තාවූ එබඳු තැනැත්තේ සැප ලබන්නේය´´.
´´සංග්‍රහ කරන්නාවූ මිත්‍රයන් ඇතිකරන්නාවූ (මිත්‍රයන්ගේ) වචන දන්නාවූ මසුරුමල දුරුකළාවූ,(හිත වැඩට) පමුණුවන්නාවූ විශෙෂයෙන් හික්මවන්නාවූ නැවත නැවත හික්මවන්නාවූ එබඳු තැනැත්තේ යසස් ලබන්නේය´´.
´´දීමද, ප්‍රිය වචන කීමද, අනුන්ට වැඩ පිණිස හැසිරීමද, තමන්සේ අනුන් සැළකීමද යන මේ ලෝකයෙහි ධර්මයන්හි සුදුසු පරිද්දෙන් ඒ ඒ තන්හී පිළිපැදීම යන යමක් වෙයිද,
´´ලෝකයෙහි මේ සංග්‍රහයෝ ගමන් කරන්නාවූ රථයාගේ කඩ ඇනය මෙනි. මේ සතර සංග්‍රහ වස්තු නොවඩන්නාහු නම්, මව දරුවන් කරණ කොට බුහුමනක් හෝ පිදීමක් හෝ නොලබන්නේය. පියාද දරුවන් කරණ කොට (එය) නොලබන්නේය.
´´යම් හේතුවකින් නුවණැත්තෝ මේ සතර සංග්‍රහ වස්තූන් හොඳාකාර සලකා බලත්ද, එහෙයින් ඔව්හු මහත් බවට පැමිණෙත්, පැසසිය යුත්තෝද වෙත්´´.
20. ´´මෙසේ වදාළ කල්හී සිඟාලක නම් ගෘහපති පුත්‍ර තෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙසේ කීයේය. ´´ස්වාමීන් වහන්ස, මේ ධර්මය ඉතා යහපත, ස්වාමීන් වහන්ස,ඒ මම භාග්‍යවතුන් වහන්සේද, ධර්මයද, භික්‍ෂු සංයාද සරණ යමි. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මා අද පටන් ජිවිතාන්තය දක්වා සරණ ගිය උපාසකයෙකැයි පිළිගන්නා සේක්වා´´ යි කීයේය.
උපුටා ගැනීම - උතුම් ශ්‍රී සද්ධර්මය ( dahamsithum.wordpress )