ත්‍රිපිටක පොත් වහන්සේ/සූත්‍ර පිටකය/මජ්ක්ධීම නිකාය/අපණ්ණක සූත්‍රය
1. මා විසින් මෙසේ අසනලදී. එක් කලෙක්හි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කොසොල් දනව්වල මහත්වූ භික්ෂු සංයා සමග සැරිසරා වඩිනාසේක් කොසොල් දනව් වැස්සන්ගේ ශාලානම් බමුණුගම යම් තැනෙක්හිද එතැනට වැඩිසේක. ශාලානම් ගම්වැසි බ්‍රාහ්මණ ගෘහපතීහු ශාක්‍යප්ත්‍රවූ ශාක්‍ය වංශයෙන් පැවිදිවූ ශ්‍රමණ භවත් ගෞතම තෙම වනාහි කොසොල් දනව්වල මහත්වූ භික්ෂු සංයා සමග සැරිසරණසේක් ශාලානම් ගමට පැමිණියේ වෙයි. ඒ භවත් ගෞතමයන්ගේ මෙබදු යහපත්වූ කීර්ති ශබ්දයක් උස්ව නැංගේ වෙයි.
´´ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ අර්හත්හ, සම්‍යක් සම්බුද්ධහ අෂ්ටවිද්‍යා පසලොස් චරණ ධර්මයන්ගෙන් යුක්තයහ, යහපත් ගති ඇත්තාහ, සියලු ලෝකයන් දන්නාහ. ශ්‍රෙෂ්ඨයහ. හික්මවියයුතු පුරුෂයන් හික්මවීමෙහි රියැදුරෙකු වැනියහ. දෙවි මිනිසුන්ට ශාස්තෘහ, චතුරාර්ය සත්‍ය ධර්මයන් අවබෝධ කළහ. භාග්‍යවත්හ. ඒ තථාගතයන්වහන්සේ දෙවියන් සහිතවූ මාරයන් සහිතවූ, බ්‍රාහ්මයන් සහිතවූ, මහණ බමුණන් සහිතවූ දෙවි මිනිසුන් සහිතවූ, සත්ව වර්ගයා තමන් උසස් ඤාණයෙන් දැන පැහැදිලිකොට ප්‍රකාශ කරන්නාහ. ඒ තථාගතයන් වහන්සේ මූල යහපත්වූ, මැද යහපත්වූ අර්ථ සහිතවූ, ඛ්‍යංජන සහිතවූ, සියලු ලෙසින් සම්පූර්ණවූ, පිරිසිදුවූ ශාසන මාර්ග බ්‍රහ්මචරියාව ගෙන හැර දක්වති. එබදුවූ රහතුන්ගේ දැකුම යහපත්ය.´´
2. ඉක්බිති ශාලානම් ගම්වැසි බ්‍රාහ්මණ ගෘහපතිහූ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනකද, එතනැට පැමිණියාහුය. පැමිණ, සමහරු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට වැඳ එක පැත්තක හුන්නාහුය. සමහරු භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමග සතුටුවූහ. සතුටුවිය යුතුවූ සිහි කටයුතුවූ කථාව කොට නිමවා එක පැත්තක උන්හ. සමහරු භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනකද ඒ දෙසට ඇඳිලි බැඳ (අත් එකට තබා වැඳ) එක පැත්තක උන්හ. සමහරු භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ සමීපයෙහි නාම ගොත්‍රය අස්වා එක පැත්තක උන්හ. සමහරු නිශ්ශබ්දවූවැහි එක පැත්තක උන්හ. එක පැත්තක උන්නාවුම ශාලානම් ගම්වැසිවූ බ්‍රාහ්මණ ගෘපතියන්ට භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළේය. ´´ගෘහපතියෙනි, යමෙකු කෙරෙහි නුඹලා විසින් කරුණු සහිතවූ ශ්‍රද්ධාවක් ලබන ලද්දීද, තොපට එබදුවූ මනාපවූ කිසියම් ශාස්තෘවරයෙක් ඇත්තේද?´´
´´ස්වාමීනි, යමෙකු කෙරෙහි අප විසින් කරුණු සහිතවූ ශ්‍රද්ධාවක් ලබන ලද්දීද, අපට එබදුවූ මනාපවූ කිසියම් ශාස්තෘවරයෙක් නැත්තේය.´´
´´ගෘහපතියෙනි, ඒකාන්තවූ ධර්ම තෙම කවරේද? ගෘහපතියෙනි, මෙසේ කියන්නාවූ, මෙසේ දෘෂ්ටි ඇත්තාවූ සමහර මහණ බමුණෝ ඇත්තාහ. දුන් දෙනෙහි විපාග නැත. කරනලද පූජාවෙහි විපාක නැත. මෙයෙීමෙන් කරන ලද සත්කාරයෙහි විපාක නැත. කුසල කර්මයන්ගේ ඵලයක් නැත. විපාකයක් නැත. මෙලොවක් නැත. පරලොවක් නැත. මවට උපකාර අපකාර කිරීමේ විපාක නැත. පියාට උපකාර අපකාර කිරීමේ විපාක නැත. ඔපපාතික සත්වයෝ නැත. ලෝකයෙහි යම් කෙනෙක් මෙලොවද පරලොවද තෙමේ විශ්ෂ්ට ඥාණයෙන් දැන ප්රත්යක්ෂ කොට ප්‍රකාශ කෙරෙද්ද, එබදු යහපත් මාර්ගයෙහි ගමන් කරන්නාවූ මනා කොට පිළිපදින්නාවූ මහණ බමුණෝ නැතැයි ගෘහපතියෙනි, ඒ මහණ බමුණන්ට සමහර මහණ බමුණෝ කෙළින්ම විරුද්ධවාද ඇත්තේ වෙත්. ඔව්හු මෙසේ කියක්. දුන් දෙයෙහි විපාක ඇත. කරන ලද පූජාවෙහි විපාක ඇත. මෙහෙයවීමෙන් කරණලද සත්කාරයෙහි විපාක ඇත. කුසලා කුසල කර්මයන්ගේ ඵලයක් විපාගයක් ඇත. මෙලොවක් ඇත. පරලොවක් ඇත. මවට උපකාර අපකාර කිරීමේ විපාක ඇත. පියාට උපකාර අපකාර කිරීමේ විපාක ඇත. ඔපපාතික සත්වයෝ ඇත. යම් කෙනෙක් මෙලොවද පරලොවද තෙමේ විශිෂ්ට ඥාණයෙන් දැන ප්රත්යක්ෂ කොට ප්‍රකාශ කෙරෙත්ද, එබදුවූ යහපත් මග ගමන ්කරන්නාවූ මනාව පිළිපන්නාවූ මහණ බමුණෝ ලොකයෙහි ඇත්තාහ:´´යි ගෘහපතියෙනි, ඒ කුමකැයි හගිව්ද? මේ මහණ බමුණෝ ඔවුනොවුන්ට කෙළින්ම විරුද්ධවාද ඇත්තෝ නොවෙත්ද?´´
´´එසේය, ස්වාමීනි.´´
4. ´´ගෘහපතියෙනි, එහි යම් ඒ මහණ බමුණෝ මෙබදු වාද ඇත්තාහු මෙබදු දෘෂ්ටි ඇත්තාහුවෙත්ද (එනම්) ´දුන් දෙයෙහි විපාක නැත. කුසලාකුසල කර්මයන්ගේ ඵලයක් විපාකයක් නැත. මෙලොවක් නැත. පරලොවක් නැත. මවට සංග්‍රහ කිරීමේ විපාග නැත. පියාට සංග්‍රහ කිරීමේ විපාක නැත. ඕපපාතික සත්වයෝ නැත. යම් කෙනෙක් මෙලොවද පරලොවද තෙමේ විශිෂ්ට ඥාණයෙන් දැන ප්රත්යක්ෂ කොට ප්‍රකාශ කෙරෙත්ද, එබදු වූ යහපත් මග ගමන් කරන්නාවූ මනා කොට පිළි පන්නාවූ මහණ බමුණෝ ලොව නැත්තාහයි´´ කියත්ද, ඔවුන් යම් යම් කයින් මනාව හැසිරීමය, වචනයෙන් මනාව හසිරීමය, සිතින් මනාව හැසිරීමය, යන මේ කුසල ධර්ම තුන දුරුකොට යම් යම් කයින් නොමනා හැසිරීමය, වචනයෙන් නොමනා හැසිරීමය, සිතින් නොමනා හැසිරීමය, යන මේ අකුසල ධර්ම තුන සමාදන්ව පවතින්නාහුය, යන මෙය කැමති විය යුතුයි. ඊට හේතු කවරේද? ඒ පින්වත් මහණ බමුණෝ අකුසල ධර්මයන්ගේ දෝෂය ලාමක බව කෙලෙසීම, කුසල ධර්මයන්ගේද නෛෂ්ක්‍රම්‍ය යෙහි, (අත්හැර දැමීම) ආනිශංසය පිරිසිදු පක්ෂය නොම දකිත්. ඇත්තාවුම පරලොව පරලොවක් නැතැයි ඔහුගේ දෘෂිටිය වෙයි. එම මොහුගේ විථ්‍යා දෘෂ්ටිය වේ. ඇත්තාවුම පරලොව (ගැණ) පරලොවෙක් නැතැයි කල්පනා කරයි. එය ඔහුගේ මිථෘ කල්පානව වේ. ඇත්තාවුම පරලොව (ගැන) පරලොවෙක් නැතැයි කියයි. යම් ඒ පරලොව දන්නාවූ රහත්වූ වෙත්ද ඔවුන්ට මෙතෙම විරුද්ධ වෙයි. ඇත්තාවුම පරලොව (ගැන) පරලොවෙක් නැතැයි අනුන්ට හඟවයි. ඒ ඔහුගේ අසත්‍ය ධර්මය හැඟවීමවේ. ඒ අසත්‍යවූ ධර්මය හැඟවීමෙන්ද තමන් උසස් කෙරෙයි. අනුන් පහත් කෙරෙයි. මෙසේ පළමු කොටම ඔහුගේසිල්වත් බව දුරුවූයේ වෙයි. දුශ්ශිල භාවය එළඹ සිටියේ වෙයි. මේ මිථෘ දෘෂ්ටියද මිථ්‍යා කල්පනාවද, මිථ්‍යා වචනයද, ආර්යයන්ට විරුද්ධවීමද, අසත්‍යවූ ධර්මය හැගවීමද, තමා උසස් කිරීමද, අනුන් පහත් කිරීමදැයි මෙසේ ඔහුට මේ නොයෙක් ලාමකවූ අකුසල ධර්මයෝ මිථ්‍යා දෘෂ්ටි හේතුවෙන් හටගනිත්.
5. ´´ගෘහපතියෙනි, එහි නුවණැති පුරුෂ තෙම මෙසේ කල්පනා කරයි. ඉදින් වනාහි පරලොවෙක් නැත්නම් මෙසේ මේ පින්වත් පුරුෂ පුද්ගලතෙම ශරීරයාගේ භෙදයෙන් තමහට සුවයක් කරන්නේය. ඉදින් වනාහි පරලොවෙක් ඇත්නම් මෙසේ මේ පින්වත් පුරුෂ පුද්ගලතෙම ශරීරයාගේ භෙදයෙන් මරණින් මත්තෙහි සැප නැත්තාවූ දුක් වන්නාවූ විනාසයට පත් වන්නාවූ නරකයෙහි උපදින්නේයන. ඒකාන්තයෙන් පරලොවෙක් නොතිබේවා ඒ පින්වත් මහණ බමුණන්ගේ වචනය සත්‍යවේවා. එකකුදු වුවත් මේ පින්වත් පුරුෂ පුද්ගලතෙම, මේ ආත්මයෙහිම නුවණැත්තන්ගේ ගැරහීමට සුදුසුවූයේ වෙයි. දුශ්ශීලවූ පුරුෂ පුද්ගලතෙම නාස්තිකවාද ඇති මිථ්‍යා දෘෂ්ටිකයෙක් වෙයි, ඉදින් වනාහි පරලොවක් ඇත්තේ නම් මේ ආත්මයෙහිම නුවණැත්තන් ගේ ගැරහීමට සුදුසුය, යන යමක් ඇද්ද ශරීරයාගේ භෙදයෙන් මරණින් මත්තෙහි සැප නැත්තාවූ දුක් වන්නාවූ විනාසයට පත්වන්නාවූ නරකයෙහි උපදින්නේය, යන යමකුත් ඇද්ද, මෙසේ මේ පින්වත් පුරුෂ පුද්ගලයාගේ දෙලොව පරාජය ගන්නේවේ. මෙසේ මොහුගේ මේ එකාන්ත ධර්මය තෙම නපුරුකොට සම්පූර්ණ කරනලද්දේ සමාදන්වන ලද්දේ එක් කොටසක් පැතිර සිටියි. කුසල්වූ කාරණය හිස්වෙයි.
6. ´ගෘහපතියෙනි, එහි යම් ඒ මහණ බමුණෝ මෙබදු වාද ඇත්තාහු මෙබදු දෘෂ්ටි ඇත්තාහු වෙත්ද, (එනම්) දුන් දෙයෙහි විපාක ඇත. කරනලද පූජාවෙහි විපාක ඇත. මෙහෙයීමෙන් කළ සත්කාරයෙහි විපාක ඇත. මනාව කළ නොමනාව කළ කර්මයන්ගේ ඵලයක් විපාකයක් ඇත. මෙලොවක් ඇත. පරලොවක් ඇත. මවට උපකාර කිරීමේ විපාක ඇත. පියාට උපකාර කිරීමේ විපාක ඇත. ඔපපාතික සත්වයෝ ඇත්තාහ. යම් කෙනෙක් මෙලොවද පරලොවද තෙමේ විශිෂ්ට ඥාණයෙන් දැන ප්‍රත්‍යක්ෂකොට ප්‍රකාශ කෙරෙත්ද, එබදුවූ යහපත් මග ගමන් කරන්නාවූ මනාව පිළිපන්නාවූ මහණ බමුණෝ ලොකයෙහි ඇත්තාහ, ඔවුන් පිළිබඳව මෙය කැමති වියයුතුයි. යම් මේ කයින් නොමනා හැසිරීමක් වේද, වචනයෙන් නොමනා හැසිරීමක් වේද, සිතින් නොමනා හැසිරීමක් වේද, මේ අකුසල ධර්ම තුන දුරුකොට යම් මේ කයින් මනා හැසිරීමක් වේද, වචනයෙන් මනා හැසිරීමක් වේද, සිතින් මනා හැසිරීමක් වේද, මේ කුසල ධර්ම තුන සමාදන්ව පවතින්නාහුය. ඊට හේතු කවරේද? ඒ පින්වත් මහණ බමුණෝ අකුසල ධර්මයන්ගේ දොෂය ලාමක බව කෙලෙසීමද, කුසල ධර්මයන්ගේද නෛෂ්ක්‍රම්‍යයෙහිද ආනිසංසය පිරිසිදු පක්ෂය දකිත්මය. ඇත්තාවුම පරලොව (ගැන) පරලොවක් ඇතැයි ඔහුගේ දෘෂ්ටිය වෙයි. ඕ තොමෝ ඔහුගේ සම්‍යක් දෘෂ්ටිය වේ. ඇත්තාවුම පරලොව (ගැන) පරලොවක් ඇතැයි කල්පනා කරයි. හෙතෙම මොහුගේ සම්‍යක් කල්පනාව වේ. ඇත්තාවුම පරලොව (ගැන) පරලොවක් ඇත යන වචනය කියයි. එය මොහුගේ (යහපත් වචනය) සම්‍යක් වාචාවවේ. ඇත්තාවුම පරලොව ගැණ පරලොවක් ඇතැයි කීයේද පරලොව දන්නාවූ යම් ඒ රහත්හු වෙත්ද, ඔවුන්ට මෙතෙම විරුද්ධවූවෙක් නොවෙයි.
´´ඇත්තාවුම පරලොව (ගැන) පරලොවක් ඇතැයි අනුන්ට හඟවාද එය මොහුගේ සත්‍යවූ ධර්මය හැඟවීම වේ. ඒ සත්‍යවූ ධර්මය හැඟවීමෙන්ද තමා නොම උසස් තෙරෙයි. අනුන් නොම පහත් කෙරෙයි. මෙසේ පළමු කොටම මොහුගේ දුශ්ශීල භාවය දුරුවූයේ වෙයි. සුසිල භාවය එළඹ සිටියේ වෙයි. මේ සම්‍යක් දෘෂ්ටියද, සම්‍යක් කල්පනාවද, සම්‍යක් වචනයද ආර්යයන්ට විරුද්ධ නොවීමද සත්‍යවූ ධර්මය හැඟවීමද, තමා උසස් නොකිරීමද, අනුන් පහත් නොකිරීමදැයි මෙසේ මොහුට මේ නොයෙක් කුසල ධර්මයෝ සම්‍යක් දෘෂ්ටි හේතුවෙන් හටගනිත්.
7. ´´ගෘහපතියෙනි, ඔවුන් කෙරෙහි නුවණැති පුරුෂයෙක් මෙසේ කල්පනා කරයි. ඉදින් වනාහී පරලොවක් ඇත්නම් මෙසේ මේ පින්වත් පුරුෂ පුද්ගලතෙම ශරීරයාගේ භේදයෙන් මරණින් මත්තෙහි යහපත් ගති ඇති දිව්‍ය ලෝකයෙහි උපදින්නේය. ඒකාන්තයෙන්ම පරලොවක් නොවේවා, ඒ පින්වත් මහණ බමුණන්ගේ වචනය සත්‍ය වේවා. එතකුදුවුවත් මේ පින්වත් පුරුෂ පුද්ගල තෙම මේ ආත්මයෙහි නුවණැත්තන්ගේ ප්‍රශංසාවට සුදුසුවේ. සිල්වත්වූ පුරුෂ පුද්ගල තෙම අස්තිකවාද ඇත්තේ, සම්‍යක් දෘෂ්ටියෙක් වෙයි. ඉඳින් වනාහී පරලොවක් ඇත්තේමද මෙසේ මේ පින්වත් පුරුෂ පුද්ගලයාගේ මේ ආත්මයෙහිම නුවණැත්තන්ගේ පැසසීමට සුදුසුය යන යමක්වේද, ශරීරයාගේ භේදයෙන් මරණින් මත්තෙහි යහපත් ගති ඇති දෙව්ලොව උපදින්නේය යන යමකුගේ වේද, යන මේ දෙලොවෙහි ජය ගැනීම වේ. මෙසේ මොහුගේ මේ එකාන්ත ධර්මය තෙම මනාව සම්පූර්ණ කරන ලද්දේ සමාදන් වන ලද්දේ දෙපසම පැතිර සිටියි. අකුසලය හිස්වේ.
8. ´´ගෘහපතියෙනි, මෙබදු වාද ඇත්තාවූ, මෙබදු දෘෂ්ටි ඇත්තාවූ, ඇතැම් මහණ බමුණෝ වෙත්. (එනම්) ´කරන්නාහට, කරවන්නාහට, සිඳින්නාහට, සිදුවන්නාහට, දන්ඩෙන් පීඩා කරන්නාහට, පීඩා කරවන්නාහට, සෝක කරවන්නාහට, ක්ලාන්ත කරන්නාහට, කම්පනය කරන්නාහට, කරවන්නාහට, සතුන් මැරීම කරන්නාහට, කරවන්නාහට, නුදුන් දෙය කරන්නාහට, ගම පහරන්නාහට, මං පහරන්නාහට, මහත්වූ පැහැර ගැනීම කරන්නාහට, එක ගෙයක් වට කොට පැහැර ගන්නාහට, මංකොල්ල කෑමෙහි සිටින්නාහට, අනුන්ගේ අඹුවන් කරා යන්නාහට, බොරු කියන්නාහට කරන්නාහට, පාපයක් නැත. මුවහත් කෙළවර ඇති වක්‍රයකින්ද යමෙක් මේ පෘථුවියෙහි ප්‍රාණීන් එක මස් ගොඩක් එක මස් රැසක් කරන්නේද, ඒ හේතුවෙන් පවක් නැත. පාපයාගේ පැමිණීමක් නැත. ගංඟානම් ගඟේ දකුණු ඉවුරටද නසමින් විනාශ කරවමින් සිඳිමින් පීඩා කරමින් යන්නේද ඒ හේතුවෙන් පාපයක් නැත. පාපයාගේ පැමිණීමක් නැත. ගංඟා නම් ගගේ උතුරු ඉවුරටද දෙමින් දෙවමින් පුදමින් පූජා කරවමින් යන්නේද, ඒ හේතුවෙන් පිනක් නැත පින් පැමිණවීමක් නැත, දීමෙන් ඉන්ද්රිය, දමනයෙන් සංවරයෙන් සත්‍ය වචනයෙන් පිනක් නැත. පින් පැමිණීමක් නැත´ කියායි.
9. ´´ගෘහපතියෙනි, ඒ මහණ බමුණන්ටද ඇතැම් මහණ බමුණෝ කෙළින් විරුද්ධ වාද ඇත්තෝ වෙත්. ඔව්හු මෙසේ කීවාහුය. ´´කරන්නාහට, කරවන්නාහට, සිඳින්නාහට සිඳවන්නාහට, පෙළන්නාහට, පෙළීම කරවන්නාහට, ශෝකය කරවන්නාහට, ක්ලාන්ත කරවන්නාහට, කම්පනය කරන්නාහට, කරවන්නාහට, සතුන් මරන්නාහට, මරවන්නාහට, නුදුන් දෙය ගන්නාහට, ගමිපහරන්නාහට, බලාත්කාරකමින් ගන්නාහට, එක්ගෙයක් පැහැර ගැනීම කරන්නා හට, මං පැහරීමෙහි සිටින්නාහට, අන් අඹුවන් කරා යන්නා හට, බොරු කියන්නාහට, කරන්නාහට පාපය ඇත. මුවහත් කෙළවර ඇති චක්‍රයකින් යමෙක් මෙි පෘථිවියෙහි ප්‍රාණින් එක මස් ගොඩක්, එක මස් රැසක් කරන්නේද, ඒ හේතුවෙන් පාපය ඇත්තේය. පාපයාගේ පැමිණිම ඇත්තේය. ගඞගානමි ගඟේ දකුණු ඉවුරද නසමින් නැසීම කරවමින්, සිදිමින්, සිඳවමින්, පෙළමින්, පෙළවමින් යන් නේද, ඒ හේතුවෙන් පාපය ඇත්තේය. පාපයාගේ පැමිණිම ඇත්තේය ගඞගානමි ගඟේ උතුරු ඉවුර දක්වා දෙමින්, දෙවමින්, පුදමින්, පුදවමින්, යන්නේද, ඒ හේතුවෙන් පිනක් ඇත්තේය. පින් පැමිණිම ඇත්තේය. දීමෙන් ඉන්ද්රිය දමනයෙන් සීල සංවරයෙන් සත්‍ය වචනයෙන් පින ඇත්තේය. පින් පැමිණිම ඇත්තේය, ( කියායි.)
´´ ගෘහපතියෙනි, ඒ කුමකැයි හඟිවිද, මෙි මහණ බමුණෝ ඔවුනොවුන්ට කෙළින් විරුද්ධ වාද ඇත්තෝ නොවෙත්ද? ´´ එසේය ස්වාමීනි ´´
10. ´´ ස්වාමීනි, ඔවුන් අතුරෙහි යමි ඒ මහණ බමුණෝ මෙබඳූ වාද ඇත්තෝ මෙබඳූ දෘෂ්ටි ඇත්තෝ වෙත්ද, ( එනමි ) කරන්නාහට කරවන්නාහට, සිඳින්නාහට, තළන්නාහට, තළවන්නාහට, ශොක ඇතිකරන්නාහට, ශොකය ඇතිකරවන්නාහට, ක්ලාන්ත කරවන්නාහට, කමිපා කරන්නාහට කරවන්නාහට, සතුන් මරන්නාහට මරවන්නාහට, නුදූන්දෙය ගන්නාහට බලාත්කාරයෙන් ගන්නාහට, එක් ගෙයක් පැහැර ගැනීම කරන්නාහට, මං පහරන්නාහට, අන් අඹුවන් කරා යන්නාහට, බොරු කියන්නාහට, කිසියමි පවක් කරමියි සිතා කළත් පවු නැත. කෙළවර මුවහත් ඇති චක්‍රයකින්ද යමෙක් මෙි පොළවෙහි ප්‍රාණින් එක මස් රැසක් කරන්නේ ද, ඒ හේතුවෙන් පාපයක් නැත. පාපයාගේ පැමිණිමක් නැත. ගඞගා නමි ගගේ දකුණු ඉවුර දක්වා නසමින්, නැසීම කරවමින්, සිඳිමින්, සිඳිම කරවමින්, තලමින් තැළීම කරවමින් යන්නේ නමි, ඒ හේතුවෙන්ද පවක් නැත. පාපයාගේ පැමිණිමක් නැත. ඉඳින් ගඬගා නමි ගඟේ උතුරු ඉවුර දක්වාද දෙමින්, දෙවමින්, පුදමින්, පුදවමින් යන්නේ නමි ඒ හේතුවෙන් පිණක්ද නැත. පුණ්‍යයාගේ පැමීණිමක්ද නැත. දීමෙන් ඉන්ද්රිය දමනයෙන් සීලසංවර යෙන් සත්‍ය වචනයෙන් පිණක් නැත. පුණ්‍යයාගේ පැමිණිමක් ද නැත. කියා´යි.
11. ´´ ඔවුන් පිළිබඳව මෙය කැමති විය යුතුයි. යමි මෙි කයින් මනා හැසිරීමක් වෙිද, වචනයෙන් මනා හැසීරීමක් වෙිද, සිතින් මනා හැසිරිමක් වෙිද, මෙි කුශල ධර්ම තුන දුරු කොට යමි මෙි කයින් නොමනා හැසිරීමක් වෙිද, වචනයෙන් නොමනා හැසිරීමක් වෙිද, සිතින් නොමනා හැසිරීමක්වෙිද මෙි අකුශල ධර්ම තුන සමාදන්ව වසන්නාහුය. ඊට හේතු කවරේද? ඒ පින්වත් මහණ බමුණෝ අකුසල ධර්මයන්ගේ දොෂය, ලාමකබව, කෙලෙසීමද කුසල ධර්මයන්ගේද කමි සැප අත්හැරීමෙහිද ආනිසංසය, පිරිසිදු බව නොදකිත්මය.
12. ´´ ඇත්තාවුම පවි පින් කිරීම නැත යනු මොහුගේ දෘෂ්ටි වෙයි. මෙය ඔහුගේ මිථ්‍යා දෘෂ්ටිය වෙි. ඇත්තාවුම ක්‍රියාව (ගැන) පවි පින් කිරීම නැතැයි කල්පනා කරයි. එය මොහුගේ මිථ්‍යා කල්පනාව වෙයි. ඇත්තාවුම පවි පින් කිරීම නැත යන වචනය කියයි. මෙය මොහුගේ මිථ්‍යා වචනය වෙයි. ඇත්තාවුම කිරීමක් නැතැයි කීය. යමි ඒ රහත් කෙනෙක් ක්‍රියා වාද ඇත්තෝ වෙත්ද, ඔවුන්ට හෙතෙම විරුඬ වෙයි. ඇත්තාවුම ක්‍රියාව ගැන ක්‍රියාවක් නැතැයි අනුන්ට හඟවයි. මෙය මොහුගේ අසත්‍යවු ධර්මය හැඟවීම වෙි. ඒ අසත්‍යවු ධර්මය හැඟවීමෙන්ද තමන් උසස් කරයි. අනුන් පහත් කරයි. මෙසේ පළමුකොටම මොහුගේ සුසීල භාවය දුරුවුයේ වෙයි. දුශ්ශීල භාවය එළඹ සිටියේ වෙයි. මෙි මිථ්‍යාදෘෂ්ටියද, මිථ්‍යා කල්පනාවද, මිථ්‍යා වචනයද, අය්‍ර්‍යයන්ට විරුඬවීමද, අසත්‍යවු ධර්මය හැඟවීමද, තමා උසස් කිරීමද, අනුන් පහත් කිරීමදැයි, අනුන මහත් කිරීමදැයි මෙසේ මොහුට නොයෙක් ලාමකවු අකුසල ධර්මයෝ මිථ්‍යාදෘෂ්ටි හේතුවෙන් හටගනිත්.
13. ´´ ගෘහපතියෙනි, ැඒ කාරණයෙහි නුවණැති පුරුෂතෙම මෙසේ කල්පනා කරයි. ඉඳින් ක්‍රියාවක් නැත්නමි මෙසේ මෙි පින්වත් පුරුෂ පුද්ගල තෙම ශරීරයාගේ භෙදයෙන් තමහට සුවයක් කරන්නේය. ඉඳින් ක්‍රියාවක් ඇත්නමි මෙසේ මෙි පින්වත් පුරුෂ පුද්ගල තෙම ශරීරභෙදයෙන් මරණින් මත්තෙහි සැප නැත්තාවු දුක් වන්නාවු විපතට පත්වන්නාවු නරකයෙහි උපදින්නේය. එකාන්තයෙන්ම ක්‍රියාවක් නොවේවා. ඒ පින්වත් මහණ බමුණන්ගේ වචනය සත්‍යවේවා. එතකුදු වුවත් මේ පින්වත් පුරුෂ පුද්ගල තෙමෙි මෙි ආත්මයෙහිම නුවණැත්තන්ගේ ගැරහීමට සුදුසුවේ. දුශ්ශීලවු පුරුෂ පුද්ගල තෙම අකිරීයා වාද ඇත්තාවු මිථ්‍යාදෘෂ්ටිකයෙක කියායි. ඉඳින් ක්‍රියාව ඇත්තේම නමි මෙසේ මේ පින්වත් පුරුෂ පුද්ගලයාගේ මේ ආත්මයෙහිම නුවණැත්තන්ගේ ගැරහීමට සුදුසුය, යන යමක් වේද, ශරීරයාගේ භෙදයෙන් මරණින් මත්තෙහි සැප නැත්තාවු, නපුරු ගති ඇත්තාවු, විපතට පත්වන්නාවු නරකයෙහි උපදින්නේය, යන යමකුත් වේද, මේ දෙලොවින්ම පරාඡය ගන්නේ වෙි. මෙසේ මොහුගේ මේ එකානන ධර්මය තෙම නපුරුකොට සමිපුර්‍ණ කරන ලද්දේ, සමාදන් වන ලද්දේ එක් පසක් පැතිර සිටී, කුසලස්ථානය හිස්වේ.
14. ´´ ගෘහපතියෙනි, ඔවුන් අතරෙහි යමි ඒ මහණ බමුණෝ මෙබඳු වාද ඇත්තෝ, මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තෝ වෙත්ද, ( එනමි ) කරන්නාහට, කරවන්නාහට, සිඳින්නාහට, සිඳවන්නාහට, පෙළන්නාහට, පෙළවන්නාහට, ශොක කරන්නාහට, ශොක කරන්නාහට, ශොක ඇති කරවන්නාහට, ක්ලාන්ත කරවන්නාහට, කමපා කරන්නාහට, කමපා ඇති කරවන්නාහට, සතුන් මරන්නාහට, මරවන්නාහට, නුදුන් දෙය ගන්නාහට, ගෙවල් බිඳින්නාහට, බලහත්කාරයෙන් ගන්නාහට, එක් ගෙයක් පැහැර ගැණිම කරන්නාහට, මං පැහැරීම කරන්නාහට, අන් අඹුවන් කරා යන්නාහට, බොරු කියන්නාහට, පාපය ඇත. කෙළවර මුවහත් ඇති චක්‍රයකින්ද යමෙක් මේ පොළොවෙහි ප්‍රාණින් එක මස් ගොඩක්, එක මස් රැසක් කරන්නේද, ඒ හේතුවෙන් පාපයක් ඇත. පාපයාගේ පැමිණිමක් ඇත. ඉදින් ගඞගානමි ගඟේ දකුණු ඉවුරටද, මරමින්, මරවමින්, සිඳිමින්, සිඳවමින්, පෙළමින්, පොළවමින් යන්නේ නමි ඒ හේතුවෙන් පාපයක් ඇත. පාපයාගේ පැමිණිමක් ඇත. ඉඳින් ගඞගානමි ගඟේ උතුරු ඉවුර දක්වාද, දෙමින් දෙවමින් පුදමින්, පුදවමින් යන්නේ නමි ඒ හේතුවෙන් පිනක් ඇත.
15. ´´ ඔවුන් පිළිබඳව මෙය කැමති විය යුතුයි. යමි මෙි කයින් අයහපත් හැසිරීමක් වෙිද, වචනයෙන් අයහපත් හැසිරීමක් වෙිද, සිතින් අයහපත් හැසිරීමක් වෙිද, මෙි අකුසලධර්‍ම තුන දුරුකොට යමි මෙි කයින් යහපත් හැසිරීමක් වෙිද, වචනයෙන් යහපත් හැසිරීමක් වෙිද, සිතින් යහපත් හැසිරීමක් වෙිද, මෙි කුසල ධර්ම තුන සමාදන්ව වසන්නාහුය. ඊට හේතු කවරේද? ඒ පින්වත් මහණ බමුණෝ අකුසල ධර්මයන්ගේ දොෂය, ලාමක බව කෙලෙසීමද, කුසල ධර්මයන්ගේද කාමයන්ගේ වෙන්වීමෙහිද, ආනිසංසය, පිරිසිදු බවද දකිත්මය.
16. ´´ ඇත්තාවුම ක්‍රියාව ( ගැන ) ක්‍රියාවක් ඇතැයි මොහුගේ දෘෂ්ටිය වෙි. මෙය මොහුගේ ( යහපත් ඇදහීම ) සම්‍යක්දෘෂ්ටිය වෙි. ඇත්තාවුම ක්‍රියාව ගැන ක්‍රියාවක් ඇතැයි කල්පනා කරයි. හෙතෙම මොහුගේ යහපත් කල්පනාව වෙි. ඇත්තාවුම ක්‍රියාව ගැන ක්‍රියාවක් ඇතයන වචනය කියයි. එය මොහුගේ සම්‍යක්වචනය වෙි. ඇත්තාවුම ක්‍රියාව ගැන ක්‍රියාවක් ඇතැයි කීයේය. යමි මෙි රහත්හු ක්‍රියා වාද ඇත්තෝ වෙත්ද, ඔවුන්ට මෙතෙම විරුඬ නොවෙයි. ඇත්තාවුම ක්‍රියාව ගැන ක්‍රියාවක් ඇතැයි අනුන්ට හඟවයි. එය මොහුගේ සත්‍යවු ධර්මය හැඟවීම වේ. ඒ ඹර්‍මය හැඟවීමෙන්ද තමන් උසස් නොකෙරෙයි. අනුන් පහත් නොකෙරෙයි . මෙසේ පළමු කොටම මොහුගේ දුශ්ශීල භාවය දුරුවුයේ වෙයි. සුසීල භාවය එළඹ සිටියේ වෙයි. මේ සම්‍යක්දෘෂ්ටියද, සම්‍යක් කල්පනාවද, සම්‍යක් වචනයද ආය්‍ර්‍යයන්ට විරුඬ නොවීමද, සත්‍යවු ධර්මය හැඟවීමද තමන් උසස් නොකිරීමද අනුන් පහත් නොකිරීමදැයි මෙසේ මොහුට මේ නොයෙක් කුසල ධර්මයෝ සම්‍යක්දෘෂ්ටි හේතුවෙන් හටගණිත්.
17. ´´ ගෘහපතියෙනි, ඔවුන් අතරෙහි නුවණැති පුරුෂතෙම මෙසේ කල්පනා කරයි. ඉදින් ක්‍රියාව ඇත්නමි මෙසේ මෙි පින්වත් පුරුෂ පුද්ගලතෙම ශරීරයාගේ භෙදයෙන් මරණින් මත්තෙහි යහපත් හති ඇති ස්වර්‍ග ලොකයෙහි උපදින්නේය. එකාත්තයෙන්ම ක්‍රියාව නොවෙි නමි ඒ පින්වත් මහණ බමුණන්ගේ වචනය සත්‍ය වේවා. එතකුදු වුවත් මෙි පින්වත් පුරුෂ පුද්ගල තෙම ඉහාත්මයෙහිම නුවණැත්තන්ගේ ප්‍රශංසාවට සුදුස්සෙක් වේ. සිල්වත්වු පුරුෂ පුද්ගල තෙම ක්‍රියා වාද ඇත්තාවු සම්‍යක්දෘෂ්ටිකයෙක කියායි. ඉදින් ක්‍රියාව ඇත්තේම නමි මෙසේ මේ පින්වත් පුරුෂ පුද්ගලයාගේ මෙි ආත්මයෙහිම නුවණැත්තන්ගේ ප්‍රශංසාවට සුදුසුය යන යමක් වේද, ශරීරයාගේ භෙදයෙන් මරණින් මත්තෙහි යහපත් ගති ඇති ස්වර්‍ගලොකයෙහි උපදින්නේය යන යමකුත් වේද, මේ දෙලොවින්ම ඡයගැණිම වේ. මෙසේ මොහුගේ මෙි එකාන්තවු ධර්මය තෙම මනාව සමිපුණි කරන ලද්දේ, සමාදන්වන ලද්දේ, දෙපසම පැතිර සිටියි. අකුසල්වු කාරණය හිස් වේ.
18. ´´ ගෘහපතියෙනි, මෙබඳූ වාද ඇත්තාවු, මෙබඳූ දෘෂ්ටි ඇත්තාවු ඇතැමි මහණ බමුණෝ වෙත්. සත්‍වයන්ගේ කෙලෙසීමට හේතුවක් නැත. ප්‍රත්‍යයක් නැත. හේතුවක් නැතිව ප්‍රත්‍යයක් නැතිව සත්වයෝ කෙලෙසෙන්නාහුය. සත්‍වයන්ගේ පිරිසිදුවීමට හේතුවක් නැත. ප්‍රත්‍යයක් නැත. හේතුවක් නැතිව ප්‍රත්‍යයක් නැතිව සත්වයෝ පිරිසිදු වෙත් බලයක් නැත. වීය්‍ර්‍යයක් නැත. පුරුෂ ශක්තියක් නැත. පුරුෂ පරාක්‍රමයක් නැත. සියඑ සත්වයෝ සියඑ ප්‍රාණිහු සියඑ භුතයෝ සියඑ ඡිවයෝ අවසඟන වුවාහු බලයක් නැත්තාහු විය්‍ර්‍ය නැත්තාහු නියමය සඞගමය ස්වභාවය යන මෙයින් නොයෙක් ප්‍රකාරයට පැමිණියාහු සවැදැරුමිවුම ඡාතිවල සැප දුක් විඳිත්යයි, දෘෂ්ටි ඇත්තෝ වෙත්. ගෘහ පතියෙනි, ඒ මහණ බමුණන්ටම සමහර මහණ බමුණෝ කෙලින්ම විරුඬ වාද ඇත්තෝ වෙත් ඔවිහු මෙසේ කීහ. ´සත්‍වයන්ගේ කෙලෙසීමට හේතුවක් ඇත. ප්‍රත්‍යයක් ඇත. හේතුවක් ඇතිව ප්‍රත්‍යයක් ඇතිව සත්වයෝ කිළුටුවන්නාහ. සත්‍වයන්ගේ පිරිසිදු වීමට හේතුවක් ඇත. ප්‍රත්‍යයක් ඇත. හේතුවක් ඇතිව ප්‍රත්‍යයක් ඇතිව සත්වයෝ පිරිසිදු වෙත් බලයක් ඇත. වීය්‍ර්‍යයක් ඇත. පුරුෂ ශක්තියක් ඇති. පුරුෂ පරාක්‍රමයක් ඇත. සියඑ සත්වයෝ සියඑ ප්‍රාණිහු සියඑ භුතයෝ සියඑ ඡිවයෝ වසඟ වුවාහු බලයක් තැත්තාහු වීය්‍ර්‍යයක් තැත්තාහු නියමය සඞගමය ස්වභාවය යන මෙයින් නානාප්‍රකාර බවට පැමිණියාහු සවැදෑරුමිවු ඡාතිවල සැප දුක් නොවිදිත්යයි´ ගනිත්, ගෘහපතියනි, ඒ කුමකැයි හඟිවිද ? මේ මහණ බමුණෝ ඹවුනොවුන්ට කෙළින්ම විරුඬ වාද ඇත්තෝ නොවෙත්ද ? ´´ ´´ එසේ ය, ස්වාමීනි.´´
19. ´´ ගෘහපතියෙනි, ඔවුන් අතරෙහි යමි මෙි මහණ බමුණෝ මෙබදුවාද ඇත්තෝ මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තෝ වෙත්ද, ( එනමි ) සත්‍වයන්ගේ කෙලෙසීමට හේතුවක් නැත. ප්‍රත්‍යයක් නැත. හේතුවක් නැතිව ප්‍රත්‍යයක් නැතිව සත්වයෝ කෙලෙසෙන්නාහ. සත්‍වයන්ගේ පිරිසිදු වීමට හේතුවක් නැතිව ප්‍රත්‍යයක් නැතිව සත්වයෝ පිරිසිදුවෙත්. බලයක්නැත. වීය්‍ර්‍යයක් නැත පුරුෂ ශක්තියක් තැත. පුරුෂ පරාක්‍රමයක් නැත. සියඑ සත්වයෝ සියඑ ප්‍රාණිහු සියඑ භුතයෝ සියඑ ඡිවයෝ වසඟ නොවන්නාහු බලයක් නැත්තාහු වීය්‍ර්‍යයක් නැත්තාහු නියමය සඞගමය ස්වභාවය යන මෙයින් නොයෙක් ප්‍රකාර බවට පැමිණියාහු සවැදෑරුමිවූ ඡාතිවල සැපදුක් විඳිත් යයි ගනිත්ද, ඹවුන් පිළබඳව මෙය කැමති වියයුතුයි. යමි මේ කයින් යහපත් හැසිරීමක් වේද, වචනයෙන් යහපත් හැසිරීමක් වේද, හිතින් යහපත් හැසිරීමක් වෙිද, මෙි කුසල ධර්ම තුන දුරුකොට යමි මේ කයින් අයහපත් හැසිරීමක් වේද, වචනයෙන් අයහපත් හැසිරීමක් වෙිද, සිතින් අයහපත් හැසිරීමක් වේද, මේ අකුසල ධර්‍මතුන සමාදන්ව වසන්නාහුය. ඊට හේතු කවරේද ? ඒ පින්වත් මහණ බමුණෝ අකුසල ධර්මයන්ගේ දොෂය, ලාමක බව, කෙලෙසීමද, කුසල ධර්මයන්ගේද, කාමයන්ගෙන් වෙන්වීමෙහිද ආනිශංසය, පිරිසිදු බව නොදකිත්මැයි. ඇත්තාවුම හේතුවක් නැතැයි මොහුගේ දෘෂ්ටියවෙයි. මෙය මොහුගේ මිථ්‍යා දෘෂ්ටියවේ. ඇත්තාවුම හේතුවක් නැතැයි කල්පනා කරයි. හෙතෙම මොහුගේ මිථ්‍යා කල්පනාව වේ. ඇත්තාවුම හේතුව, හේතුවක් නැත යන වචනය කියයි. ඒ මොහුගේ මිථ්‍යා වචනයවේ. ඇත්තාවුම හේතුව, හේතුවක් නැතැයි කියයි. යමි මේ රහත්හු හේතු වාද ඇත්තෝ වෙත්ද, ඔවුන්ට මෙතෙම විරුඬ වෙයි. ඇත්තාවුම හේතුව, හේතුවක් නැතැයි අනුන්ට හඟවයි එය මොහුගේ අසත්‍යවු ධර්මය හැඟවීමවේ ඒ අසත්‍යවු ධර්මය හැඟවීමවේ. ඒ අසත්‍යවු ධර්මය හැඟවීමෙන්ද තාමා උසස් කරයි. අනුන් පහත් කරයි. මෙසේ පළමුකොටම මොහුගේ සුසීල භාවය දුරුවුයේ වෙයි. දුශ්ශීල භාවය එළඹ සිටියේ වෙයි. මේ මිථ්‍යා දෘෂ්ටියද මිථ්‍යා කල්පනාවද මිථ්‍යා වචනයද, ආය්‍ර්‍යයන්ට විරුඬවිමද, අසත්‍යවු ධර්මය හැඟවීමද, තමන් උසස් කිරීමද අනුන් පහත් කිරීමදැයි මෙසේ මොහුට මේ නොයෙක් ලාමකවු අකුසල ධර්මයෝ මිථ්‍යාදෘෂ්ටි හේතුවෙන් හටගණිත්.
20. ´´ ගෘහපතිවරුනි, ඔවුන් අතර නුවණැති පුරුෂ තෙම මෙසේ කල්පනා කරයි. ඉදින් හේතුවක් නැත්නමි මෙසේ මෙි පින්වත් පුරුෂ පුද්ගලතෙම ශරීරයාගේ භෙද යෙන් තමහට සුවයක් කරන්නේය. ඉදින් හේතුව ඇත්නමි මෙසේ මෙි පින්වත් පුරුෂපුද්ගලතෙම ශරීරයාගේ භෙදයෙන් මරණින්මතු සැප නැත්තාවු නපුරු ගති ඇත්තාවු විපතට පත්වන්නාවු නරකයෙහි උපදින්නේය. ඒකාන්තයෙන්ම හේතුව නොවීද, ඒ පින්වත් මහණ බමුණන්ගේ වචනය සත්‍යවේවා. එතකුදු වූවත් මෙි පින්වත් පුරුෂ පුද්ගලතෙම මෙ ආත්මයෙහිම නුවණැත්තන්ගේ ගැරහීමට සුදුසුවේ. දුශ්ශීලවු පුරුෂ පුද්ගලතෙම අහේ්තුවාද ඇත්තාවු මිථ්‍යා දෘෂ්ටියෙක කියායි. ඉදින් හේතුවක් ඇත්තේම නමි මෙි පින්වත් පුරුෂ පුද්ගලයාගේ මෙි ආත්මයෙහිම නුවණැත්තන් ගේ ගැරහීමට සුදුසුය යන යමක් ඇද්ද ශරීරයාගේ භෙදයෙන් මරණින්මතු සැප නැත්තාවු නපුරු ගති අත්තාවු විපතට පත්වන්නාවු නරකයෙහි උපදින්නේය යන යමකුත් ඇද්ද, මෙි දෙලොවෙන්ම පරාඡය වේ. මෙසේ මොහුට මේ එකාන්තවු ධර්මය තෙම අයහපත් කොට සමිපූර්‍ණ කරන ලද්දේ, සමාදන්වන ලද්දේ එක්පැත්තක් පැතිර සිටියි. කුසල කාරණය හිස්වෙයි.
21. ´´ගෘහපතියෙනි, ඔවුන් අතර යමි ඒ මහණ බමුණෝ මෙබඳු වාද ඇත්තෝ මෙබදු දෘෂ්ටි ඇත්තෝ වෙත්ද ( එනමි ) සත්‍වයන්ගේ කෙලෙසීමට හේතුවක් ඇත ප්‍රත්‍යයක් ඇත. හේතු සහිතව ප්‍රත්‍ය සහිතව සත්වයෝ කිළුටු වන්නාහ සත්‍වයන්ගේ පිරිසිදුවීමට හේතුවක් ඇත. හේතු සහිතව ප්‍රත්‍ය සහිතව සත්වයෝ පිරිසිදුවෙත්. බලයක් ඇත. වීය්‍ර්‍යයක් ඇත. පුරුෂ ශක්තියක් ඇත. පුරුෂ පරාක්‍රමයක් ඇත. සියළු සත්වයෝ සියළු ප්‍රාණය ඇත්තෝ සියළු හටගැණිම ඇත්තෝ සියළු ඡිවය ඇත්තෝ වසඟ නොවන්නාහු බල නැත්තාහු වීය්‍ර්‍ය නැත්තාහු නියමය සඞගමය ස්වභාවය යන මෙයින් නොයෙක් ප්‍රකාර බවට පැමිණියාහු සවැදෑරුමිවූ ඡාතිවල සැපදුක් නොවිඳින්ය කියායි. ඔවුන් ගැන මෙය කැමතිවිය යුතුයි. යමි මෙි කයින් අයහපත් හැසිරීමක් වෙිද වචනයෙන් අයහපත් හැසිරීමක් වෙිද සිතින් අයහපත් හැසිරීමක් වෙිද මෙි අකුසල ධර්‍මතුන දුරුකොට යමි මෙි කයින් යහපත් හැසිරීමක් වෙිද වචනයෙන් යහපත් හැසිරී මක් වෙිද, සිතින් යහපත් හැසිරීමක් වෙිද, මෙි කුසල ධර්ම තුන සමාදන්ව වසන්නාහුය. ඊට හේතු කවරේද? ඒ පින්වත් මහණ බමුණෝ අකුසල ධර්මයන්ගේ දොෂය ලාමක බව කෙලෙසීම කුසල ධර්මයන්ගේ, කාමයන්ගෙන් වෙන් වීමෙහිද ආනිසංසය පිරිසිදු බව දකිත්මැයි. ඇත්තා වුම හේතුවගේ හේතුවක් ඇතැයි මොහුගේ දෘෂ්ටිය වෙයි. මෙය මොහුගේ සම්‍යක් දෘෂ්ටියවෙි. ඇත්තාවූම හේතුව, හේතුවක් ඇතැයි කල්පනා කරයි. එය මොහුගේ සම්‍යක් සංකල්පය වෙි. ඇත්තාවූම හේතුව, හේතුවක් ඇතැයි යන වචනය කියයි. ඒ මොහුගේ සම්‍යක් වචනයවෙි. ඇත්තාවූම හේතුව හේතුවක් ඇතැයි කීය. යමි මෙි රහත්හු හේතු වාද ඇත්තෝද ඔවුන්ට මෙතෙම විරුඬ නොවෙයි. ඇත්වූම හේතුව හේතුවක් ඇතැයි අනුන්ට හගවයි. එය මොහුගේ සත්‍යවූ ධර්මය හැඟවිමවෙි. ඒ සත්‍යවු ධර්මය හැඟවිමෙන්ද තමන් උසස් නොකරයි. අනුන් පහත් නොකරයි. මෙසේ පළමුකොටම මොහුගේ දුශ්ගීල භාවය දුරුවුයේ වෙයි. සුසීල භාවය එළඹ සිටියේ වෙයි. මේ සම්‍යක් දෘෂ්ටියද සම්‍යක් සංකලපයද සම්‍යක් වචනයද ආය්‍ර්‍යයන්ට විරුඬ නොවිමද සත්‍යවු ධර්මය හැඟවීමද තමන් උසස් නොකිරීමද අනුන් පහත් නොකිරීමදැයි මෙසේ මොහුට මෙි නොයෙක් කුසල ධර්මයෝ සම්‍යක් දෘෂ්ටි හේතුවෙන් හට ගණිත්.
22. ගෘහපතියෙනි, ඔවූන් අතර නුවණැති පුරුෂතෙම මෙසේ කල්පනා කරයි. ඉඳින් හේතුව ඇත්නමි මෙසේ මේ පින්වත් පුරුෂ පුද්ගල තෙම ශරිරයාගේ භෙදයෙන් මරණින් මතු යහපත් ගති ඇත්තාවු ස්වර්‍ග ලොකයෙහි උපදින්නේය. එකාන්තයෙන්ම හේතුවක් නොවෙිද, ඒ පින්වත් මහණ බමුණන්ගේ වචනය සත්‍යවේවා. එතකුදු වුවත් මේ පින්වත් පුරුෂ පුද්ගලතෙම මේආත්මයෙහිම නුවණැත්තන්ගේ ප්‍රශංසාවට සුදුසුවෙි. සිල්වත්වූ පුරුෂ පුද්ගල තෙමේ හේතු වාද ඇත්තාවු සම්‍යක් දෘෂ්ටියෙක කියායි. ඉදින් හේතුව ඇත්තේම නමි මෙසේ මෙි පින්වත් පුරුෂපුද්ගලයාගේ මේ ආත්මයෙහිම නුවණැත්තන්ගේ ප්‍රශංසාවට සුදුසුය යන යමක් ඇද්ද ශරීරයාගේ භෙදයෙන් මරණින් මතු යහපත් ගති ඇති ස්වර්‍ග ලොකයෙහි උපදින්නේය යන යමකුත් ඇද්ද මේ දෙලො වෙන්ම ඡය ගැණිම වේ. මෙසේ මොහුගේ මේ එකාන්ත ධර්මය තෙම මනාකොට සමිපුර්‍ණ කරන ලද්දේ සමාදන්වන ලද්දේ දෙපසම පැතිර සිටියි. අකුසල කාරණය හිස් වේ.
23. ´´ ගෘහපතියෙනි, මෙබඳු වාද ඇත්තාවු මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තාවු සමහර මහණ බමුණෝ වෙත් සියළු ආකාරයෙන් අරූප බ්‍රහම ලෝක නැතැයි කියායි.
´´ ගෘහපතියෙනි, ඒ මහණ බමුණන්ටම ඇතැමි මහණ බමුණෝ කෙළින්ම විරුඬ වාද ඇත්තෝ වෙත්. ඔවිහු මෙසේ කීහ. සියළු ආකාරයෙන් අරුප බ්‍රහ්මලෝක ඇත´ යනුයි. ගෘහපතියෙනි, ඒ කුමකැයි හඟිවිද ? මේ මහණ බමුණෝ ඹවුනොවුන්ට කෙළින්ම විරුඬ වාද ඇත්තෝ නොවෙත් ද?´´
´´ එසේය, ස්වාමීනි´´
´´ ගෘහපතියෙනි, ඔවුන් අතුරෙහි නුවණැති පුරුෂ තෙම මෙසේ කල්පනා කරයි. යමි ඒ පින්වත් මහණ බමුණෝ මෙබඳු වාද ඇත්තාහු, මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තාහු වෙත්ද ( එනමි ) ´ සියළු ආකාරයෙන් අරූප බ්‍රහම ලෝක නැත යනුයි. මෙය මා විසින් නොදක්නා ලදී. යමි ඒ පින්වත් මහණ බමුණෝද මෙබඳු වාද ඇත්තාහු මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තාහු වෙත්ද ( එනමි ) සියළු ආකාරයෙන් අරූප බ්‍රහ්මලොක ඇත යනුයි. මෙය මා විසින් නොදක්නා ලදී. මමද වනාහි නොදන්නෙමි නොදක්නෙමි මෙයම සත්‍යය අනික හිස්යයි එකාන්තයෙන් ගෙණ ව්‍යවහාර කරන්නෙමිද, මෙය මට සුදුසු නොවන්නේය.´ යමි මේ පින්වත් මහණ බමුණෝ මෙබඳු වාද ඇත්තාහු මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තාහු වෙත්ද ( එනමි ) සියළු ආකාරයෙන් අරූප බ්‍රහමලොක නැතයනුයි. ඉදින් ඒ පින්වත් මහණ බමුණන්ගේ වචනය සත්‍ය නමි, මෙි කරුණ විද්‍යමාන වේ. යමි ඒ රූපාවචර දෙවියෝ ධ්‍යාන සිතින් උපන්නාහු වෙත්ද, එහි මාගේ ඉපදීම එකාන්ත වන්නේය. යමි ඒ පින්වත් මහණ බමුණෝ මෙබඳු වාද ඇත්තාහු මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තාහු වෙත්ද (එනමි) සියළු ආකාරයෙන් අරූප බ්‍රහ්මලෝක ඇත යනුයි. ඉදින් ඒ පින්වත් මහණ බමුණන්ගේ වචනය සත්‍යය නමි මෙි කරුණ විද්‍යමාන වේ. යමි ඒ අරූපාවචර දෙවියෝ අරූපාවචර ධ්‍යාන සංඥාවෙන් උපන්නාහු වෙත් ද, එකාන්තයෙන් මාගේ එහි ඉපදීම වන්නේය. රූපය හේතු කොට ගෙන දඬු ගැණිම ආයුධ ගැණිම, කලහ කිරීමය, ඩබර කිරීමය, විරුඬ වාදය, නුඹය නුඹය කීමය, කේලාමි කිමය, බොරු කීමය, යන මොහු දක්නා ලැබෙත්මය. මෙය වනාහි සියළු ආකාරයෙන් අරූප ලෝකයෙහි නැතැයි හෙතෙම මෙසේ කල්පනාකොට රූපයන්ගේම කලකිරීම පිණිස නොඇලීම පිණිස නැති කිරීම පිළිපදින්නේ වෙයි.
´´ ගෘහපතියෙනි, මෙබඳු වාද ඇත්තාවු මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තාවු සමහර මහණ බමුණෝ වෙත් ( එනමි ) ´ සියළු ආකාරයෙන් භව නිරොධයක් ( උත්පත්තිය නැති කිරීමක් ) නැත යනුයි. ගෘහපතියෙනි, ඒ මහණ බමුණන්ටම සමහර මහණ බමුණෝ කෙළින්ම විරුඬ වාද ඇත්තෝ වෙත්.´ ඔවුහු මෙසේ කීවාහුය. සියළු ආකාරයෙන් භවනිරෝධයක් ඇත යනුයි. ගෘහපතියෙනි, ඒ කුමකැයි හඟිවිද? මෙි මහණ බමුණෝ ඔවුනොවුන්ට විරුඬ වාද ඇත්තෝ නොවෙත්ද ?´´ ´´ එසේය ස්වාමීනි´´
24. ´´ ගෘහපතියෙනි, ඔවුන් අතර නුවණැති පුරුෂතෙම මෙසේ කල්පනා කරයි. යමි මෙි පින්වත් මහණ බමුණෝ මෙබඳු වාද ඇත්තාහු මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තාහු වෙත්ද ( එනමි ) ´ සියළු ආකාරයෙන් භවනිරොධයක් නැත යනුයි. මෙය මා විසන් නොදක්නා ලදී.´ යමි මෙි මහණ බමුණෝද මෙබඳුවාද ඇත්තාහු මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තාහු වෙත්ද, ( එනමි ) ´ සියළු ආකාරයෙන් භවනිරොධයක් ඇත යනුයි. මෙය මා විසින් නොදන්නාලදී. මමද වනාහී නොදන්නෙමි නොදක්නෙමි, මෙයම සත්‍යය. අනික හිස්යයි එකාන්තයෙන් ගෙන ව්‍යවහාර කරන්නෙමිද මෙය මට සුදුසු නොවන්නේය´. යමි මේ පින්වත් මහණ බමුණෝ මෙබඳු වාද ඇත්තාහු මෙබඳු දෂ්ටි ඇත්තාහු වෙත්ද ( එනමි ) ´ සියළු ආකාරයෙන් නිවණක්, භවනිරොධයක් නැත යනුයි. ඉදින් ඒ පින්වත් මහණ බමුණන්ගේ වචනය සත්‍යය නමි මෙි කාරණය විද්‍යමාන වේ. යමි ඒ අරූපාවචර දෙවියෝ ධ්‍යාන සංඥාවෙන් උපන්නාහුවෙත්ද, එකාන්තයෙන් මාගේ එහි ඉපදීම වන්නේය. ´ යමි ඒ පින්වත් මහණ බමුණෝ මෙබඳු වාද ඇත්තාහු මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තාහු වෙත්ද, (එනමි) ´ සියළු ආකාරයෙන් භවනිරොධයක් ඇත යනුයි. ඉදින් ඒ පින්වත් මහණ බමුණන්ගේ වචනය සත්‍යය නමි මෙි කාරණය විද්‍යමාන වේ. මේ ආත්මයෙහිම පරිනිර්‍වාණයට පැමිණෙන්නෙමි. ´ යමි ඒ පින්වත් මහණ බමුණෝ මෙබඳු වාද ඇත්තාහු මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තාහු වෙත්ද, ( එනමි ) ´ සියළු ආකාරයෙන් භවනිරොධයක් නැත යනුයි.´ ඔවුන්ගේ මෙි දෘෂ්ටිය රාගයාගේ සමිපයෙහි, සංයොඡනයාගේ සමීපයෙහි, ආශාවෙන් සතුටුවීමගේ සමීපයෙහි, ක්ලෙශයන්හි බැසගැනීම ගේ සමීපයෙහි, උපාදානයන්ගේ සමීපයෙහි වෙි. යමි ඒ පින්වත් මහණ බමුණෝ මෙබඳු වාද ඇත්තාහු, මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තාහු වෙත්ද ? ( එනමි ) ´ සියළු ආකාරයෙන් භවනිරොධයක් ඇත යනුයි.´ ඔවුන්ගේ මේ දෘෂ්ටිය නොඇලිමගේ සමීපයෙහි නොබැඳීමගේ සමිපයෙහි, ආශාවෙන් සතුටු නොවීමගේ සමීපයෙහි, ක්ලෙශයන්හි බැසනොගැනීමගේ සමීපයෙහි, අනුපාදානයන්ගේ සමීපයෙහි වෙියයි.´ හෙතෙම මෙසේ කල්පනා කොට භවයන්ගේම කලකිරිමට, නොඇලීමට, නැති කිරීමට පිළිපදින්නේ වෙයි.
25. ´´ ගෘහපතියෙනි, මෙි පුද්ගලයෝ සතරදෙනෙක් ලොකයෙහි ඇත්තාහු විද්‍යමාන වෙත්. කවර සතරදෙනෙක්දයත් ? ගෘහපතියෙනි, මෙි ලෝකයෙහි ඇතැමි පුද්ගලයෙක්තමා තවන්නේ තමන් නැවීමෙහි යෙදුනේ වෙයි. ගෘහපතියෙනි, මෙි ලෝකයෙහි ඇතැමි පුද්ගලයෙක් අනුන් තවන්නේ, අනුන් තැවීමෙහි යෙදුනේ වෙයි. ගෘහපතියෙනි, මේ ලෝකයෙහි ඇතැමි පුද්ගලයෙක් තමන් තවන්නේ, තමන් තැවීමෙහි යෙදුනේද, අනුන් තවන්නේ. අනුන් තැවීමෙහි යෙදුනේද වෙයි. ගෘහපතියෙනි, මෙි ලෝකයෙහි ඇතැමි පුද්ගලයෙක් තමන් නොනවන්නේ තමන් තැවීමෙහි නොයෙදුනේද, අනුන් නොතවන්නේ අනුන් තැවීමෙහි නොයෙදුනේද වෙයි. හෙතෙම තමන්ද නොතවන්නේ අනුන්ද නොතවන්නේ ඉහාත්මයෙහිම තෘෂ්ණා රහිතවුයේ නිවියේ සිහිල්වුයේ සැප විඳින සුළුවුයේ ශ්‍රෙෂ්ඨ වු ආත්මයෙන් යුක්තව වාසය කරයි.
26. ´´ ගෘහපතියෙනි, තමන් තවන්නාවු, තමන් තැවී මෙහි යෙදුනාවු පුද්ගල තෙම කවරේද ? ගෘහපතියෙනි, මේ ලෝකයෙහි ඇතැමි පුද්ගලයෙක් නිර්වස්ත්‍ර වෙයි, හරණලද ආචාර ඇත්තේ වෙයි, අත ලෙවකැම නොහොත් මලපහකොට අතින් පිස දැමීම කරන්නේ වෙයි. ´ එව ස්වාමීනි,´ කීවිට නො එන්නේ වෙයි. ´ සිටිනු ස්වාමීනියි, ´ කීවිට නොසිටින්නේවෙයි, පළමුකොට දුන් දෙය නොපිළිගනියි, උදෙසා කරන ලද්ද නොපිළිගනියි, පැවරීම නොඉවසයි, හෙතෙම සැළි මුවින් ගෙන දුන් දෙය නොපිළිගනියි, භාඡන මුවින් ගෙන දුන් දෙය නොපිළිගනියි, එළිපත අතර කොට දුන් දෙය නොපිළිගනියි, දණඩක් අතර කොට දුන් දෙය නොපිළිගනියි, මොහොලක් අතර කොට දුන්දෙය නොපිළිගනියි, වළඳන්නාවු දෙදෙනෙකු අතුරින් දුන් දෙය නොපිළිගනියි, ගැබිණියකගෙන් නොපිළිගනියි, කිරි පොවන්නියකගෙන් නොපිළිගනියි, පුරුෂයන් අතරට ගිය තැනැත්තියකගෙන් නොපිළිගනියි, සමාදන්කොට දුන් කල්හි නොපිළිගනියි, යමි තැනක සුනඛයෙක් සිටියේද එතන්හි නොපිළිගනියි, යමි තැනක මැස්සෝ රංචු රංචු ගැවසෙත්ද එතැන්හි නොපිළිගනීයි, මත්ස්‍ය ආහාරය නොපිළිගනීයි, මස් නොපිළිගනීයි, මත්පැන් නොපිළිගනීයි, කාඩිදිය නොබොයි, හෙතෙම එක ගෙයකින් ලැබුන ආහාර ඇත්තේ හෝ වෙයි, එක පිඩකින් යැපෙන්නේ හෝ වෙයි, ගෙවල් දෙකකින් ලැබූ ආහාර ඇත්තේ හෝ වෙයි, පිඩු දෙකකින් යැපෙන්නේ හෝ වෙයි, ගෙවල් සතකින් ලැබූ ආහාර ඇත්තේ හෝ වෙයි, පිඩු සතකින් යැපෙන්නේ හෝ වෙයි, එකම දත්තියකින් (කුඩාවු ආහාර භාඡනයකින් ) ද යැපෙයි, දත්ති දෙකකින්ද යැපෙයි, දත්ති සතකින්ද යැපෙයි, එක් දවසක් හැර දවසක්ද ආහාරය ගනීයි, දෙදවසක් හැර දවසක්ද ආහාරය ගනියි, මෙසේ මෙබදු අඩ මසක් හැර දවසක්දා පය්‍යර්‍ාය භක්ත භොඡනානුයොගයෙහි යෙදුනේ වාසය කරයි හෙතෙම අමු කොළ අනුභව කරන්නේ හෝ වෙයි, බඩ අමු අනුභව කරන්නේ හෝ වෙයි, ඌරුහැල් අනුභව කරන්නේ හෝ වෙයි, සමි කසට අනුභව කරන්නේ හෝ වෙයි, මැලියමි අනුභව කරන්නේ හෝ වෙයි, කුඩු අනුභව කරන්නේ හෝ වෙයි, දඹු බත් අනුභව කරන්නේ හෝ වෙයි, තල මුරුවට අනුභව කරන්නේ හෝ වෙයි, තණකොළ අනුභව කරන්නේ හෝ වෙයි, ගොම අනුභව කරන්නේ හෝ වෙයි, වනයෙහි අල වර්‍ග හා ගෙඩි වර්‍ග ආහාර කොට ඇත්තේ වැටුනු ඵල අනුභව කිරීම ඇත්තේ එයින් යැපෙයි.
´ හෙතෙම හණ වැහැරිද දරයි මල සිරුරෙන් දැමු වස්ත්‍රද දරයි, පාංශුකූල වස්ත්‍රද දරයි, රිටි සුඹුලෙන් කළ වස්ත්‍රද දරයි, අඳුන් දිවි සමිද දරයි, කුර සහිත අඳුන් දිවි සමිද දරයි, කුස තණ වැහැරිද දරයි, කෙඳිවලින් කළ වැහැරිද දරයි, පතුරු වලින් කළ වැහැරිද දරයි, මිනී කෙස්වලින් කළ කමිබිලියද දරයි, අස් ලොමි ආදියෙන් කළ කමිබලයද දරයි, බකමුහුණු පිහාටු ගොතා කළ වස්ත්‍රයද දරයි, හිසකේ රැවුලු ඉදිරීමයයි කියනලද පිළිවෙතෙහි යෙදුනේ වෙයි, ආසන ප්‍රතික්‍ෂෙප කරන ලද්දේ උඩ බලා සිටින්නේ වෙයි, උක්කුටික වුයේද වෙයි, කටු ඇතිරියෙහිද සයනය කරයි, දවසට තුන්වරක් දියට බසින පිළිවෙතෙහි යෙදුනේ වාසය කරයි. මෙසේ මෙබඳු අනෙක ප්‍රකාරවු ශරීරය තවන අතිශයින් තවන පිළිවෙතෙහි යෙදුනේ වාසය කරයි. ගෘහපතියෙනි, මේ පුද්ගල තෙම තමන් තවත්නේ, තමන් තවන පිළිවෙතෙහි යෙදුනේයයි කියනු ලැබෙ.
27. ´´ ගෘහපතියෙනි, අනුන් තවන්නාවු, අනුන් තවන පිළිවෙතෙහි යෙදුනාවු පුද්ගලතෙම කවරේද ? ගෘහපතියෙනි, මෙි ලෝකයෙහි ඇතැමි පුද්ගලයෙක් එළුවන් මරා ඡිවත් වන්නේක්වේද, ඌරන් මරා ඡිවත් වන්නේක් වේද, ලිහිණින් මරන්නේ වෙයිද මුවන් මරන්නේ වෙයිද, රෞද්‍රවුයේ වෙයිද, මසුන් මරන්නේ වෙයිද, සොරකමි කරන්නේ වෙයිද, සොර කමි පිණිස මිනීසුන් මරන්නේ වෙයිද, සිරගෙවල පාලකයෝද වෙත්ද, අන්‍යවූද යමිකිසි ක්‍රූර කර්‍මාන්ත ඇත්තේ වෙත්ද, ගෘහපතියෙනි, මේ පුද්ගලතෙම අනුන් තවන්නේ, අනුන් තැවීමෙහි යෙදුනේයයි කයනු ලැබේ.
28. ´´ගෘහපතියෙනි, තමන් තවන්නාවු, තමන් තවන අනුයෝගයෙහි යෙදුනාවුද, අනුන් තවන්නාවු අනුන් තවන අනුයෝගයෙහි යෙදුනාවුද පුද්ගලතෙම කවරේද ? ගෘහපතිවරුනි, මේ ලොකයෙහි ඇතැමි පුද්ගලයෙක් ක්‍ෂත්‍රියවූ මස්තකයෙහි අභිෂෙක කළාවු රඡෙක් හෝ වෙයි. මහාසාර බ්‍රාහ්මණයෙක් හෝ වෙයි. හෙතෙම නුවරට පෙරදිග අඑත්වූ යාග ශාලාවක් කරවා හිස්කේ රැවුල් බහවා කුරසහිත අඳුන් දිවි සමක් ඇඳ ගිතෙලින් හා තල තෙලින් සිරුර තවරා මුව අගින් පිට කසමින් මෙහෙසියද පෙරෙවි බමුණාද සමග යාග ශාලාවට පිවිසෙති. හෙතෙම එහි නොඅතුරනලද ගොම පිරිබඩ කළාවූ බිම නිදයි. ස්වරූපයෙන් සමාන වස්සන් ඇති එක දෙනකගේ තනයෙක්හි යමි කිරක් වෙිද, එයින් රඡ තෙම යැපෙයි. දෙවෙනි තනයෙහි යමි කිරක් වේද, එයින් මෙහෙසිය යැපෙයි. තෙවන තනයෙන් යමි කිරක් වේද, එයින් පෙරෙවි බමුණා යැපෙයි. සිවිවන තනයෙහි යමි කිරක් වෙිද එයින් ගිනි පුදත් ඉතිරි වූවකින් වස්සා යැපෙයි. හෙතෙම මෙසේ කියයි. යාගය පිණිස මෙපමණ ගවයෝ නසත්වා. යාගය පිණිස මෙපමණ බලවත් වස්සෝ නසත්වා යාගය පිණිස මෙපමණ බලවත් වැස්සියෝ නසත්වා. යාගය පිණිස මෙපමණ එළුවෝ නසත්වා. යාගය පිණිස මෙපමණ තිරෙළුවෝ නසත්වා යාග කණු පිණිස මෙපමණ රුක් සිඳිත්වා. යාග භුමිය වට කිරීම පිණිස හා ඇතිරීම පිණිසද මෙතෙක් කුසතණ සිඳිත්වා ඔහුගේ යමි ඒ දාසයෝය කියා හෝ පණිවුඩ කාරයෝය කියා හෝ කමිකරුවෝය කියා හෝ කෙනෙක් වෙත්ද, ඔවුහුද දණ්ඩෙන් තැතිගත්තාහු භයින් තැතිගත්තාහු කඳුළු පිරුණු මුහුණු ඇත්තාහු හඬමින් පරිකම කරත්. ගෘහපතියෙනි, මේ පුද්ගලතෙම තමාත් තවන්නේ තමන් තැවීමෙහි යෙදුනේද අනුන් තවන්නේ අනුන් තැවීමෙහි යෙදුනේද වේයයි කියනු ලැබේ.
29. ´´ගෘහපතිවරුනි, තමන් නොමතවන්නාවුද තමන් නොතැවී මෙහි යෙදුනාවුද අනුන් නොතවන්නාවූද අනුන් නොතැවීමෙහි යෙදුනාවුද පුද්ගල තෙම කවරේද ? හෙතෙම තමන්ද නොතවන්නේ අනුන්ද නොතවන්නේ මෙි ආත්ම යෙහිම තෘෂ්ණා රහිතවුයේ නිවියේ සිහිල්වූයේ සැප විඳින සුලුවුයේ ශ්‍රෙෂ්ඨවු ආත්මයෙන් යුක්තව වාසය කරයි.
30. ´´ගෘහපතියෙනි, එසේම මෙි ලොකයෙහි අර්‍හත්වු සම්‍යක් සමිබුද්ධවු, විද්‍යාවරණ සමිපන්නවු යහපත් ගති ඇත්තාවු, සියලු ලෝකයන් දන්නාවු, ශ්‍රෙෂ්ඨවු, හික්මවිය යුතු පුරුෂයන් දමනයකිරීමෙහි රියැදුරෙකු වැනිවු, දෙවි මිනිසුන්ට ගුරුවරයෙක්වු, චතුස්සත්‍ය අවබොධ කළාවූ තථාගත කෙනෙක් මොලොව උපදනාහ. ඒ තථාගත තෙමෙි දෙවියන් සහිතවූ, මරුන් සහිතවූ බ්‍රහ්මයන් සහිතවු, මහණ බමුණන් සහිතවු, දෙවි මිනිසුන් සහිතවු, මෙි ලොකය ස්වකීය විශෙෂ ඥානයෙන් දැන ප්රත්යක්ෂ කොට ප්‍රකාශ කරයි. ඒ තථාගතයන් වහන්සේ මුල යහපත්වු, මැද යහපත්වු අවසානය යහපත්වූ අත්‍ර්‍ව සහිතවු, දස වැදෑරුමි අක්‍ෂර සමිපත්තියෙන් යුක්තවු සියලු ආකාරයෙන් සමිපූණිවු පිරිසිදුවූ, ශාසන බ්‍රහම චය්‍යර්‍ාව ප්‍රකාශ කරති.
´´ ඒ ධර්මය ගෘහපතියෙක් හෝ ගෘහපති පුත්‍රයෙක් හෝ අන් කුල අතුරෙන් එක් කුලයක උපන්නෙක් හෝ අසයිද ඔහූ ඒ ධර්මය අසා තථාගතයන් වහන්සේ කෙරෙහි ශ්‍රඬාව ඇති කරයි. ඔහු ඒ ශ්‍රඬාවෙන් යුක්ත වූයේ මෙසේ සලකන්නේය. ගිහි ගෙයි විසීම අවහිර සහිතය. කෙලෙස් දුවිලි උපදින තැනකි. මහණකම වනාහි කිසිවක් නොමැති අවකාශය මෙන් නිදහස්ය. ගිහි ගෙයි වසන්නහු විසින් සියලු ආකාරයෙන් සමිපූර්‍ණවූ, සියලු ආකාරයෙන් පිරිසිදුවු, ලියවු හක්ගෙඩියක් වැනි මෙම බ්‍රහ්මචරියාවෙහි හැසිරෙන්ට නොහැක්කේය. මම කෙසේ දැළිරැවුලු කපා දමා සිවුරු හැඳ ගිහි ගෙන් නික්ම සස්නෙහි මහණ වන්නෙම් නම් ඉතා යහපතැයි කියායි.
31. ,ඔහු පසු කාලයක සවල්ප වූ හෝ බොහෝවූ හෝ සම්පත් හැර, කෙස් දැළි රැවුලු කපා දමා සිවුරු හැඳ ගිහිගෙන් නික්ම සස්නෙහි මහණ වන්නේය. එසේ මහණවූ හෙතෙම භික්ෂු සීලයෙන් යුක්තවූයේ, ප්‍රාණවධ හැර ඉන් සම්පූර්‍ණයෙන් වැළකුණේ බහා තබන ලද දඬු ඇත්තේ, බහා තබන ලද ආයුධු ඇත්තේ, පව් කිරීමෙහි ලජ්ජා ඇත්තේ, කරුණාවන්ත වූයේ, සියලු ප්‍රාණීන් කෙරෙහි හිත අනුකම්පාව ඇතිව වාසය කෙරේ. නොදුන් දෙය ගැනීමෙන් වෙන්ව, එයින් සම්පූර්‍ණයෙන් වැළකුණේ, දුන් දෙයම ගන්නේ, දුන් දෙයම කැමති වන්නේ, සොර නොවූ, පිරිසිදු සිතින් යුක්තව වාසය කෙරේ. අබ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාව හැර උතුම් පැවතුම් ඇත්තේ ස්ත්‍රී පුරුෂ සංසර්‍ගය නම්වූ ග්‍රාම ධර්‍මයෙන් වෙන් වූයේ බ්‍රහ්මචාරීවේ. බොරු කීමෙන් දුරුව, ඉන් සම්පූර්‍ණයෙන් වැළකුණේ, සැබෑ වචන කියන්නේ, සැබවින් සැබව ගළපන ගති ඇතුව සථිර කථා ඇත්තේ, ඇදහිය යුතු වචන ඇත්තේ ලෝකයා අතර විරුද්Ȁdධ කථා ඇති නොකෙරේ. පිසුනු බස් හැර, ඉන් සම්පූර්‍ණයෙන් වැළකුණේ, මෙතැනින් අසා ඔවුන් බිඳීම පිණිස එතැන නොකියන ගති ඇත්තේ, එතැනින් අසා මොවුන් බිඳීම පිණිස මෙතැන නොකියන ගති ඇත්තේ, මෙසේ භේද වූවන් ගළපන්නේ සමගි වූවන්ගේ සමගිය තහවුරු කිරීමට අනුබල දෙන්නේ, සමගියෙහි ඇලුම් බහුල කොට ඇත්තේ, සමගි කම්හි ඇලුනේ, සමගිකම්හි සතුටුවන ගති ඇත්තේ සමගිය ඇති කරණ වචන කියන්නේය. ඵරුෂ වචනය හැර ඉන් සම්පූර්‍ණයෙන් වැළකුණේ, යම් වචනයක් නිදොස් වේද, කණට මිහිරිද, ප්‍රේමණීයද, සතුටු කරයිද, යහපත්ද, බොහෝ දෙනාට ප්‍රියද, බොහෝ දෙනාගේ හිත් ප්‍රියකරන්නේද, එබඳු වචනම කියන්නේ වේ. හිස්වූ ප්‍රලාප කථා හැර ඉන් සම්පූර්‍ණයෙන් වැළකුණේ, කාලයට සුදුසු කථා කරන්නේ, සිදුවූ වචනම කියන්නේ, අත්‍ර්‍ථයෙන් යුක්තවූ, ධර්‍මයෙන් යුක්තවූ විනයයෙන් යුක්තවූ වචන කියන්නේ සුදුසු කල්හී, උපමා හා කරුණු සහිතවූ, සීමා ඇති, අත්‍ර්‍ථයෙන් යුත්, නිධානයක් මෙන් සිතෙහි තැබිය යුතු වචන කියන්නේ වේ.
32. ,හෙතෙම තණ, ගස්, වැල් සිඳීම් බිඳීම් ආදියෙන් වැළකුණේ වෙයි, එකි වේලක් වළඳන්නේ රාත්‍රි භොජනයෙන් වැළකුණේ විකාල භොජනයෙන් වැළකුණේ වෙයි. නැටීම්, ගී කීම්, බෙර ආදිය වැයීම්, විසුලු දැකීම් යන මෙයින් වැළකුණේ වෙයි. මල්, ගඳ, විළවුන් පැළඳීම, ඉන් සැරසීම අඩු තැන් පිරවීම අලඞකාර කිරීම යන මෙයින් වැළකුණේ වෙයි, උස් අසුන් මහ අසුන් යන මෙයින් වැළකුණේ වෙයි. රන් රිදී මසු කහවණු පිළිගැන්මෙන් වැළකුණේ වෙයි. අමු ධාන්‍ය වර්‍ග පිළිගැන්මෙන් තොරවූයේ වෙයි. අමු මස් පිළිගැන්මෙන් තොරවූයේ වෙයි. සත්‍රීන් කරුණියන් පිළිගැන්මෙන් තොරවූයේ වෙයි, එථවන් බැටථවන් පිළිගැන්මෙන් වැළකුණේ වෙයි. ඌරන් කුකුළන් පිළිගැන්මෙන් වැළකුණේ වෙයි. ඇතුන්, ගවයින්, අසුන්, වෙළඹුන්, පිළිගැන්මෙන් වැළකුණේ වෙයි. කෙත්, වත්, පිළිගැන්මෙන් වැළකුණේ වෙයි. ගිහින්ගේ දූත මෙහෙවරය, ගෙන් ගෙට යන මහත් මෙහෙවරය යන මෙයින් වැළකුණේ වෙයි. විකිණීම විළට ගැනීම යන මෙයින් වැළකුණේ වෙයි. තරාදියෙන් හොර කිරීම, රන් නොරන් කිරීමාදියෙන් හොර කිරීම මැනීමෙන් හොර කිරීමාදියෙන් වැළකුණේ වෙයි. හිමියන් අහිමි කිරීමාදිය සඳහා අල්ලස් ගැන්මය, උපායෙන් අනුන් රැවටීමය, යකඩ ආදී ලෝහ රන් රිදීයයි අඟවා වඤචා කිරීමය, නොයෙක් ආකාරවූ කුටිල ප්‍රයෝග යන මෙයින් වැළකුණේ වෙයි. කැපීමය, බැඳීමය, සැඟවී සිට වස්තු පැහැර ගැන්මය, ගම් නියම්ගම් ආදිය පැහැරීමය, බලාත්කාර කමින් වස්තු පැහැර ගැන්මය, යන මෙයින් වැළකුණේ වෙයි.
33. ,හෙතෙමේ යම්තම් කය වැසීමට තරම්වූ සිවුරෙන්ද, යැපීමට ප්‍රමාණවූ ආහාරයෙන්ද සතුටු වන්නේ වේ. ඔහු යම් යම් තැනකට යේ නම් ඒ ඒ තැනට එය ගෙන යන්නේ වෙයි. යම්සේ පක්‍ෂියෙක් යම් තැනකට පියාඹා යේ නම් ඒ සියලු තැන පියාපත් බර පමණකින් යුක්තව පියාඹා යේද, එපරිද්දෙන්ම භික්ෂු තෙමේද ශරීරය වැසීමට ප්‍රමාණවූ සිවුරෙන්ද යැපීමට ප්‍රමාණවූ ආහාරයෙන්ද සතුටු වන්නේ වේ. ඔහු යම් තැනකට යා නම් ඒ ඒ තැන එය රැගෙනම යයි. හෙතෙමේ මේ උතුම් සීලයෙන් යුක්තවූයේ තම සන්තානයෙහි නිරවද්‍යවූ සැපය විඳින්නේය.
34. ,හෙතෙමේ, ඇසින් රූපයක් දැක එහි මහත් සටහන් සිතට ගන්නේ නැත. කුඩා සටහන් සිතට ගන්නේ නැත. චක්‍ෂු ඉන්‍ද්‍රියෙහි අසංවරව වසන්නහුට යමක් හේතු කොට ගෙන ලොභ ද්වෙශ අකුශල ධර්මයෝ හිතට ඇතුල් වන්නාහුද, එහි සංවරය පිණිස ඔහු පිළිපදී. ඔහු තමාගේ චක්‍ෂු ඉන්‍ද්‍රියය රකී. චක්‍ෂු ඉන්‍ද්‍රියයෙහි සංවරයට පැමිණේ.
,කණින් ශබ්දයක් අසා එය නිමිති වශයෙන් ගන්නේ නොවේ. නැවත නැවත මතක්වනසේ අල්ලා ගන්නේ නොවේ. යමක් හේතු කොට ගෙන ශ්‍රොතෙන්‍ද්‍රිය ( කන් ) අසංවරව වසන්නහුට යමක් හේතු කොට ගෙන ලොභ ද්වෙශ අකුශල ධර්මයෝ උපදිද්ද ඒ ශ්‍රොතෙන්‍ද්‍රියන් සංවරය පිණිස පිළිපදියි. ශ්‍රොතෙන්‍ද්‍රිය රකී. ශ්‍රොතෙන්‍ද්‍රියෙහි සංවරයට පැමිණෙයි.
,නාසයෙන් ගඳක් ආග්‍රාණය කොට එය නිමිති වශයෙන් නොගනී. නැවත නැවත මතක්වනසේ සිතට නොගනී. යමක් හේතු කොට ගෙන ඝානෙන්‍ද්‍රිය ( නාසය ) අසංවරව වාසය කරන්නහුට ලොභ ද්වෙශ අකුශල ධර්මයෝ උපදිද්ද, එහි සංවරය පිණිස පිළිපදියි. ඝානෙන්‍ද්‍රිය රකියි. ානෙන්‍ද්‍රියයාගේ සංවරයට පැමිණෙයි. දිවෙන් රසක් විඳ එය අරමුණු වශයෙන් නොගනී. නැවත නැවත මතක්වනසේ නොගනී. යමක් හේතු කොට ගෙන ජිව්හේන්‍ද්‍රිය සංවර නොකොට වාසය කරන්නාහට ලොභ ද්වෙශ අකුශල ධර්මයෝ උපදිද්ද, එහි සංවරය පිණිස පිළිපදියි. ජිව්හේන්‍ද්‍රිය ( දිව ) ආරක්‍ෂානරයි. ජිව්හේන්‍ද්‍රියයෙහි සංවරයට පැමිණෙයි.
,කයින් පහසක් ස්පර්‍ශකොට නිමිති වශයෙන් නොගනියි. නැවත නැවත මතක්වනසේ සිතට නොගනී. යමක් හේතු කොට ගෙන කායෙන්‍ද්‍රිය අසංවරව වාසය කරන්නහුට ලොභ ද්වෙශ අකුශල ධර්මයෝ උපදිත්ද, ඒ කායෙන්‍ද්‍රිය සංවරය පිණිස පිළිපදියි. කායෙන්‍ද්‍රිය ආරක්‍ෂාකරයි. කායෙන්‍ද්‍රියේ සංවරයට පැමිණෙයි. සිතින් ධර්මාරම්මණයක් දැන නිමිති වශයෙන් නොගනී. නැවත නැවත මතක්වනසේ සිතට නොගනී. යම් හෙයකින් සිත අසංවරව වාසය කරන්නහුට ලොභ ද්වෙශ අකුශල ධර්මයෝ උපදිත්ද, ඒ මනින්‍ද්‍රිය ( සිත ) සංවරය පිණිස පිළිපදියි. මනින්‍ද්‍රිය රකී. මනින්‍ද්‍රියයෙහි සංවරයට පැමිණෙයි. හෙතෙමේ මේ උතුම් ඉන්ද්රිය සංවරයෙන් යුක්තවූයේ තම සන්තානයෙහි කෙලෙසුන්ගෙන් තෙත් නොවූ සැපය විඳින්නේය.
35. ,හෙතෙමේ ඉදිරියට යාමෙහිද ආපසු යාමෙහිද නුවණින් යුක්තවූයේ වෙයි. ඉදිරිපස බැලීමෙහිද හැරී බැලීමෙහිද නුවණින් යුක්තවූයේ වෙයි. අත් පා හැකිලීමෙහිද දිගුකිරීමෙහිද නුවණින් යුක්තවූයේ වෙයි. සඟල සිවුර හා පාත්‍ර සිවුරු දැරීමෙහි නුවණින් යුක්තවූයේ වෙයි. අනුභව කිරීමය, පානය කිරීමය, රස විඳීමය යන මෙහිද නුවණින් යුක්තවූයේ වෙයි. යෑම්, සිටීම්, හිඳීම්, සැතපීම්, නිදි තොර කිරීම්, කථා කිරීම්, නිශ්ශබ්ද වීම් යන මෙහිද නුවණින් යුක්තවූයේ වෙයි.
36. ,උතුම්වූ මේ සීලසමූහයෙන් යුක්තවූද උතුම්වූ මේ ඉන්ද්රිය සංවරයෙන් යුක්තවූද, මේ උතුම්වූ සති සම්පජඤ්ඤයෙන් යුක්තවූද, ඒ භික්ෂු තෙමේ කැලයද, ගහක් මුලද, පර්‍වතද, කඳුරැලිද, ගල් ගුහාද, සොහොන්ද, ඉතා දුරවූ කැලෑද හිස්තැන්ද, පිදුරු ගොඩවල්ද යන මේ විවේක සේනාසන භජනය කෙරෙයි. ඔහු පසුබත් කාලයෙහි පිණ්ඩපාත ආහාරයෙන් වැළකුණේ, පය්‍ර්‍යඞකය බැඳ, ශරීරය කෙළින් තබා සිත අරමුණෙහි පිහිටුවා හිඳගනියි.
37. ,ඔහු ස්කන්ධ ලෝකයෙහි ලොභය පහකොට ලෝභ රහිත සිතින් යුක්තව වාසය කෙරේ. ලොභයෙන් සිත පිරිසිදු කෙරේ. සිත කෙලසන්නාවූ ක්‍රොධය පහකොට, ක්‍රොධයෙන් දුරුවූ සිත් ඇතිව වාසය කරයි. සියලු සතුන් කෙරෙහි හිතානුකම්පා ඇතිව වාසය කරයි. ක්‍රොධයෙන් සිත පිරිසිදු කෙරේ. කාය චිත්ත දෙදෙනාගේ අලස බව දුරු කොට කය-සිත පිළිබඳ පහවූ අලස බව ඇත්තේ ආලෝක සංඥා ඇත්තේ, සිහි ඇත්තේ, යහපත් ප්‍රඥා ඇත්තෙක්ව ථීනමිද්ධයෙන් සිත පිරිසිදු කෙරේ. නොසන්සුන්කම හා පසුතැවීම දුරු කොට, සංසිඳුනු සිත් ඇතිව වාසය කෙරේ. ඇතුළත සංසිඳුනු සිත් ඇත්තේ, උද්ධච්චතුත්තුච්චයෙන් සිත පිරිසිද්‍ර කෙරේ. සැකය ද්‍රරු කොට, පහකළ සැක ඇත්තේ කුශල ධර්ම විෂයෙහි එසේද මෙසේදැයි සැක නැතිව විචිකිච්ඡාවෙන් සිත පිරිසිද්‍ර කෙරේ.
,හෙතෙම සිත කිලුටු කරන්නාවූ, ප්‍රඥාව ද්‍රර්‍වල කරන්නාවූ මේ පංච නීවරණයන් ද්‍රරු කොට, කාමයන්ගෙන් වෙන්වම අකුශල ධර්මයන්ගෙන් වෙන්වම විතර්‍ක සහිතවූ විචාර සහිතවූ විවේකයෙන් හටගත් ප්‍රීතිය හා සැපය ඇති ප්‍රථම ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරයිද,
,ගෘහපතියෙනි, නැවත අනිකක්ද කියමි. මහණ තෙම විතර්‍ක විචාරයන්ගේ සංසිඳීමෙන් ඇතුලත පැහැදීම ඇති, හිතේ එකඟ බව ඇති, විතර්‍ක රහිතවූ විචාර රහිතවූ සමාධියෙන් හටගත් ප්‍රීතිය හා සැප ඇති ද්විතීයධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරයිද,
,ගෘහපතියෙනි, නැවත අනිකක්ද කියමි. මහණ තෙම ප්‍රීතියෙහිද නොඇලීමෙන් උපෙක්‍ෂා ඇත්තේ වාසය කරයිද, සිහියෙන් යුක්ත වූයේ, නුවණින් යුක්ත වූයේ ශරීරයෙන් සුවය විඳින්නේද, ආය්‍ර්‍යයෝ යම් ඒ ධ්‍යානයක් උපෙක්‍ෂා
ඇති, සැපවිහරණ ඇත්තේයයි කියද්ද, ඒ තෘතීයධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරයිද,
,ගෘහපතියෙනි, නැවත අනිකක්ද කියමි. මහණතෙම සැපය ද්‍රරු කිරීමෙන්ද, ද්‍රක ද්‍රරුකිරීමෙන්ද ( ධ්‍යානය ලැබීමට ) පළමුවම සොම්නස් දොම්නස් දෙදෙනාගේ නැසීමෙන්, ද්‍රක්ද නොවූ, සැපද නොවූ උපෙක්‍ෂා සිහියෙන් පිරිසිද්‍ර බව ඇති සතරවන ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරයිද,
,හෙතෙමේ මෙසේ සිත එකඟවූ කල්හි, පිරිසිද්‍රවූ කල්හි, දීප්තිමත්වූ කල්හි, කාම හිත් රහිතවූ කල්හි, ක්ලේශයන් පහව ගිය කල්හි මෘද්‍රවූ කල්හි, කටයුත්තට යෝග්‍යවූ කල්හි ස්ථිරවු කල්හි, කම්පා නොවන බවට පැමිණි කල්හි, පෙර ජාති සිහි කිරීමේ ඥානය පිණිස සිත නමයි. හේ තෙමේ නොයෙක් විදියේ පෙර විසීම් සිහි කෙරෙයි. කෙසේද යත් ? ,එක් ජාතියක්ද, ජාති දෙකක්ද, ජාති තුනක්ද, ජාති හතරක්ද, ජාති පසක්ද, ජාති දසයක්ද, ජාති විස්සක්ද, ජාති තිහක්ද, ජාති සතළිසක්ද, ජාති පනසක්ද, ජාති සියයක්ද, දහස් ජාතියක්ද, සියක් දහස් ජාතියක්ද නොයෙක් විනාශ වෙමින් පවතින කල්පයන්ද, නොයෙක් හැදෙමින් පවතින කල්පයන්ද, නොයෙක් විනාශ වන හෝ හැදෙන කල්පයන්ද, ´අසුවල් තැන වීමි, මේ නම් ඇත්තෙමි, මේ ගොත්‍ර ඇත්තෙමි, මේ පාට ඇත්තෙමි, මේ කෑම ඇත්තෙමි, මේ සැප දුක් වින්දෙම්, මේ ආයුෂ කෙළවර කොට ඇත්තෙම් වීමි. ඕ මම එයින් චුතවූයෙම්, මෙහි උපන්නෙමි´යි මෙසේ ආකිර සහිතව, දැක්වීම් සහිතව, නොයෙක් විදියේ පෙර ජීවිත සිහි කරයි.
38. ,ඔහු මෙසේ සිත එකඟවූ කල්හි, පිරිසිද්‍රවූ කල්හි, දීප්තිමත්වූ කල්හි, කාමහිත් රහිත කල්හි, කෙලෙස් පහව ගිය කල්හි මෘද්‍රවූ කල්හි, කටයුත්තට යෝග්‍යවූ කල්හි ස්ථිරවු කල්හි, කම්පා නොවන බවට පැමිණි කල්හි, චුති උත්පත්ති දැනගන්නා නුවණ පිණිස සිත නමයි. හේ පිරිසිද්‍රවූ, මිනිස් ඇස ඉක්මවූ දිව ඇසින් චුතවන උපදින සත්‍වයන් දකී. පහත්වූද උසස්වූද ලක්‍ෂණවූද අවලක්‍ෂණවූද හොඳලොව උපදින්නාවූද නරක ලොව උපදින්නාවූද කර්‍මයට අනුව උපදින්නාවූ සත්‍වයන් දකී. ´මේ පින්වත් සක්‍වයෝ කාය ද්‍රශ්චරිතයෙන් යුක්තවූහ. වාග් ද්‍රශ්චරිතයෙන් යුක්තවූහ. මනො ද්‍රශ්චරිතයෙන් යුක්තවූහ. ආය්‍ර්‍යයන්ට ගරහන්නෝ වූහ. මිථ්‍යාදෘෂ්ටිකයෝ වූහ, මිථ්‍යාදෘෂ්ටිකර්ම සමාදන්වූවෝ වූහ. ඔවුහු මරණින් මතු සැපයෙන් පහවූ නපුරුවූ ද්‍රක්වූ නිරයට පැමිණෙත්, නැතහොත්, මේ පින්වත් සත්වයෝ කාය සුචරිතයෙන් යුක්තවූහ, වාග් සුචරිතයෙන් යුක්තවූහ, මනො සුචරිතයෙන් යුක්තවූහ, ආය්‍ර්‍යයන්ට නොගරහන්නෝ වූහ. සත්‍යය අදහන්නෝ වූහ, සත්‍ය ඇදහීම් සමාදන්වූවෝ වූහ. ඔව්හු මරණින් මතු යහපත් ගති ඇති ස්වර්‍ග ලොකයට පැමිණියෝ´යි මෙසේ පිරිසිද්‍රවූ, මිනිස් ඇස ඉක්මවූ දිව ඇසින් චුතවන උපදින සත්‍වයන් දකී. මෙසේ පිරිසිද්‍රවූ, මනුෂ්‍යත්‍වය ඉක්ම සිටියාවූ දිවැසින් චුතවන්නාවූද උපදින්නාවූද පහත්වූද උසස්වූද හොඳ ලොවට ගියාවූද නරක ලොවට ගියාවූද සත්‍වයන් දනී.
39. ,ඔහු මෙසේ සිත එකඟවූ කල්හි, පිරිසිද්‍රවූ කල්හි, දීප්තිමත්වූ කල්හි, කාමහිත් රහිත කල්හි, ක්ලෙශයන් පහව ගිය කල්හි, මෘද්‍රවූ කල්හි, කටයුත්තට යෝග්‍යවූ කල්හි ස්ථිරවු කල්හි, කම්පා නොවන බවට පැමිණි කල්හි, ආශ්‍රව කෙලෙස් පහකිරීමේ ඥානය පිණිස සිත නමයි. ඔහු මේ ද්‍රකයයි තතු ලෙස දැනගණී. මේ ද්‍රක් ඉපදීමේ හේතුව යයි තතු ලෙස දැනගණී, මේ ද්‍රක් නැති කිරීමයයි තතු ලෙස දැනගණී, මේ ද්‍රක් නැති කිරීමේ මාර්‍ගයයයි තතු ලෙස දැනගණී, මේ ආශ්‍රව ක්ලේශයන්ගේ හේතුවයයි තතු ලෙස දැනගණී, මේ ඒ කෙලෙස් නැති කිරීමයයි තතු ලෙස දැනගණී, මේ ඒ කෙලෙස් නැති කිරීමේ මාර්‍ගයයි තතු ලෙස දැනගනී.
,මෙසේ දන්නා දක්නා ඔහුගේ සිත කාම ආශ්‍රවය නෙරෙන්ද මිදේ, භව ආශ්‍රවය නෙරෙන්ද මිදේ, අවිද්‍යාශ්‍රවය නෙරෙන්ද මිදේ. මිද්‍රනු කල්හි මිද්‍රනේය යන ඥානය පහළ වෙයි. ඉපදීම නැති විය. උතුම් හැසිරීමෙහි වසන ලදි, කටයුත්ත කරණ ලදි, මින් පසු මේ සඳහා කළ යුත්තක් නැතැ´යිද දැනගණී.
,ගෘහපතියෙනි, මේ පුද්ගලතෙම තමාද නොතවන්නේ, තමන් නොතවන ප්‍රතිපදාවෙහි යෙද්‍රනේ, අනුන්ද නොතවන්නේ, අනුන් නොතවන ප්‍රතිපදාවෙහි යෙද්‍රනේයයි කියනු ලැබේ. හෙතෙම තමන්ද නොතවන්නේ, අනුන්ද නොතවන්නේ මේ ආත්මයෙහිම තෘෂ්ණා රහිත වූයේ, නිවියේ, සිහිල් වූයේ, සැප විඳිනසුථ වූයේ, ශ්‍රෙෂ්ඨවූ ආත්මයෙන් යුක්තව වාසය කෙරේයයි, වදාළේය.
40. මෙසේ වදාළ කල්හි ශාලා නම් ගම්වැසි බ්‍රාහ්මණ ගෘහපතියෝ භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය කීවාහුය.
,භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඉතා යහපත. භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඉතා යහපත. භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, යම්සේ යටිකුරුකොට තබන ලද්දක් උඩුකුරු කරන්නේ හෝ වේද, වසා තබන ලද්දක් වැසුම් හරින්නේ හෝ වේද, මංමුලාවූවෙකුට මඟ කියන්නේ හෝ වේද, අන්ධකාරයෙහි ඇස් ඇත්තෝ රූප දකිත්වායි තෙල් පහනක් දරන්නේ හෝ වේද, මේපරිද්දෙන්ම භවත් ගෞතමයාණන් වහන්සේ විසින් නොයෙක් ආකාරයෙන් ධර්මය ප්‍රකාශ කරනලදි. මේ අපි භවත් ගෞතමයන් වහන්සේ සරණකොට යමු. ධර්‍මයද භික්ෂු සංයාද (සරණ කොට යමු ). භවත් ගෞතම තෙමේ අප අද පටන් දිවිහිම් කොට සරණ ගියාවූ උපාසකයන්යයි දරන සේක්වා.,
දසවැනිවූ අපණ්ණක සූත්‍රය නිමි.
උපුටා ගැනීම - උතුම් ශ්‍රී සද්ධර්මය ( dahamsithum.wordpress )