ත්‍රිපිටක පොත් වහන්සේ/සූත්‍ර පිටකය/මජ්ක්ධීම නිකාය/අරිය පරියෙසන සූත්‍රය
1. , මා විසින් මෙසේ අසන ලදි. එක් කලෙක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත්නුවර අනේපිඩු සිටුහු විසින් කරවන ලද ජේතවනාරාමයෙහි වාසය කළහ.
එකල්හි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ පෙරවරු කාලයෙහි හැඳ සිවුරු හා පාත්‍රය ගෙන සැවැත් නුවරට පිඩු පිණිස වැඩියහ. එකල්හි බොහෝ භික්‍ෂූහු ආනන්‍දස්ථවිරයන් වහන්සේ යම් තැනකද එහි පැමිණියහ; පැමිණ ආයුෂ්මත් ආනන්‍දස්ථවිරයන් වහන්සේට මෙසේකීහ. , ඇවැත්නි, ආනන්‍දයෙනි, භාග්‍යවතුන් වහන්සේගෙන් ධර්‍ම කථාවක් අසන්ට නොලැබී බොහෝ කල් ගතවිය. ඇවැත්නි, ආනන්‍දයෙනි අපි භාග්‍යවතුන් වහන්සේගෙන් ධර්‍ම කථාවක් ඇසීමට ලබන්නෙමු නම් ඉතා යෙහෙක , (කියායි ) , ආයුෂ්මතුනි, එසේවී නම් රම්මක නම් බමුණාගේ ආශ්‍රමය යම් තැනෙක්හිද එතැනට පැමිණෙව්. ඒකාන්තයෙන් භාග්‍යවතුන් වහන්සේගෙන් ධර්‍ම කථාවක් අසන්නට ලබන්නාහු , යි කීය. , ඇවැත්නි, එසේය,
කියා ඒ භික්‍ෂූහු ආනන්‍දස්ථවිරයන් වහන්සේට උත්තර දූන්හ.
2. , ඉක්බිති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත් නුවර පිඩු පිණිස හැසිර බතින් පසුව පිණඩපාතයෙන් වැළකුනේ ආනන්‍දස්ථවිරයන් වහන්සේට කථා තළහ. , ආනන්‍දයෙනි මිගාරමාතෘ ප්‍රාසාදනම්වූ පූර්‍වාරාම විහාරය යම් තැනෙක්හිද, දවල් කාලයේ වාසය සඳහා එහි යමු,යි (කීහ) ආනන්‍ද ස්ථවිරයන් වහන්සේ ‘එසේය ස්වාමිනි’, කියා භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තරදූන්හ. ඉක්බිති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ආනන්‍ද ස්ථවිරයන් වහන්සේද සමග මිගාරමාතෘ ප්‍රාසාද නම්වූ පූර්‍වාරාමය යම් තැනෙක්හිද එතැන්හි දවල් කාලයේ වාසය පිණිස වැඩියහ. ඉක්බිති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සවස් කාලයෙහි පලසමවතින් නැගිට ආනන්‍දස්ථවිරයන්වහන්සේට කථාකොට ‘ආනන්‍දය, ඇඟ සෝදා ගනු සඳහා නැගෙනහිර නාන කොටුවට යමු’යි කීහ. ,එසේය, ස්වාමිනි’යි ආනන්‍ද ස්ථවිරයනි වහන්සේ භාග්‍යවතුන් වහන්සේට පිළිතුරු දූන්හ. ඉක්බිති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ආනන්‍ද ස්ථවිරයන් වහන්සේද සමග නැගෙනහිර නාන කොටුවට වැඩියහ, වැඩ, ඇඟ සෝදා ගොඩනැගී ඇඟදිය සිඳුවමින් එකම හඳනා සිවුරෙන් යුක්තව වැඩසිටියහ.
ඉක්බිති ආනන්‍දස්ථවිරයන් වහන්සේ භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙසේ කීහ. ,ස්වාමීනි මේ රම්මක නම් බමුණාගේ ආශ්‍රමය සමීපයෙහි වේ. ස්වාමීනි, රම්මක නම් බමුණාගේ ආශ්‍රමය සිත් ගන්නේය. ස්වාමීනි, රම්මක නම් බ්‍රාහ්මණයාගේ ආශ්‍රමය ද්‍රටුවන් පහදවන්නේය. ස්වාමීනි, රම්මක නම් බමුණාගේ ආශ්‍රමය යම් තැනෙක්හිද අනුකම්පා කොට එහි වඩිනු මැනවි,. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ නිශ්ශබ්ද භාවයෙන් ඉවසූහ. ඉක්බිති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ රම්මක නම් බමුණාගේ ආශ්‍රමය යම් තැනෙක්හිද එතැනට වැඩියහ. එකල්හි බොහෝ භික්‍ෂූහු රම්මක බමුණිගේ ආශ්‍රමයට වී දැහැමි කථාවෙන් යුක්තව උන්නාහුය. ඉක්බිති භාග්‍යවතුන් වහන්සේඒ කථාවේ අවසානය බලාපොරොත්තු වෙමින් දොරටුවෙන් පිටත වැඩ සිටියහ. ඉක්බිති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කථා කෙඵවර දැන කාරා දොර අගුල සමීපයට තට්ටු කළහ. ඒ භික්‍ෂහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට දොර හැරියාහුය. ඉක්බිති භාග්‍යවතුන් වහන්සේ රම්මක බමුණාගේ ආශ්‍රමයට ඇතුල්වපණවන ලද බුද්ධාසනයෙහි වැඩඋන්හ. වැඩහිඳ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ භික්‍ෂූන්ගෙන් මෙසේ ඇසූහ. ,මහණෙනි, තෙපි දැන් කිනම් කථාවකින් යුක්තව සිටියහුද? තොපගේ කිනම් අතුරු කථාවක් අඩාල වීද?, (කියාය) ,ස්වාමිනි, භාග්‍යවතුන් වහන්සේම අරභයා පැවැති අපගේ දැහැමි කථාව අඩාල විය. එවිට, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වැඩිසේක්ය,යි (කීහ). ,මහණෙනි, මැණවි, තොපි දැහැමි කථාවෙන් යුක්තව හුන්නහුය, යන මේ කාරණය ශ්‍රද්ධාවෙන් ගිහිගෙන් නික්ම ශිසනයෙහි පැවිදිවූ කුලපුත්‍රවූ තොපට සුදූසු මැයි, මහණෙනි, රැස්වූ තොප විසින් දැහැමි කථාවක් පැවැත්වීම හෝ ආය්‍ර්‍යවූ තුෂ්ණීම්භාවය හෝ යන දෙකින් එකක් කටයුතුයි,.
3. ,මහණෙනි, මේ සෙවීම් දෙකකි. ආය්‍ර්‍යයන් විසින් කටයුතු සෙවීමය, අනාය්‍ර්‍යයන් (පෘථග්ජනයන් ) විසින් කටයුතු සෙවීමය යන මේ දෙකයි. මහණෙනි, ආය්‍ර්‍යපය්‍රේ‍යෂණ (ආය්‍ර්‍යයන් විසින් කටයුතු සෙවීම ) යනු කවරේද? මහණෙනි, මේ ලොකයෙහි ඇතැමෙක් තෙමේ ජාතිය ස්වභාව කොට ඇතියක්ම සොයයි. ජරාව ස්වභාව කොට ඇත්තෙක්ව ජරාව ස්වභාව කොට ඇතියක්ම සොයයි, තෙමේ ව්‍යාධිය ස්වභාව කොට ඇත්තෙක්ව ව්‍යාධිය ස්වභාව කොට ඇතියක්ම සොයයි, තෙමේ මරණය ස්වභාව කොට ඇත්තෙක්ව මරණය ස්වභාව කොට ඇතියක්ම සොයයි, තෙමේ ශොකය ස්වභාව කොට ඇත්තෙක්ව ශොකය ස්වභාව කොට ඇතියක්ම සොයයි, තෙමේ කෙලෙස් සහිත බව ස්වභාව කොට ඇත්තෙක්ව කෙලෙස් සහිත බව ස්වභාව කොට ඇතියක්ම සොයයි.
4. ,මහණෙනි, කුමක් ජාතිය ස්වභාවකොට ඇත්තකැයි කියව්ද? මහණෙනි, අඹු දරුවන් ජාතිය ස්වභාව කොට ඇත්තකි. දාසි දාසයන් ජාතිය ස්වභාව කොට ඇත්තකි. එළු-බැටළුවන් ජාතිය ස්වභාව කොට ඇත්තකි. කුකළන් ඌරන් ජාතිය ස්වභාව කොට ඇත්තකි. ඇත්, අස්, ගව, වෙළඹුන් ජාතිය ස්වභාව කොට ඇත්තකි. රන් රිදී ජාතිය ස්වභාව කොට ඇත්තකි. මහණෙනි මේ ජාතිය ස්වභාව කොට ඇති ධර්‍මයෝ උපධිහු නම් වෙත්. මෙහි ගිලුනාවූ මූර්ඡාවූ, බැසගත්තාවූ මේ සත්‍ව තෙමේ තමා ජාතිය ස්වභාව කොට ඇත්තෙක්ව ජාතිය ස්වභාව කොට ඇත්තක්ම සොයයි.
,මහණෙනි, කුමක් ජරාව ස්වභාව කොට ඇත්තකැයි කියව්ද? මහණෙනි, අඹු දරුවන් ජරාව ස්වභාව කොට ඇත්තකි. දාසි දාසයන් ජරාව ස්වභාව කොට ඇත්තකි. එළු-බැටළුවන් ජරාව ස්වභාව කොට ඇත්තකි. කුකළන් ඌරන් ජරාව ස්වභාව කොට ඇත්තකි. ඇත්, අස්, ගව, වෙළඹුන් ජරාව ස්වභාව කොට ඇත්තකි. රන් රිදී ජරාව ස්වභාව කොට ඇත්තකි. මහණෙනි මේ ජරාව ස්වභාව කොට ඇති ධර්‍මයෝ උපධිහු නම් වෙත්. මෙහි ගිලුණාවූ මූර්ඡාවූ, බැසගත්තාවූ මේ සත්‍ව තෙමේ තමා ජරාව ස්වභාව කොට ඇත්තෙක්ව ජරාව ස්වභාව කොට ඇත්තක්ම සොයයි.
,මහණෙනි, කුමක් ව්‍යාධිය ස්වභාව කොට ඇත්තකැයි කියව්ද? මහණෙනි, අඹු දරුවන් ව්‍යාධිය ස්වභාව කොට ඇත්තකි. දාසි දාසයන් ව්‍යාධිය ස්වභාව කොට ඇත්තකි. එළු-බැටළුවන් ව්‍යාධිය ස්වභාව කොට ඇත්තකි. කුකළන් ඌරන් ව්‍යාධිය ස්වභාව කොට ඇත්තකි. ඇත්, අස්, ගව, වෙළඹුන් ව්‍යාධිය ස්වභාව කොට ඇත්තකි. රන් රිදී ව්‍යාධිය ස්වභාව කොට ඇත්තකි. මහණෙනි මේ ව්‍යාධිය ස්වභාව කොට ඇති ධර්‍මයෝ ‘උපධිහු නම්’ වෙත්. මෙහි ගිලුණාවූ මූර්ඡාවූ, බැසගත්තාවූ මේ සත්‍ව තෙමේ ව්‍යාධිය ස්වභාව කොට ඇත්තෙක්ව ව්‍යාධිය ස්වභාව කොට ඇත්තක්ම සොයයි.
,මහණෙනි, කුමක් මරණය ස්වභාව කොට ඇත්තකැයි කියව්ද? මහණෙනි, අඹු දරුවන් මරණය ස්වභාව කොට ඇත්තකි. දාසි දාසයන් මරණය ස්වභාව කොට ඇත්තකි. එළු-බැටළුවන් මරණය ස්වභාව කොට ඇත්තකි. කුකළන් ඌරන් මරණය ස්වභාව කොට ඇත්තකි. ඇත්, අස්, ගව, වෙළඹුන් මරණය ස්වභාව කොට ඇත්තකි. රන් රිදී මරණය ස්වභාව කොට ඇත්තකි. මහණෙනි මේ මරණය ස්වභාව කොට ඇති ධර්‍මයෝ උපධිහු නම් වෙත්. මෙහි වෙළුනාවූ මූර්ඡාවූ, බැසගත්තාවූ මේ සත්‍ව තෙමේ මරණය ස්වභාව කොට ඇත්තෙක්ව මරණය ස්වභාව කොට ඇත්තක්ම සොයයි.
,මහණෙනි, කුමක් ශොකය ස්වභාව කොට ඇත්තකැයි කියව්ද? මහණෙනි, අඹු දරුවන් ශොකය ස්වභාව කොට ඇත්තකි. දාසි දාසයන් ශොකය ස්වභාව කොට ඇත්තකි. එළු-බැටළුවන් ශොකය ස්වභාව කොට ඇත්තකි. කුකළන් ඌරන් ශොකය ස්වභාව කොට ඇත්තකි. ඇත්, අස්, ගව, වෙළඹුන් ශොකය ස්වභාව කොට ඇත්තකි. රන් රිදී ශොකය ස්වභාව කොට ඇත්තකි. මහණෙනි මේ ශොකය ස්වභාව කොට ඇති ධර්‍මයෝ උපධිහු නම් වෙත්. මෙහි වෙළුනාවූ මූර්ඡාවූ, බැසගත්තාවූ මේ සත්‍ව තෙමේ ශොකය ස්වභාව කොට ඇත්තෙක්ව ශොකය ස්වභාව කොට ඇත්තක්ම සොයයි.
,මහණෙනි, කුමක් කෙලෙස් සහිත බව ස්වභාව කොට ඇත්තකැයි කියව්ද? මහණෙනි, අඹු දරුවන් කෙලෙස් සහිත බව ස්වභාව කොට ඇත්තකි. දාසි දාසයන් කෙලෙස් සහිත බව ස්වභාව කොට ඇත්තකි. එළු-බැටළුවන් කෙලෙස් සහිත බව ස්වභාව කොට ඇත්තකි. කුකළන් ඌරන් කෙලෙස් සහිත බව ස්වභාව කොට ඇත්තකි. ඇත්, අස්, ගව, වෙළඹුන් කෙලෙස් සහිත බව ස්වභාව කොට ඇත්තකි. රන් රිදී කෙලෙස් සහිත බව ස්වභාව කොට ඇත්තකි. මහණෙනි මේ කෙලෙස් සහිත බව ස්වභාව කොට ඇති ධර්‍මයෝ උපධිහු නම් වෙත්. මෙහි වෙළුනාවූ මූර්ඡාවූ, බැසගත්තාවූ මේ සත්‍ව තෙමේ කෙලෙස් සහිත බව ස්වභාව කොට ඇත්තෙක්ව කෙලෙස් සහිත බව ස්වභාව කොට ඇත්තක්ම සොයයි. මහණෙනි, මේ අනාය්‍ර්‍ය (පෘථග්ජනයන්ගේ ) සෙවීමයි.
5. ,මහණෙනි, ආය්‍ර්‍ය පර්ය්‍රේ‍යෂණය (ආය්‍ර්‍යයන්ගේ සෙවීම ) කවරේ ද ? මහණෙනි, ‘මේ ලෝකයෙහි ඇතැමෙක් ජාතිය ස්වභාව කොට ඇත්තෙක්ව ජාතිය ස්වභාව කොට ඇති දෙයෙහි දොෂය දැන, ඉපදීමක් නැති, නිරුත්තරවූ සතර යොගයෙන් මිදූනාවූ නිවණ සොයයි.
තෙමේ ජරාව ස්වභාව කොට ඇත්තෙක්ව ජරාව ස්වභාව කොට ඇති දෙයෙහි දොෂය දැන, ජරාවක් නැති, නිරුත්තරවූ සතර යොගයෙන් මිදූනාවූ නිවණ සොයයි.
තෙමේ ව්‍යාධිය ස්වභාව කොට ඇත්තෙක්ව ව්‍යාධිය ස්වභාව කොට ඇති දෙයෙහි දොෂය දැන, ව්‍යාධියක් නැති, නිරුත්තරවූ සතර යොගයෙන් මිදූනාවූ නිවණ සොයයි.
තෙමේ මරණය ස්වභාව කොට ඇත්තෙක්ව මරණය ස්වභාව කොට ඇති දෙයෙහි දොෂය දැන, මරණයක් නැති, නිරුත්තරවූ සතර යොගයෙන් මිදූනාවූ නිවණ සොයයි.
තෙමේ ශොකය ස්වභාව කොට ඇත්තෙක්ව ශොකය ස්වභාව කොට ඇති දෙයෙහි දොෂය දැන, ශොකයක් නැති, නිරුත්තරවූ සතර යොගයෙන් මිදූනාවූ නිවණ සොයයි.
තෙමේ කෙලෙස් සහිත බව ස්වභාව කොට ඇත්තෙක්ව කෙලෙස් සහිත බව ස්වභාව කොට ඇති දෙයෙහි දොෂය දැන, කෙලෙස් සහිත ස්වභාවයක් නැති, නිරුත්තරවූ සතර යොගයෙන් මිදූනාවූ නිවණ සොයයි. මහණෙනි, මේ ආය්‍ර්‍යවූ සෙවීමයි.
6. ,මහණෙනි, මමද බුදූවන්නට පෙර බුදූනොවූ බෝසත් වූයේම තෙමේ ජාතිය ස්වභාව කොට ඇත්තෙක්ව ජාතිය ස්වභාව කොට ඇත්තක්ම සෙවීමි.
,තෙමේ ජරාව ස්වභාව කොට ඇත්තෙක්ව ජරාව ස්වභාව කොට ඇත්තක්ම සෙවීමි.
,තෙමේ ව්‍යාධිය ස්වභාව කොට ඇත්තෙක්ව ව්‍යාධිය ස්වභාව කොට ඇත්තක්ම සෙවීමි.
,තෙමේ මරණය ස්වභාව කොට ඇත්තෙක්ව මරණය ස්වභාව කොට ඇත්තක්ම සෙවීමි.
,තෙමේ ශොකය ස්වභාව කොට ඇත්තෙක්ව ශොකය ස්වභාව කොට ඇත්තක්ම සෙවීමි.
,තෙමේ කෙලෙස් සහිත බව ස්වභාව කොට ඇත්තෙක්ව කෙලෙස් සහිත බව ස්වභාව කොට ඇත්තක්ම සෙවීමි.
,මහණෙනි, ඒ මට මෙබඳු කල්පනාවක් විය. කුමක් හෙයින් මම ජාතිය ස්වභාව කොට ඇත්තෙක්ව ජාතිය ස්වභාව කොට ඇත්තක්ම සොයන්නෙම්ද ? කුමක් හෙයින් ජරාව ස්වභාව කොට ඇත්තෙක්ව ජරාව ස්වභාව කොට ඇත්තක්ම සොයන්නෙම්ද ? කුමක් හෙයින් ව්‍යාධිය ස්වභාව කොට ඇත්තෙක්ව ව්‍යාධිය ස්වභාව කොට ඇත්තක්ම සොයන්නෙම්ද? කුමක් හෙයින් මරණය ස්වභාව කොට ඇත්තෙක්ව මරණය ස්වභාව කොට ඇත්තක්ම සොයන්නෙම්ද ? කුමක් හෙයින් ශොකය ස්වභාව කොට ඇත්තෙක්ව ශොකය ස්වභාව කොට ඇත්තක්ම සොයන්නෙම්ද ? කෙලෙස් සහිත බව ස්වභාව කොට ඇත්තෙක්ව කෙලෙස් සහිත බව ස්වභාව කොට ඇත්තක්ම සොයන්නෙම්ද ? යම් හෙයකින් ජාතිය ස්වභාවකොට ඇත්තාවූ මම ජාතිය ස්වභාවකොට ඇති දෙයෙහි දොෂය දැක ජාතියක් නැති අනුත්තරවූ සතර යොගයෙන් මිදූණාවූ නිවණ සොයන්නෙම් නම්, ජරාව ස්වභාවකොට ඇත්තාවූ මම ජරාව ස්වභාව කොට ඇති දෙයෙහි දොෂය දැක ජරාවක් නැති අනුත්තරවූ සතර යොගයෙන් මිදූණාවූ නිවණ සොයන්නෙම් නම්, ව්‍යාධිය ස්වභාවකොට ඇත්තාවූ මම ව්‍යාධිය ස්වභාව කොට ඇති දෙයෙහි දොෂය දැක ව්‍යාධියක් නැති අනුත්තරවූ සතර යොගයෙන් මිදූණාවූ නිවණ සොයන්නෙම් නම්, මරණය ස්වභාවකොට ඇත්තාවූ මම මරණය ස්වභාව කොට ඇති දෙයෙහි දොෂය දැක මරණයක් නැති අනුත්තරවූ සතර යොගයෙන් මිදූණාවූ නිවණ සොයන්නෙම් නම්, ශොකය ස්වභාවකොට ඇත්තාවූ මම ශොකය ස්වභාව කොට ඇති දෙයෙහි දොෂය දැක ශොකයක් නැති අනුත්තරවූ සතර යොගයෙන් මිදූණාවූ නිවණ සොයන්නෙම් නම්, කෙලෙස් සහිත බව ස්වභාවකොට ඇති මම කෙලෙස් සහිත බව ස්වභාව කොට ඇති දෙයෙහි දොෂය දැක කෙලෙස් සහිත ස්වභාවයක් නැති අනුත්තරවූ සතර යොගයෙන් මිදූණාවූ නිවණ සොයන්නෙම් නම් හොඳය. (යනුවෙනි )
7. ,මහණෙනි, ඒ මම එයින් ටික කලකට පසු, තරුණ වයස් ඇත්තේම, කළුවූ හිසකෙස් ඇත්තේම, පළමුවෙනි වයසෙහි යහපත් යෙ?වන භාවයෙන් යුක්තවූයේ, නොකැමැතිවූ මවුපියන් අඬද්දී, හිසකෙස් රැවුල් බා කහවත් හැඳගෙන ගිහිගෙන් නික්ම අනගාරිකව පැවිදි වීමි. මෙසේ පැවිදිවූ මම නුසල් කුමක්දැයි සොයමින් නිරුත්තරවූ උතුම් නිර්වාණය සොයමින් කාලාම ගොත්‍ර ඇති ආළාර තවුස්තෙම යම් තැනෙක්හිද එතැනට ගියෙමි, ගොස්, කාලාම ගොත්‍ර ඇති ආළාර තාපසයාට මෙසේ කීයෙමි. ,ඇවැත්නි කාලාමයෙනි, මම මේ සස්නෙහි උතුම් හැසිරීමෙහි පිළිපැදීමට කැමැත්තෙමි’ යි (යනුය) මහණෙනි මෙසේ කී කල්හී කාලාමනම්වූ ආළාරතෙම මට මෙසේ කීයේය., ,යම් තැනෙක නුවණැත්තාවූ පුරුෂයෙක් නොබෝ කලකින් ස්වකීය ආචාය්‍ර්‍යවරයාගේ ධර්මය දැන ප්‍රත්‍යක්‍ෂකොට වාසය කරන්නේද මේ ධර්මය තෙම එබඳුය. එහෙයින් ආයුෂ්මත් තෙම වාසයකෙරේවා, යි (යනුවෙනි).
,මහණෙනි, ඒ මම නොබෝ කලකින් වහාම ඔවුන්ගේ ධර්මය අසා ඉගෙන ගත්තෙමි. මහණෙනා, ඒ මම ඔහු කියූ දෙයට පිළිතුරු දීමට තොල් සෙලවූ පමණින් පිළිතුරු දූන් පමණින් දැනීම ස්ථිරයයි යන වචනයද කියමි. දනිමි, දකිමියි ද කියමි. මා පමණක් නොව අන්‍යයෝද (මා ගැන) එසේ ප්‍රකාශ කරති. මහණෙනි, ඒ මට ආළාරකාලාම තෙම මේ ධර්මය
හුදෙක් ඇදහීම් පමණකින් තෙමේ විශිෂට ඥානයෙන් ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කොට දැන වාසය කරමියි ප්‍රකාශ නොකරයි. ආළාරකාලාම තෙම එකාන්තයෙන් මේ ධර්මය දැන දැක වාසය කෙරේය යන අදහස පහළ විය. ඉක්බිති, මහණෙනි, මම ආළාරකාලාමයන් වෙත ගෙිස් මෙසේ ඇසීමි. ‘ඇවැත්නි, කාලාමයෙනි, කොපමණකින් තෙමේ මේ ධර්මය ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කොට ඊට එළඹ ප්‍රකාශ කෙරේදැ’යි (කියාය) මහණෙනි, මෙසේ කී කල්හී ආළාරකාලාම තෙම ආකිඤ්චඤ්ඤායතනය දක්වා කීයේය. මහණෙනි, ඒ මට මේ අදහස පහළ විය. ආළාරකාලාමහට පමණක් ශ්‍රද්ධාව ඇත්තේ නොවෙයි. මටද ශ්‍රද්ධාව ඇත. ආළාරකාලාමහට පමණක් වීය්‍ර්‍ය ඇත්තේ නොවෙයි. මටද වීය්‍ර්‍ය ඇත්තේය. ආළාරකාලාමහට පමණක් සිහිය ඇත්තේ නොවෙයි. මටද සිහිය ඇත්තේය. ආළාරකාලාමහට පමණක් සමාධිය ඇත්තේ නොවෙයි. මටද සමාධිය ඇත්තේය. ආළාරකාලාමහට පමණක් ප්‍රඥාව ඇත්තේ නොවෙයි. මටද ප්‍රඥාව ඇත්තේය. ආළාරකාලාමයා යම් ධර්‍මයක් ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කොට දැන වාසය කරමියි කියයි නම් ඒ ධර්මය ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කොට දැනගන්නට වීය්‍ර්‍ය කරන්නෙම් නම් හොඳය (කියායි).
,මහණෙනි, ඒ මම නොබෝ කලකින් වහාම ඒ ධර්මය තමාම දැන ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කොට ඊට පැමිණ වාසය කෙළෙමි. ‘මහණෙනි, ඉක්බිති මම ආළාරකාලාම තෙම යම් තැනෙක්හිද එතැනට ගියෙමි; ගොස් ආළාරකාලාමයන්ගෙන් ‘ඇවැත්නි කාලාමයෙනි, මේ ධර්මය තමා ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කොට දැනගෙන ප්‍රකාශ කරන්නේ මෙපමණකින්ය’ යි (හෙතෙම කීයේය) ‘ඇවැත්නි මමත් මේ ධර්මය මෙපමණකින් දැනගෙන වාසය කෙරෙමි’ යි (කීයෙමි.)
,ඇවැත්නි, යම් ඒ අපි ආයුෂමතුන් වැනිවූ සමාන බඹසර ඇත්තෙකු දක්නෙමුද ඒ අපට ලාභයෙකි. උතුම් ලාභයකි. මම යම් ධර්‍මයක් තෙමේම ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කොට දැන ඊට පැමිණ ප්‍රකාශ කරන්නෙම් ද, ඒ ධර්මය ඔබද තෙමේම ප්‍රත්‍යක්‍ෂව දැන ඊට පැමිණ වාසය කරන්නෙහිය. ඔබ යම් ධර්‍මයක් ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කොට දැනගෙන වාසය කරන්නෙහි නම්, ඒ ධර්මය මමද ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කොට දැනගෙන ප්‍රකාශකරමි. මෙසේ මම යම් ධර්‍මයක් දනිම් නම් මමද ඒ ධර්මය දනිමි. මෙසේ මම යම් බඳුද ඔබත් එබඳුය. ඔබ යම් බඳුද මාත් එබඳුය. ඇවැත්නි, එනු මැනව දෙදෙනම එක්ව මේ ශිෂ්‍ය සමූහය පාලනය කරමු’යි. (කීයේය) ,මහණෙනි, මෙසේ මාගේ ආචාය්‍ර්‍යවූම ආළාරකාලාම තෙම අතවැසිවූ මා සමසම තැන්හි තැබීය. උසස් පූජායෙන් පිදීය.
,මහණෙනි, ඒ මට මෙසේ සිත්විය. මේ ධර්මය තෙම කලකිරීම පිණිස, නොඇල්ම පිණිස, කෙලෙස් නැති කිරීම පිණිස, කෙලෙස් සංසිඳීම පිණිස, විශේෂයෙන් දැනගැනීම පිණිස, අවබෝධය පිණිස, නිවන් පිණිස නොපවතියි. ආකිඤ්චඤ්ඤායතන බඹලොව ඉපදීම පිණිස පමණක් පවතියි.
,මහණෙනි, ඒ මම ඒ ධර්මය ප්‍රමාණ නොවේයයි සලකා ඒ ධර්‍මයෙහි කලකිරී ඉවත්ව ගියෙමි.
8. ,මහණෙනි, ඒ මම කුසල් කුමක්දැයි සොයමින්, නිරුත්තරවූ උතුම් නිර්වාණය සොයමින් උද්දකරාම පුත්ත තෙම යම් තැනෙක්හිද එතනට ගියෙමි. ගොස් උද්දකරාම පුත්ත තාපසයාට මෙසේ කීයෙමි. ‘ඇවැත්නි, මම මේ ධර්‍මයෙහි හැසිරෙන්නට කැමැත්තෙමි’යි (කීයෙමි) ,මහණෙනි, මෙසේ කී කල්හී උද්දකරාම පුත්ත තෙම මට මෙසේ කීයේය. ‘යම් තැනක නුවණැත්තාවූ පුරුෂයෙක් තෙම නොබෝ කලකින් ස්වකීය ආචාය්‍ර්‍යවරයාගේ ධර්මය තමා ම දැන ප්‍රත්‍යක්‍ෂකොට වාසය කරන්නේද මේ ධර්මය තෙම එබඳුය. එහෙයින් ආයුෂ්මත් තෙම වාවසය කෙරේවායි. (කියාය)
,මහණෙනි, ඒ මම නොබෝ කලකින් වහාම ඔවුන්ගේ ධර්මය ඉගෙන ගත්තෙමි.
,මහණෙනි, ඒ මම ඔහුට උත්තර දීමට තොල් සෙලවූ පමණින් වචනයක් කියූ පමණින් දනිමි යන වචනයද දැනීම ස්ථිරය යන වචනයද ප්‍රකාශ කරමි. මම දනිමි-දකිමියයි කියමි. මා පමණක් නොව අන්‍යයෝද (මා ගැන) එසේ කියතියි කියමි.
,මහණෙනි, ඒ මට මෙබඳු සිතක් විය. උදිදකරාම පුත්ත තෙම මේ ධර්මය හුදෙක් ඇදහීම් පමණකින් තෙමේම ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කොට දැනගෙන වාසය කරමියි පුකාශ නොකරයි. උද්දකරාම පුත්ත තෙම ඒකාන්තයෙන් මේ ධර්මය දැන දැක වාසය කෙළෙයයි (මට කල්පනා විය) ඉක්බිති මහණෙනි, මම උද්දකරාම පුත්ත යම් තැනකද එතැනට පැමිණියෙමි. පැමිණ මෙසේ ඇසීමි.
,ඇවැත් රාමයෙන්, කොපමණකින් මේ ධර්මය තෙමේම ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කොට ඊට එළඹ ප්‍රකාශ කෙරේදැ,ය (කියාය) මහණෙනි, මෙසේ කී කල්හි උද්දකරාම පුත්ත තෙම නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය දක්වා කීයේය. මහණෙනි, ඒ මට මෙසේ සිත්විය. රාම හටම ශ්‍රද්ධාව ඇත්තේ නොවෙයි. මටද ශ්‍රද්ධාව ඇත. රාම හටම වීය්‍ර්‍ය ඇත්තේ නොවෙයි. මටද වීය්‍ර්‍ය ඇත්තේය. රාම හටම සමාධිය ඇත්තේ නොවෙයි. මටද සමාධිය ඇත්තේය. රාම හටම ප්‍රඥාව ඇත්තේ නොවෙයි. මටද ප්‍රඥාව ඇත්තේය. රාම තෙම ,යම් ධර්‍මයක් තමන්ම දැන ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කොට වාසය කරමියි’ කියයි නම් ඒ ධර්මය තමන්ම ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කිරීම සඳහා වීය්‍ර්‍ය කරන්නෙම් නම් යහපත්ය (කියාය.)
,මහණෙනි, නොබෝ කලකින් වහාම ඒ ධර්මය මමද ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කොට ඊට පැමිණ වාසය කෙළෙමි. ‘මහණෙනි, ඉක්බිති මම උද්දකරාම පුත්ත තෙම යම් තැනෙක්හිද එතනට ගියෙමි. ගොස් උද්දකරාම පුත්තහට මෙසේ කීවෙමි. ‘ඇවැත් රාමයෙනි, මෙපමණකින් මේ ධර්මය තෙමේම ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කොට දැනගෙන ඊට පැමිණ ප්‍රකාශ කරන්නේ දැයි රාම පුත්තගෙන් ඇසීමි. ඇවැත්නි, මේ ධර්මය රාම තෙමේ මෙතෙකින් තෙමේද ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කොට දැන ඊට පැමිණ ප්‍රකාශ තෙරේයයි (හෙතෙම කීයේය) ඇවැත්නි, මමත් මේ ධර්මය මෙපමණකින් තමාම ප්‍රත්‍යක්‍ෂව දැන ඊට පැමිණ වාසය කරමියි කීයෙමි.
,ඇවැත්නි, යම් ඒ අපි ආයුෂමතුන් වැනිවූ සමාන බඹසර ඇත්තෙකු දකිමුද ඒ අපට ලාභයෙකි. උතුම් ලාභයකි. මෙසේ යම් ධර්‍මයක් රාම තෙමේ තමාම ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කොට දැනගෙන ඊට පැමිණ ප්‍රකාශ කෙළේද ඒ ධර්මය ඔබද තමාම ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කොට දැන ඊට පැමිණ වාසය කරන්නෙහිය. ඔබ යම් ධර්‍මයක් ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කොට දැන ඊට පැමිණ වාසය කරන්නෙහිද, ඒ ධර්මය රාම තෙමේ ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කොට දැනගෙන ඊට පැමිණ ප්‍රකාශ කෙළේය. මෙසේ රාම තෙමේ යම් ධර්‍මයක් දනියිද ඔබද එය දන්නෙහිය, ඔබ යම් ධර්‍මයක් දන්නෙහිද රාම තෙමේද ඒ ධර්මය දනියි. මෙසේ රාම යම්බඳුද ඔබත් එබඳුය. ඇවැත්නි, එව දෙදෙනම එක්ව මේ ශිෂ්‍ය සමූහයා පාලනය කරමුයි (කීයේය.)
,මහණෙනි, මෙසේ එක්ව බඹසර වසන්නෙක්වූ උද්දකරාමපුත්ත තෙමේ මා ආචාය්‍ර්‍ය තනතුරෙහි තැබීය. උතුම් පූජායෙන් පිදීය.
,මහණෙනි, ඒ මට මෙසේ සිත් විය. මේ ධර්‍මයතෙම කලකිරීම පිණිස, නො ඇල්ම පිණිස, කෙලෙස් නැති නිරීම පිණිස, කෙලෙස් සංසිඳීම පිණිස, දැනගැනීම පිණිස, අවබෝධය පිණිස, නිවන් පිණිස, නොපවතියි. නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතන බඹලොව ඉලදීම පිණිස පමණක් පවතියි.
,මහණෙනි, ඒ මම ඒ ධර්මය ප්‍රමාණ නොකොට ඒ ධර්‍මයෙහි කලකිරී ඉවත්ව ගියෙමි.
9. ,මහණෙනි, ඒ මම කුසල් කුමක්දැයි සොයමින් අනුත්තරවූ නිර්වාණය සොයමින් මගධරට පිළිවෙළින් සැරිසරා යන්නෙම් උරුවෙල් දනව්වෙහි සේනානි නම් නියම්ගම යම් තැනෙක්හිද එහි ගියෙමි. එහි ගලායන ගඟ ඇත්තාවූද සුදූ වැලිතලා ඇත්තාවූද යහපත් තොටවල් ඇත්තාවූද හාත්පස ගොදූරුගම් ඇත්තාවූද ප්‍රසාදය එළවන්නාවූ සිත් සතුටුකරන්නාවූ වන ලැහැබක් ඇති බිම් පෙදෙසක් දිටිමි. මහණෙනි, ඒ මට මෙසේ සිත් විය. ඒකාන්තයෙන් බිම් පෙදෙස සිත්කලුය, වනලිහිබ ප්‍රසාදය එළවන්නේය, දිය ගලා බස්නා සුදූවැලි තලා ඇති මනා තොටු ඇති ගඟද සිත්කලුය. හාත්පස ගොදූරු ගමද වෙයි, වීය්‍ර්‍යය කරණ කුල පුත්‍රයෙකුට වීය්‍ර්‍යය කිරීම පිණිස මේ ස්ථානය සුදූසුයයි (කියායි).
,මහණෙනි, ඒ මම වීය්‍ර්‍යය කිරීම පිණිස මෙතැන සුදූසු යයි සිතා වීය්‍ර්‍යය වැඩීම පිණිස එහිම හිඳගත්තෙමි.
10. ,මහණෙනි, ඒ මම, තෙමේ ජාතිය ස්වභාව කොට ඇත්තෙක්ව ජාතිය ස්වභාවකොට ඇති දෙයෙහි දොෂය දැන ජාතියක් නැති අනුත්තරවූ, සතර යොගයෙන් මිදූනාවූ නිර්වාණය සොයන්නෙම් ජාතියක් නැති අනුත්තරවූ, සතර යොගයෙන් මිදූනාවූ නිවණ අවබොධ කර ගතිමි.
,තෙමේ ජරාව ස්වභාව කොට ඇත්තෙක්ව ජරාව ස්වභාවකොට ඇති දෙයෙහි දොෂය දැක ජරාවක් නැති අනුත්තරවූ, සතර යොගයෙන් මිදූනාවූ නිර්වාණය සොයන්නෙම් ජරාවක් නැති අනුත්තරවූ, සතර යොගයෙන් මිදූනාවූ නිවණ අවබොධ කර ගතිමි.
,තෙමේ ව්‍යාධිය ස්වභාව කොට ඇත්තෙක්ව ව්‍යාධිය ස්වභාවකොට ඇති දෙයෙහි දොෂය දැක ව්‍යාධියක් නැති අනුත්තරවූ, සතර යොගයෙන් මිදූනාවූ නිර්වාණය සොයන්නෙම් ව්‍යාධියක් නැති අනුත්තරවූ, සතර යොගයෙන් මිදූනාවූ නිවණ අවබොධ කර ගතිමි.
,තෙමේ මරණය ස්වභාව කොට ඇත්තෙක්ව මරණය ස්වභාවකොට ඇති දෙයෙහි දොෂය දැක මරණයක් නැති අනුත්තරවූ, සතර යොගයෙන් මිදූනාවූ නිර්වාණය සොයන්නෙම් මරණයක් නැති අනුත්තරවූ, සතර යොගයෙන් මිදූනාවූ නිවණ අවබොධ කර ගතිමි.
,තෙමේ ශොකය ස්වභාව කොට ඇත්තෙක්ව ශොකය ස්වභාවකොට ඇති දෙයෙහි දොෂය දැක ශොකයක් නැති අනුත්තරවූ, සතර යොගයෙන් මිදූනාවූ නිර්වාණය සොයන්නෙම් ශොකයක් නැති අනුත්තරවූ, සතර යොගයෙන් මිදූනාවූ නිවණ අවබොධ කර ගතිමි.
,තෙමේ කෙලෙස් සහිත බව ස්වභාව කොට ඇත්තෙක්ව කෙලෙස් සහිත බව ස්වභාවකොට ඇති දෙයෙහි දොෂය දැක කෙලෙස් නැති අනුත්තරවූ, සතර යොගයෙන් මිදූනාවූ නිර්වාණය සොයන්නෙම් කෙලෙස් නැති අනුත්තරවූ, සතර යොගයෙන් මිදූනාවූ නිවණ අවබොධ කර ගතිමි. මට සියල්ල දක්නා නුවණ පහළ විය. මාගේ අර්හත් ඵලය නැවත වෙනස් කළ නොහැකිය, මේ මගේ අන්තිම ජාතියය, නැවත ඉපදීමක් නැත යන දැනීම මට ඇති විය.
11. ,මහණෙනි, ඒ මට මෙසේ අදහස් විය. මා විසින් අවබොධ කරගන්නාලද මේ ධර්මය, ගැඹුරුය, දැකීම දූෂ්කරය, අවබොධ කරගැනීම අමාරුය, ශාන්තය, ප්‍රණීතය, තර්‍කයෙන් බැසගත නොහැක, සියුම්ය, පණ්ඩිතයන් විසින් දතයුතුය. මේ සත්‍ව ප්‍රජාව පංචකාමයෙහි ඇලී සතුටු වන්නීය. පංචකාමයෙහි ආශා ඇත්තීය. පංචකාමයෙහි සතුටු වූවාය. පංචකාමයෙහි ඇලී සතුටු වන්නාවූ පංචකාමයට ආශා කරන්නාවූ පංචකාමයෙන් සතුටුවන්නාවූ මේ සත්‍ව සමූහයා විසින් මේ හේතුවෙන් මේ ඵලය ඇති වන්නේය යන පටිච්චසමුප්පාදය දැක ගැනීම අපහසුය. සියලු සංස්කාරයන්ගේ සංසිඳීමට හේතුවූ සියලු උපධීන්ගෙන් මිදීමට හේතුවූ තෘෂ්ණාව නැතිවීමට හේතුවූ කෙලෙස් පහ කිරීමට හේතුවූද සියලු දූක් නැති කිරීමට හේතුවූ යම් ඒ නිර්‍වාණයක් වේද යන මේ කාරණයද දැක ගැනීම අපහසුය.
,මමද ධර්මය දෙශනා කරන්නෙම් නම් අන්‍යයෝද මාගෙන් අසා අවබොධකර නොගන්නාහු නම් එය මට ක්ලාන්ත බවක් වෙහෙසක් වන්නේය. මහණෙනි ඉක්බිති මම පෙර නොඇසූ විරූ ආශ්චය්‍ර්‍යවූ මේ ගාථාවෝ වැටහුනාහුය.
,මා විසින් දූකසේ අවබොධ කරගන්නා ලද මේ ධර්මය දැන් ප්‍රකාශ කිරීමට සුදූසු නැත. රාගයෙන් හා ද්වෙෂයෙන් මඩනා ලද්දවුන් විසින් මේ ධර්මය පහසුවෙන් තේරුම් ගත නොහැකි වෙයි.
,ගඟ උඩු අතට ගැලීමක් වැනිවූ සියුම්වූ ගැඹුරුවූ අවබොධය අපහසුවූ අතිශයින් සියුම්වූ මේ ධර්මය රාගයෙන් රත්වූ මොහයෙන් වටවූ මේ සත්‍වයෝ අවබොධ කර නොගන්නාහ.,
12. ,මහණෙනි, මෙසේ සලකන්නාවූ මාගේ සිත මන්දොත්සාහී බවට (හෙවත් දහම් නොදෙසනු නැමති බවට) නැමෙයි, දහම් දෙසීමට නොනැමෙයි. මහණෙනි, එකල්හී සහම්පතී නම් බ්‍රහ්මයාට ඔහුගේ සිතින් මාගේ සිත දැනගෙන මෙසේ කල්පනා විය. ‘යම් ලොවක සම්‍යක් සම්බුද්ධයන් වහන්සේගේ සිත මන්දොත්සාහී බවට නැමේද දහම් දෙසීමට නොනැමේද ඒ ලෝකය තෙම නැසෙන්නේය. ඒ ලෝකයතෙම විනාශ වන්නේය’ (කියායි.)
,මහණෙන, ඉක්බිති සහම්පතී බ්‍රහ්ම තෙම යම්සේ ශක්තිමති පුරුෂයෙක් හකුලන කද අතක් දික් කරන්නේද දික් කරණ ගද අතක් හකුලන්නේද එපරිද්දෙන් ඇසිල්ලකින් බඹලොවින් අතුරුදහන්ව මා ඉදිරියෙහි පහළ විය.
,මහණෙනි, ඉක්බිති සහම්පතී බ්‍රහ්ම තෙම උතුරු සළුව ඒකාංශකොට පෙරවා මා යම් දිසාවෙක්හිද ඒ දිසාවට දොහොත් නමා මට මෙසේ කීයේය.
,ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ධර්මය දෙසන සේක්වා සුගතයන් වහන්සේ ධර්මය දෙසන සේක්වා. ස්වල්පවූ කෙලෙස් ඇති සත්ත්‍වයෝ ඇත්තාහ. ඔවුහූ ධර්මය අසන්නට නැතිකමින් පිරිහෙති. ධර්මය දැනගන්නෝ ඇත්තාහුය’ (යනුවෙනි)
,මහණෙනි, සහම්පතී බ්‍රහ්ම තෙම මෙසේ කීයේය. මෙසේ කියා අනතුරුව මෙසේද කීය.
,පෙර මගධ රටෙහි රාගාදී මල සහිත ශිස්තෲන් විසින් සිතන ලද අපිරිසිදූවූ ධර්‍මයක් පහළ විය. මේ නිර්‍වාණයට දොරටුවූ ආය්‍ර්‍යමාර්‍ගය විවෘත කරනු මැනවි. රාගාදී මල නැති සර්‍වඥයන් වහන්සේ විසින් අවබොධ කළාවූ ධර්මය අසත්වා.
‘සමතැස් ඇති සර්‍වඥයන් වහන්ස, ශෛලමය පර්‍වතයක් මුදූනෙහි සිටියෙක් හාත්පස ජනසමූහය යම්සේ දකීද එමෙන් පහවූ ශික ඇති ඔබ වහන්සේ ඒ පර්‍වතයට උපමා ඇති ධර්මය නමැති ප්‍රාසාදයට නැඟ,
,ජාතියෙන් හා ජරාවෙන් මඩනා ලද ශොකයෙහි වැටී සිටින සත්‍ව සමූහයා බලත්වා. දිනන පස්මරුන් ඇති, සත්‍වයන් සසර කතරින් එතර කරණ හෙයින් සාර්‍ථවාහකවූ, කාමච්ඡන්දය නමැති ණය නැත්තාවූ වීරයන් වහන්ස, නැඟිටිනු මැනව, ලොකහෛි හැසුරුණ මැනව. භාග්‍යවතුන් වහන්ස, ධර්මය දෙසන සේක්වා, ඒ ධර්මය දැන ගන්නෝ වන්නාහ’. (යනුවෙනි)
13. ,මහණෙනි, එකල්හි මම බඹහුගේද ආරාධනාව දැන සත්‍වයන් කෙරෙහිද කරුණාවෙන් බුදූ ඇසින් ලොව බැලීමි. මහණෙනි, බුදූ ඇසින් ලොව බලන්නාවූ මම ස්වල්පවූ රාගාදී කෙලෙස් ඇත්තාවූද මහත්වූ රාගාදී කෙලෙස් ඇත්තාවූද තියුණුවූ ශ්‍රද්ධාදී ඉන්ද්‍රිය ඇත්තාවූද මෘදූවූ ඉන්ද්‍රිය ඇත්තාවූද ශ්‍රද්ධාදී යහපත් ආකාර ඇත්තාවූද පහසුවෙන් ධර්මය අවබොධ කරවිය හැකිවූද, පරලොව හා වරදෙහි භය දකිමින් වාසය කරන්නාවූ සත්‍වයන් දූටිමි.
,යම්සේ නම් උපුල් විලක හෝ හෙල උපුල් විලක හෝ හෙළ පියුම් විලක හෝ ඇතැම් උපුල් හෝ පියුම් හෝ හෙළ පියුම් හෝ දියෙහි හටගන්නාහූ දියෙහි වැඩුනාහූ දියෙන් මතු නොවී දිය ඇතුළේම පොෂ්‍ය වෙත්ද, ඇතැම් පියුම් හෝ හෙල පියුම් හෝ දියෙහි හටගත්තාහූ දියෙහි වැඩුනාහූ දිය හා සමව සිටියාහුද, මහණෙනි, එපරිද්දෙන්ම මම බුදූ ඇසින් ලොකය බලන්නෙම් ස්වල්පවූ රාගාදී කෙලෙස් ඇත්තාවූද මහත්වූ කෙලෙස් ඇත්තාවූද තියුණුවූ ශ්‍රද්ධාදී ඉන්ද්‍රිය ඇත්තාවූද, මෘදූවූ ඉන්ද්‍රිය ඇත්තාවූද, ශ්‍රද්ධාව ආදී යහපත් ආකාර ඇත්තාවූද, පහසුවෙන් ධර්මය අවබොධ කරවිය හැකිවූද, පරලොව හා වරදෙහි භය දකිමින් වාසය කරන්නාවූද සත්‍වයන් දූටිමි.
,මහණෙනි, ඉක්බිති මම සහම්පතී බ්‍රහ්මයාට ගාථාවකින් පෙරළා මෙසේ කීමි.
,බ්‍රහ්මය, වෙහෙස පිළිබඳ හැඟීම් ඇතිව ප්‍රගුණවූ උතුම් ධර්මය නොකියෙමි, ඒ සත්‍වයන්හට නිවණෙහි දොරටු හරින ලදහ. යම් කෙනෙක් තුමූ කන් ඇත්තාහුද අසනු කැමැත්තාහුද ඔහු ශ්‍රද්ධාව එළවත්වා.,
,මහණෙනි, ඉක්බිති සහම්පතී බ්‍රහ්මතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් ධර්‍ම දෙශනාව පිණිස කරණ ලද අවකාශ ඇත්තේ වෙමියි මා වැඳ පැදකුණුටකාට එහිම අතුරුදහන් විය.
14. ,මහණෙනි, ඒ මට මෙසේ සිත් විය. කවරෙකුට මම මේ ධර්මය පළමුවෙන් දෙශනා කරන්නෙම්ද? කවරෙක් මේ ධර්මය වහා අවබොධ කරගන්නේදැ’යි (කියාය) ‘මහණෙනි, ඒ මට මේ ආළාරකාලාම තෙම පණ්ඩිතය නුවණැත්තේය. බොහෝ කලක් මුළුල්ලෙහි ස්වල්පවූ රාගාදී කෙලෙස් ඇත්තෙක. යම් හෙයකින් මම ආළාරකාලාමහට පළමුකොට ධර්මය දෙසන්නෙම් නම් හෙතෙම මේ ධර්මය වහාම අවබොධ කර ගන්නේයයි, සිත් විය. මහණෙනි, එකල්හි දෙවතාවෙක් මා කරා එළඹ ස්වාමීනී, ආළාරකාලාම තෙම මින් සත්දවසකට පෙර කාලක්‍රියා කළේයය’ කීය. මටද ආළාරකාලාම තෙම සත්දවසකට පෙර කාලක්‍රියා කළේය යන ඥානය පහළවිය.
,මහණෙනි, ඒ මට, ආළාරකාලාමහට වූයේ මහත් පිරිහීමකි, ඉදින් හෙතෙම මේ ධර්මය ඇසූයේ නම් වහාම අවබොධ කර ගන්නේයයි සිත් විය.
,මහණෙනි, ඒ මට, මම කවරෙකුට පළමුව ධර්‍මදෙශනා කරන්නෙම්ද ? කවරෙක් මේ ධර්මය වහා අවබොධ කරන්නේදැ යි සිත් විය. මහණෙනි, ඉක්බිති මට උද්දකරාමපුත්තතෙම පණ්ඩිතය නුවණැත්තේය. බොහෝ කලක් මුළුල්ලෙහි ස්වල්පවූ රාගාදී කෙලෙස් ඇත්තෙක. යම් හෙයකින් මම උද්දකරාම පුත්තහට පළමුකොට ධර්මය දෙසන්නෙම් නම් හෙතෙම මේ ධර්මය වහාම දැනගන්නේයයි අදහස් විය. මහණෙනි, එකල්හි දෙවතාවෙක් මා කරා එළඹ ස්වමීනී, උද්දකරාම පුත්ත තෙම ඊයේ රාත්‍රී කාලක්‍රියා කෙළේයයි කීය. උද්දකරාම පුත්ත ඊයේ රාත්‍රී කාලක්‍රියා කෙළේය, යන ඥානය මටද පහළ විය. ඒ මට, කවරෙකුට මම පළමුව ධර්‍ම දෙශනා කරන්නෙම්ද ? කවරෙක් මේ ධර්මය වහා අවබොධ කරන්නේදැ යි අදහස් විය. මහණෙනි, ඒ මට මේ කල්පනාව ඇති විය, යම් කෙනෙක් මට ප්‍රධාන වීය්‍ර්‍යය කරන කාලයෙහි උපස්ථාන කළාහුද ඒ පස්වග භික්‍ෂූහු මට බොහෝ උපකාරී වූහ මම පළමු කොට පස්වග මහණුන්හට ධර්‍ම දෙශනා කරන්නෙම් නම් යෙහෙකි (කියාය.) මහණෙනි, ඒ මට, දැන් පස්වග මහණහු කොතැන්හි වෙසෙත් දැයි අදහස්විය. මහණෙනි, මම පිරිසුද්‍රවූ මිනිස් ඇස ඉක්ම පැවැත්තාවූ දිවැසින් බරණැස් නුවර ඉසිපතනයෙහි මිගදාය නම් ස්ථානයෙහි වාසය කරන්නාවූ පස්වග භික්‍ෂූන් දූටුවෙමි.
15. ,මහණෙනි, ඉක්බිති මම උරුවෙල් දනව් වෙහි කැමතිතාක්කල් වාසය කොට බරණැස යම් තැනෙක්හිද එතනට ගියෙමි. මහණෙනි, උපක නම් ආජීවකයෙක් ගයාවටත් අතර බොධීටත් දීර්ඝාමාර්ගයෙහි යන්නාවූ මා දූටුවේය. දැක මට මෙසේ කීය. ‘ඇවැත්නි ඔබගේ ඉන්ද්‍රියයෝ ඉතාමත්ම පැහැපත්ය, ශරීර වර්‍ණය පිරිසුදූය, හාත්පසින් බබලන්නේය. ඇවැත්නි, ඔබ කවරෙකු උදෙසා පැවිදි වූයෙහිද ? ඔබ කවරෙකුගේ ධර්මය රුචි කරන්නේද ? මහණෙනි, මෙසේ කී කල්හී මම උපක නම් ආජීවකයාට ගාථාවලින් මෙසේ කීවෙමි.
,සියලු ත්‍රෛභූමක ධර්‍මයන් මැඩ පැවැත්වූ සියලු චාතූර්භූමක ධර්‍මයන් දැනගත්තාවූ සියපු ත්‍රෛභමක ධර්‍මයන්හි නොඇලුණාවූ සියලු ත්‍රෛභූමක ධර්‍මයන් පහ කළාවූ නිවන් අරමුණු කිරීමෙන් භවයෙන් මිදූණාවූ මම තෙමේම චතුස්සත්‍යය අවබොධ කොට අනික් කවරෙකු ගුරුවරයා යයි දක්වන්නෙම්ද ?
,මට ගුරුවරයෙක් නැත. මට සමාන වූවෙක්ද නැත. දෙවියන් සහිත ලොකයෙහි මට සමාන පුද්ගලයෙක් නැත.
,ලෝකයෙහි මම රහත් පුද්ගලයෙක් වෙමි. මම නිරුත්තරවූ ශිස්තෘ වෙමි. කෙලෙස් ගිනි නිවීමෙන් සිසිල්වූ එහෙයින්ම නිවුණාවූ අසහායවූ සම්මා සම්බුද්ධ වෙමි.
අවිද්‍යාවෙන් අන්ධවූ ලෝකයෙහි අමෘත බෙරය ගසමින් ධර්‍මචක්‍රය පැවැත්වීම සඳහා කසීරට බරණැස් නඅවර බලා යමි,’
,ඇවැත්නි, ඔබ යම්සේ ප්‍රකාශ කෙරෙහිද එසේ මා අනන්තජින නම් වන්නට සුදූසුය.,
,උපකය, යම් කෙනෙක් තුමූ නිවණට පැමිණියාහුද ඒකාන්තයෙන් එබඳු මා වැන්නෝ ජිනනම් වෙත්. මා විසින් පාපධර්‍මයෝ දිනනලදහ. එහෙයින් මම ජින නම් වෙමි යි’ (කීයෙමි)
,මහණෙනි, මෙසේ කී කල්හී උපක නම් ආජීවකතෙම ‘ඇවැත්නි එසේත් විය හැකි යයි’ කියා හිස වනා අන් මඟකින් ගියේය.
16. ,මහණෙනි, ඉක්බිති මම පිළිවෙළින් ගමන් කරනුයේ බරණැස් නුවර ඉසිපතනයෙහි මිගදාය නම් ස්ථානය යම් තැනෙක්හිද පස්වග මහණහු යම් තැනෙක්හිද, එතනට පැමිණියෙමි. මහණෙනි, පස්වග භික්‍ෂූහූ එන්නාවූ මා දූරදීම දූටුවාහුය; දැක එකිනෙකා මෙසේ කථා කරගත්හ. ඇවැත්නි, මේ ශ්‍රමණ ගෞතමතෙම චීවරාදී ප්‍රත්‍ය බහුලකොට ඇති බවට පැමිණ වීර්‍යකිරීමෙන් පිරිහී චීවරාදී ප්‍රත්‍ය බහුලභාවයට පෙරළී සිට එන්නේය. ඔහු නොවැඳිය යුතුය. ඔහුට පෙර ගමන්නොකළ යුතුය, ඔහුගේ පිත්‍ර සිවුරු නොපිළිගත යුතුය. එහෙත් අස්නක් පැනවිය යුතුය කැමති නම් වාඩිවන්නේය. (කියායි) ,මහණෙනි, මා ළංවන්නට ළංවන්නට පස්වග මහණහු ස්වකීය කතිකාවෙහි සිටීමට අසමර්ථ වූහ. ඇතැම් කෙනෙක් මට පෙරගමන් කොට පාත්‍ර සිවුරු පිළිගත්තාහුය. ඇතැම් කෙනෙක් අසුන් පැණවූහ. ඇතැම් කෙනෙක් පා සෝදන දිය තැබූහ. එතකුදූ වුවත් මට ‘ගෞතම’ යන නමින්ද ‘ඇවැත්නියයි’ද කථාකරති. මහණෙනි,
එසේ කී කල්හී මම පස්වග මහණුන්හට මෙසේ කීයෙමි. මහණෙනි, තථාගතයන්හට නම කියමිනුත් ‘ඇවැත්නි’ කියමිනුත් කථා නොකරව්.
මහණෙනි, තථාගත තෙම රහත්ය. සම්‍යක්සම්බුද්ධය. ධර්‍මශ්‍රවණයට කන් නමව්. නිර්වාණය අවබොධ කරන ලදි. මම අනුශාසනා කරමි මම ධර්මය දෙශනා කරමි අනුශාසනය පරිදි පිළිපදින්නාවූ කුලපුත්‍රයෝ යම් නිර්‍වාණයක් පිණිස මනාකොට ගිහිගෙන් නික්ම ශාසනයෙහි පැවිද් වෙත්ද මාර්‍ගබ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාව අවසාන කොට ඇති නිරුත්තරවූ ඒ නිර්වාණය මේ ආත්මයෙහිම තුමූ නුවණින් දැන, ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කොට ඊට පැමිණ වාසය කරව් යයි’ කීයෙමි.
මහණෙනි, මෙසේ කී කල්හී පස්වග භික්‍ෂූහූ මට මෙසේ කීවාහුය. ඇවැත්නි, ගෞතමයෙනි, ඔබ ඒ දූෂ්කර ඉරියව් පැවැත්වීමෙනුත් ඒ දූෂ්කර පිළිවෙත් පිරීමෙනුත් ඒ දූෂ්කර ක්‍රියාවෙනුත් මනුෂ්‍ය ධර්‍මයට වැඩිවූ ආය්‍ර්‍ය භාවය ඇති කිරීමට සමර්ථ නුවණක් නොලැබුවෙහිය. දැන් බොහෝ සිවුරු පිරිකර ඇතිව, වීය්‍ර්‍ය කිරීමෙන් පිරිහී සිවුරු ආදිය බහුල කොට ඇති බවට හැරී සිටිමින් මනුෂ්‍ය ධර්‍මයට වැඩිවූ ආය්‍ර්‍යභාවය ඇති කිරීමට සමර්ථ නුවණක් ලබන්නෙහිදැයි, කීහ.
,මහණෙනි, මෙසේ කී කල්හී මම පස්වග මහණුන්හට මෙසේ කීයෙමි. ‘මහණෙනි, තථාගත තෙම චීවරාදිය බහුල කොට වීය්‍ර්‍ය කිරීමෙන් පිරිහුණේ නොවේ, බාහුලික බවට වැටුනේ නොවේ. මහණෙනි, තථාගත තෙම රහත්ය. සම්‍යක්සම්බුද්ධය. ධර්‍මශ්‍රවණයට කන් නමව්. නිර්වාණය අවබොධ කරන ලදි. මම අනුශාසනා කරමි. මම ධර්මය දෙශනාකරමි. අනුශාසනය පරිදි පිළිපදිමින් කුලපුත්‍රයෝ යම් නිර්‍වාණයක් පිණිස මනාකෙට ගිහිගෙන් නික්ම ශාසනයෙහි පැවිදි වෙත්ද මාර්‍ග බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාව කෙළවර කොට ඇති නිරුත්තරවූ ඒ නිර්වාණය මේ ආත්මයෙහි තුමූ නුවණින් දැන ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කොට ඊට පැමිණ වාසය කරව්යයි’ කීයෙමි.
දෙවනුවත් පස්වග මහණහු මට මෙසේ කීහ. ඇවැත්නි, ගෞතමයෙනි, ඔබ ඒ දූෂ්කර ඉරියව් පැවැත්වීමෙනුත් ඒ දූෂ්කර පිළිවෙත් පිරීමෙනුත් ඒ දූෂ්කර ක්‍රියාවෙනුත් මනුෂ්‍ය ධර්‍මයට වැඩිවූ ආය්‍ර්‍ය භාවය ඇති කිරීමට සමර්ථ නුවණක් නොලැබුවෙහිය. දැන් බොහෝ සිවුරු පිරිකර ඇතිව, වීය්‍ර්‍යය කිරීමෙන් පිරිහී සිවුරු ආදිය බහුල කොට ඇති බවට හැරී සිටිමින් මනුෂ්‍ය ධර්‍මයට වැඩිවූ ආය්‍ර්‍යභාවය ඇති කිරීමට සමර්ථ නුවණක් ලබන්නෙහිදැයි, කීහ.
,මහණෙනි, මෙසේ කී කල්හී මම පස්වග මහණුන්ට මෙසේ කීයෙමි, මහණෙනි, තථාගතතෙම චීවරාදිය බහුල කොට ඇත්තෙක් නොවේ. වීය්‍ර්‍ය කිරීමෙන් පිරිහුණේ නොවේ, බාහුලික බවට වැටුණේ නොවේ. මහණෙනි, තථාගත තෙම රහත්ය. සම්‍යක් සම්බුද්ධය. ධර්‍මශ්‍රවණයට කන් නමව්. නිර්වාණය අවබොධ කරන ලදි. මම අනුශාසනා කරමි. මම ධර්මය දෙශනා කරමි. අනුශාසනය පරිදි පිළිපදිමින් කුලපුත්‍රයෝ යම් නිර්‍වාණයක් පිණිස මැනවින් ගිහිගෙන් නික්ම ශාසනයෙහි පැවිදි වෙත්ද මාර්‍ග බ්‍රහ්ම චරියාව කෙළවර කොට ඇති නිරුත්තරවූ ඒ නිර්වාණය මේ ආත්මයෙහි තුමූ නුවණින් දැන, ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කොට ඊට පැමිණ වාසය කරව්යයි කීයෙමි.
තුන් වෙනුවද පස්වග මහණහු මට මෙසේ කීහ. ඇවැත්නි, ගෞතමයෙනි, ඔබ ඒ දූෂ්කර ඉරියව් පැවැත්වීමෙනුත් ඒ දූෂ්කර පිළිවෙත් පිරීමෙනුත් ඒ දූෂ්කර ක්‍රියාවෙනුත් මනුෂ්‍ය ධර්‍මයට වැඩිවූ ආය්‍ර්‍යභාවය ඇති කිරීමට සමර්ථ නුවණක් නොලැබුවෙහිය. දැන් බොහෝ සිවුරු පිරිකර ඇතිව, වීය්‍ර්‍යය කිරීමෙන් පිරිහී සිවුරු ආදිය බහුල කොට ඇති බවට හැරී සිටිමින් මනුෂ්‍ය ධර්‍මයට වැඩිවූ ආය්‍ර්‍යභාවය ඇති කිරීමට සමර්ථ නුවණක් ලබන්නෙහිදැ’යි, කීහ.
,මහණෙනි, මෙසේ කී කල්හී මම පස්වග මහණුන්හට මෙසේ කීයෙමි, ‘මහණෙනි, තථාගතතෙම චීවරාදිය බහුල කොට ඇත්තෙක් නොවේ. වීය්‍ර්‍යය කිරීමෙන් පිරිහුණේ නොවේ, බාහුලික බවට වැටුණේ නොවේ. මහණෙනි, තථාගත තෙම රහත්ය. සම්‍යක් සම්බුද්ධය. ධර්‍මශ්‍රවණයට කන් නමව්. නිර්වාණය අවබොධ කරන ලදි. මම අනුශාසනා කරමි. මම ධර්මය දෙශනා කරමි. අනුශාසනය පරිදි පිළිපදිමින් කුලපුත්‍රයෝ යම් නිර්‍වාණයක් පිණිස මැනවින් ගිහිගෙන් නික්ම ශාසනයෙහි පැවිදි වෙත්ද මාර්‍ග බ්‍රහ්ම චය්‍ර්‍යාව කෙළවර කොට ඇති නිරුත්තරවූ ඒ නිර්වාණය මේ ආත්මයෙහි තුමූ නුවණින් දැන, ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කොට ඊට පැමිණ වාසය කරව්යයි’ කීයෙමි.
,මහණෙනි, මෙසේ කී කල්හී මම පස්වග මහණුන්ට මෙසේ කීයෙමි. මා විසින් මීට පෙර මෙබන්දක් කියන ලදැයි දන්න හුද නැත ස්වාමිනී, ‘මහණෙනි, තථාගතතෙම චීවරාදිය බහුල කොට ඇත්තෙක් නොවේ. වීය්‍ර්‍ය කිරීමෙන් පිරිහුනේ නොවේ, බාහුලික බවට වැටුනේ නොවේ. මහණෙනි, තථාගත තෙම රහත්ය. සම්‍යක් සම්බුද්ධය. ධර්‍ම ශ්‍රවණයට කන් නමව්, නිර්වාණය අවබොධ කරන ලදි. මම අනුශාසනා කරමි. මම ධර්මය දෙශනා කරමි. අනුශාසනය පරිදි පිළිපදිමින් කුලපුත්‍රයෝ යම් නිර්‍වාණයක් පිණිස ශ්‍රදධාවෙන් ගිහිගෙන් නික්ම ශාසනයෙහි පැවිදි වෙත්ද මාර්‍ග බ්‍රහ්ම චය්‍ර්‍යාව කෙළවර කොට ඇති නිරුත්තරවූ ඒ නිර්වාණය මේ ආත්මයෙහි තුමූ නුවණින් දැන, ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කොට ඊට පැමිණ වාසය කරව්යයි’ කීයෙමි.
17. ,මහණෙනි, මා බුදූවූ බව පස්වග මහණුන් හට අඟවන්නට මම සමර්ථ වීමි. මම භික්‍ෂූන් දෙනමකට අවවාද කරමි. භික්‍ෂූන් තුන් නමක් පිඩු පිණිස හැසිරෙත්. තුන් නම පිඩු පිණිස හැසිර යමක් ගෙනෙත්ද එයින් අපි සදෙන යැපෙමු. මහණෙනි, භික්‍ෂූන් තුන් නමකට අවවාද කරමි. භික්‍ෂූහු දෙනමක් පිඩු පිණිස හැසිරෙත්. භික්‍ෂූන් දෙනම පිඩු පිණිස හැසිර යමක් ගෙනෙත්ද එයින් අපි සදෙන යැපෙමු.
,මහණෙනි, ඉක්බිති මා විසින් මෙසේ අවවාද කරණු ලබන්නාවූ අනුශාසනා කරනු ලබන්නාවූ පස්වග භික්‍ෂූහු ජාතිය ස්වභාව කොට ඇත්තාවූ ජාතිය ස්වභාව කොට ඇති දෙයෙහි දොෂය දැක, ජාතියක් නැති, අනුත්තරවූ සතර යොගයන්ගෙන් මිදූණාවූ නිවණ සොයන්නාහූ ජාතියක් නැති නිරුත්තරවූ සතර යොගයන්ගෙන් මිදූණාවූ නිවන් අවබොධ කළාහුය. තමන් ජරාව ස්වභාව කොට ඇත්තාහු ජරාව ස්වභාව කොට ඇති දෙයෙහි දොෂය දැක, ජරාවක් නැති, අනුත්තරවූ සතර යොගයන්ගෙන් මිදූනාවූ නිවන් සොයන්නාහූ ජරාවක් නැති නිරුත්තරවූ සතර යොගයන්ගෙන් මිදූණාවූ නිවන් අවබොධ කළාහුය. තමන් ව්‍යාධිය ස්වභාව කොට ඇත්තාහු ව්‍යාධිය ස්වභාව කොට ඇති දෙයෙහි දොෂය දැක, ව්‍යාධියක් නැති, අනුත්තරවූ සතර යොගයන්ගෙන් මිදූනාවූ නිවන් සොයන්නාහූ ව්‍යාධියක් නැති නිරුත්තරවූ සතර යොගයන්ගෙන් මිදූණාවූ නිවන් අවබොධ කළාහුය. තමන් මරණය ස්වභාව කොට ඇත්තාහු මරණය ස්වභාව කොට ඇති දෙයෙහි දොෂය දැක, මරණයක් නැති, අනුත්තරවූ සතර යොගයන්ගෙන් මිදූණාවූ නිවන් සොයන්නාහූ මරණයක් නැති නිරුත්තරවූ සතර යොගයන්ගෙන් මිදූණාවූ නිවන් අවබොධ කළාහුය. තමන් ශොකය ස්වභාව කොට ඇත්තාහු ශොකය ස්වභාව කොට ඇති දෙයෙහි දොෂය දැක, ශොකයක් නැති, අනුත්තරවූ සතර යොගයන්ගෙන් මිදූණාවූ නිවන් සොයන්නාහූ ශොකයක් නැති නිරුත්තරවූ සතර යොගයන්ගෙන් මිදූණාවූ නිවන් අවබොධ කළාහුය. තමන් කෙලෙස් සහිත බව ස්වභාව කොට ඇත්තාහු කෙලෙස් සහිත බව ස්වභාව කොට ඇති දෙයෙහි දොෂය දැක, කෙලෙස් නැති, අනුත්තරවූ සතර යොගයන්ගෙන් මිදූණාවූ නිවන් සොයන්නාහූ කෙලෙස් නැති නිරුත්තරවූ සතර යොගයන්ගෙන් මිදූණාවූ නිවන් අවබොධ කළාහුය. ඔවුනට අපගේ රහත් ඵලය නොසෙල්විය හැකිය. මේ අන්තිම ජාතියය, නැවත ඉපදීමක් නැත යන ඥාන දර්‍ශනය පහළවිය.
18. ,මහණෙනි, මේ කාම ගුණ පසකි. කවර පසක්ද යත් ? ඇසින් බලා දතයුතුවූ ඉෂ්ටවූ කැමති වන්නාවූ මන වඩන්නාවූ ප්‍රිය ස්වභාවය ඇත්තාවූ ඇලීමෙන් යුක්තවූ ඇලුම් කටයුතුවූ යම් රූපයෝ වෙත්ද, කණින් අසා දතයුතුවූ ඉෂ්ටවූ කැමති වන්නාවූ මන වඩන්නාවූ ප්‍රිය ස්වභාවය ඇත්තාවූ ඇලීමෙන් යුක්තවූ ඇලුම් කටයුතුවූ යම් ශබ්දයෝ වෙත්ද, නාසයෙන් විඳ දතයුතුවූ ඉෂ්ටවූ කැමති වන්නාවූ මන වඩන්නාවූ ප්‍රිය ස්වභාවය ඇත්තාවූ ඇලීමෙන් යුක්තවූ ඇලුම් කටයුතුවූ යම් ගන්ධයෝ වෙත්ද, දිවෙන් දැනගත යුතුවූ ඉෂ්ටවූ කැමති වන්නාවූ මන වඩන්නාවූ ප්‍රිය ස්වභාවය ඇත්තාවූ ඇලිය යුතුවූ ඇලුම් කටයුතුවූ යම් රසයෝ වෙත්ද, කයින් දතයුතුවූ ඉෂ්ටවූ කැමති වන්නාවූ මන වඩන්නාවූ ප්‍රිය ස්වභාවය ඇත්තාවූ ඇලීමෙන් යුක්තවූ ඇලුම් කටයුතුවූ යම් ප්‍රෂ්ටව්‍යයෝ වෙත්ද, මහණෙනි, මොහු වනාහී පඤ්චකාම ගුණයෝය.
19. ,මහණෙනි, යම්කිසි ශ්‍රමණයෝ හෝ බුාහ්මණයෝ හෝ මේ පංචකාමයෙහි බැඳුනාහූ, මූර්ඡා වූවාහූ, ගැළුණාහූ, දොෂය නොදක්නාහූ, එයින් බැහැර වන කල්පනාව නැත්තාහූ කාමයන් සේවනය කරත්ද, ඔවුහූ විපත්තියට පැමිණියාහුය, විනාශයට පැමිණියාහුය, මාරයා විසින් කැමති පරිද්දක් කළ හැකි බවට පැමිණියාහුයයි දතයුතුය. මහණෙනි, වනයෙහි මුවෙක් බඳනා ලද්දේ මලපුඩු මතුයෙහි වැතිර සිටීද, ඔහු විපත්තියට පැමිණියේය. විනාශයට පැමිණියේය, වැද්දා විසින් කැමති දෙයක් කළ හැකි බවට පැමිණියේය. වැද්දා එන කල්හී කැමති තැනකට නොයා හැක්කේ යයි දතයුතුය.
,මහණෙනි, එපරිද්දෙන්ම යම්කිසි ශ්‍රමණයෝ හෝ බුාහ්මණයෝ හෝ මේ පංචකාමයෙහි බැඳුනාහූ, මූර්ඡා වූවාහූ, ගැළුණාහූ, දොෂය නොදක්නාහූ, එයින් බැහැර වන කල්පනාව නැත්තාහූ කාමයන් සේවනය කරත්ද, ඔවුහූ විපත්තියට පැමිණියාහුය, විනාශයට පැමිණියාහුය, මාරයා විසින් කැමති පරිද්දක් කළ හැකි බවට පැමිණියාහුයයි දතයුතුය.
,මහණෙනි, යම්කිසි ශ්‍රමණයෝ හෝ බුාහ්මණයෝ හෝ මේ පංචකාමයෙහි නොබැඳුනාහූ, මූර්ඡා නොවූවාහූ, නොගැලුනාහූ, වරද දක්නා සුලුවූවාහූ, එයින් මිදෙන කැමැත්ත ඇත්තාහූ මේ පස්කම් සැප අනුභව කරත්ද, ඔවුහූ විපත්තියට නොපැමිණියාහුය, විනාශයට නොපැමිණියාහුය, මාරයා විසින් කැමති පරිද්දක් නොකළ හැකි බවට පැමිණියාහුයයි දතයුතුය.
මහණෙනි, වනයෙහි වාසය කරන මුවෙක් නොබඳින ලද්දේ මලපුඩු මතුයෙහි වැතිර සිටීද ඔහු විපත්තියට නොපැමිණියේය. විනාශයට නොපැමිණියේය, වැද්දා කැමති පරිද්දක් කළ හැකි බවට නොපැමිණියේය. වැද්දා එනවිට කැමති තැනකට යන්නේයයි දතයුතුය.
,මහණෙනි, එසේම යම්ි ශ්‍රමණයෝ හෝ බුාහ්මණයෝ හෝ මේ පංචකාමයෙහි නොබැඳුනාහූ, මූර්ඡා නොවූවාහූ, නොගැලුනාහූ, වරද දක්නා සුලුවූවාහූ, එයින් මිදෙන කැමැත්ත ඇත්තාහූ මේ පස්කම් සැප අනුභව කරත්ද, ඔවුහූ විපත්තියට පත් නොවුවාහුය, විනාශයට පත් නොවූවාහුය, මාරයා කැමති පරිද්දක් කළ නොහැකි බවට පැමිණියාහුයයි දතයුතුය.
,මහණෙනි, යම්සේ වනයෙහි හැසිරෙන මුවෙක් නිර්භයව යයි නම් නිර්භයව සිටියි නම්, නිර්භයව හිඳියි නම්, නිර්භයව නිදාගනියි නම්, ඊට හේතු කවරේද ? මහණෙනි, වැද්දාට අසුනොවීමයි.
20. ,මහණෙනි, එසේම මහණ තෙම කාමයන්ගෙන් වෙන්වම අකුශල ධර්‍මයන්ගෙන් වෙන්වම විතර්‍ක සහිතවූ විචාර සහිතවූ විවේකයෙන් හටගත් ප්‍රීති සැප ඇති ප්‍රථමධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරයිද මහණෙනි, මේ මහණතෙම මාරයා අන්‍ධ කෙළේයයිද මාරයාගේ ඇස පිහිටක් නැති සේ නසා පාපී මාරයාගේ නොදැක්මට පැමිණියේයයිද කියනු ලැබේ.
,මහණෙනි, නැවතද මහණතෙම විතක්ක විචාර දෙක සංසිඳීමෙන් අධ්‍යාත්මයෙහි මනා පැහැදීම ඇති කරන්නාවූ හිත පිළිබඳඑකඟ බව ඇති විතර්‍ක විචාර රහිතවූ සමාධියෙන් හටගත් ප්‍රීති සැප ඇති දෙවෙනි ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරයි නම්, මහණෙනි, මේ මහණතෙම මාරයා අන්‍ධ කෙළේයයිද මාරයාගේ ඇස පිහිටක් නැති සේ මාරයිගේ ඇස නසා පාපී මාරයාගේ නොදැක්මට පැමිණියේයයිද කියනු ලැබේ.
,මහණෙනි, නැවතද මහණතෙම ප්‍රීතියෙහි නොඇල්මෙන් උපෙක්‍ෂාව ඇත්තේ, සිහි ඇත්තේ, යහපත් නුවණ ඇත්තේ කයින්ද සැපයක් විඳියි. යම් ධ්‍යානයක් පිළිබඳව උපෙක්‍ෂාවෙන් යුක්තවූයේ සිහි ඇත්තේ සැපයෙන් යුක්තව වාසය කරන්නේ යයි ආය්‍ර්‍යයෝ කියත්ද ඒ තුන්වැනි ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරයි නම් මහණෙනි, මේ මහණතෙම මාරයා අන්‍ධ කෙළේයයිද මාරයාගේ ඇස පිහිටක් නැතිසේ විනාශ කොට මාරයාගේ නොදැක්මට පැමිණියේ යයිද නියනු ලැබේ.
,මහණෙනි, නැවතද මහණතෙමේ සැප දූරුකිරීමෙන්ද දූක් දූරුකිරීමෙන්ද පළමුකොටම සොම්නස් දොම්නස් දෙක නැතිකොට දූක්ද නොවූ සැපද නොවූ උපෙක්‍ෂාවෙන් හා සිහයෙන් පිරිසුදූ සතරවැනි ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරයි නම්, මහණෙනි, මේ මහණතෙම මාරයා අන්‍ධ කෙළේයයිද පිහිටක් නැතිසේ මාරයාගේ ඇස නසා මාරයාගේ නොදැක්මට පැමිණියේ යයිද නියනු ලැබේ.
21. ,මහණෙනි, නැවතද මහණතෙම සර්‍වප්‍රකාරයෙන්ම රූප සංඥාවන් ඉක්ම වීමෙන් ගැටීම් සංඥා පහකිරීමෙන් විවිධ සංඥාවන් මෙනෙහි නොකිරීමෙන් ආකිශය අනන්තයයි ආකිශානඤ්චායතන ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරයි නම්, මහණෙනි, මේ මහණ තෙම මාරයා අන්‍ධ කෙළේයයිද පිහිටක් නැතිසේ මාරයාගේ ඇස විනාශ කොට මාරයාගේ නොදැක්මට පැමිණියේ යයිද නියනු ලැබේ.
,මහණෙනි, නැවතද මහණතෙම සර්‍වප්‍රකාරයෙන් ආකාශානඤ්චායතනය ඉක්මවා විඤ්ඤානය අනන්තයයි විඤ්ඤාණඤ්චායතනයට පැමිණ වාසය කරයි නම්, මහණෙනි, මේ මහණ තෙම මාරයා අන්‍ධ කෙළේයයිද, පිහිටක් නැතිසේ මාරයාගේ ඇස විනාශ කොට මාරයාගේ නොදැක්මට පැමිණියේ යයිද නියනු ලැබේ.
,මහණෙනි, නැවතද මහණතෙම සර්‍වප්‍රකාරයෙන් විඤ්ඤාණඤ්චායතනය ඉක්මවා කිසිවක් නැතැයි ආකිඤ්චඤ්ඤායතනයට පැමිණ වාසය කරයි නම්, මහණෙනි, මේ මහණ තෙම මාරයා අන්‍ධ කෙළේයයිද, පිහිටක් නැතිසේ මාරයාගේ ඇස විනාශ කොට මාරයාගේ නොදැක්මට පැමිණියේ යයිද නියනු ලැබේ.
,මහණෙනි, නැවතද මහණතෙම සර්‍වප්‍රකාරයෙන් ආකිඤ්චඤ්ඤාායතනය ඉක්මවා නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනයට පැමිණ වාසය කරයි නම්, මහණෙනි, මේ මහණ තෙම මාරයා අන්‍ධ කෙළේයයිද, පිහිටක් නැතිසේ මාරයාගේ ඇස විනාශ කොට මාරයාගේ නොදැක්මට පැමිණියේ යයිද නියනු ලැබේ.
,මහණෙනි, නැවතද මහණතෙම සර්‍වප්‍රකාරයෙන් නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනය ඉක්මවා සඤ්ඤාවෙදයිත නිරොධයට පැමිණ වාසය කරයි නම්, විදර්‍ශනා නුවණින් දැක ඔහු විසින් ආශ්‍රවයෝ ක්‍ෂය කරන ලද්දාහූ වෙත්ද, මහණෙනි, මේ මහණ තෙම මාරයා අන්‍ධ කෙළේයයිද, පිහිටක් නැතිසේ මාරයාගේ ඇස විනාශ කොට මාරයාගේ නොදැක්මට පැමිණියේ යයිද නියනු ලැබේ.
,හෙතෙම ලොකයෙහි තෘෂ්ණාවෙන් එතෙර වූයේය. හෙතෙම සැක නැතිව යයි. සැක නැතිව සිටියි. සැක නැතිව හිඳියි. සැක නැතිව සයනය කරයි. ඊට හේතු කවරේද ? මහණෙනි, මාරයාට අසු නොවීමයි.,
භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළහ. සතුටු සිත් ඇති ඒ භික්‍ෂූහූ භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ දෙශනාවට විශෙෂයෙන් සතුටුවූහ.
හයවෙනිවූ අරියපරියෙසන සූත්‍රය නිමි.
උපුටා ගැනීම - උතුම් ශ්‍රී සද්ධර්මය ( dahamsithum.wordpress )