ත්‍රිපිටක පොත් වහන්සේ/සූත්‍ර පිටකය/මජ්ක්ධීම නිකාය/සන්‍දක සූත්‍රය
1.මා විසින් (මේ සූත්‍රය) මෙසේ අසන ලදී. එක් කලෙක්හි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ කොසඹෑනුවර ාෙසිතාරාමයෙහි වාසය කළහ. එකල්හි වනාහි සන්‍දක නම් පරිව්‍රාජිකතෙම පිලක්ඛ නම් ගුහායෙහි පන්සියයක් පමණවූ, මහත් පරිව්‍රාජක පිරිස සමග වාසය කරයි. ඉක්බිති ආයුෂ්මත් ආනන්‍ද ස්ථවිරතෙම සවස් වේලෙහි පලසමවතින් නැඟී සිටියේ, භික්‍ෂූන්ට කථාකළහ. ´´ඇවැත්නි, යමු. දේවකටසොභ්භය (-වර්‍ෂාවෙන් සෑරුණු දියවිල) යම් තැනෙක්හිද එහි ගුහාව දැකීම පිණිස එළඹෙන්නෙමුයි´´.
´´ඇවැත්නි එසේය´´ යි ඒ භික්‍ෂූහු ආයුෂ්මත් ආනන්‍ද ස්ථවිරයන්ට උත්තර දුන්හ.
2. ඉක්බිති ආයුෂ්මත් ආනන්‍ද ස්ථවිරයන් වහන්සේ බොහෝවූ භික්‍ෂූන් සමග දේවකටසොභ්භ නම් විල යම් තැනෙක්හිද, එතැනට පැමිණියේය. එකල්හි වනාහි සන්‍දක නම් පරිව්‍රාජකතෙම උස් හඬින්ද, මහ හඬින්ද, නොයෙක් ප්‍රකාර තිරිසන් කථා කියමින් මහත් ශබ්ද පවත්වන්නාවූ මහත් පිරිවැජි පිරිස සමග හුන්නේ වෙයි. එනම්, රජුන් පිළිබඳ කතාය, සොරුන් පිළිබඳ කතාය, මහ ඇමතියන් පිළිබඳ කතාය, සේනාවන් පිළිබඳ කතාය, භය පිළිබඳ කතාය, යුද්Ȁdධ පිළිබඳ කතාය, ආහාර පිළිබඳ කතාය, බොන දේ පිළිබඳ කතාය, ඇඳුම් පිළිබඳ කතාය, නිදන ආසන පිළිබඳ කතාය, මල්මාලා පිළිබඳ කතාය, සුවඳ පිළිබඳ කතාය, නෑයන් පිළිබඳ කතාය, රථ පිළිබඳ කතාය, ගම් පිළිබඳ කතාය, මහගම් පිළිබඳ කතාය, නගරයන් පිළිබඳ කතාය, ජනපද පිළිබඳ කතාය, ස්ත්‍රීන් පිළිබඳ කතාය, සූරයන් පිළිබඳ කතාය, වීථි පිළිබඳ කතාය, දියතොට පිළිබඳ කතාය, පූර්‍ව ඥාති ප්‍රෙතයන් පිළිබඳ කතාය, නොයෙක් ස්වභාවයෙන් යුක්ත කතාය, ලෝකය පිළිබඳව ප්‍රකාශ වන්නාවූ කතාය, සමුද්‍රය පිළිබඳව ප්‍රකාශ වන්නාවූ කතාය, ´මෙසේ වන්නේය, මෙසේ නොවන්නේය´ යන මෙය පිළිබඳ කතාය යන මේවායි,
3. සන්‍දක නම් පරිව්‍රාජකතෙම එන්නාවූ ආනන්‍ද ස්ථවිරයන් දුරදීම දුටුයේය. දැක ස්වකීය පිරිස තැන්පත් කෙළේය. ´´පින්වත්නි, ශබ්ද නොකරව්. මේ ශ්‍රමණ ගෞතමයන්ගේ ශ්‍රාවකයන්වූ ශ්‍රමණවූ ආයුෂ්මත් ආනන්‍ද ස්ථවිර තෙමේ පැමිණෙයි. යම්තාක්ම ශ්‍රමණ ගෞතමයන්ගේ ශ්‍රාවකයෝ කොසඹෑනුවර වෙසෙත්ද, මේ ආනන්‍ද ශ්‍රමණතෙමේ ඔවුන්ගෙන් එක්තරා කෙනෙක. ඒ ආයුෂ්මත්හු වනාහි නිශ්ශබ්ද බැව් කැමැත්තෝය. නිශ්ශබ්දවූ බුදුන් විසින් හික්මවන ලද්දාහුය. නිශ්ශබ්ද භාවයාගේ ගුණ කියන්නෝය. ඒකාන්තයෙන් නිශ්ශබ්වූ පිරිසක් බව දැන පැමිණිය යුතුයයි හඟින්නේය´´ යි කීය. ඉක්බිති පරිව්‍රාජකයෝ නිශ්ශබ්ද වූහ.
4. එකල්හි වනාහි ආයුෂ්මත් ආනන්‍ද ස්ථවිර තෙමේ සන්‍දක නම් පරිව්‍රාජකයා යම් තැනෙක්හිද එතැනට පැමිණියේය. සකල්හි සන්‍දක නම් පරිව්‍රාජකතෙම ආයුෂ්මත් ආනන්‍ද ස්ථවිරයන් වහන්සේට මෙය කීයේය. ´´භවත් ආනන්‍ද තෙමේ පැමිණේවා. භවත් ආනන්‍ද ස්ථවිරයන්ගේ යහපත් ඊමෙකි. බොහෝ කලකින් භවත් ආනන්‍ද ස්ථවිර තෙමේ මේ ආකාරය කළේය. එනම් මෙහි පැමිණීමෙනි. පින්වත් ආනන්‍ද ස්ථවිරතෙමේ වැඩහිඳීවා. මේ ආසනය පනවන ලදැයි´´ කීය. ආයුෂ්මත් ආනන්‍ද ස්ථවිර තෙම පනවන ලද අත්නෙහි හුන්නේය. සන්‍දක නම් පරිව්‍රාජකතෙමේද එක්තරා මිටි අස්නක් ගෙණ එක් පැත්තක හුන්නේය. ඒක් පැත්තක හුන්නාවූ සන්‍දක නම් පරිව්‍රාජකයාට ආයුෂ්මත් ආනන්‍ද ස්ථවිර තෙම මෙසේ කීය. ´´සන්දකය, දැන් කිනම් කථාවකින් යුක්තව හුන්නහුද, තොපගේ කිනම් අතුරු කථාවක් නතර කරණ ලද්දීද?´´
´´භවත් ආනන්‍ද ස්ථවිරය, මේ කථාව තිබේවා. අපි යම් කථාවකින් යුක්තව දැන් හුන්නෙමුද, මේ කථාව භවත් ආනන්‍ද ස්ථවිරයන්ට පසුවද ඇසීමට දුර්‍ලභ නොවන්නීය. භවත් ආනන්‍ද ස්ථවිරයන්ටම ස්වකීය ආචාය්‍ර්‍යවරයන්ගේ ඉගැන්වීමවූ දැහැමි කථාවක් වැටහේවා. එය මැනවැයි.´´
´´සන්දකය, එසේ වී නම් අසව. යහපත්කොට මෙනෙහි කරව. කියන්නෙමි.´´
´´එසේය, පින්වතුන් වහන්සැ´´ යි සන්‍දක නම් පරිව්‍රාජක තෙම ආයුෂ්මත් ආනන්‍ද ස්ථවිරයන් වහන්සේට උත්තර දුන්නේය. ආයුෂ්මත් ආනන්‍ද ස්ථවිරතෙම මෙය වදාළේය.
5. ´´ඒ සන්දකය, ඒ දන්නාවූ දක්නාවූ සම්‍යක් සම්බුද්ධවූ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් නුවණැති පුරුෂ තෙමේ යමක් ඒකාන්ත උතුම් හැසිරීමකැයි නොවසන්නාවූද වසන්නේ වී නමුත් සම්බන්‍ධය කුසල ධර්‍ම මාර්‍ගයයි, සිත් නොගන්නාවූද අබ්‍රහ්මචරිය වාස සතරක්ද අස් වැසීමක් නැති බ්‍රහ්මචරිය වාස සතරක්ද ප්‍රකාශ කරණ ලද්දාහ.´´
´´භවත් ආනන්‍ද සථවිරයෙනි, දන්නාවූ දක්නාවූ සම්‍යක් සම්බුද්ධවූ ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් යමක් නුවණ ඇති පුරුෂ තෙම බ්‍රහ්මචරියාවකැයි නොවසන්නේද වසන්නේ හෝ කුසල ධර්‍ම මාර්‍ගයයි සිත් නොගන්නේද එවැනි කවර නම් අබ්‍රහ්මචරිය වාස සතරක් ප්‍රකාශ කරණ ලද්දාහුද´´
6. ´´සන්දකය, මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් ශාස්තෘවරයෙක් (ආගම් කතෘවරයෙක්) මෙබඳු වාද ඇත්තේ මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තේවෙයි. ´´දන් දීමෙන් පලක් නැත, පූජා කිරීමෙන් පලක් නැත, පුද පඬුරු දීමෙන් පලක් නැත, යහපත් අයහපත් කර්‍මයන්ගේ ඵලයක් විපාකයක් නැත, පරලොව වසන්නවුන්ගේ මෙලොව ඉපදීමක් නැත. මෙලොව වසන්නවුන්ගේ පරලොව ඉපදීමක් නැත. මවට කරණ හොඳ නරකවල විපාක නැත, පියාට කරණ හොඳ නරකවල විපාක නැත, මළ පසු නැවතද උපදනා සත්‍වයෙක් නැත, යමෙක් තුමූ මේ ලෝකයද පරලෝකයද තෙමේ විශිෂ්ට ඥානයෙන් දැන ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කොට ප්‍රකාශ කෙරෙත්ද, එබඳුවූ යහපත් මගට පැමිණියාවූ යහපත් මාර්‍ගයෙහි පිළිපන්නාවූ මහණ බමුණෝ ලෝකයෙහි නැත්තාහ. මේ පුරුෂතෙම සතර මහා භූතයන්ගෙන් හටගත්තාවූ යම් කලෙක මැරෙයිද එකල්හි ශරීරයේ පෘථිවි ධාතුව පිටත පෘථිවි ධාතුවට එක්වෙයි. අනුව යයි. ආපොධාතුව ආපො ධාතුවට එක්වෙයි. අනුව යයි. තෙජො ධාතුව තෙජො ධාතුවට එක්වෙයි. අනුව යයි. වායො ධාතුව වායො ධාතුවට එක්වෙයි අනුව යයි. ඉන්‍ද්‍රියයෝ අහසට යත්. ඇඳ පස්වෙනි කොට ඇති පුරුෂයෝ මලහු ගෙනයත්. පින් කෙළේය පවු කෙළේය යන ගුණයද සොහොන දක්වා පමණක් පැනෙත්. පරෙවියන්ගේ පාටට බඳු පාට ඇති ඇට ඉතිරි වෙත්. දෙනලද දන් පුද අලුවලින් කෙලවර විය. දානය නම් මෝඩයන් විසින් පනවන ලද්දකි. යම් කිසිවෙක් කරණ ලද කර්‍මයෙහි විපාක ඇතැයි කියත්ද, එය ඔවුන්ගේ හිස්වූ මුසාවූ ප්‍රලාපයකි. බාලයෝත් පණ්ඩිතයෝත් ශරීරයාගේ භෙදයෙන් සිඳෙත්, විනාශ වෙත්, මරණින් මත්තෙහි නොවෙත් යයි කියත්ද.
´´සන්දකය, එහි නුවණ ඇති පුරුෂතෙම මෙසේ කල්පනා කරයි, මේ පින්වත් ශාස්තෘ තෙමේ වනාහි මෙබඳු වාද ඇත්තේ මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තේ වෙයි. දීමෙන් පලක් නැත. පූජා කිරීමෙන් පලක් නැත. පුද පඬුරු යැවීමෙන් පලක් නැත. කරණ ලද හොඳ නරක කර්‍මයන්ගේ ඵලයක් විපාකයක් නැත, පරලොව වසන්නවුන්ගේ මෙලොව ඉපදීමක් නැත. මෙලොව වසන්නවුන්ගේ පරලොව ඉපදීමක් නැත. මවට කරණ හොඳ නරකවල විපාක නැත, පියාට කරණ හොඳ නරකවල විපාක නැත, මළ පසු උපදින්නෙක් නැත, යමෙක් මේ ලෝකයද පරලෝකයද තෙමේ විශිෂ්ට ඥානයෙන් දැන ප්‍රත්‍යක්‍ෂ කොට ප්‍රකාශ කෙරෙත්ද? ලෝකයෙහි එබඳුවූ යහපත් මාර්‍ගයට පැමිණියාවූ මනාව පිළිපන්නාවූ මහණ බමුණෝ නැත්තාහුය. සතර මහා භූතයන්ගෙන් හටගත්තාවූ මේ පුරුෂතෙම මේ පුරුෂතෙම යම් කලෙක මැරෙයිද එකල්හි ශරීරයේ පෘථිවි ධාතුව පිටත පෘථිවි ධාතුවට එක්වෙයි. අනුව යයි. ආපොධාතුව ආපො ධාතුවට පැමිණෙයි. අනුව යයි. තෙජො ධාතුව තෙජො ධාතුවට එක්වෙයි. අනුව යයි. වායො ධාතුව වායො ධාතුවට එක්වෙයි අනුව යයි. ඉන්‍ද්‍රියයෝ අහසට යත්. ඇඳ පස්වෙනි කොට ඇති පුරුෂයෝ මළහු ගෙනයත්. සොහොන දක්වා ගුණ අගුණ කීම් පැනෙත්. පරෙවියන්ට බඳු පාට ඇති ඇට ඉතිරි වෙත්. කරන ලද දාන පූජා හලුවීමෙන් කෙලවර වෙත්. මේ දානය වනාහි මෝඩයන් විසින් පනවන ලද්දකි. යම් කිසිකෙනෙක් දානයෙහි විපාක ඇත යනාදිය කියත්ද, එය ඔවුන්ගේ හිස්වූ බොරු කථාවකි. අඥානයෝද පණ්ඩිතයෝද ශරීරයාගේ බිඳීමෙන් සිඳෙන්නාහුය. විනාශවන්නාහුය. මරණින් මත්තෙහි නොවෙත් යයි කියත්ද. ඉදින් මේ පින්වත් ශාස්තෘහුගේ වචනය සත්‍ය වේනම් මා විසින් මොහුගේ ශාසනයෙහි නොකරනලද මහණ කමක් කරණලදී.
මා විසින් මොහුගේ ශාසනයෙහි නොවසනලද බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාවක් වසනලදී. මේ මහණදම්හි ශාස්තෘ ශ්‍රාවක යන අපි දෙදෙනම සමවූවාහු සමාන බවට පැමිණියාහු වෙමු. යම් ඒ මම ශරීරයාගේ භේදයෙන් දෙදෙනම සිඳෙන්නෙමු. නැසෙන්නෙමු, මරණින් මත්තෙහි නොවන්නෙමුයි, නොකියමි. මේ පින්වත් ශාස්තෘහුගේ වනාහි නග්න බව මුඩු බව උක්කුටුකව වීය්‍ර්‍ය කිරීම හිසකේ රැවුල් ඉදිරීම වැඩියක් වේ. යම් ඒ මම අඹු දරුවන්ගේ පීඩා සහිත සයනයෙන් යුක්තව වාසය කරමින් කසී වස්ත්‍ර සඳුන් පරිභෝග කරමින් මල් ගඳ විලවුන් දරමින් රන් රිදීඉවසමින් මේ පින්වත් ශාස්තෘවරයා හා පරලෙව්හි සමාන ගති ඇත්තෙක් වන්නෙමි. ඒ මම කුමක් දැන කුමක් දැක මේ ශාස්තෘන් වෙත බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාවෙහි හැසිරෙම්දැයි හෙතෙම මේ බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍ය වාසයක් නොවේයයි මෙසේ දැන ඒ බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යයෙන් කලකිරී බැහැර යෙයි. සන්දකය, මේ වනාහි ඒ දන්නාවූ දක්නාවූ අර්හත්වූ සම්‍යක්සම්බුද්ධවූ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් ප්‍රකාශ කරණ ලද්දාවූ නුවණ ඇති පුරුෂතෙම ඒකාන්තයෙන් නොවසන්නාවූද, වාසය කරන්නේ හෝ කුසලධර්‍ම මාර්‍ගයෙකැයි සතුටු නොවන්නාවූද මේ පළමුවන අබ්‍රහ්මචය්‍ර්‍ය වාසයවේ.
7. ´´සන්දකය, නැවත අනිකක්ද කියමි. මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් ශාස්තෘ කෙනෙක් මෙබඳු වාද ඇත්තේ වෙයි. මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තේ වෙයි. ´පව් කරන්නාහටද, පව් කරවන්නාහටද, අනුන්ගේ අත් පා ආදිය සිඳින්නාහටද, සිඳුවන්නාහටද, අනුන් පෙළන්නාහටද, අනුන් පෙළඹවන්නාහටද, අනුන්ට ශෝක කරන්නාහටද, කරවන්නාහටද, අනුන් වෙහෙස කරන්නාහටද, කරවන්නාහටද, සතුන් මරන්නාහටද, සොරකම් කරන්නාහටද, ගෙවල් බිඳින්නාහටද, ගම් පහරන්නාහටද, එක ගෙයක් බිඳින්නාහටද, මං පහරන්නාහටද, අන් අඹුවන් කරා යන්නාහටද, බොරු කියන්නාහටද, ඕනෑ කමින්ම පවු කරන්නාහටද පාපය සිදු නොවේ. මුවහත් ආයුධවලින් යුත් චක්‍රයකින් යමෙක් මේ පොළොවෙහි සතුන් එක මස් ගොඩක් එක මස් රැසක් කරන්නේ නම් ඒ හේතුවෙන්ද පාපයක් නැත්තේය. පාපයාගේ පැමිණීමක් නැත්තේය. ඉදින් ගඞ්ගානම් ගඟේ දකුණු ඉවුරටද මරමින්, මරවමින්, අත් පා සිඳිමින්, සිඳුවමින්, අනුන් පෙළමින්, පෙළවමින්, යන්නේ නම් ඒ හේතුවෙන්ද පාපයක් නැත්තේය. පාපයාගේ පැමිණීමක් නැත්තේය. ඉදින් ගඞ්ගානම් ගඟේ උතුරු ඉවුරටද දෙමින් දෙවමින් පුදමින් පුදවමින් යන්නේ නම් ඒ හේතුවෙන්ද පිනක් නැත්තේය. පින් පැමිණීමක් නැත්තේය. දීමෙන් ඉන්‍ද්‍රිය දමනයෙන් සංවරයෙන් සත්‍ය වචනයෙන් පිනක් නැත්තේය. පින් පැමිණීමක් නැත්තේයයි කියත්ද, සන්දකය, ඒ ශාසනයෙහි නුවණ ඇති පුරුෂතෙම මෙසේ කල්පනා කරයි. ´මේ භවත් ශාස්තෘතෙම වනාහි මෙබඳු වාද ඇත්තෙක් මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තෙක් වේ. පව් කරන්නාහට පව් කරවන්නාහට, අත් පා ආදිය සිඳින්නාහට, සිඳුවන්නාහට අනුන් පෙළන්නාහට පෙළවන්නාහට අනුන් ශොක කරන්නාහට ශොක කරවන්නා හට අනුන් වෙහෙස කරන්නාහට, කරවන්නාහට, සතුන් මරන්නාහට, සොරකම් කරන්නාහට, ගෙවල් බිඳින්නාහට, ගම් පහරන්නාහට, එක ගෙයක් බිඳින්නාහට, මං පහරන්නාහට, බොරු කියන්නාහට, ඕනෑ කමින්ම පවු කරන්නාහට, අන් අඹුවන් කරා යන්නාහට, පාපයක් සිදු නොවේ. මුවහත් ආයුධ ඇති චක්‍රයෙන්ද, ඉදින් යමෙක් මේ පොළොවෙහි සතුන් එක මස් ගොඩක් එක මස් රැසක් කරන්නේ නම් ඒ හේතුවෙන් පාපයක් නැත්තේය. පාපය පැමිණීමක් නැත්තේය. ඉදින් ගඞ්ගානම් ගඟේ දකුණු ඉවුරටද මරමින්, මරවමින්, සිඳිමින්, සිඳවමින්, පෙළමින්, පෙළවමින්, යන්නේ නම් ඒ හේතුවෙන්ද පාපයක් නැත්තේය. පාපයාගේ පැමිණීමක් නැත්තේය. ඉදින් ගඞ්ගානම් ගඟේ උතුරු ඉවුරටද දෙමින් දෙවමින් පුදමින් පුදවමින් යන්නේ නම් ඒ හේතුවෙන්ද පිනක් නැත්තේය. පින් පැමිණීමක් නැත්තේය. දීමෙන් ඉන්‍ද්‍රිය දමනයෙන් සංවරයෙන් සත්‍ය වචනයෙන් පිනක් නැත. පින් පැමිණීමක් නැතැයි කියන්නේද, ඉදින් පින්වත් ශාස්තෘහුගේ වචනය සත්‍යය නම් මා විසින් මේ ශාසනයෙහි කරණලද නොකරනලද මේ ශාසනයෙහි මා විසින් නොවසනලද බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාවක් වසනලදී. අපි දෙදෙනම මෙහි සම සම ගුණ ඇත්තාහු සමාන බවට පැමිණියාහු වෙමු. යම් ඒ මමත් පවු කරන්නාවු අප දෙදෙනාට පාපය නොවේයයි නොකියමි. මේ භවත් ශාස්තෘහුගේ වනාහි නග්න බව මුඩු බව උක්කුටුකව වීය්‍ර්‍ය කිරීම හිසකේ රැවුල් ඉදිරීම වැඩිවූවක් වේ. යම් ඒ මම පුත්‍ර සම්බාධ ඇත්තාවූ සයනයෙන් යුක්තව වාසය කරමින් කසී වස්ත්‍රයන් පරිභෝග කරමින් මල් ගඳ විලවුන් දරමින් රන් රිදීඉවසමින් මේ භවත් ශාස්තෘන් වහන්සේ හා සමවූ ගති ඇතිව පරලෙව්හි වන්නේ ඒ කුමක් දැන කුමක් දැක මේ ශාස්තෘන් වෙත බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාවෙහි හැසිරෙන්නෙම්දැයි හෙතෙම මේ අබ්‍රහ්මචය්‍ර්‍ය වාසයයි මෙසේ දැන ඒ බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාවෙන් කලකිරී බැහැර යෙයි. සන්දකය, මේ වනාහි ඒ දන්නාවූ දක්නාවූ අර්හත් සම්‍යක්සම්බුද්ධවූ ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් ප්‍රකාශ කරණ ලද නුවණ ඇති පුරුෂතෙම ඒකාන්තයෙන් බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාවෙහි නොවසන්නාමද, වාසය කරන්නේ හෝ කුසලධර්‍ම මාර්‍ගයයි සතුටු නොවන්නාවූද දෙවන අබ්‍රහ්මචය්‍ර්‍ය වාසයවේ.
8. ´´සන්දකය, නැවත අනිකක්ද කියමි. මේ ලොකයෙහි ඇතැම් ශාස්තෘවරයෙක් මෙබඳු වාද ඇත්තේ මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තේ වෙයි. ´සත්‍වයන්ගේ කෙලෙසීමට හේතුවක් ප්‍රත්‍යයක් (කරුණක්) නැත. හේතුවක් නැතුව ප්‍රත්‍යයක් නැතුව සත්වයෝ කෙලෙසෙන්නාහුය. සත්‍වයන්ගේ පිරිසිදුවීමට හේතුවක් ප්‍රත්‍යයක් නැත. හේතුවක් ප්‍රත්‍යයක් නැතිවම සත්වයෝ පිරිසිදු වෙත්. සත්‍වයන්ගේ පිරිසිදුවීමට හා අපිරිසිදුවීමට බලයක් නැත. වීය්‍ර්‍යයක් නැත. පුරුෂ ශක්තියක් නැත. පුරුෂ පරාක්‍රමයක් නැත. සියලු සත්වයෝ සියලු ප්‍රාණීහු සියලු භූතයෝ සියලු ජීවයක් ඇත්තෝ වසඟයක් නැතිව බලයක් නැතිවම වීය්‍ර්‍යයක් නැතිවම එක්තරා නියමයකින් ඒ ඒ ජාතිවල ඉපිද සුවදුක් දෙක විඳිත්යයි කියත්. සන්දකය, ඒ ශාසනයෙහි නුවණ ඇති පුරුෂ තෙම මෙසේ සලකයි. ´´මේ පින්වත් ශාස්තෘතෙමේ වනාහි මෙබඳු වාද ඇත්තෙක් මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තෙක් වේ. සත්‍වයන්ගේ කෙලසීමට හේතුවක් ප්‍රත්‍යයක් නැත. හේතුවක් ප්‍රත්‍යයක් නැතිවම සත්වයෝ කෙලෙසෙන්නාහුය. සත්‍වයන්ගේ පිරිසිදුවීමට හේතුවක් ප්‍රත්‍යයක් නැතුවම සත්වයෝ පිරිසිදු වෙත්. පිරිසිදුවීමට හා අපිරිසිදුවීමට බලයක් වීය්‍ර්‍යයක් පුරුෂ ශක්තියක් පුරුෂ පරාක්‍රමයක් නැත. සියලු සත්වයෝ සියලු ප්‍රාණීහු සියලු භූතයෝ සියලු ජීවයෝ වසඟයක් නැතිවම බලයක් නැතිවම වීය්‍ර්‍යයක් නැතිවම එක්තරා නියමයකින් ඒ ඒ ජාතිවල ඉපිද සැප දුක් දෙක විඳිත්ය´´ යි කියත්. ඉදින් මේ පින්වත් ශාස්තෘහුගේ වචනය සත්‍යනම් මා විසින් මේ ශාසනයෙහි මහණකමක් මා විසින් නොවසනලද බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාවක් නොකරන ලද අපි දෙදෙනම මෙහි සම සම ගුණ ඇත්තාහු, සමාන බවට පැමිණියාහු වෙමු. ´යම් ඒ මම දෙදෙන හේතුවක් නැතුව ප්‍රත්‍යයක් නැතුව පිරිසිදු වන්නෙමුයි නොකියමු. මේ භවත් ශාස්තෘහුගේ වනාහි නග්න බව මුඩු බව උක්කුටුකයෙන් වීය්‍ර්‍ය කිරීම හිසකේ රැවුල් ඉදිරීම වැඩියක් වේ. යම් බඳු මම අඹු දරු සම්බාධ ඇති සයනයෙන් යුක්තව වාසය කරමින් කසී වස්ත්‍ර සඳුන් පරිභෝග කරමින් මල් ගඳ විලවුන් දරමින් රන් රිදී පිළිගනිමින් මේ පින්වත් ශාස්තෘන් හා පරලෙව්හි සම සමව ගති ඇත්තෙක් වන්නෙමි. එබඳු මම කුමක් දැන කුමක් දැක මේ ශාස්තෲ වෙත මහණකමෙහි හැසිරෙන්නෙම්දැයි හෙතෙම මේ අබ්‍රහ්මචය්‍ර්‍ය වාසයයි, මෙසේ දැන ඒ මහණකමෙහි කලකිරී බැහැරයෙයි. සන්දකය, මේ වනාහි ඒ දන්නාවූ දක්නාවූ අර්හත් සම්‍යක්සම්බුද්ධවූ ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් ප්‍රකාශ කරණ ලද්දාවූ නුවණ ඇති පුරුෂතෙම ඒකාන්තයෙන් බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාවෙහි නොවසන්නාවූද, වසන්නේ හෝ කුසලධර්‍ම මාර්‍ගයයි සතුටු නොවන්නාවූද ඒ තුන්වන අබ්‍රහ්මචය්‍ර්‍ය වාසයවේ.
9. ´´සන්දකය, නැවතද අනිකක් කියමි. මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් ශාස්තෘවරයෙක් මෙබඳු වාද ඇත්තේ මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තේ වෙයි. නොකරන ලද්දාවූ නොකළ විධාන ඇත්තාවූ නිර්මිත නොකරන ලද්දාවූ නිර්මිත නොකරවන ලද්දාවූ වඳවූ පර්‍වතකූට මෙන් සිටියාවූ මහ කණුවක්මෙන් සිටියාවූ මේ කොටස් සතක් වෙත්. ඔවුහු කම්පා නොවෙත්. නොපෙරලෙත්. ඔවුනොවුන්ට පීඩා නොකෙරෙත්. අන්‍යොන්‍යයන්ගේ සැපය පිණිස හෝ දුක පිණිස හෝ සැප දුක් පිණිස හෝ සමර්ථ නොවෙත්. කවර සතක්ද යත්? පෘථිවිධාතු සමූහය, ආපෝ ධාතු සමූහය, තේජෝ ධාතු සමූහය, වායෝ ධාතු සමූහය, ධාතු සමූහය, සැපය, දුකය, ජීවිතෙන්‍ද්‍රියය යන මේ සතයි. මේ සමූහ හත නොකරණ ලද්දාවූ, නොකළ විධාන ඇත්තාවූ, නොමවන ලද්දාවූ, මැවීම නොකවරන ලද්දාවූ, වඳවූ පර්‍වත කූට මෙන් සිටියාවූ, කණු මෙන් සිටියාවූ, ස්ථිරව සිටියාවූ, කොටස් සත වෙත්. ඔවුහු කම්පා නොවෙත්. නොපෙරළෙත්. ඔවුනොවුන් නොපෙළත්,ඔවුනොවුන්ගේ සැපය පිණිස හෝ දුක පිණිස හෝ සැප දුක් පිණිස හෝ සමර්ථ නොවෙත්. එහි නසන්නෙක් හෝ, නැසීම කරවන්නෙක් හෝ, අසන්නෙක් හෝ, ඇසීම කරවන්නෙක් හෝ, දැනගන්නෙක් හෝ, දැනගැනීම කරවන්නෙක් හෝ නැත්තේය. යම් කෙනෙකුන් තියුණුවූ ශස්ත්‍රයෙන් (ආයුධයෙන්) හිස සිඳීද, කිසිවෙක් කිසිවක්හු ජීවිතයෙන්ද තොර නොකෙරෙයි. සත්වැදෑරුම්වූම සමූහ අතරෙන් ආයුධය විවරයට පැමිණෙයි. මේ ප්‍රධාන යෝනි තුදුස්ලක්‍ෂයක් වෙත්. හැටසියයක්ද, සසියයක්ද වෙත්. කර්‍මය පිළිබඳ පන්සියයක්ද, කර්‍ම පසක්ද, කර්‍ම තුනක්ද, කර්‍ම දෙකක්ද, කර්‍මයක්ද, අර්‍ධ කර්‍මයක්ද, දෙසැට දෘෂ්ටි ප්‍රතිපදාද, දෙසැට අන්තර කල්පයෝද, සවැදෑරුම් අභිජාතීහුද, පුරුෂභූමි අටක්ද, ආජීවක වෘත්ති එකුන්පනස්සියයක්ද, පරිව්‍රාජක ප්‍රව්‍රජ්‍යා එකුන්පනස්සියයක්ද, ඉන්‍ද්‍රිය සියක්විස්සක්ද, නිරය සියක්තිසක්ද, රජොධාතූන් (රජස් විසිරෙන තැන්) සතිසක්ද, සංඥා ඇති ගර්‍භ සතක්ද, සංඥා නැති ගර්‍භ සතක්ද, නිගණ්ඨි ගර්‍භ සතක්ද, දෙවියෝ සත්දෙනෙක්ද, මිනිස්සු සත් දෙනෙත්ද, පිසාචයෝ සත්දෙනෙක්ද, මහවිල් සතක්ද, ගණ්ඨිකා (ගැට) සතක්ද, මහා ප්‍රපාත සතක්ද, කුඩා ප්‍රපාත සත්සියයක්ද, මහා සිහින සතක්ද, කුඩා සිහින සත්සියයක්ද, යමක්හු බාලයෝද, පණ්ඩිතයෝද, සන්‍ධාහනය කොට ගමන්කොට දුක්ඛයාගේ කෙළවර කරන්නාහුද, එබඳු මහා කල්ප සම්බන්‍ධ අසූහතර ලක්‍ෂයක් වෙත්. එහි මම මේ සීලයෙන් හෝ මේ වෘතයෙන් හෝ මේ තපසින් හෝ මේ බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාවෙන් හෝ නොපැසුනාවූ කර්‍මය හෝ පැසවන්නෙමි. පැසවූ කර්‍මය හෝ ස්පර්‍ශ කර කෙළවර කරන්නෙමියි, මෙසේ ද්‍රොණයෙන් මැන්නාක් මෙන් කෙළවර කරණ ලද සුවදුක් සංසාරයෙහි නැත්තේය. පිරිහීම හා වැඩීම නැත්තේය. උස් පහත්වීම නැත්තේය. යම්සේ නූල් බෝලයක් දැමූ කල්හි ලිහනු ලැබීමට පැමිනේද, මෙපරිද්දෙන්ම අඥානයෝද, නුවණැත්තෝද සන්‍ධාවාහනය කොට, ගමන්කොට දුක් කෙළවර කරන්නාහුයයි කියත්.
10. ´´සන්දකය, එහි නුවණ ඇති පුද්ගල තෙමේ මෙසේ සලකයි. මේ පින්වත් ශාස්තෘ තෙමේ වනාහි මෙබදු වාද ඇත්තේ මෙබඳු දෂ්ටි ඇත්තේ වේ. නොකරණ ලද්දාවූ නොකරන ලද විධාන ඇත්තාවූ නොමවන ලද්දාවූ මැවීම නොකරවන ලද්දාවූ වඳවූ පර්‍වත මෙන් සිටියාවූ නගර දොරටු කණුව මෙන් සිටියාවූ මේ කොටස් හතක් වෙත්. ඔවුහු කම්පා නොවෙත්. වෙනස් නොවෙත්, එකිනෙකට බාධා නොකරත්. ඔවුනොවුන්ගේ සැප පිණිස හෝ දුක් පිණිස හෝ සැප දුක් දෙක පිණිස හෝ සමර්ථ වෙත්. කවර සතක්ද යත්? පෘථිවිධාතු සමූහය, ආපො ධාතු සමූහය, තේජො ධාතු සමූහය, වායෝ ධාතු සමූහය, සැපය, දුකය, ජීවිතෙන්‍ද්‍රියය යන මේ සතයි. මේ කොටස් හත නොකරණ ලද්දාහු, නොකරවන ලද්දාහු, නොමවන ලද්දාහු, නොමවවන ලද්දාහු, පර්‍වත මෙන් සිටියාහු, නගර දොරටු කණු මෙන් සිටියාහු වෙත්. ඔවුහු නොසෙල්වෙත්. වෙනස් නොවෙත්, ඔවුනොවුන්ට බාධා නොකරත්, ඔවුනොවුන්ගේ සැපය පිණිස හෝ දුක පිණිස හෝ සැප දුක් දෙක පිණිස හෝ සමර්ථ නොවෙත්. ඒ කොටස් සතෙහි නසන්නෙක් හෝ, නස්වන්නෙක් හෝ, අසන්නෙක් හෝ, අස්වන්නෙක් හෝ, දැනගන්නෙක් හෝ, දැනගන්වන්නෙක් හෝ නැත්තේය. යමෙක් තියුණුවූ ආයුධයකින් යමෙකුගේ හිස සිඳීද, කිසිවෙක් කිසිවකුත් ජීවිතයෙන් තොර නොකෙරෙයි. සත්වැදෑරුම් කොටස් අතරෙන් ආයුධය සිදුරු ඔස්සේ යයි. මේ ප්‍රධාන වර්‍ග දාහතර ලක්‍ෂයක් වෙත්. අනික් වර්‍ග හයදාස්හයසියයක්ද හයසියයක්ද වෙත්. කර්‍ම පන්සියයක්ද, කර්‍ම පසක්ද, කර්‍ම තුනක්ද, කර්‍ම දෙකක්ද, කර්‍මයක්ද, අර්‍ධ කර්‍මයක්ද, දෙසැටක් ප්‍රතිපදාද, හැටදෙකක් අතුරු කල්පද, අභිජාති සයක්ද, පුරුෂභූමි අටක්ද, ආජීවක පැවතුම් එකසියහතලිස්නවයක්ද, පරිව්‍රාජක මහණකම් එකසියහතලිස්නවයක්ද, නාගමණ්ඩල සතයන් එකසියහතලිස්නවයක්ද, ඉන්‍ද්‍රියයන් දෙදහසක්ද, නිරය තුන්දහසක්ද, අත්පුටු පාපුටු ආදිය සතිසක්ද, ඔටු ගොන් ආදී ජාති සතක්ද, හැල් යව ආදී ජාති සතක්ද, උක් හුණ බට ආදී ජාති සතක්ද, දෙවියෝ සත්දෙනෙක්ද, මනුෂ්‍යයෝ සත් දෙනෙත්ද, පිසාචයෝ සත්දෙනෙක්ද, මහවිල් සතක්ද, ගණ්ඨිකා සතක්ද, මහා ප්‍රපාත සතක්ද, කුඩා ප්‍රපාත සත්සියයක්ද, මහා සිහින සතක්ද, කුඩා සිහින සත්සියයක්ද, වෙත්. යමක්හු බාලයෝද, පණ්ඩිතයෝද, ගමන්කොට දුක් කෙළවර කරන්නාහුද, එබඳු මහා කල්ප අසූහතර ලක්‍ෂයක්ද වෙත්. එහි මම මේ සීලයෙන් හෝ මේ වෘතයෙන් හෝ තපසින් හෝ බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාවෙන් හෝ නොපැසුනාවූ කර්‍මය හෝ පැසවන්නෙමි. පැසුනාවූ කර්‍මය හෝ විඳ විඳ කෙළවර කරන්නෙමියි, මෙසේ ද්‍රොණයෙන් (නැලි සතරක බඳුන) මැන්නාක් මෙන් සීමා කළාවූ සැපදුක් සසර නැත්තේය. පිරිහීමක් වැඩීමක් නැත්තේය. උස් පහත්කම් නැත්තේය. යම්සේ නම් නූල් බෝලයක් දැමූ කල්හි ලිහෙමින් වැටෙයිද, මෙපරිද්දෙන්ම අඥානයෝද, පණ්ඩිතයෝද, සසර ගමන්කොට දුක් කෙළවර කරන්නාහුයයි එහි නුවණැති පුරුෂතෙමේ කියත්.
´´ඉදින් මේ පින්වත් ශාස්තෘහුගේ වචනය සත්‍යනම්, මා විසින් මෙහි නොකරන ලද්දක් කරණ ලදී. මා විසින් මෙහි නොවැසුවාසූ බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාවක් වසන ලදී. අපි දෙදෙනම මෙහි සම සම ගුණ ඇත්තෝ සමාන බවට පැමිණියෝ වෙමු. යම්බඳුවූ මමද දෙදෙන ගමන් කොට දුක් කෙළවර කරන්නෙමුයි නොකියමි. මේ පින්වත් ශාස්තෘහුගේ නග්නබව, මුඩුබව, උක්කුටුකයෙන් වීය්‍ර්‍යය කිරීම, හිසකේ රැවුල් ඉදිරීම වැඩියක්ම වේ. යම්බඳු මම අඹුදරුවන්ගේ කරදර ඇති සයනයෙන් යුක්තව වාසය කරමින් කසී වස්ත්‍ර සඳුන් පරිභෝග කරමින් මල්ගඳ විලවුන් දරමින් රන්රිදී ඉවසමින් මේ පින්වත් ශාස්තෘන් හා පරලෙව්හි සම සම ගති ඇත්තෙක් වන්නෙමි. ඒ මම කුමක් දැන කුමක් දැක මේ ශාස්තෘන් වෙත බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාවෙහි හැසිරෙන්නෙම්දැයි සිතා හෙතෙම මේ අබ්‍රහ්මචය්‍ර්‍ය වාසයයි, මෙසේ දැන ඒ බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාවෙන් කලකිරී බැහැර වෙයි.
11. ´´සන්දකය, යම් තැනෙක්හි නුවණ ඇති පුරුෂතෙම ඒකාන්තයෙන් බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාවෙහි නොවසන්නේද, වසන්නේ හෝ කුසල ධර්‍ම මාර්‍ගයයි සතුටු නොවන්නේද?´´
´´සන්දකය, යම් තැනෙක්හි නුවණැති පුරුෂ තෙමේ බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාවෙහි නොවසන්නේද, වසන්නේ හෝ ඒකාන්තයෙන් කුසල ධර්‍ම මාර්‍ගයයි සතුටු නොවන්නේද, දන්නාවූ, දක්නාවූ, අර්හත් සම්‍යක්සම්බුද්ධවූ ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් ප්‍රකාශ කරණ ලද්දාවූ ඒ මේ අබ්‍රහ්මචය්‍ර්‍ය වාස සතර වෙත්.
12. ´´පින්වත් ආනන්‍ද ස්ථවිරයෙනි, යම් තැනෙක්හි නුවණ ඇති පුරුෂතෙම ඒකාන්තයෙන් බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාවෙහි නොවසන්නේද, වසන්නේ හෝ කුසල ධර්‍ම මාර්‍ගයයි සතුටු නොවන්නේද, දන්නාවූ, දක්නාවූ, අර්හත් සම්‍යක්සම්බුද්ධවූ ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් ප්‍රකාශ කරණ ලද්දාවූ අස්වැසීමක් නැති ඒ බ්‍රහ්මචය්‍යර්‍ා සතර කවරහුද?´´
13. ´´සන්දකය, මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් ශාස්තෘවරයෙක් සර්‍වඥව, සියල්ල දන්නෙක්ව සුළුවූයේ යන්නාවූද, සිටින්නාවූද, නිදන්නාවූද, නොනිදන්නාවුද, මට නිරන්කරයෙන් සියල්ල නුවණින් දැකිම එළඹ සිටියේයයි, සියල්ල දක්නා ඥානයක් ඇතැයි ප්‍රකාශ කෙරේද, හෙතෙම හිස් ගෙයටද පැමිණෙයි. පිණ්ඩපාතයද නොලබයි. බල්ලෙක්ද ඔහු දෂ්ටකරයි. නපුරු ඇතෙකුටද සම්මුඛ වෙයි. නපුරු අශ්වයෙකුටද සම්මුඛ වෙයි. නපුරු ගොනෙකුටද සම්මුඛ වෙයි. ස්ත්‍රියගේද පුරුෂයාගේද නමද ගෝත්‍රයද අසයි. ගමකද, මහගමකද, නමද, මගද අසයි. හෙතෙම මේ කුමක්දැයි අසන ලද්දේ හිස් ගෙයකට මා විසින් පැමිණිය යුතු වූයේය. එහෙයින් පැමිණියෙමි. මා විසින් පිණ්ඩපාතය නොලැබිය යුතු වූයේය. එහෙයින් නොලැබූවෙමි. බල්ලා විසින් දෂ්ට කළ යුතු වූයේය. එහෙයින් දෂ්ට කරණ ලද්දේ වෙමි. නපුරු ඇතෙකුට සම්මුඛ විය යුතු වූයේය. එහෙයින් සම්මුඛ විය. නපුරු අශ්වයෙකුට සම්මුඛ විය යුතු වූයේය. එහෙයින් සම්මුඛ විය. නපුරු ගොනෙකුට සම්මුඛ විය යුතු වූයේය. එහෙයින් සම්මුඛ විය. ස්ත්‍රියගේද පුරුෂයාගේද නමද ගොත්‍රයද ඇසිය යුතු වූයේය. එහෙයින් ඇසුවෙමි. ගමක නියම්ගමක නමද මගද ඇසිය යුතු වූයේය. එහෙයින් ඇසුවෙමියි කියයි.
14. ´´සන්දකය, එහි නුවණ ඇති පුරුෂතෙම මෙසේ සලකයි. ´මේ පින්වත් ශාස්තෘ තෙමේ වනාහි සර්‍වඥව, සියල්ල දන්නෙක්ව යන්නාවූද, සිටින්නාවූද, නිදන්නාවූද, නොනිදන්නාවුද, මට නිරන්තරයෙන් සියල්ල නුවණින් දැකීම එළඹ සිටියේයයි නිරවශේෂවූ ඥාන දර්‍ශනයක් ප්‍රකාශ කෙරෙයි, හෙතෙම හිස්වූ ගෙයටද පැමිණෙයි. පිණ්ඩපාතයද නොලබයි. බල්ලෙක්ද දෂ්ටකරයි. නපුරු ඇතෙකුටද සම්මුඛ වෙයි. නපුරු අශ්වයෙකුටද සම්මුඛ වෙයි. නපුරු ගොනෙකුටද සම්මුඛ වෙයි. ස්ත්‍රියගේද පුරුෂයාගේද නමද ගෝත්‍රයද අසයි. ගමකද, මහගමකද, නියම්ගමකද, නමද, මගද අසයි. හෙතෙම මේ කුමක්දැයි අසන ලද්දේම මා විසින් හිස්වූ ගෙයකට පැමිණිය යුතු වූයේය. එහෙයින් පැමිණියෙමි. මා විසින් පිණ්ඩපාතය නොලැබිය යුතු වූයේය. එහෙයින් නොලැබූවෙමි. බල්ලෙකු විසින් දෂ්ට කළ යුතු වූයේය. එහෙයින් දෂ්ට කරණ ලද්දේ වෙමි. නපුරු ඇතෙකුට මුණගැසිය යුතු වූයේය. එහෙයින් මුණගැසුණේය. නපුරු අශ්වයෙකුට මුණගැසිය යුතු වූයේය. එහෙයින් මුණගැසුණේය. නපුරු ගොනෙකුට මුණගැසිය යුතු වූයේය. එහෙයින් මුණගැසුණේය. ස්ත්‍රියකගේද පුරුෂයෙකුගේද නාමයද ගොත්‍රයද ඇසිය යුතු වූයේය. එහෙයින් ඇසුවෙමි. ගමකද නියම්ගමකද නමද මගද ඇසිය යුතු වූයේය. එහෙයින් ඇසුවෙමි´ යි කියයි. හෙතෙම මේ බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාව අස්වැසීම් රහිතයයි මෙසේ දැන කලකිරී ඒ බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාවෙන් බැහැර වෙයි.
සන්දකය, මේ වනාහි යම් තැනෙක නුවණැති පුරුෂතෙම ඒකාන්තයෙන් බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාවෙහි නොවසන්නේද, වසන්නේ හෝ න්‍යාය වශයෙන් කුසල ධර්‍ම මාර්‍ගයයි සතුටු නොවන්නේද, දන්නාවූ, දක්නාවූ, අර්හත්වූ සම්‍යක්සම්බුද්Ȁdධවූ ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් එබඳු අස්වැසීම් රහිතවූ ප්‍රකාශ කරණ ලද පළමුවන බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාව වේ.
15. ´´සන්දකය, නැවත අනිකක්ද කියමි. මේ ලෝනයෙහි ඇතැම් ශාස්තෘවරයෙක් අසන්නෙක් වෙයි. ඇසීම සත්‍යයයි ගන්නෙක් වෙයි. හෙතෙම ඇසීම් වශයෙන් මෙසේ වෙයි. පරම්පරාවෙන් එන වර්‍ග පණ්ණාසක ඇතුළත් ග්‍රන්ථවලින්ද ධර්‍මය දේශනා කරයි.
´´සන්දකය, ඇසීමෙන් යුක්තවූ ඇසීම් සත්‍යකොට ගත්තාවූ ශාස්තෘහු විසින් මනාකොට අසන ලද්දක්ද වෙයි. නොමනාව අසන ලද්දක්ද වෙයි. අසනලද ආකාරයෙනුත් වෙයි. අන් ආකාරයකිනුත් වෙයි. සන්දකය, එහි නුවණ ඇති පුරුෂ තෙම මෙසේ සලකයි. ´´මේ පින්වත් ශාස්තෘතෙමේ වනාහි ඇසීමෙන් යුක්තවූයේ ඇසීම් සත්‍යකොට ගත්තේය. හෙතෙම ඇසීමෙන් මෙසේද මෙසේද වේයයි පරම්පරාවෙන් ග්‍රන්ථවලින් ධර්‍මය දේශනා කරයි. ඇසීමෙන් යුක්තවූ ඇසීම සත්‍යකොට ගත්තාවූ ශාස්තෘහු විසින් වනාහි මනාකොට අසන ලද්දක්ද වෙයි. නොමනාව අසන ලද්දක්ද වෙයි. ඇසූ ආකාරයෙනුත් වෙයි. අන් පරිද්දෙකිනුත් වෙයි (යනුවෙනි). හෙතෙම මේ බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාව අස්වැසීමක් නැතැයි මෙසේ දැන ඒ බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාවෙන් කලකිරී බැහැරවෙයි. සන්දකය, මේ වනාහි පුරුෂ තෙම ඒකාන්තයෙන් බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාවෙහි නොවසන්නේද, වසන්නේ හෝ කුසලධර්‍ම මාර්‍ගයයි සතුටු නොවන්නේද දන්නාවූ දක්නාවූ අර්හත්වූ සම්‍යක්සම්බුද්ධවූ ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් ප්‍රකාශ කරණ ලද එබඳුවූ අස්වැසීමක් නැත්තාවූ දෙවන බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාව වේ.´´
16. ´´සන්දකය, නැවත අනිකක්ද කියමි. මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් ශාස්තෘවරයෙක් තර්‍කයෙන් විමසන්නේ වෙයි. හෙතෙම මාර්‍ගයෙන් පැමිණෙන ලද විමසීම අනුව ගියාවූ තමන්ගේ වැටහීමෙන් ධර්‍මය දේශනා කරයි. සන්දකය, තර්‍ක කරන්නාවූ විමසන්නාවූ ශාස්තෘවරයා විසින් වනාහි මනාව තර්‍ක කරන ලද්දක්ද වෙයි. නොමනාව තර්‍ක කරණ ලද්දක්ද වෙයි. එසේත් වෙයි. අන් පරිද්දෙකිනුත් වෙයි. සන්දකය, එහි නුවණැති පුරුෂතෙම මෙසේ සලකයි. ´මේ පින්වත් ශාස්තෘතෙමේ වනාහි තර්‍ක කරන්නෙක් විමසන්නෙක් වෙහි. හෙතෙම තර්‍කයෙන් බැසගත්තාවූ විමසීම අනුව ගියාවූ තමන්ගේ වැටහීම පරිදි ධර්‍මදේශනා කරයි. තර්‍ක කරන්නාවූ විමසන්නාවූ ශාස්තෘ විසින් වනාහි මනාව තර්‍ක කරණ ලද්දක්ද වෙයි. නොමනාව තර්‍ක කරණ ලද්දක්ද වෙයි. එසේත් වෙයි. අන් පරිද්දෙනුත් වෙයි. හෙතෙම මේ බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාව අස්වැසීම් රහිතයයි, මෙසේ දැන ඒ බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාවෙන් කලකිරී බැහැර වෙයි. සන්දකය, මේ වනාහි යම් තැනක නුවණැති පුරුෂ තෙම ඒකාන්තයෙන් බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාවෙහි නොවසන්නේද, වසන්නේ හෝ කුසල ධර්‍මය මාර්‍ගයයි සතුටු කරන්නේද, දන්නාවූ දක්නාවූ අර්හත්වූ සම්‍යක්සම්බුද්ධවූ ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් ප්‍රකාශ කරණ ලද එබඳු අස්වැසීමක් නැත්තාවූ තුනවන බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාව වේ.
17. ´´සන්දකය, නැවත අනිකක්ද කියමි. මේ ලෝකයෙහි ඇතැම් ශාස්තෘවරයෙක් මඳ නුවණ ඇත්තේ අතිශයින් මුලාවූවෙක් වෙයි. හෙතෙම මඳ නුවණ ඇති බැවින් අතිශයින් මුලාවූ බැවින් එසේ එසේ ප්‍රශ්න අසන ලද්දේ සීමාවක් නැතිව වචනයෙන් ඉවත දැමීමට පැමිණෙයි. ´මෙසේත් මට නොවෙයි. එසේත් මට නොවෙයි. අන් පරිදිත් මට නොවෙයි. මට නැත්තේද නොවෙයි. මට නැත්තේ නොවන්නේදනොවේ´ යි යනුවෙනි. සන්දකය, එහි නුවණැති පුරුෂ තෙම මෙසේ සලකයි. මේ පින්වත් ශාස්තෘ තෙමේ වනාහි මඳ නුවණ ඇත්තේ අතිශයින් මුලාවූයේ වෙයි. හෙතෙම මඳ නුවණ ඇති බැවින් අතිශයින් මුලාවූ බැවින් එසේ එසේ ප්‍රශ්න අසන ලද්දේ සීමාවක් නැති වචනයෙන් ඉවත දැමීමට පැමිණෙයි. ´මෙසේත් මට නොවෙයි. එසේත් මට නොවෙයි. අන් පරිදිත් මට නොවෙයි. මට නොවන්නේද නොවෙයි. මට නොවන්නේ නොවන්නේද නොවේ´ යි කියායි. හෙතෙම මේ අස්වැසීමක් නැත්තාවූ බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාවයයි මෙසේ දැන ඒ බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාවෙන් කලකිරී බැහැරවෙයි.´ සන්දකය, මේ වනාහි යම් තැනක නුවණැති පුරුෂ තෙම ඒකාන්තයෙන් බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාවෙහි නොවසන්නේද වසන්නේ හෝ කුසල ධර්‍ම මාර්‍ගයයි සතුටු නොවන්නේද, දන්නාවූ දක්නාවූ අර්හත්වූ සම්‍යක්සම්බුද්ධවූ ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් ප්‍රකාශ කරණ ලද එබඳු ඇසීමක් නැත්තාවූ සතරවන බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාව වේ.
18.´´ සන්දකය, මොහු වනාහි යම් තැනක නුවණැති පුරුෂතෙම ඒකාන්තයෙන් බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාවෙහි නොවසන්නේද, වසන්නේ හෝ කුසල ධර්‍ම මාර්‍ගයයි සතුටු නොවන්නේද, දන්නාවූ, දක්නාවූ, අර්හත්වූ සම්‍යක්සම්බුද්ධවූ ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් එබඳුවූ අස්වැසීම් රහිතවූ බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යා සතර වෙත්ය´´ යි කීය.
19. ´´යම් තැනෙක්හි නුවණැති පුරුෂ තෙම ඒකාන්තයෙන් බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාවෙහි නොවසන්නේද, වසන්නේ හෝ කුසල ධර්‍ම මාර්‍ගයයි සතුටු නොවන්නේද, ඒ දන්නාවූ දක්නාවූ අර්හත්වූ සම්‍යක් සම්බුද්ධවූ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් යම්තාක්ම අස්වැසීමක් නැත්තාවූම බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාවෝයයි ප්‍රකාශ කරණ ලද්දාහුද, භවත් ආනන්‍ද ස්ථවිරය, ඒ දේශනා කිරීම ආශ්චය්‍ර්‍යය, භවත් ආනන්‍ද ස්ථවිරය, පුදුමය.
´´ භවත් ආනන්‍ද ස්ථවිරයන් වහන්ස, යම් තැනෙක්හි නුවණැති පුරුෂ තෙම ඒකාන්තයෙන් බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාවෙහි වසන්නේද, වසන්නේ හෝ කුසල ධර්‍ම මාර්‍ගයයි සතුටු වන්නේද, යම් ඒ ශාස්තෘවරයෙක් එය කුමකැයි කියන්නේ කුමකැයි ප්‍රකාශ කරන්නේද?
20. ´´සන්දකය, මේ ලෝකයෙහි අර්හත්වූ සම්‍යක්සම්බුද්ධවූ, අෂ්ටවිද්‍යාපසළොස්චරණධර්‍මයන්ගෙන් යුක්තවූ, ශොභන ගමන් ඇත්තාවූ, තුන්ලොව දන්නාවූ, පුරුෂයන් දමනය කිරීමෙහි උතුම්සාත්‍ර්‍ථවාහකයෙකු බඳුවූ, දෙවිමිනිසුන්ට අනුශාසනා කරන්නාවූ, චතුස්සත්‍ය අවබෝධ කළාවූ, සියලු ක්ලේශයන් නැතිකළාවූ, තථාගතයන් වහන්සේ පහල වෙත්. උන්වහන්සේ දෙවියන් සහිතවූ මාරයන් සහිතවූ බ්‍රහ්මයන් සහිතවූ මේ ලෝකය, මහණ බමුණන් සහිතවූ දෙවිමිනිසුන් සහිතවූ ප්‍රජාවද තෙමේ විශිෂ්ට ඥානයෙන් දැන ප්‍රත්‍යක්‍ෂකොට ප්‍රකාශ කෙරෙයි. උන්වහන්සේ මුල යහපත්වූ, මැද යහපත්වූ, කෙළවර යහපත්වූ, අත්‍ර්‍ථ සහිතවූ, බ්‍යංජන සහිතවූ ධර්‍මය දේශනා කරයි. සියල්ලෙන් සම්පූර්‍ණවූ පිරිසිදුවූ මාර්‍ග බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාව ප්‍රකාශ කරයි. ගෘහපතියෙක් හෝ ගෘහපති පුත්‍රයෙක් හෝ එක්තරා කුලයෙක්හි උපන්නෙක් හෝ ඒ ධර්‍මය අසයි. හෙතෙම ඒ ධර්‍මය අසා තථාගතයන් වහන්සේ කෙරෙහි පහදියි. එසේ පැහැදුනාවූ ඔහු මෙසේ සලකයි. ගිහිගෙයි විසීම අවහිර සහිතය, කෙලෙස් දූවිලි උපදින තැනකි, මහණකම වනාහි අවකාශය මෙන් නිදහස්ය, ගිහිගෙයි වසන්නහු විසින් ඒකාන්තයෙන් සම්පූර්‍ණකොට ඒකාන්තයෙන් පිරිසිදුකොට ලියවන ලද සකක් වැනිවූ මේ ශාසන බ්‍රහ්මචරියාවෙහි හැසිරෙන්ට පහසු නොවෙයි. ´´මම හිසකෙස් දැළිරැවුල් කපා දමා, සිවුරු හැඳ, ගිහිගෙන් නික්ම වන්නෙම් නම් ඉතා යෙහෙක´ (කියායි). හෙතෙම පසු කාලයෙක ස්වල්පවූ හෝ සම්පත් හැර, බොහෝවූ හෝ සම්පත් හැර, ස්වල්පවූ හෝ නෑදෑ පිරිස් හැර, බොහෝවූ හෝ නෑදෑ පිරිස් හැර, හිසකේ දැළි රුවුල් කපා දමා, සිවුරු හැඳ, ගිහිගෙන් නික්ම ශාසනයෙහි පැවිදි වෙයි. හෙතෙම මෙසේ පැවිදි වූයේම භික්‍ෂු ශීලයෙන් යුක්තවූයේ ප්‍රාණාතය හැර, ප්‍රාණාතයෙන් වැලකුනේ වෙයි. බහා තබන ලද දඬු ඇත්තේ, පව් කිරීමට ලජ්ජා ඇත්තේ, කරුණාවෙන් යුක්තවූයේ, සියලු සතුන් කෙරෙහි හිතානුකම්පා ඇතිව වාසය කරයි. නුදුන් දෙය ගැනීම හැර නුදුන් දෙය ගැනීමෙන් වැලකුනේ වෙයි. දුන් දෙය ගන්නේ දුන් දෙයෙහි බලාපොරොත්තු ඇත්තේ සොර නොවූ පිරිසිදු සිතින් යුක්තව වාසය කරයි.
21. ´අබ්‍රහ්මචරියාව හැර උතුම් පැවතුම් ඇත්තේ ස්ත්‍රී පුරුෂ සංසර්‍ගය නම් ග්‍රාම ධර්‍මයෙන් වෙන්ව බ්‍රහ්මචාරී වේ. මුසාවාදය හැර මුසාවාදයෙන් වැලකුනේ සත්‍ය වචන ඇත්තේ සත්‍යයෙන් සත්‍යය ගලපන්නේ ස්ථිර වචන ඇත්තේ ඇදහිය යුතු වචන ඇත්තේ ලොව මුළා නොකරන්නෙක් වෙයි. කේලාම් කීම හැර කේලාම් කීමෙන් වැලකුනේ වෙයි. මෙයින් අසා මොවුන්ගේ බිඳවීම පිණිස එතන්හි නොකියන්නේ වෙයි. එතණින් අසා ඔවුන් බිඳවීම පිණිස මොවුන්ට නොකියන්නේ වෙයි. මෙසේ බිඳනවුන් ගලපන්නේ හෝ සමගිවූවන්ට අනුබල දෙන්නේ හෝ සමගියෙහි ඇලුනේ සමගියට කැමතිවූයේ සමගියට සතුටුවූයේ සමගි කරන වචන කියන්නේ වෙයි. පරුෂ වචනය හැර පරුෂ වචනයෙන් වැලකුනේ වෙයි. යම් ඒ වචනයක් නිර්දෝෂද, කණට මිහිරිද, ප්‍රේමණීයද, සිත සතුටු කරයිද, යහපත්ද, බොහෝ දෙනාට ප්‍රියද, එබඳු වචන කියන්නේ වෙයි. සම්ඵප්‍රලාපය හැර හිස් කථා කිරීමෙන් වැලකුනේ වෙයි. කාලයට සුදුසු වචන ඇත්තේ, සත්‍යවූ වචන ඇත්තේ, අත්‍ර්‍ථයෙන් යුත් වචන ඇත්තේ, ධර්‍මයෙන් යුත් වචන ඇත්තේ, හික්මීමට සුදුසු වචන ඇත්තේ, සුදුසු වචන ඇත්තේ, සුදුසු කල්හි කියන කරුණු සහිතවූ සීමා සහිත අත්‍ර්‍ථයෙන් යුක්තවූ, හිතෙහි තැන්පත් කටයුතුවූ වචන කියන්නේ වෙයි.
22. ´´හෙතෙම පැලවෙන තණ, ගස්, වැල් සිඳීම් බිඳිම් ආදියෙන් වැලකුනේ වෙයි. එක් වේලෙහි වළඳන බත් ඇත්තේ රාත්‍රි භෝජනයෙන් තොරවූයේ විකල් බොජුනෙන් වැලකුනේ වෙයි. මල් ගඳ විලවුන් සැරසීම් දැරීම් යන මෙයින් වැලකුනේ වෙයි. උස් ආසන මහා ආසනයන්ගෙන් වැලකුනේ වෙයි. රන් රිදී මසු කහවනු පිළිගැන්මෙන් වැලකුනේ වෙයි. අමුමස් පිළිගැනීමෙන් වැලකුනේ වෙයි. ස්ත්‍රීන් හා කුමරියන් පිළිගැන්මෙන් වැලකුනේ වෙයි. දාසයන් හා දාසීන් පිළිගැන්මෙන් වැලකුනේ වෙයි. එළුවන් හා තිරෙළුවන් පිළිගැන්මෙන් වැලකුනේ වෙයි. කුකුළන් හා ඌරන් පිළිගැන්මෙන් වැලකුනේ වෙයි. ඇතුන්ද, ගවයන්ද, අසුන්ද, වෙළඹුන්ද පිළිගැන්මෙන් වැලකුනේ වෙයි. කුඹුරු හා ඉඩම් පිළිගැන්මෙන් වැලකුනේ වෙයි. දූත මෙහෙවර හා පණිවුඩ පණත්වල යෙදීමෙන් වැලකුනේ වෙයි. බඩු විකිණීමෙන් හා මිළදී ගැණීමෙන් වැලකුනේ වෙයි. තරාදියෙන් හොරට වංචා කිරීමය යන මෙයින් වැලකුනේ වෙයි. අල්ලස් ගැනීමය, රැවටීමය, කෛරාටික කම් කිරීමය යන මෙයින් වැලකුනේ වෙයි. අත් පා ආදිය කැපීමය, රැහැන් ආදියෙන් බැඳීමය, සැඟවී සිට මං පැහැරීමය, ගම් ආදියට පැන කොල්ලකෑමය, බලහත්කාර නම් කිරීම් යනාදියෙන් වැලකුනේ වෙයි.
23. ´´හෙතෙම කයින් පරිහරණය කරන සිවුරෙන්ද, කුසින් පරිහරණය කරණ ආහාරයෙන්ද සතුටුවූයේ වෙයි. හෙතෙම යම් යම් තැනකට යන්නේද, (තමන්ගේ අට පිරිකර පමණක්) අරගෙනම යයි. යම්සේ පියාපත් ඇති පක්‍ෂියෙක් යම් යම් තැනකට පියාඹන්නේ පියාපත් බර පමණක් ගෙන පියාඹන්නේද එපරිද්දෙන්ම මහණතෙම කයින් පරිහරණය කරන සිවුරෙන්ද, කුසින් පරිහරණය කරණ ආහාරයෙන්ද සතුටුවූයේ වෙයි. හෙතෙම යම් යම් තැනකට යන්නේද, (තමන්ගේ අට පිරිකර පමණක්) හැරගෙනම යයි. හෙතෙම මේ උතුම් ශීලයෙන් යුක්තවූයේ අධ්‍යාත්මයෙහි නිවැරැදිවූ සුවය විඳියි.
24. ´´හෙතෙම ඇසින් රූපයක් දැක එය නිමිති වශයෙන් නොගනියි. නැවත නැවත මතක්වනසේ සිතට නොගනියි. යමක් හේතුකොටගෙන චක්‍ෂුඉන්‍ද්‍රියෙහි අසංවරව වසන්නහුට ලෝභ ෙවෂ අකුසල ධර්‍මයෝ උපදිත්ද, ඒ ඇසෙහි සංවරය පිණිස පිළිපදියි. චක්‍ෂුඉන්‍ද්‍රියය රකියි. චක්‍ෂුඉන්‍ද්‍රයයෙහි සංවරයට පැමිණෙයි. කණින් ශබ්දයක් අසා එය නිමිති වශයෙන් නොගනියි. නැවත නැවත මතක්වනසේ සිතට නොගනියි. යමක් හේතුකොටගෙන සොතඉන්‍ද්‍රියයෙහි අසංවරව වසන්නහුට ලෝභ ෙවෂ අකුසල ධර්‍මයෝ උපදිත්ද, ඒ කණෙහි සංවරය පිණිස පිළිපදියි. සොතඉන්‍ද්‍රියය රකියි. සෝතඉන්‍ද්‍රියයෙහි සංවරයට පැමිණෙයි. නාසයෙන් ගඳක් ආ්‍රාණය කොට එය නිමිති වශයෙන් නොගනියි. නැවත නැවත මතක්වනසේ සිතට නොගනියි. යමක් හේතුකොටගෙන ්‍රාණෙන්‍ද්‍රියයෙහි අසංවරව වසන්නහුට ලෝභ ෙවෂ අකුසල ධර්‍මයෝ උපදිත්ද, ඒ ්‍රාණෙන්‍ද්‍රියයෙහි සංවරය පිණිස පිළිපදියි. ්‍රාණඉන්‍ද්‍රියය රකියි. ්‍රාණඉන්‍ද්‍රියයෙහි සංවරයට පැමිණෙයි. දිවෙන් රසයක් විඳ එය නිමිති වශයෙන් නොගනියි. නැවත නැවත මතක්වනසේ සිතට නොගනියි. යමක් හේතුකොටගෙන දිවි අසංවරව වසන්නහුට ලෝභ ෙවෂ අකුසල ධර්‍මයෝ උපදිත්ද, ඒ ජිවුහා ඉන්‍ද්‍රියයෙහි සංවරය පිණිස පිළිපදියි. ජිව්හාඉන්‍ද්‍රයිය රකියි. ජිව්හාඉන්‍ද්‍රියයෙහි සංවරයට පැමිණෙයි. කයින් පහසක් ස්පර්‍ශකොට එය නිමිති වශයෙන් නොගනියි. නැවත නැවත මතක්වනසේ සිතට නොගනියි. යමක් හේතුකොටගෙන කය අසංවරව වසන්නහුට ලෝභ ෙවෂ අකුසල ධර්‍මයෝ උපදිත්ද, ඒ කය සංවරය පිණිස පිළිපදියි. කායෙන්‍ද්‍රිය රකියි. කායෙන්‍ද්‍රියෙහි සංවරයට පැමිණෙයි. සිතින් ධර්‍ම අරමුණක් දැක එය නිමිති වශයෙන් නොගනියි. නැවත නැවත මතක්වනසේ සිතට නොගනියි. යමක් හේතුකොටගෙන මනින්‍ද්‍රියයෙහි අසංවරව වසන්නහුට ලෝභ ෙවෂ අකුසල ධර්‍මයෝ උපදිත්ද, ඒ මනින්‍ද්‍රියයෙහි සංවරය පිණිස පිළිපදියි. මනින්‍ද්‍රියය රකියි. මනින්‍ද්‍රියයෙහි සංවරයට පැමිණෙයි. හෙතෙම මේ උතුම් ඉන්‍ද්‍රිය සංවරයෙන් යුක්තවූයේ කර්‍ම සන්තානයෙහි කෙලෙසුන්ගෙන් තෙත් නොවූ සැපය විඳියි.
25. ´´හෙතෙම ඉදිරියට යාමෙහිද, ආපසු යාමෙහිද, නුවණින් දැන කරන්නේ වෙයි. ඉදිරිය බැලීමෙහිද හැසිරීමෙහිද නුවණින් දැන කරන්නේ වෙයි. අත් පා හැකිලීමෙහිද, දිගු කිරීමෙහිද නුවණින් දැන කරන්නේ වෙයි. සඟල සිවුර හා පාත්‍රා සිවුරු දැරීමෙහිද නුවණින් දැන කරන්නේ වෙයි. ආහාර වැළඳීමෙහිද, බීමෙහිද, රස විඳීමෙහිද නුවණින් දැන කරන්නේ වෙයි. මල මූත්‍ර පහ කිරීමෙහිද නුවණින් දැන කරන්නේ වෙයි. යාමෙහිද, සිටීමෙහිද, හිඳීමෙහිද, නිදා ගැනීමෙහිද, නිදි දුරු කිරීමෙහිද, කථා කිරීමෙහිද, නිශ්ශබ්දව හිඳීමෙහිද, නුවණින් දැන කරන්නේ වෙයි. හෙතෙම මේ උතුම්වූ ශීල රාශියෙන්ද යුක්තවූයේ මේ ඉන්‍ද්‍රිය සංවරයෙන්ද යුක්තවූයේ මේ උතුම් සිහි නුවණ දෙකින් යුක්තවූයේ, විවේකයට සුදුසුවූ ආරණ්‍යය, වෘක්‍ෂමූලය, පර්‍වතය, කඳුරැලිය, පර්‍වතය, ගුහාය, සොහොනය, දුරවූ වන සේනාසනය, හිස් තැනය, පිදුරු ගොඩවල්ය යන විවේක සේනාසනයන් සේවනය කරයි.
26.´´හෙතෙම බතින් පසු පිණ්ඩපාතයෙන් වැලකුණේ ශරීරය කෙලින් තබා සිත අරමුණෙක පිහිටුවා හිඳගනියි. හෙතෙම ස්කන්‍ධලෝකයෙහි ලෝභය දුරුකොට දුරුකරනලද ලෝභය ඇති සිතින් යුක්තව වාසය කරයි. ලෝභයෙන් සිත පිරිසිදු කරයි. සිත විනාශ කරන්නාවූ ක්‍රෝධය දුරුකොට ක්‍රෝධ රහිත සිත් ඇත්තේ සියලු සත්‍වයන් කෙරෙහි හිතානුකම්පා ඇත්තේ වාසය කරයි. ක්‍රොධයෙන් සිත පිරිසිදු කරයි. සිතෙහි ගිලන්බව යයි කියනලද ථීනයද, චෛතසිකයන්ගේ ගිලන්බව යයි කියනලද මිද්ධයද හැර පහවූ ථීනමිඣ ඇත්තේ අලොක සංඥා ඇත්තේ සිහිය හා නුවණ ඇත්තේ වාසය කරයි. ථීනමිද්ධයෙන් සිත පිරිසිදු කරයි. නොසන් බව හා පසුතැවීම හැර සන්සුන්වූයේ අද්ධ්‍යාත්මයෙහි සන්සිඳුනු සිත් ඇත්තේ වාසය කරයි. උද්ධච්ච කුක්කුච්චයෙන් සිත පිරිසිදු කරයි. විචිකිච්ඡාව හැර දුරු කරණ ලද සැක ඇත්තේ (කුසල ධර්‍මයන්හි) මෙය කෙසේ කෙසේ වේදැයි පැවත් සැක නැත්තේ වාසය කරයි. විචිකිච්ඡාවෙන් සිත පිරිසිදු කරයි. හෙතෙම සිත කිලිටු කරන්නාවූ ප්‍රඥාව දුර්වල කරන්නාවූ මේ පඤ්ච නීවරණයන් හැර කාමයන්ගෙන් වෙන්වම අකුසල ධර්‍මයන්ගෙන් වෙන්වම විතර්‍ක සහිතවූ විචාර සහිතවූ විවේකයෙන් හටගත් ප්‍රීතිය හා සැපය ඇති පළමුවන ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරයි. සන්දකය, යම් ශාස්තෘවරයෙකු වෙත ශ්‍රාවක තෙම මෙබඳුවූ මහත්වූ විශේෂයක් ලබයිද එහි නුවණ ඇති පුරුෂතෙම ඒකාන්තයෙන් බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාවෙහි වසන්නේය. වසන්නේ හෝ කුසල ධර්‍ම මාර්‍ගයෙන් සතුටු වන්නේය.
27. ´´සන්දකය, නැවත අනිකක්ද කියමි. භික්‍ෂුතෙම විතර්‍ක විචාර දෙදෙනාගේ සංසිඳීමෙන් අඣ්‍යාත්මයෙහි පැහැදීම ඇති සිතේ එකඟබව ඇති විතර්‍ක රහිවූ විචාර රහිතවූ සමාධියෙන් හටගත් ප්‍රීතිය හා සැපය ඇති දෙවන ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරයි. සන්දකය යම් ශාස්තෘවරයෙකු සමීපයෙහි වනාහි ශ්‍රාවක තෙම මෙබඳුවූ මහත්වූ විශේෂයකට පැමිණේද, එහි නුවණ ඇති පුරුෂතෙම ඒකාන්තයෙන් බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාවෙහි වසන්නේය. වසන්නේ හෝ කුසල ධර්‍ම මාර්‍ගයයි සතුටු වන්නේය.
28. ´´සන්දකය, නැවත අනිකක්ද කියමි. භික්‍ෂුතෙම ප්‍රීතියද වැළැක්මෙන් උපේක්‍ෂා ඇත්තේ සිහිය හා නුවණ ඇත්තේද වාසය කරයි. කයින්ද සුවය විඳියි. යමක් උපේක්‍ෂා ඇත්තේ, සිහි ඇත්තේ, සැප විහරණ ඇත්තේයයි ආය්‍ර්‍යයෝ කියත්ද, ඒ තෘතීය ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරයි. සන්දකය යම් ශාස්තෘවරයෙකු කෙරෙහි ශ්‍රාවක තෙම මෙබඳුවූ මහත්වූ විශේෂයකට පැමිණේද, එහි නුවණ ඇති පුරුෂතෙම ඒකාන්තයෙන් බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාවෙහි වසන්නේය. වසන්නේ හෝ කුසල ධර්‍ම මාර්‍ගයයි සතුටු වන්නේය.
29. ´´සන්දකය, නැවත අනිකක්ද කියමි. භික්‍ෂුතෙම සැපයද දුරු කිරීමෙන් දුකද දුරු කිරීමෙන් පළමුවම සොම්නස් දොම්නස් දෙදෙනාගේ සංසිඳීමෙන් දුක්ද නොවූ සැපද නොවූ උපේක්‍ෂා සිහි පිරිසිදුබව ඇති සතරවන ධ්‍යානයට පැමිණ වාසය කරයි. සන්දකය යම් ශාස්තෘවරයෙකු කෙරෙහි වනාහි ශ්‍රාවක තෙම මෙබඳු මහත් විශේෂයකට පැමිණේද, එහි නුවණැති පුරුෂතෙම ඒකාන්තයෙන් බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාවෙහි වසන්නේය. වසන්නේ හෝ කුසල ධර්‍ම මාර්‍ගයයි සතුටු වන්නේය.
30. ´´හෙතෙම මෙසේ සිත එකඟවූ කල්හි පිරිසිදුවූ කල්හි කෙලෙස් රහිතවූ කල්හි උපක්ලේශයන් පහව ගිය කල්හි මෘදුවූ කල්හි කර්මයට සුදුසුවූ කල්හි, ස්ථිරවූ කල්හි, කම්පා නොවන බවට පැමිණි කල්හි, පෙර වුසූ භව පිළිවෙළ දැනගැණීම පිණිස සිත නමයි. හෙතෙම නොයෙක් ආකාරවූ පෙර විසීම් සිහි කරයි. එනම් ජාති එකක්ද, ජාති දෙකක්ද, ජාති තුනක්ද, ජාති හතරක්ද, ජාති පහක්ද, ජාති දසයක්ද, ජාති විස්සක්ද, ජාති තිහක්ද, ජාති හතලිසක්ද, ජාති පනහක්ද, ජාති සියයක්ද, දහස් ජාති දහසක්ද, ජාති ලක්‍ෂයක්ද, නොයෙක් විනාශ වෙමින් පවතින කල්පයන්ද, නොයෙක් හැදෙමින් පවතින කල්පයන්ද, නොයෙක් විනාශවන හෝ හැදෙන කල්පයන්ද, ´අසුවල් තැන වීමි, මෙනම් ඇත්තෙමි, මේ ගෝත්‍ර ඇත්තෙමි, මෙබඳු වර්‍ණ ඇත්තෙමි, මෙබඳු ආහාර ඇත්තෙමි, මෙබඳු සුව දුක් වින්දෙමි. මෙබඳු ආයුෂ කෙළවර කොට ඇත්තෙම් වීමි. ඒ මම එයින් චුත වූයෙමි. අසුවල් තැන ඉපදුනෙමි. එහිදු මෙනම් ඇත්තෙමි. මේ ගෝත්‍ර ඇත්තෙමි, මෙබඳු වර්‍ණ ඇත්තෙමි, මෙබඳු ආහාර ඇත්තෙමි, මෙබඳු සුව දුක් වින්දෙමි. මේ ආයුෂ කෙලවරකොට ඇත්තෙම් වීමි. ඒ මම එයින් චුතවූයේ මෙහි උපන්නේ වෙමි.´ යි මෙසේ ආකාර සහිතවූ, උදෙසීම් සහිතවූ, අනෙක ප්‍රකාරවූ පෙර විසීම් සිහිකරයි.
සන්දකය යම් ශාස්තෘවරයෙකු වෙත වනාහි ශ්‍රාවක තෙම මෙබඳුවූ මහත් විශේෂයකට පැමිණේද, එහි නුවණ ඇති පුරුෂතෙම ඒකාන්තයෙන් බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාවෙහි වසන්නේය. වසන්නේ හෝ කුසල ධර්‍ම මාර්‍ගයයි සතුටු වන්නේය.
32. ´´හෙතෙම මෙසේ සිත එකඟවූ කල්හි පිරිසිදුවූ කල්හි නිර්මලවූ කල්හි කෙලෙස් රහිතවූ කල්හි පහව ගිය උපක්ලේශයන් ඇතිකල්හි මෘදුවූ කල්හි කර්මයට සුදුසුවූ කල්හි ස්ථිරවූ කල්හි කම්පා නොවන බවට පැමිණි කල්හි සත්‍වයන්ගේ චුති උත්පත්ති දැනගැනීව පිණිස සිත නමයි. හෙතෙම පිරිසිදුවූ මිනිස් ඇස ඉක්ම පවත්නාවූ දිව්‍යවූ ඇසින් චුතවනු ලබන්නාවූද, උපදිනු ලබන්නාවූද, ලාමකවූද, උතුම්වූද, යහපත් වර්‍ණ ඇත්තාවූද, අයහපත් වර්‍ණ ඇත්තාවූද, හොඳ ලොව ගියාවූදථ නරක ලොව ගියාවූද සත්‍වයන් දකියි. ඒකාන්තයෙන් මේ පින්වත් සත්වයෝ කාය චරිතයෙන් යුක්ත වූවෝය. වාග් දුශ්චරිතයෙන් යුක්ත වූවොය. මනො දුශ්චරිතයෙන් යුක්ත වූවෝය. ආය්‍ර්‍යයන්ට දොස් කීවෝය. මිථ්‍යාදෘෂ්ටි ඇත්තෝ වූහ. මිත්‍යාදෘෂ්ටි කර්‍ම සමාදන්වූවෝ වූහ. ඔවුහු ශරීරය බිඳීමෙන් මරණින් මත්තෙහි නපුරු ගත් ඇති, යටිකුරුව වැටෙන්නාවූ නරකයෙහි උපන්නාහුය. නොහොත් මේ පින්වත් සත්වයෝ කිය සුචරිතයෙන් යුක්තවූහ. වාග් සුචරිතයෙන් යුක්ත වූහ, මනො සුචරිතයෙන් යුක්ත වූහ. ආය්‍ර්‍යයන්ට දොස් නොකියන්නෝ වූහ. සම්‍යක් දෘෂ්ටි ඇත්තෝ වූහ. සම්‍යක් දෘෂ්ටි කර්‍ම සමාදන්වූවෝ වූහ. ඔවුහු කය බිඳීමෙන් මරණින් මතු යහපත් ගති ඇති ස්වර්‍ග ලෝකයෙහි උපන්නාහුය. කම්වූ පරිද්දෙන් පැමිණියාවූ සත්‍වයන් දැන ගණියි. සන්දකය යම් ශාස්තෘවරයෙකු සමීපයෙහි වනාහි ශ්‍රාවක තෙම මෙබඳුවූ මහත්වූ විශේෂයකට පැමිණේද, එහි නුවණැති පුරුෂතෙම ඒකාන්තයෙන් බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාවෙහි වසන්නේය. වසමින් හෝ කුසල ධර්‍ම මාර්‍ගයෙහි සතුටු වන්නේය.
33. ´´හෙතෙම මෙසේ සිත එකඟවූ කල්හි, පිරිසිදුවූ කල්හි, නිර්මලවූ කල්හි, කෙලෙස් රහිතවූ කල්හි, පහවගිය උපක්ලේශ ඇති කල්හි, මෘදුවූ කල්හි, කර්මයට සුදුසුවූ කල්හි, ස්ථිරවූ කල්හි, කම්පා නොවීමට පැමිණි කල්හි, ආශ්‍රවයන් (කෙලෙස්) ක්‍ෂය කරන්නාවූ ඥානය පිණිස සිත නමයි. හෙතෙම මේ දුකයයි තත්වූ පරිද්දෙන් දැනගණියි. මේ දුක් ඉපදීමට හේතුයයි, තත්වූ පරිද්දෙන් දැනගණියි. මේ දුක් නැතිකිරීමයයි තත්වූ පරිද්දෙන් දැනගණියි. මේ දුක් නැතිකිරීම පිණිස පිළිපදින මාර්‍ගයයි තත්වූ පරිද්දෙන් දැනගණියි. මේ ආශ්‍රවයන් හට ගැනීමේ හේතුවයයි තත්වූ පරිද්දෙන් දැනගණියි. මේ ආශ්‍රවයන් නැතිකිරීමයයි තත්වූ පරිද්දෙන් දැනගණියි. මේ ආශ්‍රවයන් නැතිකිරීමේ මාර්‍ගයයි තත්වූ පරිද්දෙන් දැනගණියි. මෙසේ දන්නාවූ දක්නාවූ ඔහුගේ සිත කාමාශ්‍රව කෙරෙන්ද මිදෙයි. භවාශ්‍රව කෙරෙන්ද සිත මිදෙයි. අවිද්‍යාශ්‍රව කෙරෙන්ද සිත මිදෙයි. මිදුනු කල්හි මිදුනේය යන දැනීම වේ. ජාතිය ක්‍ෂය කරණ ලද්දීය. බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාව වැස නිමවන ලද්දේය. සතර මගින් කළයුතු දෙය කරණලදී. මේ ආත්ම භාවය පිණිස අනිකක් නැතැයි දැනගනියි. සන්දකය, යම් ශාස්තෘවරයකු කෙරෙහි වනාහි ශ්‍රාවකතෙම මෙබඳු මහත් විශේෂයකට පැමිණේද, එහි නුවණැති පුරුෂතෙම ඒකාන්තයෙන් බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාවෙහි වසන්නේය. වසමින් හෝ කුසල ධර්‍ම මාර්‍ගයයි සතුටු වන්නේය.
34. ´´භවත් ආනන්‍ද ස්ථවිරයෙනි, තෙමේ වනාහි රහත්වූයේ ක්‍ෂය කළ (දුරුකළ) ආශ්‍රව ඇති, වැස නිමවූ බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යා ඇති, සතර මගින් කරණ ලද කටයුතු ඇති, බහා තබන ලද කෙලෙස් බර ඇති, පිළිවෙළින් පැමිණියාවූ අර්‍හත්වය ඇති, නැසුවාවූ භවසංයෝජන (භවයෙහි බැඳීම්) මනාකොට නුවණින් දැන කෙලෙසුන් කෙරෙන් මිදුනේ වේද, හෙතෙම කම් සැප පරිභෝග කරන්නේද?´´
´´සන්දකය, යම් ඒ භික්‍ෂුවක් රහත්වූයේ ක්‍ෂයවූ ආශ්‍රව ඇත්තේ වැස නිමවනලද බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යා ඇත්තේ, සතර මගින් කරණ ලද කටයුතු ඇත්තේ, බහා තබන ලද කෙලෙස් බර ඇත්තේ, පිළිවෙළින් පැමිණි රහත් බැව් ඇත්තේ, දුරුකළ භවසංයෝජන ඇත්තේ, මනාකොට නුවණින් දැන කෙලෙසුන් කෙරෙන් මිදුනේ වේද, හෙතෙම කරුණු පසක් කරන්ට නුසුදුසු වෙයි. රහත් භික්‍ෂුතෙම දැනගෙන සතෙකු ජීවිතයෙන් තොරකිරීමට නුසුදුසු වේ. රහත් භික්‍ෂුතෙම නුදුන් දෙය සොර සිතින් ගැනීමට සුදුසු නොවේ. රහත් භික්‍ෂුතෙම මෛථුන ධර්‍මය සේවනය කිරීමට සුදුසු නොවේ. රහත් භික්‍ෂුතෙම දැනගෙන බොරු කීමට සුදුසු නොවේ. රහත් භික්‍ෂුතෙම පෙර ගිහිව සිටිද්දී මෙන් තැන්පත්කොට තබාගෙන ආහාර පානාදී කාම වස්තු පරිභෝග කරන්ට සුදුසු නොවේ. සන්දකය, යම් ඒ භික්‍ෂුවක් රහත්වූයේ, දුරුකළ ආශ්‍රව ඇත්තේ, වැස නිමවූ බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යා ඇත්තේ, සතර මගින් කරණලද කටයුතු ඇත්තේ, බහා තුබූ කෙලෙස් බර ඇත්තේ, පිළිවෙළින් පැමිණි රහත්බැව් ඇත්තේ, දුරුකළ භවසංයෝජන ඇත්තේ, මනාකොට නුවණින් දැන කෙලෙසුන් කෙරෙන් මිදුනේ වේද, හෙතෙම මේ කරුණු පස කිරීමට සුදුසු නොවේය´´ යි කීය.
34. ´´භවත් ආනන්‍ද ස්ථවිරයෙනි, යම් ඒ භික්‍ෂුවක් තෙම රහත්වූයේ, ක්‍ෂයවූ ආශ්‍රව ඇත්තේ, වැස නිමවන ලද බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යා ඇත්තේ, සතර මගින් කළ කටයුතු ඇත්තේ, බහා තුබූ කෙලෙස් බර ඇත්තේ, පිළිවෙළින් පැමිණි රහත්බැව් ඇත්තේ, දුරුකළ භවසංයෝජන ඇත්තේ මනාකොට නුවණින් දැන කෙලෙසුන් කෙරෙන් මිදුනේ වේද, යන්නාවූද, සිටින්නාවූද, නිදන්නාවූද, නොනිදන්නාවූද ඔහුට මාගේ ආශ්‍රවයෝ දුරුවූවාහුයයි, නිරන්තරයෙන් සියලු ආකාරයෙන් නුවණින් දැකීම එළඹ සිටියේද?´´
සන්දකය, එසේ වීනම් තොපට උපමාවක් දක්වන්නෙමි. උපමාවෙන්ද මේ ලෝකයෙහි සමහර නුවණැති පුරුෂයෝ කියන ලද්දෙහි අත්‍ර්‍ථය දැන ගණිත්. සන්දකය, යම් පුරුෂයෙකුගේ අත්, පා කපන ලද්දාහු වෙත්ද, යන්නාවූද, සිටින්නාවූද, නිදන්නාවූද, නොනිදන්නාවූද ඔහුගේ හස්ත පාදයෝ නිරන්තරයෙන් සිඳින ලද්දාහුම වෙත්ද, එතකුදු වුවත් එය මෙනෙහි කරණු ලබන්නේ, මාගේ අත් පා සිඳින ලද්දාහුයයි, දනීද, සන්දකය, එපරිද්දෙන්ම යම් ඒ භික්‍ෂුවක් තෙම රහත් වූයේ ක්‍ෂයවූ ආශ්‍රව ඇත්තේ, වැස නිමවූ බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යා ඇත්තේ, සතර මගින් කළ කටයුතු ඇත්තේ, බහා තුබූ කෙලෙස් බර ඇත්තේ, පිළිවෙළින් පැමිණි රහත්පල ඇත්තේ, ක්‍ෂය කළාවූ භවසංයෝජන ඇත්තේ මනාකොට නුවණින් දැන කෙලෙසුන් ගෙන් මිදුනේ වේද, යන්නාවූද, සිටින්නාවූද, නිදන්නාවූද, නොනිදන්නාවූද ඔහුගේ ආශ්‍රවයෝ නිරන්තරයෙන් දුරුවූවාහුම වෙත්, එතකුදු වුවත් එය මෙනෙහි කරණු ලබන්නේ ´මාගේ කෙලෙස් දුරුවූවාහුයයි´ දැන ගන්නේය.
35. ´´ භවත් ආනන්‍ද ස්ථවිරයෙනි මේ ශාසනයෙහි එතරට පමුණුවන්නෝ කොපමණ බොහෝ වෙත්ද?´´ ´´සන්දකය, එක සියයක්ද නොවෙයි, දෙසියයක්ද නොවෙයි, තුන් සියයක්ද නොවෙයි, හාර සියයක්ද නොවෙයි, පන්සියයක්ද නොවෙයි, තවද මේ ශාසනයෙහි එතෙර කරන්නෝ බොහෝ වූ වාහුම වෙත්ය.´´
´´ භවත් ආනන්‍ද ස්ථවිරයෙනි, ආශ්චෛය්‍ර්‍යයකි, භවත් ආනන්‍ද ස්ථවිරයෙනි, පුදුමයකි. ස්වකීය ධර්‍මය උසස් කිරීමක් හෝ නොවන්නේය. අනුන්ගේ ධර්‍මය පහත් කිරීමක් හෝ නැත්තේය. කාරණයෙහි ධර්‍ම දේශනාව හේතු කොටගෙන එපමණ බොහෝවූ එතර කරන්නෝ පැමිණෙන්නාහුය. මේ ආජීවකයෝ වනාහි පුතා මළ තැනැත්තියගේ පුත්‍රවූවෝ තමන්ම උසස් කෙරෙත්. අනුන් පහත් කෙරෙත්. එතරකරන්නෝ තුන් දෙනෙක්ම පණවත්. එනම්, නන්ද වච්ඡය, කිස සංකිච්චය, මක්ඛලි ගොසාලය යන තුන්දෙනාය.´´ ඉක්බිති සන්‍දක නම් පරිව්‍රාජක තෙම ස්වකීය පිරිසට ආමන්ත්‍රනය කෙළේය. ´´පින්වත් ශ්‍රමණ ගෞතමයන් වෙත බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍ය වාසය කෙරේවා. දැන් අප විසින් ලාභ සත්කාර ප්‍රශංසාවත් අත්හරින්ට පහසු නොවේය´´ යි ඔවුහු කීහ. මෙසේ වනාහි සන්‍දක නම් පරිව්‍රාජක තෙම ස්වකීය පිරිස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වෙත බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යාවෙහි යෙදවූයේයි.
හයවෙනිවූ සන්‍දක සූත්‍රය නිමි.
උපුටා ගැනීම - උතුම් ශ්‍රී සද්ධර්මය ( dahamsithum.wordpress )