ත්‍රිපිටක පොත් වහන්සේ/සූත්‍ර පිටකය/මජ්ක්ධීම නිකාය/සළායතන විභඬග සූත්‍රය
1. මා විසින් මෙසේ අසන ලදී. එක්කලෙක භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සැවැත්නුවර සමීපයෙහි ජෙතවන නම් වූ අනේපිඬු මහසිටුහුගේ ආරාමයෙහි වැඩවසනසේක. එකල්හි වනාහි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ භික්‍ෂූන්ට ,මහණෙනි, කියා ආමන්ත්‍රණය කළසේක. ,පින්වතුන් වහන්සැයි,, ඒ භික්‍ෂූහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට උත්තර දුන්හ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙසේ වදාළේය. ,මහණෙනි, ෂඩායතනයන්ගේ විස්තර තොපට දේශනා කරන්නෙමි. එය අසව් යහපත්කොට මෙනෙහි කරව්. කියන්නෙමි, යනුයි. ,එසේය ස්වාමීනියි, ඒ භික්‍ෂූහු භාග්‍යවතුන්වහන්සේට පිළිතුරු දුන්හ. භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙසේ වදාළේය.
2. ,ආධ්‍යාන්මික ආයතන සයක් (විදර්‍ශනා සහිත මාර්‍ග ඥානයෙන්) දතයුතුය. බාහිර ආයතන සයක් දතයුතුය. විඤ්ඤණ කාය සයක් දතයුතුය. ස්පර්‍ශ කාය සයක් දතයුතුය. මනොපවිචාර (විතර්‍ක විචාර) අටළොසක් දතයුතුය. සත්ව පද සතිසක් දතයුතුය. එහි මෙය නිසා මෙය දුරුකරව්. ආය්‍ර්‍යතෙම යම් සතිපට්ඨාන තුනක් සේවනය කෙරේද, යම් සතිපට්ඨාන තුනක් සේවනය කරන්නාවූ ආය්‍ර්‍යවූ ශසතෘතෙම සමුහයාට අනුශාසනා කරන්ට සුදුසුවෙයි. හෙතෙම දමනය කළයුත්තවුන් දමනය කරන්නවුන් අතුරෙන් නිරුත්තරවූ පුරිසදම්මසාරථි යයි කියනු ලැබේ. මෙය සළායතන විභඬගයාගේ උද්දේස යයි. (මාතෘකාවයි.)
3. ,ආධ්‍යාත්මිකවූ ආයතන සයක් දතයුතුයයි, මෙසේ වනාහි මෙය කියනලදී. කුමක් සඳහා මෙය කියන ලදද? චක්ඛායතනය, සොතායතනය, ඝානායතනය, ජිව්හායතනය, කායායතනය, මනායතනය, යන මොහුයි. ආධ්‍යාත්මිකවූ ආයතන සයක් දතයුතුයයි. මෙසේ යමක් කියන ලද නම් එය මේ සඳහා කියන ලදී. බාහිර ආයතන සයක් දතයුතුයයි, මෙසේ වනාහි මෙය කියනලදී. කුමක් සඳහා මෙය කියන ලදද? රූපායතනය සද්දායතනය, ගන්ධායතනය, රසායතනය, පොටඨබ්බායතනය, ධමමායතනය, යන මොහුයි. බාහිරවූ ආයතන සයක් දතයුතුයයි, මෙසේ ඒ යමක් කියනලද නම් එය මේ සඳහා කියනලදී. විඤ්ඤාණ කාය සයක් දතයුතුයයි, මෙසේ වනාහි මේ කියන ලදී. කුමක් සඳහා මෙය කියන ලදද? චක්ඛු විඤ්ඤාණය, සොත විඤ්ඤාණය, ඝාන විඤ්ඤාණය, ජිව්හා විඤ්ඤාණය, කාය විඤ්ඤාණය, මනො විඤ්ඤාණය, යන මොහුයි. විඤ්ඤාණ කාය සයක් දතයුතුයයි, මෙසේ ඒ යමක් කියන ලදද? එය මේ සඳහා කියන ලදී.
4. ,පොට්ඨබ්බකාය සයක් දතයුතුයයි, මෙසේ වනාහි මෙය කියනලදී. කුමක් සඳහා මෙය කියනලදද? චක්ඛුසම්ඵසසය, සොත සම්ඵසසය, ඝාන සම්ඵසසය, යන මොහුය. ඵසස කාය සයක් දත යුතුයයි මෙසේ යමක් කියන ලදද, එය මේ සඳහා කියන ලදී. ,මනොපවිචාර (විතර්‍ක විචාරයෝ) අටළොසක් දතයුතු යයි, මෙසේ මනාහි මෙය කියනලදී. කුමක් සඳහා මෙය කියනලදද? ඇසින් රූපයක් දැක සොම්නසට කරුණුවූ රූපය අනුව හැසිරෙයි. දොම්නසට කරුණුවූ රූපය අනුව හැසිරෙයි. උපෙක්‍ෂාවට කරුණුවූ රූපය අනුව හැසිරෙයි. කණින් ශබ්දය අසා සොම්නසට කරුණුවූ, ශබ්දය අනුව හැසිරෙයි. දොම්නසට කරුණුවූ, ශබ්දය අනුව හැසිරෙයි. මැදහත් බවට කරුණුවූ, ශබ්දය අනුව හැසිරෙයි. නැහැයෙන් ගඳ ආඝ්‍රාණය කොට සොම්නසට කරුණුවූ, ගන්‍ධය අනුව හැසිරෙයි. දොම්ිනසට කරුණුවූ, ගන්‍ධය අනුව හැසිරෙයි. මැදහත් බවට කරුණුවූ, ගන්‍ධය අනුව හැසිරෙයි. දිවෙන් රසය විඳ සොම්නසට කරුණුවු, රසය අනුව හැසිරෙයි. දොම්නසට කරුණුවූ, රසය අනුව හැසිරෙයි. මැදහත් බවට කරුණුවූ, රසය අනුව හැසිරෙයි. කයින් ස්පර්‍ශ කළයුත්ත ස්පර්‍ශකොට සොම්නසට කරුණුවූ ධර්‍මාරමුණ අනුව හැසිරෙයි. දොම්නසට කරුණුවූ, කරුණුවූ ධර්‍මාරමුණ අනුව හැසිරෙයි. මැදිහත් බවට කරුණුවූ ධර්‍මාරමුණ අනුව හැසිරෙයි. සිතින් ධර්‍මය දැන සොම්නසට කරුණුවූ ධර්‍මය අනුව හැසිරෙයි. දොම්නසට කරුණුවූ ධර්‍මය අනුව හැසිරෙයි. උපේක්‍ෂාවට කරුණුවූ ධර්‍මය අනුව හැසිරෙයි. මෙසේ සොම්නස්සුපවිචාරයෝ සයක්ද, දොම්නස්සුප විචාරයෝ සයක්ද, උපෙක්‍ෂාපවිචාරයෝ සයක්ද යන මනොපවිචාරයෝ අටළොසක් දතයුතුයයි. මෙසේ ඒ යමක් කියන ලද නම් එය මේ සඳහා කියනලදී.
5. ,සත්‍වයන්ගේ පදයෝ (වට්ටවිවට්ට වශයෙන් සත්‍වයන්ගේ පැවැත්මට හෙතු) සතිසක් දතයුතුයයි, මෙසේ වනාහි මේ කියනලදී. කුමක් සඳහා මෙය කියන ලදද? ගෙහසිතවූ (පස්කම්ගුණ ඇසුරු කළාවූ) සොමනසසයෝ සයත් වෙත්. නෛෂ්ක්‍රම්‍ය ඇසුරුකළාවූ (විදර්‍ශනාව ඇසුරු කළාවූ) සොමනසසයෝ සයක් වෙත්. ගෙහසිතවූ දොමනසසයෝ සයක් වෙත්. නෛෂක්‍රම්‍ය ඇසුරු කළාවූ දොමනස්සයෝ සයක් වෙත්. කාම ගුණයන් ඇසුරු කළාවූ උපෙක්‍ෂා සයක් වෙත්. නෛෂ්ක්‍රම්‍යය ඇසුරු කළාවූ උපෙක්‍ෂා සයක් වෙත්. එහි කාම ගුණයන් ඇසුරු කළාවූ සොම්නස් හය කවරහුද? චක්‍ෂුර්විඥානයෙන් දතයුතුවූ කැමතිවූ මනාපවූා සිත සතුටු කරන්නාවූ තෘෂණාවෙන් යුක්තවූ රූපයන්ගේ ලැබීම ලාභයක් වශයෙන් සලකන්නා හටස පූර්‍වයෙහි ලබන ලද ඉකුත්වූ නිරුද්ධවූ වෙනස්වූ (රූපය) සිහි කරන්නහුටද සොම්නසක් උපදියි. මෙබඳ්‍ර යම් සොම්නසක් වේද, මෙය ගෙහසිත (කාම ගුණයන් ඇසුරු කළාවූ) සොම්නසයයි කියනු ලැබේ. සොත විඥානයෙන් දතයුතුවූ කැමැති වන්නාවූ, මන වඩන්නාවූ, සතුටු වන්නාවූ, ලෝකාමිෂ සංඛ්‍යාත තෘෂ්ණාවෙන් යුක්තවූ, ශබ්දයන්ගේ ලැබීම හෝ ලැබීම් වශයෙන් දක්නහුටද පූර්‍වයෙහි හෝ ලබන ලද ඉකුත්වූ,නිරුද්ධවූ, වෙනස්වූ, (ශබ්දය) සිහි කරන්නහුටද සොම්නස උපදියි. මෙබඳ්‍ර යම් සොම්නසක් වේද, මෙය කාම ගුණයන් ඇසුරු කළාවූ, සොම්නසයයි කියනු ලැබේ.
ඝෟණවිඤාඤාණයෙන් දත යුතු වු ගත්‍ධයන්ගේ (ගත්‍ධය) කැමති වන්නාවු, මන වඩන්නා වු, සතුටු වන්නාවු ලෝකාමිෂ සංඛා්‍යාත තෟෂ්ණාවෙන් යුත්තවූ, ගන්ධයන්ගේ ලැබිම හෝ ලැබිම් වශයෙන් දක්නහුටද පුර්‍වයෙහි හෝ ලබන ලද ඉකුත් වූ, නිරුඩ වූ, වෙනස් වූ, (ගත්‍ධය) සිහිකරන්න හුටද, සොම්නස උපදියි. මෙබදු යම් සොම්නසක් වේද, මෙය කාම ගුණයන් ඇසුරු කළාවු, සොම්නසයයි කියනු ලැබේ. ජිව්හා විඤාඤාණයෙන් දතයුතුවූ, ´´රසයන්ගේ´´ (රසය) කැමති වන්නාවු, මන වඩන්නාවු, සතුට වන්නාවූ ලොකාමිෂ සංඛා්‍යාත තෟෂ්ණාවෙන් යුත්තවූ, රසයන්ගෙන් ලැබිම හෝ ලැබිම් වශයෙන් දක්නහුටද පුර්‍වයෙහි හෝ ලබන ලද ඉගුත් වු, නිරුඩවු, වෙනස් වු, (ගත්‍ධය) සිහිකරන්නහුටද, සොම්නස උපදියි. මෙබදූ යම් සොම්නසක් වේද, මෙය කාම ගුණයන් ඇසුරු කළාවු, සොම්නසයයි කියනු ලැබේ. කාය විඥානයෙන් දතයුතුවූ, ,ස්පර්‍ශ කළයුත්තවුන්ගේ, (ස්පර්‍ශ කළයුත්ත) කැමති වන්නාවූ, මන වඩන්නාවූ, සතුටු වන්නාවූ, ලෝකාමිෂ සංඛ්‍යාත තෘෂ්ණාවෙන් යුක්තවූ, ස්පර්‍ශයන්ගේ ලැබීම හෝ ලැබීම් වශයෙන් දක්නහුටද පූර්‍වයෙහි හෝ ලබනලද, ඉකුත්වූ, නිරුද්ධවූ, වෙනස්වූ, ස්පර්‍ශය සිහිකරන්නහුටද සොම්නස උපදියි, මෙබඳු යම් සොම්නසක් වේද, මෙය කාම ගුණයන් ඇසුරු කළාවූ, සොම්නසයයි කියනු ලැබේ. මනො විඥානයෙන් දනයුතුවූ කැමතිවූ, මන වඩන්නාවූ, සතුටු වන්නාවූ, සිත පිනවන්නාවූ, තෘෂ්ණාවන්ගෙන් යුක්තවූ, ධර්‍මයන්ගේ ලැබීම ලැබීම් වශයෙන් සලකන්නහුටද පූර්‍වයෙහි ලබනලද, ඉකුත්වූ නිරුද්ධවූ වෙනස්වූ (ධර්‍මාරමුණ) සිහිකරන්නහුටද සොම්නස උපදියි. මෙබඳු යම් සොම්නසක් වේද, මෙය කාම ගුණයන් ඇසුරු කළවූ සොම්නසයයි කියනු ලැබේ. මොහු ගේ සිත (කාම ගුණයන් ඇසුරු කළාවූ) සොම්නස් හය වෙත්.
6. ,එහි නෙකඛමමසිත (නෛෂ්ක්‍රම්‍යය ඇසුරු කළාවූ) සොම්නස් හය කවරහුදයත්? රූපයන්ගේම අනිත්‍ය බව වෙනස්වීම, නොඇල්ම, නිරුද්ධවීම, දැන පූර්‍වයෙහි යම් රූපයෝ වූවාහුද දැන් යම් රූපයෝ වෙත්ද, ඒ සියලු රූපයෝ අනිත්‍යයහ, දූක්යහ, විපරිනාම ස්වභැව ඇත්තාහයි, මෙසේ මෙය තත්වූ පරිද්දෙන් මනානුවණින් දක්නහුට සොම්නස උපදියි. මෙබඳු යම් සොම්නසක් වේද, මෙය නෛෂ්ක්‍රම්‍යය ඇසුරු කළාවූ සොම්නසයයි කියනු ලැබේ. ශබ්දයන්ගේම අනිත්‍යබව, වෙනස්වීම, විරාගය, නිරෝධය දැන පූර්‍වයෙහිවූද, මේ කාලයෙහිවූද, ශබ්දයෝ වෙත්ද, සියලු ඒ ශබ්දයෝ අනිත්‍යයහ. දූක්යහ, විපරිනාම ස්වභාව ඇත්තාහයි, මෙසේ මෙය තත්වූ පරිද්දෙන් මනා නුවණින් දක්නහුට සොම්නස උපදියි. මෙබඳු යම් සොම්නසක් වේද, මෙය නෛෂ්ක්‍රම්‍යය ඇසුරු කළාවූ, සොම්නසයයි කියනු ලැබේ. ගන්‍ධයන්ගේම අනිත්‍ය බව, වෙනස්වීම, විරාගය, නිරෝධය, දැන, පූර්‍වයෙහිවූද, මේ කාලයෙහි වූද, ගන්‍ධයෝ අනිත්‍යයහ, දූක්යහ, විපරිනාම ස්වභාව ඇත්තාහයි, මෙසේ මෙය තත්වූ පරිද්දෙන් මනා නුවණින් දක්නහුටද සොම්නස උපදියි. මෙබඳු යම් සොම්නසක් වේද, මෙය නෛෂ්ක්‍රම්‍යය ඇසුරු කළාවූ, සොම්නසයයි කියනු ලැබේ. රසයන්ගේම අනිත්‍ය බව, වෙනස්ාවීම, විරාගය, නිරෝධය දැන, පුර්වයෙහිවූද, මේ කාලයෙහිවූද, රසයෝ වෙත්ද, සියලු ඒ රසයෝ අනිත්‍යයහ. දූත්යහ, විපරිනාම ස්වභාව ඇත්තාහයි මෙසේ මෙය තත්වූ පරිද්දෙන් මනා නුවණින් දක්නහුට සොම්නස උපදියි. මෙබඳු යම් සොම්නසක් වේද, මෙය නෛෂ්ක්‍රම්‍යය ඇසුරු කළාවූ, සොම්නස යයි කියනු ලැබේ. ධර්‍මයන්ගේම අනිත්‍ය බව, වෙනස්වීම, විරාගය, නිරොධය, දැන පූර්‍වයෙහි යම් ධර්‍මායතනයෝ වූවාහුද, දැන යම් ධර්‍මායතනයෝ වෙත්ද, ඒ සියලු ධර්‍මයෝ අනිත්‍යයෝය, දුක්ඛයෝය, විපරිනාම ස්වභාව ඇත්තාහුයයි, මෙසේ තත්වූ පරිද්දෙන් යහපත් නුවණින් දක්නහුට සොම්නස උපදියි. මෙබඳු යම් සොම්නසක් වේද, මෙය නෛක්ඛම්ම සිත (නෛෂ්ක්‍රම්‍යය ඇසුරු කළාවූ) සොම්නස යයි කියනු ලැබේ. මොහු නෛෂ්ක්‍රම්‍යය ඇසුරු කළාවූ සොම්නස් හය වෙත්.
7. එහි කාම ගුණයන් ඇසුරු කළාවූ දොම්නස් හය කවරහුද? චක්‍ෂුර්විඥාවයෙන් දතයුතුවූ ඉෂ්ට වූ කාන්ත වූ මනාපවූ මනොරම්‍යවූ ලොකාමිෂයන්ගෙන් යුක්ත වූ රූපයන්ගේ නොලැබීම හෝ නොලැබීම් වශයෙන් දක්නහුට පූර්‍වයෙහි හෝ නොලැබූ ඉක්ම ගියාවූ නිරුද්ධවූ වෙනස්වූ රූපය) සිහිකරන්නහුට දොම්නස උපදියි. මෙබදු යම් දොම්නසක් වේද, මෙය කාමගුණයන් ඇසුරු කළාවූ දොම්නසයයි කියනු ලැබේ. සොත විඥානයෙන් දතයුතුවූ ඉෂ්ටවූ, කාන්තවූ, මනාපවූ, සතුටු වන්නාවූ, තෘෂ්ණාවෙන් යුක්ත වූ, ශබ්දයන්ගේ නොලැබීම හෝ නොලැබීම වශයෙන් දක්නහුටද, පූර්‍වයෙහි හෝ නොලද්දාවූ, ඉක්ම ගියාවූ, නිරුද්ධවූ, වෙනස්වූ, (රූපය) සිහිකරන්නහුටද දොම්නස උපදියි. මෙබඳු යම් දොම්නසක් වේද, මෙය කාමගුණයන් ඇසුරු කළාවූ දොම්නසයයි කියනු ලැබේ. ඝ්‍රාණවිඥානයෙන් දතයුතුවූ, ඉෂ්ටවූ, කාන්තවූ, මනාපවූ, සතුටුවන්නාවූ, තෘෂ්ණාවෙන් යුක්තවූ, ගන්ධයන්ගේ නොලැබීම හෝ නො ලැබීම් වශයෙන් දක්නහුටද, පූර්‍වයෙහි හෝ නොලද්දාවූ, ඉක්ම ගියාවූ, නිරුද්ධවූ, වෙනස්වූ(ගන්‍ධය) සිහිකරන්නහුටද දොම්නස උපදියි. මෙබඳුවූ යම් දොම්නසක් වේද, මෙ8ය කාමගුණයන් ඇසුරු කළාවූ, දොම්නසයයි කියනු ලැබේ. ජිව්හා වි්ඥානයෙන් දතයුතුවූ, ඉෂ්ටවූ, කාන්තවූ, මනාපවූ, සතුටුවන්නාවූ, තෘෂ්ණාවෙන් යුක්තවූ, රසයන්ගේ නොලැබීම හෝ නොලැබීම වශයෙන් දක්නහුටද, පූර්‍වයෙහි හෝ නොලද්දාවූ, ඉක්ම ගියාවූ, නිරුද්ධවූ, වෙනස්වූ, (රසය) සිහිකරන්නහුටද දොම්නස උපදියි. මෙබඳුවූ යම් දොම්නසක් වේද, මෙය කාමගුණයන් ඇසුරු කළාවූ දොම්නසයයි කියනු ලැබේ. කාය විඥානයෙන් දතයුතුවූ, ඉෂ්ටවූ, කාන්තවූ, මනාපවූ, සතුටු වන්නාවූ, තෘෂ්ණාවෙන් යුක්තවූ, ස්පර්‍ශයන්ගේ නොලැබීම හෝ නොලැබීම වශයෙන් දක්නහුටද, පූර්‍වයෙහි හෝ නොලද්දාවූ, ඉක්ම ගියාවූ, නිරුද්ධවූ, වෙනස්වූ,(ස්පර්‍ශය) සිහිකරන්නහුටද දොම්නස උපදියි. මෙබඳු යම් දොම්නසක් වේද, මෙය කාමගුණයන් ඇසුරු කළාවූ දොම්නසයයි කියනු ලැබේ. මනො විඥානයෙන් දතයුතුවූ, ඉෂ්ටවූ, කැමතිවන්නාවූ, මනාපවූ, සතුටුවන්නාවූ, තෘෂ්ණාවෙන් යුක්තවූ, ධර්‍මායතනයන්ගේ නොලැබීම හෝ නොලැබීම වශයෙන් දක්නහුටද, පූර්‍වයෙහි හෝ නොලද විරූ ඉකුත්වූ, නිරුද්ධවූ, වෙනස්වූ, (ධර්‍මය) දක්නහුට දොම්නස උපදියි. මෙබඳුවූ යම් දොම්නසක් වේද, මෙය කාමගුණයන් ඇසුරු කළවූ දොම්නසයයි කියනු ලැබේ. මොහු සදෙන කාමගුණයන් ඇසුරු කළාවූ දොම්නස් වෙත්.
8. ,එහි නෛෂ්ක්‍රම්‍යයන් ඇසුරු කළාවූ දොම්නස් හය කවරහුද? රූපයෙන්ම අනිත්‍ය බව වෙනස්වීම නොඇල්ම වැළැක්ම දැන, පූර්‍වයෙහිද මේ කාලයෙහිද, යම් රූපයෝ වෙත්ද, ඒ සියලු රූපයෝ අනිත්‍යයහ, දුක්යහ, පෙරළෙන ස්වභාව ඇත්තාහයි, මෙසේ මෙය තත්වූ පරිද්දෙන් යහපත් ප්‍රඥාවෙන් දැක නිරුත්තරවූ විමොක්‍ෂයන්හි (රහත් බැව්හි) ප්‍රාත්‍ර්‍ථනාව තබයි. මේ කාලයෙහි ආය්‍ර්‍යයෝ යම් රහත් බවකට පැමිණ වාසය කරත්ද, කවර කලෙක්හි නම් මම ඒ රහත් බවට පැමිණ වාසය කරන්නෙමි දැයි, මෙසේ නිරුත්තරවූ විමොක්‍ෂයන්හි (රහත් බැව්හි) ප්‍රාත්‍ර්‍ථනාව පිහිටු වන්නහුට ඒ ප්‍රාත්‍ර්‍ථනාව තබයි. මේ කාලයෙහි ආය්‍ර්‍යයෝ යම් රහත් බවකට පැමිණ වාසය කරත්ද, කවර කලෙක්හි නම් මම ඒ රහත් බවට පැමිණ වාසය කරන්නෙම්දැයි, මෙසේ නිරුත්තර වූ විමොක්‍ෂයන් හි (රහත් බැව්හි) ප්‍රාත්‍ර්‍ථනාව පිහිටුවන්නහුට ප්‍රාත්‍ර්‍ථනා හේතුවෙන් දොම්නස උපදියි. මෙබඳු යම් දොම්නසක් වේද, මෙය නෛෂ්ක්‍රම්‍ය ඇසුරු කළාවූ දොම්නසයයි කියනු ලැබේ. ගන්‍ධයන්ගේම අනිත්‍ය බව, වෙනස්වීම, නොඇලීම, නැතිවීම දැන, පූර්‍වයෙහිද, මේ කාලයෙහිද, යම් ගන්‍ධයෝ වෙත්ද, ඒ සියලු ගන්‍ධයෝ අනිත්‍යයහ, දුක්යහ, පෙරළෙන ස්වභාව ඇත්තාහයි මෙසේ මෙය තත්වූ පරිද්දෙන් යහපත් ප්‍රඥාවෙන් දැක, නිරුත්තර වූ, විමොක්‍ෂයන්හි (රහත් බැව්හි) ප්‍රාත්‍ර්‍ථනාව තබයි. මේ කාලයෙහි ආය්‍ර්‍යයෝ යම් රහක් බවකට පැමිණ වාසය කරත්ද, කවර කලෙක්හි නම් මම ඒ රහක් බවට පැමිණ වාසය කරන්නෙම්දැයි, මෙසේ නිරුත්තර වූ, විමොක්‍ෂයන්හි (රහත් බැව්හි) ප්‍රාත්‍ර්‍ථනාව හේතුවෙන් දොම්නස උපදියි. මෙබඳු යම් දොම්නසක් වේද, මෙය නෛෂ්ක්‍රම්‍යය ඇසුරු කළාවූ දොම්නසයයි කියනු ලැබේ. රසයන්ගේම අනිත්‍ය බව, වෙනස්වීම, නොඇලීම, නැතිවීම දැන, පූර්‍වයෙහිද, මේ කාලයෙහිද, යම් රසයෝ වෙත්ද, ඒ සියලු රසයෝ අනිත්‍යයහ, දුක්යහ, පෙරළෙන ස්වභාව ඇත්තාහයි මෙසේ මෙය තත්වූ පරිද්දෙන්, යහපත් ප්‍රඥාවෙන් දැක, නිරුත්තරවූ, විමොක්‍ෂයන්හි (රහත් බැව්හි) ප්‍රාත්‍ර්‍ථනාව තබයි. මේ කාලයෙහි ආය්‍ර්‍යයෝ යම් රහත් බවකට පැමිණ වාසය කරත්ද, කවර කලෙහි නම් මම ඒ එහත් බවට පැමිණ වාසය කරන්නෙම්දැයි, මෙසේ නිරුත්තරවූ, විමොක්‍ෂයන්හි (රහත් බැව්හි) ප්‍රාත්‍ර්‍ථනාව පිහිවන්නහුට ප්‍රාත්‍ර්‍ථනා හේතුවෙන් දොම්නස උපදියි. මෙබඳු යම් දොම්නසක් වේද, මෙය නෛෂ්ක්‍රම්‍යය ඇසුරු කළාවූ දොම්නසයයි කියනු ලැබේ. ස්පර්‍ශ කළ යුත්තන්ගේම අනිත්‍ය බව, වෙනස්වීම, නෙඇලීම, නැතිවීම දැන, පූර්‍වයෙහිද, මේ කාලයෙහිද, යම් ස්පර්‍ශයෝ වෙත්ද, ඒ සියලු ස්පර්‍ශයෝ අනිත්‍යයහ, දුක්යහ, පෙරළෙන ස්වභාව ඇත්තාහයි, මෙසේ මෙය තත්වූ පරිද්දෙන්, යහපත් ප්‍රඥාවෙන් දැක, නිරුත්තරවු විමොක්‍ෂයන්හි (රහත් බැව්හි) ප්‍රාත්‍ර්‍ථනා තබයි. මේ කාලයෙහි ආය්‍ර්‍යයෝ යම් රහත් බවකට පැමිණ වාසය කරත්ද, කවර කලෙක්හි නම් මම ඒ රහක් බවට පැමිණ වාසය කරන්නෙම්දැයි මෙසේ නිරුත්තරවු, විමෝක්‍ෂයන්හි (රහත් බැව්හි) ප්‍රාත්‍ර්‍ථනාව පිහිටුවන්නහුට ප්‍රාත්‍ර්‍ථනා හේතුවෙන් දොම්නස උපදියි. මෙබඳු යම් දොම්නසක් වේද, මෙය නෛෂ්ක්‍රම්‍ය ඇසුරු කළවූ දොම්නසයයි කියනු ලැබේ. ධර්‍මයන්ගේම අනිත්‍ය බව, වෙනස්වීම, නොඇලීම, නැසීම්, දැන පූර්‍වයෙහිද, මේ කාලයෙහිද, ධර්‍මායතනයෝ වෙත්ද, ඒ සියලු ධර්‍මායතනයෝ අනිත්‍යයහ. දුක්යහ, පෙරළෙන ස්වභාව ඇත්තාහයි, මෙසේ මෙය තත්වූ පරිද්දෙන් යහපත් ප්‍රඥාවෙන් දැක, නිරුත්තරවූ විමොක්‍ෂයන් හි (රහත් බැව්හි) ප්‍රාත්‍ර්‍ථනාව පිහිටුවයි. ආය්‍ර්‍යයෝ මේ කාලයෙහි යම් රහත් බවකට පැමිණ වාසය කෙරෙත්ද, කවර කලෙක්හි නම්, මම ඒ රහත් බවට පැමිණ වාසය කරන්නෙම්දැයි, මෙසේ නිරුත්තරවූ විමොක්‍ෂයන්හි (රහත් බැව්හි) ප්‍රාත්‍ර්‍ථනාව තබන්නහුට ප්‍රාත්‍ර්‍ථනාව නිසා දොම්නස උපදියි. මෙබඳු යම් දොම්නසක් වේද, මෙය නෛෂ්ක්‍රම්‍යය ඇසුරු කළාවූ දොම්නසයයි කියනු ලැබේ. මොහු සදෙන නෛෂ්ක්‍රම්‍යය ඇසුරු කළාවූ දොම්නස් වෙත්.
9. ,එහි කාමගුණයන් ඇසුරු කළාවූ උපෙක්‍ෂා සය කවරහුද යත්? ඇසින් රූපය දැක බාලවූ මූඪවූ පෘථග්ජනවූ ක්‍ෂීණාශ්‍රව නොවූ, රහත් නොවූ, ආදීනව නොදක්නා සුථවූ අශ්‍රුතවත් පෘථග්ජනයාහට අඥානකම නිසා උපදනා උපෙක්‍ෂාව උපදියි. මෙබඳු යම් උපෙක්‍ෂාවක් වේද, ඕතොමෝ රූපය නොඉක්මවයි. එහෙයින් ඒ උපෙක්‍ෂාව කාමගුණ නිශ්‍රිත උපෙක්‍ෂායයි කියනු ලැබේ. කණින් ශබ්දය අසා බාලවූ, මුඪවූ, පෘථග්ජකවූ, ක්‍ෂීණශ්‍රව නොවූ, රහත් නොවූ, ආදීනව නොදන්නාවූ, ඇසුපිරූතැන් නැති, පෘථග්ජනයා හට නොදැනීමෙන් උපදනා මැදහත් බව උපදියි. මෙබඳුවූ යම් උපෙක්‍ෂාවක් වේද, ඒ උපෙක්‍ෂාව ශබ්දය නොඉක්මවයි. එහෙයින් ඒ උපෙක්‍ෂාව කාමගුණ ඇසුරු කළාවූ, උපෙක්‍ෂාව යයි කියනු ලැබේ. නාසයෙන් ගඳ දැන බාලවූ, මූඪවූ, පෘථග්ජනවූ, ක්‍ෂීණාශ්‍රව නොවූ, රහත් නොවූ, ආදීනව නොදක්නා ඇසූපිරූතැන් නැති, පෘථග්ජනයාහට නොදැනීමෙන් නිසා උපදනා මැදිහත් බව උපදියි. මෙබඳු යම් උපෙක්‍ෂාවක් වේද, ඒ උපෙක්‍ෂාව ශබ්දය නොඉක්මවයි. එහෙයින් ඒ උපෙක්‍ෂාව කාමගුණ ඇසුරු කළාවූ, උපෙක්‍ෂාව යයි කියනු ලැබේ. දිවෙන් රසවිඳ බාලවූ, මුඪවූ, පෘථග්ජකවූ, ක්‍ෂීණශ්‍රව නොවූ, රහත් නොවූ, ආදීනව නොදන්නාවූ, ඇසුපිරූතැන් නැති, පෘථග්ජනයා හට නොදැනීමෙන් උපදනා මැදිහත් බව උපදියි. මෙබඳුවූ යම් උපෙක්‍ෂාවක් වේද, ඒ උපෙක්‍ෂාව රසය නොඉක්මවයි. එහෙයින් ඒ උපෙක්‍ෂාව කාමගුණ ඇසුරු කළාවූ, උපෙක්‍ෂාව යයි කියනු ලැබේ. කයින් ස්පර්‍ශ කටයුත්ත ස්පර්‍ශකොට බාලවූ, මූඪවූ, පෘථග්ජනවූ, ක්‍ෂීණාශ්‍රව නොවූ, රහත් නොවූ, ආදීනව නොදන්නා වූ, ඇසුූපිරූතැන් නැති පෘථග්ජනයාට නොදැනීමෙන් උපදනා මැදහත් බව උපදියි. මෙබඳු යම් උපෙක්‍ෂාවක් වේද, ඒ උපෙක්‍ෂාව ස්පර්‍ශය නොඉක්මවයි. එහෙයින් ඒ උපෙක්‍ෂාව කාමගුණ ඇසුරු කළාවූ, උපෙක්‍ෂාව යයි කියනු ලැබේ. සිකින් ධර්‍මාරම්මනය දැන බාලවූ, මූඪවූ, පෘථග්ජනවූ, ක්‍ෂීණාශ්‍රව නොවූ, රහත් නොවූ, ආදීනව නොදක්නා සුළුවූ, ඇසූපිරූතැන් නැති, පෘථග්ජනයාහට අඥානකමින් හටගන්නා උපෙක්‍ෂාව උපදියි. මෙබඳු යම් උපෙක්‍ෂාවක් වේද, ඕතොමෝ ධර්‍මාරම්මනය නොඉක්මවයි. එහෙයින් ඕතොමෝ කාමගුණ නිශ්‍රිත උපෙක්‍ෂාව යයි කියනු ලැබේ. මොහු සදෙන කාමගුණ නිශ්‍රිත උපෙක්‍ෂාවෝ වෙත්.
10. ,එහි නෛෂ්ක්‍රම්‍යයන් ඇසුරු කළවූ උපෙක්‍ෂාවෝ සදෙන කවරහුදයත්? රූපයන්ගේම අනිත්‍ය බව, වෙනස්වීම්, නොඇලීම, නිරුද්ධවීම, දැන පූර්‍වයෙහිද, මේ කාලයෙහිද, රූපයෝ වෙත්ද, ඒ සියලු රූපයෝ අනිත්‍යයෝය, දුක්ඛයෝය, විපරිනාම ස්වභාව ඇත්තාහුයයි, මෙසේ මෙය තත්වූ පරිද්දෙන් යහපත් ප්‍රඥාවෙන් බලන්නහුට උපෙක්‍ෂාව උපදියි. ඒ උපෙක්‍ෂාව රූපය ඉක්මවයි. එහෙයින් ඒ උපෙක්‍ෂාව නෛෂ්ක්‍රම්‍යයන් ඇසුරු කළාවූ උපෙක්‍ෂායයි කියනු ලැබේ. ශබ්දයන්ගේම අනිත්‍ය බව, වෙනස්වීම, නොඇලීම, නිරුද්ධවීම දැන, පූර්‍වයෙහිද, මේ කාලයෙහිද, ශබ්දයෝ වෙත්ද, ඒ සියලු ශබ්දයෝ අනිත්‍යයෝය, දුක්ඛයෝය, විපරිනාම ස්වභාවය ඇත්තාහුයයි, මෙසේ මෙය තත්වූ පරිද්දෙන් යහපත් නුවණින් දක්නහුට (විදර්‍ශනා ඥාන සම්ප්‍රයුක්තවූ) උපෙක්‍ෂාව උපදියි. මෙබඳු යම් උපෙක්‍ෂාවක් වේද ඕතොමෝ නෛෂ්ක්‍රම්‍යයන් ඇසුරු කළාවූ උපෙක්‍ෂාවයයි කියනු ලැබේ. ගන්‍ධයන්ගේම අනිත්‍ය බව, වෙනස්වීම, නොඇලීම, නිරුද්ධවීම දැන, පූර්‍වයෙහිද, මේ කාලයෙහිද ගන්‍ධයෝ වෙත්ද, ඒ සියලු ගන්‍ධයෝ අනිත්‍ය අනිත්‍යයෝය, දුක්ඛයෝය, විපරිනාම ස්වභාවය ඇත්තාහුයයි, මෙසේ මෙය තත්වූ පරිද්දෙන් යහපත් නුවණින් දක්නහුට (විදර්‍ශනා ඥාන සම්ප්‍රයුක්තවූ) උපෙක්‍ෂාව උපදියි. මෙබඳු යම් උපෙක්‍ෂාවක් වේද ඕතොමෝ නෛෂ්ක්‍රම්‍යයන් ඇසුරු කළාවූ උපෙක්‍ෂාවයයි කියනු ලැබේ. රසයන්ගේම අනිත්‍ය බව, වෙනස්වීම, නොඇලීම, නිරුද්ධවීම දැන, පූර්‍වයෙහිද, මේ කාලයෙහිද ගන්‍ධයෝ වෙත්ද, ඒ සියලු ගන්‍ධයෝ අනිත්‍ය අනිත්‍යයෝය, දුක්ඛයෝය, විපරිනාම ස්වභාවය ඇත්තාහුයයි, මෙසේ මෙය තත්වූ පරිද්දෙන් යහපත් නුවණින් දක්නහුට (විදර්‍ශනා ඥාන සම්ප්‍රයුක්තවූ) උපෙක්‍ෂාව උපදියි. මෙබඳු යම් උපෙක්‍ෂාවක් වේද ඕතොමෝ නෛෂ්ක්‍රම්‍යයන් ඇසුරු කළාවූ උපෙක්‍ෂාවයයි කියනු ලැබේ. ස්පර්‍ශකළ යුත්තන්ගේම අනිත්‍ය බව, වෙනස්වීම, නොඇලීම, නිරුද්ධවීම දැන, පූර්‍වයෙහිද, මේ කාලයෙහිද ස්පර්‍ශයෝ වෙත්ද, ඒ සියලු ස්පර්‍ශයෝ අනිත්‍යයෝය, දුක්ඛයෝය, විපරිනාම ස්වභාවය ඇත්තාහුයයි, මෙසේ මෙය තත්වූ පරිද්දෙන් යහපත් නුවණින් දක්නහුට (විදර්‍ශනා ඥාන සම්ප්‍රයුක්තවූ) උපෙක්‍ෂාව උපදියි. මෙබඳු යම් උපෙක්‍ෂාවක් වේද ඕතොමෝ නෛෂ්ක්‍රම්‍යයන් ඇසුරු කළාවූ උපෙක්‍ෂාවයයි කියනු ලැබේ. ධම්මාරම්මණයන්ගේම අනිත්‍ය බව, වෙනස්වීම, නොඇලීම, නිරුද්ධවීම දැන, පූර්‍වයෙහිද, මේ කාලයෙහිද ධම්මාරම්මණයෝ වෙත්ද, ඒ සියලු ධම්මාරම්මණයෝ අනිත්‍යයෝය, දුක්ඛයෝය, විපරිනාම ස්වභාවය ඇත්තාහුයයි, මෙසේ මෙය තත්වූ පරිද්දෙන් යහපත් නුවණින් දක්නහුට (විදර්‍ශනා ඥාන සම්ප්‍රයුක්තවූ) උපෙක්‍ෂාව උපදියි. මෙබඳු යම් උපෙක්‍ෂාවක් වේද, ඒ උපෙක්‍ෂාව ධම්මාරම්මණ ඉක්මවයි. එහෙයින් ඒ උපෙක්‍ෂාව නෛෂ්ක්‍රම්‍යයන් ඇසුරු කළාවූ උපෙක්‍ෂාවයයි කියනු ලැබේ. මොහු සදෙන නෛෂ්ක.්‍රම්‍යයන් ඇසුරු කළාවූ උපෙක්‍ෂාවෝ වෙත්.
11. ,සත්‍වයන්ගේ පාදයෝ සතිය දතයුත්තාහුයයි, මෙසේ ඒ යමක් කියන ලදද, මෙය මේ සඳහා කියන ලදී.
,එහි මෙය නිසා මෙය දුරුකරව් යයි මෙසේ කියන ලදී. කුමක් සඳහා මෙය කියන ලදද? මහණෙනි, එහි යම් නෛෂක්‍රම්‍යයන් ඇසුරු කළාවූ සොම්නස් හයක් වෙත්ද, ඔවුන් නිසා ඔවුන්ට පැමිණ, යම් කාමගුණ නිශ්‍රිත සොම්නස් හයක් වෙත්ද, ඔවුන් දුරුකරව්. ඔවුන් ඉක්මවව්. මෙසේ මොවුන්ගේ දුරුකිරීම වේ. මසේ මොවුන්ගේ ඉක්මවීම වේ. මහණෙනි, එහි නෛෂ්ක්‍රම්‍යයන් ඇසුරු කළාවූ දොම්නස් සයක් වෙත්ද, ඔවුන් නිසා ඔවුන්ට පැමිණ යම් කාමගුණයෙන් ඇසුරු කළාවූ දොම්නස් සයක් වෙත්ද, ඔවුන් දුරුකරව්. ඔවුන් ඉක්මවව්. මෙසේ මෙවුන්ගේ ඉක්මවීම වේ. මහණෙනි, එහි නෛෂ්ක්‍රම්‍යයන් ඇසුරු කළාවූ යම් උපෙක්‍ෂා හයක් වෙත්ද, ඔවුන් නිසා ඔවුන්ට පැමිණ, යම් කාමගුණයන් ඇසුරු කළාවූ යම් උපෙක්‍ෂා සයක් වෙත්ද, ඔවුන් දුරුකරව්. ඔවුන් ඉක්මවව්. මෙසේ මොවුන්ගේ දුරුකිරීම වේ. මෙසේ මොවුන්ගේ ඉක්මවීම වේ.
12. ,මහණෙනි, එහි යම් නෛෂක්‍රම්‍යයන් ඇසුරු කළාවූ සොම්නස් සයක් වෙත්ද, ඔවුන් නිසා ඔවුන්ට පැමිණ නෛෂ්ක්‍රම්‍යයන් ඇසුරු කළාවූ යම් දොම්නස් සයක් වෙත්ද, ඔවුන් දුරුකරව්. ඔවුන් ඉක්මවව්. මෙසේ මොවුන්ගේ දුරුකිරීම වේ. මෙසේ මොවුන්ගේ ඉක්මවීම වේ. මහණෙනි, එහි නෛෂ්ක්‍රම්‍යයන් ඇසුරු කළාවූ යම් උපෙක්‍ෂා සයක් වෙත්ද, ඔවුන් නිසා ඔවුන්ට පැමිණ නෛෂ්ක්‍රම්‍යයන් ඇසුරු කළාවූ යම් සොම්නස් සයක් වෙත්ද, ඔවුන් දුරුකරව්. ඔවුන් ඉක්මවව්. මෙසේ මොවුන්ගේ දුරුකිරීම වේ. මෙසේ මෙවුන්ගේ ඉක්මවීම වේ. මහණෙනි නානාවත්වවූ (අනෙකප්‍රකාරවූ) නොයෙක් අරමුණු ඇසුරු කළාවූ උපෙක්‍ෂාවක් ඇත්තේය. එකත්වවු එක් අරමුණක් ඇසුරු කළා වූ උපෙක්‍ෂාවක් ඇත්තේය. මහණෙනි, නානාත්වවූ නොයෙක් අරමුණු ඇසුරු කළවූ උපෙක්‍ෂාව කවරීද? මහණෙනි රූපයන්හි උපෙක්‍ෂාව ඇත්තේය. ශබ්දයන්හි ඇත්තේය. ගන්‍ධයන්හි ඇත්තේය. රසයන්හි ඇත්තේය. ස්පර්‍ශයන්හි ඇත්තේය. මහණෙනි, මේ උපෙක්‍ෂාව නානාත්වවූ නොයෙක් අරමුණු ඇසුරු කළාවූ උපෙක්‍ෂාව වේ.
13. ,මහණෙනි, ඒකත්වවූ එක අරමුණක් ඇසුරු කළාවූ උපෙක්‍ෂාව කවරීද? මහණෙනි, ආකාසානඤචායතනය ඇසුරු කළාවූ උපෙක්‍ෂාවක් ඇත්තේය. විඤඤාණඤායතනය ඇසුරුකළාවූ උපෙක්‍ෂාවක් ඇත්තේය. ආකිඤචඤඤායතනය ඇසුරු කළාවූ උපෙක්‍ෂාවක් ඇත්තේය. නෙවසඤඤානාසඤඤායතනය ඇසුරු කළාවූ උපෙක්‍ෂාවක් ඇත්තේය. මහණෙනි, මේ උපෙක්‍ෂාව එකත්වවූ එක අරමුණක් ඇසුරු කළාවූ උපෙක්‍ෂාව වේ. මහණෙනි, එහි යම් මේ එකත්වවූ එක අරමුණක් ඇසුරු කළාවූ උපෙක්‍ෂාවක් වේද, ඒ නිසා එයට පැමිණ යම් මේ නානාත්වවූ නොයෙක් අරමුණු ඇසුරු කළාවූ උපෙක්‍ෂාවක් වේද, එය දුරුකරව්. එය ඉක්මවව්. මෙසේ මේ උපෙක්‍ෂාවගේ දුරුකිරීම වේ. මෙසේ මේ උපෙක්‍ෂාවගේ ඉක්මවීම වේ. මහණෙනි, තෘෂ්ණා රහිත බව නිසා තෘෂ්ණා රහිත බවට පැමිණ යම් යම් එකත්වවූ එක අරමුණක් ඇසුරු කළාවූ උපෙක්‍ෂාවගේ දුරුකිරීම වේ. මෙසේ මේ උපෙක්‍ෂාවගේ ඉක්මවීම වේ. එහි මෙය නිසා මෙය දුරුකරව්යයි මෙසේ යමක් කියන ලදද, එය මේ සඳහා කියන ලදී.
14. ,ආය්‍ර්‍ය පුද්ගල තෙමෙයම් සතිපටඨාන තුනක් සේවනය කෙරේද, ආය්‍ර්‍ය ශාසතෘතෙම යම් සතිපට්ඨාන තුනක් සේවනය කරන්නේ සමූහයාට අනුශාසනා කරන්ට සුදුසු වේයයි මෙසේ වනාහි මේ කියන ලදී. කුමක් සඳහා මෙය කියන ලදද? මහණෙනි, මේ ශාසනයෙහි ශාසතෘතෙම ශ්‍රාවකයන්ට අනුකම්පා ඇත්තේ වැඩ කැමැත්තේ අනුකම්පා පිණිස, මෙය තොපට වැඩ පිණිස, මෙය තොපට සැප පිණිස වේයයි ධර්‍මය දෙශනා කරයි.
15. ,උන්වහන්සේගේ ඒ ධර්‍මය ශ්‍රාවකයෝ අසනු නො කැමැති වෙත්ද, කන් නොඑලවත්ද, දැනගැනීම පිණිස සිත නොපිහිටුවත්ද, ශාසතෲන් වහන්සේගේ අනුශාසනාවෙන් ඉක්ම පවතිත්ද, මහණෙනි, එහි තථාගත තෙම නොම සතුටු සිත් ඇත්තේ වෙයි. සතුටු සිත් ඇති බව ප්‍රකාශ නොකරයි. ෙවෂය වෑස්සීමක් නැතිව සිහියෙන් යුක්තව නුවණින් යුක්තව වාසය කරයි. මහණෙනි, ආය්‍ර්‍යවූ සම්‍යක් සම්බුද්ධ තෙම යම් සතිපට්ඨානයක් සේවනය කරන්නාවූ ආය්‍ර්‍ය වූ ශාසතෘතෙම සමූහයාට අනුශාසනා කරන්ට සුදුසුවූ මේ පළමු වැනි සතිපට්ඨානයයි කියනු ලැබේ.
16. ,මහණෙනි, නැවත අනිකක්ද කියමි. ශාසතෘතෙම අනුකම්පා ඇත්තේ, වැඩ කැමැත්තේ, අනුකම්පා පිණිස මෙය තොපට වැඩ පිණිස මෙය තොපට සැප පිණිසයයි ශ්‍රාවකයන්ට ධර්‍මය දෙශනා කරයි. උන්වහන්සේගේ ධර්‍මය ඇතැම් ශ්‍රාවකයෝ අසනු කැමති නොවෙත්. කන් නොඑලවත්. දැන ගැනීමටා සිත නොපිහිටුවත්. ශාසතෲන් වහන්සේගේ අනුශාසනාවෙන් වෙන්ව පවතිත්. ඇතැම් ශ්‍රාවකයෝ අසනු කැමති වෙත්. කන් එලවත්. දැනගැණීම පිණිස සිත පිහිටුවත්. ශාසතෲන් වහන්සේගේ අනුශසනා වෙන් වෙන්ව නොපවතිත්. මහණෙනි, එහි තථාගතතෙම සතුටු සිත් ඇත්තේද නොමවේ. සතුටු සිත් ඇති බවද ප්‍රකාශ නොකරයි. නොසතුට්‍ර සිත් ඇත්තේද නොවෙයි. නොසතුටු සිත් ඇති බවද ප්‍රකාශ නොකරයි. සතුටු සිත් ඇති බවද නොසතුටු සිත් ඇති බවද යන ඒ දෙකම දුරු කොට හෙතෙම මධ්‍යස්ථවූයේ සිහියෙන් යුක්තව නුවණින් යුක්තව වාසය කරයි. මහණෙනි, ආය්‍ර්‍යතෙම යම් සතිපට්ඨානයක් සේවනය කරයිද, ආය්‍ර්‍යවූ ශාසතෘතෙම යම් සතිපට්ඨානයක් සේවනය කරන්නේ සමූහයාට අනුශාසනා කරන්ට සුදුසුවූ මේ දෙවැනි සතිපට්ඨානයයි කියනු ලැබේ.
17. ,මහණෙනි, නැවත අනිකක්ද කියමි. ශාසතෘ තෙම අනුකම්පා ඇත්තේ, වැඩ කමැත්තේ, අනුකම්පා පිණිස මෙය තොපට හිත පිණිසය, මෙය තොපට සැප පිණිසයයි, ශ්‍රාවකයන්ට ධර්‍මය දෙශනා කරයි. උන්වහන්සේගේ ධර්‍මය ශ්‍රාවකයෝ අසනු කැමති වෙත්. කන් එලවත්. දැන ගැණීමට සිත පිහිටුවත්. ශාසතෲන් වහන්සේගේ අනුශාසනාවෙන් බැහැරවද නොපවතිත්. මහණෙනි, එහි කථාගත තෙම සතුටු සිත් ඇත්තේ ද වෙයි. සතුටු සිත් ඇති බවද ප්‍රකාශ කරයි. ආශාව වෑස්සීමෙන් තොරව සිහියෙන් යුක්තව, නුවණින් යුක්තව වාසය කරයි. මහණෙනි, ආය්‍ර්‍ය වූ ශාසතෘතෙම යම් සතිපට්ඨානයක් සේවනය කරන්නේ සමූහයාට අනුශාසනා කරන්ට සුදුසුවූ තුන්වැනි සතිපට්ඨානයයි කියනු ලැබේ.
18. ,ආය්‍ර්‍යවූ යමෙක් සම්බුද්ධ තෙම යම් සතිපට්ඨාන තුනක් සේවනය කෙරේද, ආය්‍ර්‍යවූ ශාසතෘතෙම යමක් සේවනය කරන්නේ, සමූහයාට අනුශාසනා කරන්ට සුදුසුවේයයි, මෙසේ යමක් කියන ලදද, එය මේ සඳහා කියන ලදී.
,හෙතෙම දමනය කළ යුත්තන් දමනය කරන්නවුන් අතුරෙන් නිරුත්තරවූ පුරුෂයන් දමනය කිරීමෙහි සාත්‍ව වාහකයෙකු බඳුයි කියනු ලැබේයයි, මෙසේ වනාහි මේ කියන ලදී. කුමක් සඳහා මේ කියන ලදද? මහණෙනි, ඇතුන් දමනය කරන්නෙකු විසින් දමනය කළාවූ ඇතා මෙහෙයවන ලද්දේ එකම දිසාවකට දුවයි. පූර්‍ව දිසාවට හෝ පශ්චිම දිසාවට හෝ උතුරු දිසාවට හෝ දකුණු දිසාවට හෝ (දුවයි). මහණෙනි, අසුන් දමනය කරන්නෙකු විසින් දමනය කළාවූ අසු මෙහෙයවන ලද්දේ, එකම දිසාවකට පූර්‍ව දිසාවට හෝ පශ්චිම දිසාවට හෝ උතුරු දිසාවට හෝ දකුණු දිසාවට හෝ දුවයි. මහණෙනි, ගවයන් දමනය කරන්නෙකු විසින් දමනය කළාවූ ගවයා මෙහෙයවන ලද්දේ එකම දිසාවකට පූර්වදිසාවට හෝ පශ්චිම දිසාවට හෝ උතුරු දිසාවට හෝ දකුණු දිසාවට හෝ දුවයි. මහණෙනි, අර්හත් සම්‍යක් සම්බුද්ධවූ තථාගතයන් විසින් දමනය කළාවූ පුරුෂතෙම මෙහෙයවන ලද්දේ අටදිසාවන්ටම දුවයි. රූපී පුද්ගල තෙම රූපයන් දකියි. මේ පළමුවන දිසාවයි. තමා කෙරෙහි අරූප සංඥා ඇත්කේ පිටත්හි රූපයන් දකියි. මේ දෙවන දිසාවයි. සුභයයිම අදහස් ඇත්තේ වෙයි. මේ තුන්වන දිසාවයි. සියලු ආකාරයෙන් රූප සංඥාවන් ඉක්මවීමෙන් ප්‍රතිඝසංඥාවක් නැසීමෙන් නානාත්ම සංඥාවන් මෙනෙහි නොකිරීමෙන් ආකාසය අනන්තයයි ආකාසානඤචායතන සමාපත්තියට පැමිණ වාසය කරයි. මේ සතරවන දිසාවයි. සියලු ආකාරයෙන් ආකාසානඤචායතනය ඉක්මවා, විඤඤාණය අනන්තයයි විඤඤාණඤචායතන සමාපත්තියට පැමිණ වාසය කරයි. මේ පස්වන දිසාවයි. සියලු ආකාරයෙන් විඤඤාණඤචායතනය ඉක්මවා කිසිවක් නැත්තේයයි, ආකිඤචඤඤායතන සමාපත්තියට පැමිණ වාසය කරයි. මේ සවන දිසාවයි. සියලු ආකාරයෙන් ආකිඤචාඤඤායතනය ඉක්මවා නෙවසඤඤානාසඤඤායතනය සමාපත්තියට පැමිණ වාසය කරයි. මේ සත්වන දිසාවයි. සියලු ආකාරයෙන් නෙවසඤඤානාසඤඤායතන සමාපත්තිය ඉක්මවා සඤඤාවෙදයිත නිරොධ සමාපත්තියට පැමිණ වාසය කරයි. මේ අටවන දිසාවයි. මහණෙනි, අර්හත් සම්‍යක් සම්බුද්ධවූ තථාගතයන් වහන්සේ විසින් දමනය කරණලද පුරුෂතෙම මෙහෙයවන ලද්දේ මේ අට දිසාවන්ට විශෙෂයෙන් දිවීම කරයි. හෙතෙම දමනය කළයුත්තන් දමනය කරන්නවුන් අතුරෙන් නිරුත්තරවූ පුරිසදම්ම සාරථි,යි කියනු ලැබේයයි, මෙසේ ඒ යමක් කියන ලදද එය මේ සඳහා කියන ලදී.
භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙය වදාළේය. සතුටු සික් ඇකි ඒ භික්‍ෂුහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ දෙශනාව සතුටින් පිළිගත්තාහුය.
සත්වැනි සළායතන විභඬග සූත්‍රය නිමි.
උපුටා ගැනීම - උතුම් ශ්‍රී සද්ධර්මය ( dahamsithum.wordpress )