ත්‍රිපිටක පොත් වහන්සේ/සූත්‍ර පිටකය/මජ්ක්ධීම නිකාය/ දී නඛ සූත්‍රය
1. මා විසින් (මේ සූත්‍රය) මෙසේ අසන ලදී. එක් කලෙක්හි භාග්‍යවතුන් වහන්සේ රජගහනුවර ගිජ්ඣකූට පර්‍වතයෙහිවූ සුකර බත නම් ලෙනෙහි වාසය කළහ. එකල්හි දී නඛ නම් පරිව්‍රාජිකතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේ යම් තැනෙක්හිද, එතැනට පැමිණියේය. පැමිණ, භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සමග සතුටු විය යුතුවූ, සිහිකටයුතුවූ කථාව කොට නිමවා එක් පැත්තක සිටියේය. එක් පැත්තක සිටියාවූ දී නඛ නම් පරිව්‍රාජක තෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙය කීවේය.
2. ´´භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, මම වනාහි ´සියල්ල මට රුචි නොවේය´ යන මෙබඳු වාද ඇත්තේ මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තේ වෙමි´´ යි කීය. ´´අග්ගිවෙස්සනය, ´සියල්ල මට රුචි නොවේය´ යි තොපගේ යම් මේ දෘෂ්ටියක් වේ නම් මේ දෘෂ්ටියද තොපට රුචි නොවේදැ?´´ යි ඇසූහ.
´´භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඉදින් මේ දෘෂ්ටිය මට රුචි නොවන්නේ නම් ඒ ´සියල්ල මට රුචි නොවේ´ යන දෘෂ්ටියද එබඳුම වන්නේය.
´´අග්ගිවෙසස්නය, යම් කෙනෙක් ´එය එබඳුම වන්නේය´ ´එයද එබඳුම වන්නේය´ යි කියමින් ඒ දෘෂ්ටිය අත් නොහැරම අනික් දෘෂ්ටියක් ගන්නාහුද ඔවුහුම ලෝකයෙහි ඉතා බොහෝ වෙත්.
´´අග්ගිවෙස්සනය, යම් කෙනෙක්, ´එයද එබඳුම වන්නේය, එයද එබඳුම වන්නේය´ යි කියමින් ඒ දෘෂ්ටියද දුරුකරමින් අනික් දෘෂ්ටියක්ද නොගන්නාහුද ඔවුහු ඉතා ස්වල්ප වෙත්.
3. ´´අග්ගිවෙස්සනය, ´සියල්ල මට රුචි වේය´ යි යන මෙබඳු වාද ඇති මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇති ඇතැම් මහණ බමුණෝද ඇත්තාහ. අග්ගිවෙස්සනය, ´සියල්ල මට රුචිනොවෙයි´ යන මෙබඳු වාද ඇති මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇති ඇතැම් මහණ බමුණෝද ඇත්තාහ. අග්ගිවෙස්සනය, ´සමහරක් මට රුචි වේ. සමහරක් මට රුචි නොවේ´ යි යන මෙබඳු වාද ඇති මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇති මහණ බමුණෝද ඇත්තාහ.
4. ´´අග්ගිවෙස්සනය, ඔවුන් අතරෙන් යම් ඒ මහණ බමුණෝ ´සියල්ල මට රුචි වේය´ යි මෙබඳු වාද ඇත්තේ මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තෝ වෙත්ද, ඔවුන්ගේ මේ දෘෂ්ටිය රාග වශයෙන් සසරට සමීප වෙයි. සංයෝජන වශයෙන් සසරට සමීපවෙයි. තෘෂ්ණා දෘෂ්ටි දෙකින් සතුටුවීම් වශයෙන් සසරට සමීප වෙයි. තෘෂ්ණා දෘෂ්ටි දෙක්හි ගිලීමෙන් සසරට සමීප වෙයි. ඔවුන් අතුරෙන් යම් ඒ මහණ බමුණෝ ´සියල්ල මට රුචි නොවේය´ යන මෙබඳු වාද ඇත්තෝ මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තෝ වෙත්ද, ඔවුන්ගේ ඒ දෘෂ්ටිය සසර නොඇල්මට සමීපවේ. සසර නොබැඳීමට සමීපවේ. තෘෂ්ණා දෘෂ්ටි දෙකින් සතුටු නොවීමට සමීප වෙයි. තෘෂ්ණා දෘෂ්ටි දෙක්හි නොහිලීමට ආසන්න වෙයි.´´
6. මෙසේ වදාළ කල්හි දී නඛ නම් පරිව්‍රාජික තෙම, ´´භවත් ගෞතම තෙමේ මාගේ දෘෂ්ටිය උසස් කෙරෙයි. භවත් ගෞතම තෙමේ මාගේ දෘෂ්ටිය ඉතා උසස් කෙරේය´´, භාග්‍යවතුන් වහන්සේට කීය.
´´ අග්ගිවෙස්සනය, ඔවුන් අතුරෙන් යම් ඒ මහණ බමුණෝ ´සමහරක් මට රුචි වෙයි. සමහරක් මට රුචි නොවේය´ යන මෙබඳු වාද ඇත්තෝ මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තෝ වෙත්ද, යම් දෘෂ්ටියක් ඔවුන්ට රුචි වේද, ඒ මේ දෘෂ්ටිය රාග වශයෙන් සසරට ලංවේ. සංයෝජන වශයෙන් සසරට ළංවේ. තණ්හා දිට්ඨි (ලොභය හා වැරදි දැකීම) වශයෙන් සසරට ලංවේ. තණ්හා දිට්ඨි දෙක්හි ගිලීමෙන් සසරට ලංවේ. යම් දෘෂ්ටියක් ඔවුන්ට රුචි නොවේද ඒ දෘෂ්ටිය සසර නොඇලීමට ළංවේ. නොබැඳීමට ළංවේ. තෘෂ්ණා දෘෂ්ටි වශයෙන් සතුටු නොවීමට ළංවෙයි. තෘෂ්ණා දෘෂ්ටි දෙක්හි නොහිලීමට ළංවෙයි.
6. ´´ අග්ගිවෙස්සනය,ඔහුන් අතුරෙන් යම් ඒ මහණ බමුණෝ ´සියල්ල මට රුචි වේය´ යි මෙබඳු වාද ඇත්තෝ මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තෝ වෙත්ද, එහි නුවණ ඇති පුරුෂ තෙම මෙසේ කල්පනා කරයි. ´සියල්ල මට රුචි වේය´ යන මේ මාගේ දෘෂ්ටියක් වේද, ඉදින් මම මේ දෘෂ්ටිය දැඩි වශයෙන් අල්වාගෙන ඇතුලත්ව මෙයම සත්‍යය, අනික සිස්යයි ව්‍යවහාර කෙරෙම්ද, ඒ මට දෙයාකාරයකින් කෝලාහල උපදින්නේය. යම් මේ ශ්‍රමණයෙක් හෝ බ්‍රාහ්මණයෙක් හෝ ´සියල්ල මට රුචි නොවේය´ යි, මෙබඳු වාද ඇත්තේද, මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තේද, යම් මේ ශ්‍රමණයෙක් හෝ බ්‍රාහ්මණයෙක් හෝ ´සමහරක් මට රුචි වේ, සමහරක් මට රුචි නොවේය´ යි මෙබඳු වාද ඇත්තේ දෘෂ්ටි ඇත්තේත් වේද, මේ දෙයාකාරයෙන් මට කෝළාහල උපදින්නේය. මෙසේ කෝලාහලය ඇති කල්හි විරුද්ධ වචන කීම වන්නේය, විරුද්ධ වචන කීම ඇති කල්හි පහරදීම වන්නේය. පහරදීම ඇති කල්හි හිංසාව වන්නේය. මෙසේ හෙතෙම කෝලාහලයද විවාදයද පහරදීමද හිංසාවද තමාට ඇතිවන බව දැන ඒ දෘෂ්ටියද දුරු කරයි. අනික් දෘෂ්ටියක්ද නොගනියි. මෙසේ මේ දෘෂ්ටීන්ගේ ප්‍රහානය වේ. මෙසේ මේ දෘෂ්ටීන් ගේ දුරලීම වේ.
7. ´´ අග්ගිවෙස්සනය, ඔවුන් අතුරෙන් යම් ඒ මහණ බමුණෝ මට සියල්ල රුචි නොවේයයි , මෙසේ වාද ඇත්තෝ මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තෝ වෙත්ද, ඔවුන් අතුරෙන් නුවණ ඇති පුරුෂයෙක් තෙම මෙසේ සලකයි. ´සියල්ල මට රුචි නොවේය´ යි මාගේ යම් මේ දෘෂ්ටියක් වේද, ඉදින් මම ´මේ දෘෂ්ටිය මෙයම සත්‍යය, අනික සිස්ය´ යි දැඩි වශයෙන් අල්වාගෙණ ඇතුළත්ව වාසය කෙරෙම්ද, මට දෙයාකාරයකින් කෝලාහල වන්නෝය. යම් මේ ශ්‍රමණයෙක් හෝ බ්‍රාහ්මණයෙක් හෝ මට ´සියල්ල රුචි වේය´ යි මෙබඳු වාද ඇත්තේ මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තේ වේද, යම් මේ ශ්‍රමණයෙක් හෝ බ්‍රාහ්මණයෙක් හෝ ´මට සමහරක් රුචිවේ. සමහරක් මට රුචි නොවේය´ යි මෙබඳු වාද ඇත්තේ මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තෙක් වේද, මේ දෙයා කාරයෙන් මට කලහය වන්නේය. මෙසේ කලහය ඇති කල්හි විවාදය වන්නේය. විවාදය ඇති කල්හි පහරදීම වන්නේය. පහරදීම ඇති කල්හි වෙහෙස වන්නේය.´ මෙසේ හෙතෙම කලහයද, විවාදයද, පහරදීමද, හිංසාවද, තමාට උපදින බව දකිමින් ඒ දෘෂ්ටිද හැර දමයි. අනික් දෘෂ්ටියක්ද අල්වා නොගනියි. මෙසේ මේ දෘෂ්ටීන්ගේ දුරු කිරීම වේ. මේ දෘෂ්ටීන් ගේ දුරලීම වේ.
8. ´´ අග්ගිවෙස්සනය, ඔවුන් අතුරෙන් යම් ඒ මහණ බමුණෙක්, ´සමහරක් මට රුචිවේ. සමහරක් මට රුචි නොවේයයි , මෙබඳු වාද ඇත්තෝ මෙබඳු දෘෂ්ටිය ඇත්තෝ වේද, එහි නුවණ ඇති පුරුෂයෙක් තෙම මෙසේ සලකයි. ´සමහරක් මට රුචි වේ, සමහරක් මට රුචි නොවේය´ යි, මාගේ යම් මේ දෘෂ්ටියක් වේද, ඉදින් මම මේ දෘෂ්ටිය දැඩි වශයෙන් අල්වා ගණී. වැදගෙණ මෙයම සත්‍යය අනික සිස්යයි, ව්‍යවහාර කෙරෙම්ද මට දෙයාකාරයකින් කලහය වන්නේය.´ යම් මේ ශ්‍රමණයෙක් හෝ බ්‍රාහ්මණයෙක් හෝ ´සියල්ල මට රුචි වේය´ යි මෙබඳු වාද ඇත්තේ මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තේ වේද, යම් මේ ශ්‍රමණයෙක් හෝ බ්‍රාහ්මණයෙක් හෝ ´සියල්ල මට රුචි නොවේය´ යි මෙබඳු වාද ඇත්තේ මෙබඳු දෘෂ්ටි ඇත්තේත් වේද, මේ දෙයාකාරයෙන් මට කොලහලය වන්නේය. මෙසේ කොලහලය ඇති කල්හි විරුද්ධ වචන වන්නේය. විරුද්ධ ඇති කල්හි පහරදීම වන්නේය. පහරදීම ඇති කල්හි හිංසාව වන්නේය. මෙසේ හෙතෙම කලහයද, විවාදයද, පහරදීමද, හිංසාවද, තමාට උපදින බව දකිමින් ඒ දෘෂ්ටිද දුරුකරයි. අනික් දෘෂ්ටියක්ද අල්වා නොගණියි. මෙසේ මේ දෘෂ්ටීන්ගේ ප්‍රහාණය වේ. මෙසේ මේ දෘෂ්ටීන් ගේ දුරලීම වේ.
9. ´´අග්ගිවෙස්සනය, සතර මහා භූතයන්ගෙන් හටගත් මවුපිය සම්භවයෙන් හටගත්, බතින් හා කොමුපිඩුවලින් වැඩුණු අනිත්‍යය, ඇඟ ඉලීමය, පිරිමැදීමය, බිඳීමය, විනාසය, ස්වභාව කොට ඇත්තාවූ රූප සමූහයක් වන මේ කය අනිත්‍ය වශයෙන් දුක් වශයෙන් රෝග වශයෙන් ගඩක් වශයෙන් හුලක් වශයෙන් ලාමකවූවක් වශයෙන් ආබාධයක් වශයෙන් අන්‍යවූවක් වශයෙන් නැසීම් වශයෙන් සූන්‍ය වශයෙන් අනාත්ම වශයෙන් දැක්ක යුතුය. මේ කය අනිත්‍ය වශයෙන් දුක් වශයෙන් රොග වශයෙන් ගඩක් වශයෙන් හුලක් වශයෙන් විපතක් වශයෙන් ආබාධයක් වශයෙන් අන්‍යවූවක් වශයෙන් නැසෙන්නක් වශයෙන් සූන්‍යවූවක් වශයෙන් අනාක්ම වශයෙන් දක්නාවූ ඔහුගේ කයෙහි යම් ඇල්මෙක්, කයෙහි හම් ස්නේහයෙක්, කය අනුව යාමක් වේද, එය දුරුවෙයි.´
10. ´´අග්ගිවෙස්සනය, මේ වෙදනා තුනක් වෙත්. සැප වෙදනාය, දුක් වෙදනාය, දුක්ද නොවූ සැපද නොවූ වෙදනාවය යන වෙදනා තුනයි. අග්ගිවෙස්සනය, යම් කලෙක්හි සැපවූ වෙදනාව විඳීද, එකල්හි දුක්වූ වෙදනාව නොම විඳියි. අග්ගිවෙස්සනය, යම් කලෙක්හි දුක්වූ වෙදනාව විඳීද, එකල්හි සැපවූ වෙදනාවක් නොම විඳියි. දුක්ද නොවූ සැපද නොවූ වෙදනාවක් නොවිඳියි. එකල්හි දුක්වූ වෙදනාවම විඳියි. අග්ගිවෙස්සනය, යම් කලෙක්හි දුක්නොවූ සැපද නොවූ වෙදනාව විඳීද, එකල්හි සැපවූ වෙදනා නොම විඳියි. දුක්වූ වෙදනාව නොවිඳියි. එකල්හි දුක්ද නොවූ සැපද නොවූ වෙදනාවම විඳියි. අග්ගිවෙස්සනය,සැප වේනාවද අනිත්‍යය, සකස් කරණ ලදී, හේතු ප්‍රත්‍යයන්ගෙන් හට ගන්නිය, ක්‍ෂය වන ස්වභාව ඇත්තීය, විනාසය ස්වභාව කොට ඇත්තීය, විරාගය ස්වභාව කොට ඇත්තීය, නිරෝධය ස්වභාව කොට ඇත්තීය. අග්ගිවෙස්සනය, දුක් වෙදනාවද අනිත්‍යය, සකස් කරනලද්දීය, ප්‍රත්‍යයෙන් හටගත්තීය, ක්‍ෂයවීම ස්වභාව කොට ඇත්තීය, විනාසය ස්වභාව කොට ඇත්තීය, විරාගය ස්වභාව කොට ඇත්තීය, නිරෝධය ස්වභාව කොට ඇත්තීය, අග්ගිවෙස්සනය, දුක්ද නොවූ සැපද නොවූ වෙදනාවද අනිත්‍යය සකස් කරන ලද්දීය, ප්‍රත්‍යයෙන් හටගත්තීය, ක්‍ෂයවන ස්වභාව ඇත්තීය, විනාසවන ස්වභාව ඇත්තීය, විරාග ස්වභාව ඇත්තීය, නිරෝධය ස්වභාව කොට ඇත්තීය.
11. අග්ගිවෙස්සනය, මෙසේ දක්නාවූ ඇසූ පිරූ තැන් ඇති ආය්‍ර්‍ය ශ්‍රාවක තෙම සැප වෙදනාව කෙරෙහිද කලකිරෙයි. දුක් වෙදනාව කෙරෙහිද කලකිරෙයි. දුක්ද නොවූ සැපද නොවූ වෙදනාව කෙරෙහිද කලකිරෙයි. කලකිරෙන්නේ නොඇලෙයි. නොඇලීමෙන් මිදෙයි. මිදුනු කල්හි මිදුනේය යන දැනීම වේ. ජාතිය ක්‍ෂය කරන ලද්දීය. බ්‍රහ්මචය්‍ර්‍යය වැස නිමවන ලද්දේය. සතර මගින් කල යුත්ත කරන ලදී. මේ ආත්මභාවය පිණිස කළයුතු අනිකක් නැතැයි දැනගනියි. අග්ගිවෙස්සනය, මෙසේ මිදුනු සිත් ඇත්තාවූ භික්‍ෂු තෙමේ වනාහි කිසිවෙකු සමගත් විරුද්Ȁdධව කථා නොකෙරෙයි. කිසිවෙකු සමගත් විවාද නොකෙරෙයි. ලොකයෙහි යම් ව්‍යවහාරයක් වේද, ඒ ව්‍යවහාරයෙන් ව්‍යවහාර කරයි. දෘෂ්ටි වශයෙන් නොගනියි.
12. එකල්හි වනාහි ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරතෙම භාග්‍යවතුන් වහන්සේගේ පිටුපසින් භාග්‍යවතුන් වහන්සේට පවන් සලමින් සිටියේ වෙයි. ඉක්බිති ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන්ට මෙබඳු අදහස් විය. ´ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වනාහි අපට නුවණින් දැන ඒ ඒ ධර්‍මයන්ගේ දුරු කිරීම වදාළේය. සුගතයන් වහන්සේ වනාහි අපට නුවණින් දැන ධර්‍මයන්ගේ දුරලීම වදාළේය´ යි. මෙසේ මෙනෙහි කරන්නාවූ ආයුෂ්මත් ශාරීපුත්‍ර ස්ථවිරයන්ගේ සිත තෘෂ්ණා දෘෂ්ටීන්ගෙන් අලවා නොගෙන ආශ්‍රවයන්ගෙන් මිදුනේය. දී නඛ පරිව්‍රාජකයාහට වනාහි යම් කිසිවක් ඉපදීම ස්වභාව කොට ඇත්තේද, ඒ සියල්ල නිරුද්ධවීම ස්වභාව කොට ඇත්තේයයි කෙලෙස් රජස් රහිතවූ පහවූ මල ඇති ධර්‍ම චක්‍ෂුස (සෝවාන් මාර්‍ගඥානය) පහලවූයේය.
13. ඉක්බිති දී නඛ නම් පරිව්‍රාජක තෙමේ දක්නිලද ධර්‍මය ඇත්තේ පැමිණියාවූ ධර්‍මය ඇත්තේ දැනගන්නාලද ධර්‍මය ඇත්තේ බැසගත්තාවූ ධර්‍මය ඇත්තේ දුරු කළාවූ විචිකිච්ඡා ඇත්තේ පහවූ සැකය ඇත්තේ විසාරද බවට පැමිණියේ ශාස්තෘ ශාසනයෙහි අන් පිහිටක් නොසොයන බවට පැමිණියේ භාග්‍යවතුන් වහන්සේට මෙසේ කීවේය. ´´භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඉතා යහපත, භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, ඉතා යහපත, භවත් ගෞතමයන් වහන්ස, යම්සේ යටිකුරු කොට තබන ලද්දක් උඩුකුරු කරන්නේද, වසා තබන ලද්දක් හෝ වැසුම් අරින්නේද, මංමුළාවූවෙකුට හෝ මග කියන්නේද, අන්‍ධකාරයෙහි හෝ ´ඇස් ඇත්තෝ රූප දකිත්වා´ යි තෙල් පහනක් දරන්නේද, මෙපරිද්දෙන් භවත් ගෞතමයන් වහන්සේ විසින් නොයෙක් ප්‍රකාරයෙන් ධර්‍මය දේශනා කරණ ලදී. මේ මම භවත් ගෞතමයන් වහන්සේ සරණ කොට යමි. ධර්‍මයද භික්‍ෂු සංයාද (සරණ කොටයමි.) භවත් ගෞතම තෙමේ මා අද පටන් දිවිහිම් කොට සරණගියාවූ උපාසකයෙකැයි දරණ සේක්වා´´ යි කීය.
දී නඛ සූත්‍රය නිමි.
උපුටා ගැනීම - උතුම් ශ්‍රී සද්ධර්මය ( dahamsithum.wordpress )