බාරශ කාව්යයය-සංඥාපනය

සංඥාපනය

බරනම ගබසක යන මෙම ප්ර.බන්ධයේ කතෘභූත කරතොට ධම්මාරාම ස්වාමීන් ගැන වැඩිදුර විස්තර නොකළාට සියළු දෙනා අතරම ප්රතසිද්ධයි. රාජාධිරාජසිංහ රජතුමාගේ පණ්ඩිත භාවය ද එසේම කවුරුත් දනිති. එම නරපති තුමාට ඔප්පුකර ගම්වරයක් ලැබීමට තරම් වූ මෙම ප්රයබන්ධය කෙතරම් උසස්ද යනු පහසුවෙන් කාටවුවත් අවබෝධ වන බැවින් ඒ සඳහා නොවෙහෙසෙමු.

මුන්වහන්සේ කෙරෙහි රජතුමා කෙතරම් පැහැදුණේද යනු මහ සංඝයා ඇතුළු රාජපිරිස මධ්යහයේ ප්රකකාශ කර තිබෙන මතු දක්වන කවිය ගැන සිතන කල පෙනීයයි. එනම් :-

ක ර තො ට දම්රම් නායක යතිඳු හ ට

න ර දෙ ට මෙමා බහුමන් කරපු හැටිය ට

ච රි තෙ ට ගෝළනමකට ඔබගේ යමෙකු ට

ව ර ද ට යමක් නොකරව් මින් ඉදිරිය ට

තවද මුන්වහන්සේ විසින් කවි සිළුමිණ ඉල්ලා යැව් කවියක් මෙසේයි.

රැ ක ලා, කෙවුළු, ලීසිට, තැළුවා සෙමි න

පැ ණ ලා, ගිය මෙගණ සය මැද වණ කෙමෙ න

ද න ලා මෙනම යුත් පොත විමසා සොදි න

නු මූ ලා සිවළු වනු අපවෙත මෙහි මෙදි න

මුන්වහන්සේගේ අපවත් වීම ගැන එවකට සිටි පඬිතුමෙකු විසින් කළ ප්රිබන්ධනයක්.

දි නි දු සාසන ගුවන් මුදුනත සියත වැසිතුරු සලවැ දේ

සි නි දු සද්දම් අමා කිරණින් සුදන කුමුදිළු කරන දේ

ප සි ඳු දම්රම් මෙයති තරිඳා උදා වී බබලන ස දේ

වි රි දු මරුපල හැවිත් අල්ලා ගතිය තමතින් තිවර දේ

(ශෙලෂ:)

මෙම පොත මීට ප්රවථම මුද්ර ණය කර තිබුණු නමුත් දැනට සොයා ගැනීම දුස්කරව තිබෙන බැවින්ද පුරාණ පොත් වලින් හැකි පමණක් සොයා මහජනයා ඉදිරියේ තැබීම අපට ඉතා සතුටක් බැවින්ද මෙසේ මුද්රහණය කළෙමු. එසේ වුවත් විකිණීමේ බලාපොරොත්තුවෙන්ම වඩා ප්රටයෝජනයක් නැති අව්යප කෘතයන් විසින් ප්ර බන්ධ කරන පොත් දස දහස් ගණන් පහසුවෙන් විකිණී යන නමුත් මෙබඳු පොත් විකිණීම ඉතා දුස්කර බැවින් කොපි ස්වල්පයක් මුද්ර ණය කලබව සැලකිය යුතු යි. තවද මෙහි අගට රටේ වඩා ප්රතකට නැති පුරාණ කියමන් ස්වල්පයක් ඒවායේ කතෘ වරයන්ගේ නම් සහිතව අපේ හැගීමේ හැටියට ඉතා පුරාණ ඒවායින් පටන් ගෙන ක්රාමයෙන් යොදා ඇත.

ඒවායින් රාජාධිරාජසිංහ රජතුමාගේ කවිය සහ අන්දරේ ගේ කවිය ව්යකවහාරයේ ආ ඒවාය. කල් යාමෙන් ඒවා දන්නා අය නැතිවිය හැකි බැවින් මෙහි යෙදීමු. අනිත් සියල්ලම පොත් වලින් උපුටාගත් ඒවා ය.