විල්ගම්මුළ පබඳ-අනාගත වංශය නම් වූ මෙතේ බුදු සිරිතviii

16. අජිත කුමාර කථාව

මෙසේ මෙබඳුවු දෙතිස් මහා පුරුෂ ලක්ෂණයෙන් හා..

මෙසේ මෙබඳුවු දෙතිස් මහා පුරුෂ ලක්ෂණයෙන් හා චිත්තඬ්ගුලතාදී අසූ අනූ ඛ්යුඤ්ජනයෙන් යුක්තවු ද්වීපදොත්තමවු ගිහිකල අජිත කුමාරයා යන නම් ඇතිව බුදුවු කළ මෛත්රීු නම් ඇති ඒ භාග්යඇවත්වු බුදුරජාණන් වහන්සේ අනාගතයෙහි යථොක්තවු ශ්රීී සමෘඬියෙන් යුක්තවු ඒ කෙතුමති නම් රාජධානියෙහි උපදනා සේක. එසේ හෙයින් වදාළහ. බුදුහු :-

අජිතොනාම නා මෙන, මෙත්තෙය්යොජ දිප දුත්තමො

අනුඛ්යාඤ්ජන සම්පණ්ණො ද්ත්තිංස වර ලක්ඛණො-යි.

තවද සර්වඥයන් වහන්සේ කර්මාන්ත කොට නිමවා දිවි දළින් ඔප් නැඟු මට සිලුටුව කරණලද ජාම්බොනද ස්ව්ර්ණයක් වැනිවූ, රන්වන් ශරීර ඇති වන්නේය. සියුම් වූ ඡවි ඇති බැවින් හා රජස් ධුලි කය නො ඇලෙන බැවින් පිරිසිදු නිර්මල ශරීර ඇතිවන සේක. රජස් ධූලි ආදිය නො ඇලෙන බැවින් සොඳුරු වූ සියලු දස දිග පැතිරෙන්නාවූ ශරීරාලොක ඇති වන සේක. සොඳුරු ‍වූ ශරීරාලොක ඇති බැවින් තේජස්වී වූ ශරීර සොභා දරණසේක. උතුම්වූ යසස් හා විශිෂ්ට වූ පිරිවර ඇති බවට පැමිණෙන සේක.

කුශලය, ප්රීඥය, ශරීර සොභාවය යනාදීවූ ශ්රීෂ සමෘධිය ඇති වන සේක. ඒ හෙයින්ම ශ්රී මත්වන සේක. උක්තප්රභකාර ශ්රීෂ සමෘධි යෙහි පිහිටි බැවින් විශිෂ්ටවූ පූජ්ය්වූ අධිකරූප ශ්රීේ ඇති වන සේක. ආයුෂ්කල්පය මුලුල්ලෙහිත් බලන්නාවූ සත්ත්වයන්ට අතෘප්ති කර වූ සොඳුරු වු දැකුම් ඇති වන බැවින් සුදර්ශනීය වන සේක. මහත්වූ සියලු ලොකානුභාවය මැඩ පැවැත්තාවූ සෘධ්යාේනුභාවය හා ප්රූතාප තෙජස් ඇති වන බැවින් මහානුභාව වනසේක. තමන් වහන්සේ හා සමාන කෙනෙකුන් ලොකයෙහි නැතිවන බැවින් අසමසම වන සේක. උභය කුල පරිසුඞවූ සියළු ලෝවැස්සන් විසින් පිදියයුතුවූ මහානුභාව සම්පන්නවූ මහත්වූ භොග සම්පත් ආදියෙන් යුක්තවූ පුරොහිත බ්රා්හ්මණ වංශයෙහි උපදනා සේක. තවද ඒ අජිත නම් මහබෝසතාණෝ නිධානගතවූ මහත්වු ධනය අපරියන්ත වන බැවින් ධනිශ්වර වන්නාහ. සත්ත්වයන් විසින් අනවරතයෙන් අනුභව කටයුතුවු උපභොග පරිභොග සඞ්ඛ්යායත මහත්වූ වස්තු රාශිය ඇති වන බැවින් මහත්වූ භොග සම්පත් ඇති වන්නාහ. වන්දනා මානනාදි වශයෙන් රජදරුවන්ගේ සම්භාවනා ලබන්ට සුදුසු ප්ර‍ශස්ත කුලයෙහි උපදනා හෙයින් උතුම්වූ කුල ඇතිවන්නාහ. තෙපි මෙබඳු ජාතියක් ඇති වාදැ යි කී කල්හි තෙපිත් මෙබඳු ජාතියක් ඇත්තාවාදැයි නැවත පෙරළා කුලකියා ජාති ඝටා බැණ පසුබාලිය නොහැකිවූ බොහෝ කලක් උභය කුල පරිසුඞව ආවාවු උතුමුවු බ්රා හ්මණ වංශයෙහි ඒ අජිත නම් මහ බෝසතාණෝ යථෝක්ත වු ශ්රීම සමෘධියෙන් යුක්තව උපදනාහුය.

ඒ අජිත නම් මහ බෝසතාණෝ .

ඒ අජිත නම් මහ බෝසතාණෝ බ්රාතහ්මණ වංශයෙහි කවර කලෙක උපදිද්ද? යත්:-ඉක්බිති ඒ මෛත්රී් බොධිසත්ත්වයන්ට කියනලද ක්රදමයෙන් තුෂිත පුරයෙහි වෙසෙමින් සිටියදීම මේ අනතඃ කල්පයට අනතුරු දෙවැනි අනතඃ කල්පයෙහි අසූදහසක් අවුරුද්දට ආයුෂ ඇති මනුෂ්යනයන් සමයෙහි බුඞකොලාහල නම් කොලාහලයෙක් උපදනේය.

ලොකයෙහි කප්ප කොලාහලය, බුඞ කොලාහලය, වක්ක වත්ති කොලාහලයිය කොලාහල තුණෙක් වන්නේය. ඒ ත්රි විධ කොලාහලයන් අතුරෙන් අවුරුදු ලක්ෂයක් ඉකුත්වූ කල කල්ප විනාශය වන්නේය යි ලොකව්යවවහාර නම් කාමාවචර දෙවතා කෙනෙක් අවමඟුල් වෙසක් ගෙණ හිසකේ මුදා විසිරුවා හඬන මුහුණු ඇතිව දෑතින් කඳුලු පිස පිස රත්පිළි හැඳ පෙරව ඉතා විරූපවූ වෙස්ධරා මනුෂ්යව පථයෙහි ඇවිදිනාහු නිදුකිනි! නිදුකිනි! මෙයින් අවුරුදු ලක්ෂයක් ඇවෑමෙන් කල්ප විනාශය වන්නේය. මේ ලොකය වි‍ශේෂයෙන් නස්නේය. මහා සමුද්ර්යත් වියලෙන්නේය. මේ මහා පොළොව හා මහමෙරත් දන්නේය. බ්ර හ්ම ලොකය දක්වා නස්නේය. ලොක විනාශය වන්නේය. එහෙයින් නිදුක්වූ සත්ත්වයෙනි! මෛත්රීා භාවනා කරව්! කරණා, මුදිතා උපෙක්ෂා භාවනා කරව්! මවුන්ට උපස්ථාන කරව්! පියන්ට උපස්ථාන කරවු! කුල දෙටුවන්ට උපස්ථාන කරව යි මෙසේ කියා ඇවිදින්නාහ. මේ කප්පකොලාහල නම් වන්නේය.

අවුරුදු දහසක් ඉකුත්වූ කල තිලෝගුරු සර්වඥ කෙනෙකුන් වහන්සේ ලොකයෙහි උපදනාසේකැයි ලොකපාල දෙවතාවෝ ‘නිදුකිනි’ මෙයින් අවුරුදු දහසක් ඇවෑමෙන් ලොවුතුරා සම්යපක් සම්බුඞ කෙනෙකුන් වහන්සේ ලොකයෙහි උපදනා සේකැයි හඬගා කියමින් ඇවිදිනාහ. මේ බුඞ කොලාහල නම් වන්නේය. අවුරුදු සියයක් ඉකුත්වූ කල චක්ර වර්තී රජ්ජුරුකෙනෙක් ලොකයෙහි උපදනාහු යයි දෙවතාවෝම නිදුකිනි! මෙයින් අවුරුදු සියයක් ඇවෑමෙන් චක්රකරත්නය, පවත්නාවූ චක්රිවර්ති රජ්ජුරු කෙනෙක් ලොකයෙහි උපදනාහු යයි හඬගා කියමින් ඇවිදිනාහුය. මේ චක්රජවර්ති කොලාහල නම් වන්නේය.

මේ ත්රි විධ කොලාහහය ලොකයෙහි මහත්ව උපදනේය. ඒ තුණින් බුඞ කොලාහලය ශබ්ද අසා සියලු දසදසහසක් සක්වළ දෙවියෝ එක තැනකට රැස්ව අසවල් නම් සත්ත්වයෙක් බුදු වන්නේයයි දැක ඔහු කරා එළඹ යාඥ කරන්නාහු එසේ ආරාධනා කරන්නාහුත පංච පූර්ව නිමිත්ත පහළවූ කල්හි යාඥ කරන්නාහුය. එසමයෙහි වූකලි සියලුම දෙවියෝ එකි එකී සක්වළෙක චාතුම්මහාරාජික ශක්රත සුයාම සන්තුෂිත පරනිර්මිත වසවර්ත්ති මහාබ්රනහ්මයන් හා සමඟ මේ එක සක්වළට රැස්ව තුෂිත භවන යෙහි වසන්නාවූ බොධි සත්ත්වයන් කරා එළඹ නිදුකාණන් වහන්ස! දස පාරමී ධර්මයන් පුරන්නාවූ නුඹවහන්සේ විසින් ශක්රු සම්පතක් මාර සම්පතක් බ්රධහ්ම සම්පතක් චක්රනවර්ති සම්පතක් ප්රානර්ථනා කෙරෙමින් පිරූයේ නැත. ලෝවැස්සන් සංසාර සාගරයෙන් එතර කරවන පිණීස සර්වඥතා ඥානය ප්රාැර්ථනා කෙරෙමින් දස පාරමී ධර්මයන් පුරන ලද්දේය. දැන්වුකලි නුඹවහන්සේට ඒ පාරමී ධර්මයෝ සම්පූර්ණවූහ.එහෙයින් නිදුකාණන් වහන්ස! බුදුවීමට කල්වකනේය. නිදුකාණන් වහන්ස! බුදුබවට සමය වන්නේයයි කියා යාඥ කරන්නාහුය, ඉක්බිත්තෙන් මහා බෝසතාණෝ දෙවියන්ට ප්ර!තිඥ නොදිම කාල, දෙස, දීප, කුල, ජනෙත්ති ආයු පරිච්ඡේද වශයෙන් පංචමහා විලොකන නම්වූ විලොකනයක් කරන්නාහ. ඒ පංචමහා විලොකනයන් අතුරෙන් මේ බුදුවන්නට කල් දෝහෝ නොවේදෝ හෝයි පළමු කොට කාල විලොකනය කරන්නාහ. එහි අවුරුදු ලක්ෂයකින් මත්තේ වැටී සිටි ආයු ඇතිකල කල්නම් නොවන්නේය. කුමක් හෙයින්ද? යත්:-

එ සමයෙහි සත්ත්වයන්ට...

එ සමයෙහි සත්ත්වයන්ට ජරා මරණ නො පෙණෙන්නේය. සර්වඥයන් වහන්සේගේ ධර්මදෙශනාව නම් ත්රිනලක්ෂණයෙන් විනිර් මුක්තව, නොවන්නේය. ඒ සර්වඥයන් අනිච්චං, දුක්ඛං, අනත්තා යනාදීන් ලක්ෂණාත්ර්යාරොපණය කොට ධර්ම දෙශනා කරණ කල්හි මුන්වහන්සේලා මේ කියන්නේ කිමේක්දැයි දක්වා වදාරන්නාවූ ධර්මය අසන්ටත් නො සිතති. අදහන්ටත් නොසිතති. එසේ කල්හි මාර්ග ඵලාධිගමය නොවන්නේය. මාර්ග ඵලයට පැමිණිම නැති කල්හි බුදුන්ගේ අවවාද අනුශාසනාව සත්ත්වයන් නිවනට නොපමුණු වන්නේය. එයින් ලක්ෂයක් අවුරුද්දෙන් වැඩුනාවූ ආයෂය ඇති කාලයක් බුදුවන්ට කල් නම් නො වන්නේය. අවුරුදු සියයකින් උනු වූ ආයුෂ ඇති කලක් බුදුවන්ට කල් නො වන්නේය කුමක් හෙයින්ද යත්:-

එ සමයෙහි සත්ත්වයෝ උත්සන්නවූ ක්ලේශයන් ඇති වන්නාහ.අධික ක්ලේශයන් ඇති සත්ත්වයන්ට දුන්නාවු අවවාදය අවවාද ස්ථානයෙහි නො පිහිටන්නේය. දියෙහි ඇඳි ඉරක් මෙන් වහා නස්නේය. එහෙයින් අවුරුදු සියයෙන් උනුවු ආයු ඇති කලත් බුදුවන්නට කල්නම් නො වන්නේය. අවුරුදු ලක්ෂයක් පටන් යටිනුත් අවුරුදු සියයෙකින් මත්තෙහිත් ආයුෂය ඇතිකල බුදුවන්ට කල් නම් වන්නේය. එ සමයෙහිත් අසූදහසක්අවුරුද්දට ආයුෂය ඇති කාලය වන්නේය. එහෙයින් මහ බෝසතාණෝ මේ ඉපැද්ද යුතු කාලයයි කාල විලොකනය කරන්නාහ. දිප විලොකනය කරන්නාවූ මහ බෝසතාණෝ පිරිවර සහිතවු සතර මහා දිවයින් බලා තුන් දිවයිනෙක සර්වඥවරයෝ නූපදනාහ. ජම්බුද්වීපයෙහිම උපදනාහ යි දීපය බලන්නාහ. ඉක්බිත්තෙන් ජම්බුද්වීපය නම් ඉතා මහත, දස දහසක් යොදුන් පමණ ඇත්තේය. කවර ප්ර දේශයෙක සර්වඥවරයෝ උපදනාසේක් දෝහෝ යි අවකාශ බලන්නාහු මධ්ය. දෙශය බලන්නාහ. මඞ්ය දෙශය නම් දිගින් තුන්සියයක් යොදුන. පුළුලින් දෙසිය පණස් යොත්නෙක. වටින් නවසියයක් යොදුන. මේ ප්රගදේශයෙහි බුඞ ප්රයත්යෙුක බුඞ අග්රනශ්රාකවක අශීති මහා ශ්රායවක චක්රරවර්ති රජ්ජුරුවන් හා අනිකුත් මහානුභාව සම්පන්න ක්ෂත්රිරය බ්රා හ්මණ ගෘහපති මහාස රාදීහු උපදනාහ. එබඳු ඒ මධ්ය් මණ්ඩලයෙහි කෙතුමතී නම් රාජධානිය වන්නේය. එහි මා විසින් ඉපැද්ද යුතුයයි නිෂ්ඨාවට පැමිණෙන්නාහ.

ඉක්බිත්තෙන් ඉපැද්ද යුත් කුලය බලන්නා වූ මහ බෝසතාණෝ සර්වඥවරයෝ නම් වෙළඳ කුලෙහිත්, ගොවි කුලෙහිත් නූප දනාහ.ලෝකප්ර සිද්ඬවූ පූජ්යවවූ ක්ෂත්රිනය කුලය, බ්රා්හ්මණ කුලය යන මේ දෙකුලයෙහිම උපදනාහ. මේ බ්රාපහ්මණ කුලය වූකලී ලොක පුජ්යපවන්නේය. එහෙයින් බ්රාහහ්මණ වංශයෙහි උපදීමීයි සංඛ නම් චක්රකවර්ති රජ්ජුරුවන්ගේ සුබ්රා්හ්මණ නම් පුරෝහිත බ්රා හ්මණ යාණ කෙනෙක් මට පිය වන්නාහ යි කුලය බලන්නාහුය.

ඉක්බිත්තෙන් මාතෘ විලොකනය කරන්නාවූ මහබෝසතාණෝ බුඞ මාතාවෝ නම් පුරුෂ ලොලත්ත්වයක් නැත්තාහ. සුරා ධූර්ත නොවන්නාහ. කල්ප ලක්ෂයක් මුළුල්ලෙහි පුරුණලද පාරමිතා වන් ඇත්තාහ. උපන්තැන් පටන් අඛණ්ඩවූ පංචසීලය රක්ෂා කරන්නාහ. මේ බ්රාබහ්මවතී නම් බැමිණි දේවී ද වනාහි එබඳු ගුණ ධර්මයන් ඇත්තෝය. එහෙයින් මේ බ්රාාහ්මවතී නම් බැමිණි දේවී මට මවු වන්නාහ. උන්ට ආයුෂ කොපමණෙක් දෝහෝ යි පරීක්ෂාකොට බලා දසමසකින් මත්තේ සත්දවසක් ආයුෂය දුටු වාහුය. මෙසේ ඒ මහබෝසතාණෝ මේ පස්මහ බැලුම් බලා නිදුක්නි! බුදුවීමට කල්වන්නේ යයි දෙවියන්ට සංග්රමහ කරමින් ප්රතතිඥ දී තෙපි හැමදෙනා යව යි ඒ දෙවියන් යවා තුෂීත දිව්යි ලොක යෙහි දෙවියන් විසින් පිරිවරන ලදුව තුෂිත පුරයෙන් නන්දන වනයට වදනාහ. සියලු දිව්යන ලොකවලම නන්දනොද්යාින ඇත්තේය. එහෙයින් ඒ නන්දනොද්යා නයට වන් දේවතාවෝ මෙයින් චුතවූ නුඹ වහන්සේ සුගති සංඛ්යාවත මනුෂ්ය් ලොකයට ගිය මැනව! මෙයින් චුතව නුඹවහන්සේ සුගත සංඛ්යා ත මනුෂ්යන ලොකයට වැඩිය මැනැවැයි පූර්වජන්මාන්තරවල කරණ ලද කුශල කර්මයට අවසර සිහි කරවමින් ඇවිදිනාහුය. මෙසේ කුශල කර්මය සිහිකරන්නාවූ දෙවියන් විසින් පිරිවරණලද ඒ මහා බෝසතාණෝ ඒ නන්දනොද්යාමන යෙහි ඇවිදිමින් සිටම චුතවැ කෙතුමතී නම් රාජධානියෙහි සංඛ නම් චක්රයවර්ති රජ්ජුරුවන්ට අර්ත්ථයෙන් ධර්මයෙන් අනුශාසනා කරන්නාවූ උභය කුල පරිසුද්ධව උපන්නාවූ ආඪ්යාවූ ධනීශ්වරවූ මහත්වූ උපභොග පරිභොග වසතු ඇති අපමණ වූ යසස්සමෘධියෙන් යුක්ත වූ සියළු ලොවට ප්ර සිද්ධවූ සියලු සත්ත්වයන් විසින් පුදනලද රජදරුවන් විසින් කරනලද සත්කාර සම්මාන ඇති පුරණලද පාරමිතා ඇති අධිකවු කුශල් මුල් ඇති පශ්චිම භවිකවූ සුබ්රාපහ්මණ නම් පුරෝහිත බ්රාඅහ්මණයාණන් නිසා එබඳුම සියළු ඓශ්චර්ය්ුබ්යෙන් සමෘඬවූ බ්රාහ්මවතී නම් බැමිණි දේවීන් කුස ඇසල මස පුණු පොහෝ දවස් අලුයම් වේලෙහි ප්රසතිසන්ධි ග්රාහණය කරන්නාහුය. මෙසේ ඒ මහබෝසතාණන් මවුකුස පිළිසිඳ ගත් ඇසිල්ලෙහි එකපැහැරම දසදහසක් සක් වළ සැලෙන්නේය. වෙවුලන්නේය. ෂට්ප්රෙකාරයකින් කම්පිත වන්නේය, දස දහසක් සක්වළ අපමණවූ උදාරතරවූ මහත්වූ ආලොක පැතිරෙන්නේය. ඒ ශ්රීක සමෘඬිය දක්නා කැමැත්තවුන් මෙන් අන්ධයෝ ඇස් ලබන්නාහ. බිහිරන් ගීතිකා ශබ්ධ ආදී ශබ්ධ අසන්නාහ.ජාතියෙන් කථා කරන්ට අසමර්ථ සත්ත්වයෝ කථා කරන්නාහ. කුදුවූ සත්ත්යෝ සෘජුවූ ගාත්රප ඇතිවන්නාහ. පිළිවූ සත්ත්වයෝ ගමන් කරන්නාහ. බන්ධනගත සියලු සත්වයෝ අන්දු බන්දධන සංඛලික බන්ධන රජ්ජු බන්ධනාදීන් මිදෙන්නාහ. සියලු එක්සිය සතියක් නරකයෙහි ගිනි නිවෙන්නේය. ප්රෙ ත ලොකයෙහි දුකින් මඬනාලද සියලු සත්ත්වයන්ගේ ක්ෂධා පිපාසා සන්හිදෙන්නේය. තිරිසනුන්ට භය නැති වන්නේය. සියලු සත්ත්වයෝ ප්රිනය තෙපුල් කියන්නාහ. සියලු සත්ත්වයන්ගේ රොග සන්සිදෙන්නේය. අශ්වයෝ මිහිරිවූ ආකාරයෙන් හෙෂාරවඞවනි පවත් වන්නාහ. හස්තීහු කුංචනාද කරන්නාහ. වීණාවෙණු ආදීවූ සියලු තූර්ය්්ක් භාණ්ඩයෝ ස්වකීය නාද පවත්වන්නාහ. කිසි කෙනෙකුන් විසින් නොයොල් වන ලද මනුෂ්ය්යන් අතපය ආදීය පැළඳි සියලු ආභරණ විශේෂය තෙමේ තමාට නාද පවත්නේය.

සියලු දසදිග් විශේෂයෙන්..

සියලු දසදිග් විශේෂයෙන් ප්රයසන්න වන්නේය. සත්ත්වයන්ට සැප උපදවමින් මොලොක් සිහිල් පවත් අමන්නේය. නොකල්හි වැසි වස්නේය. පොළොව පළාගෙන දිය උඩනැගි වතුර ගෙන යන්නේය. සියලු පක්ෂීහු ආකාශයෙහි ගමන් අළහ. සියලු ගංගා හෝ ආදියෙහි ජලය යටිගං බලා නොගොස් ඇතිලියක පුරාලූ පැන් පරිද්දෙන් නිශ්චලව සිටින්නේය. මහාසමුද්රළයෙහි ලවණ ජලය මිහිරි පැන් වන්නේය. සියලු ජල තලය පස්වණක් පියුමෙන් සෑදෙන්නේය. දියෙහි ගොඩෙහි පිපෙන සියලු මල් එක පැහැර පිපෙන්නේය. සියලු වෘක්ෂයන්ගේ කඳෙහි කඳ පියුම් ද අත්තෙහි අතු පියුම් ද ලියෙහි ලිය පියුම් ද පිපෙන්නේය. පොළොව පළා ගෙන අත්ලගල් පළාගෙන මතු මත්තෙහි සතක් සතක්ව දණ්ඩක පද්ම නම් සත් බුහු මහ පියුම් පිපෙන්නේය. ආකාශයෙහි ඔල මඛක පද්ම නම් පියුම් පිපෙන්නේය. හාත් පසින් මල් වැසි වස්නේය. ආකාශයෙහි දිව්ය්වූ පංචාඞ්ගික තූර්ය්ල් නාද පවත්නේය.සියලු දස දහසක් සක්වළ වටකොටලා දමාලූ මල් වටක් මෙන්ද තරකොට හසුරුවා බදනාලද මල් මිටියක් මෙන්ද සරහා පිළියෙල කරණලද මලස්නක් මෙන්ද ඒක මාලාවෙන් සැරැහී ගැවසී ගත්තේය.තෙවුනාවූ වල් විදුනාවෙන් දසදිග බැබලි තිබෙන්නේය. පුෂ්පධුප සුගන්ධයෙන් එක සුගනධවන්නේය. මෙසේ සියලු දස දහසක් සක්වළ උතුම්වූ ශ්රී් ‍සෞනදර්ය්දුනයෙන් අග්රඋප්රා ප්ත වන්නේය. ඒ මහ බෝසතාණන්ගේ ප්රශති සන්ධි ග්රයහණයෙහි පටන් ‍මෙසේ ගන්නා ලද පිළිසඳ ඇති බෝධිසත්ත්වයන්ට හා බෝධිසත්ත්ව මාතාවන්ට උපද්රයව වළකණු පිණිස සතර වරම් මහරජදරුවෝ සතර දිග ශ්රීවයහන් ගබඩාවේ කඩුගත් අත් ඇතිව රැකවල් ගත්තාහ. හුදෙක් ඒ සතර දෙන මතු නොවෙති. වැලි කවුරු රැකවල් ගනිද්ද යත්:- දස දහසක් සක්වළින් එකි එකී සක්වළෙක වරම් රජදරුවෝ සතර සතර දෙනෙකැයි සතළිස් දහසක් වරම් රජදරුවෝ ගර්භද්වාර ප්රතසාදද්වාර පුරද්වාරයෙහි පටන් සක්වළගල දක්වා හාත්පසින් කඩුගත් (අත් ඇතිව) රැකවල් ගන්නාහ. බොධි සත්ත්ව මාතාවන්ට පුරුෂයන් කෙරෙහි රාග චිත්තයෙක් නූපදනේය. දොළදුක් ආදීවූ කිසි කාය චිත්ත පීඩා වකින් නොමිරිකී සුඛිත මුදිතව සතුටු සිතින් බොධිසත්ත්වයන් ඇතුලු කුස උන් තැනත්තන් විශේෂයෙන් ප්රටසන්නවූ ජාතිරංග මාණික්යසයෙක අවුරණනලද රත් පලස් හුයක් මෙන් බොධිසත්ත්ව මාතාවෝ දක්නාහ. යම් හෙයකින් බෝධිසත්ත්වයන් විසූ මවුකුස නම් දාකරඬුවක් හා සමාන වන බැවින් අන්කිසි සත්ත්වයක්හු විසින් වසන්ටත් ප්ර යෝජන විඳින්ටත් නොපිළිවන් වේ ද ? එහෙයින් බොධිසත්ත්ව මාතාවෝ මහබොධිසත්ත්වයන් උපන් සද්දවසින් ම කාලක්රි යා කොට තුෂිත පුරයෙහි උපදනාහ.

යම් සේ අන්යව ස්ත්රිනහු දසමසට නොපැමිණ වදද්ද සමස ඉක්මවා හිඳත් දරුවන් වදන්නාහු වෙද්ද බොධිසත්ත්ව මාතා වූකලී එසේ නොවදන්නාහ. ඒ බොධිසත්ත්ව මාතාවෝ බොධිසත්ත්වයන් දසමසක් මුලුල්ලෙහි කුසින් පරිහරණය කොට සිට ම වදන්නාහ. මේ බොධිසත්ත්ව මාතාවන්ගේ ස්වභාවයෙක් වන්නේය. බ්ර හ්ම වති නම් බැමිණි දේවීන් පිරුණු තෙල් පාත්ර යක් මෙන් දසමසක් මුලුල්ලෙහි කුසින් බොධිසත්ත්වයන් පරිහරණය කොට පිරිහුන් ගැබ් ඇතිව උයනට යනු කැමැති වන්නාහ. එසමයෙහි උද්යාකනයට යන්නාවූ මාර්ගය සමතලා කරවා නොයෙක් මල්, සුවඳ දුම්, සුවඳ සුණු, කෙසෙල් ගස් ධ්වජ පතාකා පුන්කලස් පුන්තාලි ආදියෙන් සරහා බොධිසත්ත්ව මාතාවන් රන්සිවිගෙයක හිඳවා මහත්වූ පෙර හරින් මහත්වූ ශ්රීා සෞන්දර්ය් සුයෙන් සපු හෝපලු නා දොඹ කීන දඹ මිදෙල් නඳුන් සඳුන් ආදී නොයෙක් වෘක්ෂ සමූහයෙන් ගැවසීගත්තාවූ මුල පටන් අග දක්වා ප්රනභාසම්පන්නවූ සුවඳ මලින් සුපුෂ්පිතවූ නිලාදී පංච වර්ණ භෘංගයන් විසින් අතු පත් මල් අතුරු ආදියෙහි සංචාරණය කරන්නාවූ නොයෙක් මත් මොණර කොවුළු කෙවිලි ආදී සිය ගණන් පක්ෂී සමූහයා විසින් රැවු පිළිරැවු දෙන ලද්දාවූ නන්දන වනයෙන් ගිළිහී බිම වැටී ගියාක් වැනිවූ ද මහානුභාව සම්පන්න රජ්ජුරු කෙනෙකුන්ට මනා කොට සරහා පිළියෙල කරණලද සුරාපාන මණ්ඩලයක් වැනිවූ ඉතා සශ්රීාකවූ ඉසිපතන නම් නාග වනොද්යාලනයට ගෙණ යන්නාහ. ඒ බොධිසත්ත්ව මාතාවෝ රන් සිවි ගෙයින් බිමට බැස මහත්වූ පිරිවරින් උයනට වට ඇවිදිනාහුය. සුපිපි මල් රුකක්මුලට පැමිණ සර්වාභරණයෙන් සැරහී දකුණතින් මල් අත්තක් අල්වා ගෙණ නැගෙණහිරි සක්වළ දිශාව බල බලා සිට මහා බොධිසත්ත්වයන් වදන්නාහ. යම්සේ අන්යල සත්ත්වයෝ මවු කුසින් බිහිවන්නාහු පිළිකුල්වූ මලමුත්රා්දින් ගැවසුණු ශරීර ඇතිව බිහිවෙද්ද : බොධිසත්ත්වයෝ එසේ බිහි නොවන්නාහ. මහබෝසතාණෝ වූකලී ධර්මාශනයකින් බස්නාවූ මහා ධර්මකථික කෙනෙකුන් මෙන් දික් කරණලද හස්ත පාදයන් ඇතිව කසී වස්ත්රමයෙක්හි තබනලද ජාතිරංග මාණික්යීයක් මෙන් බබලමින් මවුකුසින් බිහිවන්නාහ. ඉක්බිත්තෙන් ඒ බොධිසත්ත්වයන් ප්රයහිණ කාම රාගයන් ඇති සුඬාවාස බ්රනහ්ම ලොකයෙහි වසන්නාවූ මහාබ්රයහ්මයෝ සතර දෙනෙක් අවුත් රන්දැලින් පිළිගෙන මෑණියන් අභිමුඛයෙහි තබා දේවීනි! සතුටු සිත් ඇතිවව! මහානුභාව සම්පන්න පුතුණු කෙනෙක් තොපට උපන් නෝ වේදැයි කියන්නාහ.

ඒ මහාබ්ර හ්මයන් අතින් සතර වරම් මහ රජ්ජුරුවෝ ප්ර්ශස්ත යයි දන්නාලද සුවපහස් ඇති අඳුන් දිවි සමකින් පිළි ගන්නාහ. ඒ වරම් රජදරුවන් අතින් අමාත්ය්යෝ දුහුල් සුඹුලකින් පිළිගන්නාහ. ඔවුන් අතින් බැස සම්පත්ලෙන් භූමියෙහි පිහිටා නැගෙණහිරි දිග බලමින් සිටින්නාහ.එකෙණෙහි පිරිසිදු නිර්මල ශරීර ඇත්තාවු ඒ බොධිසත්ත්වයන්ගේ මෑණියන්ට සත්කාර පිණිස ආකාශයෙන් ස්ඵටික මාණික්ය මයවූ ජලධාරාවෝ දෙදෙනෙක් අවුත් දෙදෙනාගේම ශරීරයේ සෘතු ගන්වන්නාහ. හුදු ජලධාරා වෝ මතු පහළ වන්නාහු නොවෙති. වැලි කුමක් වේද ? යත් :- යට කියන ලද්දාවූ ප්රාකාර ඇති පෘතුවි කම්පා ආදිවූ දෙතිස් පූර්ව නිමිති පහළ වන්නේය. මෙසේ පහළවූ නොයෙක් ආශ්චය්ර්රා ‍ ඇති ඒ මහ බෝසතාණෝ නැගෙණහිර දිශාව බලමින් මා හා සම කෙනෙක් වත් අධික කෙනෙක් වත් ලෝකයෙහි ඇද්දෝ හෝ ? නැද්දෝ හෝ ? යි පරික්ෂා කරන්නාහ.

එසඳ නොයෙක් කෙළ ළක්ෂයක් සක්වළ..

එසඳ නොයෙක් කෙළ ළක්ෂයක් සක්වළ ඒකංගණාවන්නේය. එහි දිව්ය මනුෂ්ය්යෝ ගඳදුම් මල් පහන් ආදීන් පූජා කෙරෙමින් මහා පුරුෂයාණන් වහන්ස ! මෙහි නුඹවහන්සේ හා සමාන කෙනෙකුන් නැත. එහෙයින් මෙහි නුඹ වහන්සේට උත්තරීතර කෙනෙක් කොයින්දැයි අස්වසා කියන්නාහ. මෙසේ සතර දිගය , සතර අනු දිගය , උඩය , යටයයි දසදික් බලා එයින් තමන් හා සම කෙනෙකුන් නොදැක මේ උත්තර දිශාභාගයයි නියමකොට සත්පියවරක් නඟා යන්නාහ. එසඳ මහා බ්රශහ්මයා දෙවැනි පුන් සඳක් බඳුවූ සේසත මුදුනට ධාරා අල්වන්නාහ. සුයාම නම් දිව්යග පුත්රන වල් විදුනාව අල්වා සලන්නේය. එක් දිව්යෙ පුත්ර්යෙක් සත්රුවන් කර්මාන්ත කරණ ලද මඟුල් කඩුව අල්වන් යන්නේය. එක් දිව්ය් පුත්රතයෙක් දිව්ය මයවූ නළල්පට අල්වාගෙණ යන්නාහ. ඒ බෝධිසත්ත්වයෝ වූකලී තුමූ බාල කුමාරව සිට සොළොස් ඇවිදිරි වයස් ඇති කෙනෙකුන් මෙන්ද තුමූ නග්න තැනැත්තෝ කසී සලු හන් කෙනෙකුන් මෙන්ද, තුමූ නොසැරැහුණු තැනැත්තෝ චක්රැ වර්තී අලංකාරයෙන් සැරැහුණු කෙනෙකුන් මෙන්ද, බිමින් යන තැනැත්තෝ ආකශයෙන් යන කෙනෙකුන් මෙන්ද , සියළු සත්ත්වයන්ට පෙණෙන්නාහ.

ඒ උත්තර දිශාභාගයෙහිත් නොයෙක් කෙළ ලක්ෂගණන් සක්වළ එක්ව එලිවන්නේය. ඉක්බිත්තෙන් ඒ දිග මහා බ්රවහ්මයා බ්ර්හ්මාභරණයෙන් සැරැහී බඹ දුහුල් සලුවක් ඒකාංශකොට බහා දකුණු දනමඬල බිමහැණ වම් දන මඬල ඔසවා සිටුවා එක ඇඟිල්ල කින් දස දහසක් සක්වළ ආලෝක කරන්නට සමර්ථ මහානුභාව සම්පණ්නවූයේ නොයෙක් දහස් ගණන් බ්රආහ්ම සමූහයා විසින් පිරි වරණලදුව දොහොත් මුදුනෙහි තබා පිහිටුවා නිදුකාණන් වහන්ස! සියලු දසදික් බැලීමෙන් ප්රතයෝජන කිම්ද ? අචීචියෙහි පටන් භවාග්රිය දක්වා භවාග්ර ය පටන් අචීචිය දක්වා සරසින් අනන්තා පරිමාණ සක්වළ නුඹවහන්සේ හා සමවූත් අධිකවූත් කිසි සත්ත්වයෙක් නම් නැත්තේයයි කියන්නේය. එසමයෙහි මහ බෝසතාණෝ සියලු සර්වඥවරයන්ට චාරිත්ර් වූ උත්තම නාද සංඛ්යාසත සිංහනාදය කෙරෙ මින් සියලු ලොව එකනින්නාදකරමින් “සියලු ලොවට අග්ර්වෙමි. ජෙෂ්ඨවෙමි. ශ්රෙනෂ්ඨවෙමි. මේ මාගේ කෙළවර ජාතියය. නැවත මට පුනරුත්පත්තියක් නැත්තේයයි” මෙසේ අභීතනාද පවත්වන්නාහ. එසඳ සියලු දිව්යත මනුෂ්යතයෝ මහබෝසතාණන් අපමණවූ පූජා සත්කාරයෙන් උදාරතරවූ ශ්රිල සමෘඪියෙන් මහත්වූ උත්සවයෙන් කෙතුමතී නම් රාජධානියටම ගෙණ යන්නාහ. ඒ මහ බෝසතාණන් ට මවු වූ බ්රමහ්මවතී කම් බැමිණි දේවි සත්වැනි දවස් කාලක්රිසයා කොට තුෂිත දිව්යහ ලොකයෙහි මහෙශාක්යමවූ දිව්යක පුත්රෙව උපදනාහ.

මෙසේ ඒ මෛත්රිි බෝසතාණෝ බ්රානහ්මණ මහාසාර කුලයෙහි ඉපැද අනන්තාපරිමාණ වූ මහ පිරිවරින් අනන්තවූ යසසින් මහත්වූ ශ්රීු සෞන්දර්ය්ාපරයෙන් දිව්යා කුමාරයෙකු මෙන් වැඩිවිය පැමි ණෙන්නාහ. මෙසේම ඒ මහා පුරුෂයාණන්ගේ උත්පත්තිය දක්වා දැන් උන්ගේ ප්රා සාද සම්පත්ති ආදිය දක්වන්නාවූ සර්වඥයන් වහන්සේ  :-

සිරිවඩ්ඨො වඩ්ඨමානෙවෙ, සිඩත්ඪොවෙව වන්දකො

අජිතස්සත්ථාය උප්පන්නා , පසාදා රතනා මයා.

යනාදීන් මෙසේ වදාළ සේක. කෙසේද යත්:-

එකල අජිත නම් මහාබෝධිසත්ත්වයන්ගේ කුශලානුභාවයෙන් පොළොව පළාගෙණ නැංගාවූ සොභාවෙන් බබලන්නාවූ වර්ධමානය, සිද්ධාර්ත්ථය, චන්ද්රභකය යන ප්රාාසාදයන් තුන්දෙනා අතුරෙන් එකි එකී ප්රා,සාදයෙක්හි සත් සත් මාල් වන්නේය. එකි එකී මාලකය ස්වර්ණමයවූ, රජතමයවූ, ප්ර වාලමයවූ, ස්ඵටිකමාණික්යතමයවූ, ලොහි තංක මාණික්ය,මයවූ, මසාරගල්ල මාණික්ය,මයවූ, සර්වරත්නමයවූ කෙල ලක්ෂයක් කුළු ගෙවල් වන්නේය. එකි එකී ප්රාසසාදයෙක් සත්රුවන් පවුරු වළලු සතකින් වට කරන ලද්දේය.ඉන් එක් පවුරු, වළල්ලෙක් රත්නමය; එකෙක් රිදීමයය, එකෙක් පබළුමය ය, එකෙක් පිළිමිණිවහනමය ය, එකෙක් ලොහිතංකමය ය, එකෙක් මැසිරිගල්මය ය, එකෙක් සත්රුවන් මය ය,එහි සත් සත් තොරණ පෙළ වන්නේය. ස්වර්ණමය ප්රාරකාර ද්වාරයෙහි රජතමය තොරණ පඞ්ක්තිය වන්නේය. රජතමය ප්රා්කාරද්වාරයෙහි ස්වර්ණමය තොරණ පංතිය වන්නේය. ප්රමවාලමය ප්රාවකාරද්වාරයෙහි ස්ඵටික මාණික්යනමය තොරණ පංක්තිය වන්නේය. ස්ඵටිකමය මාණික්යක ප්රා කාරද්වාරයෙහි ප්රයවාලමය තොරණ පංතිය වන්නේය. ලොහිතංක මාණික්යමමය ප්රාරකාරද්වාරයෙහි මසාරගල්ලමය තොරණ පංක්තිය වන්නේය. මසාරගල්ල මාණික්යරමය ප්රාගකාරද්වාරයෙහි ලොහිතංක මාණික්යයමය තොරණ පඞ්ක්තිය වන්නේය. සර්වරත්නමයප්රාකකාරද්වාර යෙහි සර්වත්නමය නොරණ පඩික්තිය වන්නෙයැ. හාස්පසින් සන් රුවන්මයය යටග නොයෙක් පැහැ ඇති වීසිතුරු ධචජපතාකා ලෙළෙමීන් ප්රා්සාදය සරහමින් බලමීන් සිටිනේය. හර්චරත්නමය වු කිංකිණික ජාලාවෝ හාත්පසින් රුවන්මය පළසෙවෙනි මුවවීට එලෙන්නාහු දිව්යමවු පංචාඩිගික . තූය්යවනාදයක් සමානවු මධුරනාද පවත්වමින් . සිටිනාහ . ඒ සත්රුවන් මයවු රන්රසුඳැල් හඩින් හා ධ් චජ පතාකවල බඳනාලද රන්රුවන් මීණි හඩින් සියඵ නුවර වැසි සත් ත්වයෝ රෑදවල් දිව පසඟතුරු රැවුහඩින් කුල්මත් වෙමින් වෙසෙ සිත්සතුටුව සිත් අලව්න්නාහ.

ඒ ප්රාුසදවලින් නික්මෙන්නාවු ආලොකය සුය්යෙ රශ්මීජ්වාලා ලොකයෙක් මෙන් බබලන්නේය. ඒ අලෝකයෙන් විශේෂවත්ව බබලන්නාවු ප්රා සාදයෝ දිළියෙන තල්වන හුණුවන බටවන ආදි මෙන් දිලියෙමින් සිටිනාහ . ප්රනචල ඉන්ද්රිවනිල ස්ළුවික :ලොහිතංකා දිමයවු දහස් ගණන් කුළු ගෙවලින් සිය . දහස් ගණන් දෙව්දුන්නෙන් වළඳනා ලද රන්නපර්වතකූටශ්රීනන් බබලන්නාක් මෙන් වන්නාහ. ඒ ප්රාදසාදයන්ගේ හික්තිවල හාත්පසින් ඉන්ද්ර්නිල මාණික්යනයෙන් විචිත්ර වු තාල පඩික්තිය. සර්වත් නමය මකර පඩික්තිය. සිංහ පඩික්තිය . වාඝ්ර පඩික්තිය.හස්ති පඩික්තිය. අශව පඩික්තිය. දිවිවලස් ආදි ව්යරල

රුප  පඩික්තිය. රථ පඩ්ත්තිය . මයුර පඩ්ක්තිය. හංස  පඩ්ක්තිය. කොස් ලිහිණි : පඩ්ක්තිය ,  බලාකා  පඩ්ක්තිය  ගිජුලිහිණි පඩ්ක්තිය, ගරුඬ පඩ්ක්තිය ,  නාග  පඩ්ක්තිය, දෙව  පඩ්ක්තිය . බ්රහහ්ම:පඩ්ක්තිය , ලතා පඩ්ක්තිය, වෘක්ෂ පඩ්ක්තිය , පර්වතකූට  පඩ්ක්තිය ,ගංගා  යමුනාදි  ගංගා පඩ්ක්තිය ,අනවතප්තාදි විල්  පඩ්ක්තිය, මරාවන්  මුහුදු , පබළුවන්  මුහුදු   ආදි සමුද්රඅ පඩ්ක්තිය , රන්රිදි  පබළුවන්  තැවු  පඩ්ක්තිය ,කේතුමති  ආදි නගර  පඩ්ක්තිය , දෙව්දුනු  බඳු රන්නිල්  ආදි පස්වණක්  පැහැයෙන්  දිලියෙන  පටටිකා  පඩ්ක්තිය ,යනාදිවු  විච‍ිත්රය  රූප  ඩ්ක්තීහු  මනාව වීහාගවන්ව   පිහිටියාහු  වන්නාහ.  නිරන්තරයෙන්  දිවමල්  වස්නෙය. ඒ  ප්රා්සාදවල  එකි  එකි  මාලෙක   සද්දහසක්  ගබඩා වන්නේය.  මනාකොට  සරහා  පිළියෙළ  කරණලද  වෛඩුය්යක   .මාණික්ය මයවු  සද්දහසක් : සද්දහසක්  සිංහාසන වන්නේය .   රුවන්මය  පුඩු ඇති සත්.  රුවන්මයවු  සද්දහසක් සද්දහසක්  ධවලාන පත්ර් ඇතිවන්නේය. සතර  ගුලෙත්  දික්  ලොම් ඇති කොඳු පලස්  ඇතුඵැ  එලු .  ලොම්මයවු   සුදු ඇතිරි අතුළ  එසේම  එඵ  ලොම්මය . රන්  ඇතිරී ඇතුළ සිංහාදි  රූපියෙන් වීසිතුරු ඇතිරි අතුළ ඝනපුප් ඇතිරි අතුළ එක් පිටෙක ලොම්  ඇති ඇතිරි අතුළ.දෙපිට ලොම් ඇති ඇතිරි අතුළ රත්කම්  කළ මාහැඟි ඇතිරි අතුළ: නොයෙක් පැහැයෙන් බබලන්නාවු  සද්දහසක්  සද්දහසක්  ශ්රීහ යහන් වන්නේය . සත්රුවනකර්මාන්තයෙන්  වීසිතුරුවු මීටී ඇති කොන්ත සද්දහසෙක්  වන්නෙය . එකි එකී ප්රාිසායක් සමීපයෙහි වට  කොට  ඡද්දන්තනම් හස්ති  රාජාය  ප්රකධාන  කොට   ඇති සද්දහසෙක් සද්දහසෙක්  හස්කීහු  සියලු හස්ත්ය ලංකාරයෙන් සරහන  ලදුව  මුදුනෙහි  බඳානාලද  රන්ධජ  රිදීධජ  ආදිය  ඇතිව , රන්දැලින්  පිට වසන  ලදුව සත්රුවන්මය  සන්නාහයෙන්  සත්නඬව  සැරැහී  සිටිනාහ  එසේම  වලාහක  නම් අශට රාජාය  ප්ර ධාන  කොට  ඇතිසවර්ණාලංකාර  යෙන් සැරහුනාවු  සත්රුවන්මය  සන්නාහයෙන්   සත්නඬවු ආජානීය  සෛන්ධව  වු  සද්දහසක්  සද්දහසක්  අශ්වයෝ  සැරැහී සිටිනාහ එසේම  සත් රුවන්මය වු  නඟනලද  රන්ධජ  රිදීධජ  ඇති  සියලු රථා  ලංකාරයෙන්  සැරහුනාවු  බාලාර්ක  මණ්ඩලයන්   හා  සමානවු  තමන්  තමන්ගේ  ආලොක සමුහයෙන් සියලු  ප්රා්සාදය  ගලා   පියත්නාක් වැනි  වු   සද්දහසක්  සද්දහසක්  රථායෝ  සැරැහී සිටිනාහ.

එකි එකී මාලෙක..

එකි එකී මාලෙක දිව්ය ප්යර‍ාවන් හා සමානවු සියු ස්ත්රී ආහරණ යෙන් සැරහුනාවු නැටිම් ගීකිම් බෙරවැයිම් ආදියෙහි දක්ෂවු හාවනාව ලීලා කටාක්ෂ මන්දනස්මිතයෙන් යුක්තවු ආනත වීතතාදි පංචාංගික කූය්යව භාණ්ඩයත් ගන්නාලද අත් ඇති උහය කුල පරිශුද්ධ උත්තම වංශයෙහි උපන්නාවු සද්දහසක් සද්දහසක් නාටක ස්ත්රීධහු සැරැහී සිටිනාහ . ඹවුන් හැම දෙනාටම ප්ර්ධානවු අගමෙහෙසුන් බියව වන්ද්ර මුඛී නම්: වන්නාහ. ඒ චන්ද්රදමුඛී නම් බීසවු වීශිෂ්ටවු රූපශ්රීව ඇත්තාහ. දර්ශනීය වෙනි. බැලුවන්ට ප්රදසාද එලවති . උතුම්වු වර්ණසෞන්දය්යීයෙන් සමන්වීතවෙති. ඉතා ස්ථුල නොවෙති . ඉතා කැලි නොවෙතී . ඉතා එළලි නොවෙති . මනුෂ්යව රූපය ඉක්ම සිටිනාහ . දිව්ය රූපයට නො පැමීණියාහ. එ බිසවුගේ ශරීරයෙන් සඳුන් සුවඳ වහනයවන්නෙය . මුඛයෙන් මහනෙල් මල් සුවඳ හමනනේ ය.ශරීරාලොකය දොළොස් රියන් නැන පැතිර සිටින්නෙය . කපුපුලුන් ඉඹුල් පුලුන් සේ මොළොක් සුවපහස් ඇති ශරීර ස්පර්ශය වන්නේය . කෙශකල්යාලණය. අස්ථි කල්යාරණය . මංස කල්යලණය.ජචී කල්යාය ණය .වයො කල්යා්ණය . යන .මේ පංච කල්යා ණයෙන් සමන්විත වන්තහ. එම ජන්මයෙහි රහත්ව නිවන් දැක්නට සුදුසු කුසල් ඇති හෙයින් පශ්විමාත්මහාව ඇනිවන්නාහ . එම මහබොසතාණන්ගේ පුතණුවෝ බ්රවහ්මවර්ධන කුමාර නම් වන්නහා . ඒ කුමාරයෝත් අපගේ සර්වඥයන්වහසේට පුත්රු වු රාහුල කුමාරයන් මෙන් පිරූ පාරමිතා ඇතිව ඉහාත්මභාවයෙහි රහත්ව නිවන් දක්නට සුදුසු පින් ඇති හෙයින් පශ්විම භවීක වන්නාහ.

ඒ බ්ර හ්මවර්ධන කුමාරයන් ප්රනධනකොට ඇති දහසත් පුත්රයයෝ වන්නාහ . එකි එකී ප්රායසාදයෙහි යොදනක් යොදනක් පමණ දිග පුලුල ගැඹුර ඇති නිධාන සැළ සතරෙක් සතරෙක් ඇර ඇරගත් තැන් පිරෙන බැවීන් සැළ කටින් සත් රුවන් වමාරන්නාක් මෙන් පිරි ඉතිරී සිටිනේය. ඒ ප්රාළසාදවල සතර සතර කොණ කප්රුක් සතරෙක් සතරෙක් පොළොව පළාගෙණ නැගී නොයෙක් වස්ත්ර ‍නොයෙක් ආභරණ නොයෙක් උපකරණදියෙන් බබමීන් සැරැහී සිටිනේය.

එකි එකි ප්රාීසාදයෙක මහබෝසතාණෝ තුමු දිව්යභකුමාරයක්හු මෙන් සර්වාහරණයෙන් සරහා පිළියෙළ කරණලද ශරීර ඇත්තාහු එ සේම සර්වාභරණයෙන් සැරහුනාහු උපමා වීෂයාතික්රාීන්තවු රූප සෞන්දය්යයයෙන් යුක්තවු ස්ත්රීි සමුහය‍ා වීසින් පිරිවරණ ලදුව අවුරුදු දහසයක් අවුරුදුක් සම්පත් අනුහව කෙරෙමීන් වාසය කරන්නාහ. එසමයෙහි අජිත නම් බෝසතාණන්ගේ කුසලානු භාවයෙන් මෙහෙයන ලද්දාවු සියලු ජම්බුද්ව්පයෙහි කෙතුමති නම් රාජධානිය ප්ර ධාන කොට ඇති සුවාසු දහසක් රාජධානිවල රජදරු වෝද සංඛ නම් චක්රනවර්ති රජ්ජුරුවන් හා සමග අවශෙෂ දිව්යව මනුෂ්ය යෝද මහබෝසතාණන් කරා එළඹ නිදුකාණන් වහන්ස! අපි හැම නුඹ වහන්සේට අත් පා හෙමෙවර කරණු කැමැත්තම් හ යි කියා මුහුණ බලබලා සිටිනාහ. එසඳ මහබෝසතාණෝ අපට වෙය්යා වත් කරන්නෝ ඇත . තෙපි හැම තොප තොපගේ වාසසථාන වලට යවු: යි ඒ රජදරුවන් ආදි වු දිව්යා මනුෂ්යොයන් තම තමන්ගේ වාසථාන වලටම යවන්නාහුය . එසමයෙහි ඒ මහාබෝධිසත්ත්වයන් හා සමඟ දිව්යන ලොකයෙන් වුතව අවුත්කෙතුමති නම් රාජධාතියෙහි ඒ ඒ උතුම්වු කුලවල උපන්නාවු අටළොස් කෙළක් පමණ දිව්යත පුන්රවයෝ බෝධිසත්ත්වයන්ට අමාත්යර මණ්ඩල වන්නාහ . මෙසේ

ඒ ප්රාවසාද නාටක පිරිවාර සමෘඬිය දක්වා දැන් ඒ මහබෝසතාණන් ගේ මහබිනික්මන් දක්වන්නාවු තිලෝගුරු බුදුරජාණන් වහන්සේ :

රමීස්සති රති සම්පන්නො මොදමානො මහා සුඛො

අනුභවිත්වා යසං සබබං නත්දනෙ වාසවො යථ.

යනාදින් මෙසේ වදාළ සේක:-

ඒ කෙසේද.? යත් ..

ඒ කෙසේද.? යත්  :- මෙසේ අතිශයින් සමෘඩ මහයුගයෙහි සම්පුර්ණවු පාරමිතා ඇති අජිත කුමාරයෝ ගිහිගෙයි සිට දිව්යඩ පංච කාම රතිය ඉක්ම පවත්නාක් වැනිවු මනුෂ්යජ කාම රතියෙහි මස්තක ප්රාරප්තවු පංචකාම කෙට්ඨාශයෙහි ඇල්මෙන් යුක්තවී එම කාම රතියෙන් සතුටුව සර්ව ඥතාඥනයෙන් පිරිසිඳ කියන්ට නොපිළිවන්වු සැපයට පිහිටවු බොහෝ සැපයට සුදුසුවු උපකරණඅතුරු නැනිව උපදනා හෙයින් මහත්වු කායික වෛසික සැපයෙන් සින් අලවා බොහෝ කලක් වාසය කොට නන්දන උද්ය තයෙහි දිව්යා ඓශ්වය්යු අනුභව කරනාවු වාසව සංඛ්යානත ශක්රතදේ වෙත්ද්රෝයන් පරිද්දෙන් සියලු දිව්ය ලොක මනුෂ්ය් ලොකයන් එකතැනට රැස්කොට ලුවාක් වැනිවු මහත්වු සම්පත් .මහත්වු යසස්. අපමණවු ශ්රී් සමෘඬි අනුහව කෙරෙමින් අටදහසක් අවුරුදු මුලුල්ලෙහි ගිහිගෙයි වැස චන්ද්රඅමුබී නමි අගමෙහෙසුන් බීසවුන් බ්රරහ්මවර්ධන නම් පුන්රුවන වැදු දා නුවණ මීහිකිරීමෙන් කල් පිරුණු කල්හි එක් දවසක් මහපෙළහරින් මහත්වු ආනුභාවයෙන් දිව්යහ වීමානයක් . සේ සශ්රී ක වු උතුම් රථයකට පැන නැඟි උයන් කෙළියට යන්නාහු දෙවීයන් විසින්මවා පානාලද ජරාජ්ර්ණ රූපයක් දැක කළකිරුණාවු සිත් ඇතිව උයන් කෙළියට නොගොස් එතැන සිට ම පෙරළා නුවරට අවුත් නැවතත් එක් දවසක් උයන් කෙළියට යන්නාහු පංචකාම රතිය නැසිමට කාරණවු ව්යාදධීරූපයක් දැක ආරොග්යය මදය දුරුකොට උයනට නොගොස් පෙරළා නුවරට අවුත්: නැවතත් එක්දවසක් උයන් කෙළියට. යන්නාහු එසේ ම දෙවියන් වීසින් මවා පානාලද මෘත රූපයක් දැක ජිවිත මදය හැර වජ්රර පර්වතයෙහි දක්නා ලද. රන්ධ්ර්යක් මෙන්ද. අලුත පිපි උතුම් රන් පියුමෙක දක්නාලද නිඃශ්රීාක්යක් මෙන්ද, සුර්ය් ව වීමානයෙහි දක්නාලද අන්ධකාරයක් මෙන්ද. ශරත් කාලයෙහි සම්පුර්ණ නිර්මල චන්ද්රරමණ්ඩලයෙහි දක්නා ලද අසෞම්යක බවක් මෙන්. ද, දිව්ය බ්ර හ්ම වීමානයෙහි දක්නාලද මලමුත්රයයක් මෙන්ද.තමන්ගේ ශ්රී් සමෘඬියෙහි දක්නා ලද විපිළිසර ඇත්තාහු නත්දන වනයෙහි උකටළීවු දිව්යය පුත්රඬයක්හු මෙන්ද, වස්තුකාම ක්ලේශකාම යෙහි ආදිනව දැක්මෙන් තමන්ගේ ශ්රීහ සමෘඬීයෙහි කළකීරී නැවත එක් දවසක් උයන් කෙළියට යන්නාහු ආකාශයෙහි දෙවීයන් වීසින් දක්වනලද ප්රකවුජ්යා් සැපයෙන් සුඛීතවු ශ්රයමණ රූපයක් දැක ඊට අඟිනන්දනය කොට මහණවීමෙහි අභිප්රාැය උපදවා උයන්කෙළි කෙළ දෙවියන් වීසින් සරහා පිළියෙල කරණ ලදුව නුවරට වැද ප්රා සාදයට පැනනැඟී සියලු සත්ත්වයන් වීසින් අනුභව කරනාවු සංසාර දුක්ඛය

දැක  කරුණාවෙන්  කම්පිතවු  සිත්  ඇති  හෙයින්   මහාකරුණිකවු  තෘෂ්ණාව්ඡදය  දුරුකළාවු  සසර  කළකිරුණවු  ඒ මහබෝසතා-ණන්  සියලු  ධර්මයන්  අතුරෙන්  එක  ධර්මයකුත්  මේ නිර්වාණධර්මයට  උතරීතර නොවන  හෙයින්  නිරුන්තරවු  නිර්වාණය  නිසා  සකල ක්ලේශයන්   සංසිඳෙන  හෙයින් ශාන්තිකරවු  සර්වඥවරයන්  ප්ර ධාන  කොට ඇති  සියලු මහොත්තමයත්ට  පිහිට වු  නිර්වාණධර්මය සොයමින්  සියලු බොධිසත්වවරයන්ට  ධර්මතාවු මහබීනික්මන්  නික්මෙන්නාහ.

මෙසේ ඒ මෛත්රී සර්වඥයන් වහන්සේගේ මහබිනික් මන් දක්වා ඳැන් උන්වහසේගේ ප්රීවුජ්යාඥව දක්වනාවු සර්ව ඥයන් වහන්සේ-

සත්තාහං පධානාවාරං වරින්වා පුරිසුත්නමො

පාසාදෙනෙව නෙක්බම්මං නික්බමීස්සති සො පිතො

යනාදින් වදාළ සේක .

ඒ අජ්ත නම් මහබෝසතාණෝ උයන් කෙළියට නික්මුණු සතර වාරයෙන් කෙළවර දවස් ප්රයව්ර ජ්ජිත රූපය දැක හටගන්තාවු මහණ වීමේ බලවත් අභිලාෂය ඇතිව ප්රායසාදයේ මතු මාල්තලයේ ශ්රීැයහත් ගබඩාවෙහි සත්දවසක් මුලුල්ලෙහි මහාවිය්ය කොට මාගේ ශරීරය මහණවීමට සමර්ථදෝහෝයි අසමර්ථ දෝහෝ යි පරික්ෂා කරණු පිණිස කලට සුදුසුවු ප්ර වුජ්ජ්යායවට යොග්ය වු කිසිම දුකක් අනුහව කරමින් සතියක් මුලුල්ලෙහි ප්රලධන් සරිසරා මැණික්ගුහායෙක්හි පොවා උකටළිවු කෙශරසිංහ රාජයක්හු මෙන් උක්තප්රුකාර සක.

ලෛශ්වය්ය යෙන් සමෘඬවු රන්නප්රාණසාදවල උකටළී වු පුරුෂොත්තම වු මහ බෝසතාණෝ මහබිනික්මන් නික්මෙනු කැමැති වන්නාහ.

ඉක්බිත්නෙන් ඒ මහබෝසතාණන්ගේ..

ඉක්බිත්නෙන් ඒ මහබෝසතාණන්ගේ චිත්තොත්පාදානුඟාවයෙන් සියලු දස දහසක් සක්වල දෙවතාවෝ එකෙණෙහි මේ සක්වලට රැස්වන්නාහ . සියලු රාජධානි හා සියලු ජම්බුද්විපය අජිත කුමාර යෝ අද මහබිනිකිමන් නික්මෙන්නාහුය යි එකකොළාහල වන්නේය එකෙණෙහි සංබ නම් චක්රනවර්නි රජ්ජුරුවෝ සුවාසු දහසක් නාටක ස්ත්රී න් හා අවශෙෂ සිවුඟ සෙනඟන් පිරිවරණ ලදුව අවුත් ප්රාෝසාදය පිරිවරා සිටින්නාහුය. අවශෙෂ ක්ෂත්රීනය බ්රා හ්මණ වෛශ්යා ශුද්රල උපාසක උපාසිකාවරුන් හා යට කියනලද ක්රතම ඇති නුවරවැසි දනව් වැසි සත්ත්වයන් .හා මෛත්රී යෙන් ගැලපුණු දුරසම්බන්ධ මිත්ර යන් සියලු කාය්යවයෙහි නියුක්ත අමාත්යයයන් ආසන්න සම්බන්ධ යහලු වන් නං මල්බෑ මයිල් ආදි සාලොහිත බත්ධුන් දාරසම්බන්ධය ඇති අවශෙෂ නෑයන් ආදිවු නොයෙක් ජන සමුහයා සුවඳ මල් සුවඳසුණු සවඳදුම් ධජපතාකා කෙහෙල්ගස් පුන්කලස් පුන්පා මල්ඇගෑ මල් මාලා මල්කරඬු ආදිය ගත් අත් ඇතිව පිරිවරා ගන්නාහ. ආකාශයෙහි දෙවතාවෝ සැණවෙස් ගෙණ දිවමල් දිවසුවද ආදිය ගත් අත් ඇතිව සාධුකාර නාදයෙන් හා දිව්යස ගාන්ධර්ව නිර්ඝොෂයෙන් අකනිටා බ්රාුහ්මලොකය දක්වා එකනින්නාද කෙරෙමීන් සිටිනාහ . චක්ර්වාට පර්වත අකනිටා භවනාදියෙහි සිටියාවු දෙවියන් විසින් රන් රිදී මැණික් පබළු පිළිවහන ලොහිතංක මසාරගල්ල සන්රුවන්මය වු කරඬුවලින් දමනලද සුවඳමල් සුවඳසුණු ආදියෙන් සියලු පොළොව අතුරු නැතිව වස්නා ඝණවර්ෂාවෙන් මඩනා ලද්දාක් මෙන් වන්නේය. එකෙණෙහි සත්රුවන් ප්රාවසාදය පොළොවින් අහසට නැහෙන්නා වු සවර්ණහංස රාජයකු මෙන් බොධිසත්ත්වයන් හා අග්රොමහීෂි නාටක ස්ත්රී න් ආදින් විසින් සම්පුර්ණවම ආකාශයට පැන නැඟෙන්නේය එ කෙණෙහි සියලු පර්ෂත් බෝසතාණන්ගේ කුශලා නුභාවයෙන් හා තමනමන්ගේ කුශලානුහාවයෙන් හා චක්රගවර්ති රජ්ජුරුවන්ගේ රාජානු භාවයෙන් හා දෙවියන්ගේ දෙවතානුභාවයෙන් ආකාශයට පැන නැඟෙන්නාහ. යම් යම් කෙනෙක් මහ බෝසතාණන් හා සමග යනු කැමැති වෙද්ද ඒ සත්ත්වයෝ ආකාශයෙහිදි ම තම නමත් ක් වන්නාහ.

මහා බ්ර හ්මයා තුන් යොදනක් පමණ ධවලචිඡත්ර්ය මස්තකයට දරන්නේය. ශක්ර දේ වෙත්ද්රලයෝ එක්සියවිසි රියන් ජයතුරා සකතුඩ තබාගෙණපිඹිනාහ. සුයාම නම් දිව්යදපුත්රෝ මැණික් තල් වැටක් ගෙණ සලන්නහ. පංවසිබ ගන්ධර්ව නම් දිව්ය‍පුත්රක ඛෙළුව පණ්ඩු වීනාව ගෙණ ගායනා කෙරෙමින් සිටිනාහ. සතරදිග කඩුගත් අත් ඇතිව වරම් රජ දරුවෝ රැකවල් ගෙණ සිටිනාහ .දිව සුවඳ මල් පිරුණු රන්රිදී මැණික්කරඬු ආදිය ගත් අත් ඇතිව දෙනිස් දිව්යාංවග නාවෝ පුජා කෙරෙමින් සිටිනාහ. නොයෙක් දිග කරඬු ගත් අත් ඇතිව යක්ෂසේනාධිපතිහු රැකවල් ගෙණ සිටින්නහ හාස්පසින් දිව්යවවු රන්ධජ රිදීධජ ආදිය අතින් අල්වාගෙණ අසුරයෝ සිටිනාහ මිණිදඩුවැට පහන් අතිත් ගෙණ දිව්යනනාග රාජයෝ සිටිනාහ ස්තුති ගායනා කෙරෙමින් දිව්ය ගරුඬ රාජයෝ සිටිනාහ .මධුරසවරයෙත් ගායනා කෙරෙමින් කිම් පුරුෂ කිත්නරාංගනාවෝ සිටිනාහ . දිව. නැටුම් නටමින් ගන්ධර්ව දිව්යුපුත්රු සමුහයෝ හා දිව්යංාගනා සමුහ . යෝ දස දිග සිටීනාහ.

මෙසේ මෙබඳු වු..

මෙසේ මෙබඳු වු ශ්රීස සෞභාග්යනයෙන් සමෘඬ වු දිව්ය මනුෂ්යාඬදි පර්ෂදින් පිරිවරණ ලදුව මහ බෝසතාණෝපර්වතයන්ගේ නැටිමෙන් හා ඇතුන්ගේ කුංචනාදයෙන් හා අශ්වයන්ගේ හෙෂාරවයෙන් හා සිංහයන්ගේ සිංහනාදයෙන් හා ව්යා්ඝ්ර්යන්ගේ මැලි ඇඹිමෙන් හා හංසයන්ගේ තුෂ්ටිරාවයෙන් හා දෙවියන්ගේ සාධුකාර නාදයෙන් හා අසුරයන්ගේ ස්තූති ඝොෂාවෙන් හා බ්රා්හ්මණයන්ගේ අන්පොළ සන් දිමෙන් එකනින්නාද එකනිර්ඝොෂ වු ආකාශය සරහමින් භුමි ප්ර දේශයෙහි පිහිටන්නේය . එකෙණෙහි මහබ්රමහ්මයා දිව්ය‍මය අටපිරිකර ගෙණ එතැනට පැමිණෙන්නේය .එසඳ මහ. බෝස‍තාණෝ ප්රාළසාදයෙන් බැස රන්කඩුවෙන් මුහුලු සහිත කෙස වැටිය කපා ආකාශයට දමා බ්රා හ්මයා අතින් අටපිරිකර පිළිගෙණ ප්රා සාදද්වාරයෙහි දි ම මහණවන්නාහ මෙසේ ඒ මහපුරුෂයාණන් වහන්සේගේ ප්ර‍ව්රාජ්යාහව දක්වා දැන් උන්වහසේට අනුව මහණ වන පර්ෂත් දක්වන්නා වු සර්ව ඥයන් වහන්සේ-

චතුරාසිති සහස්සානි , බ්රා-හ්මණා වෙද පාරගු මෙත්තෙය්යවස්මිං පබ්බජිතෙ, පබ්බජිසන්ති තෙ. තදායනාදින් වඳාළ සේක.එසමයෙහි ඒ මෛත්රීෙ බොධිසත්ත්වයන් මහණ වු දවස්හි ම සෘක් වෙදය. යජුර්වේදය. සාමන්වෙදය යන වෙදත්ර යයෙහි පරතෙරට පැමිණියාවු සුවාසු දහසක් බ්රා්හ්මණයෝ බොධිසත්ත්වයන්ට අනුව මහණවන්නාහ . ඉසිදත්තය, පුරාණය යන බ්රාමහ්මණ කුමාරවරු දෙබෑ කෙනෙක් සුවාසුදහසක් පිරිවර ගෙණ මහණ වන්නාහ. ජිනමිත්රවය, විජය යන ප්‍රඥවන්තයෝ දෙදෙනෙක් අග්රම ධර්මදෙශනාවෙහි දිම ආය්යුමාර්ග ප්රසඥව ප්ර තිවෙධ කරන්ට සමර්ථවු සුවාසුදහසක් සුවාසුදහසක් පිරිවර ගෙණ මහණ වන්නාහ.

සිඩාර්ථ නම් සිටාණ කෙනෙක් සුවාසුදහසක් උපාසක පර්ෂත් හා සමග මහණ වන්නාහ . සුධනා නම් උපාසිකා කෙනෙක් සුවාසු දහසක් උපාසිකා පර්ෂත් හා සමග මහණ වන්නාහ . යසවතීය, වීසාඛාය යන ප්රාසිද්ධ යෙහෙළියෝ දෙදෙනෙක් සුවාසුදහසක් ස්ත්රීින් පිරිවරා මහණ වන්නාහ.

තවද , අන්යුවු බොහෝ නුවරවාසී ජනපදවාසි සත්ත්වයෝද,රජ බමුණු වෙළෙඳ ගොවි යන සතරපක්ෂයෙහි බොහෝ සත්ත්ව යෝද, නොයෙක් ජාති ඇති අවශෙෂ මහජනයෝද, නෛෂ්ක්ර ම්යක යට නම්නවු සිත් ඇතිව එසමයෙහි ඒ මෛත්රීර බොධිසත්ත්වයන්ගේ ශාසනයෙහි බොධිසත්ත්වයන්ට අනුව මහණවන්නාහ. මෙසේ මහා පුරුෂයාණන් වහසේගේ මහණවිම හා උන්වහන්සේට අනුව මහණවන පර්ෂත් දක්වා දැන් උන් වහන්සේගේ බුදුවීම දක්වන්නාවූ තිලෝගුරු සම්යදක් සම්බුදු රජාණන් වහන්සේ-

යසමිංච දිවසෙ ධිරෙ : නෙක්ඛම්මං අහිනික්ඛමි

නික්ඛත්තදිවසෙයෙව, බොධිමණ්ඩං උපෙහි සි

වැළ සේක.