Jump to content

සද්ධර්මරතනාකරය-පරි‍ච්ඡෙද 35-36

Wikibooks වෙතින්

ශරණශීලය.] ශරණශීලප්ර්භෙදකථා. 481

35 වැනි පරිච්ඡෙදය.


තවද, මේ සද්ධර්මපරත්නාකරයෙහි ශරණශීලප්ර1භෙද කථා නම් කවරැ? යත්:- මේ මතු කියන්නේ එහි පිළිවෙළ කථාව ය.

හේ කෙසේ ද? යත්:- මේ ශරණශීලය නම්: සරණගමන ය, සිල් පිහිටීම යයි විවිධ වේ. එයින් සරණගමනය නම්, ලොකොත්තරශරණගමනය, ලෞකිකශරණගමන යයි ද්විවිධ වේ. එයින් ලොකොත්තර ශරණගමනය නම්, චතුරාය්ය්මන්සත්යේ යන්ගේ දර්ශ්නයෙහි සරණගමනයන්ගේ සකිලිටුභාවය හැරීම හෙතු කොට ගෙණ නිර්වාිණාලම්බන ව රත්නත්ර ය ඇදහීම කෘත්යගය කොට සරණගමනය සිද්ධ වන්නේ ය. මේ ලොකොත්තර සරණගමනයෙහි සියලු දුක් ක්ෂහය වීම ආනිසංස නම් වේ. සොවාන් ඵලය, සකෘදාගාමිඵලය, අනාගාමිඵලය, අර්හ ත්ඵලය යයි යන‍ මේ චතුර්විධ ශ්ර මණඵලය විපාකඵල නම් වේ. මේ ලොකොත්තර සරණාගමනයෙහි සකිලිටු භාවයෙක් නො ම ඇත්තේ ය. භෙදය කුදු නො ම ඇත්තේ ය. කවර හෙයින් ද? භවාන්තරයෙහි ද මේ ආය්ය්ාක ශ්රාමවකතෙම අන්යෙශාස්තෘකෙනෙකුන් නො උදෙසන්නේ ය. තවද, ආය්ය්ෙදයශ්රාෙවකතෙම රහත් නො ව භවාන්තරගත වූයේ ද, තමාගේ ප්රා ණපරිත්යාදගයෙනුත් අන්යදප්රාමණයක් නො නසන්නේ ය. සුරාපානාදියක් නො කරන්නේ යි. හේ එසේ ම ය. යම් සේ ජාතිමත්හංසයෙක් කිරි හා ජලය මිශ්ර් කොට වත් කළත් ජලය තබා කිරි පමණක් ම බොන්නේ ද, දිය බින්දුවකුත් නො බී වෙන් ‍කරන්නේ ද, එපරිද්දෙන් ම ආය්ය්් ශ්රාොවක තෙමේ ද සුරා මිශ්රන කරණ ලද ක්ෂී රයක් මුඛයේ වත් කළ කල්හි කිරි පමණක් ගිලින මුත් සුරා බින්දුවකුත් නො ගිලින්නේ ය. මේ ලොකොත්තර ශරණාගමන නම් වේ.

ලෞකිකශරණගමනය නම්, බුද්ධාදිරත්නත්ර යෙහි ගුණ ප්රාරඥසත්ව්යන්ගේ චිතතයට නිශ්ශංකාවෙන් අරමුණු ව සරණ ගමනයන්ගේ සකිලිටු භාවය සංසිඳීමෙන් සරණය සිද්ධ වන්නේ ය. හෙද අර්ථුවශයෙන් බුද්ධාදිරත්නත්ර්යෙහි ගුණ ඇදහීම පිළිලැබීමෙන් ශ්රයඬාමූලික වූ සම්ය‍ක්දෘෂිටි වූ දශපුණ්ය ක්රි යා වස්තුවෙහි ඍජුභාව ප්ර තිලාභය සරණගමන නම් වේ. මේ සරණගමනය වනාහි ආත්මසන්නිය්යාිළි තනය, තත්පරායණය, ශිෂ්යනභාවොපගමනය, ප්ර්ණිපාත ය යි චතුර්විධ වේ. එයින් 31



482 සද්ධර්මිරත්නාකරය [35 පරිච්ඡෙදය

ආත්මසන්නිය්යා්මි තනය නම්, කිසි ශ්ර,ද්ධාවත් පුරුෂයෙක් සිතන කල අද පටන් “ම‍ාගේ ආත්මය තුනුරුවන්ට පරිත්යා්ග කෙරෙමි”යි කියා ආත්මය තුනුරුවන් විෂයෙහි පරිත්යා ග කෙරේ ද, මේ ආත්මසන්නිය්යා, හිතන ශරණගමන නම් වේ. තත්පරායණය නම්, අද පටන් මම තුනුරුවන් පරායණයෙමි යි සාක්ය්‍ෂි කොට ත්රිරවිධරත්නයෙහි පරායණභාවයට පැමිණියේ ද, මේ තත්පරායණ ශරණගමන නම් වේ. ශිෂ්යයභාවොපගමනය නම්, අද පටන් මම තුනුරුවන්ට ම අතවැසියෙමියි සාක්ය් කොට මෙසේ ත්රිිවිධරත්නයට ශිෂ්යය භාවයට පැමිණියේ ද, මේ ශිෂ්යස භාවොපගමන සරණගමන නම් වේ. ප්ර්ණිපාතය නම්, “අද පටන් මම තුනුරුවන් ම වඳිමි. තුනුරුවන් කරා ම එළඹෙමි. තුනුරුවන්ට ම අඤ්ජලිකර්මේ කෙරෙමි, තුනුරුවන් දැක ම සන්තුෂ්ට වෙමි. අන්ය‍ශාස්තෘකෙනෙකුන් නො උදෙසමි. අඤ්ජලි සාමීචි කර්මාතදියක් වෙන ශාස්තෘ කෙනෙකුට නො කරමි. මෙ බව හැම දෙන ම දැනුව” යි කියා සාක්ය්ව කොට බුද්ධාදීරත්නත්රනයෙහි මහත් ආදරයෙන් යටත් ව නීචප්රාතිපත්තියෙන් භක්ති ඇති ව පැවතීම ප්ර්ණිපාත ශරණගමන නම් වේ. මේ චතුර්විධ වූ ආකාර‍යන් අතුරෙන් එක් ආකාරයක් නම් වේ. මේ චතුරුවිධ වූ ආකාර‍යන් අතුරෙන් එක් ආකාරයක් කරන්නහු විසින් ත්රි විධරත්න ශරණගත වූයේ නම් වේ. තවද, “මාගේ චිත්තය බුදුන්ට ම පූජා කෙරෙමි. ජීවිතය ආත්මය පිදීමි. ජීවිත ප්රවමාණයෙන් තුනුරුවන් සරණ ගතිමි. ජාති ප්ර මාණයෙන් තුනුරුවන් සරණ ගතිමි. භවප්රෙමාණයෙන් තුනුරුවන් සරණ ගතිමි. මට ත්රිණවිධරත්නය ම ප්රතතිෂ්ඨාධාරය. ත්රිිවිධරත්නය ම රක්ෂමස්ථානය. ත්රි.විධරත්නය ම නිලීයන ස්ථානය. ත්රිාවිධරත්නය ම පරම ප්ර්තිෂ්ඨාධාරය” යි මෙසේ පිහිටීම ආත්මනිය්යාත් තන සරණගමන නම් වේ. තවද, “එ‍කාන්තයෙන් ම අන්යෂ ශාස්තෘවක්හු භක්තීන් නො දකිමි. මාගේ සම්යසක්සම්බුද්ධ රාජොත්තමයානන්වහන්සේ ම දකිමි. ම‍ාගේ ශාස්තෲන්වහන්සේ ම දකිමි. මාගේ විපදොත්තමයානන්වහන්සේ ම දකිමි. මාගේ මුනීන්ද්ා‍රයානන්වහන්සේ ම දකිමි. මාගේ ලොකනාථස්වාමීන් වහන්සේ ම දකිමි. මාගේ අනධිවරයානන්වහන්සේ ම දකිමි” යනාදීන් මේ වචනයන් කියා මහාකාශ්ය පස්ථවිරයන්වහන්සේ විසින් ගත්තා වූ ශරණ ශිෂ්යාභාවොපගමන ශරණගමන නම් වේ.

“ සො අහං විචරිස්සාමි - ගාමා ගාමං පුරා පුරං, නමසසමානො සම්බුඬං-ධම්මස්ස ච සුධම්මතං”

යනාදීන් ආලවකාදීන් ගත් සරණය තත්පරායණ ශරණ නම් වේ. තවද, බ්රගහ්මායු නම් බ්රා හ්මණ තෙම ලොවුතුරා බුදුන්






ශරණශීලය] ශරණශීලප්රමභෙදකථා. 483

දැක තමා හුන් අස්නෙන් පැන නැගී උතුරුසළුව එකාංශ කොට බහාගෙණ භාග්යමවත්හුගේ ශ්රීනපාදයුග්මය පසඟ පිහිටුවා වැඳ සිඹ සනහා දෑතින් දෙපතුල් හඹ හඹා හිස පිසිමින් “බ්රගහ්මායු අහං හො ගොතම! බ්රා හ්මණො, බ්රිහ්මායු අහං භො ගොතම! බ්රාබහ්මණො” යි තුන්විටක් අසවා කියමින් ගත්තා වූ සරණය ප්රාොණිපාත ශරණගමනය නම් වේ. තවද, මේ ප්රකණිපාත ශරණගමනය-ඤාතිය, භයය, ආචරියය, දක්ඛිණෙය්ය් ය යි චතුර්විධ වේ. එයින් ඤාතිවසයෙන් ප්රායණිපාත නම්, යම් සේ ශාක්යාවංශයෙහි ජාත වූ පුරුෂයෙක් හෝ ස්ත්රිකයක් හෝ කොලියවංශයෙහි ජාත වූ පුරුෂයෙක් හෝ ස්ත්රිුයක් හෝ “බුදුහු අපට ඤාති සම්බන්ධශයක් ඇතිසේක. නෑකමින් ඉදිරි ව සිටිනා තැනැත්තන්වහන්සේට නො වැඳීම යහපත් නො වන්නේ ය”යි සිතා වඳී ද, ඔවුන්ගේ ප්රාවණිපාතයෙන් ශරණ ප්රීතිෂ්ඨිත වූයේ නම් නො වේ. යම් සත්වසයෙක් සිතන කල “මේ ශ්රීමණභවත්ගෞතමයන් වහන්සේත් රාජපූජිතසේක. මහත්වූ ආනුභාව ඇතිසේක. එසේහෙයින් මුන්වහන්සේට නො වැඳි කල්හි අනර්ථජයක් පමුණුවාලනසේකැ”යි සිතා භයින් වඳී ද, එකල්හි සරණ ගත්තේ නම් නො වේ. යම් සත්වියෙක් වනාහි බුදුන් බොධිසත්වදකාලයෙහි යම් කිසි ශිල්පයක් උගත්තේ ද ඒ උගතතාවූ ශිල්පය උගත් බව සිහි කෙරෙමින් හෝ බුදුවූ කාලයෙහි දුන් ශිල්පයක් සිහි කොට හෝ නොහොත්,

“එකෙන භොගෙ භුඤ්ජෙය්යෝ-වීහි කම්මං පයොජයෙ, චතුත්ථංන ව නිධාපෙය්යු-ආපදාසු භවිස‍සති.”

මෙසේ අනුශාසනාවක් ඉගෙණ මුන්වහන්සේ මාගේ ආචාය්ය්ු භයන්වහන්සේ යයි කියා වඳින්නේ ද, සරණ ගත්තේ නම් නො වේ. යමෙක් වනාහි මේ සර්ව ඥයන්වහන්සේ සකල ලොකවාසි සත්ව්යන් දෙනලද්දා වූ සියලු දානයන් ම පිළිගෙණ ඔවුන්ට සකලාභිවෘද්ධිවර්ධවනය වඩ වඩා මහත් කෙරෙමින් සියලු සැප දෙන්නාවූ අග්රභදක්ෂිිණාර්හවභාවයෙන් උත්තම වූ නිවන් මෑනි කෙනෙකුන්වහන්සේ ය යි මහත් වූ ශ්ර ද්ධාචිත්තයෙන් නමස්කාර කෙරේ ද, ඒ නමස්කාරයෙන් සරණගත වූයේ නම් වේ. මෙසේ ගන්නාලද සරණ ඇති උපාසකයෙක් හෝ උපාසිකාවක් හෝ අන්ය තීර්ථරකයන් සමීපයෙහි පැවිදිවූ නමුදු ඤාති සම්බන්ධකයක් ඇත්තේ ය යි කියා ඔහු වැන්දේ වී නමුදු සරණගමනය නො බි‍ඳෙන්නේ ය. එසේ ම රාජභයින් කිසිවක්හට වඳින්නා



484 සද්ධර්ම රත්නාකරය [35 පරිච්ඡෙදය.

හට ද, එකාන්තයෙන් ශරණශීලය නො බිඳුනු බව කියනු ම කවරේ ද? යමෙක් වනාහි රාජ්යධපූජ්ය ව සිටිනේ ද, එසේ කල්හි කිසිවෙක් සිතන කල ‘මෝහට නො වඳිනකල තෙමේ බොහෝ ජනයන් සිත් ගෙණ ඔවුන් විපක්ෂ කරවා තමහට අනර්ථලයක් පමුණුවන්නේ ය”යි ඕහට වඳී ද, එසේ වැඳීමෙන් සරණ නො බි‍ඳෙන්නේ ම වේ. එසේ ම කිසි ශිල්පයක් ඉගැන්වූ තීර්ථ කයක්හට ද, මේ මට ගුරු ව ශිල්ප ඉගැන්වූයේ ය යි කියා වඳී ද තමා ගත්තාවූ සරණය නො බි‍ඳෙන්නේ ම ය. මේ ලෞකික ශරණගමනයෙහි අනුසස් ලැබීම ද යන මේයි. ශරණගමන ඵල නම් මේ යයි වදාරණ බුදුරජානන්වහන්සේ

“ යෙ කෙචි බුද්ධං සරණං ගතාසෙ-න තෙ ගමිසසනති අපායං, පහාය මානුසං දෙහං-දෙවකායං පරිපූරෙසසනති”යි

යනාදීන් දෙශනා කළසේක. තවද, එක්දවසෙක දෙදෙව්ලොවට අධිපති වූ ශක්රීදෙවෙන්ර්ණං තෙම අසූදහසක් දෙවියන් පිරිවරා මහත් වූ දිව්යාපනුභාවයෙන් දිලිහි දිලිහී සුගතශ්රාවවක වූ මුගලන් මහතෙරුන්වහන්සේ කරා එළඹ පසඟ පිහිටුවා වැඳ එකත්පස් ව සිටියේ ය. ඒ ශක්රෙදෙවෙන්ර්ුන්යාහට ආයුෂ්මත් වූ මුගලන් මහ තෙරුන්වහන්සේ වදාරණසේක් “එම්බා ශක්රතදෙවෙන්ර්හන්යානෙනි! බුත්සරණ ගැන්ම යහපතැ”යි වදාරා, ඒ බුද්ධරත්නයෙහි සරණ ගත වීම හෙතු කොට ගෙණ සමහර සත්වැකෙනෙක් කාබුන් මරණින් මත්තෙහි සුගති සංඛ්යා ත වූ දිව්යසලොකයෙහි උපදනාහුය. එසේ ශරණ ශීලයෙහි කුසලානුභාවයෙන් දිව්ය‍ලොකයෙහි උපන්නා වූ සත්වාතෙම සෙසු දෙවියන් දශප්ර කාරයකින් මැඩපවත්වන්නේ ය. ඒ කවර දශප්රහකාරයකින් ද? යත්:- දිව්යව වූ ආයුෂයෙන් ද, දිව්යර වු වර්ණියෙන් ද, දිව්යී වු සැපයෙන් ද, දිව්යි වු යශසින් ද, දිව්යවධිපත්යුයෙන් ද, දිව්ය වූ රූපයෙන් ද, දිව්යී වූ ශබ්දයෙන් ද, දිව්ය වූ ගන්ධකයෙන් ද, දිව්ය වූ රසයෙන් ද, දිව්ය වු ස්පර්ශ යෙන් ද, දිව්ය වූ දශප්රේකාරයෙන් සෙසු දෙවියන් මදිනය කොට දිවසිරි විඳිනේ යයි වදාළසේක. එසේ ම තුනුරුවන් කෙරෙහි ද සරණ ගත් ඵලය දතයුත්තේ ය. මේ සරණාගමන ප්ර භෙද නම් වේ.

ශීලය නම් කවරැ? යත්:- පඤ්චශීලය, අෂ්ටාඞගශීලය, දශ ශීලය, කෝටියක් සංවරශීල ය යි යනාදී වශයෙන් නොයෙක් ප්රයභෙද වේ. හෙද සමාධානොපධාරණයෙන් ශීල නම් වෙයි.








ශීලඵල] ශරණශීලප්රීභෙදකථා. ‍ 485

නොහොත් සමාධානය ශීල නම් වෙයි. නොහොත් උපධාරණයෙන් ශීල නම් වෙයි. නොහොත් ශිරොත්ථ යෙන් ශීල නම් වේ. නොහොත් ශීතලාර්ථමයෙන් ශීල නම් වේ. නොහොත් ශලනාථ යෙන් ශීල නම් වෙයි. නොහොත් ශාලාථයෙන් ශීල නම් වෙයි. කෙසේ ද? යත්:- යමෙක් ශීල සමාදානයෙන් උද්වහනය කොට මතු ඵල රස විඳිනා පිණිස උත්සාහවත් ව දරා ද, එසේහෙයින් ශීල නම් වේ. කායකර්මාදීන්ගේ අවිප්රඋකීණීතාවෙන් වූ සමාධානය ශීල නම් වේ. නොයෙක් කුශලකර්මයන්ට ප්ර්තිෂ්ඨා වන බැවින් උපධාරණය ශීල නම් වෙයි. යම් සේ ශිරශ්ඡෙදනය කළ කල්හි සියලු ආතමභාවය නැසේ ද, එසේයින් ම ශීලභෙද වූ කල්හි සියලු ම ගුණශරීරය විනාශයට පැමිණෙයි. ඒ කාරණයෙන් ගුණ ශිරස් නෛරුක්තික විධින් ශීල නම් වේ. නොයෙක් ක්ලෙශවහ්නිය සංහිදුවන බැවින් ශීතලාර්ථරයෙන් ශීල නම් වෙයි. සියලු ම අකුශලධර්මයන් ශලනය කොට ස්ථිර විය නො දෙන බැවින් ශලනාත්වශයෙන් ශීල නම් වෙයි.සර්වටධර්මප්රෙවෙශයට හෙවත් සියලු කුශලධර්මයන් වැඳලා හිඳීමට ශාලාවක් වැනි නුයි ශාලාර්ථියෙන් ශීල නම් වෙයි මේ ශීලය යි යන පදයෙහි අර්ථවයි.

තවද මේ ශීලයෙහි ඵල නම් කවරැ? යත්:- ශීලය නම් බිය මුහුදු තරණයට මහානැවෙක. කුශලචන්ර්ධර්යා උපන් කිරිමුහුද ය. කුසලලතාව ජනිත කරවන බීජය. ගුණ නැමැති රත්නයන් පිරූ විදුරුමැඳුරුය. බහුමාන බිගුමුළු වතළ මල්කැනෙක. සියලු සම්පත්තීන් ලඟට කැඳවන අත්සැනෙක. මාත්යුුභයට නො බාන වීරපුරුෂයෙක. සකලලොකවාසීන් තමහට දාසකළ ක්රමයපත්රළයෙක. සවර්ග මොක්ෂයයට නැගෙන මහඅරළුවෙක. දෙවි බඹ නා මනුජ සත්ව ගජන් මුදුන් තමා දෙසට තමන රන්අකුස්සෙක. සදෙව් ලොව නැමැති සම්හකල්පායට පැන නැගෙන රුවන් ගිණෙක. සත්වකශරීරය ප්රැසන්න කරණ රසගුළියෙක. ධර්ම නැමැති චක්රගවර්තිහට ඔටුන්නෙක. සියල්ලවුන්ගේ මනදොළ පුරණ කප්රුකෙක බුදුසසුන් නැමැති මහවිල්හි ප්රලබුද්ධගුණ සුවඳ වහනය කරණ මහ පියුමෙක. ත්රි්විධරත්නොත්පත්තියට මහමුහුදෙක. ශ්රුඬා ඇදහිලි හස්මුළු සරණ පියුම්විමලෙක. දුක්ඛිත අන්ධිකාරය පහ කරණ ස‍රාහිරුමඬලෙක. මෙත්ඌල් සිලියෙන මුහුදුදරෙක. ක්ලෙශ නැමැති ඇත් කුඹු පළන සිංහනබ පඤ්ජරයෙක. නිර්වා්ණසුර ප්රදවෙශයට මහවාසල් දොරෙක භවවාහිනි තරණයට මහහෙයෙක සියලු රජමුළු කිරුළුකුළුමුදුන් සිළුමිණෙක. සතර






486 සද්ධර්මමරත්නාකරය. [35 පරි‍ච්ඡෙදය.

අපායට හෙලූ මහඅකුලෙක. ජාති ජ‍රා මරණාදී වූ මහගිනිකඳට මහාමෙඝයෙක. සකලසත්වෙයාහට අභයස්ථානයෙක අෂ්ටාය්ය්ළ පුද්ගල කෙළෙඹි පුත්රරයන් හස්තප්රාහප්ත වූ අර්ථෙරාශියෙක. බුද්ධ ශාසනවිලොපනිකායවිෂයකට දිව්යිමන්ත්රවයෙක. මුළුලෝවාසීන් වජ්රරකාය ලබන අමෘත පුඤ්ජයෙක.

එසේහෙයින් මෙබඳු ශීලය රක්ෂාා කරන්නවුන් විසින් මාතලිහුගේ රථසකින් මිරිකෙන ගුරුළු බිලිඳුන් දැක ජීවිතයෙහි ආලය හැර ලුහුබැඳ එන අසුර සතුරන් මැදට වන් සක්දෙව් රජහු මෙන් ද, සිල් රකිමින් හිඳ ගොදුරු සොයන කල්හි ශීලය පරීක්ෂා් කරණු පිණිස මළමස් වෙසක් ගෙණ අභිමුඛයට පැමිණියහු අජීව යයි ගැල වරලඅග සැලුනා දැක ශිලභෙද වෙයි යන භයින් ගිනිගත් අයපතක් වෙලෙහි මුවෙන් දැමුවා සේ දියෙහි හෙලාපු සුජාත නම් කෙකින්න මෙන් ද, තුන්හවුරුද්දකට කහවණු දෙමින් ගිය පුරුෂයා එන තෙක් අතුරෙයි වෙන තැනෙකින් දුන් දහසක් කහවණු නො ගත් ගණිකාව මෙන් ද, මස් පිසන ලෙස මරන්ට දුන් කුකුළා නො මරා දම්ගෙඩියට හිස දී හෙව ඔසවා ගත් පොරොව දැක බිය නො ගෙණ කුකුළා හැර ඔහුට මාරු ව දිවි පිදූ පුරුෂයා මෙන් ද, වටුමස් අනුභව කරණු කැමැති ව ත්රිඔකොටි පාරිශුද්ධ ව නො ලද හී තුන්අවුරුද්දකින් පුරුෂයකු තෝරා ගෙණ තමාගේ අදහස කී සැදැහැතිස්ස රජහු මෙන් ද, නාගභවනයෙහි අපමණ දිව සැපත් හැර මිනිස්ලොවට අවුත් සීල සමාදානයෙන් වැස මස් පිණිස වද අමුණා තඩලා ගෙණෙන වැද්දන්ට කිසිවක් නො කළ සංඛපාල නාරජහු මෙන් ද, එසේ ම නාග සම්පත් හැර මිනිස්ලොවට අවුත් තුඹසක් මුදුනෙහි පෙහෙවස් රැක හොත් කල්හි අහිගුණ්ඨිකයක්හු අතට පැමිණ පඤ්චවධයක් විඳිමින් සීල භෙදභයින් ඕහට කිසිවක් නො කළ චම්පෙය්ය් නාරජහු මෙන් ද, බිජුවට රකිනා කිරළක මෙන් ද, වාලධියෙන් රළක් ‍පමණ නැසෙති යි නිරන්තරයෙන් සිහි ඇති ව වාලධිය රක්ෂාට කරණ සෙම‍රක මෙන් ද, එක ම ප්රියය පුත්රවයක්හු නිරන්තරයෙන් සිහි ඇති ව රක්ෂාු කරණ මනුෂ්යරයක්හු මෙන් ද, මෙබඳු සීලය අඛණ්ඩ කොට නිර්මල ලෙස රක්ෂාර කටයුතු. එසේහෙයින් වදාරණලද මැයි-

“ කිකීව අණ්ඩං වමරීව වාලධිං- පියං ‘ව පුත්තං නයනං ව එකකං, තථෙව සීලං අනුරක්ඛමාතකා- සුපෙසලා හොථ සදා සගාරවා”යි.







ශීලඵල] ශරණශීලප්රකභෙදකථා. 487

මෙබඳු නිර්මණලශීලසම්පන්න වූ මහාපුරුෂ තෙම මහත් වූ භොගයට පැමි‍ණෙයි කීර්තිය දශ දිශාවෙහි පතුරුවයි. යම් පර්ෂ දක් මැදට වදී නම් විශාරද ව එළඹෙයි. සිහිමුළා නැති ව කාලක්රිරයා කෙරෙයි අපමණ වූ ස්වර්ගවසම්පත්තීන් බබලන දෙව්ලොව ඉපද දිව්යනඓශ්චය්ය්වයිය ද ලබන්නේයි. ඒ එසේ මැ යි.

එක්සමයෙක්හි අපතිලොගුරුසම්යයක්සම්බුද්ධරාජොත්තමයානන් වහන්සේ කොසොල්රට ශ්රාපවස්ති පුරප්රධවරාසන්න වූ ජෙත නම් රාජකුමාරයා විසින් රොපිත සංවර්ධිත විකශිත මහීරුහශ්රෙිණීන් විසින් ශොභමාන වූ ජෙතවන නම් උයන්හි සිවුපණස්කෙළක් ධන වියදම් කොට අනේපිඬු මහසිටානන් විසින් බුදුන් උදෙසාම කරවා පිළිගන්වනලද ජෙතවනාරාමයෙහි චතුර්විධඊය්යාානන පථයෙන් යුක්ත ව සුරනරපිරිස් සතුටු කරවා වැඩවසන කල්හි වෙළෙන්දෝ සත්සියයක් වෙළෙඳාම් පිණිස මහනැව් නැගී සමුද්රැයට පැමිණියාහ. එකල්හි ඒ නැව මුහුදු මැද ශරවෙගයක් මෙන් ධාවනය කරන්නේ ය. එකල්හි නැව මුහුදට පැමිණි සත්වන දවස සමූද්රදයෙහි මහත්පවනොත්පාතයෙන් මහත් රළපතර නැග දිය පුරන්ට වන. එකල්හි එහි වසන ජනයෝ තමතමන්ගේ දෙවියන් නම් කියකියා අයැද අයැද මහහඬින් හඬන්ට වන්හ. ඒ සත්වනයන් අතුරෙන් එක් පුරුෂයෙක් නැව් නැගෙන දවස් එක් භික්ෂුමකෙනෙකුන්වහන්සේට දන් දෙමින් වළඳවා අනුමෙවෙනි බණ අසා ශරණශීලයෙහි පිහිටියේය. ඒ පුරුෂතෙම එදවස් නැව ‍නැසෙන කල්හි අනික් පිළිසරණක් නො ලැබ සිතනුයේ “මේ ප්රෂස්තාවයෙහි ප්රණතිෂ්ඨාවක් නම් කිම් දෝ හෝ” යි සිතා තමා නැව් නැගෙන දවස් භික්ෂුයකෙනෙකුන් වහන්සේට දන් දෙමින් ගත් ශරණශීලය සිහි කෙරෙමින් තමා පිරිසිදු ලෙස පිහිටි ශරණශීල හෙයින් එම ආවර්ජනා කෙරෙමින් ප්රීකතීන් එම ශරණශීලය අනුසසින් දියෙහි නො ගැලී රළ පිට ම පලක් බැඳ හුන්නේ ය.

සෙසු වෙළෙඳහු ඔහු භය චකිත රහිත ව රළ මුදුනෙහි උන් බව දැක විචාරන්නාහු “මහාපුරුෂයානෙනි! සියල්ලවුන් ම දියෙහි ගැලිය දී නුඹ රළ මුදුනෙහි පලක් බැඳ භයක් නැති ව හිඳින්ට කාරණ කිම් දැ?”යි විචාළහ. එසඳ ඒ වෙළඳානෝ ඔවුන්ට කියන්නාහු “එම්බා පුරුෂයෙනි! මම නැව් නැගෙන දවස් භික්ෂු කෙනෙකුන්වහන්සේට ප්රුසන්න වූ චිත්තයෙන් දන් දෙමින් උන්වහන්සේගෙන් සරණශීලය ගෙණ සිල්හි පිහිටියෙමි.







488 සද්ධර්මරරත්නාකරය. [35 පරිච්ඡෙදය.

ඒ සීලයෙහි ආනුභාවයෙන් මෙතැන්හි භයක් නැති ව දිය මුදුනත හුන්නෙමි” යි කීහ. එබසට එ වෙළෙඳහු කියන්නාහු “මහාපුරුෂයානෙනි! එබඳු මහානුභාවසම්පන්න ශරණශීලය අපටත් නපුරු දැ?” යි කීහ. එබසට ඒ පුරුෂයා කියනුයේ “තෙපි හැම කුමක් කියවු ද? ශරණශීලය සියල්ලවුන්ට ම යහපතැ” යි කී ය. එබසට එ වෙළෙඳහු කියන්නාහු “එසේ වී නම් ඒ අභයදායක වූ ශරණශීලය අපටත් දෙව” යි කීහ. එකල්හි ඒ මහාපුරුෂතෙම එ වෙළෙඳුන් සත්සියය සියක් සියක් බැගින් සත්කොටසක් කොට බෙදා පන්සිල් දින. ඔවුන් අතුරෙහි පළමුවැනි සියක් දෙන ගොජමස ගැලෙන පමණ දියෙහි සිට ශරණශීලය ‍ගත්හ. දෙවන සියය ‍දණ පමණ දියෙහි සිට ශරණශීලය ගත්හ. තුන්වන සියය හීණමස් පමණ දියෙහි සිට ශරණශීලයෙහි පිහිටියාහ. පස්වන සියය තනමත්තක් පමණ දියෙහි සිට සිල් ගත්හ. සවන සියය ගෙළ පමණ දියෙහි සිට සිල් ගත්හ. සත්වන සියය මුඛයට කරදිය වඳිමින් සිටිය දී ම ශරණ ශීලය ගත්හ. මෙසේ පුරුෂතෙම එ වෙළෙඳ සත්සියය ම ශරණශීලයෙහි පිහිටුවා ඔවුන්ට අවවාද කියනුයේ “එම්බා පුරුෂයෙනි! තොපට අනික් ප්රිතිෂ්ඨාවෙක් නැත. තොප හැම ගත් මේ ශරණශීලය ම තොපට පිළිසරණ ය. එසේ හෙයින් මේ ශීලය ම ආවර්ජනා කරව” යි හඬ ගා කීයේ ය.

එබස් ඇසූ ඒ වෙළෙඳ සත්සියය ම එදවස් ඒ මුහුදුදියෙහි ගැලී කාලක්රි යා කොට ආසන්න කාලයෙහි ගත් ශරණශීලය හෙයින් ඒ ආනුභාවයෙන් ම දෙවෙනි වූ තවුතිසාදිව්යලලොකයෙහි මහත් දිව්යආ ඓශ්චය්ය් ව යෙන් යුක්ත වූ දිව්යඑවිමාන සත්සියයෙක්හි උපන්හ. එහැමදෙනහට ම එක තැන ම දිව්ය විමානයෝ පහළවූහ. එයින් හැමදෙනාට ශරණශීලය දුන් උත්තම පුරුෂයාහට සියක් යොදුන් ස්වර්ණනමය වූ දිව්යමවිමානයක් විමන් සත් සියයට මධ්යායෙහි ජනිත විය. සෙසු විමානයෝ ඒ විමන පිරිවරා පහළ වූහ. එයින් පසු පසු ව ශීලයෙහි පිහිටියවුන්ට දිව්යහප්රාවසාදයෝ උසින් මහතින් අඩු අඩු ව ජනිත වූවාහ. එයින් හැමදෙනා හට පසුව ශීලයෙහි පිහිටියවුන්ගේ දිව්යු ප්රාිසාදයෝ දොළොස් යොදුන් ම වූහ. ඒ දිව්යුපුත්රියෝ සත්සියයම දිව්යදලොකයෙහි උපන් ක්ෂ ණයෙහි ම තමන් කළ පින්කම් කිම් දෝ හෝ යි දිවැසින් බලන්නාහු එ ආචාය්ය්පන වූ වෙළෙඳ දිව්යනපුත්රෝයා නිසා තමන් දිව්යඳ සම්පත්තිය ලත් බව දැක මහත් සන්තොෂයෙන් ඔවුනොවුන් හා








පස්වනක්ප්රීතති] ශරණශීලප්රරභෙදකථා. 489

සාකච්ඡා කොට “සබඳිනි! අපි හැම සම්ය ක්සම්බුද්ධ වූ සර්ව ඥයන් වහන්සේ කරා ගොස් දැක වැඳ අපගේ ආචාය්ය්ිසන වූ වෙළෙඳ දිව්යයපුත්ර යානන්ගේ ගුණ කියම්හ’ යි කියා මධ්යවමයාමයෙහි අවුත් බුදුන් කරා එළඹ ආචාය්ය් ද වූ වෙළෙඳ දිව්ය පුත්රරයා තමන් හැමට පිටිවහල් වූ නියාව බුදුන්ට දන්වා අපමණ සන්තොෂයෙන් පස්වණක් ප්රී තින් පිණා බුදුන් වට ප්රනදක්ෂිතණා කොට වැඳ අවසර ගෙණ තමන් බැව් අස්වා කියා තමන් වසන දෙව් ‍ලොවට ම ගියහ.

ඒ පස්වණක් ප්රී‍ති නම් කවරැ? යත් - ඛුද්දකපීතිය, ඛර්ණ‍ක පීතිය, ඔක්කන්තික පීතිය, උබ්බෙගපීතිය, ඵරණපීති ය යි ප්රීෙතිය පඤ්චවිධ වේ. ඔවුන් අතුරෙන් ඛුද්දකපීතිය නම්, ශරීරයෙහි ලොමුදහගැණුම් මාත්ර යක් ම කරණු හැක්කේ ඛුද්දකපීති නම් වේ. ඛර්ණෙකපීති නම් ක්ෂුණ ක්ෂැණයෙහි විදුලි පහරන්නාක් මෙන් සතුටු වනුයේ ඛර්ණේකපීති නම් වේ. ඔක්කන්තීක පීතිය නම්, සමුද්ර්තීරයෙහි රළ පැහැර විදා බස්නාක් මෙන් ශරීරයෙහි පැතිර පැතිර බස්නේ ඔක්කන්තිකපීති නම් වේ. උබ්බෙගපීති නම්, බලවත් ව ලඝු වූ ශරීරය පුලුන් පිඩක් සේ අහසට නඟන පමණ පමුණුවන්නා වූ ප්රීපතිය උබ්බෙගපීති නම් වේ. හේ ‍එසේ ම ය.

පූර්ණමවාලුක විහාරවාසී වූ මහාතිස්ස ස්ථවිරතෙම දෙපෝ දවසෙක්හි සවස තමන්වහන්සේ වැඩවසන විහාරයෙහි දහගැබ් මලුවට ගොස් වට ප්රතදක්ෂිථණා කොට වඳිමින් චන්ර්ඩවස ලොකයෙන් බබලන්නා වූ රාත්රිශය දැක රුවන්වැලිමහසෑයට අභිමුඛ ව වැඩ සිට සිතනසේක් “එකාන්තයෙන් මේ වෙලාවට භික්ෂුූ භික්ෂුිණි උපාසක උපාසිකා ය යි යන සිවුවණක් පර්ෂද්හු රැස් ව රත්නමාලිචෛත්යැය වඳනාහු ය” යි සිත සිතා ප්ර කෘතීන් ම ඒ රත්නමාලි චෛත්ය ය දුටුවාක් මෙන් සිතට වටහමින් බුද්ධාරම්මණ වූ උද්වෙගප්රීනතිය උපදවා භූමිතලයෙහි පහළ හූවටක් සේ අහසට පැන නැගී රුවන්වැලි දාගැබ් මලුවෙහි ම ගොස් වැඩසිටි සේක.

තවද, ‍එසේ ම ගිරිකණ්ඩක නම් විහාරයට නුදුරු තැන්හි වත්තකාලක නම් එක් ගමෙක වසන්නා වූ එක්තරා කුලයෙක්හි ධඤ්ඤවති නම් ස්ත්රිදයක් තමාගේ පුරුෂයා හා සමග බණ අසනු පිණිස ගිරිකණ්ඩක විහාරයට යනු කැමැති ව තමාගේ දුවනියන්





490 සද්ධර්මබරත්නාකරය. [35 පරිච්ඡෙදය

ලඟට කැඳවා “අම්ම! නුඹ ගරුභාර හෙයින් අකාල වූ රාත්රියයෙහි යාම ඊමට නො හැකි දෑ ය. එසේ හෙයින් අපි ගොස් චෛත්ය ය වැඳ බණ අසා අවුත් නුඹටත් පින් දෙම්හ. එසේ හෙයින් නුඹට පින් පිණිස අපි බණ අසන්ට යම්හ. නුඹ රඳන්නැ”යි කියා දුවනියන් ගෙයි රඳවා තුමූ දෙදෙන ම විහාරයට යනු පිණිස නික්මුනාහ. එසඳ ඒ ලදැරිතොම බණ අසන්ට යනු පිණිස නික්මුනාහ. එසඳ ඒ ලදැ‍රිතොම බණ අසන්ට යනු කැමැති වුවත් මවුපියන් කී බස් උගුළුවා ගත නො හී ගෙදොර ම රැඳුනා ය. මෙසේ රැඳුනා වූ ඒ ලදැරිතොම දොර මිදුලට බැස බබලන්නාවූ චන්රානා යලෝකය බල බලා සිට ගිරිකණ්ඩක විහාරයෙහි දාගැබ දැක ඒ දාගැබ් මලුවෙහි දීප ධූප පූජා කරන්නවුන් දුටුවා ය. එසඳ ඒ සිවුවණක් පර්ෂලද් සුවඳදුම් මල් දපහන් ආදියෙන් චෛත්යවයට පූජා කොට වට ප්රදදක්ෂි ණා කෙරෙමින් වඳනාවුන් ද, සඞඝයා වහන්සේ විසින් දෙශනා කරණලද්දා වූ ධර්ම්ය ඇසීම ද, යන මේ සියල්ල ම සිතින් ම වටහමින් එතැන්හි සිටියා වූ ලදැරි තොම තමාගේ ධඤ්ඤවතී නම් වූ මෑනියන් විහාරයට ගොස් එබඳු වූ චෛත්යාදඞගණයෙහි වට ප්රඤදක්ෂිමණා කිරීම ද, මෙබඳු වූ ගුණ ඇති මධුර වූ ධර්මඳකථාවන් ඇසීම ද ලබති යි සිතමින් මුතුරැසක් වැනි වූ චෛත්ය ය දැක උද්වෙගප්රීවතිය ඉපදීමෙන් අහසට පැන නැගී දෙමව්පියන් විහාරයට වදනට පළමු ව තොමෝ ගොස් දහගැප් මලුවට බැස චෛත්යනය ප්රපදක්ෂිටණා කොට වැඳ භික්ෂූෙන් විසින් දෙශනා කරණ ධර්මය අස අසා සිටියා ය. එසඳ මව්පිය දෙදෙන විහාරයට අවුත් තමන්ගේ දුවනියන් දැක “අම්ම! නුඹ ගෙයි රඳවාලා ආවමෝ වේද? දැන් මෙතැන්හි අපට පළමු ව කෙසේ පැමිණියා දැ?”යි විචාළාහ.එබසට ලදැරි කියන්නී ‘අම්ම! මම අහසට පැන නැගී අවුත් මෙතැන්හි පැමිණියෙමි” කිව. එබසට මෑනියෝ කියන්නාහු “ආකාශයෙන් ක්ෂීැණාශ්රනවයන් වහන්සේ මුත් තෙපි ඍද්ධියක් නැති ව කෙසේ අවු දැ?”යි විචාළහ. එබසට ඒ ලදැරි කියන්නී “මෑනියෙනි! චන්රාඅවු ලොකයෙන් චෛත්යුය පෙණෙන හෙයින් ඒ බල බලා සිටියෙහි බුදු ගුණ අරමුණුව බලවත් වූ ප්රීොති උපන්නේ ය. එකල්හි මම සිටි බවත් උන් බවත් නොදැන බුද්ධාලම්බන ප්රීවතීන් මත් ව අහසට පැන නැගී දහගැබ් මලුයෙහි ම පිහිටියෙහි”යි කියා මෙසේ උද්වෙගප්රී‍තිය මහත් බව කියා සන්තොෂ කරවූ ය. මෙසේ අහසට පැන නැ‍ඟෙන පමණ උපන් මහත් ප්රීමතිය උද්වෙගප්රීවති නම් වේ. ඵරණප්රී තිය නම්, සකල ශරීරය අවසර නො හැර දියපිරි ගිරිකුහරයක් මෙන් චිත්තය සම්පූර්ණ වනුයේ ඵරණපිති නම් වේ. මේ පස්වණක්පීති නම.









ශීලඵල] ශරණශිලප්රේභෙදකථා 491

තවද, මේ මහාභද්රගකල්පයෙහි තුන්වැනි ව බුදුවූ කාශ්යයප සම්ය්ක් සම්බුද්ධරාජොත්තමයානන් වහන්සේ මුළුලොව සරහා වැඩවසන කල්හි එක් දවසක සොරහු දහසක්දෙන ඒ ඒ තැන්හි සොරකම් කොට ඇවිදිනාහුය. එකල්හි ජනපදයෙක්හි එක් ගමෙක සොරකම් කොට බොහෝ වස්තු ඇර ගෙණ යන්නාහ. එකල්හි ජනපද වාසී මනුෂ්යකයන් ඔවුන් ලුහුබඳවා ගෙණ යන කල්හි ඔවුන්ට අසු නො වී පලා ගොස් මහවනයකට වැද සැඟවීමට නිසි පර්වබතවනගහනාදියක් නො ලදින් සමීපයෙහි ගිරි ගුහායෙක වසන තපස්වීකෙනෙකුන් දැක “ස්වාමීනි! අපට පිහිට ව සිටිය මැනැවැ”යි කීහ. එබසට “එම්බා! තෙපි කුමක් පිණිස පිහිට සොයවු දැ?”යි කීසේක. එබසට ඔහු කියන්නාහු “ස්වාමීනි! අපි සොරකම් කොට ජීවත් වන්නා වූ සොරුම්හ. දැන් ගමෙක සොරකම් කොට ගෙණ අවුත් අසල් වූහ. මේ ප්රනසතාවයෙහි වදනා අත් නැති හෙයින් නුඹවහන්සේගේ පිළිසරණට වනුම්හ”යි කීහ. එබසට උන්වහන්සේ කියනසේක් “එම්බා! මේ ප්රහස්තාවට තොපට නිසි පිළිසරණෙක් නො ම ඇත්තෙ ය. තොපි හැමදෙන සරණසීලයෙහි පිහිටව”යි කීසේක.

එබස් අසා ඒ හැම සොරහු යහපතැයි කියා සරණසීලයෙහි පිහිටියාහ. ඒ භික්ෂූසන්වහන්සේ ද ඔවුන්ට කියන සේක් “එම්බා! තෙපි හැම දෙන ම දැන් සිල්වත් ව සිටිති. එසේ හෙයින් තොපගේ ජීවිතය විනාශ වුවත් අනුන් කෙරෙහි වෛර නො බඳුව”යි අවවාද කළසේක. උන්වහන්සේ දුන් අවවාදයෙහි පිහිටා එතැන්හි සිටි කල්හි පසු පස්සෙහි ලුහුබඳවා ගෙණ එන ජනපදවාසී මනුෂ්යායෝ සොරුන් අල්වා ‍ගෙණ ව‍ට ලා ඒ හැමදෙන ම ජීවිතක්ෂඑයට පැමුණවූහ. එකෙණෙහි ම ඒ හැම සොරහු ම ගත්තා වූ සීලයෙහි අනුසසින් දිව්යීලොකයෙහි උපන්හ. ඔවුන් කෙරෙන් චොරජ්යෙ ෂ්ඨ තෙම ඒ හැම දෙනාට නායක වි ය. සෙසු සොරහු ඔහුට පිරිවර දිව්යයපුත්රතයෝ ව උපන්හ. ඒ දිව්යුලොකයෙහි ඉපිද දිව්යයසම්පත් ලද්දා වූ සොරු දාස ම සදිව්ය‍ලොකයෙහි ච්යු ති ප්රයතිසන්ධි‍වශයෙන් ඔබිනොබ සැරිසරා ඇවිද අපමණ වූ දිව්යවසම්පත් අනුභව කොට එක් බුද්ධාන්තරයක් ගිය කල්හි අප බුදුන් බුදු ව සැවැත්නුවර වැඩ වසන කල්හි දිව්යාලොකයෙන් චුත ව අවුත් සැවැත්නුවරට නුදුරු තැන්හි දහසක් කෙවුලන් වසන ගමෙක්හි උපන්හ.




492 සද්ධර්මවරත්නාකරය. [35 පරිච්ඡෙදය.

එකල්හි ඒ හැමදෙන ම වැඩි විය පැමිණ සූත්ර්නිපාතයෙහි කී පරිද්දෙන් ම කපිලමත්ස්යනයා ගෙණ බුදුන් කරා ජෙතවන විහාරයට ගොස් බණ අසා මහණව රහත් වූහ. එසේහෙයින් වදාරණලද මැයි:—

“ ඤාතීනං ච පියො හොති-මි‍තෙතසු ච විරොවති, කායසස භෙදා සුගතිං-උපපජජති සීලවා” යි.

තවද, රජගහනුවර දරිද්රම වූ නීචක්රි.යාවෙහි නියුක්ත වූ සියලු සත්ව්යන් විසින් නින්දිත වූ බොහෝ දෙනාට නමස්කාර කරණ සුනීත නම් චණ්ඩාලපුත්රායෙක් පූර්වියෙහි හෙතුසම්පත් ඇතියේ මේ ජන්මයෙහි පැවිදිව සීලාදී වූ අපමණ ශ්ර්මණගුණයෙහි පිහිටි‍යේ ය. එකල්හි ශක්රද බ්රයහ්මාදී වූ හැම සත්ව්යෝ ම ඔහුගේ ශ්රීවපාදය නිරන්තරයෙන් මෙසේ නමස්කාර කරන්නාහු ය. කෙසේ ද? යත්:—

“ නමො තෙ පුරිසාජඤ්ඤ- ‍නමො තෙ පුරිසුත්තම, යසස තෙ ආසවා ඛීණා-දකඛිණෙය්යාේසි මාරිස.”

යනාදීන් නමස්කාර කොට වඳනා පුදනා ලද කල්හි ඔහු ශක්රත බ්ර හ්මාදී වූ දිවසෙනඟ පිරිවරා සිටියහු දැක බුදුහු සිනා පහළ කොට ඔවුන් මහාබ්රමහ්මයාටත් වඩා උතුම් බව වදාළසේක. එම සුනීත නම් මහතෙරුන්වහන්සේ විසින් කියනලද මැයි-

“ තතො දිසවාන මං සත්ථාු-දෙවසංඝපුරක්ඛතං, සිතං පාතු කරිත්වාුන-ඉමමත්ථංු අභාසථ.”

තපෙන බ්රුහ්මචරියෙන-සංයමෙන දමෙන ච, එතෙන බ්රා හමණො හොති-එතං බ්රාමහමණමුතතමං”යි.

‍එසේ හෙයින් ශීලය ම ලෞකික ලොකොත්තර ඓහලෞකික සියලු සම්පත්තියට ම කාරණ වන්නේ ය. එසේ හෙයින් වදාරණලදී:-

“ සීලමෙවෙධ සිකඛෙථ අස්මිං ලොකෙ සුසිකඛිතං, සීලං හි සබබසමපතතිං-උපනාමෙති සෙවිතං.

සීලං රක්ඛෙය්යප මෙධාවී-පත්ථියානො තයො සු‍ෙඛ, පස සං චිතතලාභං ච-පෙච්ච සගගෙ ච මොදනං.

සීලවා හි බහූ මිත්තෙ සඤ්ඤමෙනාධිගච්ඡති,







දුසසීලො පන මිතතෙහි-ධාංසතෙ පාපමාවරං. පඤ්චශීලය] ශරණශීලපුභෙදකථා. 493

අවණණං ච අකිතතීං ච-දුසසීලො ලභතෙ නරො, වණණං කිතතිං පසසං ච-සදා ලභති සීලවා.

ආදි සිලං පතිට්ඨා ච-කල්යාභණානං ච මාතිකං, පමොකඛං සබබධමමානං-තසමා සීලං විසොධයෙ.

වෙලා ච සංව‍රො සීල- චිතතසස අභිභාස‍නං, තිත්ථචඤච සබබබුඬානං-තසමා සීලං විසොධයෙ.

සීලං බලං අපපටිමං-සීලං ආයුධමුතතමං, සීලං ආභරණං සෙට්ඨං සීලං කචචමබ්භූතං.

සීලං සෙතු මහෙසකඛො- සීලං ගන්ධොං අනුතතරො, සීලං විලෙපනං සෙට්ඨං යෙන වාති දිසො දිසං.

සීලං සම්බලමෙවග්ගං සීලං පාථෙය්යිමුත්තමං, සීලං සෙට්ඨො අතිවාහො-යෙන වාති දිසො දිසං.

ඉධෙව නින්දං ලභති- පෙචචාපායෙ ච දුමමනො, සබ්බත්ථන දුම්මනො බාලො- සීලෙසු අසමාහිතො.

ඉධෙව කිතතිං ලභති- පෙච්ච සගගෙ ච දුම්මනො, සබබත්ථි සුමනො ධීරො- සීලෙසු සුසමාහිතො.

සීලමෙව ඉධ අගගං-පඤඤවා පන උතතමො, මනුසසෙසු ච දෙවෙසු- සීලපඤඤණතො ජයං” යි.

මේ පඤ්චසීලයෙහි පිහිටන පරිදි නම්, ශ්රාද්ධාවත් උපාසක උපාසිකාවරුන් විසින් ත්රිෙවිධරත්නයෙහි නම් වෙන වෙන ම දෙවැනි තුන්වැනි ව වාග්භෙද කොට නවවිටෙක කියමින් සරණ ගෙණ නැවැත නිත්යෙශීල වශයෙන් හෝ යෙදෙන දවසක හෝ සමාදන් වන කල එළු මාගධාදී කිසියම් භාෂාවකින් හෝ මෙසේ සමාදන් වියයුතු. කෙසේ ද? “පාණාතිපාතා වෙරමණී සික්ඛාපදං සමාදියාමි. අදින්නාදානා වෙරමණී සික්ඛාපදං සමාදියාමි. කාමෙසු මිච්ඡාචාරා වෙරමණී සික්ඛාපදං සමාදියාමි. මුසාවාදා වෙරමණී සික්ඛාපදං සමාදියාමි. සුරාමෙරය මජජපමාදඨානා වෙරමණී සික්ඛාපදං සමාදියාමි” යි වාග් භෙද කොට කියමින් සමාදන් ව පිහිටීම පඤ්චශීලග්රිහණ නම් වේ. මේ පඤ්චශීලය වෙන වෙන ම සමාදන් වුව හොත් එකක් බිඳුනත් සෙස්ස නො බි‍ඳෙන්නේ ම ය. පඤ්චසීලය එක් ව සමාදන් වුව හොත් එකක් බිඳුනු කල්හි හැම ම බි‍ඳෙන්නේ යි.

මේ හීන මධ්ය්ම ප්රහණීත වශයෙන් ත්රි විධ වේ. ඉදින් නුවණ මද සත්වියන් විසින් කුශලචිත්තයෙන් සමාදන් වූ



494 සද්ධර්මමරත්නාකරය. [35 පරිච්ඡෙදය.

සීලය හීන වෙයි. අනිකක්හු විසින් සීලයෙහි ගුණ කියා “තෙපි නිවන්දහම් පසක් කරණු සඳහා මෙබඳු සීලය සමාදන් වව” යි කී කල්හි තමන් ද නුවණින් යුක්ත ව දැන ශ්රහද්ධාවෙන් සමාදන් වූ ශීලය මධ්යිම නම් වේ. අනිකක්හු විසින් නො කියවා ම තමන් ම තමාගේ නුවණින් සීලයෙහි ගුණ මෙබඳු ය යි සිතා ගෙණ එබඳු සීලය සමාදන් ව ලෞකිකලොකොත්තරසම්පත්තිය සිද්ධ කොට ගත මැනැවැ යි කුසලචිත්තයෙන් සමාදන් වූ ශීලය උත්කෘෂ්ට නම් වේ. එසේ හෙයින් ප්රායණඝාතය, අදත්තාදානය, කාමමිත්යාෘචාරය, මුසාවාදය, සුරාපානය ය යි යන මේ පසින් ම සුරාපානයෙහි පාපය මහත් වේ. එසේ හෙයින් ප්රා ණඝාතය, අදත්තාදානය, කාමමිථ්යාහචාරය, මුසාවාදය, සුරාපානය ය යි යන මේ පසින් ම සුරාපානයෙහි පාපය මහත් වේ. කවර හෙයින් ද? උභයලොකාර්ථ සිවිසම්පාදානය කිරීමෙහි සමර්ත්ථය වූ උත්තම පුරුෂයන් පවා උම්මත්තභාවයට පමුණුවා ආය්ය්ොකාමාර්ග ධර්මමයට අන්තරාය කරණ හෙයින් සුරාපානය මහාසාවද්යය වේ.

මෙතැන්හි “පාණස්ස අතිපාතො=පාණාතිපාතො” යනු හෙයින් පාණාතිපාත නම් ප්රා ණඝාත කිරීම ප්රාෘණය වැනසීම ය යි යන අර්ත්ථුයි. ප්රාමණය නම් මෙතැන්හි ව්ය වහාර වශයෙන් සත්වපයාට නමෙක පරමාර්ථ වශයෙන් ජීවිතෙන්රිාත ය ය යි. එබඳු ප්රාපණයෙහි ප්රා ණ ය යි යන සංඥා ඇති ව ජීවිතෙන්රින් ය නැසීමට උපක්රරම උපදවා කයින් හෝ වචසින් හෝ උත්සාහ කොට මැරීම ප්රාණණඝාත නම් වේ. හෙද ඒ සත්වියාගේ ගුණවි‍ශෙෂයෙන් භෙද වේ. ගුණවිරහිත තිරශ්චීන ගත වූ ප්රා ණීන් අතුරෙන් මහත් ශරීර ඇති ප්රාෙණියක්හු මැරීමෙහි අකුශලඵල මහත් වෙයි ක්ෂු්ද්රාප්‍න්ාණියක්හු මැරීමෙහි අකුශලඵලය ද ක්ෂුයද්රක වෙයි. කවරහෙයින් ද? ඔහු නසා ගැන්මට කරන්නා වූ ප්රශයොගය පමණින් අකුසලය ද වේ.

තවද මනුෂ්ය යන් මැරීමෙහි ද ඔවුන්ගේ ගුණවශයෙන් අකුශල බොහෝ වේ. චිත්තය ක්රෑකරසත්වරයාට වඩා මෘදුසත්ව යා මැරීමෙහි අකුශලය ද බොහෝ වේ.

මේ සත්වකමාණෙයෙහි ද අඞග පසෙක් වේ. “ප්රාමණියක්හු බව ය, මේ මේ ප්රාතණියෙකැ යි සංඥා ඇති බව ය, මොහු මරමි යන වධක චෙතනාව ය, ඔහු නැසීමට දුනු තෙප් උගුලු මල ආදිය සරහා දුව පැන ඇවිද කරන්නාවූ ප්රරයොග ය, ඒ උපක්රතමයෙන් ඔහු ජීවිතක්ෂවයට පැමිණි බව ය” යි යන මේ ප්රා්ණඝාතයෙහි පංචාඞග නම් වේ. අදත්තාදානයෙහි පඤ්චාඞග නම්:- අනුන් සන්තක බව ය, අනුන්සන්තක ය යි සංඥා ඇති බව ය, සො‍රසිත් ඇති බව ය,





අෂ්ටාඞගශීලය] ශරණශීලප්රලභෙදකථා. 495

ගැන්මට කළමනා උපක්රෙම ය, ඒ උපක්රතමයෙන් ගැන්ම ය, යන මේ අදත්තාදානයෙහි පඤ්චාඞග නම් වේ.

කාමමිථ්යාාචාරයෙහි චතුරඞග නම්:- නො පැමිණිය යුතු වස්තුවන් බව ය, එහි සෙවනචිත්ත ය, සෙවනප්රගයොග ය, ඉවසීම ය යන මේ මිථ්යායචාරයෙහි චතුරඞග නම් වේ.

තවද, මුසාවාදයෙහි චතුරඞග නම්:- අවිද්යාීමාන බව ය, ඇති දෙය සඟවනු අභිප්රා්ය ඇති බව ය, කියන බස් සැඟවීමට කළමනා උත්සාහ ය, මොහු කීවේ බොරු ය යි ඔහු එකෙණෙහි ම දැනගැන්ම ය යි යන මේ මුසාවාදයෙහි චතුරඞග නම් වේ.

තවද, සුරාපානයෙහි පිට්ඨසුරා ය, පූවසුරා ය, ආහාර සුරා ය, කිණණපක්ඛිත්තසුරා ය, සම්භාර පකඛිත්ත සුරා ය යි යන මෙයින් එක්තරා සුරාවක් බව ය, ඒ සුරාපානය කොට මත් වීමට බොනු කැමැති වීම ය, මත් වීමට කරණ ව්යාබයාම ය, බොමින් සතුට‍ු වීම ය යි යන මේ සුරාපානයෙහි චතුරඞග නම් වේ. මේ පඤ්චසීලය නම් වේ.

පෞෂථ අෂ්ටාඞග ශීලයෙහි පිහිටන පරිදි නම්, ශ්රුද්ධාවත් උපාසක උපාසිකාවන් විසින් පිරිසිදු ව හැඳ පිරිසිදු සිතින් සමාදන් වූ පෞෂථ අෂ්ටාඞග ශීලය මහත්ඵල වෙයි. කිලිටු වූ සිතින් විසූ පෙහෙවස් මහත්ඵල නො වන්නේ ය. එසේහෙයින් පිරිසිදු ව සිට පිරිසිදු සිතින් පෙහෙවස් සමාදන් වියයුතු. කෙසේ ද? යත්:- සෙට පොහො දවස පෙහෙ වෙමි යි, එහෙයින් ආහාරාදිය කල් තබා පිළියෙල කරවයි විධාන කොට එපරිද්දෙන් ම පෙරවරු කල් තබා ආහාර අනුභව කොට දිය පෙරා ගෙණ දැහැටු කෘත්ය්ය සිද්ධ‍ කොට භික්ෂු වක් ලඟට හෝ භික්ෂුළණියක සමීපයට හෝ පාලි ධර්මැය දන්නා උපාසකයක්හු ලඟට හෝ උපාසිකාවක සමීපයට හෝ බුද්ධප්රධඥප්තිය පමණක් දන්නා කිසිවකු ලඟට හෝ එළඹ ආදර දක්වා සිට “පෙහෙ වෙමි” යි කී කල්හි ත්රි්විධරත්නයෙහි නම් වෙන වෙන ම දෙවැනි තුන් වැනි ව වාග්භෙද කොට එක් ව ම කියමින් සරණ ගෙණ නැවැත පෞෂථාඞගශීල වශයෙන් ප්රාභණඝාත අදත්තාදාන අධ්රෙමසර මුසාවාද සුරාපාන විකාලභොජන ය යි යන ශික්ෂාුපද සය ද, “නච්චගීතවාදිතවිසූකදස්සනා ය, මාලාගන්ධාවිලෙපනධාරණමණ්ඩ නවිභූසන‍ට්ඨානා ය” යි යන ශික්ෂා,පද දෙක එකක් කොට “උච්චාසයන මහාසයනාය” යි යන ශික්ෂා පදය ඇතුළු ව මේ ශික්ෂාකපද අට වෙන වෙන ම වාග්භෙද කොට සමාදන් විය යුත්තේ ය.





496 සද්ධර්මයරත්නාකරය. [35 පරිච්ඡෙදය

එලෙස සිල් සමාදන් කරවන ලෙස ඇදුරක්හු නො ලද හොත් බුද්ධප්රිඥප්තිය ලෙසට පෞෂථාඞගශීලය තමා විසින් ම වාග්භෙද කොට ඉටාගත යුත්තේ ය.

මෙසේ පෙහෙවස් රක්නහු විසින් පරපීඩාවට සුදුසු කර්මාන්ත නො කළ යුත්තේ ය. අනුන් ලවා ද නො කරවිය යුත්තේ ය. අන්යාියක්රනයවික්රෙයෙන් දවස් නො හළ යුත්තේ ය. ගෙහි දී වාළඳූ නිත්යත භක්තික භික්ෂු වක් මෙන් අහර අනුභව කොටලා විහාරයට ම ගොස් ධර්මෙයෙන් යුක්ත කථා හෝ පාලිධර්ම්ය හෝ අස අසා හිඳ කල් යැවිය යුත්තේ ය. නොහොත් එක්තරා කර්මභස්ථානයක් හෝ මෙනෙහි කට යුත්තේ ය.

මෙසේ විසූ පෙහෙවස් මහත්ඵල මහානිසංස වන්නේ යි. හේ එසේ ම ය. යමෙක් වනාහි මේ සොළොස් මහාජනපදයකින් යුක්ත වූ මේ සකලජම්බුද්වීපය භෙරිතලයක් මෙන් සම කොට තනවා දණ පමණ කටි පමණ රන්රුවනින් පුරා එහි සප්තවිධ රත්නයෙන් යුක්ත චක්රදවර්තවතිරාජ්ය ය කෙරේ ද, එබඳු වූ මහත් ඓශ්චය්ය් දවය එක් දිවාරාත්රිනයෙක්හි රක්ෂාක කළා වූ අෂ්ටාංගශීල සමන්වාගත පෙහෙවස්හි කුශල ඵලයට සදාශ නො වන්නේ ය. මේ පෙහෙවස් රක්ෂාූ කළා වූ කුශල ඵලය ම මහත් වන්නේ ය. ඒ එසේ මැයි. මේ පෙහෙවස් රක්ෂාල කළාවූ කුශල ඵලය ‍සොළොස් කොට්ඨාසයක් කොට එයින් එක් කොට්ඨාසයක් සොළොස් කොට්ඨාසයක් කොට මෙසේ සොළොස් වාරයක් සොළොස් කොට්ඨාස කළ කල්හි එයින් එක් කොට්ඨාසයක කුශලඵලයටත් සදෘශ නො වන්නේ ය. ඊට කාරණ කිම? යත් මනුෂ්යසයන් ලබන චක්ර වර්ති රාජ්යයසම්පත්ති ආදී වූ සියලු සම්පත්තිය ම ශීල ඵලයෙන් ලබන දිව්ය සම්පත්තියට අතිශයින් සදෘශ නො වන බැවින් සීල ඵලය ම මහත් වන්නේ යි.

තවද, මෙහි “පාණාතිපාතා වෙරමණී” යන්නෙහි ප්රාඵණ ඝාතයෙන් වැළැක්ම ය. හෙවත් ප්රාකණඝාතය කරණු පිණිස ජනිත වූ වෛරය හරණේ ය යි යනු අර්ත්ථඝයි. කුශලචිත්තය හා එකී වූවාවූ ඒ විරතිය හෙවත් වැළැක්ම සම්පත්තවිරතිය, සමාදානවිරතිය, සමුච්ඡෙදවිරති ය යි ත්රිකවිධ වේ. ඔවුන් අතුරෙහි සමාදන් වූ සිල් නැත්තේ ද, තමාගේ කුල වංශය සලකා ප්රායණඝාතාදිය නො කරන්නේ ද, තමාගේ වයස් වූ පරිද්දෙන් පුරුෂකම් වත්කම් සලකා ප්රාාණඝාතාදිය නො කෙරේ ද, තෙමේ බහුශ්රැ ත ආගම පුරාගමාදිය කථනයෙන් ‍ලොකප්ර සිද්ධ ව සත්වවයන්ට ප්රීවති එළවා වසන හෙයින් බහුශ්රැපතකම් සලකා







විරති.] ශරණශීලප්රැභෙදකථා. 497

ප්රාිණඝාතාදිය නො‍ කෙරේ ද, මේ ජාතිවයස් බහුශ්රැ්තභාවාදිය සිහි කොට අප වැන්නවුන්ට මෙබඳු වූ පාපයන් කිරීම යුතු නො වන්නේ ය යි සම්ප්රා ප්ත වූ වස්තූන් ව්ය්තික්රූම නො කොට උපදනා වූ විරතිය සම්පත්තවිරති නම් වේ. හේ එසේ මැයි.

මේ සිංහලද්වීපයෙහි එක්තරා ගමෙක චකකන නම් උපාසකයෙක් වෙසෙයි. ඒ උපාසකයා බාලකාලයෙහි දී උන්ගේ මෑනියන්ට රොගයෙක් උපන්නේ ය. ඒ රෝගය කල් ගොස් අසාධ්යී වූ හෙයින් වෙදවරු බොහෝදෙන වෙදකම් කොට ඵාසු කොට ගත නුහුනුවාහු ය. මෙසේ කල් ගිය කල්හි දවසෙක ඒ රොගය දුටු වෛද්ය යාන කෙනෙක් කියන්නාහු “අළුත් ශශමාංසයක් ලද හොත් මේ රෝගයට වෙදකම් කොට ඵාසු කළ හැක්කේ ය” යි කීහ.

එපවත් අසා දවසෙක චක්කන නම් උපාසකයාගේ බෑයෝ ඕහට කියන්නාහු “එම්බා මලනුවෙනි! තෙපි ගොයම්වෙලට ගොස් වට පරීක්ෂාස කොට ඇවිද සාවකු අල්වා ගෙණ එව’ යි කියා මලනුවන් යැවූහ. ඒ ඇසූ චකකන තෙමේ ගොයම් කෙතට ගොස් ඒ ඒ තැන්හි බලා ඇවිදුනේ ය. එකල්හි සාවෙක් වන ලැහැබෙක ඉඳ ක්ෂු ධායෙන් අවුත් ඒ ලා ගොයම් කනු පිණිස කෙතට වන්නේ ය. එසඳ සාවුන් බලා ඇවිදුනා චක්කන නම් මිනිසා ඒ සාවා දැක අල්වනු අභිප්රාවයෙන් මහත් වෙග දනවා පසුපස්සෙහි ලුහුබඳවාගත්තේ ය. මෙසේ ලුහුබඳවාගෙණ ගොස් සාවා ලං කොට වැලකින් බැඳ ගත්තේ ය. එකල්හි බැඳගත් සාවා කිරිකිරි යන ශබ්ද පවත්වා ඇඬූයේ ය. එසඳ චක්කන නම් මිනිසා ද ඔහු ඇඬූ අඬ අසා අල්වා ගෙණ ඔහු බලා සිතනුයේ “ඉදින් මාගේ මෑනියන්ගේ රොගයට බෙහෙත් කරවමි” යි මහත් සමාධි ව නැවැතත් එකණෙහි ම සිතන්නේ “මොහු නසා බෙහෙදට මස් ගැන්ම මා වැනි පුරුෂයෙකුහට නුසුදුසු ය. මාගේ මෑනියන්ගේ ජීවිතය රක්ෂාන කරණු පිණිස මේ සාවාගේ ජීවිතය නැසීම යහපත් නො වන්නේ ය. ඉදින් මොහු ජීවිතෙන්රිා ක යයෙන් තොර කෙළෙම් නම් මාගේ වංශයට සුදුසු නො වන්නේ ය. දන්නා තැන් පටන් මෙතැන දක්වා ප්රාසණඝාතයකුත් නො කෙළෙමි. මතු කලක් පාප ඵල විඳීමටත් කාරණ ය” යි සලකා සාවාගේ පිට පිරිමැද “තෙපි දැන්-සාවා නෙනි! භය නො ගණුව. තොප ජීවිතයට අඩුවෙක් නො ම වන්නේ ය” යි කියා ඕහට ප්රි යවචනයෙන් ආමන්ත්රකණය කොට “එම්බා සාවානෙනි! තොප ගොස් වනයෙහි ශශජාතීන් හා සමග

32





498 සද්ධර්මාරත්නාකරය [35 පරිච්ඡෙදය

තණ පැන් අනුභව කොට ජීවත් වව් ය”යි කියා බැඳි වැල මුදා හැරපූයේ ය.

මෙසේ තමා අල්වා ගත් සාවා වල හැර තමා වසන ගෙදොරට ම ආයේ ය. එසඳ ඔහු දුටු බෑයෝ “කිම් ද? මල සාවුන් බෙහෙදට ගෙණාවේ දැ?”යි කීහ. එබසට වක්කන නම් මිනිසා කියන්නේ “බෑයෙනි! නුඹ කී සැටියේ ම වෙලට ගොස් බලා ඇවිදිනෙම් සාවකු දැක අල්වා ගෙණ මරමී සිතා නැවැතත් පාප භයින් හැරපීමි”යි කීයේ ය. ඔහුගේ බෑයෝ එපවත් අසා ඕහට කිපී කියන්නාහු “සැඬ! දුටු මලණ්ඩ! දුක සේ අල්වා ගත් සාවා මක් නිසා හැරපී දැ?”යි කීහ. එබස් අසා චක්කන නම් මිනිසා මෑනියන් සමීපයට ගොස් මෙපවත් කියා නැවැත තමා ප්රානණඝාත නොකරණ නියාවටත් ගිය දවස නො කළ නියාවටත් සත්යයක්රිපයා කරණුයේ “මම යම් දවසෙක ජාත වීම ද, එතැන් පටන් දැන දැන ප්රාතණියක්හු ජීවිතෙන්රිොකරණයයෙන් තොර කළ නියාවක් නො දනිමි”යි කියා සත්ය‍ක්රි යා කොට මෑනියන් ඉදිරියෙහි සිටියේ ය. එසඳ අධිෂ්ඨාන කොට සිටියා වූ ක්ෂපණයෙහි ඔහුගේ මෑනියන්ගේ රෝගය අලපත නෙලුම්පත ගත් දියත්තක් සේ පහ විය. මෑනියෝ නීරොගී වූහ. මේ උත්තමයන් විසින් ප්රා්ණඝාත නො කරණ බව ය.

සමාදන් වූ පෙහෙවස් ඇත්තාහු වනාහි තමාගේ ජීවිතය පරිත්යාගග කොට නමුත් අනුන්ගේ ජීවිතය රැක තමා සමාදන් වූ ශීලය ම අඛ්ණ්ඩ කොට රක්ෂාග කරන්නාහු ම ය. හේ එසේ ම ය. උත්තරවඩ්ඪවාන නම් ගමෙක වසන්නාවූ එක් උපාසකයෙක් අම්බරිය විහාරයෙහි වැසි පිඞගලබුද්ධරක්ඛිත නම් වූ එක් තෙරකෙනෙකුන් වහන්සේගේ සමීපයෙහි දී පෙහෙවස් සමාදන් වන්නේ ය. ඒ උපාසකතෙම දවසෙක තමාගේ කෙතට සී සානා පිණිස ගියේ ය. එදවස් සානා ගොන්ගෙන් එකකු නො දැක ඔහු බලනු පිණිස වෙනෙහි වන්නේ උත්තරවඩ්ඪමාන පර්ව තය මුදුනට පැන නැඟී ගවයා බලා ඇවිදිනේ ය. එකල්හි ඒ වෙනෙහි ඇවිදුනාවූ පුරුෂයා පිඹුරෙක් දැක අල්වා වෙළා ගෙණ ගිලින්ට උත්සාහ කරන්නේ ය. ඒ ක්ෂපණයෙහි ඒ පුරුෂයා සිතනුයේ “ඉදින් මේ පිඹුරා තමා අත තුබූ තියුණු මුවහත් ඇති කැත්තෙන් පොලු පොලු කොට ඔහුගේ හිස පටන් වලගට කැති ගා වගුරුවමි”යි සිතා නැවැත සිතනුයේ “මොහුගේ ජීවිතෙන්රිපිඹ යය දුරු කිරීම මා හට සුදුසු නො වන්නේ ය”යි සිතා එලෙස කළොත් තමාගේ සම්භාවනීය වූ ගුරුන්වහන්සේගෙන්






ශීලඵල. ශරණශීලප්ර්භෙදකථා. 499

ගත්තාවූ පෙහෙවසට විරුඬ ය යි තුන්විටක් කොට සිතමින් තමාගේ ජීවිතය තිබිය දී ශ්රේාෂ්ඨචය්යාය වට මලිනභාවයක් නො කෙරෙමි යි උරෙහි තුබූ කැත්ත ඇර ගෙණ ඉවත දැමූයේ ය. එකල්හි සියලඟ වෙළාගන්ට උත්සාහ කරණ මහපිඹුරා ද තමා වෙළාගත් දරණවැලය යෙහෙන් ලිහිල් කොට මුදා ඕහට කිසි පීඩාවක් නො කොට අභය දෙමින් වෙනෙහි වැද ගියේ ය. මෙසේ අන්යීප්රාටණයට උපද්රවවයක් නො කළ කල්හි මෙම ජාතියෙහි ප්රාිණභය නො වන බව මෙයින් දතයුතු.

මේ ප්රාෙණඝාත නො කිරීමෙහි ඵල නම්, ඒ සත්වත තෙම ආරොගපරිණාහසම්පත් ඇති වන්නේ ය. ජවසම්පන්න සුප්ර තිෂ්ඨිතපාද ඇතිවන්නේ ය. මනොඥ වන්නේ ය. ශුචි වන්නේ ය. ශෞය්ය්න් ය ඇති වන්නේ ය. මහත් බල ඇති වන්නේ ය. විශිෂ්ට වූ ශබ්ද ඇතිවන්නේ ය. අභෙද්යස වූ පර්ෂයද් ඇතිවන්නේ ය. සිත චකිත නො වන්නේ ය. ශරීරභෙදයක් නො වන්නේ ය. අනුන්ගේ උපක්රපමයෙන් නො නැසෙන්නේ ය. බොහෝ පරිවාර ඇතිවන්නේ ය. මනා වූ රූප ඇතිවන්නේ ය. මනා වූ සටහන් ඇතිවන්නේ ය. කිසි ව්යානධියක් නැතිවන්නේ ය. කිසිකලෙකත් ශොකයක් නො වන්නේ ය. සියලු ලොවැස්සන්ට ප්රිාය වන්නේ ය. ප්රිකයමනාප භාවයෙන් අමුක්ත වන්නේ ය. දීර්ඝාලයුෂ ලබන්නේ ය යි යන මේ සියල්ල ම ප්‍රාණඝාත නො කළාවූ කුශලයෙහි ඵල නම් වේ. අදින්නාදානයෙන් වැළැක්මෙහි ඵල නම්, මහත් ධන ඇති වන්නේ ය. බොහෝ වූ ධාන්ය්යන් ඇතිවන්නේ ය. අනන්ත ‍භොග ඇතිවන්නේ ය. නූපන්නා වූ භොග උපදනේ ය. උපන්නාවූ භොග කලක් පවත්නේ ය. කැමැත්තාවූ භොගයෙක් වහා ලැබෙන්නේ ය. රාජ චොර උදක අග්නි අප්රි්යයන් විසින් නො නස්නේ ය. අසාධාරණ වූ හෙවත් නැති බව නො දැනෙන්නාක් මෙන් සැප සේ වසන්නේ ය. මේ අදත්තාදානය නො කිරීමෙහි ඵල නම් වේ.

අබ්රදහ්මචරියාව නො කිරීමෙහි ඵල නම්, පසමිතුරන් දුරු වන බව ය, සියලු ජනයන්ට ප්රිනය වන බව ය, අන්තපාන වස්ත්රාිදිය යහපත්ලෙස ලැබීම ය, සැප සයන ලබන බව ය, සැ‍පයෙන් නිදන බව ය, සැපයෙන් පුබුදිනා බව ය, අපායභයින් මුක්ත වන බව ය, ස්ත්රිය බව ලැබීමට හා නපුංසකත්වුය ලැබීමට හා අයොග්යේවන බව ය, ක්රොවධ නො කරණ බව ය, ප්රටත්යවක්ෂැවූ කාය්ය්කළ







500 සද්ධර්ම රත්නාකරය. [35 පරිච්ඡෙදය.

ඇතිවන බව ය, නො හෙන්නා වූ ඛන්ධ3 ඇතිවන බව ය, අධොමුඛ නො වන බව ය, කිසිදෙයකටත් සැක නැති වන බව ය, අල්ප වූ උත්සාහ ඇතිවන බව ය, සැප විහරණයෙන් වසන බව ය, කවර දෙයකිනුත් භයක් නැතිවන බව ය, ප්රිණයවිප්ර යොගයක් නැති වන බව ය යි යන මේ අබ්රවහ්මචය්යා්රි ව නො කිරීමෙහි ඵල නම් වේ.

මුසාවාද නො කීමෙහි ඵල නම්, ප්ර සන්න වූ ඉන්රි්ෂ යන් ඇති බව ය, විශිෂ්ට වූ මධුරභාරතියෙන් යුක්ත බ ව ය, සම ශුභ්රබ වූ නිර්මනල දන්ත ඇති බව ය, ශරීරය ඉතා ස්ථූල නො වන බව ය, ඉතා කෘශ නො වන බව ය, ඉතා මිටි නො වන බව ය, ඉතා උස් නො වන බව ය, සැප වූ ස්පර්ශ ඇති බව ය, මහනෙල්මල් සුවඳ වහනය කරන්නාවූ පද්මයක් වැනි මුඛ ඇති බව ය, නිලුපුල් පෙති වැනි වූ නෙත්රෙ ඇති බව ය, ලෙහෙවන් මෘදු වූ ජිහ්වා නයනාන්ත ඇති බව ය, ලඝු ජනයන් සේ උඩඟු නො වන බව ය, දුටු දුටුවන් සමීපස්ථ වීමට කැමැති වන බව ය යි යන මේ මුසාවා නො කීමෙහි ඵල නම් වේ.

සුරාපානය නො කිරීමෙහි ඵල නම්, අතීත අනාගත වර්තිමාන ය යි යන තුන් කල්හි ම තමා කළමනා කෘත්ය යෙහි විභාග වහා දැනගැණීම ය, හැම කල්හි ම සිහි ඇති ව වසන බව ය, කිසි කලෙකත් උමතු නො වන බව ය, වජ්රහඥාන ඇති බව ය, හැම දවස් ම කිසි දෙයකටත් අලසවාසි නො වන බව ය, ප්ර මාදී නො වන බව ය, චිත්තසම්මොහ නො වන බව ය, භය නො ගන්නා බව ය, සරම්භ නො වන බව ය, සියලු වාදයෙන් ජය ගන්නා බව ය, කේලාම් නො කියන බව ය, පරුෂවචනයෙන් නො කියන බව ය, සම්ඵප්ර ලාප නො දොඩන බව ය, රෑ දෙවෙනි යහපත් කෘත්ය යෙහි නො පමා වන බව ය, කෙළෙහි ගුණ දන්නා බව ය, කළමනා කාරිය නුවණින් යුක්ත ව ම කරණ බව ය, මසුරු නො වන බව ය, ත්යාරගවත් බව ය, නිත්යැශීල ආචාරශීල පංච ශීලාදී වූ සිල් පිරීමෙහි අසලකාරී නො වන බව ය, වංක ගුණ රහිත වූ ඍජු ගුණ ඇති වන බව ය, කිසිවක්හු කෙරෙහි ක්රොයධ නො කරණ බව ය, භය ලජ්ජා ඇති බව ය, ඍජු වූ දෘෂ්ටි ඇති බව ය, ජනප්රොධාන වන බව ය, ප්රාඥාවෙන් අසදෘශ වන බව ය, පණ්ඩිත වන බව ය, බැහැරට ද තමහට ද වැඩ කැමැති බව ය ය යන මේ සුරාපාන නො කිරීමෙහි ඵල නම් වේ.







දශශීලය] ශරණශීලප්ර්භෙදකථා 501

විකාල භොජන නම්, බුදුන් අනුදත්තාවූ කාලයෙන් අන්යම කාලය විකාල නම් වෙයි. බුදුන් අනුදත් කල් නම් පහන් වන්නට අරුණු නැගී තැන් පටන් පසළොස් පැය ඇතුළත කාල නම් වෙයි. එයින් අන්යර වූයේ විකාල නම් වේ. විකාලයෙහි අනුභව කරන්නාවූ භොජනය විකාලභොජනය නම් වේ. ඒ විකාලභොජන‍ය ක්ලෙශොත්පත්තියට කාරණ බැවින් පෙහෙවස් රක්නහු විසින් අනුභව කළ කල්හි අකුශලය වන්නේ යි. විකාලභොජනයෙන් වැළැක්කේ කුශලඵල විඳිනේ යි.

නච්චගීතවාදිතවිසූකදස්සන නම්, තමා විසින් නෘත්යඳ දැක්වීම ය, ගීතස්වරයෙන් ගීතිකාශබ්ද පැවැත්වීම ය, අනුන් නටනා නැටීම බැලීම ය, අනුන් කියන ගීතිකා ප්රිකය ව ඇසීම ය, අනුන්ගේ භෙරිතූය්ය්ැල භාණ්ඩාදිය ගෙණ වයන වාද්යෙ ඇසීම ය යන මේ නච්චග‍ීතවාදිතවිසූකදස්සන නම් වේ.

මාලාගන්ධනවිලෙපනධාරණමණ්ඩනවිභූසණට්ඨාන නම්, සැරහෙණු පිණිස මල් ආදිය පැලඳීම ය. යන මේ මාලාගන්ධවවිලෙපන ධාරණමණ්ඩනවිභූසණට්ඨාන නම් වේ. මේ දෙක ම අෂ්ටාඞග ශීලයට එක් කොට කිව ද, මෙයිදු සිල් රක්නාහට අකුශලපක්ෂ යෙහි ම සිටිනා බැවින් මෙයින් වැළැක්කාහට කුශලඵල ම වේ. ඒ නච්චගීතවාදිතයද තමා හුන් තැනකට හෝ සිටි තැනකට හෝ පැමිණියේ වී නම් ද, යම් තැනෙක්හි නික්මුනු කල් හි එතැන්හි එළඹ සිටියේ නම් ද, දැක්ම වරද නැති, ධම්මුපසංහිත වූ ගීතිකාව නො වටනේ ය. ගීතුපසංහිත වූ ධර්ම ය වනාහි වටනේ මැයි.

උච්චාසයන මහාසයන නම්, වඩුරියන් උස් වූ මඤ්චපාද ඇති හැඳ ද, පුළුන් බහන ලද තිළි ද, සතරගුල් පමණින් දික් වූ රොමයන් ඇති කොඳුපලස් ඇතිරිය ද යන මේ ඇස්තරණවල සැතැප්ම නො වටනේ ය. මෙහි නො සැතපෙන්නහු විසින් ලබන්නාවූ ශිලකුශලඵලය මහත් වන්නේ යි. මේ අෂ්ටාඞග පෞෂථශීලය නම් වේ.

දශශීලය නම් දශප්රඵකාර අඞගසම්පත්තීන් යුක්ත වූ ශීලය යි. ශ්රීද්ධාවන්තකුලපුත්රඅයන්ගෙන් මහණ වනු කැමැති කුලපුත්‍ශ්යක්හු පැමිණි කල්හි අපලොකනකර්ම යෙන් සංඝයා අනුදන්වා හෝ අනුපසම්පන්නයක්හු ලවා හෝ කෙසමස්සූන් බහවා ‍ගොම සුණු සුවඳ සුණුයෙන් උලා නාවා ඔහු වත්තෙරුන් පා වඳවා සිවුරු අතින් ගන්වා වත්තෙරුන් අභිමුඛයෙහි නුදුරුව සිටුවා







502 සද්ධර්මගරත්නාකරය. [35 පරිච්ඡෙදය.

“සියලු දුක් ගෙවා නිවන් දක්නා පිණිස ස්වාමීනි! මේ සිවුරු ගෙණ මට දෙමින් මා මහණ කළ මැනැවැ” යි කියවා තුන්වි්ටෙක දෙමින් සිවුරු ගෙණ වැළඳවූ කල්හි නැවතත් තෙරුන් පා වඳවා උක්කුටූකයෙන් හිඳුවා දොහොත් මුදුනෙහි තබවමින් “ස්වාමීනි! මම සරණසිල් ගණිමි” යි කියවූ කල වත්තෙරුන් විසින් පද වෙන වෙන තෝරා මකාරාන්ත කොට තුන් තුන් විට නො පිරිහෙලා දෙදෙනා ම උච්චාරණ ශුද්ධ කොට පළමු සරණගමන කරවා නැවැතත් පද වෙන වෙන නො තෝරා එක් කොට බින්දුප අන්ත කොට සරණගමන කරවූ කල්හි එසඳ ශාසනයෙහි පිහිටියේ නම් වේ. ඉක්බිති “පාණාතිපාතා වෙරමණීසික්ඛාපදං සමාදියාමි” යි යනාදී දශශික්ෂාිව ම පාළිවචනයෙන් ම කියා දසසිල් සමාදන් විය යුත්තේ මැයි. මේ පැවිදි වූ සාමණෙර තැන් දසසිල් සමාදන් වන පරිදිය. උපාසකවරු ද දසසිල් සමාදන් වෙත් ම ය. අබ්ර හ්මචය්යා පර ශික්ෂාදපදය පඤ්චශීලයට සාධාරණ නො වෙයි. මෙසේ පඤ්චශීල අෂ්ටාංගශීල දශශීල කොටියක් සංවරශීලය යනාදී වූ නිර්වාිණසාධක ශිලයන් රක්ෂාො කරන්නවුන් විසින් වීය්ය්ො වත් ව චතුසම්පජඤ්ඤයෙන් යුක්ත ව සීලයන් රක්ෂාෙ කටයුතු.

වීය්ය්ුන නම්, නූපන්නා වූ අකුශලධර්මනයන් නූපදනා පිණිස කළමනා ව්යාරයාම ය, උපන් අකුශලධර්මනයන් නසනු පිණිස කළ මනා ව්යාකයාම ය, නූපන්නා වූ කුශලධර්මයන් උපදනා පිණිස කළ මනා ව්යා යාම ය. උපන්නා වූ කුශලධර්මයන් සම්පූර්ණය ව ස්ථිර වනු පිණිස කළමනා ව්යායයාම ය යි. මෙසේ චතුර්විධ වෙයි.

(චතුසම්පජඤ්ඤ නම්, සාර්ත්ථනකසම්පජඤ්ඤ ය, සප්පායසම්පජඤ්ඤ ය, ගොචරසම්පජඤ්ඤ ය, අසම්මොහසම්පජඤ්ඤ ය යන මේ යි. තමන් කරණ කාය්ය්්ප යෙහි අත්ථහ හා අනත්ථේ පරීක්ෂා කොට අනත්ථ්ජනකකාය්ය්චර යන් හැර අත්ථ්වත් කාය්ය්්ප යන් ගැණීම සාත්ථථකසම්පජඤ්ඤ නම් වේ. එසේ ම සත්ප්රා ය අසත්ප්රාරය සලකා සාත්ථමක වුව ද අසත්ප්රාගය නම් හැර දමා සත්ප්රානයකාය්ය්ා කය පමණක් ගැණීම සප්පායසම්පජඤ්ඤ නම් වේ. මෙසේ සාත්ථ්සත්ප්රා්යයන් පරිග්රසහණය කොට අටතින් කමටහන් අතුරෙන් තමන්ගේ චිත්තයට අනුකූල වූ කර්මස්ථානයක් නැමැති ගොචරය ඉගෙණ භික්ෂානවාරගමනාදියෙහි ඒ ගොචර වූ කමටහන ගෙණයාම හා ඊම ගොචරසම්පජ්ජඤ්ඤ නමි. යාම් ඊම් ආදියෙහි ආත්ම සංඥාදි වශයෙන් නො මුළා ව චිත්තකිරියවායොධාතුබලයෙන් හා පෘථිවිධාත්වාහදීන්ගේ අඩුවැඩි වීමෙනුත් ඒ ඒ කටයුතු සිද්ධ වන්නේ ය යි සැලකීම අසම්මොහසම්පජඤ්ඤ නම් වේ.







දශශීලය] ශරණශිලප්රැභෙදකථා. 503

වතුසමමපපධාන නම්, නූපන්නා වූ පාපක වූ අකුශලධර්ම‍යන් නූපදනා පිණිස ඡන්දය උපදවා ව්යාශයාම් කෙරේ ද, වීය්ය්්ම වඩා ද, චිත්තය හුවාගෙණ සිටි ද, පදහා ද, උපන්නා වූ පාපක අකුශල ධර්මයන් හරණා පිණිස ඡන්දවය උපදවා ද, ව්යා යාම් කෙරේ ද, වීය්ය්න් වඩා ද, චිත්තය හුවා ගෙණ සිටී ද, පදහා ද, නූපන්නා වූ කුශලධර්මයන් උපදනා පිණිස ඡන්දය උපදවා ද, ව්යාදයාම් කෙරේ ද, වීය්ය්යා අරභයා ද, චිත්තය හුවා ගෙණ සිටි ද, පදහා ද, උපන්නා වූ කුශලධර්මයන් ස්ථාවර වනු පිණිස ද, අසම්මොහය පිණිස ද, බොහෝ සේ වර්ධ න වනු පිණිස ද, විපුල වනු පිණිස ද, භවනු පිණිස ද, සම්පූර්ණයවනු පිණිස ද, ඡන්ද ය උපදවා ද, ව්යාදයාම් කෙරේ ද, වීය්ය් අරභයා ද, චිත්තපග්ගණහනය කෙරේ ද, පදගනය කෙරේ දැ යි යන මේ චතුසම්මප්පධාන නම් වේ. සීලය නම්:-

“ නවකොටිසහසසානි- අසීභිං සතකොටියො, පඤඤාසං සතසහසසානි-ඡතතීංසා ච පුනාපරෙ.”

යනාදී ක්රසමයෙන් දක්වනලද නවකෙළදහස්එක්සියඅසූකෙළ පණස්ලක්ෂරසතිස්සංවරයකින් යුක්ත වූ ප්රායතිමොක්ෂේ සංවරශීල ය, ඉන්රිදපු යසංවරශීලය, ආජිවපාරිශුද්ධිශීලය, ප්රූත්යරයසන්නිශ්රිංතශීල ය යි. චතුපාරිසුද්ධිසීලයෙක් වේ. මේ සතර සංවර සීලයෙන් යුක්ත වූවාහු වෙරළ ඉක්ම නො යන මුහුද මෙන් ජීවිත සඳහාත් ශික්ෂාෙපද ඉක්ම නො පවත්නාහ. එසේහෙයින් මේ ශීලය සත් පුරුෂ සෙවනය සද්ධර්මශ්ර‍වණය යොනිසොමනස්කාරය ධර්මානුධර්මප්රිතිපත්තිය යි යන මේ චතුර්විධ ධර්මප්රකතිලාභයෙන් වූ ෂොඩශ ප්රුඥාවෙන් ම සිද්ධ වන්නේ යි. තුන්තරා බොධියෙන් එක්තරා බොධියකට පැමිණෙනු කැමැති ශ්රධද්ධාවත් ප්රානඥයන් විසින් නිත්යයපංචශීලය ද, පොහොය අෂ්ටාංගශීලය ද, වීය්ය්ඥය ඇත දසසිල් දු රැක කුශලඵල විඳගත මනා ම ය. ප්රිව්රයජිත කුල පුත්ර්යන් විසිනුදු වතතපටිවත්තයෙහි හැසිර ප්රලතිපත්තිපූජාවෙන් බුදුන් පුදමින් සිල්මල සෝධා පිරිසිදු සීලයෙහි පිහිටා ශීල සංරක්ෂ ණය කටයුතු. දක්වනලද මැයි:-

“ සීලං සබබද දං සෙට්ඨං සීලං කවච මුත්තමං, සීලං සාධුතරං තාණං-තෙන සීලං සුරක්ඛිතං, මෙතෙකින් මේ සද්ධර්මටරත්නාකරයෙහි කරණශීලප්රමභෙදකථා නම් වූ පන්තිස්වන පරිච්ඡෙදය.


කියා නිමවන ලදී.




504 සද්ධර්මඡරත්නාකරය.

36 වැනි පරිච්ඡෙදය


තවද, මේ සද්ධර්මතරත්නාකරයෙහි දානාදිකුශලකර්මිසංග්රිහ කථා නම් කවරැ? යත්:- දානය නම් අනන්ත අප්රරමාණ වූ දශවිධ වූ රත්නාදී සර්වටඋපකරණපරිත්යාණගය යි. දානය නම්, දසපාරමිතාවෙන් ප්ර්ථම පාරමිතාව ය. සතරසංග්ර‍හවස්තුවෙන් පළමුවන සංග්රනහ වස්තුව ය. ත්රි‍විධපුණ්යවග්රිායා‍වස්තුවෙන් පළමුවන පුණ්යික්රි යාවස්තු ව ය. දශරාජධර්මයෙන් පළමුවන රාජධර්ම ය. එසේහෙයින් මේ දානය සප්තවිධ කාමස්වර්ගයයෙහි සියලු සම්පත් ම සිද්ධ කොට දෙන චින්තාමාණික්යියක් වැන්න. දායක ශුද්ධියෙන් ද ප්ර තිලාභක ශුද්ධියෙන් ද දානද්රිව්යධශුද්ධියෙන් ද යුත් වූ දානය මහත්ඵල විඳුවන්නේ යි. එබැවින් දානය දෙන්නා වූ දායකයෝ දානදාසය, දානසහායය, දානපතිය යි තුන්දෙනෙක් වෙත්. යමෙක් මධුර වූ වස්තුව තෙමේ වළඳා අමධුර වස්තුවක් දන් දෙන්නේ වී නම්, හේ දානදාස නම් වෙයි. යමෙක් මධුර වූ හෝ අමධුර වූ හෝ තමා අනුභව කරණ ලෙස ම දන්දෙන්නේ වී නම්, ඒ පුරුෂ තෙම දානසහාය නම් වේ. යමෙක් තෙමේ අමධුරවස්තුව අනුභව කොට මධුර වස්තූන් සපයා දන් දෙන්නේ වී නම්, ඒ පුරුෂතෙම දානපති නම් වේ. එක් තැනෙක වැස එක්තැනෙක්හි නො වස්නා මේඝයක් මෙන් එකතැනකට ම දන් දෙමින් සෙස්සන්ට නො දෙනුයේ දන් දීමෙනුදු පක්ෂ්ග්රාටහීහෙයින් කරණ කුසලඵල ප්රකදෙශ වර්ෂි මෙඝ නම් වේ. චාතුර්ද්්විපිකමහාමෙඝයක් හැම තැන්හි වර්ෂාල කරන්නාක් මෙන් සියල්ලවුන්ට ම සමමෛත්රී කොට පිළිපැදෙන පමණකින් දන් දෙනුයේ කුසලඵලසර්වටත්රර වර්ෂිමෙඝ නම් වේ. වැසි නගා නො වස්නා වර්ෂා මෙන් දන් දෙනුවන් වැ කිසිවක්හටත් ස්වල්ප මාත්රනයකුදු දන් නො දෙනුයේ දුශලඵල අවර්ෂීමෙඝ නම් වේ.

දන් දෙන්නවුන් විසින් ත්රි්විධ චෙතනාව ශුද්ධ කොට දිය යුත්තේ ය. කෙසේ ද? දන් දෙන්නාට පූර්ව භාගයෙහි “මා දෙන්නේ මෙසේ වූ කුශලඵලයක් ලබන දානයකැ”යි සන්තුෂ්ට විය යුත්තේ ය. දන් දෙමින් සිට “මෙබඳු ගුණ ඇති ප්රයතිග්රාසහකයන් විෂයෙහි මෙබඳු වූ දානවස්තුව දෙමින් නිධාන කොට තබා මත්තෙහි මෙහි ඵල බහුල ව විඳිම්ව”යි චිත්තප්රඳසාද එළවා දන් දිය යුත්තේ ය. දන් දී ඉක්බිති ව “මා දුන්නේ සාර වූ ප්රරතිග්රාතහකයන්වහන්සේට මනා වූ දානවස්තුවෙකැ” යි සිතූ සිතූ විට ම





දානඵල] දානාදිකුශලකර්මහසංග්රාහකථා. 505

සොම්නස් විය යුත්තේ ය. මේ ත්රිතවිධ චෙතනාවෙන් ශුද්ධ වූ දානය දානසම්පදායුක්ත වේ. එයින් කීහ.

“ පුබ්බෙ ව දානා සුමනො- දදං චිත්තං පසාදයෙ, දත්වාු අතතමනො හොති -එසා යඤ්ඤස්ස සම්පදා”යි.

යමෙක් තෙමේ දන් දෙන කල්හි අනුන් සමාදන් නො කරවා තමා ශක්තීන් උපයා ගත් දෙය ම දන් දේ ද, හෙතෙම මහත් වූ භොගසම්පත්තිය ලබන්නේ ය. පරිවාරසම්පත්තිය නො ලබන්නේ ය. යම් සත්වයෙක් තෙමේ “දන් දෙමි”යි කියා බොහෝදෙනා සමාදන් කරවා ඔවුන්ගෙන් බොහෝ ‍වස්තු උපදවාගෙණ එපමණක් ම දන් දෙමින් තමා උපයා ගත් දෙයින් ස්වල්පයකුත් දන් නො දේ ද, හෙතෙම පරිවාරසම්පත් ලබන මුත් භොග්යෙසම්පත් නො ලබන්නේ ය. යමෙක් තෙමේ තමා ස්වශක්තීන් සොයා ගත්තා වූ භොගයෙනුත් දන් දෙමින් සම‍ාදනුදු කරවා දන් දේ ද, හෙතෙමේ භොගසම්පත්තියත් ලබන්නේය. පරිවා සම්පත්තියත් ලබන්නේ ය. යමෙක් තෙමේ තමාගේ වස්තුවකින් දානයක් නො දේ ද, අනුන් සමාදන් කරවාත් නො දේ ද, ඒ මසුරු පුරුෂතෙම උපනුපන් ජාතියෙහි භොගසම්පතුදු පරිවාර සම්පතුදු නො ලබන්නේ මැයි. ප්රනසන්න චිත්තයෙන් ශුද්ධ කොට දන් දෙන්නා වූ සත්වතෙම බොහෝ දෙනාට ප්රිසය වන්නේ ය. සජ්ජනසමාගම ලබන්නේ ය. ඔහුගේ කීර්තිය දශදිශාවේ පැතිරෙන්නේ ය. ගෘහස්ථධර්මයෙන් පහ නො ව මනොනන්දකන සැප විඳින්නේ ය. මේ ආත්මභාවයෙන් මත්තෙහි දිව්යහලොකයෙහි ඉපිද අපමණ දිව්යිසම්පත් විඳිනේයි. මේ දානයෙහි පංචානිසංස නම් වේ.

යමෙක් තෙමේ තමා දෙන්නා වූ දානය කර්මඵලගුණ අදහා ආගන්තුකයක්හට දේ ද, ගමිකයක්හට දේ ද, ගිලනක්හට දේ ද, දුර්භික්ෂ යෙහි දේ ද, ශස්යෙයක් කොට එයින් ඵල ලත් කල ප්ර,ථමයෙන් අග්රදදානය සිල්වතුන්හට දේ ද, මේ කාලදාන නම් වෙයි.

‍යම් සත්වයෙක් තමා දෙන්නා වූ දානය නො සකස් කොට දේ ද, දෙන්නා වූ දෙයධර්මයෙහි ද, ප්ර තිග්රා හකයන් කෙරෙහි ද, ආදර නො කොට දේ ද, මෙ දානය තොපි දෙවයි කියා අනුන් අතින් දෙවා ද, දමන දෙයක් මෙන් කලකින් කලෙක දෙනුයේ ද නිරාදර ව දේ ද, ආගාමිඵලයෙහි ආදර නැති ව දේ ද, මේ අසත්පුරුෂ දාන නම් වෙයි.






506 සද්ධර්ම රත්නාකරය. [36 පරිච්ඡෙදය

යම් සත්වයෙක් තෙමේ තමා දෙන්නා වූ දානය සකස් කොට දේ ද, දෙයධර්මයෙහි ගෞරවයෙන් ප්රනතිග්රාසහකයන් පරීක්ෂාද කොට දේ ද, “ආදිකෙළවරක් නො පෙණෙන්නා වූ සංසාරවෘත්තයෙහි ව්යුිතිප්රකතිසන්ධිෂවශයෙන් සංචරණය කරණ කල්හි අප්රාමාණ ජාතිවල හසත‍යන් නො ම ඇති ව ජනිත වූ ජාති පමණ නැත. එසේ හෙයින් දැන් මේ දෙයධර්ම ශුද්ධ වූ ප්රගතිග්රාිහකක්ෂෙපත්ර යෙහි ස්ථිර කොට පිහිටුවන්නෙම් අනුන් ලවා නො දෙවා සවහසතයෙන් ම දුන මැනැවැ”යි සිතා තමාගේ අතින් ම දේ ද, කලින් කලෙක නො දී නිරන්තරයෙන් දේ ද, අනාගතයෙහි තම හට උපදිනා කම්පල අදහා දේ ද; මේ පස සත්පුරුෂ දාන නම් වේ.

යමෙක් ශ්ර ද්ධාවෙන් දන් දෙන්නේ වී නම්, ශුද්ධ වූ කුලශීලඥානගුණයෙන් සියලු සත්වයන්ට ප්රිධය වන්නේ යි. මහාභොග ද ඇති වන්නේ යි. යමෙක් සකස් කොට දුන්සේ වී නම්, ඔහුගේ පුත්ර දාරසකර්මකාරාදීහු කීකරු වන්නාහ. කාලයෙහි ද, දුන්නේ පැමිණි පැමිණි කල්හි මහාභොග ඇති වෙයි. භොග අනුභව කරන්ට නිසි වයස්හි ඕහට උපදනා වූ සකලසම්පත්තීහු විපුල ව උපදිති. මාත්සයයක් නැත්තා වූ ශුද්ධචිත්තයෙන් දන් දුන්නේ වී නම්, උදාර වූ පඤ්චකාමගුණයෙන් පරිභොගයට සුදුසු වස්තූන්ගේ ප්රුතිලාභයට චිත්තය නමින වන්නේ ය. තමාහට ද අනුන්ට ද වෙහෙස නො කොට දන් දුන්නේ වී නම් මහා භොග ද වෙයි. ඔහුගේ සම්පත්තියට ගින්නෙන් දියෙන් සොරුන් සතුරන්‍ ගෙන් රජ යුවරජ මහඇමතියන්ගෙන් භයෙක් නො වන්නේ ය. මෙයින් සත්පුරුෂ දාන නම් වෙයි.

තවද, මේ ලොකයෙහි දානයයි දෙන්නා වූ මද්ය දානය, සමජිජදානය, ස්ත්රීනදානය, වෘෂභදානය, චිත්රදකර්මාන්තදානයයි පසෙක් වේ. එයින් මද්යවදානය නම් සුරාබිජු ආදි කොට මෙරය දක්වා සුරා කිරීමට නිසි වස්තූන්ගෙන් රා බොන්නවුන් සතුටු කරවා කුශලඵල ලබම්හයි දන් දීම ය. සමජ්ජ දානය නම්, නෘත්යසකාරාදීන්ට භොග දෙමින් පින් පිණිස ය යි කියා නෘත්යමගීතවාද්යාදදිය දන්දීම් ය. ස්ත්රීීදානය නම්, අම්බලම් ශාලා වීථි ආදියෙහි යෞවනයෙන් යුත් ස්ත්රීීන් භොග දී රඳවා ඔවුන්ට වස්ත්රා භරණ අන්තපානාදිය දෙමින් නිරන්තරයෙන් ඔවුන් සැරසී හිඳිනා ලෙස සලස්වා කුසල් පිණිස යයි සත්ව සාමාන්ය කොට දන් දීම ය. වෘෂභදාන නම්, ගොයූථවල ගහිග්රිහණය පිණිස යයි වෘෂභයන් විසර්ජ කය කෙරෙමින් දානය පිණිස යයි පැවැත්වීම ය.







දානඵල] දානාදිකුශලකර්මිසංග්රභහකථා. 507

චිත්රැකර්මින්තදානය නම්, යෞවන ධන ප්ර භූත්වප අවිවෙකිතා යුත් ජනයන් විසින් ‍සෙවච්ඡානුකූල ව වසන ශාලා පානීයමණ්ඩප පුෂ්පකරණී තිර්ථනශාලා උද්යාතනශාලාදී වූ තන්හි දර්ශකකජනවිත් තොන්මත්ත කරවන මෛථුනධර්මසමායොජිත නානාකාර ප්රතමදා පුරුෂස්වරූප ප්ර්තිභාගවිචිත්රමකර්මාන්ත කරවා දානයයි පැවැත්වීම යයි යන මේ පස ම දන් පිණිස යයි පැවැත්වීම නො වටනේ යයි කියත්.

එතෙකුදු වුවත් සෙසු සතර හැර නෘත්යවගීතවාද්යාතදිය පූජා පිණිස කරවනලද්දේ මත්තෙහි කුශලඵල දෙන්නේ යයි සීවලීස්ථවිරාපාදානයෙහි කියනලදුයේ මැයි. කෙසේ ද? යටගිය දවස අර්ථකදර්ශී නම් බුදුරජානන් වහන්සේ අනුපාදිශෙෂනිර්වාිණ ධාතුයෙන් පිරිනිවන් පෑ නොබෝකලකින් වරුණ නම් දිව්යදරාජයෙක් සපිරිවරින් හෙරිතූය්ය්ිව භාණ්ඩාණදීන් සජ්ජිත කොට ගෙණ ඒ බුදුන් සපිරිවර පස්වරුන් බිඳ ජය ගෙණ බුදු වන්ට පිට දී වැඩහුන් සපුතුරු ශ්රීනමහාබොධීන් වහන්සේ ලඟට ගොස් සජීව සම්යෙක්සම්බුද්ධරාජොත්තමයානන්වහන්සේ සහිත වු බෝධින්වහන්සේ දුටුවාක් මෙන් මහත් වූ ප්රීුතීන්මත් ව තමා පිරිවර කොට නිරන්ත‍රයෙන් සිටිනා වූ නෘත්යර ගීත වාද්යාතදීන් ඒ චම්පකබොධීන්වහන්සේට පූජා කොට ඒ බොධීන්වහන්සේගේ සමීපයෙහි ම මලුයෙහි පලක් බැඳ මහත් වූ ප්රීිතීන් බොධීන්වහන්සේ බලබලා හුන්නේ ය. ඒ වරුණ නම් දිව්යීරාජතෙම එදවස් එවෙලාවට තමාගේ ආයුෂය පිරිහුනු හෙයින් එතැන්හි ම කාලක්රි්යා කොට නිර්මාණරති නම් දිව්යුලොකයෙහි යොදුන් ගණනක් උස ඇති දිව්යොප්රාාසාදයෙක දිවසෙන් පිරිවරා ඉපිද දිවසැපත් ලද්දේයි. දක්වනලද මැයි ථෙරාපදානයෙහි-

“ වරුණො නාම නාමෙන-දෙවරාජා අහං තදා, උපඨහෙසිං සම්බුඬං-සයොගගබලවාහනො.

නිබ්බුතෙ ලොකනාථම්හි-අත්ථාදසසිතරුත්තමෙ, තුරියං සබ්බං සමාදාය-අගමං බොධිමුත්තමං.

වාදිතෙන ච නචෙචන-සබබතාලසමාහිතො, සම්මුඛං විය සම්බුද්ධං උපට්ඨිං බොධිමුතතමං.

උපට්ඨභිත්වා තං බොධිං-ධරණිරුහපාදපං, පලලඞකං අභුජිත්වාවන-තත්ථර කාලං කතො තදා.






508 සද්ධර්මාරත්නාකරය [36 පරිච්ඡෙදය.

සකකමමාධිරූළෙහා යං-පසනෙනා බොධිමුතතමෙ, තෙන චිතතපපසාදෙන-නිමමාණං උපපජජහං.

සටඨිංතුරියසහසසානි-පරිවාරෙනති මං තදා මනුසෙසසු ච දෙවෙසු වතතමානෙ භවාභවෙ”

යනාදීන් මේ භද්රවකල්පයට පන්සියක් වන කපෙහි පටන් මෙතැන් දක්වා නරක තිය්ය්දී ක් ප්රෙපත අසුරකාය යයි යන සතර අපායට නො ගොස් අප බුදුන් සමයෙහි සසුන් වැද මහණ ව කෙලෙසුන් සිඳ අමාමහ නිවන් දිටිමියි කියා ප්ර කාශ කරන්නා වූ සීවලී ස්ථවිරයන් විසින් ම කියනලදී:—

“ සාගතං වත මෙ ආසි-බුද්ධසෙට්ඨස්ස සනතිකෙ, තිසෙසා විජජා අනුපපනතා-කතං බුඬසස සාසනං”

යනාදීන් තමන්වඅහන්සේ නෘත්යබගීතවාද්ය යෙන් සපු බොධීන් වහන්සේට පූජා කරවීමෙන් ලත් කුශලඵලය ප්රසකාශ කොට මෙසේ දැක්වූසේක.

තවද සමණ බ්රා හ්මණ කපණ අධිකවණිබබකාදී වූ සොළොස් වැදෑරුම් වූ යාචකයන්ට මහදන් පවත්වා මහත් ශ්රකද්ධාවෙන් සාධාරණ කොට දීම ද, පහෙනකදානය ද, හොබනේ ම වේ. ශ්රාද්ධාවෙන් යුකත ව ම දන් දීම ප්රමශස්ත වේ. ඒ ශ්රනද්ධාවෙන් සාධාරණ කොට දීම ද, පහෙනකදානය ද, හොබනේ ම‍ වේ. ශ්රනද්ධාවෙන් යුක්ත ව ම දන් දීම ප්රධශස්ත වේ. ඒ ශ්රොද්ධාව වනාහි ආගමශ්රේඬා ය, අධිගමශ්‍රඬා ය, අවකල්පනශ්රරඬා ය, ප්රනසාදශ්රදඬා ය යි චතුර්විධ වේ.

එහි ආගමශ්රදඬා නම් සම්යවක්සම්බොධිසත්වයන් අභිනීභාර කාලයෙහි පටන් එක් ව ම පැවැත්තා වූ ශ්ර ඬා ය. අධිගමශ්රිද්ධා නම් ආය්ය්ද ශ්රාචවකයන් සර්වවසර්මවප්ර‍තිවෙධයෙන් ලද්දා වූ ශ්රභද්ධා ය. අවකල්පනශ්ර්ද්ධා නම් බුඬධර්මසංඝ යන තුණුරුවන් කෙරෙහි අවකල්පනස්වභාවයෙන් කරණලද්දා වූ ශ්රදඬා ය. ප්රයසාදශ්රලඬා නම් ප්රනසාදොත්පත්තීන් ජනිත වූ ශ්රාඬා යි මෙබඳු වූ ශ්රධඬා ඇත්තේ භික්ෂූ්න්වහන්සේ සිඟා වඩනා දැක පෙර ගමන් කොට උන් වහන්සේ ඉදිරි ව වඩනා කල්හි පසුපස්සෙහි අනු ව එමින් ආසන ශාලාවෙහි වැඩසිටුවමින් භොජනශාලාව හැමද පිරිබඩ ආදිය ගන්වමින් අසුන් පණවමින් පැන් පෙරා තබමින් දැවටුදඬු ආදිය ද එලවා තබමින් කුශල් පුරණුයේ කයින් කුසල් පුරන්නේ නම් වෙයි.

තවද භික්ෂූ්න්වහන්සේ සිඟා වඩිමින් ආහාරය නො ලැබ කැලඹුනා වූ ඉන්රිික් යයන් ඇති ව වඩනා ශ්රානන්තභාවය දැක කම්පිත වූ සිත් ඇති ව තෙමේ කිසිවක් දී ගත නො හෙනුයේ “එම්බා




දානඵල] දානාදිකුශලකර්මස ග්රඇතකථා. 509

සත්පුරුෂයෙනි! මුන්වහන්සේට කැඳිත්තක් පිළිගන්වා ලව. ඛාද්යූ භොජ්යෙයන් පිළිගන්වා ලව. ආහාරයක් පිළිගන්වා ලව. ඛ්යවඤ්ජනයක් පිළිගන්වා ලව. ගිතෙල් මධුශකීරාදිය පිළිගන්වා ලව” යි යනාදීන් කියා ද, “සත්පුරුෂයෙනි! පන්සිල් රකුව. පෙහෙවස් රකුව. දසසිල් රකුව බණ අසව. චෛත්ය බොධිප්රුතිමාගෘහ ආදී වූ සිද්ධස්ථාන වඳුව” යි යනාදීන් කියා ද, ශ්ර්ඬාධ්යාරශයෙන් එසේ කියන්නා වූ පුරුෂතෙම වචනයෙන් කුසල් රැස් කරන්නේ නම් වේ. තවද, ඵික්ෂූාන්වහන්සේ සිඟා වඩනා දැක ‘මුන්වහන්සේ ආහාරයක් ලත් සේක් වී නම්, ඉතා ම යහපතැ” යි සිතා ද, “යහපත් වූ චීවරයක් හෝ තෙසුත් කප්පිය භාණිඩයක් ලත් සේක් වී නම් යහපතැ” යි සිතා ද, හේ සිතින් පින් රැස් කරන්නේ නම් වේ. මේ හැම කුසලයන් වරදවා සිතනුයේ අකුසල් රැස් කරන්නේ නම් වේ.

තවද, බාලදරුවෝ දෙමව්පියන් ධාතු පෙතිපිළිම වඳිනා දැක එසේ ම අපිත් දෙමව්පියන් කරණ දෑ කරම්හ යි කියා ධාතු පෙති පිළිම වඳිත් ද, පුෂ්පපූජා කෙරෙද් ද, මේ හැම කරණු කුසනලයෙකැයි නො දන්නා හට ද, කුශලවර්ධපනය ම වන්නේයි. තිරශ්චීනාදි වූ මෘගවක්ෂී හු ද තිරිසන් සත්ව වූ වවුලන් ඇසූ බණ මෙන් ධර්මය අසත් ද, සංඝයා වඳිත් ද, දැක සතුටු වෙත් ද, මෙසේ දැන ද නො දැන ද වන්දිනාදී වූ සුකෘත කර්මයන් කරන්නා වූ තිරිසනුන්ට කුශලවර්ධැනය ම වන්නේ ය.

තවද, බාල දරුවෝ අතින් පයින් මව්පියන් පහරිද් ද, භික්ෂූ න් දැක කිපිසිතින් ගසන්ට අත ඔසොවද් ද, ගලින් ගසද් ද ආක්රො ශ කොට බෙණෙද් ද, ගවයෝ භික්ෂූඅන් දැක එලවා භය ගන්වද් ද, සිංහව්ය ඝ්රාිදීහු පසුපස්සෙහි ලුහුබඳවා භික්ෂූතන්ට බොහෝ අනයව්යොසනය කෙරෙද් ද, දැන ද නො දැන ද ඔවුන් මෙසේ කළ කල්හි අකුශලකර්මය ම සිද්ධ වන්නේයි. නො දන්නාහු විසින් කරණ ලද්දාවූ කුශල කර්මය මහත්ඵල මහානිසංස නො වන්නේයි

යම් සත්වතයක්හට ශ්රනද්ධාය, ශීලය, ශ්රැශතය, ත්යාවගය, ප්රරඥා ය යි කියනලද පඤ්චධර්මයෝ බහුල වෙත් ද, ඒ සත්වතෙම කුසල් කොට ප්රා,ර්ත්ථකනා නො කෙළේ ද, ඔහුගේ ඉපදීම අසවල් තැනක ය යි නියම නො වන්නේ ය. මේ පඤ්චධර්මයෙන් යුක්ත නුවූ යම් සත්වපයෙක් කුශල් කොට ප්රාවර්ත්ථදනා කෙළේ ද, ඔහු උපන්නා වූ ස්ථානය ද අනියම වන්නේ ය. කිසියම් සත්වවයක්හට ශ්රාද්ධා ශීල






510 සද්ධර්මවරත්නාකරය. [33 පරිච්ඡෙදය.

ශ්රැනත ත්යා‍ග ප්රුඥා ය යි යන පඤ්චධර්මයෝ ඇද් ද, හෙතෙම දිව්ය මනුෂ්යා දී වූ කිසියම් සුගතිසම්පත්තියක් ලබම්වයි ප්රාිර්ත්ථිනා කෙළේ වී නම්, ඔහු ඒ ප්රාුර්ත්ථයනා කළ ලෙස ම සිතූ යම්තැනෙක ඉපදීම නියත වන්නේ ය. යම් සේ අහසට දැමූ දඬු කැබැල්ලක් අගින් හෝ මුලින් හෝ මැදින් හෝ බිම වැටෙති යි යන එක් තැනෙකැයි නියම නැද් ද, එසේ ම සත්ව යන්ගේ ප්ර්තිසන්ධි ග්රෙහණය නියමයක් ඇත්තේ නො වෙයි. එසේහෙයින් කුශල කර්මයක් කොට යම් දිව්ය‍මනුෂ්යාීදී සම්පත්තියක් ලබමියි ප්රානර්ත්ථුනා ම කටයුත්තේ ය. එසේ ප්රා‍ර්ත්ථතනා කරතත් මේ පඤ්චධර්මයෙන් යුක්තව ම ප්රාේර්ත්ථකනා කළ හොත් ඔහු සිතූ යම් ම තැනෙක උපදනේයි.

තවද, දානවිශුද්ධීහු චතුෂ්ප්රථකාර වෙත්. කෙසේ ද? කිසි දානයෙක් දායකයන්ගෙන් විපාක මහත් වන්නේ ය. දන් පිළිගන්වනවුන්ගේ වශයෙන් නො වන්නේ ය. කිසි දානයෙක් පිළිගන්නාවුන්ගේ වශයෙන් මහත්ඵල වන්නේ ය. කිසි දානයෙක් දායකයන්ගේ වශයෙන් ද ප්රකතිග්රාුහකයන්ගේ වශයෙන් ද මහත්ඵල වන්නේ ය. කිසි දානයෙක් තෙම දායකයන්ගේ වශයෙන් ද ප්රශතිග්රානහකයන්ගේ වශයෙන් ද මහත්ඵල නො දෙන්නේයි. මෙසේ දක්‍ෂිණාතොම චතුර්විධ වන්නී ය.

ඔවුන් අතුරෙහි කිසි කල්යාේණපුරුෂයෙක් දායක වේ ද, පාපධර්මිත වූ ප්රනතිග්රාකහකයක්හට දානය දේ ද, ඒ දානය දායක ශුද්ධීන් මහත්ඵල වෙයි. ප්රනතිග්රාකහකයාගේ වශයෙන් නො වේ. හේ එසේ ම ය. වෙස්සන්තර මහරජතෙම ජූජක බ්රා්හ්මණයාහට තමාගේ ප්රිදය වූ දරුවන් දෙන්නා දන් දුන්නේ ය. එකල්හි මහ පොළොව දානානිසංසයෙන් ශතසහස්ර්රාව පවත්වමින් කම්පිත වූයේ ය. ඒ ජූජකයා පාපධරමි වුව ද දායක වූ වෙසතුරු මහ රජානන් කල්යාිණපුරුෂ ව සිට කලණ අදහසින් දන් දුන් බැවින් මහත්ඵල වූයේ ය. ප්රලතිග්රාෂහක වශයෙන් නො වී ය. තවද, කිසිවෙක් තෙමේ අධර්මිෂ්ඨ ව කිසි ගුණ ලවයක් නැති ව සිට සිල්වත් වූ ධර්මිෂ්ඨ කල්යාෙණපුරුෂයක්හට දන් දුන්නේ වේ ද, ඒ දානය පිළිගත් සත්පුරුෂ‍යාගේ වශයෙන් මහත්ඵල මහානිසංස වෙයි. දායකයාගේ වශයෙන් නො වේ. තවද, කිසි දායක ප්රහතිග්රාවහක දෙදෙන ම අධර්මිෂ්ඨ ද පාපධර්මයෙහි පිහිටියා හු ද, ඒ දානය දෙන්නවුන්ගේ වශයෙන් ද, පිළිගන්නවුන්ගේ වශයෙන් ද, මහත්ඵල නො වන්නේයි . කුමක් මෙන් ද? වඩ්ඪමානවාසි ලුද්දකයාහට මෙනි. ඒ වඩ්ඪමාන නම් වූ වැදිතෙම







දානඵල] දානාදිකුශලකර්මමසංග්රළහකථා 511

ප්රෙලතයන්ට පත්තිදානයක් දෙනුයේ, එක් දුස්සීලයක්හට තුන්වාරයෙක දන් දෙමින් ප්‍රෙතයක්හට පින්පෙත් දුන්නේ ය. ඒ තුන්වාරයෙහි දානයෙන් ම ප්රෙදතයාහට පත්ති නො පැමිණි යේ ය. එසඳ තුන්වන වාරයෙහි ඒ අමනුෂ්යරතෙම “දුස්සීලයෙක් මා උදෙසා දෙන්නා වූ දානය නො පැමිණෙන ලෙස විලුම්පනය කරන්නේ ය” යි මහත් කොට හඬ ගැසී ය. එකල්හි ඒ වැදිතෙම සිල්වත් භික්ෂූහන්ට දන් දෙමින් ඕහට පින්පෙත් දුන්නේ ය. එකල්හි යක්ෂඒයාහට දානඵලය පැමි‍ණියේයි. තවද, කිසිවෙක් තෙමේ සිල්වත් ව ධාර්මික ව කල්යාලණපුරුෂ ව සිට එසේ ම සිල්වත් වූ ධාර්මික වූ කල්යාසණපුරුශයක්හට දන් දුන්නේ වී නම්, ඒ දානය දායකයාගේ වශයෙන් ද පිළිගන්නවුන්ගේ වශයෙන් ද ශුද්ධ වේ. කෙසේ ද? සැවැත්නුවර දී මල්ලිකා දෙවීන් කී ලෙස ම කොසොල් මහරජහු දුන් අසදාශ මහාදානය මෙනි. මේ චතුරුවිධ වූ දක්ෂියණාවිශුක්ධි නම් වේ.

මේ දානයෙහි විශෙෂ සම්යොක්සම්බුද්ධරාජොත්තමයානන් වහන්සේගෙන් අසනු පිණිස එක්සමයෙක්හි සුමනා නම් රාජ කුමාරිකාවක් පන්සියයක් රථ පිරිවරා මහත් උත්සවයෙන් ජෙතවනවිහාරයට ගොස් පන්සියයක් කුමාරිකාවරුන් පිරිවරා බුදුන් කරා එළඹ වැඳ එකත්පස් ව හිඳ බුදුන්ගෙන් විචාරන්නී “ස්වාමීනි භාග්යුවත් වූ බුදුරජානෙනි! ඔබවහන්සේගේ ශ්රාගවකයෝ දෙදෙනෙක් ශ්රවද්ධාවෙන් සදාශයෝ ය. ශීලයෙනුත් සදාශයෝ ය. ප්රශශාවෙනුත් සදාශයෝ ය. ඔවුන් දෙදෙනා අතුරෙන් එක්කෙනෙක් තමන් ලද්දා වූ කිසිවක් දන් දෙමින් අනුභව කෙරෙති. එක්කෙනෙක් ලත් දෙය කිසිවක් හටත් නො දී ම අනුභව කෙරෙති. මේ දායක අදායක දෙදෙනා ම දිව්යෙලොකයෙහි උපන්කල දෙදෙනාගේ වෙනසෙක් ඇද්දැ” යි විචාළී ය. මෙසේ විචාළා වූ සුමනාරාජකුමාරිකාවට බුදුහු වදාරණසේක්, “සුමනාව! අපරිභොග දුෂ්පරිභොග අස්ථානනියොජන ශ්රටද්ධා දෙය විනිපාතන කුලදූෂණයට නො පමුණුවා සාරාණිය ධර්මසයෙහි සිට දන් දුන් දායකතෙම දිව්යානයුෂයෙන් ද දිව්යවවර්ණුයෙන් ද දිව්යිසැපයෙන් ද දිව්යටයශසින් ද දිව්යාාධිපත්ය්යෙන් ද සෙසු දෙවියන් අභිභවමින් ඒ දන් නුදුන්නා වූ දිව්යදපුත්රදයා ද මේ පංචප්රිකාරයකින් ම මැඩ පවත්වන්නේ ය” යි වදාළ සේක.

“ස්වාමීනි! එසේ කල්හි දෙදෙනා මනුෂ්යි ව උපන්කල්හි විශෙෂ කිම් දැ?” යි විචාළී ය. එසඳ මෙසේ විචාළා වූ සුමනා






512 සද්ධර්ම රත්නාකරය. [36 පරිච්ඡෙදය.

රාජකුමාරිකාවට බුදුහු වදාරණසේක් “සුමනාව! ඒ දෙදෙනා ගෙන් දායක පුරුෂතෙම මනුෂ්යුආයුෂයෙන් ද මනුෂ්යමවර්ණ යෙන් ද මනුෂයසැපයෙන් ද මනුෂ්යෙයශසින් ද මනුෂ්යෂආධිපත්ය‍යෙන් දැයි යන මේ පඤ්චප්රයකාරයෙන් සෙසු ජනයන් ද ඒ අදායකපුරුෂයා ද අභිභවමින් තෙමේ ජ්යො‍තිෂ්මත් ව බබලන්නේ ය” යි වදාළසේක.

නැවැතත් විචාරන්නී “ස්වාමීනි! ඒ දෙදෙනා ම පැවිදි වූ කල්හි දෙදෙනාගේ විශෙෂ කිම් දැ?” යි කිවු ය. එබසට බුදුහු වදාරණසේක් “සුමනාව! දායකතෙම බක්කුලස්ථවිරයන් මෙන් ද, සිහිල්මහතෙරහු මෙන් ද, අනඳමහතෙරුන් මෙන් ද, පිලින්දිමවච්ඡමහතෙරුන් මෙන් ද, චීවර පිණ්ඩපාත ශයනාශන ග්ලානප්රවත්ය ය ය යන චතුර්විධප්රදත්යනයයෙන් අදායකයාහට වඩා අග්රපප්රාගප්ත වන්නේ ය” යි වදාළසේක.

නැවැත රාජකුමාරිකා කියන්නී “ස්වාමීනි මේ දායක අදායක දෙදෙනා වහන්සේ රහත් වූ කල වෙනස් ඇද්ද?” යි විචාළී. එබසට බුදුහු වදාරණසේක් “සුමනාව! ඒ දායක අදායක දෙදෙනා ම රහත් වූ කල කිසි ගුණලවයකිනුත් වෙනසෙක් නො ම ඇත්තේ ය” යි වදාරා “මෙසේ දානය නිවන් දක්නා ජාති දක්වා විශිෂ්ට වූ ඵල දෙන්නේ ය” යි වදාළසේක. මෙසේ දානයෙහි ඵල සුමනාරාජකුමාරිකාවන්ට වදාරා නැවැත භික්ෂූළන්වහන්සේට වදාරණසේක් “එම්බා මහණෙනි! මේ ලොකවාසී සත්ව යෝ මා සේ ම දානයෙහි ඵල දන්ත් නම්, මඳක් ලදත් දන් නො දී අනුභව නො කරති. ලොභ කිලුටෙක් ඔවුන්ගේ චිත්තයෙහි බද්ධ ව නො සිටිනේ ම ය. දානයෙහි අනුසස් දන්නා සත්වයෝ ආලොපයක් පමණ ද බත්සරළුවක් පමණ ද එයින් වැඩියක් ද ලද්දාහු නම්, බෙදා නො දී අනුභව නො කරන්නාහු ය” යි වදාළසේක.

තවද මනාප වූ වස්තුවක් දන් දුන් සත්වතෙම මනාප වස්තුන් ලබන්නේ ය. අග්රමදානයක් දුන්නා වූ සත්වතෙම අග්ර වස්තුන් ලබන්නේ ය. උතුම් වූ දානයක් දුන්නේ උතුම් පදවියට පැමිණෙන්නේ ය. ශ්රේෂ්ඨ වූ දානයක් දුන්නා වූ සත්වතෙම ශ්රෙනෂ්ඨ වූ පදවි ප්රා පිත වන්නේ ය. ඔහුට උපනුපන් තන්හි දීර්ඝාවයුෂ හා මහත් යශස් තෙජස් ඇති වන්නේ ය” යි වදාළසේක. ඒ බව හඟවනු පිණිස උග්රහදෙවපුත්රායාහට වදාළේ මැ නො:-

“ මනාපදායී ලභතෙ මනාපං අගගසස දාතා ලභතෙ පුනගගං, වරසස දාතා වරලාභි හොති සෙට්ඨං දදො සෙට්ඨමුපෙති ඨානං.





දානවිපාක.] දානාදිකුශලකර්මසංග්රුහකථා. 513

යො අගගදායී වරදායී සෙට්ඨදායී ච යො නරො, දීඝායු යසවා හොති- යත්ථ යත්ථඨපපජජති”යි

දානයෙන් සිද්ධ නො වන්නා වූ ලෞකිකලොකොත්තර සම්පත්තියෙක් නම් නො ම ඇත්තේය. ශක්රූසම්පත්ති දෙන්නේ ය. මාර සම්පත්ති දෙන්නේ ය. බ්රතහ්මසම්පත්ති දෙන්නේ ය. චක්ර වර්ති සම්පත්ති දෙන්නේ ය. ශ්රාබවකපාරමිතාඥානය දෙන්නේ ය. ප්රිත්යෙ කබොධිඥානය දෙන්නේ ය. සම්ය්ක්සම්බොධි ඥානය දෙන්නේ ය යි වදාළසේක.

තවද දානයෙහි විපාක නම් කවරැ? යත්:- ම්බුද්වීපයෙහි ද්වාරවතී නම් නුවර සුදෙවය, බලදෙවය, අර්ජුනය, ප්රහද්යු ම්නය, චන්ර්නය දෙවය, සූය්ය් දෙවය, හඥදෙවය, අග්නිදෙවය, ඝනය, අංකුර යයි යන රජහු දසබෑකෙනෙක් වූහ. ඒ දසබෑ රජදරුවෝ ම ස්වකීය වූ සෙනාවාහනසන්නද්ධ ව ඒ ඒ දිග ගොස් තෙසැටදහසක් රාජධානි හැම යුද්ධයෙන් ජය ගෙණ ජම්බුද්වීපය තමන් නතු කොට ද්සවාරවතී නුවරට ම අවුත් වෙසෙමින් ජම්බුද්වීපය දස කොටසක් කොට බෙදා ගත්හ. එකල්හි එයින් කොටසක් ලබන්ට සුදුසු වූ දස බෑයන්ට ම බුහුන් වූ අංජන දෙවින් සිහි නො කළහ. එකල්හි ඔවුන් හැම දෙනාහට බාල වූ අංකුර නම් රජතෙම තමා ලත් භාගය තමන්ගේ බූනැනියන්ට දෙමින් තෙමේ වෙළෙඳාම් කොට රැකෙමියි කියා තමා ලත් රාජ්යන කොට්ඨාසය බුනැනියන්ට දින. මෙසේ තමාගේ රාජ්යි කොට්ඨාසය දෙමින් තමන්ගේ වැඩිමාලු දස බෑදෙනාට කියන්නේ “තොප සන්තක ජනපදවලට මාගෙන් වෙළඳාමෙහි ගියවුන් අතින් සුංගම් නො ගණුව”යි කියා ඔවුන් ගිවිස්වා අරවාගෙණ ඒ අංකුරරජතෙම වෙළෙඳාමෙන් ජීවත් වන්නේ ය. එකල්හි වාසුදෙව නම් මහරජ තෙම තමාගේ දාසයක්හු භාණ්ඩාගාරිකස්ථානාන්තරයෙහි තබඕහටා කුලදුවක් ගෙන්වා පාවාදින. ඒ කුලදූ තොම ඒ භාණ්ඩාගාරිකයාහට පුතකු වැදුවා. ඒ පුත්රනයා වැඩී වර්ධතන වූ කල්හි පීතෘ තෙම කාලක්රිායා කෙළේය. ඔහුගේ ආයාමෙහි වාසුදෙව නම් මහරජතෙම භාණ්ඩාගාරික තනතුරු පුත්රේයාහට ම දුන්නේ ය. ඔහු මහත් ඓශ්චය්ය්්ඩායෙන් යුක්ත ව රජකුලෙහි පැලඹෙමින් ඇවිදිනා කල්හි ඔහුගේ පිතෘ පක්ෂෙයෙහි තො‍රතුරු මඳක් දන්නවුන් එපවත් මඳින් මදින් කියන කල්හි නුවරවාසීහු එපවත් නිශ්චය කරණු පිණිස අඤ්ජන දෙවින් සමීපයට ගොස් “ස්වාමීනි! නුවරවාසීන් සිතට ශඞකාවෙක් උපන. ඒ ශඞකාව දුරු කළ මැනැවැ”යි කීහ. අඤ්ජන


33





514 සද්ධර්මිරත්නාකරය. [36 පරිච්ඡෙදය

දෙවී එපවත් අසා “කිමෙක් ද, තොප සිතට උපන් ශඞකාවෙක් නැමැ”යි විචාළා. එබසට නුවරවාසීහු කියන්නාහු “දෙවීන් වහන්ස! මේ කුමාරයන්ගේ කුලදොෂ‍යකින් සැකයෙක් උපනැ”යි කීහ. එසඳ අඤ්ජන දේවී නුවරවාසීන්ට සින්ධෂවොපමාව කියා ඔහුගේ කුලදොෂය නිදොෂ කෙරෙමින් ශඞකා දුරු කළාය

ඒ භාණ්ඩාගාරික කුමාර තෙම මෙපවත් පළමු නො දන්නේ ප්රෙකාශ වූ පසු ඊට ලජ්ජාඇති ව ඒ ද්වාරවතීනුවර වසන්ට මැලි ව නික්ම ගොස් රොරුව නම් නුවර වැස සන්නාලි මෙහෙවරින් ජීවත් වන්නේ ය. එකල ඒ රොරුව නම් නුවර වාසය කරන්නා වූ අසය්හ නම් සිටාන කෙනෙක් බොහෝ යාචකයන්ට දන්වැට තබා දෙන්නාහ. එකල්හි ඒ තුනාදරුවාගේ ගෘහය සිටානන්ගේ ගෙට පෙණෙනතැන වන්නේ ය. යාචකයෝ බොහෝදෙන අවුත් අසය්හ සිටානන්ගේ ගෙට දන් පිණිස යාමට මග කෙසේ දැයි විචාරති. එකල්හි මේ තුනාදරුතෙම කුසීත නො වී ප්ර්සන්න චිත්තයෙන් අත දිගු කොට “තෙලෙ පෙණෙන්නේ දානපති වූ අසය්හ සිටානන්ගේ ගෙ” යි කියා දක්වන්නේ ය.

මෙසේ දන්දෙන ගෙය මේ ය යි අත දිගු කොට පෑවා වූ කුශලානුභාවයෙන් ඒ ආත්මභාවයෙන් චුත ව මහත් කාන්තාරයෙක නුගගසෙක දෙවතා ව උපන ඒ දිව්යාපුත්රමයා කිසියම් කාරණාවෙක අත දිගු කළ කල්හි ඔහුගේ හස්තයෙහි පඤ්චාංගුලියෙන් කැමැති කැමැති වස්තු ම වහනය වන්නේ ය. මොහුගේ හස්තය නම් ‍එසේ කැමැති වස්තු දෙන බැවින් කල්පලතාවක් වැන්න. මෙසේ ම මහත් දිව්යාගනුභාවයෙන් යුක්ත ව ඒ නුගවෘක්ෂ් විමානයෙහි ඒ දෙවතාවා දිව්යමසම්පත් විඳ වාසය කරණ කල්හි ද්වාරවතී නම් නුවර සිට පළමු කී අංකුර රජු හා බමුණෙක් දහසක් ගැල් බඩු පටවාගෙණ කාම්බොජදෙශයට වෙළෙඳාම් පිණිස යන්නාහ. මෙසේ යන්නා වූ ඒ දෙදෙනා සැටයොදුන් පමණ කාන්තාරභූමියකට ගොසින් වන්හ. ඒ කාන්තාරභූමියෙහි ගමන් කරන්නාහු දහවල් සූය්ය්න්න රශ්මි තද ව හුණු වූ වැල්ලෙහි යා නො හී ගැල් යටවැද හිඳ රෑ රෑ ගමන් කරති. මෙසේ ගමන් කරන්නා වූ ඔවුන් කාන්තාර මධ්යගයට පැමිණි කල්හි ගෙණ ගිය ජලය නිමියේ ය. එකල්හි ගැල් අදිනා ගවයන් හා එහි මනුෂ්යයයෝ පිපාසාවෙන් පීඩිත වූහ. එසේ පීඩිත ව තමන් යා නොහෙන බව ඒ අංකුරරජහට කීහ.

එකල්හි අංකුර රජතෙම කියනුයේ “මේ කාන්තාරය වටින් නිම්මක් දැක විලෙක් ඔයෙක් සෙවණෙක් පෙණේ නම් බලා





දානවිපාක] දානාදිකුශලධර්මසංග්ර හකථා. 515

ගෙණ එව”යි අසුපිටින් දූතයන් සතරදෙනකුන් සතරදිසාවෙහි නික්මවී ය. ඔහු සතරදෙන මහත් වෙග දන්වා අසුන් විහිදුවා ගෙන සතරදිසාවෙහි දිවමින් තුන්දෙනෙක් කිසිවකුත් නො දැක නැවැත ආවාහු ය. එයින් එකෙක් ඒ දිව්ය පුත්රුයා වසන නුගය දැක අවුත් අංකුරරජහට කී ය. එසඳ ශීතලච්ඡායාවෙහි මදක් සැතපී හිඳ සිතන්නාහු “මෙබඳු ශාඛා විටප සම්පන්න වූ නුගවෘක්ෂෙයෙහි මහෙශාක්යු දෙවතාවෙකු වසන්ට කාරණය. එසේ හෙයින් මෙබඳු වූ නිග්රොෂධයෙහි වසන්නා වූ දිව්යවපුත්රරයා විසින් අප හැම පිපාසා සන්සිඳුවාගන්නා ලෙස සිහිලස ජලයක් දුන්නේ වී නම් යහපතැ”යි සිතූහ.

එකල්හි ඒ නුගයෙහි වසන්නාවූ දිව්යිපුත්රස තෙම අංකුර රජ්ජුරුවන් හැඳින ගෙණ ඔවුන් කියන්නා වූ වචනය අසා ඔවුන් කෙරෙහි උපන්නා වූ මෛත්රි යෙන් ඒ නුගගස විටපද්වය මැදින් දෘෂ්යනමාන රූපයෙන් සැදී පැහැදී සියල්ලන්ටම පෙණි පෙණී සිට තම ගේ කල්පලතාවක් වැනි වූ හස්තය දිගු කෙළේ ය. ඒ දික් කළ අත පසැඟිල්ලෙන් ම ආකාශගංගා පසක් හුනුවා සේ ජලධාරා බසින්ට වන. එකල්හි පිරිවර හා මහරජතෙම කැමැති පරිද්දෙන් ජලස්නානයපාන කොට නැවැතත් සිතන්නාහු “මෙබඳු වූ දිව්ය පුත්ර තෙම භොජනයක් දුන්නේ නම් යහපතැ”යි සිතූහ. උන් සිතූ ලෙස ම දිවභොජනය පහළ වී ය. ඒ දිව්යාරහාරය අනුභව කොට නැවැතත් අප හැම ඇඳපැලඳගන්නා ලෙස දිව්යවවස්ත්රත දිව්යායභරණ දිව්යවමාලාගන්ධැවිලෙපනාදිය දුන්හ. නැවැතත් සිතන්නාහු “අප හැම සැතපෙන ලෙස ශයනාසන දුනහොත් මැනැවැ යි සිතූහ. ඔවුන් සිතූ ලෙස ම දිව්ය මය හැඳ පුටු හිසිබිම්බොහනාදී වූ ආස්තරණයන් දුන්හ.

අභිප්රානය ලෙස එහි සැතපෙමින් පිබිද බමුණුතෙම රජහට කියනුයේ “අපි හැම වස්තු පිණිස දැන් කාමබොජයට බඩු පටවාගෙණ කුමට යමෝ ද? අපට වුවමනා වස්තුව ම වේ ද? එසේ හෙයින් වුවමනා වස්තු දෙන්නා වූ මේ නුග‍ගසෙහි වසන්නා වූ දිව්ය පුත්රජයා තිර කොට අල්වා ගෙණ ආ පසු නුවරට යම්හ. එසේ ගිය කල්හි මේ දිව්යවපුත්රුයා අප කැමැති යම් ම වස්තුවක් අපගේ නුවර දීත් මෙසේ ම දී ලන්නේ ය”යි කීය. එබසට







516 සද්ධර්මතරත්නාකරය. [36 පරිච්ඡෙදය.

අංකුරරජ ඒ බමුණාට කියනුයේ “එම්බල මිත්ර ද්රොඡහිය! අපට මෙසේ වූ කාන්තාරමාර්ගුයෙහි දී උපකාර කළා වූ දිව්යතපුත්ර යානන්ට එවැනි බසක් කියනු තබා සිතිනුත් නො සිතව”යි කිය. එකල්හි බමුණා කියන්නා වූ මිත්ර්ද්රෝහිවචනයන් දිව්යුපුත්රි තෙම අසා බමුණා සන්තක ගැල් පන්සියය ම අන්තර්ධාින කොට බමුණ‍ාට නො දැක්වූයේ ය. එකල් හි ඒ බමුණා තමා වෙළෙඳාමට ගෙණ යන ගැල් පන්සියය ම නො දැක යකුන් බැඳගෙණ වස්තු ගන්නා තබා ගැල් පු‍රාගෙණ යන බඩුත් නැති වී යයි මහත් කුතුහලයෙන් උන්තැනින් නැඟීසිට ගොස් ඈත මෑත බලා ගැල් පන්සියය ම නො දැක මහත් දොම්නස් වි ය. එසඳ අංකුර රජතෙම ඒ දිව්යයපුත්රහයානන්ට යාච්ඤා කොට ගැල් පන්සියය ම බමුණාට දක්වා දින. එකල්හි අංකුරරජතෙම ඒ දිව්යහපුත්රටයා අතින් විචාරණුයේ, “කිම් ද? දිව්යකරාජානෙනි! තොපගේ හස්ත පඤචාංගුලියෙන් කැමැති කැමැති දෑ පහළ වන්නේ ය. එසේහෙයින් තෙපි දිව්යයලොකවලින් කවර දෙව්ලොව වසන මහෙශාක්යා දිව්යයපුත්ර්යාන කෙනෙක් ද? කවර පිණක් කොට මෙබඳු ආනුභාවයක් ලදු දැ?”යි පිළිවිත. එයින් කීහ:-

“ පාණි තෙ සබ්බසොවණණො-පඤ්චධාරො මදුසසවො, නානාරසා පගඝරන්ති-ම‍ඤෙඤහං තං පුරින්දකදං.

කෙන පාණි කාමදාදො?-කෙන පාණි මධුස්සවො? කෙන තෙ බ්රාහමචරියෙන-පුඤඤං පාණිමහි ඉජඣති?”යි.

මෙසේ අංකුර රජහු විචාළ කල්හි ඒ දෙවතාවා කියනුයේ “මහරජ! මම ශක්ර දෙවෙන්ර් කලයෙකුත් නො වෙමි. මහෙශාක්යක දිව්ය්රාජයෙකුත් නො වෙමි. මීට පූර්ව ජන්මයෙහි මම රොරුවනුවසෙන්නාලිමෙහෙවර කොට රැකුනුයෙක්මි. එකල්හි ඒ නුවර දන්දෙන අසය්හ සිටා‍නන්ගේ ගෙට මග විචාළ දිළින්දන්ට පහන් සිතින් අත දිගු කොට තෙලෙ දන්දෙන ගෙයයි අත ඔසොවා පෑ පිණින් මේ නුගයෙහි රුක්දෙවි ව ඉපිද දිවසැපත් විඳිනෙමි. දන්දෙන ගෙය පෑ පිණින් මා අත දිගු කළ කල්හි පසැගිල්ලෙන් කැමැති කැමැති වස්තු ලැබෙන්නේ ය’යි කී ය. එයින් කීහ:-

“ තෙන පාණි කාමදදො-තෙන පාණි මධුසසවො, තෙන මෙ බ්රණහමචරියෙන-පුඤඤං පාණිමහි ඉජඣති”






දානඵල] දානාදිකුශලකර්මැසංග්රපහකථා. 517

යනාදීන් ඒ දානයෙහි අනුසස් ඇසූ අංකුර රජතෙම තමා ආ කම් සිද්ධ කොට ගෙණ නුවරට ගොස් ඒ ද්වාරවාතී නුවර දොළොස් යොදනක් තැන් භූමිප්ර්දෙශයක පිළිවෙළින් ම ලිප් බඳවා දස මා දහසක් දවස් මුළු දඹදිව වැස්සන්ට මහදන් දින මෙසේ දන් දෙන ගෙය අත නගා පෑ පමණකින් මෙතෙක් දිව්යදසම්පත් ලත් කල දන් දුන්නවුන් ලබන දිව්ය සම්පත් කියනු ම කවරේ ද? මෙපරිද්දෙන් නොයෙක් අනුසස් ඇති දානය මහත්ඵලමහානිසංස වන්නේ ය. කෙසේ ද? ගවරවළෙක හෝ මොළගෙහි හෝ යම් ප්රාිණි කෙනෙක් උපදිද් ද, ඒ ප්රා්ණීහු මෙයින් යැපෙත්ව යි කියා යම් සත්වයෙක් ආහාර වඩන භාජනාදිය ධොවනය කොට දිය දැමූයේ වී නම්, මෙපමණකින් පවා කුසල් ‍පිරෙන්නේ ය. මනුෂ්යීයන්ට දුන්නා වූ දානයෙහි ඵල කියනු ම කවරේ ද? එතෙකුදු වුවත් සිල්වත් තැනට දුන් දානයෙහි ඵල මහත් වෙයි තෙසු සාමාන්ය තැනට දුන් දානයෙහි ඵල එසේ මහත් නො වන්නේ ය. හේ එසේ ම ය:—

අප බුදුහු බුදු වූ සත්වන අවුරුදු ඇසළපුරපසළොස්වක උතුරුසළනැකැතින් සැවැත්නුවර දී තීර්ත්ථවකමානමර්දනය කෙරෙමින් යමකප්රාකතිහාය්ය්ඵල ය දක්වා මාතෘදිව්යරපුත්රරයානන් ඇතුළු වූ දිව්යැ බ්රාහ්මයන්ට අනුග්රකහ පිණිස මිනිස්ලොව සිට තුන් පියවරින් ශක්ර භවනයට වැඩ ඔහුගේ එකපුණ්ඩරීක නම් උනයෙහි පිහිටි පරසතුරුකට ප‍ිට ලා පාණ්ඩුකම්බල ශෛලාසනයෙහි වැඩහුන් සේක.

එකල්හි ශක්ර‍ බ්ර හ්ම විෂ්ණු මහෙශ්වරාද‍ී වූ සියලු දිව්ය. බ්ර්හ්ම සෙනාව රැස් වන්නාට පළමු ව අංකුරය ඉන්දඔක ය යි යන දිව්යස පුත්රරයෝ දෙදෙන උනුන් හා සමග කථා කොට “බුදුහු අද බණ දෙසනු පිණිස මේ දිව්යවලොකයට වැඩ පාණ්ඩුකම්බල ශෛලාසනයෙහි වැඩහුන් සේක. අප දෙදෙනා ම පළමුයෙන් ගොසින් බුදුන් ලග ම හිඳ බණ අසන්ට වුව මැනැවැ”යි කියා මන්ත්රමණය කොට ගෙණ අවු ය. එයින් ඉන්දදක නම් දිව්යන පුත්රඅතෙම බුදුන්ගේ දකුණු දණමඬල සමීපයෙහි හුන්නේ ය. අංකුර නම් දිව්යිපුත්රප තෙම වම්දණමඬල සමීපයෙහි හුන්නේ ය. ඔවුන් දෙදෙනාගෙන් අංකුර නම් දිව්යනපුත්රරයා දෙවියන් වටින් එත් එත් මහෙශාක්යය දෙවියන්ට ඉළම් හැර පසු බසිමින් ගොස් දොළොස් යොදනක් තැන්හි අවසරයක් දැක එතැන්හි ගැහැටි ගැහැටී හුන්නේ ය.







518 සද්ධර්මළරත්නාකරය [36 පරිච්ඡෙදය

ඉන්දටක නම් දිව්යමපුත්රඅයා තමා හුන් තැන ම හුන්නේ ය. එකල්හි පරචිත්තවිජානයෙහි දක්ෂට වූ ශාස්තෲන්වහන්සේ මේ දිව්ය‍ පුත්ර්යන් දෙදෙනා හැම දෙවියන් රැස් වන්නාට පළමු ව අවුත් සමීපයෙහි හුන් බවත් අංකුරදිව්ය පුත්ර යා දොළොස් යොදුනක් හුන්තැනින් පසු බැස ගිය නියාවත් ඉන්දරකදිව්යරපුත්රළයා හුන් තැන ම හුන්නියාවත් දැක “බණට පළමු ව මේ දිව්ය පුත්රවයන් දෙදෙනා ගිය ජාතියෙහි කළා වූ කුසලඵල දිව්යැබ්රපහ්මසෙනාව මධ්ය්යෙහි ප්රයකාශ කොට දක්‍ෂිණාක්ෂෙඵත්රයශුද්ධි හා දානයෙහි අනුසස් කියමින් පසු ව ධර්මහදෙශනා කළ මැනැවැ”යි සිතා පාණ්ඩුකම්බල ‍ෛශලාසනයෙහි ම වැඩහිඳ අංකුරදිව්ය පුත්රනයා බලා මධුමදමුදිත ලලිතරතිකරමනොහරකුවීක නාදයෙන් සුධර්මා නම් දිව්යිසභාව එක සුවඳපිඬක් සේ කෙරෙමින් බ්රුහ්මඝොෂා විහිදුවා වදාරණ සේක්:-

“ මහාදානං තයා දිනනං-අංකුරදීඝමනතරෙ, සුවිදූරෙ නිසිනනොසි ආගච්ඡ මම සනතිකං”

යනාදීන් “එම්බල අංකුරය! ගිය ජාතියෙහි දොළොස් යොත්නක් තැන් බද ලිප් බඳවා දසවාදහසක් දවස් දඹදිව සත්වයන් රැස් කරබා දන් දෙමින් මේ දිව්යදලොකයෙහි ඉපිද දැන් බණ අසනු පිණිස හැම දෙවියන්ට පළමු ව අවුත් මාගේ වාමපාර්ශවයෙහි හිඳ දැන් හුන්නා වූ ස්ථානයෙහි හිඳගත නො හී දොළොස් යොදනක් පසු බැස ගොස් හිඳින්ට කාරණ කිම් ද? එසේ නො හිඳ මෙසේ අවුත් හිඳුව”යි වදාළ සේක.

එසඳ අංකුර දිව්යවපුත්රරයා බුදුන් වදාළ වචනය මුදුනෙන් පිළිගෙන හුනස්නෙන් නැගී සිට දොහොත් මුදුනෙහි තබා වැඳසිට කියනුයේ “එසේ ය, ස්වාමීනි! මම ගිය ජාතියෙහි දඹදිව ද්වාරවතී නුවර අංකුර නම් රජ ව ඉපිද දානයෙහි අනුසස් අසා දන් දුන මැනැවැයි ආහාරාදිය පිසනු පිණිස දොළොස් යොදනක් තැන් මුළුල්ලෙහි ලිප් බඳවා දසවාදහසක් දවස් මුළුල්ලෙහි සකල ජම්බුද්වීපවාසීන්ට ම මහදන් දිනිමි. මෙසේ මහදන් දෙන කල්හි ම‍ා දෙන දන් පිළිගන්ට සිල්වත් කෙනෙකුන්වහන්සේ නො ලදිමි. ඒ හැම දුෂ්යල වූ ශීලඇති පාපීහු ම දන් ගත්හ. එසේ වුවත් මා දුන්නා වූ දානය මාගේ චිත්තශුද්ධියෙනුත් දානයාගේ මහත් බැවිනුත් මහානිසංස වි ය. ඒ දානඵලයෙන් දැන් ස්වර්ගයලොකයෙහි ඉපිද බොහෝ දිව්යාසම්පත් විඳිනෙමි. එතෙකුදු වුවත් ඉන්දදක දිව්ය‍පුත්රපයානන් මෙන් හුන්තැන ම හිඳ බණ අසාගත






දානඵල] දනාදිකුශලකර්මතසංග්රපහකථා. 519

නුහුනුයෙමි. ඒ ඉන්දොකදිව්යොපුත්ර9තෙම සිල්වත් ගුණවත් වූ අනුරුද්ධ මහතෙරුන් වහන්සේට එක බත් සරළුවක් පිළිගන්වාලූ කුසලානුභාවයෙන් දැන් දිව්‍ෙමසෙනාව මධ්යසයෙහි තරු පිරිවැරූ පූර්ණුචන්ර් ම යා සේ මහත් ආනුභාවයෙන් දිලිහි දිලිහී හිදිනේය”යි කී ය. එයින් කීහ:-

“ චොදිතො භාවිතතතෙන-අංකුරො එතදබ්රැකවී, කිං මයහං තෙන දානෙන-දකඛිණෙ‍ෙය්යරන සුඤඤකං.

අයං සො ඉන්දනකො යකඛො-දජජා දානං පරිතතකං, අතිරොවති අමෙහහි චන්දොය තාරාගණෙ යථා”

යනාදීන් අංකුරයා කීකල්හි බුදුහු ඉන්දතක දිව්ය”පුත්රෙයාහට වදාරණසේක්: “එම්බා ඉන්දීකය! තා හා සමග බණ අසන්ට අවුත් හුන් අංකුර දිව්යයපුත්රණතෙම හුන්තැන හිඳගත නො හී දොළොස් යොදනක් තැන් පසු බටුයේ ය. තෝ දැන් හුන් තැනින් නො ඉගිළ හිඳිනෙහි වේද? තෝ ගිය ජාතියෙහි කවර නම් පිණක් කෙළෙහි දැ?”යි වදාළසේක

එකල ඉන්දහක දිව්යේපුත්රයතෙම තමා හුන් තැනින් පැන නැගී බුදුන්ට අභිමුඛ ව සිට මුදුනෙහි ඇඳිලි බැඳ වැඳ කියනුයේ ‘ස්වාමීනි! පූර්වනජාතියෙහි දුගී ව ඉපිද දොර දොර සිඟමින් ජීවිකාවෘත්තිය කරණ කල්හි එක්දවසෙක සිඟා නික්මුනු කල්හි එක් ගෘහයකින් බත්සැන්දක් මා උදෙසා ගෙණාවු ය. එකෙණෙහි බුදුන් මල් වු අනුරුද්ධ මහතෙරුන්වහන්සේ එම දොරකඩට සිඟා වැඩිසේක. එවිට මට ගෙණා බත් සැන්ද උන් වහන්සේට පිළිගන්වාපීමි. එසේ සිල්වතුන්වහන්සේට පිළිගැන්වූ බත්සරළුවෙහි අනුසසින් දැන් දිව්යපලොකයෙහි ඉපිද සියලු දෙවියන්ට වැඩිතරම් වූ දිව්යළතෙජසින් බබලමින් දිව්යි සම්පත් අනුභව කරමි”යි කී ය.

ඒ ඉන්දුක දිව්ය පුත්රියා බුදුන්ට මෙපවත් දන්වමින් “ස්වාමිනි! නිසරු කෙතෙක කෙතෙක් බිජු වපු‍ළත් ඵල විපුල නොවන්නේ ය. ගොවියාගේ සිත සතුටුත් නො වන්නේය. එසේ හෙයින් දූෂ්ය වූ සිල් ඇති ශඨකුට කෛරාටිකඥානමායාවී ලුබ්ධ අසත්පුරුෂ්ය න්ට දුන්නා වූ දානයෙහි ඵල විපුල නො වෙයි. දන් දුන්නා වූ දායකයාහට සන්තොෂත් නූපදවන්නේ ය. යම් සේ සරුකෙතෙක මඳබිජුවටක් වපුළේ වී නමුත් ඵල බොහෝ වන්නේ ද, එපරිද්දෙන් ම සිල්වත් ගුණවත් උත්තමයන්




520 සද්ධර්මඵරත්නාකරය. [36 පරිච්ඡෙදය.

වහන්සේට මඳ දානයක් දුනත් එහි කුසලඵල මහත් වන්නේ ය” යි කියමින් සිල්වත් නොවන තැනට දුන් දානයෙහි ඵල මහත් නො වන නියාවත් සිල්වත් නැනට දුන් දානයෙහි ඵල මහත් නියාවත් මෙපරිද්දෙන් ම කීයේ ය. එසේ හෙයින් දක්වනලද මැයි:-

“ උජජඞගලෙ යථා ඛෙතෙත- බීජං බහුකම්ජි රොපිතං, ත ඵලං විපුලං හොති-නපි තොසෙති කසසකං.

තථෙව දානං බහුකං-දුසසීලෙසු පතිට්ඨිතං, න ඵලං විපුලං හොති- නපි තොසෙති දායකෙ.

යථාපි භදදකෙ ඛෙතෙත-බීජං අපපම්පි රොපිතං, සමමා ධාරං පචෙචඡනෙත-ඵලං තොසෙති කසසකෙ.

තථෙව සීලව‍ෙනතසු-ගුණවනෙතසු තාදිසු, අපපකමපි කතං කාරං-පුඤඤං හොති මහපඵලං”

යනාදීන් ඉන්දකකයාගේ බස් අසා බුදුහු වදාරණසේක් “එම්බල අංකුරය! තෝ ලඟට පැමිණි යාචකයන්ට දන් දුන් පමණක් විනා සිල්වත් කෙ‍නකුන් නිශ්චය කොට දන් නුදුන්නෙහි වේද? එසේ හෙයින් තා දොළොස්යොදුනක් බද ලිප් බඳවා දසවා දහසක් දවස් මුළුදඹදිව වැස්සන්ට මහවතුරක් සේ අතුරු නො හැර දුන්නා වූ දානය ඉන්ද්කයා තමාට ගෙණා බත්සැන්ද සිල්වත් තැනට පිළිගන්වාලු කුසලයට සරි නො වන්නේ ය” යි වදාළසේක. මෙසේ දානඵල මහත්ත්වුය වදාරා “දන් දීමෙන් මහත් ඵල විඳුනා කැමැති සත්පුරුෂයන් විසින් සිල්වත් ගුණවත් මහාත්මයන් හැඳින දන් දිය යුත්තේ ය” යි වදාළසේක. වදාරණ ලද මැයි:-

“ විචෙය්යය දානං සුගතපපසත්ථංල යෙ දකඛිණෙය්යාැ ඉධ ජිවලොකෙ, එතෙසු දිනනානි මහප්ඵලානි බීජානි වුතතානි යථා සුඛෙ‍තෙත.”

යනාදීන් දානයෙහි අනුසස් දිව්ය‍බ්ර.හ්මසෙනාව මධ්යැයෙහි ප්රිකාශ කොට වදාරා ධර්මීදෙශනා කෙරෙමින් දිව්යයලොකය උතුරවා සාධුකාර දෙවමින් එතැන් පටන් තුන්මසක් දිව්යෙලොකයෙහි වැඩහිඳ විජම් දෙශනා කොට වදාරා දිව්යරබ්රනහ්මසෙනාව සනෙතාෂ කරවූ සේක. මෙසේ සිල්වත් තැනට දුන් දානයෙහි මහත්ඵල





දානඵල] දානාදීකුශලකර්මසංග්රේහකථා. 521

මහානිසංස වන නියාව දැන සියලු සත්වරයන් විසින් තම ශක්ති පමණින් දානපරිත්යානගය කොට එයින් ජනිත වූ දිව්ය‍මනුෂ්ය සම්පත් අනුභව කරන්ට උත්සාහ සිතුව යහපති.

තවද එක් කලෙක්හි අප මහබෝසතානන් වහන්සේ බරණැස්නුවර මහරජහට පුරොහිත ව වෙලාම බ්රා හ්මණයයි යන නමින් ලොකප්ර සිද්ධ වූසේක. ඒ වෙලාම නම් බ්රා හ්මණ තෙම අභිනව යෞවන අවස්ථාවෙහි ම ජුම්බුද්වීපයෙහි සුවාසූ දහසක් රාජධානිවල රජුන් පුත්රත වූ සුවාසූදහසක් රාජකුමාරවරුන් සකල ශිල්පශාස්ත්රියෙහි නිෂ්පත්තියට පමුණුවා ඒ සියලු රාජකුමාරවරුන්ට ආචාය්ය්ස ධූරයෙහි සිටිනේ ය. ඒ රාජකුමාරවරු මෑත භාගයෙහි තමතමන්ගේ නුවරවල රාජ්යරසම්පත්තියෙහි පිහිටා රජසිරි විඳිනාහු අවුරුදු පතා ම බරණැස්නුවර බ්රරහ්මදත්ත මහරජහට සේවය කරණු පිණිස එළඹෙන්නාහු ය. මෙසේ මහරජහු කරා එළඹ රජහට කළ මනා සේවය කොට තමන්ට ගුරු වූ පුරොහිත වෙලාමබ්රාජහ්මණයානන් කරා ගොස් ‘ආචාය්ය්ව යන්වහන්ස අපි හැම රාජ්යබසම්පත්තියෙහි පිහිටා සිටියම්හ. නුඹවහන්සේ කැමැතිදෙයක් අප ඇමට කියනුමැනැව. එසේ කී කල්හි අප හැම නුඹවහන්සේගේ අභිප්රාසය සිද්ධ කොට දෙම්හ” යි කියමින් තම තමන්ගේ නුවරවලට ම යෙති.

මෙසේ ඒ වෙලාමබ්රානහ්මණයා මහත් ‍ඓශ්චය්ය්‍ කයෙන් බරණැස් නුවර වසනුයේ එක් දවසෙක ඉස් සොධා නහා තමාගේ අන්තොනිවෙසනයෙහි හිඳ මහත් වූ ශ්රිඑසම්පත්තිය දකිමින් නැවැත සමස්ත වස්තූන් දක්නා පිණිස කොටුගුළු අගුළු හරවා සත්වන කුලපරම්පරාවෙහි පටන් පැවැත ආවා වූ බොහෝ වස්තූන් දැක එයින් වන අයවියදමුදු සිතින් ම සනිටුහන් කොට “මේ වස්තු රාශිය රැක තබාගෙණ හිඳ මතු අසත්පථගත වී නම් යහපත් නො වන්නේ ය” යි සිතා එනුවර රජ කරණ බරණැස්රජහු කරා ගොස් කියනුයේ “දෙවයන්වහන්ස! මාගේ කොෂ්ඨාගාරවල පුරා තිබෙන්නා වූ වස්තු ඉතා ම බෙහෙව ඒ හැම වස්තූන් ජම්බුද්වීපයෙහි බොහෝජනයන් රැස් කරවා දන් දෙනු කැමැත්තෙමි” යි කී ය.

එබසට මහරජ කියනු‍යේ “එම්බා පුරොහිතයානෙනි! තොප සන්තක වූ ඒ සියලු වස්තූන් ම තොප කැමැති සේ කරව” යි කීය. එබස් අසා වෙලාම බ්රාරහ්මණ තෙම තමාගේ පරිවාර ජනයන්ට මෙහෙවර කියා ඒ බරණැස ගංගාතීරයෙහි





522 සද්ධර්මරරත්නාකරය. [36 පරිච්ඡෙදය.

සුදුසු වූ භූමිප්රජදෙශයෙක දොළොස් යොදනක් තැන්හි ලිප් බඳවා ඒ භූමිප්රඑදෙශයෙහි තැනින් තැන ඝෘතතෛලමධුශර්කයරාතිල තණ්ඩුල මරීච ලවණාදී වූ උපකරණ රැස් කොට තබනු සඳහා මහත්ගුළු බඳවා ඒ සියලු දානොපකරණයන් ම එහි පුරා රැස් කරවමින් තබා “මෙතෙක් මෙතෙක් තැනට මෙතෙක් මෙතෙක් දෙන සිට දාන විධානය කරවු” යි කියා මිනිසුන්ට විධාන කොට “සත්ව යන්ට වුවමනා යම් දෙයක් ඇත් නම්, ඒ සියල්ල කිසිවකුත් අඩු නො කොට දුන මැනැවැ. ඉදින් කිසියම් උපකරණයෙක් නො ම ඇත්තේ වී නම්, ඒ හැම මට කියා ඇරගණුව” යි විධාන කෙළේ ය.

මෙසේ පරිවාර ජනයන්ට විධාන කොට ‍දානවිධානයට සලස්වා නැවැත කියනුයේ “අසවල් දවස් පටන් වෙලාම බ්රාාහ්මණයානන්ගෙන් මහදන් දෙනකලැ” යි බරණැස්නුවර බෙර ලවමින් ජනයන් රැස් කොට දන් දෙන දවස් වෙලාමබ්රායහ්මණ තෙම දහසක් වටිනා සළුවක් හැඳ පන්සියයක් වටනා උත්තර සාටකයක් එකාංශ කොට බහාගෙණ සර්වාසභරණයෙන් සැරහි දානාඞගණයට ගොස් තමන් දෙන්නා වූ දානයෙහි ශුද්ධත්වසය විමසනු සඳහා ස්ඵටිකවර්ණ ජලසම්පූර්ණූ වූ ස්වර්ණැභිඞකාරයක් ගෙණ “මේ ලොකයෙහි මා දෙන දානය පිළිගන්ට සුදුසු පුද්ගලයෝ ඇත් නම්, මේ සවර්ණහභිඞකාර කර්ණිකාවෙන් ජලය නික්ම භූමියෙහි පතිත වෙවයි. නො හොත් ජලය තුබූ සේ ම නො නික්ම සිටීව”යි කියා සත්යහක්රිෝයා කොට සවර්ණයභිංකාර කර්ණිකාව අධොමුඛ කෙළේ ය. එකල්හි ඒ රන්කෙණ්ඩියෙහි පුරා තුබූ ජලය මඳකුත් නො ගිලිහී භිංකාරයෙහි ම රැඳුනේ ය. එසඳ වෙලාම බ්රානහ්මණතෙම “මේ ජම්බුද්වීපයෙහි මාගේ දානය පිළිගන්ට සුදුසු දක්ෂිනණාභි පුද්ගලකෙණෙක් නො ම ඇතිවනැ. එසේ හෙයින් මාගේ දානඵලය යපහත් නො වෙ” යි සිතා නැවැතත් සිතනුයේ “එසේ වී නම්, ප්රයතිග්රාපහකයන් අශුද්ධ වුවත් දායකශුද්ධියෙන් දානයෙහි ඵල මහත් වන්නේ වී නම්, මේ භිංකාරයෙහි කෙමිය අධොමුඛ කළ කල්හි ජලය වහනය වෙව” යි සිතා කෙණ්ඩි කෙමිය දෙවෙනි වත් නැමී ය.

එසඳ කෙණ්ඩිකෙමියෙන් ජලධාරාව නික්ම ස්ඵටිකනාලයක් මෙන් ගොස් භූමිමණ්ඩලය ගලා සිට ගත. එකල “මේ දෙන්නා වූ දානය දායක වූ මාගෙන් ම ශුද්ධ වන්නේ ය” යි සිතා දානශාලාවට වැද පිළියෙල කළා වූ දානොපකරණසම්භාරය දැක පැමිණි






දානඵල] දානාදීකුශලකර්මසංග්රමහකථා. 523

යා වූ යාචකසමූහයාට මධුගොළක තිලසංගුලිකාදී වූ මධුර ඛාද්ය2යෙන් හා මුද්ග මාසක භර්ජිතතිලතණ්ඩූල මධුශකිරාක්ෂිලර නාලිකෙරචූර්ණාළදිය බහා පිස ප්රභතිපාදනය කරණලද රස කැඳ ආදියෙන් හා මධුරරසයෙන් ආර්ද්රි වූ සූපඛ්යයඤ්ජන ඍත ක්ෂිභර මෝරු නවනීතදධිතෛලාදීන් සහිත ආහාරය ද, අම්බ ජම්බු චොවමොව ඉක්ෂුජ පානීය ආදී වූ වානවර්ග් දැ යි යන මේ හැම සත්ව්යන්ගේ අභිප්රාුයානුකූල ලෙස දන් දෙමින් සතුටු කර වන්නේ ය. මෙලෙස මේ දානයෙහි නැති වස්තුවෙක් නම් නොම ඇතැයි කියන තරම් දවසින් දවස වඩ වඩා දීමෙන් කාලාතික්රාින්ත වන කල්හි නැවැතත් සිතනුයේ “අන්තපානාදිය ම මතු නො ව හිරණ්යනස්වර්ණාහදී වූ අනර්ඝතවස්තූනුත් දානවිෂයෙහි පැවැත්වුව මැනැවැ” යි සිතා මහත් රන්තලියක් කරවා ජම්බුද්වීපයෙහි සුවාසූදහසක් රාජධානිවල රාජ්යවශ්‍රී විඳිනා තමාගේ ශිෂ්යල වූ රජදරුවන්ට දූතයන් හා සමග රන්තලිය දෙමින් කියා යවනුයේ “මෙබඳු වූ තලිවලින් රිදී තලි පු‍රා රත්රන් එවන්නේ ය. රන්තලි පුරා රිදී එවන්නේ ය. රන්රිදී පාත්රි පුරා සත්රුවන් එවන්නේ ය. ඇතුන් සරහා එවන්නේ ය. රථ සරහා එවන්නේ ය. කිරිදෙනුන් සරහා එවන්නේ ය. ස්ත්රී න් සරහා එවන්නේ ය. ආසන සරහා එවන්නේ ය. වස්ත්රා මිටි එවන්නේ ය” යි මෙපවත් කියා යැවූයේ ය.

එකල සුවාසූදහසක් රජදරුවෝ කියන්නාහු “සබඳිනි! බොහෝ කලෙකින් ආචාය්ය්ා යන්වහන්සේ අපට අනුග්රබහ කොට සතුටු වචනයක් කියා එවූ නිසා ය” යි සනෙතාෂයෙන් යුක්ත ව කියා එවූ ලෙස ම සතුටු පඬුරු එවන්නාහු — සුවාසූදහසක් රන් තලි පුරා රිදීකැට බහමින් එහි අතුරු පුරා රිදීපලු සමන්වාලමින් එහි අතුරු පුරා රිදීමසු බහා සමන්වමින්, එහි අතුරු පුරා රිදීසුණු සමන්වා පුරවමින් එවූහ. තවද, එසේ ම සුවාසූ දහසක් රිදීතලි පුරා රන්කැට ද රන්පලු ද රන්මසු ද රන්සුණු දැයි යන මේ ආදිය අතුරු සමන්වා පුරමින් පෙර සේ ම රිදී තලි එවූහ. තවද, එසේ ම සුවාසූදහසක් රන්රිදීතලි පුරා සත්රුවන් ම එවූහ. තවද, ස්වර්ණාේභර‍ණයෙන් සැරහූ සුවාසූදහසක් හස්ත සමූහයා ද, සිංහචර්මීයෙන් පරික්ෂි ප්ත සර්වමරත්නයෙන් සැරහූ සුවාසූදහසක් කිරිදෙනුන්ද, කිරිදෝනා පිණිස ස්වර්ණ රජභාජන ද එවූහ. තවද, අභිනව යෞවනප්රාරප්ත වූ රූප ශොභාසම්පන්න සුවාසූදහසක් ස්ත්රීරන් සර්වජභ‍රණයෙන් සරහා








524 සද්ධර්මිරත්නාකරය [36 පරිච්ඡෙදය.

එවූහ. විසිතුරු වූ ආස්තරණ අතුළ සුවාසූදහසක් ආසන එවූහ. ක්ෂෞවමකෞශෙයාදී වූ වස්ත්රයයෙන් සම්පූර්ණූ නානාවර්ගදයෙහි සුවාසූදහසක් පිළිමිටි එවූහ.

එකල්හි මෙසේ එවූ දානසම්භාර‍යන් මහත් ප්ර්දෙශයෙක්හි රැස් කොට සැදූහ. බිජුවට සතරමුණක් වපුරන්නාවූ භූමිප්ර්දෙශයෙහි තලි සතරක් තැබුමට ඉඩ වගා වි ය. තලිපත්ලෙහි ඝනය නවරියන් පමණ ය. එතැන් පටන් පා මුවවිට දක්වා අ‍ටරියන් ඝන ය. තලිය මුවවිට මුදුනෙහි අසුන් සතරදෙනකු යෙදූ රථයක් පැදගෙණ යා හැක්කේ ය. මෙබඳු වූ මහත් රන් රිදී තලි හා සමග මුතු මැණික් ආදිය බෙදා දන් දෙනු පිණිස දන් ගන්නා යාචකයන් වෙන වෙන ම කොට්ඨාස කොට සිටුවා ප්රුථමයෙන් තලිය ඇතුළෙහි පුරා තුබූ රිදී බෙදා දන් දෙමින් නැවැත ඒ රන් තලිය සන්‍ධීසන්ධි යෙහි වෙන් වෙන් කොට ගලවා වෙන් වෙන් කොට දෙමින්, තවද, සුවාසූදහසක් රිදී තලි පුරා තුබූ රත්රන් බෙදා දෙමින් ඒ තලි සන්ධිො ගලවා වෙන වෙන ම දන් දෙමින්, තවද, සුවාසූදහසක් රන්රිදීතලි පුරා තුබූ සත්රුවන් බෙදා දෙමින් ඒ තලි ද සන්ධි,වලින් ගලවා දන් දෙමින්, තවද, සර්වා භරණයෙන් විර්භයෂිත වූ සුවාසූදහසක් හස්තීන් ද, රත්නාලංකාරයෙන් බබලන සුවාසූදහසක් රථ ද, අලංකාරයෙන් සැරහූ සුවාසුදහසක් කිරිදෙනුන් ද, ප්රාමදාභරණයෙන් සැරර්හං සුවාසූදහසක් ස්ත්රීුන් ද, මුක්තමාණික්යාූදි රත්නයෙන් සැරහූ සුවාසූදහසක් ආසන ද, නානාවර්ගසයෙන් විභාග වූ සුවාසූදහසක් පිළිමිටි ද යන මේ සියල්ල ම මහවතුරක් සේ අතුරු නො හැර දන් දුන්නේ ය.

එදවස් ඒ වෙලාමබ්රාදහ්මණයානන්ගේ පරිවාර ජනයෝ දන් ගන්නවුන්ට උපස්ථාන කරන්නාහු සමහරුන් අන්දණම් තබා දැළි බහවති. සමහරුන් නිය ව‍ට කරවති. සමහරුන් හිස් සෝධා නහවති. සමහරුන් හිස පීරා බඳවති. සමහරුන් හිස සුවඳ සුණු ගල්වත‍ි. සමහරුන් ඇග උලා නහවති. සමහරුන් හිස තෙල් ගල්වති. සමහරුන් සුවඳවිලෙවුන් ගන්වති. සමහරුන් සුවඳමල් පලඳවති. සමහරුන් වස්ත්රා ලංකාරයෙන් සරහති. සමහරුන් ආභරණ පලඳවති. සමහරුන් අන්තපානයෙන් සත්තර්පයණය කෙරෙති. සමහරුන් දරුවන් ඉස් සෝධා නාවා සුවඳ ඇඟ ගල්වා සුවඳමල් පලඳවා කුමාරාභරණයෙන් සරහා ප්රසණීත වූ ඛාද්ය්භොජ්යවයෙන් කවා පොවා ඔවුන්ගේ දෙමව්පියන්ගේ උකුලෙහි වඩාලත්. දෙමවුපියෝ “මේ දරුවෝ අපගේ








දානඵල] දානාදීකුශලකර්මසංග්රගහකථා. 525

වෙද්දෝ හෝ! නො වෙද් දෝ හෝ” යි සැක ඇති ව පෙර තමන් දරුවන්ගේ ලකුණු බලා හැඳින ගණිති. මෙසේ සියලු සත්වයන් ම ඔවුනොවුන් නො හඳුනන පරිද්දෙන් වස්ත්රාැභරණාදියෙන් සරහන්නාහු ය. මෙසේ ඒ වෙලාමබ්රාුහ්මණයානන් ලෞකික මහාජනයාට දුන්නාවූ මහාදානයට සත්අවුරුදු සත්මස් සත් දවසෙක් අතික්රාහන්ත වි ය.

මෙසේ අතුරු නො හැර දුන්නා වූ දානයෙහි කුශලඵලය තිසරණ පිහිටි එකක්හට දුන්නා වූ දානයෙහි සොළොස්වන කොට්ඨාසයෙන් එක්කොට්ඨාසයෙක ඵලයටත් නො අගනේ ය. එසේ ම තිසරණ පිහිටියන් සියක්දෙනහට දුන් දානය ශරණශීලයෙහි පිහිටි එකක්හට දුන් දන් හා සම නො වන්නේ ය. මෙසේ ශරණශීලයෙහි පිහිටි සියක්දෙනහට දුන් දන් සෝවාන් එක්පුද්ගලයෙක්හට දුන් දන් හා සම නො වන්නේ ය. සෝවාන් එක්සියයක් දෙනාහට දුන් දන් සෙදගැමි එක් පුද්ගලයක්හට දුන් දන් හා සම නො වන්නේ ය. සෙදගැමින් සියක්දෙනාහට දුන් දන් අනගැමි තැනකට දුන් දන් හා සම නො වන්නේ ය. අනගැමි සියක්දෙනාහට දුන් දන් රහත් එක ‍තෙනකට දුන් දන් හා සම නො වන්නේ ය. රහත් සියක් තෙනකට දුන් දන් එක පසේබුදුකෙනෙකුන් වහන්සේට දුන් දන් හා සම නො වන්නේ ය. පසේබුදුන් සියක්දෙනාවහන්සේට දුන් දන් සම්යදක්සම්බුද්ධ වූ එක් කෙනෙකුන්වහන්සේට දුන් දනින් සොළොස් කලාවෙන් කලාවක් පමණත් නො අගනේ ය. ඉදින් ජම්බුද්වීපය හෙරි තලයක් මෙන් තනා එහි අසුන් පණවා එහි සෝවාන් දස පන්තියක් වඩා හිඳුවා සෙදගැමින් පස් ‍පන්තියක් ව‍ඩා හිඳුවා අනගැමින් අඩු තුන් පන්තියක් වඩා හිඳුවා රහතුන් අඩුදෙපන්තියක් වඩා හිඳුවා පසේබුදුන් එක්පන්තියක් වඩා හිඳුවා මෙතෙක් දෙනාවහන්සේට මහත් සත්කාරයෙන් දුන් දනට වඩා එක ලොවුතුරා බුදුකෙනෙකුන් වහන්සේට දුන් දානය ම උත්කෘෂ්ට වන්නේ ය. ඒ ලොවුතුරා බුදුකෙනෙකුන්වහන්සේට දුන් දානයට වඩා බුදුපාමොක් මහාසංඝයාවහන්සේට දුන් දන් මහත්ඵලමහානිසංස වන්නේයි.

ඒ දානයට වඩා දහගබ් මහබෝ ප්රඝතිමාගෘහයෙන් යුක්ත වූ ධර්මය පවත්නා වූ විහාරයක සතරදිගින් වැඩි මහාසංඝයා වහන්සේ සැතපෙනු පිණිස සාංඝික සතරදිගින් වැඩි මහාසංඝයා වහන්සේ සැතපෙනු පිණිස සාංඝික සංඝාරාමයක් කරවා දොරලී දොරබා ලවමින් සුරක්ෂිහත කොට කෙසියතු‍රෙන් දොර අරණා ලෙස සලස්වා හස්තපාදධොවනාදියට පානීයභාජන තබා පවත්නා ලෙස කරවා දුන් සාංඝිකආවාසදානයෙහි ඵල මහත්





526 සද්ධර්මහරත්නාකරය. [36 පරිච්ඡෙදය.

වන්නේ ය. ඊට වඩා ප්රකසන්න වූ චිත්තයෙන් තුණුරුවන්ගේ ශරණ ගත් කුශල ඵල මහත් වන්නේය, ඊට වඩා ශරණශීලයෙහි පිහිටා පඤ්චශීල සමාදානයෙහි කුශලභල මහත් වන්නේ ය, ඊට වඩා කි‍රි බිඳක් දෝනා පමණ කල් වී නමුත් සියලු සත්වයන් කෙරෙහි මෛත්රි භාවනා කළ හොත් එහි කුශල ඵල මහත් වන්නේ ය.

මේ හැම කුශලඵලයට වඩා අසුරුසනක් පමණ කල් වී නමුත් අනිත්ය ය, දුක්ඛ ය, අනාත්ම ය යි යන තිලකුණු භාවනා කළහොත් එහි කුශලඵලය මහත් වන්නේ ය. මේ තිලකුණු භාවනාව කිරීම එහි කුශලඵලය මහත් වන්නේ ය. මේ තිලකුණු භාවනාව කිරීම ඒකාන්තයෙන් ම තුන්තරා බොධියෙන් එක්තරා බොධියකට පමුණුවන හෙයින් මේ තිලකුණු භාවනාව ම සියල්ලට ම අග්රි වේ. මෙසේ මේ තිලකුණු භාවනාව ම සියලු කුසලයට ම අග්ර බැගින් මේ තිලකුණු භාවනා කොට මාර්ග ඵල ප්රාුප්ත වූ උත්තමයන් විෂයෙහි ම දානමානනාදි වූ කුශලසම්භාරයන් නිධාන කොට එයින් ජනිත වූ ත්රිපවිධ සම්පත්තීන් සිද්ධ කටයුතු බැවින් ත්‍රිවිධ රත්නය ම ප්රතතිෂ්ඨාධාර කොට දානදී කුශලකර්මධයන් රැස් කොට ගත යුත්තේ ය.

ත්රිතවිධරත්නයට කෙසේ දන් දිය යුත්තේ ද, බුදුන් ජීවමාන කාලයෙහි චතුර්විධප්රනත්යකයෙන් උපස්ථාන කොට කුසල් රැස් කෙරෙමින් පිරිනිවන් පෑ කල්හි ද බුදුන් උදෙසා ධාතු චෛත්යාකදියෙහි පූජා පවත්වමින් කුශලසම්භාරයන් රැස් කරණුයේ, බුදුන් විෂයෙහි පූජා කෙළේ නම් වේ.

තවද ධර්මයට පූජා කිරීම නම්, ධර්මය මෙනෙහි නිධාන කොට ධරා ගෙණ ඒ ධර්මය සත්වයන් ලගන්වා කියමින් ඔවුන් උභය ලොකාර්ථහසිද්ධි සම්පාදනය කරන්නා වූ ධර්මධරයන්ට සිවුපසදානයෙන් ඔවුන් අභිප්රා‍ය ලෙස උපස්ථාන කොට ධර්මය චිරාත් කාලයක් පවත්නා ලෙස වර්ධ්නය ‍කරමින් උභය ලොකර්ථ සිද්ධිසම්පාදනය කොට වසන්නාහු ධර්මපූජා කරන්නාහු නම් වෙති.

තවද සංඝයා විෂයෙහි දන් දීම නම් මහාසඞඝයාවහන්සේගේ සුපටිපන්නාදි වූ ගුණ මෙනෙහි කොට අචල වූ ශ්ර ද්ධාවෙන් සි‍වුපසයෙන් උපස්ථාන කොට කුසල් රැස් කරන්නාහු සංඝයා විෂයෙහි පූජා කරන්නාහු නම් වෙති. මෙසේ තුණුරුවන් විෂයෙහි දාන මානනාදීන් පූජා කරන්නාවූ භයභක්ති පුරස්සරජනයන් විසින් මතු විඳිනා දාන ඵල තබා මෙ ම ජාතියෙහි දු ඔවුන්ට දෙවියෝ ද අභිප්රාියානුකූල වූ ලෙස අර්ථනසිද්ධි සම්පාදනයෙන් ඔවුනුදු නිරන්තරයෙන් රක්ෂාා කරන්නාහු ‍ම වෙති. හේ කෙසේ ද?





දානඵල] දානාදීකුශලකර්මසංග්ර හකථා. 527

“ යස්මිං පදෙසෙ කපෙපති-වාසං පණඩිතජාතියො, සීලවනෙතත්ථ භොජෙත්වාස-සඤ්ඤතෙ බ්ර7හ්මචාරයො.

යා තත්ථත දෙවතා අසසු තාසං දකඛිණමාදිසෙ, තා පූජිතා පූජ‍යනති-මානිතා මානයනතී තං

තතො නං අනුකම්පනතී-මාතා පුතතං ව ඔරසං, දෙවතානුකම්පිතො පොසො-සදා භද්රාපනි පසසති” යි.

ශුඬ වූ චිත්තයෙන් දානමානනාදියෙහි නියුක්ත ව වසන්නා වූ සත්වයන් දෙවතාවෝ රක්ෂාෙ කරන්නාහු වෙති. හේ කෙසේ ද? යත්:- යට ගිය දවස එක් ‍දිනෙක්හි අප මහබෝසතානන් වහන්සේ වෙළෙඳ කුලයෙක ඉපද වැඩි විය පැමිණ ගෘහ වාසය කෙරෙමින් පුත්රනදාරාදීන් දැහැමෙන් රක්ෂාව කොට වාසය කරණ කල්හි ඕහට ඉක්බිති ව මලනුකෙනෙක් ද ඉපිද වැඩි විය පැමිණියහ. මෙසේ ඔවුන් දෙදෙනා දැහැමින් ජීවත් ව වසන කල්හි ඔවුන්ගේ පිතාතෙම කාලක්රිියා කෙළේ ය. එකල්හි ඒ ‍දෙබෑයෝ ම පීතෘහු සන්තක වූ බඩුවක් වෙළෙඳාම් කොට ගෙණ එම්හයි කියා බැහැර ගමකට ගොස් වෙළෙඳාම් කොට කහවණු දහසක් ලදහ. ඒ කහවණු දහස ම එක් කොට පොදියක් බැඳ ගෙණ නැවැතත් තමන් වසන ගමට ම එනු පිණිස උදෑසන්හි ම කා බී මඟට බත් මුලකුත් බැඳ ගෙණ දෙදෙනම අවුත් අතුරු මග ගංගාවක් සමීපයෙහි රුක්සෙවනෙක හිඳ බැඳගෙණ ආ බත්මුල එක්ව ම අනුභව කළහ. අනුභව කොට හස්ත මුඛධොවනය කෙරෙමින් මලනුවන් එතෙන හින්ද දී වැඩිමහලු වෙළෙඳානෝ ඒ බතින් ඉතිරි වූ බත්සුඟ ඇරගෙණ ගංතොටට ගොස් මත්ස්යලයන් ට බත් ලමින් ඒ ගංගාවෙහි වසන දෙවතාවන්ට පින් දුන්හ.

එසඳ ඒ ගංගාවෙහි වසන දෙවතාවෝ ද වෙළෙඳානන් දුන්නා වූ පින් අනුමෝදන් ව පළමු තමන් විඳුනා දිව්යන ඓශ්චය්ය්ෝද යට වඩා නැවැතත් මහත් දිව්යදසම්පත් ලදින් මහත් සනෙතාෂයෙන් තමන් ලද්දා වූ දිව්ය්සම්පත්තිය ආවර්ජනා කෙරෙමින් වසනාහ. එකල්හි ඒ වෙළෙඳානෝ ගඟ අසල රමණීය වැලිතලායෙක්හි උතුරුසළුව අතුට ලා මඳක් සැතපී නිදි ගත්හ. එසඳ මලනුවෝ තමන් සොර සිත් ඇති හෙයින් සොරකමෙහි දක්ෂ බැවිනුදු තමන් ගෙණ යන කහවනු දහස බැඳි පොට්ටනිය හා සමග නැවැතත් එපමණ ම ගල් පොට්ටනියකුත් බැඳ ඇරගෙණ උන්හ. එකල්හි වැඩිමහලු වෙළෙඳානෝ පිබිද නික්මෙම්හයි කියා මලනුවන් කැඳවා ගෙණ දෙදෙන ම ඔරුවට






528 සද්ධර්මෙරත්නාකරය [36 පරිච්ඡෙදය.

නැගී ඔරැව පැදගෙණ ගංගා මධ්යයයට පැමිණියහ. එකල්හි බාල වෙළෙඳතෙම ගඟ මැදෙහි දී අත තුබූ කහවණු පොට්ටනිය දියෙහි වැටී ගියෙයි කියා හඟවනු පිණිස ගල්පොට්ටනිය දියෙහි එලමියි සිතා කහවණු පොට්ටනිය ම දියෙහි හෙලා යුහුසුලු ව බෑයන් හදාගන්නා ලෙස ශොකයෙන් මෙන් කියනුයේ “අනේ, බෑයන් වහන්ස! මාගේ ප්රහමාදයෙන් අත තුබූ දහසින් බඳ පියැල්ල මෙතැන දියෙහි වැටී ගිය කුම් කෙරෙම් දෝ හෝ” යි බැගෑපත් ව බෑයන්ට කී ය. එබහට වැඩිමහළු වෙළෙඳානෝ සැබැවැයි සිතාගෙණ “මලනුවෙනි අත වැරැද විටී ගිය. ඊට කළමනා කිම් ද? බැසලා ඇර ගන්ටත් බැරි වුව. එසේ හෙයින් නුඹ ඊට ශොක නො කරන්නැ” යි මලනුවන් සන්හිඳුවා නික්ම ගොස් ගොඩට බැස තමන් වසන ගමට වන්හ.

එකල්හි ඒ වෙළෙඳ දෙබෑයන්ගෙන් මලනුවෝ සිතන්නාහු “අද මම බෑයන්වහන්සේ යහපත් කොට ම වඤ්චිත කෙරෙමින් දහසින් බඳ පියැල්ල මා නතු කොට ගතිමි” යි සිතා තමා වසන ගෙයි පටිච්ඡන්න වූ එක්තැනෙක්හි හිඳ අත තුබූ පොට්ටනිය මුදාපීහ. එකල්හි ඒ තුබූයේ ගල්පොට්ටනි යයි දැන ල පැළී යන්නාක් මෙන් මහත් ශොකයෙන් ඇඳට නැගී ගෙට පිටි පා ඇඳ වැළඳ ගෙණ මහත් කොට සුසුම් ලලා හොත්තේ ය. එකල්හි ගංගාවෙහි වසන දෙවතාවන් මසුන්ට ලූ බතෙහි පින් අනුමොදන් ව දිව සැපත් ලත් හෙයින් ඒ වෙළෙඳානන්ට අලාභ නො වන ලෙස ගඟ වැටුනු දහසින් බඳ පියැල්ල දෙවතානු භාවයෙන් මච්ඡ‍යකු ගලන ලෙස කළ කල්හි මහත් මච්ඡයෙක් කහවණු පොට්ටනිය ගැල යටිගං බලා දුවනුයේ කෙවුළන් බැඳි දැලෙක බැඳුනේ ය. එකල්හි දැල බැඳි කෙවුළෝ මසුන් ගෙණ නුවරට ගොස් විකුණන්නාහු මච්ඡයා මහත් හෙයින් මිල විචාළවුන්ට මහත් කොට අගය කීහ. කොපමණෙක් ද? එස මස් විකුණන කෙවුලෝ සෙසු මසුන් තබා ඒ එක මච්ඡයාට ම සතක් අධික වූ කහවණු දහසක් මිල යයි කියා මේ මච්ඡයා ගන්නා කෙනෙක් එක්දහස් සතක් කහවණු දී ඇරගණුවයි කීහ. එසඳ කෙවුළන් මච්ඡයාට කී අගය අසා ඇසූ ඇසූ ජනයෝ කියන්නාහු “එම්බා සගයෙනි! කවර කලෙක දහසක් කහවණු අගනා මච්ඡයෙකුත් ඇද්දැ?යි තොපි කුමක් පිණිස එසේ මිල කියවු දැ?” යි කීහ. එබසට ඔහු කියන්නාහු “එම්බා සගයෙනි! අපගේ මච්ඡයාට මිල එලෙස ම ය. ගණු නම් ඇරගණුව” යි කියමින් වීථියෙහි ගෙපිළිවෙළින් ම ගොස් පළමු කහවණු ගඟ හෙලූ වෙළෙඳානන්ව සන ගෙට ම ගොස් මච්ඡයා මිල දී ඇරගණුවයි කීහ.






දානවිපාක] දානාදීකුශලකර්මසංග්ර හකථා. 529

එබසට වෙළෙඳානෝ කියන්නාහු “තෙපි මේ මච්ඡයා කෙතෙක් මිලයට විකුණවු දැ?” යි විචාළහ. එබසට මස් විකුණන්නාහු “තෙපි කුමක් කියවු දැ? වෙන තැනකට දෙමෝ නම් එක්දහස්සතක් කහවණුවට දෙම්හ. නුඹට වී නම් කහවණු සතකට දෙම්හ”යි කීහ.එපවත් අසා වෙළෙඳ තෙම් කහවණුසතක් දී මච්ඡයා ඇර‍ ගෙණ තමාගේ ගෙට දින. ඔහු ඒ මච්ඡයාගේ උදර විදාරණය කොට බඩ තුබූ දහසින් බඳ පියැල්ල දැක ඒ දහසින් බඳ පියැල්ල වෙළෙඳානන් හට දුන්හ. ඒ වෙළඳ‍ තෙම කහවණු දහස දැක එහි තම අතින් එබූ ලාඤ්ඡනය දැක තමාගේ බව දැන සිතනුයේ “මේ මච්ඡයා ගෙණා පුරුෂයෝ මොහු වෙන තැනකට විකුණතොත් එක්දහස් සත්මස්සකැයි කියා මට සත් මස්සකට දුන්හ. එසේ වූයේ මා සතු වස්තුව වෙන තැනකට නො පැමිණෙන හෙයින් වනැ” යි සිතා “මේ කාරණය කිසි කෙනෙකුන්ටත් නො දැනෙන්නේ ය. මේ පවත් කිසිවක්හට කිවත් අදහාත් නො ගන්නේ ය” යි සිතා “මීට කාරණ කුමක් දො හෝ” යි සිතමින් හුන්නේ ය. එකල්හි ඒ ක්ෂ ණයෙහි එදවස් අනුභව කොට ඉතිරි බත් මසුන්ට දන් දුන් පින් අනුමෝදන් වූ ගංගාවෙහි වසන දෙවතාවෝ එතැන්හි ආකාශයෙහි දෘශ්ය්මාන රූපයෙන් සිට කියන්නාහු “එම්බා සත්පුරුෂයෙහි තොප එදවස් මසුන්ට දන් දුන් පින් අනුමෝදන් වූ ගංගාවෙහි වසන දෙවතාවෝ නම් අපි ය. එදවස් තොප දුන් පින් අනුමෝදන් වැ මහත් දිව සැපත් ලදුම්හ. ඒ උපකාරය සලකා තොපගේ වස්තූන් රැක දෙමින් මේ කහවණු දහසක් තොපට ම පත් කළම්හ’ යි කියමින් වෙළෙඳානන්ගේ මලනුවන් කළා වූ වංචා ප්රටයොග සියල්ල ම ආවද්යකසාන කොට වෙළෙඳානන්ට කියා නැවැතත් කියන්නාහු “එම්බා‍! තොපගේ මලනුවෝ තමන් කළ චාටුක්රි්යාවෙන් කහවණු දහස ලැබ ගත නුහුනු හෙයින් ලතැවිලි ව දැන් දක්වා මහත් ශොකයෙන් වෙහෙස විඳුනාහ” යි කියා “චාටු සිත් ඇති අසත් පුරුෂයන්ට වංචාවෙන් වස්තු උපදවා ගණිමියි සිතුවත් සිද්ධ නො වන්නේ ය. අභිවෘද්ධියකුත් නො වන්නේ ය” යි අසත් පුරුෂයන්ගේ නුගුණ ප්රේකාශ කොට ඕහට කියා “දැන් තොප දුන්නා වූ සත්පුරුෂදානයෙහි අනුසසින් තොපට සියලු ‍ෛඑශ්චය්ය් කුය ම සිද්ධ කොට දෙම්හ” යි සිතා දැනුදු මේ දහසින් බඳ පියැල්ල තොපට ම පත් කරවූම්හ. එසේ හෙයින් මේ වස්තුව තොපගේ මල් වූ සොරුනට නො පෑ සියල්ල ම තෙපි රක්ෂා් කොට තබා ගෙණ ප්රතයොජන විඳුව” යි කීහ. එ වෙළෙඳානෝ ද

34





530 සද්ධර්ම්රත්නාකරය. [36 පරිච්ඡෙදය.

දෙවතාවන් කී වචනයට මහත් සමාධි ව ‍එතෙකුදු වුවත් මලනුවන් කෙරෙහි ඇති ස්නෙහයෙන් මඳකුත් නො තැළී ඒ කහවණු දහසින් පන්සියයක් මලනුවන්ට දෙමින් පන්සියයක් තුමූ තබාගෙණ ප්ර යෝජන විඳිමින් දානාදි පින්කම් කොට සත්පුරුෂ ධර්මයයෙහි ම පිහිටියාහ.

මෙසේ දානාදී වූ කුශලකර්මය කර්මය කළා වූ සත්පුරුෂ සත්වවයෝ මේ ජාතියෙහි තමන්ගේ ඥාතිසම්පත්තීන් නො පිරිහී ඥාති මිත්රාේදීන් හා සමග සකලසම්පත වදිගව කරන්නාහු ය. තවද එ ම දානාදී කුශලකර්මයය කොට සිත වැ සත්‍වයන්ට පින් දෙමින් පරාත්ථූය ද සිද්ධ කරන්නාහු ය. එසේ ඔහු දුන් පින් අනුමෝදන් ව දිව්යටමනුෂ්යාාදී සියලු සත්වකයන්ගෙන් කරුණා මෛත්රීහ ආරක්ෂා දී වූ මානනාදිය ද ලබන්නේ ය. තවද ප්රියයපුත්රරයක්හට මෑනිකෙනෙකුන් නිරන්තරයෙන් ඇදහිලි ඇති ව රෑ දෙවෙහී නො පමා ව ඔහු ම රක්ෂාී කරන්නාක් මෙන් හැම දවස් ම දෙවියෝ ද ඔහු රක්ෂාව කරන්නාහු ය. එම කුශල ඵලයෙන් මතු තුන්තරා බොධියෙන් එක්තරා බොධියකට පමුණුවන්නේ ම ය. එසේ හෙයින් ප්රා ඥ වූ සත්පුරුෂයන් විසින් ශ්රිඬාධ්යානශයෙන් යුක්ත ව දානාධ්යා්ශය ද පෙරදැරි කොට ශක්ති පමණින් දියයුතු දානයෙහි අප්ර්මාද ව ත්රි්විධසම්පත් හා සමග ප්රරශංසා ලැබ කල්පවෘක්ෂෂයක් මෙන් කැමැති කැමැති වස්තු සිද්ධ කොටදෙන්නා වූ දානාදීකුශල් කර්මය මසුරු සතුරා දුරු කොට දානමිත්රුයා භජනය කොට සකලාභිවෘද්ධිවර්ධ නය කොට ගතයුතු. එසේ හෙයින් දක්වන ලද මැ යි.

“ එවං පඤ්ඤායුපගතමනසා සුඬභාවෙන තිච්චං දත්‍වා දානං වජති තිදිවා හොති පාසංසිතො ව, තසමා දානං සුරතරුසමං ඉචඡතත්ථදපපදානං මචෙඡරාරිං ගනථ සතතං දානමිතතං භජවෙහ‍ා”

මෙතෙකින් මේ සද්ධර්මදරත්නාකරයෙහි දානාදී කුශලකර්ම සංග්රමහකථා නම් වූ

සතිස්වන පරිචෙඡදය කියා නිමවනලදී.

"https://si.wikibooks.org/w/index.php?title=සද්ධර්මරතනාකරය-පරි‍ච්ඡෙද_35-36&oldid=5473" වෙතින් සම්ප්‍රවේශනය කෙරිණි