සද්ධර්මාලඞකාරය - x

54. නන්දිභමිත්ර්වස්තුව

තවද මෙහි තුන් වන නන්දි්මිත්ර්වස්තුව නම් කවරැ යත්? හේ මෙසේ දතයුතු.

ගියදවසැ මේ මහාභද්රවකල්පයෙහි පළමු ව බුදු වූ කකුසඳ නම් බුදුන් සමයෙහි2 මේ නන්දි මිත්ර නම් යොධයාණෝ එක්තරා කුලගෙයෙකැ ඉපද වැඩිවිය පැමිණ සහඹු ව වසන්නාහු භික්ෂූන සඞ්ඝයාවහන්සේ ට දන් දෙන්නා වූ මනුෂ්යධයන් දැක මේ හැම තමන් සන්තක බත් පිළී රත්රන් අමුරන් ආදිය මේ හැමදෙනා වහන්සේට කුමක් පිණිස දෙද්ද ? සඞ්ඝයාවහන්සේ පළමු මේ හැමට කළ උපකාරයක් පිණිස දෙද්ද?3 නොහොත් නෑකම් නිසා4 දෙද්දැයි5 විචාර, මේ සඞ්ඝයාවහන්සේ නම් භාග්යදවත් බුදුන්ගේ ශ්රා වකයන් වහන්සේ ය, සිල්වත්සේක, ගුණවත්සේක, අල්පෙච්ඡසේක, සන්තුෂ්ටසේක, කුසල් නැමැති බිජුවට වැපිරී මට සරුකෙත් ව සි‍ටිසේක.6 මේ සඞ්ඝයාවහන්සේට ස්වල්ප මාත්ර වූ දානයක් දුනත් මතු මහාඵල මහානිසංස වෙයි.7 එසේ හෙයින් දන් දෙම්හ යි. සිවුපසයෙන් උපස්ථාන කරම්හ යි කී කල්හි එ බසට සතුටු ව මා විසිනුත් දානාදි වූ කුසල් කළමනා ම ය යි සිතා එක් භික්ෂුඑකෙනකුන්වහන්සේට දනක් 8 දෙනු කැමැති ව කහවණුතිසක් දී මුවමස් ඇරැගෙන අඟුරුමස, සෙනමස, දුරුමිරිස් ඇදි වූ කටුකභාණ්ඩයන් බහා පිසන ලද සම්භාරසංයුක්තමාංස ය යි මෙසේ නොයෙක් ආකාරයෙන් මාංස පිස සුවඳ ඇල්සාල් සපයාගෙන බත් පිසවා9 මාංසරස

1. මෛත්රීස 2. “අතීතකාලෙ කෙණාගමසන්ථු කාලෙ” – (සහ) 3. වෙද්ද 4.පිණිස 5. වේදැයි 6. සරුකෙතක් වැනි සේක 7. වන්නේ ය 8. දන් 9. සුවඳ ඇල්සාලේ බත් පිසවා. * මහාවංශයෙහි නැත.

කාකවර්ණ් වර්ග ය 557

හා නොයෙක් සූපව්යණඤ්ජනයෙන් යුක්ත වූ ආහාරය සාදර සිතින් විරොචන නම් වූ එක් රහත්කෙනකුන්වහන්සේ වැළැඳවූහ.

එ කල්හි ඒ කුසලානුභාවයෙන් දෙව්ලොවැ ඉපද උපමා කළ නොහැකි වූ මහත් දිවසැපත්1 විඳිමින් දිව්යකලොකයෙහි වාසය කොට මෙ ම කපැ තුන් වැනි ව බුදු වූ කාශ්යභප බුදුන් සමයෙහි දෙව්ලොවින් චුත ව අවුත් 2 බොහෝ සම්පත් ඇති කුලගෙයෙකැ ඉපද මුහුකළ වයසට පැමිණ විසිදහසක් අවුරුදු මුළුල්ලෙහි පැන් නුමුසු පායාසයෙන් ලහබත් තබා දුන්හ. එසේ ම සැරයටි කාබහන් දන් දීම් ආදි වූ 3 බල වඩනට නිසි නොයෙක් පින්කම් කොට නැවැත දෙව්ලොවැ ඉපද මහත් වූ දිවඉසුරු විඳ එයින් අවුත් මිනිස්ලොවැ මනුෂ්යිසම්පත් විඳිනාහු අප බුදුන් පිරිනිවි පසු ලඞ්කාද්වීපයෙහි උපන්හ. එහි පිළිවෙළ කථාව මෙසේ දතයුතු :-

මෙ ම ලක්දිවැ එළාලරජ්ජුරුවන් රාජ්යහය කරන සමයෙහි උන්ගේ මිත්තනම් සෙනෙවිරත්කෙනෙක් වූහ. ඒ සෙනෙවිරදුන්ගේ නැගණිකෙනෙක් සිතුල්පවු4 සමීපයෙහි නැගෙනහිරදික්භාගයෙහි කඩරොද්ද 5 නම් ගමැ එක් කුලපුත්රුයාණකෙ‍නකුන් ළඟැ වසන්නාහු යහපත් වූ පින්ලකුණු ඇති කොෂයෙහි අවහිත ව සැඟවුණා වූ වස්ත්රෙගුභ්යළ ඇති පුතකු වැදූහ ඔහුගේ කුශලානුභාවයෙන් දවස් පතා දහසක් වස්තු උපදනේය ඕහට නම් තබන්නාහු මව්පියෝ මයිලණුවන්ගේ නම ම ගෙන මිත්ත නම් තුබූහ. ඒ තෙම ඉතා ම ළදරු අවස්ථා වෙහි ම මහත වූ බල ඇත්තේ ය. ශක්තිසම්පන්න ය. දෙමව්පියෝ ඔහු පියවර ඔසවන අවස්ථාවෙහි තමන් බැහැර යන කල්හි ඔහු පසුපස්සෙහි එන හෙයින් රඳවාගත නො හී සම් යොතෙකින් ඉඟ බැඳ අනික් කෙළවර දාගලෙකැ බැඳ රඳවා යෙති.එසේ යන දෙමව්පියන් දැක දාගල ඇදගෙන ඈත මෑතැ ගැසෙමින් සම් යොත කඩා හරනේය.

ඉක්බිති ඔහු මව්පියෝ6 මහත් වරමන්දක් ගෙනවුත් ඔහුගේ ඉඟැ බැඳ ගලෙකැ බැඳියහ. එයින් එසේ ම කඩා හරනේ ය. නැවැතත් එක් දවසෙකැ ඔහුගේ දෙමව්පියෝ කර්මා න්තභූමියට යන්නාහු ඔහු රඳවා ගත නො හී කැටි ව ම වඩාගෙන ගොස් උණපඳුරක් අසැ සෙවණැ ඉන්ට සලස්වා

1. දිව්යරසම්පත් 2. දෙව්ලොවින් අවුත් 3. කාබහන් ආදි වූ 4. සිත්පවු -(ථූප) -විත්තපබ්බත (මහා. හ රස ) 6. කඩරෙද්ද - කඩරොද - (ථුප) - මාගම කකුධ නම් ගමෙහි (සහ.) 6. ඔහුගේ දෙමවුපියෝ .

558 සද්ධර්මායලඞ්කාරය

මෙහෙවරට පටන්ගත්හ. ඒ තෙම එතැනැ නො හිඳ අඬාගෙන ගොස් මෙහෙවර කරන්නවු‍න්ගේ කකුල අතරට වැද මතැන් පැටවකු මෙන් ඈතැ මෑතැ පෙරළී අතින් පයින් ගසා මෙහෙවර කළ නො දෙයි. එකලැ මෑතැ පෙරැළී අතින් පයින් ගසා මෙහෙවර කළ නො දෙයි. එකලැ ඔහු ගෙන ගොස් වරමත්දෙකින් ඉඟ බැඳ එක් උණපඳුරෙකැ බැඳ ඉන්දවූහ. එකල්හි ද දෙවම්පියන් යන්නා දැක අඬඅඬා තදයේ වේගවත් ව අදිමින් වරමත්ද පුපුරුවා උණ පඳුර මුලින් උදුරා ඇදගෙන ගියේ ය. ඒ උණ පඳුර ප්රරමාණවශයෙන් ගැල්සැටක් පුරා ගෙන යන බර ඇත්තේ ය. මෙසේ වරමඳු සිඳ හරන හෙයින් එ තැන් පටන් “නන්දිබමිත්රන”* ය යි නම් විය. ඒ තෙම ක්‍ගවමයෙන් වැඩෙමින් ඇතුන් දසදෙනකුට බල ඇති විය.

කියන ලදුයේ මැයි වහාවංශයෙහි  :-

“නන්දිං ජින්දශනභාවෙන, නන්දි මිත්තොනි සො අහූ, කමසො සොභාවඩ්ඪෙන්තො, දසනාගබලො අහූ” යී

ඒ තෙම ඉක්බිති දෙ‍ාළොස් ඇවිරිදි අවස්ථාවෙහි අනුරාධපුර යට ගොස් තමා මයිල් මිත්සෙනෙවිරදුන්ට සේවය කෙරෙයි. එකලැ එහි රජ කරන එළාලරජුහුගේ දෙමළු පළමු දෙව්ලොවින් භාගයක් මෙන් බබළන ඉතා රම්යි වූ අනුරාධපුරය අමුසොහොනක් සේ1 නිශ්රීබක කළහ. ඒ ඒ විහාරවලැ කෛලාස පර්වාතය සේ ශොභවත් වූ දාහගබ් බිඳලුහ. අතීධවලවාලුකා තලයෙන් ගැවැසීගත්තා වූ දුටුදුටුවන්ට සතුටු එළවන මනොරම්යබ වූ මළු ආදිය හාත්පසැ 2 ඇද දමන ලද කුණපසකන්ධදයෙන්3 ආකුල කොට බැලිය නොහැකි කළහ. ශ්රදද්ධාවන්ත දිව්ය මනුෂ්යමයන් විසින් නිරන්තරයෙන් වැඳ පුදන ලද කලප්පාදපපඞ්ක්තියක් හා සමාන බොධිවෘක්ෂයවලට නැ‍ඟෙමින් අතුපතර ඇන එලමින් එහි ම ඉඳ කිසඅත්පස් 4 ආදියෙන් දූෂ්යෙ කෙරෙති. බුද්ධරූපාදිය ඇන බිඳ පිළිමගෙවලැ වෙසෙමින් බලු කැණහිල් ආදි වූ තිරිසනුන් මෙන් නොයෙක් අනාචාර කෙරෙති. භික්ෂූ්න්වහන්සේ දුටු කලැ සිවුරු උදුරා ගනිති. පාත්රර කුඩ ආදිය කැටකැබිලිති ආදියෙන් ගසා බිඳිති.

කියන ලද මැයි :-

“අනුරාධපුරං රම්මං , සග්ගඛණ්ඩංච ගාසුරං, අකාසුං දමිළා සබ්බං , සුසානං විය ආමකං.

1. මෙන් 2. හාත්පසින් 3. කුණපගන්ධතයෙන් 4. කිස අස්ථස් - (ථූප) *ඇතැම් පොත් හි “නද්ධිමිත්ත” යි ද එයි.

කාකවර්ණම වර්ග්ය 559

චෙතියානි ච භින්දිංවසු, මාලකාපි මනොරමා, ජඞ්ඩිතාසුං සමන්තා තා , මනුස්සකුණපාකුලං

ජින්දතන්ති අරුභිත්වාුන, මහිතං සුරනරාදිති, දුමින්දා‍ තස්ස සාඛා ච, සන්දුචසෙන්ති1 මලාදිහි.

බුද්ධරූපානි භින්දාත්තා, වසන්තා පටිමාගරෙ, අනාචාරං කරොන්තෙ තෙ, නිරච්ඡානාච දාමිළා.

දිස්වාන භික්ඛවො තත්ථ‍, අච්ජින්දාන්ති ච වීවරෙ, භින්දිනන්ති ජත්තපන්තෙපි. ඛිපන්තා කඨලාදයො” යී.

මෙසේ නොයෙක් අනාචාර කරන ශාසන වනසන2 දෙමළුන් දැක නන්දිනමිත්රකයෝ සිතන්නාහු මේ දෙමළු දිව්යනබ්රදහ්මනර අසුරගරුඩගන්ධපර්වාසදීන් විසින් තමන් මුඳුනෙන් වැඳ පැදන ලද්දා වූ ස්වර්ගාමොක්ෂ සම්පත් සාධා දෙන්ට සමර්ත්ථ සර්ව ඥයන් වහන්සේගේ ශාසනය සියල්ලවුන්ට කැමැති කැමැති වස්තු ප්ර දානය කරන කල්පවෘක්ෂඥ සමූහයක් ගිනි ලා නසන්නවුන්8 මෙන් නොයෙක් අපවිත්රර අනාචාර අගෞරව කිරීමෙන් නසති.4 මෙබඳු අනාචාර දැක දැක අප වැනි ශද්ධාවන්තයන් විසින් උපෙක්ෂාකව ඉදීම යුක්ත නො වෙයි සිතා රාත්රීපයෙහි ගොස් තමන් මහබල ඇති හෙයින් මහබෝමළු ආදිය කෙලෙසන දෙමළුන් අල්වාගෙන සල්වසල්වා දෙපළු කොට පළා දමති.

නන්දිලමිත්ර යන්ට අපවාදයෙක් වෙයි5 සිතා මැරුමරූ දෙමළුන් දෙවියෝ අන්තර්ධා‍න කෙරෙති. මෙසේ නන්දිඅමිත්රායෝ රාත්රිෙයෙහි ගොස් දවස් පතා මැරුමැරූ දෙමළුන් දෙවියන් අන්තර්ධාතන කරන හෙයින් දෙමළුන් මළගිය තැනක් නොපෙන තත් බොහෝදෙනා අඩු වූ බව දැන දෙමළු එක් ව එළාල ර්ජ්ජුරුවන් කරා එළැඹ මහරජ, රාක්ෂවසයකු 6 විසින් කරන දෙයක් බවත් නො දැනෙයි. මනුෂ්‍් යන් නිසා වන දෙයක් බවත් නො දැනෙයි. අපගේ දෙමළු බොහෝදෙනා අඩු ව ගියහ. එසේ අඩු වන කාරණය නියම දත හොත් යහපතැයි කීහ. එකල්හි රජ්ජුරුවෝ එසේ කලැ කොල, ඒ ඒ තැනැ රාත්රියයෙහි සැඟවී සිට මිනී මරන්නවුන් බලා අල්වා ගෙනෙව යි නියොග කළහ.

කියන ලද මැයි :-

“දෙවබ්රයහ්මසුරාදිහි, මුද්ධනා නිච්චම්චිචුතං 7, සගගාපවග්ගසුඛදං, සම්මාසම්බුද්ධාසනං .

1. සන්දුහස්සන්ති 2. ශාසනකණ්ටක 3. - තාවුන් 4. නසන්නාහු ය 5. වේදෝයි 6. රාක්ෂනසයෙක් 7. - මණ්ඩිතං - (රස)

560 සද්ධර්මා.ලඞ්කාරය

නාසෙන්ති දමිළාදානි, කප්පරුක්ඛා ‘ව අග්ගිනා, අයුත්තං තං උදික්ඛිත්වා , සද්ධෙනෙ ‘ධ උපෙක්ඛිතුං.

මනත්වාංන ඉති1 තෙ දමිළෙ, ගහෙත්වාෙ ජාතකොධස, ඌරුං අක්ක මම පාදෙන, හත්ථෙනන ඉතරන්තු සො.

ගහෙත්වා සම්පදාළෙත්වාා, බහික්ඛිපති ථාමවා, දෙවා අන්තරධා‍ප්නෙනි, තෙන බිත්තං කළෙබරං.

එවමෙවාං නිසාගම්ම, කරොන්තෙ තෙන අන්ධබහං, දමිළානං බයං දිස්වා, ජනා රඤ්ඤො නිවෙදයුං , සගසා ගණ්ගථෙතන්ති, රාජා තෙසං තියොජයි” යි.

මෙසේ රජ්ජුරුවන් නියොග කළ බව අසා නන්දිොමිත්රබයෝ සිතන්නාහු මා විසින් මෙ පරිද්දෙන් දෙමළුන් මරා නිමවා ලොකශාසනය වවාගත නො හැක්ක. රුහුණුරටැ තුනුරුවන් කෙරෙහි ප්රාසන්න වූ රජදරුවෝ ඇත. ඒ රජදරුවන් සමීපයට ගොස් සේවන කොට රජදරුවන් ලබා2 ගෙන සටන් කොට දෙමළුන් සාධා ඒ රජදරුවන්ට රාජ්යබය එකච්ඡත්ර් කරවා ලොකශාසනය බබුළුවමි. සිතූහ.

කියන ලද මැයි මහාවංශයෙහි :-

“රොහණෙ ඛන්තියා යන්ති, පසන්නා රතනත්තයෙ, තත්ථර කත්වාන රාජසෙවං, ගණ්හිත්වාද දමිළෙ ‘බිලෙ. රජ්ජං දත්වාන ඛන්තියානං, ජොතෙස්සං බුද්ධසාසනං” යි.

මෙසේ කල්පනා කොට අනුරාධපුරයෙහි සිට කඩරොද්ද3 නම් ගමට ගොස් දෙමාපියන් කැඳව‍ාගෙන රුහුණු ගොස් කුඹුවන්* නම් ගමැ ලැග මාගමට ගොස් කාවන්තිස්රජ්ජුරුවන් ආයුධශාලාවේ හිඳ ආයුධ සණ ලවන වේලාවට නන්දිදමිත්ර‍ නම් යොධයාණකෙනෙක් අවු ය යි තමන් ආ බව සැළ කරවුව. රජජුරුවන් යහපත, එන්ට කියව යි කී කල්හි ගොසින් දැක වැඳ එකත්පස්ව සිටියහ. ඉක්බිති රජ්ජුරුවන් කොයි සිට කුමක් පිණිස අවු දැයි විචාළ කල්හි තමන් පළමු කළ කී දෙය සිතා4 ආ කටයුතු සියල්ල ම නො වළහා කීහ. එ පවත් අසා රජ්ජුරුවෝ සතුටු ව උන්ගේ දෙමව්පියන්ට බොහෝ සත්කාර සම්මාන කොට ඕහට කුඹුබත් නම් ගම බත්ගම් කොට දී ඔහු විමසනු පිණිස මේ කඩුව ගෙන මුවහත් තබව යි කියා කඩුවක් දුන්හ. නන්දිමමිත්රුයෝ කඩුව ගෙන බලා

1. නන්දි 2. ලබ්බවා 3. කඩරොද්දා - කඩරෙද්ද - කඩරොද 4. කළකී සිතා * සහස්සවත්ථුකයෙහි කකුඨ යි දැක්වූණේ මෙගම්ය යි හැ‍ඟේ

කාකවර්ණහ වර්ග ය 561

ගලැ ගා මුවහත් තිබූහ. ඒ කඩුව මුවහත් ඉතා තියුණු ය. ඉදින් ඒ කඩුවෙන් පහරන ලද පර්ව‍තයෙක් වීනමුත් කිලිල්කඩක් සේ කපාගෙන යන තරම් මුවහත් ඇත්තේ ය.එ පවත් දැක සතුටු වූ රජජුරුවෝ මහාවීථියෙහි ගෙයක් සලස්වා දවසැ දහසක් බැගින් ඉලක්ක තබවා බොහෝ පරිවාරජනයන් හා සමග මාගමැ වසන සේ සැලැස්වූහ.

පසු ඒ නන්දිසමිත්ර යෝධයාණෝ1 දුටුගැමුණු රජ්ජුරුවන් හා එක් ව මියුගුණෙහි පටන් දෙමළකඳවුරු 2 පැහැර මහසටන් කෙරෙමින් ගොස් විජිතපුරය ගන්නා දවස් තමන් බල විමසන පිණිස මෙහෙයන ලද කණ්ඩුල නම් ඇත්රජහු 3 දෙදළ ගෙන ඔහු උක්කුටුකයෙන් හිඳුවා කුඹැ පහළ අත්තලහඞින් හා බැණනැඟි ශබ්දඝොෂාවෙන් දෙමළුන් තැතිගන්වා එ දවස් ම විජිතපුරයුද්ධයට වැද සටන් කරන්නාහු කඩුලැතා විසින් උගුළුවන ලද ‍යදොර හා සමග ඇතු වසා හෙන්නා වූ වහසලැ දාරුසම්භාරය වාමබාහුවෙන් පැහැර දමා තිරිසන්ඇතු බිඳි වහසලින් නුවරට වදිම් දැයි 4 වහසි කියා අටළොස්රියන් උස ලොහොපවුර උරින් පැහැර බිඳ නුවරමැඳැ හෙළා ඇතුළට වැද මහත් ගලැත්තක් 5 අතින් ගෙන දෙමළුන් තළා එපරිද්දෙන්ම ඒ ඒ තැනැ කඳවුරු 8 බැඳ හුන් දෙමළුන් මරමින් ගොස් අනුරාධපුරය ගෙන මුළුලක්දිවැ සියලු දෙමළකසළ පහ කොට රජ්ජුරුවන්ට රාජ්යෙය ගෙන දුන්හ.

රජ්ජුරුවෝ ලඞ්කාරාජ්ය‍ය එක්සත් කොට අනුරාධපුර නුවරැ6 වසන්නා හු ඒ නන්දිවමිත්රය නම් යොධයාණන්ට බොහෝ සම්පත් දී දැදුරුහොයින් එතෙර බත්ගම් කොට දුන්හ. ඉක්බිති නන්දිනමිත්ර් නම් යෝධයාණෝ බත්ගමට ගොස් දැදුරුඔයසමීපයෙහි තමන් නමින් නන්දිනමිත්රි නම් රජමහාවිහාරයක් කරවූහ. මෙසේ එ තැන් පටන් රජජුරුවන් හා එක් ව දානාදි බොහෝ පින්කම් කොටගෙන ආයුකෙළවරැ දෙව්ලොවැ උපන්හ. මෙසේ සියලු ධනුශ්ශිල්පාදියෙහි 7 දක්ෂළවූ මහාපල යොධයො පවා මහත් වූ බල ඇත්තෙමි, ඉතා ශක්තිසම්පන්නයෙමි යන අභිමානමදය 8 හැර ලොකශාසනය වර්ධිනය කිරීමෙන් බොහෝ කුශලසම්භාරයන් රැස් කොට ගෙන සකලසම්පත්තින් සමෘද්ධ වූ දෙව්ලොවැ උපන්හ. එබැවින් නුවණැති ශ්ර්ද්ධාවන්ත සත්පුරුෂයන් 9 විසින් එපරිද්දෙන් ම ලොකශාසනරක්ෂාොවෙහි යෙදී අප්ර්මාද ව කුශලසම්භාරයන් රැස් කළ මැනැවි.

1. නන්දිාමිත්රව නම් - 2. -කඳයුරු 3. කඩුලැත් රජහු 4. නොවදිම්හයි. 5. ගැල්සකක් 6. අනුරාධපුර 7. ආයුධශිල්පයෙහි 8. අභිමානය ද 9. වීරපුරුෂයන්

562 සද්ධර්මාුලඞ්කාරය

කියන ලද මැයි :-

“එවං මහාථාමබලූපපන්තා කතුපාසනා ථාමමදං පහාය, කරොනති ලොකස්ස ච සාසනස්ස අත්ථංි සුධිමා ‘පි තථා කරෙය්යධ” යි.

මේ මෙහි තුන් වන නන්දිාමිත්රකවස්තුව ය.

___________

55. සුරනිර්මිලවස්තුව

තවද මෙහි සතර වන සුරනිර්මඞලවස්තුව නම් කවරැ යත් ? හේ මෙසේ දතයුතු යි. අප මහාගෞතම බුදුන් බුදු වන්නාට පළමු මෙ ම කල්පයෙහි බුදු වූ කාශ්යුප නම් බුදුන් සමයෙහි සුරනිර්මපල1 නම් යොධයා‍ණෝ පසල්ගමෙකැ එක්තරා කුලපුත්ර යක්හට පුත් ව ඉපද වසන්නාහු වෙනෙහි මාගසූකරාදින් බැඳගෙන අවුත් ගාල් ගසා එහි ලාගෙන කැවිලිපෙවිලි ලා පොෂණය කෙරෙමින් 2 දවසින් දවසැ උත් ම මරමරා මස් කමින් මෙසේ නිරන්තරයෙන් ප්රාාණවධ කිරීමෙන් ම ජීවත් වෙති. එකලැ එක්දවසෙකැ සිඟා වඩනා භික්ෂූාන්වහන්සේ කෙ‍නකුන් දැක සමීපයට එළැඹ පසඟ පිහිටුවා වැඳ එකත්පස් ව සිට පාත්රකය ගෙන තමා වසන ගෙට කැඳවා ගෙන අවුත් ආසනයක් පනවා එහි ඉන්ට සලස්වා පැසිමසි වළඳවා දහවල් මත්ස්ය් මාංස සහිත ආහාර වළඳවා වැළැඳු ඉක්බිති එකත්පස් ව උන්හ. එකලැමහතෙරුන්වහන්සේ සිතනසේක් මේ උපාසකයාට3 කුශලාකුශලදෙක්හි විභාග නො දැනෙයි 4 එතෙකුදුවුවත් අද දානයක් දින 5 සියල්ලවුන් කෙරෙහි සාධාරණ මෛත්රීින් සකලජනහි‍තොපදෙසගවෙසී වූ සර්ව්ඥයන්වහන්සේ විසිනුත් :-

“ගිහිනමුපකරොන්තානං , නිව්වමාමිසදානතො, කරොථ ධම්මදානෙත, තෙසං පච්චුපකාරකං” යි.

යනාදීන් තමහට ප්ර්ත්යතයදානයෙන් උපකාර කළ උපාසක ජනයාට තමා කළමනා ප්රමත්යු පකාරය නම් බණ කියා උපාසක ජනයා අකුසලයෙන් වළකා කුශලමාර්ගමයෙහි 6 පිහිටුවී ම ය යි වදාරන ලද්දේ ම ය. එබැවින් මේ උපාසකයා අපායේ

1. සුරනිම්ල - සුරනිමිල - (මහා) 2. පොෂ්යේය කොට 3. උපාසකයා 4.නොදනියි 5. දුන 6. කුශලසම්භාරමාර්ගුයෙහි.

කාකවර්ණ් වර්ගේය 563

නොහෙන සේ අවවාදයක් කිව මැනැවැයි සිතා එම්බා උපාසකය, මිනිසත් බව ඉපදීම නම් ඉතා දුර්ලිභ ය. ඊට කාරණා කිම් ද යත හොත්; නරක නිය්ය් උ ක් ප්රෙ ත අසුරකාය යන සතර අපායෙන් එක්සියසතිස්ත‍ිරයේ වෙන වෙන සැළතාලි කුට්ටම් බඳුන් ආදියෙහි බහන ලද තුඹසුණු සෙයින් අවසරයක් නැති ව අතිඝොර භයානක මහදුක් විදිනා සත්ත්වලවර්ගසයා හා තුන් සක්වළක් එක් වූ තැනැ ලෝඇඳිරිමහනිරැවලැ1 එපරිද්දෙන් ම මහදුක් විඳිනා කාලකඤ්ජ ප්රෙ තයන් ඇතුළු ව පර්විත ගහනාදි වූ ඒ ඒ තැනැ කියා නාමවාගත නොහැකි අසන්ට පවා භයානක වූ මහදුක් විඳිනා ප්රෙ තසමූහයන් දිවැසට විනා මසැසට නොපෙනෙනහෙයින්‍ නොදනිතත් නොයෙක් පණුවන් පිළිවුන් කුරුන් කුහුඹුවන් කඩිසින්නන් හා සෙසු චතුෂ්පද බහුප්පදාදි තිරිසන්ජාතීන් හැම තබා එක කුහුඹුබිලයෙකින් නික්මෙන කුහුඹුරැළෙකැ කුහුඹුවන්ට ගණනින් සරිගස්වම් හ2 යි දසදහසක් යොදුන් දඹදිවැ සියලු මනුෂ්යුයන් රැස් කළත් කුහුඹුවන් වූ නියාවට මනුෂ්යදයන් මඳහෙයින් නොයෙක් කාරණයෙන් ම පරීක්ෂාන කොට බැලූ කල්හි 3 මිනිසත්බවැ ඉපද ගැන්ම ඉතා දුරුලභ ය.

කියන ලද මැයි :-

“පිපීළිකානං පුඤ්ජො හි, බීලා එකා විනිග්ගතො, කින්නු සො නාතිරිච්චෙය්යි, මනුස්ස ජම්බුදීපකෙ” යී

මෙසේ ප්රොමාණාතික්රාපන්ත ව තිරිසන්යොනියෙහි උපදනෝ ද ප්රෙ තයොනියෙහි උපදනෝ ද අසුරකායෙහි උපදනෝ ද එක්සිය සතිස්තරකයෙහි උපදනෝ ද තමාතමා විසින් කරන ලද ප්රාසණ වධාදි අකුශලබලයෙන් එසේ ම උපදනාබවක් මිස නැති නම් මනුෂ්ය්යෝ ම ය. එබැවින් මෙසේ දුර්ලභ වූ මිනිසත්බවක් හා අතිදුර්ලභ වූ බුද්ධොත්පාදකාලයක් ලද්දා වූ තමහට වැඩ කැමැති සත්ත්වායන් විසින් මතු නරකාදි සතර අපායෙහි උපදවා අපමණ දුක් විඳුවන ප්රා්ණඝාතය, අදත්තාදානය, කාමමිත්යා් ව චාරය, මුසාවාදය, සුරාපානය යනාදි වූ අකුසල් කිරීම නම් සත්රුවන් ගබඩාවකට වැද ඇඟ දවදවා ගිනිඅඟුරු පොදි බැඳගෙන යන්නාවුන් වැන්න. එසේ යෙහින් පින්වත් උපාසකය, මෙතැන් පටන් ප්රාෙණවධාදි වූ අකුශලකර්මඩයන් නො කරව යි වදාළසේක.

1. නිරවල 2. -හරි- 3. කල

564 සද්ධර්මා ලඞ්කාරය

කියන ලද මැයි :-

“පාණාතිපාතඤච අදින්නදානං පරස්සදාරූපගමං මුසා ච, මජජසස පානමසි ව සෙසපාපං ඉ‍ෙතා පරං හො න කරොථ සබ්බං” යී.

‍මෙ කී නොයෙක් පරිද්දෙන් ප්රා ණවධාදි වූ පඤ්චපාපයෙහි ආදීනව දක්වා තදනත්තර ව දානශීලභාවනාදි වූ කුශලබලයෙන් ශක්රණසම්පත් බ්රයහ්මසම්පත් චක්ර්වත්තිරාජ්ය සම්පත් නිවන්සම්පත් ආදි වූ සාතිශයවිශෙෂසම්පත් ලබනබව ප්රරකශ කොට වදාළසේක. මෙසේ සංක්ෂෙ පවශයෙන් කුශලාකුශලදෙක්හි විභාග හඟවා මහතෙරුන්වහන්සේ වදළ ධර්මාශන්විතකථා අසා මොළොක් වූ සිත් ඇති ඒ උපාසකතෙම පිටැ පිටැ තුන්දවසක් පළමු පරිද්දෙන් ම තෙරුන් වහන්සේට දන් දී පන්සිල් සමාදන් ව එතැන් පටන් නොයෙක් පින්කම් කොට ආයුකෙළවරැ දෙව් ලොවැ ඉපද මහත් වූ දිව්යැඓශ්චය්ය් පි විඳ එයින් චුත ව අප බුදුන් පිරිනිවි පසු මෙ ම ලඞ්කාද්වීපයෙහි කොටසරැ කීලවාපී 1 ජනපදයෙහි කඩවිටි2 නම් ගමැ බොහෝ සම්පත්තීන් ආඪ්යක වූ සඬඝ නම් කෙළෙඹිපුත්රයයාහට පුත් ව උපන්හ. ශකතිසමපනන යහ. මහබල ඇතියහ. ඇතුන් දසදෙනකුට බල දරන්නෝ ය.3 මව්ප‍ියෝ උන්ට නිර්මඇල 4 ය යි නම් තුබූහ.

ඒ නිර්මනල නම් යොධයාණන් දසදොළොස්හැවිරිදි අවස්ථාවෙහි කාවන්තිස්සරජජුරුවෝ දෙමළුන් මෙතෙරින් එතෙර යා නොදෙන පිණිස මහවැලිගඟැ ඒ ඒ තොටැ රැකවල් ලවා තමන්ගේ අනික් බිසෝකෙනකුන් වැදූ දිඝාභය නම් රාජකුමාරයන් කසාතොටැ රැකවලැ5 සිටුවූහ. ඒ රාජකුමාරයෝ වටින් සයොන්නක් 6 පමණතැනැ ඒ ඒ ගම්වලැ නායකකුලවලින් එකිඑකී කුලෙන් එකිඑකී කෙනකුන් බැගින් සේවයට ගෙන්වන්නාහු සඞ්ඝ නම් කෙළෙඹිපුත්රකයාණන් 7 ළඟට දුතයකු යවූහ. 9

ඒ කෙළෙඹියාණෝ 8 ගිය දුතයාගේ බස් අසා තමන්ගේ පුතුන් සත්දෙනා කැඳවා තොප සත්දෙනා අතුරෙන් රාජ කුමාරයන්වහන්සේ ළඟට සේවයට යන්නෝ කවුරු දැයි විචාළහ. එකලැ වැ‍ඩිමහලු සබෑයෝ කියන්නාහු නුඹගේ බාල

1. කොට්ටවාල -(මහා.) කොට්ඨවාල- (සහ) කොට්ඨියවාල - (රස)- කෙළිවාපි -(ථුප) 2. ඛණ්ඩපිට්ඨික - (මහා) කණ්ඩකපිට්ඨික - (සහ) ඛණ්ඩකපිට්ඨි - (රස.) 3. දරන්නේ ය. 4. නිමිල 5. රකවලට 6. ද්වියොජනෙ - (මහා හා රස) සතරගව්වෙක - (ථූප) ගොජනද්වියොජනට්ඨානෙ- (සහ.) 7. කෙළෙඹියාණන් 8.මිනිසුන් යැවූහ 9. කෙළිඹියාණෝ

කාකවර්ණා වර්ගපය 565

පුතණුවෝ නිර්ම ලයෝ යහපත් පිළීදෙකක් ඔඩොක්කු තබා වලු එල්වා ඇඳගෙන මිහිරි කොට බත අනුභව කොටලා අවුසුළං ඇගැ නො ගස්වා කෘෂිකර්මා්න්තයක් නො කොට සැප සේ ගෙට වැදලා ඉඳිති. අප හැම වෙළඳාම් නවාම් ගොවිතැන්බත් කෙරෙමින් දුක් ගෙන වසම්හ. සේවාකමට යවතොත් නිර්මබල යත්ම යවු ව මැනැව, අපි නො යම්හ යි කීහ. එකලැ කෙළෙඹි පුත්රලයාණෝ නිර්මයලයන්ට ම ගමන් භාර කළහ.

නිර්මයලයෝ ව‍ැඩිමහලු සබෑයන්ට කිපී උදාසන්හි ම පිටත් ව දොළොස්ගවු පමණ දුරු‍කතර ගෙවා ගොස් ඉර පාන් වන1 වේලාවට ම රාජකුමාරයන් දුටහ. රාජකුමාරයෝ කවර දා ගමන් පිටත් වුදැයි විචාරා අද උදාසනැ ම පිටත් ව ආමි කී කල්හි විස්මයපත් ව ඔහු විමසනු පිණිස එසේ කලැ සගය., සෑගිරිසමීපයෙහි වාරමණ්ඩල නම් ගමැ මාගේ යහළු වූ කුණ්ඩල නම් බමුණු වෙසෙයි. දෙශාන්තරයෙන් ගෙනා සඳුන් සුවඳ කස්තුරු 2 කපුරු තුවරලා පිළී ආදි වූ වස්තුවෙන් උන් දුන් දෙයක් වහා ඇරැගෙන එව යි මෙහෙවර කියා කවා පොවා පතක් ලියා දී නික්මවූහ.

කියන ලද මැයි මහාවංශයෙහි :-

“චෙතියපබ්බතාසන්තෙ, වාරමණ්ඩලකාමකෙ, බ්රාචහ්මණො කුණ්ඩලො නාම. විජජතෙ මෙ සහායකො

සමුද්දපාරෙ භණ්ඩාති, තස්ස විජජන්ති සන්තිකෙ‍, ගනත්වාප තං තෙන දින්නානි, භණ්ඩකානි ඉධාහර” යී

එකලැ නිර්ම ලයෝ පත්අස්න ගෙන නවයොදුන්මග ගෙවා වාරමණ්ඩල නම් ගමට පෙරවරු ම ගොස් බ්රාතහ්මණයන් දුටු ය.3 බමුණාණෝ ඔහු දැක කසාතොටින් කවර දා පිටත් ව අවු දැයි විචාරා අද ඔබැ දී බත් කාලා ආමි කීකල්හි එසේ වී නම් දරුව, වැවට ගොස් නහාපියා එව යි නික්ම වූහ. එකලැ නිර්මකලයෝ පළමු තමන් අඳුනන තැනක් නොවන හෙයින් වැව කොතැනැ බවත් නො දැන අනුරාධපුරයෙහි තිසාවැවට ගොස් ඉස් සෝධා4 නහා එයින් අවුත් ශ්රීාමහාබොධීන්වහන්සේ ද ථූපාරාමය ද මල් පුදා වැඳ ප්රුදක්ෂිරණා කොට ඇතුළුනුවරට වැද ඒ ඒ වීථීවලැ ඇවිද සල්පිල්වලින් 5 සුවඳසුණු සුවඳ මල් ආදිය ගෙන සුවඳ ඇගැ ගල්වා මල් පැළැඳ ඒ නුවරැ

1. පායන 2. කස්තුරි 3. දුටුවුය 4. සෝදා 5. පිළිවෙළින් .

566 සද්ධර්මා ලඞ්කාරය

උතුරුවහසල්දොරින් පිටත් ව මානෙල්කෙතින් මානෙල්මල් කඩාගෙන පෙරළා නුවරට වැද නැගෙනහිරිවහසලින් පිටත් ව පෙරවරු ම බමුණාණන්1 ළඟට ගියහ.

එකලැ බ්රානහ්මණයා විසින් දරුවා, කොයි ගියා දැයි විචාළ කල්හි නිර්ම ලයෝ තමන් ගියතැන් සියල්ල ම කිහ. බමුණාණෝ එ පවත් අසා මේ මහාසමර්ත්ථ වූ උත්තමපුරුෂයෙකැයි විස්මයට පැමිණ එළාලරජ්ජුරුවෝ මෙ පවත් දනිත් නම් මොහු ගෙන්වා ගනිති. මේ දෙමළුන් ඉන්නා ආසන්නයේ ඇසිල්ලෙකුත් මොහු රැඳවීම කටයුතු නො වෙයි. කාවන්තිස් රඡ්ඡුරුවන් සමීපයෙහි වසන්නට සුදුසු යයි සිතා තමන් ඒ සිතු පරිද්දෙන් පත් ලියා දී බත් කවා පූර්ණනවර්ධින නම් පිළී සඳළක් ද කස්තුරු කපුරු සඳුන් ආදිය ද ඕහට පාවා දී රාජකුමාරයන් සමීපයට නික්මවූහ. නිර්මිලයෝ ඒ සියල්ලම ඇරැගෙන පස්වරු රාජකුමාරයන් සමීපයට ගොස් බමුණාණන් දුන් පඬුරු හා සමඟ ලියා දුන් පත දුන්හ.

කියන ලදුයේ මැයි මහාවංශයෙහි :-

“තස්මායං 2 දමිළාස‍න්තෙ, වාසෙතුං නෙව අරහති, රාජපුත්තස්ස පිතුනො, සන්තිකෙ වාසමරහති.

එවමෙවං ලිඛිත්වාුන, ලෙඛං තස්ස සමප්පයී, 3 පුණ්ණවද්ධනවත්ථාුනි, පණ්ණකාරෙ බහූතිපි.

දත්වාව තං හොජයිත්වාළ ව, පෙසෙසි සඛිසනතිකං,4 සො වඩ්ඪමානච්ඡායායං , ගනත්වා් රාජසුතන්තිකං, ලෙඛං ච පණ්ණාකාරෙ ච, රාජපුත්තස්ස අප්පයී.”

අභයරාජකුමාරයෝ එවු පඬුරු හා පත්අස්න දැක කියවා බලා සතුටු ව මෝහට මසුරන් දහසක් දෙව යී කීහ. එ බස් අසා රාජකුමාරයන්ගේ සේවකයෝ ස්වාමිනි, මේ බාල දරුවන් කළ සපත්කමට දෙන්නේ අනිස, මසුරන් දහසෙක් ද?5 ඒ උන්ට තරම් නො වෙයි කීහ. එ බස් අසා රාජකුමාරයෝ දහදහසක් මසුරන් දී ඔහු ඉසැ කෙස් බහවා දැළිරැවුළු කප්වා6 ඉස් සෝධා නහවා බමුණාණන් තමන් ට එවු පූර්ණෙවර්ධින නම් පිළිසඟළ අඳවා සුවඳමල් සුවඳසුණු ආදීන් අලංකාර කොට සරහා ඉස දුහුල්සළුවෙන් වෙළා තමන් අනුභව කරන පරිද්දෙන් ම බත් කවා තමන්ගේ දසදහසක් අගනා

1. බමුණන් 2. නිම්මලො -(රස) 3. සමප්පිය - (රස) 4.- සම 5. දහසෙක් 6. කප්පවා.

කාකවර්ණ වර්ගාය 567

මා හැඟි සයනයක් දුන්හ. නිර්ම6ලයෝ තමන්ට දුන් ඒ සියල්ල ම එක් කොට බැඳ කිසිල්ලෙහි තබාගෙන ගොස් මසුරන් දසදහස මෑණියන්ට දී පියාණන්ට දසදහසක් අගනා සයනය දී එ දවස් රාත්රිසයෙහි ම අවුත් තමන්ට නියම වූ තැනැ රකවල් ගත්හ. රාජකුමාරයෝ රාත්රිිය පහන් වූ කලැ එ පවත් අසා සතුටු ව නැවැත වස්ත්රාඑභරණ හා මසුරන් දසදහසක් ද පරිවාරජනයන් ද සලස්වා කාවන්තිස්රජ්ජුරුවන් සමීපයට යවූහ.

එකලැ නිර්මජලයෝ තමන් ලත් ඒ සියල්ල ද දෙමව්පියන්ට දී එ දවස්ම මාගමට ගොස් ක‍ාවන්තිස්රජ්ජුරුවන් දුටහ. ඒ දවස් රජ්ජුරුවෝ බොහෝ නැවෑමියන් රැස් කරවා කර්මාින්තශාලාවෙහි නොයෙක් ආයුධ කරවති. නිර්මෑලයෝ ගොස් පිටතැ සිට නිර්මකල නම් යොධයාණකෙනෙක් අවු යි තමන් ආ නියාව රජ්ජුරුවන්ට කියා යවා එන්ට කියව යි කී කල්හි ගොස්1 රජ්ජුරු‍වන්ට කියා යවා එන්ට කියව යි කී කල්හි ගොස් 1 රජ්ජුරුවන් වැඳ සිටියහ. නිර්මිලයන් ඉතා ම බාලහෙයින් බාලහෙයින් කම්මලැ නැවෑමි2 හැමදෙන මෙසේ වූවොත් යෝධයෝ දැයි කෙළිසිනාමුසුබස්3 කියමින් උන්හ. රජ්ජුරුවෝ එසේ වෙහෙසන නැවෑමියන් වළකා නිර්මකලයන් කැඳවා මේ කඩුව ගලැ ගා මුවහත් තබව යි දිග සතරරියන් බොල සොළසාගුල් පුළුල දෙතිසාගුල් පිරි නො ගා හැසුවන ම තිබූ කඩු ‍‍සොළසක් දුන්හ.

මෙසේ කඩු තමන්ට දී රජ්ජුරුවන් මෑතැ කෙළවරැ සිට ඇතැ කෙළවරට ගියකල්හි නිර්ම ලයෝ කඩු ගෙන ගලැ උළා4 මට සිලුටු කොට මුවහත් තබා කඩුඅගින් බිඳී හුණු කඩුමුණ කඩක් දැගිල්ලෙන් බදා අල්වා ගෙන* මේ නැවෑමි මට නින්දාබ කොට කිවෝ වේ දැයි කිපී අතකුරක් 5 ගැසුවා සේ මෑතැ කෙළවරැ උන් නැවෑමියාට ගැසුහ. මහබල ඇති නිර්මකලයන් අතැ පාර තද හෙයින් ඒ කඩුමුණකැබැල්ල පිළිවෙළින් පන්සියයක් නැවෑමියන්ගේ ශරීර විනිවිද ගසාගෙන ගියේ ය. නැවෑමිපත්සියයම එ තන්හි මළාහු ය. 6

රජ්ජුරුවෝ අවුත් කඩු බලා සතුටු ව නිර්මිලයන්ට බොහෝ සම්පත් දී මගුල්මහවීථියෙහි ගෙයක් සලස්වා දී දවසැ දහසක්

1. කී කල්හි නිර්මවලයෝ ගොස් 2. බාලහෙයින් නැවැමි. 3. -මුසුවබස් 4. ගලගා උළා 5. අත අකුරක් 6. මළාවූ ය - මළවූහ (සහස්සවත්ථුඋයෙහි ඔවුන් සිය ගෙවලට ගිය පසු මළබව දැක්වේ )

* එක් අසිපතක් ගෙන දැඟිල්ලෙන් අල්වා ගෙන ය යි සහස්ස වත්ථු යෙහි එයි.

568 සද්ධර්මා ලඞ්කාරය

බැගින් ඉලක්ක සිටුවා තමන්ට සේවය කරන සේ සලස්වා ගත්හ. පසුව ඒ නිර්ම්ලයෝ දුටුගැමුණුරජ්ජුරුවන් සමඟ දෙමළසටන් කෙරෙමින් ඒ ඒ තන්හි දෙමළ කඳවුරු1 පැහැර විජිතපුරයට සටනට වැදීමට පළමු ව මගධනැළියෙන් සොළොස් නැළියක් පමණ රා පිරූ සැළෙකැ රා සියල්ල ම රාජනියොග යෙන් බී නිමවූ ද; එතැන් පටන් සුරනිර්මමල නම් වූහ. ඒ සුරනිර්මඉල නම් යොධයාණෝ විජිතපුරසටනට වදනා දවසැ අටළොස්රියන් උස මහපවුර පැන ගොස් දෙමළුන් හිසැ හෙන2 සෙණක් සේ නුවර මැඳ පැන හී කෙහෙල්සුළපතක් සේ මහත් කඩුවක් ගෙන රඹකඳ පොලු ගසන්නා සේ දෙමළුන් පොලුගෙන මරා නිමවා ක්රවමයෙන් ගොස් අනුරාධපුරය ගන්නා දවස් දීඝජන්තු නම් වූ පතාකයොධයා හා සටන් කොට ඔහු මරා කෙසරසිංහරාජයකු දුටු මුවරළක් බුන්නා සේ බිඳී දුවන3 මහ සෙනඟ සාධා රාජ්යෙය එක්සත් කොට රජ්ජුරුවන් ඔටුනු පැළැඳවූහ. එ තැන් පටන් ඒ සුරනිර්මජලයොධයාණෝ රජජුරුවන් හා එක් ව බොහෝ පින්කම් කොට ගෙන ආයුකෙළවරැ තමන් කම් වූ පරිද්දෙන් මිය පරලොව ගියහ.4

මෙසේ නුවණැති පින්වත් සත්ත්වරයෝ උත්තමයන්ගේ අවවාද ගිවිස මතු තරකයට පමුණුවන්නා වූ අකුසල් දුරු කොට බුදුන් විසින් පසස්නා ලද අනෙකප්රමකාර කුශලසම්භාරයන් රැස් කොට දව්යසමනුෂ්යඅසම්පත් වළඳා මෙසේ ශක්තිසම්පන්න ව මහත් වූ පුරුෂබලපරාක්රැමයෙන් සතුරන් සාධා ලොකශාසන දෙක වර්ධපනය කළාහු ය.

කියන ලද මැයි :-

“විහාය පාපං නරකොපගාමිං , කත්වාින පුඤ්ඤං සුගතප්පසත්ථංර වින්දින්ති හොගං සනරාමරෙසු, එවම්පි ධිරා බලවා භවන්ති.”

මේ මෙහි සතර වන සුරනිර්ම.ලවස්තුව ය. ___________

56. මහාසොණවස්තුව

තව ද මෙහි පස් වන මහාසොණවස්තුව* නම් කවරැ යත් ? හේ මෙසේ දතයුතු.

1. කඳසුරු 2. හිසගෙන 3. දිවන 4. පරිද්දෙන් ගියහ. * මහාසෙනවස්තුව .

කාකවර්ණහ වර්ගවය 569

ශාක්ය්කුලතිලකායමාන වූ අප මහාගෞතම බුදුරජාණන් වහන්සේ බුදු වන්නාට 1 පූර්ව භාගයෙහි මෙ ම කපැ තුන් වන අන්තඃකල්පයෙහි ත්රෛාලොක්යකකල්පද්රෘෙමයක් වැනි කාශ්ය්ප නම් මහබෝසතාණන්වහන්සේ දානශීලාදි වූ සමත්රිං ශත් පාරමීධර්ම්යන් පුරා මස්තකප්රාෛප්ත කොට හැම සර්වීඥවරයන්ගේ බුදු වීමට දෙවන ආත්මභාවයෙහි වසීපුර වූ තුසීපුරයෙහි ඉපද එහි ආයුපමණින් දිවසැපත් වළඳා දසදහසක් සක්වළැ දෙවිබඹුන්ගේ ආරාධනාවෙන් මිනිස්ලොවැ ඉපද පෙරඩමසැ සඳසිරින් ක්රිමයෙන් වැඩී යෞවනඅවස්ථාවට පැමිණ නොයෙක්සියදහස් ගණන් සුරලීය බඳු වරලියන් පිරිවරා එ ම තුෂිතභවනයෙහි දිව්යසප්රා්සාදවලට අපහාස කරන්නාක් වැනි වූ 2 තුන්ඍතුවට සුදුසු වූ තුන්පායෙහි වෙසෙමින් සුරඉසුරු විඳිනා සක්දෙව්රජහු මෙන් නරඉසුරු විඳා උද්යා්නගමනමාර්ග යෙහි දෙවියන් විසින් මවා දක්වන ලද චතුර්විධපූර්වවනිමිත්තසන්දමශීතයෙන් ප්රිවුජ්යා්වෙහි සාභිලාෂ ව 3 මහබිනික්මන් නික්ම මහණ ව බොධිපය්ය්නිමඞ්කාරූඪ ව මරසෙනඟ බිඳ බුදු ව සියලු දෙවිමිනිසුන් විසින් පුදන ලදුව දහම් නැමැති රුවන්වැසි වස්වා මුළුලොව සනහා නිවන්පුර පුරා වැඩවසන සමයෙහි ඒ මහාසොණ4 නම් යොධයාණෝ බොහෝ සම්පත් ඇති එක්තරා කුලගෙයෙකැ ඉපිද වැ‍ඩිවිය පැමිණ කටයුතු දන්නා අවස්ථාවෙහි බණ අසා බුදුසස්නෙහි පැහැද සංඝයාවහන්සේ උදෙසා කම්පල අදහා ක්ෂීාරපායසයෙන් ලහබත් තබා දුන්හ.

සෙසුත් බලවඩනට නිසි කුසල් කොට ආයුකෙළවරැ එ ම කුසලයා විසින් මෙහෙයන ලදු ව සප්තරත්නමය දිව්යආවිමානයෙකැ ඉපද නොයෙක් දහස්ගණන් සුරසුන්දදරීන් පිරිවරා දිව්යව නාටකයන්ගේ නෘත්යදගීතවාද්යකයෙන් නස්තුෂ්ට වෙමින් අනොප මෙය වූ දිව්යරඓශ්චය්ය්්යව විඳ එයින් අවුත් මිනිස්ලොවැ ඉපද එපරිද්දෙන් ම මහත් වූ ශ්රී්සම්පත්5 විඳිමින් වාසය කොට මෙසේ චුතිප්රිතිසන්ධිිවශයෙන් දෙව්මිනිස්සැපත් විඳ එක් බුද්ධාන්තරයක් ගෙවා අප බුදුන් බුදු ව ධර්මප නැමැති අමාවැසි වස්වා දිව්ය මනුෂ්ය් යන්ගේ චිත්තසන්තානයෙහි කෙලෙස් නැමැති ගිම් නිවා තමන් වහන්සේ ‍විසින් කළමනා සියලු බුද්ධකෘත්යි නමවා පිරිනිවි පසු සකලදීපදීපායමාන සාරාලඞ්කාර6 ලඞ්කාද්වීපයෙහි රුහුණුරටැ මල්වතුමඩුල්ලෙහි කළඹුරුකණැ 7 උන්දුරුකරවිටි8 නම්

1. -වත්තට 2. බඳු වූ 3. සාහිලාෂා ඇති ව 4. මහාසෙන 5. ශ්රීන සම්පත්ති 6. සාලඞ්කාර 7. කුටුම්බරීකණ්ණිකා -(සහ) කුළුම්බරිකණ්ණිකා -(මහා) කඳළුම්බරීකණ්ණීකා - (රස) 8. උතුරු කරවිට - (ථූප) හුන්දමරිවාපි - (මහා හා රස)

570 සද්ධර්මා-ලඞ්කාරය

ගමැ පුතුන් සත්දෙනකු අරති තිස්ස1 නම් කෙළෙඹියාණන්ට පුත් ව උපන්හ. මව්පියෝ ඕහට සොණකුමාර ය යී නම් තුබූහ.

ඒ සොණ නම් කුමාරයෝ ක්රමමයෙන් වැඩි සත්හැවිරිදි කලැ ඉසවට උස් කොර2 තල්පැළ 3 මුලිනුදුරා දමති. දසදොළොස් ඇවිරිදිකලැ 4 මහත් තල්ගස් උදුරා එළති. සොළොස් ඇවිරිද්දෙහි පටන් තල් පොල් ආදි වෘක්ෂදයන බාහුවෙන් පැහැර එළමින්5 ඇවිදිති. ඒ සොණ නම් කුමාරයා ක්රෂමයෙන් වැඩී විසිතිස් ඇවිරිදි6 අවස්ථාවෙහි ඉතා රූපසම්පන්නයෝ ය. කලාවකකුලයෙහි ඇතුන් දසදෙනකුගේ බල ධරති 7

කියන ලද මැයි මහාවංශයෙහි  :-

“සත්තවස්සීකකාලම්හි, 2 තාලගච්ඡෙ අලුඤ්වි සො, දසවස්ඝිකකාලම්හි, 3 තාලෙ ලුඤ්වි මහබ්බලො.

කාලෙන සො මහාසොණො, යොබ්බනට්ඨො සුරූපවා, කාලාවකානං හත්ථිොනං , දසනාගබලො අහු *” යී.

ඔහු මෙසේ බලසම්පන්න බව සියලු ලඞ්කාද්වීපයෙහි ප්රහසිද්ධ විය. ඒ පවත් අසා කාවන්තිස්රජ්ජුරුවෝ ඔහුගේ පිය වූ කෙළෙඹිපුත්රියාහට8 දහසින් බැඳි පියල්ලක් යවා එසේ ම ගම්බිම් ක්ෂෙකත්රිවස්තු දීමෙන් ඔහු සතුටු කරවා ඔහුගේ සොණ නම් වූ බාලපුත්ණුමවන් ගෙන්වා ගෙන ඕහට මගුල් මහවීථියෙහි ගෙයක් සලස්වා බොහෝ පරිවාර ජනයන් හා සම්පත් දී දවසැ දහසක් බැගින් ඉලක්ක සිටුවා ගැමුණුකුමාරයන් සමීපයෙහි වසන ලෙස සැලැස්වූහ. ඒ මහාසොණ නම් යොධයාණෝ පසුව දුටුගැමුණු රජ්ජුරුවන් හා එක් ව ඒ ඒ තන්හි යුද්ධ කෙරෙමින් පිළිවෙළින් ගොස් විජිතපුරය ගන්නා දවස් අ‍ටළොස්රියන් උස ලොහොපවුර බිඳ හෙළා නුවරට වැද ඉදිරියෙහි සිටි මහ තල්ගසක් මුලිනුදුරා ඇරැගෙන දෙමළුන් තළා යුද්ධ කොට විජිතපුරය ගෙන එපරිද්දෙන් ම ගිරිනිල්නුවර, මහ‍නෙල්නුවර9 ගෙන එළාලරජු සාධා අනුරාධපුරය ගෙන රජ්ජුරුවන්ට රාජ්ය ය එක්සත් කොට ඔටුනු පළඳවා රජජුරුවන් සමග ලෝසසුන් රැක බොහෝ පින් රැස් කොට ගෙන ජිවිතාවසානයෙහි කම් වූ පරිද්දෙන් පරලොකප්රාපප්ත වූහ. 10

1. කුන්දාවාලිකතිස්ස (සහ.) 2. කොට 3. කොරගල්කොළු - ඉසවට උස් කොට තල් කොලු 4. දස ආවිරිදි කාල - දොළොස් ඇවිරිදි කල 5. එළවමින් 6.වැඩි තිස් ඇවිරිදි 7. දරසි - දරති 8. ඔහුගේ කෙළෙඹී පුත්ර්යාහට 9. මහගල්පුරය 10. විය

* මුද්රිිත මහාවංසයෙහි මෙය වෙනස් ය. ‍

ගොඨයිම්බර වර්ගිය 571 මෙසේ පූර්වවජන්මයෙහි කළා වූ කුසලැ බලයෙන් ලබන ලද සම්පත්තිරාශියක් හා ශරීරබලය සෙසු ප්රාලණවධාදි දුශ්චරිත කිරීමෙන් නො නසා නුවණැති කුලපුත්රහයෝ ලෝකශාසන දෙක රක්ෂාා කළාහු ය. එබැවින් වීය්ය්ුග වන්ත සත්පුරුෂයන් විසින් ලොකශාසන‍රක්ෂාකවෙහි අප්රුමාද වුව මැනැවි.

කියන ලදුයේ මැයි  :-

පු‍ඤඤෙන ලද්ධං විහවා ච ථාමං, නානාසයං පාණවධාදිකෙහි, කරොති එවං ජිනසාසනස්ස, වුද්ධිං විරූ‍ළ්හිං මතිමා කුලිනො” යි.

මේ මෙහි පස් වන මහාසොණවස්තුව ය. ____________

මෙ තෙකින් මේ සද්ධර්මාමලඞ්කාරයෙහි කාකවර්ණාවර්ගර නම් වූ තුදුස් වන පරිච්චඡෙදය නිමි. __________

15. පරිච්ඡෙදය

15. ගොඨයිම්බරවර්ගාය

57. ගොඨයිම්බරවස්තුව

තවද මෙහි පසළොස් වන ගොඨයිම්බරවර්ගු නම් කවරැ යත්  ? එහි පළමු වන ගොඨයිම්බරවස්තුව මෙසේ දතයුතු. කෙසේ ද යත් ?

මේ මහාභද්රඨකල්පයෙහි තුන් වැනි ව බුදු වූ කාශ්ය්පබුදුන් සමයෙහි ‍‍ගොඨායිම්බර නම් යොධයාණෝ එක්තරා කුළගෙයෙකැ1 ඉපද කටයුතු 2 දන්නා අවස්ථාවෙහි3 විහාරයට එළැඹ බුදුන් ගෙන් බණ අසා ශ්ර ද්ධාවන්ත ව සඞ්ඝයාවහන්සේට කිරි හි සමඟ ලහබත් තබා දෙමින් එසේ ම කහබහන් සැරයටි පටි ආදිය දෙමින් බල වඩනට නිසි4 බොහෝ කුසල් කොට ආයුකෙළවරැ දෙව්ලොවැ ඉපද බොහෝ කාලයක් දිවසැපත් වළඳා එපරිද්දෙන් ම මිනිස්ලොවැ මනුෂ්යවසම්පත් විඳිමින් මෙසේ එක් බුද්ධාන්තරයක් ගෙවා අප බුදුන් බුදු ව පිරිනිවි පසු මෙ ම ලක්දිවැ රුහුණුජනපදයෙහි නිටුල්විටි5 නම් ගමැ බොහෝ

1. කුලයෙක 2. “තම මව්” යි ඇතැම් පිටපත්හි එයි. “නවවන ම” යනු එක් පිටපතෙක එයි 3. අවස්ථාවට 4. බලවඩන නිසි බොහෝ කුසල් 5. නිටවෙලවිට්ඨි- (මහා)

572 සද්ධර්මාෙලඞ්කාරය

සම්පත් ඇති මහානාග නම් කෙළෙඹිපුත්ර යාට පුත් ව උපන්හ. එකලැ උන්ට මවුපියෝ අභයකුමාර ය යි නම් තුබුහ. ඒ කෙළෙඹිපුත්රපයාගේ අනිකුත් පුත්තු සදෙනෙක් ඇතියහ. ඔහු සදෙන බාල වූ අභය නම් මලණුවන් ඉතා මිටි හෙයින් කෙළත: පිණිස ‍ගොඨ ය යි පරිහාස කියා වෙහෙසා කෙළනාහු ය.1

එසේ මිටි බව මිස ඇතුන් ‍දසදෙනකුට බල ඇත්තේ ය. එසේ බල ඇතත් කිසිම මෙහෙවරක් 2 නො කරයි. ඔහුගේ වැ‍ඩිමහලු සබෑයෝ මාසට3 කුඹුරු තනන්නාහු මහත් ඉඹුරු වනයක් කපා බිම් එලි කොට ලියදි තනා ‍ගොඨයන්ට්ත් භාගයක් තබා ගියහ. ඔහු මහත් වූ ඉඹුරුගස් තම්පලාපැළ සේ මුලිනුදුරා ගෙන ගොස් තමන්ට නියම කළ දසාවේ4 කදවැට බැද බිම උදලුගා සම කොට හෙට ගොස් එ පවත් සබෑයන්ට කීහ. එ බසට සිනා සී සබෑයෝ ගොඨයා කළ මෙහෙවර බලම්හ යි ගොසින් ඔහු විසින් කරන ලද ආශ්චය්ය්ොඨයවත් වූ මෙහෙවර දැක මෙ තෙක් දවස් කිසිවකුත් නො කොට ගෙට වැදලා උන් ‍‍ගොඨයා කළ මෙහෙවර ඉතා බැරිදෙයෙකැයි කයිවාරු කෙරෙමින් ඔහු සමීපයට අවුත් ස්තුති කොට කීහ. එතැන් පටන් ගොඨයා ගොඨයිම්බර නම් විය.

කියන ලද මැයි මහාවංශයෙහි  :-

“ලකණ්ටකසරිරත්නා, අහූ ගොඨකනා මකො, ‍කරොන්ති කෙළිපරිහාසං , තසස ඡෙටඨා ඡ භාතරො

තෙ ගනත්වාත මාසඛෙන්තත්ථ , කොට්ටයිත්වා මහාවනං , තස්ස භාගං ඨපෙත්වාාන, ගනත්වාඡ තස්ස නිවෙදයුං.

සො ගනත්වා නං බණංයොව, රුක්ඛෙ ඉම්බරසඤ්ඤිනෙ, ලුඤ්චිත්වාඨන සමං කත්වාථ, භූමිං ගනත්‍ව නිවෙදයි, ගනත්වාතන හාතරො තස්ස, දිස්වා කම්මං තමබ්භූතං.

තස්ස තම්මං කිතතයන්තා, ආගඤ්ජිංසු තදන්තිකං, තදුපාදාය සො ආසි, ගොඨයිම්බරනාමකො” යී.

උතුරුතිස්වෙහෙරැ වැසි භික්ෂූවහු අභය නම් යොධයා මුහුකළ අවස්ථාවේ වැද්දන් හා සමඟ මුවදඩැ ගොසින් කොටුපතෙකැ බලා සිටියේ දැල් බැඳි තැනට 5 නො වැද යන මුවකු දක්ෂැ ලුහුබැඳ 6 ගොස් පස්සා කකුල් දෙක අල්වාගෙන ඉසවටැ සිසාරා මිටිසිදුරු ඉඹුරු ගසෙකැ පැහැර දෙකඩ කොට කැ‍ඩීය. එතැන් පටන් ගොඨයිම්බර යා යි නාමව්යකවහාරය වී ය යි කියත්ල

1. කෙළිනාහුය 2. මෙහෙයක් 3. මාහට 4ත දිසොව් 8. දැලබඳින්ට 6.ලුහුබඳවා ‍

ගොඨයිමබර වර්ගඳය 573

කාවන්තිස්සරජජුරුවෝ ගොඨයිම්බරයන්ගේ බල අසා උන්ගේ දෙමව්පියන්ට බොහෝ ප්රොසාද දී ගොඨයිම්බරයන් කැඳවා යවූහ. මෙහෙවරැ ගියවුන් අතින් එ පවත් අසා ගොඨයිම්බරයෝ දෙමවුපියන් ‍වැඳ අවසර ගෙන මහාජනයා පිරිවරා මාගමට යන්නාහු අතරමගැ සප්පඳුරුහොය 1 සමීපයෙහි සප්පඳුරු නම් විහාරයට වන්හ. එකලැ විහාරයෙහි පොල්උයනක් දැක කැටි ව යන පරිවාරජනයෝ කසපැන් බී යම්හ යි2 කීහ. එ බස් අසා ගොඨයිම්බරයෝ යහපතැයි ගිවිස පොල්උයනට වැඳ මොනරපිල්කලප් සලන්නා සේ පොල්ගස් අල්වා ගෙන සලා කසපැන් වගුරුවා ගෙන විළුඹින් ඇන ලෙලි ගලවා කැටි ව යන සේවකයන්ට දුන්හ. සේවකයෝ කසපැන් බී ඔහු පිරිවරා නික්මුණාහ. ගොඨයිම්බරයෝ ඔවුන් පිරිවරා මාගමට ගොස් නික්මුණාය. ගොඨයිම්බරයෝ ඔවුන් පිරිවරා මාගමට ගොස් රජජුරුවන් දිටහ. 3 එකලැ රජ්ජුරුවෝ තෙපි කොයි සිට අවු දැයි විචාළහ.

එ බස් අසා ගොඨයිම්බරයෝ තමන්ගේ ගම් බිම් නම් සලකුණු කියා තමන් යොධබව ප්ර කාශ කොට කීහ. එ බස් අසා රජ්ජුරුවෝ ඕහට මහත් වූ සත්කාර කොට දවස් පතා වියදමට දහසක් බැගින් පඩි සලස්වා මගුල්හමවීථියෙහ ගෙයක් නිල කොට දී සේවයට සලස්වා ගත්හ. පසුව ඒ ගොඨයිම්බර නම් යෝධයාණෝ දුටුගැමුණුරජ්ජුරුවන් හා එක් ව දෙමළ දෙතිස්කඳවුරෙහි4 දෙමළුන් හා යුද්ධයට පටන් ගෙන ඡත්රු නම් දෙමළරජ්ජුරුවන් හා සටන් කරන දවස් මහාඡත්රධ නම් විල සමීපයෙහි සටන් කොට දහසක් දෙමළුන් මරා සතුරු රජජුරුවන්ගේ හිස ගෙනවුත් දුටුගැමුණු රජ්ජුරුවන්ට දැක්වූහ. එපරිද්දෙන්ම ඒ ඒ තැනැ දෙමළකඳවුරු 5 පැහැර යුද්ධ කෙරෙමින් ගොස් විජිතපුරයෙහි මහපවුර බිඳගෙන නුවරට වැද ඉදිරියෙහි සිටි පොල්ගසක් දැක මුලිනුදුරා6 අරැගෙන දෙමළුන් තළා මරමින් මහසටන් කළේ ය. එකලැ රජ්ජුරුවෝ ගොඨයිම්බරයන් හා සමඟ සෙනඟ ගෙන ක්ර්මයෙන් ගොස් අනුරාධපුරය ගෙන රාජ්යමය එකසත කොට ඔටුනු පැළැඳ රාජ්යරය කරන්නාහු ගොඨයිම්බරයන්ට බොහෝ සම්පත් දී මඟුල්වහවීථියෙහි ගෙයක් නිලකොට බොහෝ පරිවාර සලස්වා එහි වාසය කරවූහ.

මෙ‍සේ ඒ ගොඨයිම්බර නම් යොධයාණෝ මහත් වූ ශ්රී සම්පත්ති විඳිමින් වසනුවෝ ඉස් සේදීම නැහැවීම් මුව සේදීම් ආදිය පිණිස ඉදිරියෙහි යොදනක් පමණ දුරැ තිසාවැවට

1. ‍-ඔය ‘සප්පඳුරු’යනු “කප්පකන්දිර” හි පාළිපොත්හි එයි 2. පියම්හයි 3. දුටුවුය 4. -කදායුරෙහි 5. කදයුර 6. මුලින් උදුරා

574 සද්ධර්මාවලඞ්කාරය

නිරන්තරයෙන් ම යෙති. දවසෙකැ වැවට ගොස් නුවර බලා එන්නාහු තිසාවැවැ මියරඅසැ ඉසුරුමුනිවිහාරයට1 ගියහ. එ ම විහාරයෝ වහසල්දොරසමීපයෙහි මහත් උණපඳුරෙක් මඟ අවුරා සිටියේ ය. එසේ හෙයින් ඒ විහාරයෙහි වසන මහ තෙරුන්වහන්සේ එ දවස් උදලු පොරෝ ආදිය ගෙන්වා ගෙන බොහෝ මිනිසුන් හා සමඟ එ තන්හි වැඩිසේක. ගොඨයිම්බරයෝ තෙරුන්වහන්සේ වැඳ ස්වාමීනි, මෙ තැනැ කුමක් කරවනසේක් දැයි විචාළහ. තෙරුන්වහන්සේ උපාසකය, මේ උණපඳුර අරවන්නට උත්සාහ කරමම්හ යි වදාළසේක. එ බස් අසා ගොඨයිම්බරයෝ එසේ වී නම් ස්වාමීනි, මහත් වරමන්දක්2 ගෙන්වුව මැනැවැයි ගෙන්වා ගෙන උණපඳුර මුලින් බැඳ වමතින් අල්වා ඇද උණපඳුර මුලින් උදුරා ඉසව්වැසිසාරා මහමගින් දුරැ දමා නුවරට ගියහ. ඒ උණපඳුර ප්ර මාණයෙන් ගැලක් පුරා ගෙන යන බර ඇත්තේ ය.

ඉක්බිති ඒ යොධයාණෝ මෑතභාගයෙහි නුවරඇතුළතැ තුන්මහල්පායක් කරවා දිවසැපත් හා සමාන මහත් වූ ශ්රීත සම්පත් අනුභව කරන්නාහු දවසෙකැ මතුමාලේ චන්රා හා ඞ්ගණයෙහි විසිතුරු මණ්ඩපයක් කරවා උ‍ඩැ සුදුවියන් බඳවා ව‍ට කොට කර්මානන්තයෙන් විචිත්රා වූ පටකඩතිරයෙන් පරික්ෂොප කොට ඒ ඒ තන්හි මනහර සුවඳ මල්දම් එල්වා බිමැ සුවඳ3 පිරිබඩගෙන ජයසුමන දෙයිද්ද4 චම්පක වකුලාදි වූ සුගන්ධඑකුසුමයන් 5 බිමැ අතුට ඒ ඒ තන්හි පද්මෝත්පලපුණ්ඩරිකාදීන් යුක්ත සුවඳ දිය පිරූ 6 පූර්ණණඝ තබවා7 තුමු දිව්ය්කුමාරයකු මෙන් සර්වා‍භරණයෙන් සැරැහී 8 මනා කොට සරහන ලද උතුම් වූ ආසනයක් මත්තේ හිඳ තමන්ගේ භාය්යා ු වන් ද කනකකටකරසනානුපුර9 තාඩඞ්කවලයතිසරපට කොණ්ඩමල් ආදි වූ නොයෙක් ආභරණයෙන් දෙවඟනක මෙන් සරහා රා පීරූ රා ඔඩමක් අතට දී දකුණත්පසැ සිටුවා එපරිද්දෙන් ම සැරැහුණා වූ 10 දෙවඟනන් බඳු වූ නොයෙක් සියගණන් ස්ත්රීවන් හා නානාප්රුකාර ආයුධ හා සුවඳ ම්ල කලප් ද අටමඟල සොළොස් මහල ආදිය අල්වා ගෙන පිරිවරා සිටිනා සේ සලස්වා නෘත්ය්ගීතවද්යායෙහි දක්ෂන වූ නාටකජනයන්11 කැඳවා කැමැති පරිද්දෙන් බෙර ගසන නටන දිව්යගසභාවක් මෙන් ද ස්වභාවයෙන් ම ශ්රීක කාන්තාවට වාසස්ථාන වු ප්රානසාදයක් මෙන් ද

1. ඉසුරුමුනු - 2. වරදමක් 3. සුදුවැලි 4. දෙව ඉද්ද 5. -කුසුම යෙන් 6. පිරි 7. තබ්බවා 8. සැරසී 9. රසු - සර 10. සැරසුණා වූ 11. නාටකයන්.

ගොඨයිම්බර වර්ගුය 575

අලඞ්කාර කොට ඒ ඒ තන්හි තියුණු වූ රා පිරූ කළ කොතල මහසැළ බඳුන් ආදිය තබවා1 මත්ස්‍යමාංස ඉඟුරු ලුණු ආදි වූ උපකරණ රැස් කරවා තබවා1ගෙන රා බොන්නට පටන්ගත්හ.

ඒ ක්ෂටණයෙහි රිටිගලැ වසන ජයයෙන නම් වූ යක්ෂායෙක් නොයෙක් සියගණන් යක්ෂෂයන් විසින් පිරිවරන ලදු ව තාම්බ්රැපර්ණී නම් වූ අමුසොහොන බලා යනුයේ සුවඳමල් ආදියෙහි සුගන්ධපය හා නෘත්ය ගීතවාද්යපදියෙහි 2 ශබ්දය ද අසා ඒ දසාව3 බැලුයේ දිව්ය‍විමානයක් මෙන් සරහන ලද සුරාපානමණ්ඩලය දැක අහසින් බැස තමාගේ යක්ෂයසෙනාව හා සමඟ මණ්ඩපයට වැද බලනුයේ ගොඨයිම්බරයන්ගේ භාය්යායෙහ ව දැක උන් කෙරෙහි පිළිබඳ සිත් ඇති ව එ ම ස්ත්රි්යගේ ඇඟැ ආවෙශ විය. ඕ තොමෝ එකෙණෙහි අල්වාගෙන සිටි රාඔඩම බිමැ හෙළා විසංඥ ව ඈතැ මෑතැ පෙරළෙමින් මුඛයෙන් සුදුපෙණ පිපත් කොට විරුදධ ව පෙරැළීයා වූ ඇස් ඇතිව උඩැ බලා හොත්තී ය.

එකල්හි ගොඨයිම්බරයා එපරිද්දෙන් හොත්තා වූ භාය්යාඛය ව දැක දොම්නස් ව හුනස්නෙන් නැගී පරීක්ෂා් කොට බලා යක්ෂයයා ආවෙශ වූ බව දැන මහත් වූ අභිමාන උපදවා කිපී කියනුයේ එම්බල කොල දුෂ්ට සොර අශක්ෂිාත යකකොල්ල, නො පෙනී සිට කුමක් පිණිස මාගේ භාය්යාබ ව ට ආයාස කෙරෙහි ද? ඉදින් පෙනී සිට මෙබඳු දෙයක් කෙළෙයි නම් ‍ම‍ාගේ වම්පයින් ගසා මරා භස්ම කොට අළු පමණකුත් නො තබමි, එම්බල යක්ෂකය, සැබැවින් තෝ පිරිමියෙක් වී නම් තාගේ පිරිමිකම් බලමි. දෘශ්යෂ මානරූපයෙන් මෙසේ පලා වර, එසේ වී නම් දෙදෙනා යුද්ධ කළ කලැ ජයපරාජය දැක්ක හැක්ක වේ දැයි කී ය.

කියන ලද මැයි,

“අරෙ දාස මහචොර, යක්ඛසිකඛිතචෙටක, අදිස්සමානකො හුත්වාජ , දාරං මෙ කිං විහඤ්ඤයි.

දිස්සමානෙන ‍කායෙන, කරොති කම්මමීදිසං, සියා තෙ දෙහතො භය්මං, වාමපාදෙන පොඨිතෙ

යදි ත්වාංෙ පුරිසො යක්ඛ, පස්සාමි තබ පොරිසං, දිස්සමානො ත්වතමාගච්ජ, උහො යුද්ධ කරොමසෙ” යී.

එ බස් අසා යක්ෂතයා මහත් වූ අභිමාන උපදවා ඇගේ ශරීරයෙන් පහ ව ක්රෝධයෙන් දිලිහී අඤජතපර්වමතයක් මෙන් 2 මහත් වූ

1. තබ්බවා 2. නෘත්යදගීතාදියෙහි 3. දිසාව 4. සේ.

576 සද්ධර්මාවලඞ්කාරය

කළු ශරීරයක් මවා මහත් වූ දරුණු දළදෙකක් ඇති ව ගිනි ගත් යවටදෙකක් මෙන් අතිරක්ත වු ඇස් දෙකක් බමවබමවා භයංකාර රූපයෙන් පෙනී1 සිට එම්බල කොලුපැටව, තොයින් මා හා සමඟ යුද්ධ කෙරෙති දැයි මෙසේ ගොඨයිම්බරයන් තැති ගන්වා බෙණෙමින් එම්බල පැටව, මා මෙසේ වහයි කී කලැ මේ යක්ෂතයා භය ගෙන පලා යෙයි සිතා දොඩයි ද ? එසේ එකවිටෙ කත් නො සිතව. ඒ ඒ තැනැ අඬ ගසා ඇවිදින අඥාන වූ කැනහිල්ලු කෙශරසිංහයන් පරදවා කවරකලෙකැ ජය ගතුතු ද ? කෙශරසිංහයන් පරදවා ජය ගන්නා කැනහිල්ලු නැත් ම ය. එපරිද්දෙන් ම මා හා සමඟ වාද කොට ජය ගත්තා වු සත්ත්වහයෙක් කිසිකලෙකත් නැත් ම ය. ඉදින් වාදයෙක් පැමිණියේ වී නම් ඇම තන්හි ම මා ජය ගන්නා හෙයින් මා ජයසෙන ය යි නම් ලත් බව සියල්ලෝ ම දනිති. එබැවින් මේ තාගේ නිෂ්ඵල වාසිබස් 2 තබාපියා ඉතා බොහො ව කටට ආ තන් නො දොඩව. එම්බල පැටව, ඇතකු හා ‍වාද කොට ජය ලද්දා වූ සාපැටවෙක් බැණ නො නැගී හිඳුව යි කී ය.

කියන ලද මැයි :-

“අහො භයන්තී මෙ යක්ඛා, තව සුත්වාව න නාසිතං , නදං බාලසිගාලො කිං. කදා ජෙස්සති කෙසරිං.

කදාචි කොචි සං සත්තො , පරාජෙසි නවාගතො3 ලද්ධජයතතා සබ්බත්ථත , ජයසෙනොනි මං විදුං

මා තුව්ජගජජනං ගජජ, මා ත්වංෙ විප්පල පිල්ලක, යසච්ඡා පො කදා යුද්ධෙ, ජයං ලහති හත්ථිිනා” යී

මෙසේ යක්ෂ යා කී වහසිබස් අසා ගොඨයිම්බරයෝ කියන්නාහු, එම්බල යකෂය, මම මහත් වූ ශරීරයක් ඇති යක්ෂරයෙකිමි ඉතා බොහෝ කොට වහසි නො කියව. එක සූය්ය්ීරයමණ්ඩලය උදයගිරි4 මුඳුනෙහි උදා වූ ඇසිල්දලෙහි මුළුලොවැ5 පැතිර සිටි ඝනාන්ධ්කාරය කොයි පාල යේ ද. ඉරු ආලෝක කළ ගමනේ ම අන්ධදකාරය අන්තර්ධානන වෙයි. එම්බල, ඒ තමා කු‍ඩා වී නමුත් කගවෙසණුන්ගේ 6 අගින් හෝ7 ස්වල්ප මාත්රා වූ විදුරු ඇරැගෙන හෝ මහමෙර8 වී නමුත් විද පළා9 පියති. එබදු මහත් පර්ව තයෝ සාර වූ වජ්‍රයට කිසිවක් කොට ගත නො හෙති.

1. පෙතිපෙතී 2. වහසිබස් 3. මමාගතො - (රස) 4. උදාගිරි 5. මුළුලෝ 6. කගවෙහෙණුන්ගේ 7. අගින් හා 8. ඇරැගෙන මහමෙර 9. පළවා.

ගොඨයිම්බර වර්ගතය 577

එපරිද්දෙන් ම තාගේ මහත් වූ ශරීරබලය මාගේ පසැ එක ඇඟිලි පර්ව යෙකින්1 විනාශයට යෙයි, මා හා සමඟ යුද්ධයට පලා වර යි2 කීහ.

එසේ හෙයින් කියන ලදී  :-

“යකෙඛා අස්මි මහදෙහො, අලං තෙ ඉති ගජ්ජනං, උගගතෙ සුරියෙ එත්ථහ, අන්ධතකාරො කුහිං ගතො.

බග්ගමිහවිසාණෙන, පරිත්තවජිරෙන වා, මෙරුං හනනති නො මෙරු, කිඤචි සකෙකාති කාතවෙ.

තව දෙහබලං යක්ඛ, මමෙකඞ්ගුලිපබ්බතො, විලයං යාති එහ ‘ජ්ජ, යුජ්ඣදානි මයා යහ” යී.

මෙසේ ගොඨයිම්බ්රයන්ගේ වහසිබස් අසා යක්ෂියා කියනුයේ එම්බල ගොඨයිම්බරය, තා හා සමඟ මා කරන්නා වූ යුද්ධය බලන්නට නිසිකෙනකුත්3 නැති ව තිබියදී 4 මෙ තන්හි මා කරන යුද්ධයෙක් නැත. දැන් මම තාම්බ්රිපරණි නම් වූ අමුසොහොනැ සමිපයට යෙමි. එ තන්හි මහත් වූ යක්ෂ. සමාගමයෙක් වෙයි. එ තන්හිදී තට යක්ෂ යන්ගේ බලත් මෙසේ වනැයි ඉඳුරා දැනෙන පරිද්දෙන් තට මාගේ බල දක්වන්නෙම් වේ දැයි දැනෙන පරිද්දෙන් තට මාගේ බල දක්වන්නෙම් වේ දැයි කියා යළිඳු වහසිබස් කියනුයේ 5 එම්බල ගොඨයිම්බරය, ඉදින් තෝ පිරිමියෙක් වී නම් පලා වර. මෙයින් සත් වන දවස් තාම්බ්රෝපර්ණිසුසානයෙහි මහයක් සෙනඟ බලබලා සිටියදී අපි6 දෙදෙන යුද්ධ කරම්හ. මෙතැනැ අප දෙදෙනාගේ ඡයපරාඡය දෙක දක්නෝ කවුරු දැයි කීය. ඉදින් තෝ යුද්ධ කරනු කැමැත්තෙහි 7 වී නම් තාගේ ඇති වස්තු සියල්ල ම බලා සමත්වා 8 මව්පිය බෑබූන් හා9 පුත්රගදාරාදීන්ට දුනමනා දෙය දී පරලොවට කළ මනා සුචරිත ධර්මද පුරාගෙන සටනට පලා වර යි කී ය.

එසේ හෙයින් කියන ලදී :-

“නත්ථි් ‘දිනි තයා සද්ධිං , සඞ්ගාමො ගොඨයිම්බර, පුරිසො ත්වංක යදි ආගච්ජ, ඉතො සත්තමවාසරෙ.

තම්බපණ්ණිසුසුනසමිං , මහායක්ඛසමාගමෙ, යුද්ධං හොතු උගින්නං නො, කො ‘ධි’ ක්ඛති ජයා ජයං .

1. ඇඟිල්ලෙකි න් - ඇඟිලි පර්ව්තයෙකින් 2. - ව‍රෙයි 3. - කෙනකුන් 4. තිබැදී 5. වහසි කියනුයේ 6. අප 7. කැමැත්තේ 8. සියල්ල ම සමත්වා 9.බෑබූන් ආදින් හා. 19

578 සද්ධර්‍ආදාලඞ්කාරය

සංපතෙයයං විචාරත්වා්, කත්වාවන ඤාතිසඞ්ගහං, පරලොකවිධිං කත්වා්, යුද්ධායා ‘ගමනං වරං” යි.

මෙසේ යක්ෂා කී කාරණා අසා ගොඨයිම්බරයෝ කියන්නාහු එම්බල , තා සේ වූ එක යකෙක් මට කුමක් කෙරේ ද ? එකතැනට පැමිණි විටැ එ දවස් කළමනා කාරිය මම දනිමි. දැන් ම තෝ නන් නො දොඩා1 පලා යව යි කීහ. එ බස් අසා යක්ෂරයා තාම්බ්රේපර්ණිසුසානයට ‍ගොස් බොහෝ යක්ෂායන් රැස් කරවාගෙන ගොඨයිම්බරයන් හා තමා යුද්ධ කරන සේ වහසි කියා සත් වන දවස් ගොඨයිම්බරයන් එන පෙරමඟ බලබලා සිටගත. එකලැ ගොඨයිම්බරයෝ පළමු කී පරිද්දෙන් ම සත්දවසක් මුළුල්ලෙහි මහත් වූ ශ්රීබසම්පත් අනුභව කොට සත් වන දවස් යක්ෂයයා කියාගෙන ගිය වහසි සඳහන් කොට තමා ඇඳි කඩින් පටක් එකාංස කොට පෙරවාගෙන උදාසන්හි ම 2 එතන්හි යන්ට නික්මිණ. ඔහු යන මහැ ඒ ඒ තන්හි සිටියා වු යක්ෂහයන් හා දෙවතාවෝ ඔහු දැක දෘශ්යිමානරූපයෙන් සිට එම්බල පින්වත, කොයි යෙයිදැයි විචාළහ. එ බසට ගොඨයිම්බරයෝ කියන්නාහු ජයසෙන නම් යක්ෂියා තමා හා යුද්ධයට මා කැඳවයි. එසේ හෙයින් ඒ යක්ෂාහ හා යුද්ධයට යෙමි යි කීහ.

එ බස් අසා දෙවතාවන් හා යක්ෂයයෝ කියන්නාහු කීමෙක්ද තෙපි කිසියම් අපාසුවෙකින් මොහී ව ගීයා ද ? මෙසේ ම තෙපි නුවණමඳ කෙනෙක් ද? මිනිස්ලොවැ වසන්ට නිසි තොපගේ කුසල් ගෙවී ගියේ ද ? තොපට වැඩ පසස්නා යහළු මිත්රන කෙනෙක් නෑසියකෙනෙක් වත් තමාට නැද්ද ? එසේ වූ නෑසියමිත්රුකෙනෙක් ඇත් නම් මේ යකුන් හා යුද්ධ කිරීම ‍කටයුතු නොවන්නේ ය යි නො වළකද්ද ?3 මනුෂ්ය යන් තබා මහත් වූ බලසම්පන්න යක්ෂනයෝ පවා ඔහු පරදවාගත නො හෙති. පළමු යක්ෂය සෙනාව හා යුද්ධයක කළ කලැ ඔහු ම ජය ගන්නා හෙයින් ඕහට ජයසෙන යක්ෂ යා ය යි කියති. මෙසේ වූ යක්ෂුයා හා යුද්ධයට යන තොපගේ ජිවිතය තොපට අප්රි ය දෝ හෝ යි සිතම්හ. තොපගේ සියලු සම්පත්තියන් බන්ධු වර්ග යාත් අද පටන් තොපට නැති වන්නේ4 වේ ද? එසේ හෙයින් චණ්ඩපරුෂ වූ ඒ යක්‍ෂයා හා යුද්ධ කරනු කැමැත්තෙහි වී නම් පලා ගොසින් තමා හා සමාන මිනිසකු හා යුද්ධ කරව යි කීහ.

¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬ 1. මැත නොදොඩා 2. උදාසනක් සේ 3. යුද්ධයට යාම යුතු නොවෙයි කියා නොවළකද්ද

ගොඨයිම්බර වර්ගසය 579

එසේ හෙයින් කියන ලදි :-

“මොහො තෙ ආවිසී කින්නු , කින්නු අඤ්තාණකො වසි, ‍ජිවලොකස්ස වාසාය, පුඤ්ඤං ඛීණං නු තෙ ඉධ.

න විජ්ජන්ති නු තෙ මිත්තා, අත්ථීකාමා ‘ථ ඤාතකා, යෙ තං ඉමං නිවාරෙන්ති, අකන්ත බ්බමිදං ඉති.

යක්ඛා ‘පි බලවා එතං, න සකෙකානති පරාජිතුං , ගණහාතිති ජයං නිව්චං, ජයසෙනෙති වුච්චති.

මඤඤාමහෙ මයං තුය්හං. ජිවිතං අප්පියං ඉති , සම්පතතියො ච බන්ධූං ච, අජ්ජතග්ගෙ න සන්ති තෙ.

අලමෙතෙන යුද්ධෙන, යක්ඛෙන ථරුසෙන තෙ, ගච්ජ සමානජාතීහි, යුද්ධං තෙ සාදිසං සදා” යී.

මෙසේ දෙවතාවන් හා යක්ෂ යන කී අවවාද අසා ගොඨයිම්බරයෝ කියන්නාහු එම්බා මෙ තැනැ රැස් වූ දෙවියන් හා යක්ෂෝයෙනි, මා කියන්නක් අස්ව්, යම් තාක් ඉර නො පායා නම් ඒ තාක් කල් කදෝපැණියෝ බලවත් 1 වෙති. ඉරු ආලෝක කළ ගමනේ ම කදෝපැණියන්ගේ ආලෝක තබා ඌ තුමුන් නිසෙසාහ ව නො පෙනෙන්නාහු ම ය. එම්බා, සමහර ළදරුවෝ ළාබාලයෝ 2 බලසම්පන්නයම්හ යි එඬරු ගස් කෙහෙල්ගස් ඇන බිඳ හෙළා ගෙන සමර්ත්ථකම් දක්වා පැලැඹි ඇවිදිති. එසේ වූ මො‍ළබාලයෝ තදපද අර ඇති කිහිරිගස් ඇන එළන්නා තබා ළංවියත් නො හෙති. හේ මතු නො වෙයි. දෙසැලිස්දහසක් යොදනින් මත්තෙහි අහසැ යමින් සිටි කුඩා ඇල කඳුරු3 ගං හෝ හෙප්වලැ දිය සිඳුවා වියළාපියන සූය්ය්ි දිව්ය පුත්ර තෙමේ අවුත් දියෙහි ගිලී මහමුහුදැ දිය වියළාවිය නො හෙයි. තවද ස්වල්ප වූ මකුළුහූ ළදලු ලියපලු ආදිය සොලවමින් ගසාගෙන දිවන මහසුළඟ මහමෙර ‍සොලවාලිය නො හෙයි. එම්බා යක්ෂවයෙනි, ජය සේනයා පළමු (බලවතකු නුදුටු හෙයින ) † තමාට4 බලවත් කෙනෙක් 5 නැතැයි සිතයි 6 දැන් නොබෝඇසිල්ලෙකින් ම‍ාගේ බල දක්වා බලවතිමි යි යන ඔහුගේ අභිමානය තබවන්නෙම් වේ දැයි කීහ.

එසේ හෙයින් කියන ලදී :-

“මය්හ ‘ම්පි වචනං සබ්බෙ, සුණන්තෙ ‘ත්ථබ සමාගතා, යාව නො ‘දෙනි සො සුරියො, ඛජිජොතො බලවා භවෙ.

1. බලවන්ත 2. බාලයෝ 3. කඳුරැලි 4. තමා 5. කෙනෙකුන් 6.සිතෙයි † ‍වරහන් .තුළවු ‍ෙකාටස පිටපත්හි නැත

580 සද්ධර්‍ ාලඞ්කාරය

ජින්දි ත්වා කදලෙරණඩසණඩං ජුමහති මාණවො, තථා න ජුම්හතෙ සාරං, පත්වාංන ඛදිරං වනං.

බුද්දාවාඩනදීවාපී, සොසෙ‍නෙතා ‘යං දිවාකරො, නිමමුජ්ජිත්වාාපි තාපෙතුං, න ස‍කකොති මහණණවං.

ජින්දංා මක්කටසුතතානි, චාලයං බාලපල්ලවෙ, වායමානා ‘නිලො නෙව, මෙරුං සකෙකාති කම්පිතුං.

මඤඤතෙ සො ‘හං බලවා, අදිස්වා බලවං පුරෙ, දිස්වාන බලවං අජජ. තමපි මානං ජහාති සො’ යී .

මෙසේ වහසි කියා එම්බා, මා පරදිතී 1 නො සිතව, අද මා ජයසෙනයාට ලන පහර මම් ම වේද දන්නෙම්2 යී කීහ. එ ම යක්ෂ සමාගමයට ආවා වූ ජයසෙන නම් යක්ෂමයා ද ගොඨයිම්බරයන් දැක සමීපයට ඇවිත් යුද්ධයට කැඳවී ය. ගොඨයිම්බරයන් දැක සමීපයට ඇවිත් යුද්ධයට කැඳවී ය. ගොඨයිම්බරයෝ ජයසෙනයක්ෂයයා සමීපයෙහි සිට ව‍ටැ සිටි යක්ෂධයන්ට කියන්නා තෙමේ ම මා ළඟට ඇවිත් යුද්ධයට මා කැඳවයි. අප දෙදෙනාගේ ජයපරාජය බලාගන්ව 3 මේ ජයසෙන නම් යක්ෂයයාට මාගේ දකුණුපසින් වේ ව යි දැතින් වේව යි පහරක් නො ගසමි. මෝහට කළමනා කටයුතු දන්නේ මාගේ වම්පයැ සුළැඟිල්ල ය යි වහසි කියා මහත් කොට අත්පො‍ළසන් දී එම්බල ජයසෙනය, මියගිය එකකු සේ කටැ කෙළ සිඳී බලා සිටින්නේ කිම් ද? පලා වර ? අද තාගේ පිරිමි කමුත් මාගේ පුරුෂවික්රලමයත් තෙල සිට යක්ෂීසෙනාවට දැක්වූව මනා වේ දැ යි කීහ.

එසේ හෙයින් කියන ලදී  :-

“සුණනතු වචනං මය්හං. යක්ඛා එත්ථෙ සමාගතා, න මය්හං කිඤ්චි දොස ‘ත්ථිය , උදික්ඛන්තු ජයාජයං.

මයා දක්ඛිණපාදෙන, උභොහත්ථෙ‍න වා පුන, ජයසෙනො නාමයං යක්ඛො , ඵුසිතුං නෙව අරහති.

වාමපාදස්ස මය්හං තෙ, අග්ගඅඞ්ගුලියො පන, කන්තබ්බමස්ස ජාන න්ති , වත්වාඞන පොඨයං භුජෙ.

අව්ගෙසි යක්ඛ මා ‘ගච්ඡ , කිං තිට්ඨසි මතො වීය, අජ්ජ තෙ පුරිසාකාරං, පස්සතු මම වා තුවන්ති” යී.

1. පරදිනෙයි 2. දන්නෙමි 3. බලාගන්ව

ගොඨයිම්බර වර්ග ය 581

මෙසේ ගොඨයිම්බරයන්ගේ වහසි අසා ජයසෙන නම් යක්ෂවයා මහත් කොට හඬ ගසා අත්පොළසන් දෙමින් දිවගෙන ‍අවුත් වත. එකලැ ගොඨයිම්බරයා එ තන්හි සිටියා සේ ම වෙග දනවා1 අසූඅතක් උස අහසට පැන තමා වම්පයැ සුළඟිල්ලෙන් යක්ෂේයාගේ හනුවට ගැසී ය. එකලැ යක්ෂමය‍ාගේ හිස සිඳී පිටපත්ලෙන් ගසා දැමූ තල්ගෙඩියක් සේ අඬසතක් පමණ තැන් ගොස් බිමැ හිණ. එකෙණෙහි එ තන්හි රැස් වූ යක්ෂකසෙනාව එකපැහැර දහස්ගණන් ඔල්වරහඬ රැස් වූ යක්ෂඑසෙනාව එකපැහැර දහස්ගණන් ඔල්වරහඬ ගසමින් කොලාහල පැවැත්වූහ. එම්බල 8 ගොඨයිම්බරය. තෙල තාගේ බලයෙක් නො වෙයි. කාශ්ය පබුදුන් සමයෙහි සඞ්ඝයා වහන්සේ උදෙස‍ා දුන්නා වූ පායාසදානයෙහි බලය යි කියා දහස්ගණන් දෙවතාවෝ එකපැහැර සාධුකාර දුන්හ. මෙසේ යක්ෂදයාගේ හිස ගසා දමා ලබන ලද ජය ඇති ගොඨයිම්බරයෝ මහත් වූ උත්සවයෙන් ගෙට අවුදින් 3 සත්දවසක් මුළුල්ලෙහි ජයපානය බී සුරාමදයෙන් මත් ව නොයෙක් සියගණන් ආයුධ ගත මහසෙනඟ පිරිවරා බෙර ගසන 4 නටන ගී කියන5 නාටකජනයන් ඉදිරි කොට ජයහෙරිඝොෂාවෙන් දසදික් පුරමින් මහනහර වසත්රාගභරණයෙන් දෙවිකුමරුවකු සේ සැරැහී රජ්ජුරුවන් දකිමි. ගොස් නුවරැ වීථිමධ්යායට පැමිණියහ.

රජ්ජුරුවෝ ඒ මහත් වූ කොලාහලශබ්දය අසා මේ කුමන කාලහලයෙක් දැයි අමාත්ය යන් විචාළහ. එ බසට ඇමැතියෝ මහරජ, ගොඨයිබරයා රිටිගලැ වසන ජයසෙන නම් යක්ෂායා හා යුද්ධ කොට ජය ගොන සත්දවසක් මුළුල්ලෙහි මහත් වූ උත්සවයෙන් ජයපානය බී රාමදයෙන් 6 මත් ව නුඹ වහන්සේ දක්නට එන්නේ ය. ඔහු තමාගේ සෙනාව පිරිවරා ජයබෙර ගස්වා ගෙන එන ‍කොලාහලය යි කීහ. රජ්ජුරුවෝ රා බී මත් වූ බව අසා ඔහු මෙ තනට වැද්ද නො දෙවයි අමාත්යයයන්ට නියොග කළහ. අමාත්ය යෝ එපරිද්දෙන් ම ඔහු රජගෙට වැද්ද නුදුන්හ. ගොඨයිම්බරයෝ රජ්ජුරුවන්ගේ නියොගයෙන් ඇතුළට වැද්ද නුදුන් බව අසා මෙ තැන් පටන් රජ්ජුරුවන් වහන්සේ නැවැත දැක්මෙක් නැතැයි කියා පෙරළා තමන් වසන ගෙට ගොස් පුත්රසදාරයන් හා පරිවාර ජනයන්ට කළකිවමනා කටයුතු නිෂඨා කොට එ දවස් ම නුවරින් පිටත් ව දොළොස්යොදුන් දුරුකතර ගෙවා මණිනාග

1. දන්වා 2. පැවැත්වූහ දෙවතාවෝ එම්බල 3. ඇවිදින් 4. ගසන්ට 5.කියන්ට 6. සුරාමදයෙන්

582 සද්ධර්‍ ාලඞ්කාරය

දිවයිනට ගොස් එතැනැ සිට ගොළුමුදුඳට පැන සුවිසි යොදුන් පමණ තැන් මුහුඳ තැන් මුහුඳ පීනාගෙන ගොස් කාවීරප්ට්ටනමට ගොඩනැඟි පටුන්ගමැ මිනිසුන් දැකැ බුද්ධපුත්රග වූ සිල්වත් ගුණවත් සඞ්ඝයාවහන්සේ කොයි වසනසේක් දැයි විචාළහ.

එකලැ එම්බල පින්වත, හිමාලයේ දොළොස්යොදුන් පබ්හාරයෙකැ වාසය කරන්නා වු භික්ෂූතන්වහන්සේ අහසින් අවුත් මෙ තනට බැස ගමැ ඇවිද ආහාර සාඟා ගෙන පෙරළා මෙ තනට ඇවිත් ඍද්ධාබලයෙන් අහසට නැගී තමන්වහන්සේ 1 වසන හිමාලයට ම වඩනසේකැයි කීහ. ගොඨයිම්බරයෝ උන්ගේ බස් ගිවිස හිමාලයට අභිමුඛ ව නික්මුණාහු ඒ රහතන්වහන්සේ නිරන්තරයෙන් සිගන ගමෙකැ මිනිසුන් දැක භික්ෂුහන්වහන්ේසේ කොයි වසනසේක් දැයි විචාළහ. එතන්හි මනුෂ්යකයෝ ද සඞ්ඝයාවහන්සේ ගමට ඇවිත් බැස අහර සිඟාගෙන අහසින් හිමාලයට යන බව කීහ.

මෙපරිද්දෙන් ම දුටුදුටුවන් අතින් විචාරවිචාරා සඞ්ඝයාවහන්සේ ළඟට යන්නාහු දෙපිටින් බිඳගෙන හුණු ප්රවපාත ස්ථානයෙකැ පබ්හාරයක් දැක එ තනට බැස උ‍ඩැ නැගී රහත් නො ව යා නො හැකි ඉතා රම්යා වූ විහාරයක් දැක භික්ෂූුන්වහන්සේ නො දැක ජීවත්වීමට වඩා මියයාම යහපතැයි සිතා පබ්හාරාන්තරයට පිනූහ.2 එකලැ රහත්තෙරකෙනකුන් වහන්සේ පබ්භාරය අතුරෙහි වැටෙන්නා වූ ඔහු දැක අත් දික් කොට දැතින් අල්වා ගෙනවුත් තමන්වහන්සේ සමීපයෙහි3 ඉන්ට සලස්වා පිනවත් උපාසකය, මෙ තනට කුමක් පිණිස අවු දැයි විචාළසේක. එකලැ ගොඨයිම්බරයෝ තමන් ආ කාරණා ආදියෙහි පටන් විස්තර කොට කීහ. තෙරුන්වහන්සේ ඔහුගේ අභිප්රාආය දැන දැළිරවුළු කප්වා 4 ඉසැ කේ බහවා මහණ කොට කර්ම ස්ථාන දුන්සේක. එකල්හි ඒ ගොඨයිම්බරයන්වහන්සේ මහණ වූ නොබෝදවසෙකින් ම විදර්ශුනා වඩා රහත්බවට පැමිණ මෙසේ ප්රීවතිසැපයෙන් දවස් යවනසේක් :-

“සඞ්ගාමසො‍ණ්ඩො පරසත්තුමද්දනො සුරො ව විරො බලවා පරාභිතු, රුදදස්ස යක්ඛස්ස සිරං විනාසයිං කිලෙසසීසං ච තතො විනාසයිං”

යන මේ ගාථාවෙන් උදන් අනා වදාළසේක. මෙසේ ශ්ර:ද්ධාවන්ත සත්පුරුෂයෝ5 සිල්වත් ගුණවත් තැන් පරීක්ෂාේ

1. වහන්සේලා 2. පබ්භාරාත්තරයට ගොස් පිනූහ 3. -වහන්සේ වසන සමීපයෙහි 4. කප්පවා 5. සත්පුරුෂයන්

‍ෙගාඨයිම්බර වර්ග.ය 583

කොට පූර්විජාතියෙහි දන් දී එයින් ජනිත වූ ඉෂ්ටවිපාකයෙන් දිව්ය මනුෂ්යඒසම්පත් විඳ මතු නිවන්පුරසිරි විඳිතියි 1 දැන (එබඳු පින් කරන්ට)* උත්සාහ කළ මැනැවි.

කියන ලදුයේ මැයි  :-

“දත්වාේ පුරෙ යතිවරෙ සුවිචෙය්යන දානං භුත්වා්න දෙවවිහවං ච මනුස්සභුතිං , කත්වාාන සාසනවරස්ස ච පග්ගහං තෙ2 අනෙත ලහනති සුජනා අමතම්පි එවං” යී

මේ මෙහි පළමු වන ‍ගොඨයිම්බරවස්තුව ය.

____________

58. ථෙරපුත්තාභයවස්තුව

‍

 	තව ද මෙහි දෙවන ථෙරපුත්තාභයවස්තුව නම් කවරැ යත් ? හේ මෙසේ දතයුතු. කෙසේ ද යත් ? 

අප මහාගෞතම බුදුන් බුදු වන්නාට3 පළමු මෙ ම කල්පයෙහි බුදු වූ කාශ්යාප නම් සම්යටක් සම්බුද්ධයන්වහන්සේගේ ශාසනය4 පවත්නා සමයෙහි මතු කියන ථෙරපුත්තාභය නම් යෝධයාණෝ එක්තරා කෙළෙඹිපුත්රනයක් හට පුත් ව ඉපද වැඩිවිය පැමිණ කටයුතු දන්නා අවස්ථාවෙහි විහාරයට ගොස් බණ අසා බුදුසස්නෙහි පැහැද ශ්රුද්ධාවන්ත ව සඞ්ඝයාවහන්සේට ආරාධනා කොට මෙනම් දෙයෙක් මෙහි නැතැයි නොකියන පරිද්දෙන් නොයෙක් උපකරණ සපයා මහදන් දී එ තැන් පටන් විසිදහසක් අවුරුදු මුළුල්ලෙහි ක්ෂීපරපායාසයෙන් ලහබත් තබා දී අනිකුත් බල වඩනට නිසි බොහෝ පින්කම් කොට දෙව්ලොවැ ඉපද නොයෙක් දහස්ගණන් දෙවස්ත්රීසන් විසින් පිරිවරන ලදු ව සත්රුවන්මහපායෙකැ වෙසෙමින් එක් බුද්ධාන්තරයක් මුළුල්ලෙහි මහත් වූ දිවඉසුරු විඳ එයින් චුත ව අප බුදුන් පිරිනිවි පසු මේ ලඞ්කාද්වීපයෙහි රුහුණුරටැ කෙළපව්6 නම් පර්වුතසමීපයෙහි කැතිගමැ රොහණ නම් සිටාණන්ට6 පුත් ව උපන.

1. විඳින්ට 2. පග්ගහත්තො 3. වන්නට 4. සර්වීඥශාසනය 5. කොටගල -(ථූප) කොටපබ්බත - (මහා. හා රස) “‍‍කොටපබ්බත” යි ද ඇතැම් පිටපත්හි එයි. 6. කෙළෙඹියක්හුගේ - (ථූප) රොහණගණපති - (මහා. හා රස) * වරහන් තුළ වූ කොටස පිටපත්හි නැත.

584 සද්ධර්‍ුළාලඞ්කාරය

ඉක්බිති ඕහට දෙමවුපියෝ ගොඨාභයරජ්ජුරුවන්ගේ නමින් 1 ගොඨාභය නම් තුබූහ. 2 එ තෙම වැඩිවිය පැමිණ දසදොළොස්ඇවිරිදි අවස්ථාවෙහි ඇතුන් දසදෙනකුට බල ඇත්තේ ය. සතර පස්දෙනකු විසින් ඔසවාලිය නොහෙන. 3 පටගල් කෙළනා පන්දුවට සේ4 ඔබිනොබැ ඔසවාගෙන සරු නැතිව දමන්නේ ය. සොළොස්ඇවිරිදි කලැ ඔහුගේ පියාණෝ අටතිස්අගුල් වට ඇති වඩුවෙන් සොළොස්රිය්න දිග ඇති යගදාවක් කරවා දුන්හ. ඒ යගදාවෙන් තල් පොල් ගස් ගසා5 හෙළයි. එසේ හෙයින් ගොඨාභයයොධයා ය යි ප්ර සිද්ධ වී ය.

කියන ලදුයේ මැයි මහාවංශයෙහි :- “කොටපබ්බතසාමන්තො 6 , කත්තිගාමම්හි ඉස්සරො, රොහණො නාම ගහපති, ජාතං පුත්තකමත්තනො

සමානනාමං කාරෙසි, ගොඨකාභයරාජිනො, 7 දාරාකො සො බලී ආසි, දසද්වාදසවස්සිකො,

අසක්කුනෙය්යලපාසාණෙ, උද්ධත්තුං චතුපඤ්චගි, කීළම‍ානො ඛිපි නදා, යො කීළාගුළකෙ විය

තස්ස සොළසවස්සස්ස, පිතා ගදමකාරයී, අට්ඨතිංසඞ්ගුලාවට්ටං , සොළසහත්ථීදිඝකං.

තාලානං නාළිකෙරානං , ඛන්ධෙත ආහව්ව තාය සො, තෙ පාතයිත්වාෙ තෙනෙ’ව , යොධො සො පාකටො අහූ” යී

එකලැ ඔහුගේ පියාණෝ මහාසුමන 6 නම් මහතෙරුන්වහන්සේගෙන් බණ අසා ගිහිගෙයි ආදීනව හා මහණ වීමෙහි අනුසස් දැන මහණ වනුවෝ මාගේ පුතණුවෝ අස්ථානයෙහි නො නසිත් ව යි ‍සිතා පුතණුවන් කැඳවා ගෙන ගොස් දෙදෙන ම මහණ ව වසන්නාහු භාවනානුයොගයෙහි යෙදී නොබෝදවසෙකින් පියාණෝ රහත් වූහ. එසේ හෙයින් උන්වහන්සේගේ පුත් වූ අභයසාමණෙරයන් වහන්සේට ථෙරපුත්තාභ ය යි නම් විය.

ඒ සාමණෙරයන් වහන්සේ මෑතභාගයෙහි සප්පඳුරු 8 නම් ගමැ ඒ නමින් ප්රාසිද්ධ වූ විහාරයෙහි වසනසේක් සංඝයාවහන්සේ පිණිස මහත් වූ පොල් උයනක් ඇතිකළසේක ඒ

1. දෙමව්පියෝ රජ්ජුරුවන්ගේ නමින් 2. අභය නම්තැබූහ 3. නො හැති 4.පන්දුවසේ 5. තල්පොල් ගසා 6. කොටිපබ්බත - 7. - රාජිතෙ 8. මහාසුම්ම - ( මහා. හා ථූප) ථූපවංසයෙහි මහාසුම්ම තෙරුන්ගෙන් බන අසා කෙළපව්වෙහි සුමන තෙරුන් ළඟ මහණ වූ බව දැක්වේ. 9. කප්පකන්දනර - (රස.) පස්පඳුරු

ගොඨයිම්බර වර්ග ය 585

සාමණෙරයන්වවහන්සේ දවසෙකැ කිසි කටයුත්තක් නිසා ඇතුළුගමට ගියසේක. එකලැ ‍ගොඨයිම්බර නම් යොධයා රජ්ජුරුවන් දක්නා පිණිස මාගමට යනුයේ විහාරයට වැද කැටි ව යන මිනිසුන් කසපැන් බොන්නට උව මැනැවැයි* කී කල්හි පොල්ගස් අතින් ගෙන ගෙන සොලවා කසපැන් පොල් ගසින් 1 වගුරුවා විළුඹෙන් ඇන ලෙලි ගලවා කැටි ව යන්නවුන්ට දින. ඔහු කැමැති විවරක් කා බී ඉතිරිදෙය විහාරය වට මළුවේ ඒ ඒ තැනැ දමා එ ම මළුවේ ඒ ඒ තැනැ වැදහෙව නිඳන්ට පටන්ගත. එකලැ සාමණෙරයන්වහන්සේ ඇවිත් මේ කසපැන් බී පලා තළා කා 2 විහාරය සැඩි කළෝ කවුරු දැයි විචාරා ගොඨයිම්බර නම් යොධ‍යාණෝ ය යි කීකල්හි අද ඕහට තවත් බලවන්තයන් ඇති බව දක්වමි සිතා ගොඨයිම්බරයන් වැදහෙව නිඳන තැනට ගොස් තමන් වහන්සේගේ වම්පයැ දැඟිල්ලෙන් යහඬුවෙකින් බඳුවා සේ ඔහුගේ පය බදා ඇදගෙන විහාරමළුවේ ඒ ඒ තැනැ ගසමින් ඒ ඒ දිගැ පෙරළපෙරළා අදින්නට වන්සේක.

එකලැ ගොඨයිම්බරයා ඈතැ මෑතැ පෙරැළිපෙරැළි තම‍ාගේ බලයෙන් ගැලැවිගන්ට උත්සාහ කොටත් ගැලැවිගත නුහුණුයේ ම ය. එකලැ කැටි ව ගිය ඔහුගේ පරිවාරජනායෝ අපි අපි ම අරවම්හ යි දිවගෙන ගොස් පිරිවරාගත්හ. ථෙරපුතතාභය සාමණෙරයන් වහන්සේ ළඟට ආ ආ කෙනකුන් දැඟිල්ලෙන් ම ඉවතැ දමනසේක. සෙසු මනුෂ්යආයෝ උන්ගේ ඇගැ ඇගිලි වැදගත් නැත් දැක සිටි සිටියා සේ දුරු ව බැස හෙව දණ්ඩනමස්කාරයෙන් උන්වහන්සේගේ ශ්රී පාදයන් වැඳ පෙරැළී ස්වාමිනි, අරැපුව මැනැවැයි අයැද3 කීහ. යොධයාණෝ ස්වාමීනි නුඹවහන්සේගෙන් මා නෑසු පොලට පොලුත් දෙමි. පොල් උයනකුත් මවා දෙමි, මා බිමැ නොපෙරළුව මැනැවැයි යාච්ඤා කළහ. එසේ ම භික්ෂූවන්4වහන්සේ ද ඇවිත් කන්නලව් කීසේක.5 එකලැ ඒ සාමණෙරයන් වහන්සේ යොධයාණන් හැර නැගී සිටුවූසේක. 6 එතැන් පටන් යොධයාණෝ සාමණෙරයන් වහන්සේ හ විශ්වාසී ව මාගමට ගොස් රජ්ජුරුවන් දුටහ. රජ්ජුරුවෝ පළමු කී පරිද්දෙන් ම ගොඨයිම්බරයන්ට සත්කාර කොට තමන්ට සේවය කරන කථා කෙරෙමින් උන්නාහු කිමෙක් ද සගය, අනික් මෙරටැ බලසම්පන්න

1. -ගසින් ද 2. කසපැන්තළාකා 3. යාච්ඤා 4.ඒ භික්ෂූ-න් 5. කීයේ ය. 6.සිටුවුහ. * රසවාහිනියෙහි පොල්පල කන්නට වුවමනා යයි කී බව එයි.

586 සද්ධර්‍දරාලඞ්කාරය

යොධයෝ ඇද්දැයි විචාළහ. එබසට ගොඨයිම්බරයා ස්වාමීනි, කුමක් කියනසේක් ද ? සප්පඳුරු නම් විහාරයෙහි ථෙරපුත්තාභය නම් සාමණෙරයන්වහන්සේ අපට්ත වඩා ශතසහස්රපගුණයෙන් බලසම්පන්නසේකැයි කී ය.

එ බස් අසා රජ්ජුරුවෝ ‍එසේ වී නම් සගය, තෙපි ම ගොසින් කැඳවාගෙන එව යි ඔහට ම භාර කළහ. එකලැ ගොඨයිම්බර යොධයා රජ්ජුරුවන් ගෙන දුන් වස්තුව ඇරැගෙන එ තන්හි ගොස් ඒ විහාරයෙහි සංඝයාවහන්සේට දන් දී ථෙරපුත්තාභය නම් සාමණෙරයන් වහන්සේ වැඳ එකත් පස් ව හිඳ රජ්ජුරුවන් කියා එවූ ස්වරූපය කියා ස්වාමීනි, දෙමළුන්ට රාජ්යුය හස්තගත ව තිබෙන බැවින් සංධයාවහනසේගේ සිත එකඟ ව ඉඳුරා ශාසනප්ර,තිපත්ති පුරාගත නොහැක්ක. දානාදි වූ පින්කම් කොට ගතහොත් සැපසේ දිව්ය‍සම්පත් ලැබගත හැක්ක. මේ මහණදම්පිරිම් තබා සිවුරු හැර ළද බොළඳ බාල අවස්ථාවෙහි පඤ්චකාමසම්පත් විඳ පින් කොටගන්නා පරිද්දෙන් අවමැනැව. රජ්ජුරුවන්වහන්සේත් නුඹවහන්සේ දක්නා කැමැති සේකැ යි කී ය.

එ බසට සාමණෙරයන් වහන්සේ එම්බා උපාසකය, ඉතා ලැබගත නොහැක්කා වූ මෙවැනි1 බුද්ධොත්පාදකාලයක් හා මිනිසත්බවක් ලැබ සසුන් ්වැද මහණ වූ මා විසින් අත්ය න්ත නිර්මදලගීලය රක්ෂාබ කොට ඇම වේලෙහි ම අප්ර මාද ව ප්රඅතිපත්ති පුරා සංසාරදුක්ඛයෙන් ගැලැවී නිවන් පුර පැමිණෙන්ට උත්සාහ කළ මනා ම ය. 2 එසේ හෙයින බොහෝ ධර්ම ය අසා සසරැ දුග්ගන්නා වූ මම ව්ර තසමාදානය නොහරිම් ම ය. ඝනන්ධකකාරයෙහි රෑ දුටු වළෙකැ ඇස් ඇති නුවණැත්තා වූ කවර නම් පුරුෂයෙක් සියසින් බලබලා එ ම වළැ දහවල් වැටේ ද? නොවැටෙන්නේ ම ය. එපරිද්දෙන් ම සසරැ ආදීනව දුටු මම සිවුරු හැර ගිහි වෙම් ද ? නො හරිමි කීසේක.

එසේ හෙයින් කියන ලදී :-

“බුද්ධුපපාදො මසා ලද්ධො , මනුස්සත්තං තථෙව ච , අලබ්හතීයා ලද්ධා මෙ, පබ්බජ්ජා ජිනයා‍සනෙ.

විසුද්ධං පරුපූරෙත්වාල , තස්මා මෙ සීලසංවරං භවක්ඛයාය උස්සාහො, කරණීයො සදා ‘දරා .

තං වතං න ජහෙ3 කාමං , ජාතං දුක්ඛං භවා‍වටෙ, කො බුද්ධො රතතිය දිටෙඨ, දිවා ‘වාටෙ පතිස්ස ති” යි.

1. මෙවෙනි 2. මැනවි 3. තපනෙත ජහෙ.

ගොඨයිම්බර වර්ගවය 587

මෙසේ සාමණෙරයන්වහන්සේ කී වචනය අසා ගොඨයිම්බර යොධයා ස්වාමීනි, එසේ නො කිව1 මැනැව. බොහෝ දෙනා මහදියවළෙකැ2 වැටී මියමින් සිටියදී බලබලා යම් වීරපුරුෂයෙක් තමාගේ ආත්මය පමණක් රැකගෙන ගොඩැ නැංගේ වී නම් බලා සිටි ජනයෝ කිසි ‍කරුණාවක් නැති පුරුෂයෙකැයි ඕහට ඒකාන්තයෙන් ම නින්දාට කෙරෙති. පළමු ධර්ම රාජ්යඕ ය යි යන ලඞ්කාද්වීපයෙහි බොධිවරුන්වහන්සේ දෙමළු දැන් කපා නැති කෙරෙති. ඒ ඒ තැනැ දහගප් පිළිම ආදිය සිඳ බිඳ නසති. අත්යතන්තනිර්ම ලශීලාලඞ්කාරයෙන් හොබනා වූ බුද්ධපුත්රම වූ සංඝයාවහන්සේ ඒ ඒ තැනැ දෙමළුන් සිවුරු උදුරන හෙයින් බොහෝ ව්ය සනයට පැමිණ කොතනෙකැ නිරුපද්රෙ ව ඉඳ ශීලසංවරය රක්ෂාබ කොට ගනුමෝ දෝ හෝ යි ශරණාත්වෙකෂි ව ඒ ඒ තැනැ ඇවිදිනාසේක. ළැව්ගිනි ගත් වනාන්තරයක් මෙන් සියලු ලඞ්කාද්වීපය දෙමළගිනි ගෙන දාගෙන යෙයි. එ ගිනි නිවන කෙනෙකුත් නැත.

ලඞ්කාද්වීපයෙහි පළමු තල් පොල් පුවක් කොස් ආදීන් සැරැහි තිබෙන්නා වූ ගම්සියල්ල නැසී තො ගම් ව ගියේ ය. රාජ්යැවාසී බොහෝදෙනාත්3 නැසීගියහ. එසේහෙයින් සත්ත්වීකරුණා ඇති සමර්ථ සත්පුරුෂයන් විසින් ලොකශාසනය වවාගන්නා ලෙස උත්සාහ කළමනා ප්රාස්තාව ය. අප බුදුහු දිපඞ්කර බුදුන් සමයෙහි තමන් වහන්සේ ට හස්තප්රාාප්ත ව තුබූ නර්වාිණසම්පත්තිය හැර සසරැ දුග්ගන්නා සියලු සත්ත්වසයන් කෙරෙහි පතළ කරුණාවෙන් සසරට වැද පැරුම් 4 පුරා ලොවුරතුරු බුදු ව සූවිසිඅඞ්ඛ්යෙයක් සත්ත්වනයන් සංසාරදුඃඛයෙන් මුදා නිවනපුරසිරි ගෙන හැර දුන්සේක. එසේ ම නුඹ වහන්සේත් රජ්ජුරුවන් වහන්සේට සහාය ව දෙමළ කසළ හැර ලොකශාසනය එලි කොට වවා දැන් සේ ම තමන් මහණ ව ගෙන අත්යසන්තනිර්මඑලශිලයෙහි පිහිටා ධ්යාුනභාවනා කිරීමෙන් නුඹවහන්සේ කැමැති නිර්වා ණ්සිම්පත්තිය සිද්ධ කොට ගත මැනැවැයි කීහ.

එසේ හෙයින් කියන ලදී :-

“වනං ‘ව දහනා දඩ්ඪං, නිඛිලං සීහළං ඉදං, දමිළග්ගිනා උඩ්ඩහති, න නිබ්බායති කොවි නං.

ගාමා සබ්බෙ අගාමා ‘සුං විනට්ඨා රට්ඨවාසිනො, කාලො ‘යං පභුනා සබ්බං , සමෙතුං ලොකසාසනං

1. නොකියව 2. මහදිනයෙක 3. බොහෝ දෙනෙක් 4. පෙරුම්

588 සද්ධර්‍ියාලඞ්කාරය

ලද්ධං පහාස නිබ්බානං , යො දීපඞ්කරසත්ථු තො , 1 සංසාරං පාවීසී සත්ථා , දිස්වා නො දුක්ඛිතෙ ජනෙ.

ර‍ෙඤඤො හුත්වා සහායං හො, කත්වාක සාසනපග්ගහං , චරිතබ්බො අයං ධම්මො, තයං අත්තහිතා ‘ වහො” යී

මෙසේ නොයෙක් කාරණා කියා සාමණෙරයන් වහන්සේ ගිවිස්වාගෙන සිටුරු හරවා කැඳවාගෙන තමා වසන ගෙට ගොස් ඔහුගේ හිසැ කේ දික් ව වැඩෙන තෙක් ම ඉස් සෝධා නහවා කවා පොවා උපස්ථාන කොට අඳිනා පළඳිනා සේ උගන්වා කැඳවාගෙන ගොස් රජ්ජුරුවන් දැක්වී ය. රජ්ජුරුවෝ සිවුරළු2 යොධයාණන් දැක සතුටු ව මගුල්මහාවීථියෙහි ගෙයක් සලස්වා දවසැ දහසක් බැගින් ඉලක්ක සිටුවා තමන් සමීපයෙහි වැස්වූහ. පසු ව රජ්ජුරුන් හා එක් ව ගොස් දෙමළසටන් කෙරෙමින් විජිතපුරය ගන්නා දවස් ලොහොපවුර බිඳ හෙළා නුවරට වැද සොළොස්රියන් දිග ඇති මහ යගදාවක් ගෙන දෙමළුන් පැහැර මරවින් එ නුවර සාධා 3 ක්රගම යෙන් ගොස් අනුරාධපුරය ගෙන රජ්ජුරුවන්ට මුළු ලක්දිව එක්සත් කොකට දී ලොසසුන් බබුළුවා අනුරාධපුරයෙහි විසූහ.

පසුව රජ්ජුරුවන් ඔටුනු පැළැඳ දස්කම් කළ යොධයන්ට ස්ථානාන්තර දෙන දවස මෙ කී ථෙරපුත්තාභය නම් යොධයාණෝ ස්ථානාන්තර නො ගත්හ. කුමක් පිණිස නො ගනු දැයි 4 රජ්ජුරුවන් විචාළ කල්හි දෙවයන්වහන්ස, තව කළමනා සටන් තිබියදී මේ ස්ථානාන්තරයෙන් ප්රුයොජන කිම් දැයි කීහ. එ බසට රජ්ජුරුවෝ කුමක් කියි ද  ? දැන් මට ලංකාද්වීපරාජ්ය ය එක්සත් වූව. සතුරු කෙනෙක් නැත. තොපට සතුරෝ කවුරු දැයි විචාළකල්හි දේවයන්වහන්ස, කෙලෙස් නැමැති සතුරන් හා සමාන සතුරුකෙනෙක් නැත. ඒ සතුරන් සාධා3 ගන්ට අවසර දුන මැනැවැයි කියා රජ්ජුරුවන්ගෙන් අවසර ඉල්වාගෙන මහණ ව අප්ර මාද ව භාවනා කෙරෙමින් සිවුපිළිසිඹියාපත් රහත්බවට පැමිණ පන්සියයක් භික්ෂූවන් විසින් පිරිවරන ලදුව ලඞ්කාද්වීපයෙහි හිරසඳ සේ ප්රණසිද්ධවූසේක.

මෙසේ කීකරු වරවීර5 පුරුෂයෝ තමන් ට වන්නා වූ අභිවෘද්ධියත් නො නසා අනුන්ට වැඩ සෑදීමෙන් තමන්ගේ සශ්රීතක වූ 6 කීර්තිය දසදිසාන්තරයෙහි7 පතුරුවති. එබැවින්

1. -සත්ථුබතො 2. සිවුරළ - සිවුරලු 3. සාදා 4. නොගත්දැයි 5. පරවීර- 6.සාහසික වූ 7. දසදිගන්තරයෙහි.

ගොඨයිම්බර වර්ග ය 589

මහත් වූ ශරීරබල හා ශ්රී සම්පත්තිය ලද්දා වූ සත්පුරුෂයන් විසින් තමාගේ කීර්තිය බොහෝ කලක් 1 පවත්නා කැමැත හොත් අනුන්ටත් අභිවෘද්ධියක් කළ මැනැවි.

කියන ලදුයේ මැයි  :-

“අතතත්ථ මෙවමපහාය දයාලවො හො, කිනතිං පරත්ථ‍වරණාදිහි තඤඤයන්ති, ලදධාන ථාමවිහවං යදි වො සකිත්ති. කපපට්ඨිති. කුරුළු කත්ථි පරත්ථටමෙව” යී.

මේ මෙහි දෙවන ථෙරපුත්තාභයවස්තුව ය. ___________

59. මහාභරණවස්තුව

තවද මෙහි තුන් වන මහාභරණවස්තුව නම් කවරැ යත් ? හේ මෙසේ දතයුතු. කෙසේ ද යත් ;?

යටැ ගියදවසැ මෙ ම කල්පයෙහි තුන්ලොවට එක නායක වු තුන්ලොවට නැභූ2 ප්ර්දීපයක් බඳු වූ මුළු තුන්ලොවටම කල්පවෘක්ෂ යක් බඳු වූ තුන්ලෝවාසීන්ට අසහායසරණ වූ කාශ්යයප නම් සම්යතක්සම්බුද්ධයන්වහන්සේ3 ලොකයෙහි ඉපිද ධර්මය නැමැති අමෘතරසධාරාවෙන් මුළුලෝ 4 පිනවමින් වැඩවසන කල්හි ඒ භරණ නම් යොධයාණෝ පසල්ගමෙකැ වසන කෙළෙඹිපුත්රෝයක්හට පුත් ව ඉපද වසන්නාහු බණ අසා බුදුසස්නෙහි පැහැද සඞ්ඝයාවහන්සේ උදෙසා ක්ෂීයරපායාසයෙන් ලහබත් තබා ජිවිතාන්තය දක්වා දවස් පතා නොකඩ කොට පවත්වා ඒ ආත්මභාවයෙන් චුත ව දෙව්ලොවැ උපන්හ.

	එකලැ ඔවුන්ට දොළොස් යොදුන් රන්විමනෙක් පහළ විය. 5 ඒ දිව්යකවිමානයෙහි නොයෙක් දහස්ගණන් සුරසුන්දයරීන් පිරිවරා මහත් වූ දිව්යකසම්පත් අනුභව කෙරෙමින් එක් බුද්ධාන්තරයක් ගියකලැ අප බුදුන් පිරිනිවි පසු සකලදීපදීපායමාන වූ මේ ලඞ්කාද්වීපයෙහි කාවන්තිස්සරජ්ජුරුවන් රාජ්යකය කරන සමයෙහි රුහුණුරටැ කප්කඳුරු6 නම් ගමැ කුමාර නම් කෙළෙඹිපුත්රීයා නිසා ඔහුගේ භාය්යාප්ක ව කුසැ පිළිසිඳ දසළුකඩමස් පිරුණු සඳැ බිහි වූහ. ඔහු මවුකුසින් බිහි වූ කෙණෙහි මව්පියන්ට රක්ෂායව පිණිස මහත් නිධානයෙක් 

1. කාලයක් 2. නැති 3. සර්ව‍ඥරාජොත්තමයන්වහන්සේ 4. මුළුලොව 5. උපන 6. සප්පඳුරු

590 සද්ධර්‍ ාලඞ්කාරය

උපන. ඒ දැක ඔහුගේ දෙමව්පියෝ අප‍ගේ පුතණුවෝ අපට රක්ෂාොව පිණිස නිධානයක් ඇරැගෙන අවු ය යි සන්තොෂ ව ඕහට භරණ ය යි නම් තුබූහ.1 ඒ භරණ නම් යොධයා දොළොස්ඇවිරිදි කලැ බලයෙන් ද ජවයෙන් ද2 අතිසමර්ථ ය. බාලයන් හා කැටි ව වලැ ඇවිදිනා කලැ සාවුන් ලුහුබඳවාගෙන පයින් ගසා මරන්නේ ය. එසේ ම සොළොස්ඇවිරිදිකලැ ගම්වැස්සන් හා කැටි ව වලට ගොස් ඌරන් මුව්න ගෝණුන් ලුහුබඳවාගෙන ගොස් කකුල් අල්වාගෙන බිමැ ගසා මරයි. මෙසේ මහත් බල ඇති හෙයින් මහාභරණ නම් යොධයා ය යි ප්රගසිද්ධ විය.

කියන ලද මැයි මහාවංශයෙහි  :-

“කපපකන්දහරගාමස්මිං 4 කුමාරස්ස සුතො අහු, භරණො නාම සො කාලෙ, දසද්වාදසවස්සිකෙ 5

දාරකෙහි වනං ගනත්වාා , ‘නුබන්ධිාත්වාඅ සසෙ බහූ, පාදෙන පහරිත්වාතන , තං බණෙ භූමියං ඛිපි.

ගාමිකෙහි වනං ගන්ත්වා , සොළසවස්සීකො පන, තථෙව පාතෙසි ලහුං, මිගගොකණ්ණසුකරෙ, හරණො සො මහයොධො, තෙනෙ ‘ව පාකටො අහූ” යී.

මෙසේ කාවන්තිස් රජ්ජුරුවෝ ඔහු බලසම්පන්න යොධ බව අසා ගෙන්වාගෙන බොහෝ පරිවාරජනයන් හා සමඟ රාජවීථියේ ගෙයක් සලස්වා දවසැ දහසක් බැගින් වියදම් දී තමන් සමීපයෙහි වැස්වූහ. පසු ව දුටුගැමුණුරජ්ජුරුවන් හා එක් ව ගොස් දෙමළුන් හා සටනට වැද අටවිසි මහායුද්ධයෙකැ ජය ගෙන අනුරාධපුරයට ගොස් බොහෝකාලයක් වාසය කොට රජජුරුවන් හා සමග දානාදි වූ පින්කම් කෙරෙමින් ජිවිතාවසානයෙහි කම් වූ පරිද්දෙන් පරලොකප්රා ප්ත විය. මෙසේ නුවණැති ශ්රනද්ධාවන්තයෝ කුසල් කොට සියලු සම්පත්තීන් සමෘද්ධ වූ දිව්යයලොකයෙහි ඉපද පරමරමණීය වූ දිවසැපත් වළඳා මිනිස්ලොවැ බලසම්පන්න ව උපදනාහු ය. එබැවින් සත්ත්වවයෙනි, තොප විසින් බල වඩනට නිසි කුසල් කොට එපරිද්දෙන් ම ශක්තිසම්පන්න වුව මැනැවි.

1. තැබූහ. 2. දවයෙන් ද 3. සෙයින් 4. කප්පකන්දිරගාමස්ස 5. -වස්සිකො 6. විඛණ්ඩ

ගොඨයිම්බර වර්ගබය 591

කියන ලදුයේ මැයි :-

“කත්වාේන එවං කුසලං සුධීමා පත්වාතන දෙවෙසු මනොරමෙසු, හොතීනි නාගො ‘ව බලෙනුපෙතො තථාවිධෙ වො කුසලෙ රමෙථ” යී.

‍මේ මෙහි තුන් වන මහාභරණවස්තුව ය. ____________

60. වෙළුසුමනවස්තුව

තවද මෙහි සතර වන වෙළුසුමනවස්තුව නම් කවරැ යත් ? හේ මෙසේ දතයුතු. කෙසේ ද යත් ?

යටැ ගියදවසැ මෙ ම කල්පයෙහි බුදු වූ කාශ්යයප නම් බුදුන් සමයෙහි මතු කියන වෙළුසුමන නම් යෝධයාණෝ බොහෝ සම්පත් ඇති කෙළෙඹියාණකෙනකුන්ට1 පුත් ව ඉපද මුහුකළ අවස්ථාවෙහි බණ අසා ශ්රෙද්ධාවන්ත ව වසන්නාහු අනුන්ට පීඩා කොට දුන්නා වූ දානයෙහි ඵල මහත් නොවන බව ද දැහැමෙන් 2 සෙමෙන් දුන්නා වූ දානයෙහි මහළුල මහානිසංස බව ද බණින් අසා දවසෙකැ රහත්කෙනකුන්වහන්සේ සිඟා වඩනා දැක පාත්ර ය ගෙන නොයෙක් අග්ර රසභොජනයෙන් 3 පුරා දුන්හ. පසු ව ඒ කුශලයෙන් ජිවිතාවසානයෙහි නිඳා පිබිදියාක්හු මෙන් දිව්යඩලොකයෙහි දොළොස් යොදුන් රන්විමනෙකැ4 ඉපිද නොයෙක් දහස්ගණන් දෙවඟනන් හා දිව්යදනාටකයන් විසින් පිරිවරන ලදු ව ඒ දිව්ය ලොකයෙහි දිව සැපත් වළඳා එයින් චුත ව අප බුදුන් ඇවෑමෙහි මිහිඳු මහතෙරුන් වහන්සේ මේ ලඞ්කාද්වීපයට වැ‍ඩ ධර්ම ධාතු ආදි වූ ශාසනය පිහිටවු පසු කාවන්තිස්රජ්ජුරුවන් රුහුණුරාජ්ය්ය කරන සමයෙහි ගිරි නිල්දනව්වෙහි කෙළෙඹියඟණ5 නම් ගමැ වසග නම් කෙළෙඹි පුත්ර යක්හට6 පුත් ව උපන්හ.

ඔහු උපන් බව අසා එහි වසන මහජනයෝ එකපැහැර සතුටු වූහ. ඔහුගේ පිය වූ වසභ නම් කෙළෙඹිපුත්රජයාට වෙළු නම් ගමැ වෙළු නම් කෙළෙඹිපුත්රරයකු හා මාගමැ සුමන7 නම් ගිරිභොජකයකු 3 හා දෙදෙන මිත්රළ ව හිඳිති. ඔහු දෙදෙන තමන්ගේ මිත්රැ වූ වසභ නම් කෙළෙඹියාණන්ගේ පුතණුකෙනෙක් 9 උපන්හ යි අසා බොහෝ පඬුරු ගෙන්වාගෙන යහළුවාණන්ගේ

1. කෙළෙඹි පුත්ර යාණ- 2. දැහැමින් 3. -භොජනයන් 4. දිව්ය විමනෙක 5.කුම්භියඞ්ගණ - (සහ) 6. - පුත්රපයාණන්ට 7. කෙළෙඹිපුත්ර යෙකුහා සුමන 7.ජනපදනායකයකු 9. -කෙනෙකුන්.

592 සද්ධර්‍කයාලඞ්කාරය

ගමට අවුත් උන්ගේ පුතණුවන් දැක නම් තබන මඟුලෙහි යා‍ළුවෝ දෙදෙන තමන් දෙදෙනාගේ වෙළු ය, සුමන ය යන නම් දෙක එක් කොට ‍වෙළුසුමන ය යි නම් තබා තමතමන්ගේ1 ගමට ගියහ* සුමනයෝ වෙඵසුමනයන්2 මදක් වැඩි වර්ඩයන වු පසු අවුත් කැඳවාගෙන තමන්ගේ ගමට ගෙන ගියහ. †

කියන ලද මැයි මහාවංශයෙහි :-

“ගිරිනාමෙ ජනපදෙ, කුටුම්බියඞ්ගණගාමකෙ, කුටුම්බිවසහො නාම, අහොසි තත්ථබ සම්මතො

වෙළො ජානපදො 2 තස්ස, සුමනො ගිරිභොජකො, සහායස්ස සුතෙ ජාතෙ, පණණාකාරපුරස්සරා.

1. තබා තමන්ගේ 2. ගමට ගොස් වෙළුසුමනයන් 3. වෙළුජානපාදො

* “වෙළු නම් කෙළෙඹි පුත්රණයකු හා සුමන නම් ජනපදනායකයකු”යී හැම පිටපත්හි ම එයි මහාවංසයෙහි “වෙළො ජානපදො තස්ස - සුමනො ගිරිභොජකො” යී ද රසවාහිනියෙහි “ වෙළො නාම ජානපදිකො ච සුමනො නාම ගිරිභොජකො” යි ද එයි. සහස්සවත්ථු යෙහි ද එසේ යි. ‘වෙළු’ තෙමේ ජනපදනායකය යි ද සුමන තෙමේ ගිරිභොජකය යි ද මෙයින් හැඟේ “වෙළනාමජානපදො සුමන තෙමේ ගිරිභොජකය යි ද මෙයින් හැ‍ඟේ. “වෙළනාමජානපදො මනුසෙසා ච මහාගාමෙ ගිරිභොජකො සුමනො චානි ඉමෙ වෙසහායා අහෙසු.” යනු මහාවංසටීකායෙහි එන්නේ ය. ‘වෙළු’ නම් දැනවුවැසියා හෝ ජනපදනායකයාත් මාගම ‘සුමන නම් ගිරි භොජකයාත් යන දෙදෙන යහළුවෝ වූහ යනු අර්ථැ ය. ථූපවංසයෙහි ‘වෙළු’ නම් මිත්රනයකු වසභයන්හට සිටී බවත් ඔහු මිත්රවයාට පුතණුකෙනකුන් උපන් බව අසා පැමිණ තමාගේ සුමන නම හා යා‍ළුවාගේ වෙළු නම එක් කොට “වෙළුසුමන” ය යි නම් තබා ඒ පුතණුවන් තමාගේ ගමට ගෙන ගිය බවත් දැක්වේ. එහි ද අවුලෙක් පෙනේ. නම් තබන ලද්දේ වෙළු විසින් නම් යාළුවාගේ ‘වෙළු’ නම් එක් ‍කොට යනු නො ගැළවේ. “තමාගේ සුමන නම” යන්නෙන් හැ‍ඟෙන්නේ නම තබන ලද්දේ සුමන නම් වූ අනෙකකු විසින් බව යි. එහෙයින් වෙළු ය, සුමන ය යන දෙදෙනා ම පැමිණ “වෙළුසුමන” නම තබන ලදැයි මහාවංශාදියෙහි දක්වන ලද්ද නිවැරැදි බව පිළිගත යුතු ව ඇත.

† වෙළුසුමනකුමරුන් යහළුවන් දෙදෙනා විසින් තමන්ගේ ගමට කැඳවාගෙන යන ලද බවෙක් සද්ධර්මාුලඞ්කාර පිටපත්හි එන සැටියෙන් හැඟේ. හෙද නො විය හැක්කෙකි. ථූපවංසයෙහි ‘වෙළු’ නමැත්තහු විසින් ගෙන යන ලද බව ම කියන ලදි. ගිරිභොජකයා විසින් කුමරා ගෙන යන ලද බව ‍මහාවංසයෙහි - “තං වුද්ධං අන්තනො ගෙහෙවාසෙයි ගිරිභොජකො” යන්නෙන් ද සහස්සවත්ථුහරසවාහිනීදෙකින් ද පැහැදිලි වේ. එබැවින් අස්පැටවා පිළිබඳ පුවත දැක්වීමේ දී පිටපත්හි එන “වෙළු නම් කෙළෙඹියාණන්ගේ” යනු “සුමන නම් ගිරිභොජකයාණන්ගේ” කියා ද “වෙළු නම් කෙළෙඹියාණෝ” යනු “සුමන නම් ගිරිභොජකයාණෝ” කියා ද වෙනස් කෙළෙමු. සුධිහූ විමසත්වා.

‍

ගොඨයිම්බර වර්ගයය 593

ගනත්වා් උහො සකං නාමං, දාරකස්ස අකාරයුං, තං වුද්ධා අතතනො ගෙහෙ, වාසෙසි ගිරිභොජකො” යි.

එසමයෙහි ඒ සුමන නම් ගිරිභොජකයා‍ණන්ගේ1 එක් සෛන්ධමවකුලයෙහි අස් පැටවෙක් කිසිකෙනකුන් තමා පිටට නැංග නොදෙන හෙයින් දුෂ්ට වූ කුළු අස්පැටවෙකැ යි ඉඳුරා කාණම් නො කවති, නො ‍නාවති, ඇඟැ ඉසැ තෙල්2 නො ගල්වති, කිසි පොෂ්යකයකුත් නො කරවති3 ඒ අස්පැටවා ද දවසෙකැ වෙළුසුමනයන් දැක මේ පුරුෂයා මා පිටැ නැගෙන්නට නිසි අශ්වාරොහකයෙකැයි සිතා වෙළුසුමනයන් මුහුණ බලා හෙෂාරව කෙළේ ය .ඒ දැක සුමන නම් ගිරිභොජකයාණෝ4 එකාන්තයෙන් ම මේ අස්පැටවා අද තමා පිටට නැගෙන්නට නිසි ‍යොධයෙකැයි සිතා සතුටු ව හෙෂාරව කෙළේ ය යි දැන වෙළුසුමනයන් කැඳවා පුත, වෙළුසුමනයන්ට භාර කළහ. එකලැ වෙළුසුමනයා 5 ඒ අසු සාදා පිටට නැගී විහිදුවාලීයේ 6 වට කොට අසු පන්නමින් වෙග දනවා දුවවාලී ය7 වටැ අවසර නො හැර අස්වළල්ලක් සිටියා සේ7 අලාතවකාකාරයෙන් ශීඝ්රල ව අසු පන්වා යම් සේ විධුරජාතකයෙහි පූර්ණේභද්රල යක්ෂ සෙනාධිපතියා ‍මනොමයසෛන්ධවවයා පිටට පැනනැගී සත් යොදුන් ඉඳිපත්නුවරැ වටැ9 අවසර නො හැර කරින් කර බදා අස්වළල්ලක් සිටියා සේ දක්වා ශීඝ්රප ව අසු පැන්වී ද 10 එපරිද්දෙන් ම අසුන්ගෙන් වටලා ලූ අස්වළල්ලක් සේ දක්වා ශීඝ්රත ව අසු පන්වා නැවැත වෙග දනවා අසු දිගැ හැර සමහර විටැ අසුපිටැ හිඳී. සමහරවිටැ සිටී. සමහරවිටෙකැ දිවන අසු පිටැ සැක නැති ව ඇඳි සළුව පටින් පට ගලවයි. නැවැත ඇඳගනියි. ඒ දැක මහාජනයෝ කුල්මත් ව සන්තොෂයෙන් පිළී හිසැ නටවමින් උතුරුසළු කරවටැ දමා නටවමින් ඔල්වර හඬ ගසමින් නැටූහ.11 එකලැ ඒ අද්භූත වූ ආශ්චය්ය්ව ය දැක වෙළුසුමනයන්ගේ කුඩාපිය වූ සුමන නම් ගිරිහොජකයාණෝ12 සතුටු ව මේ අප ළඟැ රඳවන්නට සුදුසු එකෙන් නො වෙයි. රාජසේවයට නිසි ය යි සිතා වෙළුසුමනයන්ට කහවණු දස දහසක් 13 දි කාවන්තිස්රජ්ජු‍රුවන් ළඟට යවූහ.

1. වෙළු නම් කෙළෙඹියාණන්ගේ 2. ඇඟඉස්තෙල් 3. අස්පැටවෙකු කිසි කෙනකුහට තමා පිටට පැනනැ‍ඟෙන්ට හෝ කන්ටදෙන්ට හෝ නහවන්ට හෝ තෙල් ගාන්ට හෝ කිසි පොෂ්ය‍යක නොකරති 4. වෙළු නම් කෙළෙඹියාණෝ 5.වෙළුසුමනයෝ 6. දුවාලීයේ 7. දුවාලීය 8. වට කොට අවසර නො හැර වළල්ලක් සිටියා සේ 9. රට 10. පැන්නවී ද 11. පැවැත්වූහ. 21. වෙළු නම් කෙළෙඹියාණෝ 13. දහසක්.

594 සද්ධර්‍්වාලඞ්කාරය

රජ්ජුරුවෝ ඔහු1 දැක ආගිය කටයුතු විචාර රාජමහා වීථියෙහි ගෙයක් සලස්වා දවසැ දහසක් බැගින් වියදම් දී තමන් සමීපයෙහි ම වාසය කරවූහ. එ තැන් පටන් වෙළු සුමනයෝ රාජසේවය කරන්නාහු යටැ කී දුෂ්ටග්රාකමණී වස්තුයෙහි කී පරිද්දෙන් විහාරමහාදෙවීන්ට උපන් දොළ පසිඳ දී පසුව දටුගැමුණුරජ්ජුරුවන් හා එක් ව දෙමළ කඳවුරු 2 පැහැර ගොස් විජිතපුරය ගන්නා දවස් අසුපිටට නැගී ඝනාන්ධකකාරයෙකැ ගිනිකඳක් සිසාරන්නා සේ ඒ ඒ විථියෙහි අසු පන්වා දහස්ගණන් දෙමළුන් හිස් සිඳ වගුරු වමින් මහසටන් කොට ඒ නුවර ගෙන ක්රනමයෙන් ගොස් සෙසු තැන් ‍සාධා රාජ්ය්ය ගෙන දුන්හ.

එකලැ රජ්ජුරුවෝ සිංහලය ඒකතපත්රස කොට ඔටුනු පැළැඳ රාජ්යජය ස්වස්ථ ස්වස්ථ ‍ෙකාට ගෙන වෙළුසුමනයන්ට බොහෝ සැපත් දුන්හ. මෙසේ මහත් වූ ශ්රී්සම්පත් විඳිමින් වෙළුසුමනයෝ රජ්ජුරුවන් හා සමඟ කුසල් කොටගෙන දෙව්ලොවැ උපන්හ. මෙසේ දෙව්ලොවැ දිව්යවසම්පත් හා මිනිස් ලොවැ මනුෂ්යවසම්පත් ද ශක්තිසම්පත්තිය ද අකුසල් කළවුන්ට ‍ලැබෙන්නේ නො වෙයි. එබැවින් සප්තවිධකාමස්වර්ගපයෙහි අනොපමෙය වූ දිව්ය්මනුෂ්ය සම්පත් හා විශෙෂවූ නිර්වාධණ සම්පත්තිය සැප සේ ලබනු කැමැති සත්පුරුෂයන් විසින් අප්රවමාද ව කුසල් කළමනා මැ යි.

එසේ හෙයින් කියන ලදී :-

“එවං විධං සග්ගසිරිං ව ථාමං න හොති පාපා ‘හිරතස්ස යස්මා, තස්මා සුවාරි. 3 චරථප්පමත්තා සග්ගාපවග්ගෙසු සිරිං සරන්තා” යී.

මේ මෙහි සතර වන වෙළුසුමනවස්තුව ය. __________

61. ඛඤ්ජදෙවවස්තුව

තවද මෙහි පස් වන ඛඤ්ඤජදෙවවස්තුව නම් කවරැ යත් ? හේ මෙසේ දතයුතු. කෙසේ ද යත්  ?

යටැ ගියදවසැ මෙ ම කල්පයෙහි කාශ්යුප බුදුරජාණන් වහන්සේ ලොවුතුරාබුදු ව මේ අසාර වූ සංසාර නැමැති සාගරයෙහි චුතිප්රලතිසන්ධිවවශයෙන් ගැලෙමින් ඉපිලෙමින් දුක් 1. ඒ 2. කඳයුරු 3. සුචරිත. ‍

ගොඨයිම්බර වර්ග ය 595

විඳුනා වූ සත්ත්ව‍සමූහයා දහම් නැමැති සත්රුවන්මහනැවට නාවා නිවන් නැමැති නිර්භය වූ අමෘතමහාශාන්තිපුරයෙහි පිහිටුවන කල්හි මතු කියන ඛඤ්ජදෙව නම් යෝධයාණෝ එක්තරා කෙළෙඹිපුත්රහයක්හට පුත් ව ඉපිද වසන්නාහු බුදුන්ගෙන් බණ අසා බුද්ධශාසනයෙහි පැහැද මහවනයක් මැඳැ පන්සලක් කොට හැඳ1 පුටු පැන් වළන් ආදි වූ සියලු උපකරණ සපයා තබා එක් භික්ෂුගකෙනකුන්වහන්සේ කැඳවා ගෙන අවුත් පන්සල පිළිගන්වා වස් වසන සේ ආරාධනා කොට තුන්මසක් මුළුල්ලෙහි සිවුපසයෙන් උපස්ථාන කොට වස් ඉක්බිති සිවුරුපිරිකර දුන්හ.

පසු ව ඒ කළා වූ කුශලයෙන් දෙව්ලොවැ දෙළොස යොදුන් රන්විමනෙකැ ඉපිද‍ නොයෙක් දහස්ගණන් දෙවස්ත්රීදන් පිරිවරා මහත් වූ දිව්යනසම්පත් අනුභව කොට එයින් චුත ව මෙ ම ලඞ්කාද්වීපයෙහි රුහුණුරටැ ගිරවා නම් දනව්වෙහි අඤ්ජලි පව්වට 2 නුදුරු වූ මුහුන්නරු සමීපයෙහි 3 මීහොය4 නම් ගමැ පුතුන් සත්දෙනකු හා බොහෝ සම්පත් ඇති අභය නම් කෙළෙඹියාණන්ට පුත් ව උපන්හ. 5 දෙමවුපියෝ ඕහට දෙව ය යි නම් තුබූහ. 6 ඔහු පය මඳක් පිළුහෙයින් පසුව ඛඤ්ජදෙව ය යි නම් විය. ඒ ඛඤ්ජදෙවයා මහත් වූ බල ඇත්තේ ය. ගම් වැස්සන් හා කැටි ව වලැ දඩයමට ගිය කලැ මිනිසුන් දැක දිවන වල්මීවුන් ලුහුබඳවාගෙන ගොස් දෙකකුල අල්වාගෙන ඉසවටැ සිසාරා බිමැ ගසා ඇට තුතූ කොට7 මරයි. සියලු ආයුධසරමයෙහි 8 දක්ෂබ ය. මෙසේ ඒ ඛඤ්ජදෙවයා සමර්ථ යෙහින් ඛඤ්ජදෙව නම් යොධයා ය යි ප්ර සිද්ධ විය.

කියන ලද මැයි මහාවංශයෙහි  :-

“මීගවං ගාමවාසීහි , සහ ගනත්වා න සො තදා , මහියෙ අනුබන්ධිාත්වා , මහ‍නෙත උට්ඨිතුට්ඨිතෙ.

හත්ථෙ න පාදෙ ගණ්හිත්වාෙ . භමෙත්වාප සීසමත්ථඨකෙ, ආසුම්ග9 භූමිං චුණ්ණෙනි. තෙයං අට්ඨිනි මාණවො.

මහබ්බ‍ෙලා මහාථාමො, ථරුසිප්පෙසු කොවිදො, අහොසි තෙන යොධො ‘ති, පාකටො ආසි භූතලෙ” යී.

මෙසේ ඔහු බලසම්පන්න බව අසා කාවන්තිස්රජ්ජුරුවෝ ඔහුගේ දෙමව්පියන්ට බොහෝ සම්පත් යවා ඛඤ්ජදෙවයන්

1. ඇඳ 2. අඤ්ජනිපව්ව - (ථුප) 3. තකුලනගර කණ්ණිකාය - නකුල තගරක්ඛායං 4. මීදෙණි - (ථුප) - මහින්දෙදෝණිතෙ - (මහා) 5. ඉපිද 6. තිබූහ. 7. සුණු කොට 8. -සරඹයෙහි 9. ආසුම්හි - අසුම්හ.

596 සද්ධර්‍ු ාලඞ්කාරය

ගෙන්වාගෙන බොහෝ සත්කාර කොට ගැමුණු කුමාර‍යන් ළඟැ සේවයට සැලැස්වූහ ඒ ඛඤ්ජදෙව නම් යොධයා දුටුගැමුණු රජ්ජුරුවන් හා එක් ව ගොස් දෙමළුන් හා සටනට පටන් ගෙන ඒ ඒ තැනැ බලසෙනඟ බිඳ අතිඝොර භයානක මහසටන් ‍කොට දෙමළුන් සාධා ලඞ්කාව එකාපත්රඟ ‍කොට රජ්ජුරුවන් ඔටුනු පළඳවා සැප සේ වෙසෙමින් රජ්ජුරුවන් හා සමඟ කුසල් කොටගෙන ජිවිතාවසානයෙහි කර්මනවු පරිද්දෙන් පරලොකප්රානප්ත විය.

මෙසේ තුනුරුවන් අරභයා දානමානනාදිවශයෙන්1 රැස් කරන ලද්දා වූ කුශලධර්මුය සකලසම්පත්තීන් සමෘද්ධ වූ දෙව්ලොවැ උපදවමින් නොයෙක් සියදහස්ගණන් දෙවස්ත්රිලන් විසින් පිරිවරන ලදුව දිව්යනනාටකයන් විසින් පවත්වන ලද නෘත්යණගීතවාද්යපයෙන් සත්තොෂ කරවා නන්දිනොද්යාටනයෙහි ක්රීවඩාවශයෙන් දිව්යතසම්පත් හා නැවැත මිනිස්ලොවැ මනුෂ්යනසම්පත් විඳුවා කෙළවරැ නිවන්පුරසිරි ගෙනහැර දෙන්නෙ ම ය. එබැවින් සසර දුක් නැමැති සියලු ව්යනධියට දිව්ය් ඖෂධයක් බඳු වූ සාධුජනාවර්තකනයට දිව්යයමන්ත්රයයක් බඳු වූ කැමැති කැමැති සම්පත් සාධා දෙන සිතුමිණිරුවනක් හා සමාන වූ සසරදුකට පිහිට ව ඇම දවස් ම එක් ව අත් නො හැර යන දාන නැමැති මිත්රරයා තමහට වැඩ කැමැති ශ්ර්ද්ධාවන්ත සත්පුරුෂයන් විසින් භජනය කළ මැනැව.

කියන ලද මැයි :-

“එවං ආයතනං ගතං සුචරිතං නන්දාවව තං නන්දතනෙ සම්පතනිං නිඛිලං නරෙසු ව අථො නිබ්බානමන්නෙ පුරං. තසමා දානසහායකං භජථ භො සබ්බත්ථන විත්තාමණි. දිබ්බං මන්තපදං තථෙව අගදං සද්ධිං වරං සබ්බදා” යී.

මේ මෙහි පස් වන ඛඤ්ජදෙවවස්තුව ය. _____________

මෙ තෙකින් මේ සද්ධර්මාඤලඞ්කාරයෙහි ‍‍ගොඨයිම්බර වර්ගට නම් වූ පසළොස් වන පරිච්ඡෙදය _________

	1. දානමානාදි - 

ඵුස්සදෙව වර්ගචය 597

18. පරිච්ඡෙදය 16. ඵුස්සදෙවවර්ග5ය

62. ඵුස්සදෙවවස්තුව

තවද මේ සද්ධර්මාඡලඞ්කාරයෙහි සොළොස් වන ඵුස්සදෙව වර්ගටය නම් කවරැ යත් ? එහි පළමු වන ඵුස්සදෙවවස්තුව මෙසේ දතයුතු. කෙසේ ද යත්?

මේ සද්ධර්මාරලඞ්කාරයෙහි මුලැ නිදානවර්ගවයෙහි කී පරිද්දෙන් සාරකල්ප ය, මණ්ඩකල්ප ය, වරකල්ප ය, සාරමණඩකල්ප ය, භද්රතකල්ප ය යි කියන ලද පඤ්චප්රාකාරකල්පයන් අතුරෙන් කකුසඳ , කොණාගම, කාශ්යෙප, ගෞතම, මෛත්රේය1 යන පස්බුදුකෙනකුන්වහන්සේ‍ගේ බුද්ධශ්රී‍සමෘද්ධීන් ශොභමාන හෙයින් ද අලඞ්කාර හෙයින් ද මුළුලෝවාසීන්ට අභිවෘද්ධිදායක හෙයින්ද නොයෙක් කාරණා හෙයින් ම බොහෝ සත්ත්වෘවර්ගනයාට2 භද්ර‍ වන හෙයින් භද්රඅකල්ප ය යි නම් ලද මේ මහාභද්රයකල්පයෙහි තුන් වැනි ව බුදු වූ කාශ්ය්ප නම් බුදුරජාණන් වහන්සේ ලොවුතුරාබුදු ව රාගද්වේෂමොහමදමානමාත්සය්යාුදු දි වූ කෙලශාග්නීන් දග්ධ වෙමින් සිටි සත්ත්වේවර්ගායා දැක දහම් නැමැති අමාවැසි වස්වා ‍කෙලශසන්තාප සංසිඳුවා අමාතමහාමෙඝයක් සේ වැඩවසනසේක් දවසෙකැ අමන්දැසුගන්ධවසම්බන්ධ‍යෙන් බන්ධුර වූ කන්ධසකුටීවාසය හැර ස්වර්ණැරජතමණීතාරකාදීන් විචිත්ර‍ ශ්වෙතවිතානා ලඞ්කෘත සුගන්ධධතෙජොජ්වලිතප්රසදීපසහස්රරයෙන් හා නානාප්ර‍කාර පූජාවිධිවිශෙෂයෙන් සාලඞ්කෘත වූ 3 ධම්සභාමණ්ඩපයෙහි4 පනවන ලද බුද්ධාසනාරූඪ ව තරුකැලන් විසින් පිරිවරන ලද්දා වූ පූර්ණඩචන්ර්ාන යා සේ ද දහසක් 5 රසින් පිරිවරන ලද සහස්ර් කිරණයා සේ ද සවනක් රසින් දිලිහිදිලිහී ශ්රා්වකසමූහයා මධ්යියෙයහි වැඩහුන්සේක්6 ශක්ර‍බ්රයහ්මසුරාසුරොරගගරුඩගන්ධහර්ව සිද්ධවිද්යාරධරාදි වූ මහසෙනඟ පිරිවරා නානානයනිපුණධර්මා ර්ථ දෙශනාප්ර්තිවෙධගම්භීරධර්මවදෙශනාවට පටන් ගෙන මධුමදමුදිතලලිතරනිකරමනොහරකුරවීකනාදනිර්විශෙෂඅෂ්ටාඞ්ගසමුපෙපතමධුරභාරතීන් බ්රලහ්මස්වර විහිදුවා ධර්මඅදෙශනා කරනසේක.7 පිරිවරා සිටි මහපිරිස තමතමන්ගේ දශනඛසමොධානසමුජ්වලිත දොහොත් මුඳුන් දිදී නමස්කාර කෙරෙමින් නොයෙක් දහස්ගණන් සාධුනාද පවත්වමින් විටින් විටැ ස්තුති කොට මහත් වූ ආදර බහුමානයෙන් රන්රිදීමල් පුදමින් උතුරුසළු ගලවා දමමින් සතුටුසතුටු ව බණ අසති.

1. මෛත්රීත 2. සත්ත්වුයන්ට 3. සාලඞ්කාර වූ 4. දම්සභා- 5. සේ දහසක් 6.වැඩඋන් - 7. -සේක්

598 සද්ධර්‍්රාලඞ්කාරය

එකලැ මේ ඵුස්සදෙව නම් යොධයාණෝ කෙළෙඹිකුලයෙකැ ඉපිද වැඩිවිය පැමිණ විහාරයට ගොස් එ ම පිරිස් කෙළවරැ වැඩ උන්නා වූ බුදුන්ගේ දෙතිස් මහාපුරුෂලක්ෂරණයෙන් හා අසූ අනුව්යඩඤ්ජනලක්ෂ්ණයෙන් ප්රලතිමණ්ඩිත ව බ්යාසමප්රෂභාමණ්ඩලයෙන් පිරිවරන ලද රූපයේන් අග්රේප්ර්පත් වූ ආත්මභාවය බලා1 ඊට සුදුසු වූ මධුරභාරතීන් දෙසන ලද සද්ධර්ම ය අසා අතිශයින්ම ප්ර‍සන්න වූ සිත් ඇති ව බුදුපාමොක් මහාසඞ්ඝයා වහන්සේට මෙනම් දෙයෙක් මෙහි නැතැයි නොකියන පරිද්දෙන් මහදන් පවත්වා එ තැන් පටන් විසිදහසක් අවුරුදු මුළුල්ලෙහි නිරන්තරයෙන් සඞ්ඝයාවහන්සේට ක්ෂීසරපායාසයෙන් ලහබත් තබාදුන්හ. උදක් ලහබත් මතු නො වෙයි. භික්ෂූනන්වහන්සේට චීවරාහාරසෙනාසනගිලානප්රකත්යතයාදිය දන් දෙමින් අනේකප්රලකාර කුසල් කොළෝ ය.2 මෙසේ නිඳා පිබිදියාක්හු මෙන් දෙව්ලොවැ ඉපිද දිව්ය්ලෝකයෙහි දෙතිස්යොදුන් රන්විමනෙකැ වෙසෙමින් නොයෙක් ලක්ෂ්සූවහස්ගණන් සුරසුන්දදරින් හා දිවසෙනඟ පිරිවරා නිත්යයසන්තොෂයෙන් යුක්ත ව එක බුද්ධාන්තරයක් යන තෙක් මහත් වූ දිව්යරඓශ්වය්ය්සන්ය විඳ එයින් චුත ව සර්වධසම්පත්ති සම්පත්ති වූ දිවයින් දසයෙකින්3 පිරිවරන ලද මේ ලඞ්කාද්වීපයෙහි රුහුණුරටැ සිතුල්පවුවිහාරය සමීපයෙහි ගොඩිගමු4 නම් ගමැඋත්පල නම් කෙළෙ ඔියාණන් නිසා ඔවුන්ගේ භාය්ය්ූ දවන් කුසැ පිළිසඳ දසළුකඩමස් පිරී බිහි වූහ.

ඕහට මුතුන්මීමුතුන්ගේ නම් නො තබා පුසනැකතින් උපන්හෙයින් ඵුස්සදෙව ය යි නම් තුබූහ. එ තෙම ක්ර මයෙන් වැඩි සත්හැවිරිදිකලැ කැටි ව කෙළනා කුඩා කොල්ලන් හා එක් ව විහාරයට ගොස් බෝධීන්වහන්සේට පූජාවට තුබූ සකක් අරැගෙන තමාගේ ශක්තීන් සක පිඹපී ය. එකල්හි ඒ සඞ්ඛනාදය සියදහස් ගණන් සෙණහඬ සේ දශදිශාන්තරයෙහි 5 පැතිර ගිය. ඒ සක්හඬ අසා කැටි ව ගිය කුඩාකොල්ලෝ භයපත් ව උමතු වූවන් ආදි වූ සිවුපාවො ද භයින් ත්ර ස්ත ව ඒ ඒ අතැ දිවෙමින් භ්රාින්ත වූහ. ගස්උඩැ වසභ රිළාවඳුරුරුකයින්6 හා පක්ෂි ජාතීහු ද එ පරිද්දෙන් ම භ්රාවන්ත ව බිමැ හුන්හ. එ තැන් පටන් ඒ ඵුස්සදෙව නම් යොධයා ය යි මුළු ලක්දිවැ ප්රුසිද්ධ විය.

1. ආත්මභාවයක් හා 2. කෙළේ ය. 3. දහසයෙකින් 4. කපිටඨ ගාමකෙ -(මහා) “ගවිටගාමකෙ” කියාද එයි - කවිටඨනාමගාමෙ -(රස) 5. දශදිගන්කරයෙහි 6. ආදින් (“රුකයින” යනු දාඨාසෙක වස්තුයෙහි ද එයි. ප්රිකෘතිය ‘රුකයි’ යන්න යි හැඟේ “ රුක්හි හැසිරෙන සතුන්” යන්න අරුත සේ සිතිය හැකි යි)

ඵුස්සදෙව වර්ගකය 599

කියන ලද මැයි මහාවංශයෙහි :- “චිත්තලපබ්බතාසනෙත, ගාමෙ කපිටඨනාමකෙ, උප්පලස්ස සුතො ආසි ඵුස්සදෙවො ‘ති නාමකො.

ගනත්වා් සහ කුමාරෙහි. විහාරං සො කුමාරකො, බොධියා පූජිතං සඞ්ඛං , ආදාය ධමි ථාමසා.

අසතිපාතයද්දො ‘ව . සදෙදා තස්ස මහා අහූ, උම්මත්තා විය ආසුං තෙ, ගිතා සබෙබ ‘පි දාරකා 1

චතුප්පදා විහඞ්ගා ච , හමිං සු චකිතා 2 ව‍ෙන ,* තෙන සො ආසි උම්මාද ඵුස්සදෙවො ‘ති පාකටො” යී

‍මෙසේ ඔහු ක්රදමයෙන් වැඩී දොළොස්ඇවිරිදි අවස්ථාවෙහි උන්ගේ පියාණෝ තමන්ගේ වංශානුගත ව පැවැත එන ධනුශ් ශිල්පයෙහි දක්ෂථ කරවූහ. තවද හස්තිශිල්පය, අශ්වශිල්පය, ඛඩ්ග ශිල්පය, කොන්තසරඹය යනාදියෙහි දක්ෂහ කරවී ය. එකලැ ඒ ඵුස්සදෙව නම් යොධයා ශබ්දයෙධි ය, වාලවෙධී ය, විජ්ජු වෙධී ය, ශරවෙධී ය යන විශෙෂ විදමන් ද නිමවා උගත.ඵසේ ම වැලි පිරෑ ගැල් විද පලවයි. සම් සියක් පට3 විදියි. අටගුල් බොල පියා පෝරු විදියි. සොළසාගුල් බොල දිඹුල්පෝරු විදියි. එසේ ම සාගුල් බොල යපට තඹපට විද පලවයි. 4 ගොඩින් අටඉස්බනක් තැන් විදියි. දියෙන් ඉස්බක් 5 තැන් විදියි. අනිකුත් ආශ්චය්ය්4ුලවත් වූ ශරරජ්ජුක ය, ශරපුෂ්කරිණි ය, ශරප්රයසාද ය යනාදි වූ බොහෝ විදමන් උගත. එසේ හෙයින් ඔහු මෙසේ ධනුශ්ශිල්පයෙහි දක්ෂඉ බව මුළු ලක්දිවැ ප්රගසිද්ධ විය.

කියන ලද මැයි මහාවංශයෙහි  :-

“හත්ථදස්සථරුසිප්පං සො, සික්ඛාපෙසි සකං සුතා,† ධනුසිප්පං ච සිඩෙසි, සකවංසාගතං පිතා.6

සදදවෙධි විජ්ජුවෙධි, වාලවෙධී ව සො අහු, වාලුකාපුණණසකටං, බද්ධචම්මසතං තථා.

අසනොදුම්බරමයං , අට්ඨසොළස අඞ්ගුලං , තථා ආසොලොහමයං , පට්ටං චිවතුරඞ්ගුලං.

1. සබ්බෙ අපිච දාරකා - (රස) 2. චරිතා 3. පොට 4. විදියි 5.-ඉස්මක් 6. “ධනුපිප්පං අකාරෙසි - නස්ස වංසාගතං පිතා” – (මහ) • “චතුප්පදා” යනාදි පාද දෙක මුද්රිනත මහාවංශයපොත්හි නැත. † මේ පාදදෙක මුද්රි ත මහාවංසයෙහි නැත.

600 සද්ධර්‍ෙකාලඞ්කාරය

නිබෙබධයති කණෙඩෙන, කණෙඩො තෙන විසජජිතො, ථලෙ අට්ඨුසහං යාති, ජලෙ තු උසහං පන.

නෙකසිප්පාසි තස්සා ‘සුං, අඤඤානච්ජරියාති ච, තෙන සො පාකටො ආසි, සකලෙ තම්බපණ්ණියං”* යී.

මෙසේ ඔහු සියලු ශිල්පයෙහි දක්ෂක බව අසා කාවන්තිස් රජ්ජුරුවෝ උන්ගේ පියාණන්ට බොහෝ පඬුරු හා සමඟ පත් අස්නක් යවා ඔහු ගෙන්වාගෙන බොහෝ සැපත් දී රජමඟුල් වීථියෙහි1 ගෙයක් සලස්වා ගම්බිම් ක්ෂෙවත්රපවස්තු ආදිය දීමෙන් සංග්ර හ කොට ගැමුණුකුමාරයන් සමීපයෙහි වසන සේ සැලැස්සූහ. පසු ව ඒ ඵුස්සදෙව නම් යොධයා දුටුගැමුණුරජ්ජුරුවන් හා එක් ව දෙමළකඳවුරු2 පැහැර සටන් කෙරෙමින් ගොස් අනුරාධපුරය ගන්නා දවස් එළාලරජ්ජුරුවන් හා මහසටන් කරන ‍වේලෙහි දෙමළුන්ගේ කර්ණරපුටයන් උපුට නගා කන් බිහිරි කොට අගුළු හෙන3 තරම් සියගණන් සෙණහඬ ගසන සේ සක පිඹ මහත් වූ4 ඒ ශඞ්ඛඝොෂාවෙන් දෙමළුන් භය ගන්වා බිඳ ලුහුබඳවා පසු ව භල්ලුකයා හා සටන් කරන දවස් ඇතුපිටැ පෙරටු ව උන් රජ්ජුරුවන්ගේ කුණ්ඩලාභරණය පැහැර ගෙන භල්ලුකයාගේ මුඛයෙහි විඳ ඔහු රජ්ජුරුවන් දසාවට පය ලා හෙන්නා දැක මාගේ රජ්ජුරුවන්වහන්සේ දසාවට දෙමළ කොල්ලා පය ලා හෙන්ට කාරණා කිම් දැයි අනික් සැරයක් දණෙහි විද ඔහු රජ්ජුරුවන්ට හිස ලා හෙළවා සියලු ලඞ්කාද්වීපය එකාතපත්රණ කොට රජ්ජුරුවන් ඔටුනු පළඳවා බොහෝ සම්පත් ලැබ රජ්ජුරුවන් හා එක් ව කුසල් කොටගෙන කම් වූ පරිද්දෙන් පරලොව ගියේ ය.5

මෙසේ ඒ ඵුස්සදෙව නම් යොධයා අතීතජාතියෙහි තමා විසින් කරන ලද්දා වූ කුශලකර්මසයෙහි 6 විපාකයෙන් දිව්ය ලොක මනුෂ්යුලොක යන ඇම තන්හි ම එක් බුද්ධාන්තරයක් මුළුල්ලෙහි නිත්යමසන්තොෂයෙන් යුක්ත ව මහත් වූ ශ්රීන විභූති වින්දේ ය. එබැවින් මේ කථාප්රතබන්ධසය ඇසුවා වූ නුවණැති සත්ත්‍යෙයන් විසින් තම තමන්7 ශක්ති පමණින් තුනුරුවන් අරබයා කුසල් කොට එපරිද්දෙන් ම මතු මහත් වූ ශ්රීයවිභූති විඳින්ට උත්සාහ කළ මැනැවි.

1. -රජවහවීථියෙහි 2. -කඳයුරු 3. අගුළුගන්නා 4. මත් වූ 5.ගියහ 6.-ධර්මරයෙහි 7. තමතමා.

* මේ ගාථා මුද්රිථත මහාවංස පොත්හි නො පෙනේ.

ඵුස්සදෙව වර්ගථය 601

කියන ලදුයේ මැයි  :-

“කත්වාේ ‘යා හො ඉති සුචරිතං ඵුස්සදෙවො අතීතෙ දිබ්බං භොගං පමුදිතමනො භුඤ්ජි සබ්බත්ථි නිවමං, තස්මා තුමෙහ තිහවවිගවං පත්ථොය‍නෙතා 1 මහන්තං හිත්වාත ‘ලය්යංු කුරුළු කුසලං තීසු වත්ථූ්සු සම්මා” යී .

මේ මෙහි පළමු වන ඵුස්සදෙවවස්තුව ය.

________________

63. ලභියවසභවස්තුව

තවද මෙහි දෙවන ලභියවසහවස්තුව නම් කවරැ යත් ? හේ මෙසේ දත යුතු. කෙසේ ද යත් ?

යටැ ගිය දවසැ මෙ ම කල්පයෙහි බුදු වූ කාශ්යයප නම් බුදුන් සමයෙහි මේ ලභියවසභ නම් යොධයාණෝ බොහෝ සම්පත් ඇති කෙළෙඹියාණකෙනකුන්ට පුත් ව ඉපද ක්රබමයෙන් වැඩී සහඹු ව රැකෙන්නාහු බුදුන්ගෙන් බණ අසා ශ්ර්ද්ධාවන්ත ව සුවඳ ගිතෙල් මී සකුරු ආදි වූ මධුරද්රිව්යභ බහා පිසන ලද්දා වූ නිරුදකක්ෂීරරපායාසයෙන් පාත්ර ය 2 පුර මටසිලුටු වූ සිහින් වස්ත්රසයක් සුඹුළුවක් කොට අකුළා පාත්රාය මත්තෙහි 3 තබා භික්ෂූසසඞ්ඝයාවහන්සේට දන් දුන්හ. එ තැන් පටන් විසිදහසක් අවුරුදු මුළුල්ලෙහි නොයෙක් පින්කම් එ තැන් පටන් පිසිදහසක් අවුරුදු මුළුල්ලෙහි නොයෙක් පින්කම් කොට පන්සිල් නොකඩ කොට රක්ෂාක කොළෝ ය.4 පසු ව එයින් චුත ව දෙව්ලොවැ ඉන්දනනීලමාණික්ය්යෙන් හා ඝන රතින් තිමියා වූ දිව්යනවිමානයෙකැ ඉපිද නොයෙක් සියගණන් දෙවදෙවස්ත්රීෂන් විසින් පිරිවරන ලදුව උපමාවිෂයාතික්රාගන්ත වූ දිව්යකසම්පත් විඳ එයින් එක බුද්ධාන්තරයක් ගිය පසු දෙව්ලොවින් චුත ව මෙ ම ලඞ්කාද්වීප‍යෙහි රුහුණුරටැ මාගමැ තුලාධාරපර්විත5 සමීපයෙහි වෙරවැසිගමැ 6 බොහෝ සම්පත් ඇති මත්ත 7 නම් කෙළෙඹිපුත්රචයාහට පුත් ව උපන.

දෙමව්පියෝ ඕහට වසභ ය ය නම් තුබූහ. 8 ඒ වසභ නම් කුමාරයා ක්රවමයෙන් වැඩෙනුයේ 9 පූර්ව ජන්මයෙහි රක්ෂාම කළා වූ පඤ්චශීලයෙහි අනුසසින් විශිෂ්ට වූ රූ ඇති විය. දර්ශ නීය ය . ඉතා ප්රාසාදාවහ ය. උතුම් වූ වර්ණෂසෞන්දවය්ය්නම්යෙන් යුක්ත විය. එ තෙම ඉතා ස්ථුල නො වෙයි. ඉතා කෘශ නො වෙයි . ආරොහ

1. පත්ථආයන්තා - (රස) 2. පාත්ර යක් 3. පෙරටුයෙහි 4. කෙළේ ය. 5.තරල්පව්ව -(ථුප) 6. වේරවාගම -(ථූප) විහාර වාපිගාමකෙ -(මහා) වාපිනාමගාමේ -(රස) 7. මන්ත 8. තුබූහ 9. වැඩී

602 සද්ධර්‍ප-ාලඞ්කාරය

පරිණාහයෙන් යුක්ත ය, දුටුදුටුවන් විසින් වර්ණ නා කටයුතු වූ අඞ්ගප්ර ත්යවඞ්ගයන් ඇත්තේ ය. ඔහුගේ අග්බ ඹුරු වූ දික් මොළොක් සිනිඳු කෙස්වැටිය තමලුලියකැළයක් මෙන් ඉතා හොබනේ ය. ඔහුගේ ඔප් නගන ලද රන්කැටපතක් හා සමාන මුඛමණ්ඩලය සුපිෂ්පිත රන්පියුමක් හා සමාන ය. කොසඹපතට අපහාස කරන්නාක් බඳු වූ මනොහර බැමසහළ බමරවැලදෙකක් වැන්න. නිවානස්ථානනයෙකැ බබළන ප්රසදීප ශිඛාවක් මෙන් අතිමනොඥ වූ නාසිකාව නිලපුෂ්පයක් වැන්න. බදුවදපෙතිදෙකක් මෙන් රන් වු අධරයුග්මය කෙම්වැල දෙකක් වැන්න. දන්තපන්තීහු හා ඔප් නගන ලද මුක්තාභාරයක් හා සමාන ය.

රත්නාභරණයෙන් බබළන්නා වූ කර්ණපයුග්මය රනෝවිලි දෙකක් හ සමාන ය. බාහුයුග්මය අතුල්තල නැමැති රක්ත පල්ලවයෙන් හොබනා රන්ලියදෙකක් හා සමාන ය.1 ඔහුගේ ක්ර මෝනනත වූ ඌරුයුග්මය ඇත්සොඬදෙකක් වැන්න. කෙණ්ඩා සඟළ එර්ණුමාගයන්ගේ ජඞ්ඝායුග්මයක් වැන්න. පිටිපතුල් දෙක රනිබ්බන් දෙදෙනකු වැන්න. වටමටසීලිටු වූ දීර්ඝාඞ්ගුලීපඞ්ක්තිය රන්තෙලිපෙළක් වැන්න. මුදුකොමළ පතුල්දෙක රතුඹුලපෙතිදෙකක් වැන්න. බොහෝ ‍කොට කීමෙන් ප්‍රයොජන කිම් ද ? ඔහුගේ සුලක්ෂනණ වූ ශරීරය දිවිදළින් ඔප්නැඟූ කණකරූපයක් වැන්න. මෙසේ ඔහු යහපත් ව රූපසම්පන්න ශරීරයක් ඇති හෙයින් දුටුදුටු ජනායෝ ඕහට ලභියවසභ ය යි කියති. එසේ හෙයින් කියන ලදී :-

“පුබ්බෙ සො පඤ්චසිලානි, සමාදාය සුගොපයී, තෙන සො පුඤ්ඤකම්මෙන, රූපී ආසි මනොරමො.

නාතිථූලො නාතිකිසො, ආරොහපරිණිභවා, අනින්දිොතඞ්ගපච්චඩෙගා, අහොසි පියදස්සනො” යී.

මෙසේ ඒ ලභියවසභ නම් යොධයා2 ක්රසමයෙන් වැඩී විසිඇවිරිදි පැමිණියේ ඉතා බලසම්පන්න විය3 ඇතුන් දස දෙනකුගේ බල ඇත්තේ ය. කඩුසරමෙහි 4 දක්ෂබ ය. කුඹුරට දිය රඳවන 5 පිණිස පුරුෂයන් ගණනක් දෙනා ඇරැගෙන වැවක් 6 බඳනේ බලසම්පන්නපුරුෂයන් දසදොළොස්දෙනකු විසින් ඔසවාලිය නොහැකි මහත් පස් පිඩි උදැල්ලෙන් ඔසවා දමමින් නොබෝදවසෙකින් වැව බැඳ නිමවී ය. එ තැන් පටන් ලභිය වසභයා මහාබලයොධ ය යි ලඞකාද්වීප ය ඇම තන්හි ම ප්රැසිද්ධ වීය.

1. සමානයහ 2. යොධයාණෝ 3. බලසම්පන්නය 4. -සරඹයෙහි 5.සරවන 6. කුඹ‍ුරට දිය සරවන පුරුෂයන් ගණනක් දෙනා ඇරගෙන වැවක්

ඵුස්සදෙව වර්ග ය 603

කියන ලද මැයි මහාවංශයෙහි :- “සො කමෙනා ‘භිවඩ්ඨෙන්තො , අසි වීයනිවස්සිකො, දසනාගබලො ආසි, ථරුසිපෙප ච කොවිදො.*

ආදාය සො කතිපයෙ, පුරිසෙයෙව ආරහි, ඛෙත්තත්ථිතකො මහාවාපිං , කරොනෙනා තං මහබ්බලො.

දසහි ද්වාදසහි වාපි, 1 වහිතබ්බෙ නරෙහි ‘ පි, වහනෙතා පංසුපි‍ණ්ඩෙ සො, ලහුං වාපිං සමාපයී.

තෙන සො පාකටො ආසි, ලභිය්යයවසභො තදා. දීපසමිං සකලෙ තයමිං, යොධො ඉති මහබ්බලො” †යී.

මෙසේ ඔහු මහබල ඇති බව අසා කාවන්තිස්රජ්ජුරුවො ගෙන්වාගෙන බොහෝ සත්කාර කොට ඒ බැඳි වැව ඔහුට දුන්හ. එ තැන් පටන් ඒ වැව ලභියවසභවැව ය යි ප්රහසිද්ධ විය. ඉක්බිති රජ්ජුරුවෝ ඒ යොධයා ගැමුණුකුමාරයන් සමීපයෙහි ම වසන සේ සැලැස්වූහ. ඒ ලභියවසභ නම් යොධයා දුටුගැමුණුරජ්ජුරුවන් හා එක් ව දෙමළ දෙතිස් කඳවුරු2 සාධා ලඞ්කාරාජ්යගය එකාතපත්රහ කොට රජ්ජුරුවන් ඔටුනු පළඳවා එ තැන් පටන් රජ්ජුරුවන් හා සමඟ බොහෝ කුශලසම්භාරයන් 3 රැස් කොට ගෙන ජිවිතාවසානයෙහි කම් වූ පරිද්දෙන් පරලොකප්රා ප්ත විය.4

එසේ හෙයින් මේ ‍ලොකයෙහි යම්කිසි ශ්රජද්ධාවන්ත කෙනෙක් තමන් ශක්තිපමණින් දන් දෙන්නාහු ද , නිරන්තරයෙන් පඤ්ච ශීලය අඛණ්ඩ කොට රක්ෂාප කෙරෙද්ද, එබඳු උත්තම සත්ත්වනයෝ උපන් උපන් ජාතියෙහි රූපසම්පන්න ව මහත් වූ බලයෙන් හා සසපිරිවරින් 5 යුක්ත ව මේ ලභියවසභ නම් යොධයාණන්6 මෙන් මහත් වූ ශ්රීබසම්පත් ලබන්නාහු ය යි දැන කුසලකරණයෙහි 7 අප්රාමාද වුව මැනැවි.

කියන ලද මැයි :- “දත්වාැන දානං සුගතොරයානං පාලෙත්වව සම්මා බඳු පඤ්චසීලං, රූපං ච ථාමං ච යසං ව හොගං ලහන්ති සන්තා වසහො ‘ව එවං” යී

මේ මෙහි දෙවන ලභියසහවස්තුව ය. _________ 1. වා ‘පි -වා 2. -කඳයුරු 3. -ධර්ම යන් 4. මියපරලොව ගියේ ය. 5.යසොපරිවාරයෙන් 6. යොධයන් 7. කුසල් කරන සත්ත්වයන්. • මේ ගාථාව මුද්රියත මහාවංශයෙහි නැත. † “තෙන සො පාකටො ආසි - තම්පි ආදාය භිම්පො

දත්වාථ නං තස්ස සක්කාරං  - ගාමණිස්ස අදාසි තං” (මූ. මහා) 

604 සද්ධර්‍ වාලඞ්කාරය

64. දාඨාසෙනවස්තුව

තව ද මෙහි තුන් වන දාඨාසෙනවස්තුව නම් කවරැ යත් ? හේ මෙසේ දතයුතු. කෙසේ ද යත් ?

යටැ ගියදවැ මෙ ම කල්පයෙහි බුදු වූ කාශ්යමපබුදුන් සමයෙහි මේ දාඨාසෙන නම් යොධයා බොහෝ සම්පත් ඇති දනව්වැසි පුරුෂයාණ කෙනකුන්ට පුත් ව ඉපද කටයුතු දන්නා අවස්ථාවෙහි බුදුන්ගේ1 ධර්මමදෙශනා අසා සර්වුඥශාසනයෙහි පැහැද ශ්රසද්ධාවන්ත ව වසනුයේ සඞ්ඝයාවහන්සේ උදෙසා විසිදහසක් අවුරුදු මුළුල්ලෙහි උපකරණසහිත වූ ක්ෂී්රපායාසයෙන් ලහබත් තබා දුන්නේ ය. උදක් ක්ෂීඋරපායාසය මතු නො වෙයි. චීවරාහාරසෙනාසනගිලානප්රකත්ය‍ය යන සිවුපසදානය දෙමින් 2 අනිකුත් බොහෝ කුසල් කෙරෙමින් ජිවිතාන්තය දක්වා අඛණ්ඩ වූ පඤ්චශීලය රක්ෂාෙ කොට එයින් ගොස් නිඳා පිබිදියාක්හු මෙන් දෙව්ලොවැ ඉපද දහස්ගණන් දෙවඟනන් 3 පිරිවරා නොයෙක් සියගණන් දිව්යහනාටකයන් විසින් ප්රනයොග කරන ලද නෘත්යි ගීතවාද්යියෙන් සන්තුෂ්ට වෙමින් ප්රනයොග කරන ලද නෘත්යල ගීතවාද්යගයෙන් සන්තුෂ්ට වෙමින් දෙව්ලොවැ බොහෝකාලයක් සැප විඳ එයින් චුත ව මෙ ම ලඞ්කාද්වීපයෙහි රුහුණුරටැ කුබුබන්න4 නම් ගමැ බොහෝ සම්පත් ඇති අනින්දිවත වූ කුල ගෙයෙකැ උපන. දෙමටුපියෝ ඕහට දාඨාසෙන ය යි නම් තුබූහ.

ඒ දාඨාසෙනයා ක්ර මයෙන් වැඩී සොළොස් හැවිරිදි5 අවස්ථාවෙහි දුටුදුටුවන් පියකරු වූ 6 රූපයෙන් යුක්ත ය. උතුම් රූප සෞන්ද්ය්ය්තුෂයෙන් සමන්විත ය. ථාමසම්පන්න ය. මහත් වූ ඇත් බල ඇත්තේ ය. දවසෙකැ එ තෙම තමාගේ බල විමසා බලනු කැමැති ව කුබුබන්න 4 නම් ගමැ මහවැව සමීපයෙහි ගිරි‍තල් 7¬ නම් පර්ව තයට නැගී කලවැල් කපා ගෙනවුත් ගැටලනුවක් වියා ගෙන බලසම්පන්නපුරුෂයන් දහසක් විසිනුන් ඔසවාලිය නොහැකි වට වූ මහගල් එකතැනැ රැස් කොට ඉන් එකි එකී වටගලක් ගැටලනුවෙහි තබා දෙකෙළවර එක් ව අල්වාගෙන ඉසවටැ සිසාරා පර්වකතයෙන් පාතැ එලිපිටට හෙළා කෙළනා8 පෙඳවට සේ ගසා විසුරුවා මෙසේ තමගේ බල පරීක්ෂාෙ කොට ඉස් සෝධා නහා ගෙට ගොස් බත් බත් අනුභව කොට තමාගේ දෙමව්පියන් කරා එළැඹ කියනුයේ; මාගේ හිතැනි9 මව්පිය දෙදෙනා සාදරසිතින් වැඳ මා දන්වන්නා වූ බසෙක් ඇත. ඉඳුරා ඇසුව මැනැව. අප බුදුරජාණන් වහන්සේ දානශීලාදි වූ සමත්රිංතශත්

1. බුදුන්ගෙන් 2. සිවුපසදානයද 3. දෙවස්ත්රී න් 4. කුබුබත් - කුබුබන 5. -ඇවිරිදි 6. ප්රි9යකර වූ 7. ගිරිහල් 8. එලිපිටට කෙළනා 9. සිතගත්

ඵුස්සදෙව වර්ග ය 605

පාරමීධර්මවයන් පුරා ලොව්තුරාබුදු ව ලොවට අභිවෘද්ධි පමුණුවා නිවන්පුරපරායණ වූසේක. උන්වහන්සේ වදාළා වූ සද්ධර්මොයැ වූ පරිද්දෙන් 11 පිළිපදනා සඞ්ඝයා වහන්සේ ද මුළුලොවට සගමොක් සැපත් සාධා දෙමින් මුළුලෙව්හි කීර්තිය පතුරුවා වැඩ වසන සේක.

අපගේ බුදුරජාණන් වහන්සේ ජිවමානකාලයෙහි මේ ලඞ්කාමීපයට වැඩ යක්ෂ යන්ගෙන් වන උවදුරු දුරු කොට තමන් වහන්සේ‍ගේ ශාසනය පිහිටුවා වදාළසේක. මෙසේ තමන් වහන්සේගේ ශාසනය රක්ෂාැව නිසා තනා වදාළ ලඞ්කාද්වීපයෙහි ශාසනය දැන් කර්ක ශ වූ නිඃශ්රීැක ජඩගුණ2 ඇති දෙමළුන් එක් ව ගෙන පළමු ශ්රහද්ධාවන්තයන් කරවාලු පිළිමගෙවල් බුද්ධරූප සිඳ බිඳ හෙළා ඒ ඒ තැනැ දහගජ මහබෝ නසා පොත්පත් ගිනි ලා භික්ෂූිභික්ෂූරණීන් වහන්සේගේ කයට සිතට දුක් පමුණුවා පාත්රප කුඩ ආදිය සිඳ බිඳ දමා නොයෙක් අනාදර කිරීමෙන් වෙහෙස දෙති. එබඳු අනාදර බලබලා අප වැනි ශ්රයද්ධාවන්තයන් උපෙක්ෂ ව හිඳීම යුක්ත නොවෙයි. එබැවින් තුනුරුවන් කෙරෙහි ආදර ඇති ශද්ධාවන්ත රජදරුවන් වහන්සේට සේවා කම් කොට ඒ රජදරුවන් වහන්සේගේ සහායෙන් දෙමළුන් මරා සිංහලය නිරුපද්රටව කොටගෙන සර්වසඥශාසනය බොහෝ කලක් පවත්නා පරිද්දෙන් චිරස්ථායී කරන කැමැත්තෙමි යි. කී ය.

එසේ හෙයින් කියන ලදී  :- “මාතාපිතුත්තං පදාති ‘ දානි වන්දිෙත්වී සාදරො, වත්තුකාමො අහං කිඤ්චි, තං සුණන්ත සමාහිතා.

ජිනො නො පාරමි චි‍ත්වා‘ , බුද්ධො හුත්වා අනුත්තරො, ලොකාභිවුද්ධිං කත්වාින, ඉතො සො සුගතිං ගතො.

තසෙසදං සාසනං ‘දා නි, දමිළා කකඛළා ජළා, නායෙසුං තං උපෙක්ඛිත්වාි, අයුත්තං මෙ නිසීදිතුං *

සාතෙත්වාත දමිළං සෙනං , ඛෙමං කත්වා න සීහළං, චිරට්ඨිතං කරිස්සාමි, ලොකනාථස්ස සායනං” † යී.

1. පරායණ වූ සේක් උන්වහන්සේ වදාළ වූ ශ්රී සද්ධර්මහය ද උන්වහන්සේ වදාළා වූ සද්ධර්මණය පරිද්දෙන් 2. සඨගුණ.

* මේ වෙනුවට රසවාහිනියෙහි මේ ගාථාව පෙනේ  :-

“තදිදං නාසයංදානි - දමිළා කක්ඛලා ජළා හින්දිංදසු බුද්ධරුපානි - වෙනියානි තහිං තහිං”

†  රසවාහිනියෙහි එන ගාථා අපෙන් මෙහි ඇත්තෙ සතරෙකි.

606 සද්ධර්‍ාහාලඞ්කාරය

මෙසේ ද කියා ඉක්බිති දෙමව්පියන් වැඳ අවසර ඉල්වා ගෙන මාගමට ගොස් කාවන්තිස් රජ්ජුරුවන් දැක වැඳ එකක් පස් ව සිටියේ ය. එකල්හි රජ්ජුරුවෝ පන්සියයක් පමණ කර්මාරයන්1 ගෙන්වාගෙන නොයෙක් ආයුධ කරවා සණ ලවති. එවේලෙහි රජ්ජුරුවෝ ඒ දාඨාසෙනයන් දැක සගය, තෝ කොයි සිට අයි දැයි, තාගේ නම් කිම් දැයි විචාරා ස්වාමීනි, කුබුබන්න2 නම් ගමැ සිට අසිමි. මට දාඨාසෙන ය යි කියති කී ය. එකල්හි රජ්ජුරුවෝ ඔහුගේ සැටියෙන් ම බලසම්පන්න බව දැන පිරී ගා මුවහත් නොතිබූ කඩුසැටක් ගෙන මේ හැම ඉඳුරා ගලැ ගා මුවහත් තබා දීලව යි දාඨාසෙනයන් අතට දී සෙසු3 ආයුධකර්මාුන්ත බලමින් ශාලාව ඈතැ කෙළවරට ගියහ. දාඨාසෙනයෝ ඒ කඩුසැට ගෙන ගලැ ගා ඉඳුරා මුවහත් තබා රජ්ජුරුවෝ ඒ කර්මාන්ත දැක සතුටු ව කහවණු දහසක් දී ඉඳිනා ගෙයක් හා ගෙට වුවමනා සියලු උපකරණ සලස්වා තමන්ට සේවය කරන සේ නියෝග කළහ.

පසුව ඒ දාඨාසෙනයොධයා දුටුගුමුණුරජජුරුවන් හා එක් ව මියුගුණෙහි පටන් දෙමළකඳවුරු4 පහරමින් ගොස් මහෙල නම් නුවරට පැමිණියේ ය. ඒ නුවර වනාහි සොළොස්රියන් උස ස්ථිරසාර මහපවුරුපෙළින් වට කරන ලද්දේ ය. එසේ ම ස්ථිරසාර වූ දාරුමය දෙතුන්මහල්වහසලින් සුරක්ෂීයත ය පවුරු මුදුනැ ඒ ඒ තන්හි කරන ලද අට්ටාල වටවෙට්ටම් පුලිමුගම් ආදිය සේම කරන ලද්දේ ය. දියඅගල ය, කලල්අගල ය, වියළිඅගලය, මහඅගල් තුනෙකින් පරික්ෂිුපත ය. ශෞරවීය්ය් කර පුරුෂබලපරාක්රළමයෙන් යුක්ත යොධභටයන් විසින් ගන්නා ලද රැකවල් ඇත්තේ ය. කිසි පසමිතුරුකෙනකුන් විසින් වැද්ද නොහැක්කා වු එබඳු මහෙලපුරයට පැමිණ මහසටන් කෙළේ ය.5

එකල්හි ඒ දාඨාසෙන නම් යොධයා මහසටන් කෙරෙමින් අත් කෙනකුන් බිඳ හෙළූ මංකඩෙකින් නුවරට නො වදිමි යි දර්පරවත් ව රණහඬ ගසගසා පෙනෙමින් අත් පොළසන් දී එම්බල කොල දාඨාසෙනයා නම් මම ය යි තමාගේ නාමය අඬ ගා කියමින් කඩුපලග අතැ ලා අසූරියනක් අහසට පැන නැගී බැස මහපවුරුමුලට විළුමෙන් 6 පැහැර උසින් සොළොස්රියනක් හා දිගින් තිස්රියනක් පමණ මහපවුර බිඳ හෙළා7 ඇතුළු නුවරට

1. කර්මෙකාරකයන් 2. කුබුබත - කුබුබත් 3. අතට දී රජ්ජුරුවෝ සෙසු 4. -කඳයුරු 5. කළහ 6. විලිඹෙන් 7. නුවර මැද හෙළා

ඵුස්සදෙව වර්ගරය 607

වැද කෙසෙල්වනයක් සිඳ 1 හෙළන්නා සේ දෙමළමහසෙනග: පොලුගෙන වගුරවා ඒ නුවර ගෙන පසු ව අනුරාධපුරය ගන්නා දවස් එලිල්ලන්කඩ පැ ගොස් පර්වනතදෙකකට අතුරෙහි මහ සටන් කෙරෙමින් විලිකුන් තල්කැන් ගසා විසු‍රුවන්නා සේ නොයෙක් සියදහස්ගණන් දෙමළුන් හිස් සිඳ විසුරුවා සියලු ලඞ්කාද්වීපය නිරුවද්රේව කොට රාජ්ය්ය එකච්ජත්රව කරවී ය.

රජ්ජුරුවෝ අනුරාධපුරය ගෙන ඔටුනු පුළැඳ දාඨාසෙන යන්ට බොහෝ සැපත් දුන්හ. එකල්හි ඒ දාඨාසෙනයෝ මහත් වූ ශ්රීසසම්පත් විඳිමින් දානාදි වූ කුශලසම්භාරයන් රැස් කෙරෙමින් සැප සේ වාසය කෙරෙති. එයින් මෑතභාගයෙහි ඕහට වෛරී වූ සේවකයෙක් රජ්ජුරුවන් සමීපයට ගොස් වැඳ එකත්පස් ව සිට දෙවයන් වහන්ස, දාඨාසෙනයෝ රාජ්ය්ය නිසා නුඹවහන්සේට නොබෝදවසෙකින් වරදිති යි, රජකමට වේ ද උත්සාහ කරන්නාහු යි2 කියා රජ්ජුරුවන් බිඳුවාපී ය. රජ්ජුරුවවෝ භෙද කාරයාගේ3 බස් ගිවිස සැබැවැයි සිතා දාඨාසෙනයන්ට කිපි ඔහු අල්වා මරව යි අමාත්යවයන්ට නියෝග කළහ. එකල්හි දාඨාසේනයෝ සේනාවාහනසහිත ව ඉස් සෝධා නහන පිණිස වැවට ගියහ. ඒ අවසරය බලා රජ්ජුරුවන්ගෙන් නියෝග ලත් අමාත්යියෝ මද නැගී සිටි බලවත් ඇතකුට යගදාවක් දී දකුණු වහසල්දොරැ සිටුවා තුමූ තමන්ගේ සේනාව හා සමඟ පඤ්චායුධ සන්නද්ධ ව සැඟවී සිටගත්හ.

එකල්හි දාඨාසෙනයෝ ඉස් සෝධා නහා සුවඳ විලවුන් ගෙන සියලු වස්ත්රාදලංකාරයෙන් සැරැහී 4 පිළිසන් වාහනයකට නැගී තමන්ගේ සේනාව පිරිවරා දකුණුවහසල්දොරසමීපයට පැමිණියහ. කැටි ව යන සේනාව රා බී මත් ව යගදාවක් ඇරගෙන සිටියා වූ ඇතු දැක රජ්ජුරුවන් කළ නියෝග අසා භයින් තැතිගෙන සිටියහ. දාඨාසෙනයෝ යානාවෙන් බැස ඇතු ඉදිරියට5 වූහ. ඔහු දැක ඇතා මහත් කොට ගර්ජනා කෙරෙමින් සොඬ බිමැ ගසමින් 6 කුඤ්චනාද කෙරෙමින් ඉදිරියට දිවගෙන ආ ය. එකල්හි දාඨාසේනයෝ සෙණහඬ සේ අතින් අත පැහැර ගජිනා කෙරෙමින් විළුඹෙන් ඇන බිම දැදුරු කෙරෙමින් දිවගෙන

1. බිඳ 2. කරන්නාහ යි 3. හෙදකාරයන්ගේ 4. සැරසී 5. ඇතුට ඉදිරි 6. ගසා

608 සද්ධර්‍ .ාලඞ්කාරය

ගොස් ඇතු දෙදෙළ අල්වාගෙන සොල්වා කෙසෙල්කඳ දෙකක් සේ උදුරා දමා සොඬ අල්වා ඇදගෙන ඉසවටැ සිසාරා ඇතු බිමැ පැහැර සුණුවිසුණු කොට තැළුහ.

ඒ දැක දාඨාසෙනයන් මරන්ට ගිය සේවකයෝ භයින් තැති ගෙන මහසුළගින් ඉපිල1 යන පරඬකොළ සේ ඒ ඒ අතැ දිවූහ. දාඨාසෙනයෝ එතන්හි සිට සිතන්නාහු යසදායක ව සිටි රජ්ජුරුවන් වහන්සේට මා අතින් 2 අපරාධයක් කළ 3 නොහැක්ක. සමීපයට යාත් නොහැක්ක. මේ ලත් අවසරයෙන් මට ම පිහිටක් කොට ගත මැනැවැයි සිතා ජම්බුද්වීපයට යනු කැමැති වූහ.

හේ කෙසේ ද යත් ?

මාගේ ශරීරබලය හා සිතුදෙයක් සිද්ධ කොට ගන්ට නිසි නොයෙක් උපාය පරීක්ෂා කොකට නොවරදිනා කාරිය විනිශ්චය කරන්ට සුදුසු වූ ස්ථානොචිතප්රෂඥාවෙන් බැලු කලැ මේ නුවරැ සියලු බලසෙනඟ මරා දමා රාජ්යතය ඇරැගනුත්4 පිළිවන් මය. එසේ ද වුවත් රජ්ජුරුවන් වහන්සේ මට බොහෝ සැපත් දී මෙ තෙක් මා ඉඳුරා ම රැකිසේක.5 එපමණෙක් මතු නො වෙයි. තුනුරුවන් කෙරෙහි අතිප්රිසන්නසේක. එසේ හෙයිනුත් මේ රජ්ජුරුවන් වහන්සේට මා අපරාධයක් කළ නොහැක්ක. එසේ 8 ක්රො ධයෙන් කිසිකෙනකුන් නැසීම7 නුවණැත්තන් විසින් කළමනා දෙයෙකුත් නො වෙයි. යමෙක් ක්රොමධවශග වූයේ නම් එකාන්තයෙන් නරකයට ම යන්නේ ය. එසේ 6 ක්රොමධවශග ව පව් කරන තැනැත්තේ මෙලොවැ නින්දාවෙනුත් පරලොවැ නරකාදි සතර අපායෙනුත් නොමිදෙන්නේ ය.

මේ ලොකයෙහි නුවණැත්තා වූ උත්තමයෙක් අපායෙහි උපදවා නොයෙක් දුඃඛයට පමුණුවන්නා වූ රාග ද්වේෂ මොහ මදනමාත්සය්යා දි වූ කෙලෙස් නැමැති සතුරන් පරදවා ජය ගත්තේ වී නම් කිසිකලෙකත් ලාමකසත්ත්වඃයන් විසින් ජය ගත නොහැක්කා වූ සියලු අකුසල් නැමැති සේනාව හා සමග දරුණු රළු නිර්ගුණ මාරයා පරදවා තුන්ලොව ජය ගත්තා වූ වීය්ය්ව වන්ත යොධපුරුෂයෙක් නම් එබඳු උත්තමයෙක් ම ය. සියලු සැපතින් සුඛිත වූ ශාන්ත වූ උපද්ර වරහිත වූ නිර්භුය වූ මෙ තෙකැයි යන ප්රජමාණයක් නැති බොහෝ ආයු ඇති නිවන්පුර

1. පලා 2. අනික් 3. කළ සේ 4. ඇරැගතුන් 5. මා රැකිසේක 6.එසේ හෙයින් 7. මැරීම

ඵුස්සදෙව වර්ගෙය 609

ලද්දාහු නමුත් ඔහු ම ය. එබැවින් නුවණැති ශ්රතද්ධාවන්ත වූ මා විසින් එබඳු අනර්ථ දායක වූ ක්රොමධවශගත්වබයට නොපැමිණ සියල්ල වුන් කෙරෙහි මෛත්රිි උපදවා පලා ගොස් සසුන් වැද මහණ ව ගල්ගුහාවලැ හා රුක්මුල් ආදි වූ යම්කිසි තෙනෙකැ භාවනානු යෝගයෙන් යෙදී එකඟ වූ සිතින් වාසය කොට සියලු දුකට භාජන ව සිටියා වූ රාග‍ද්වේෂමොහාදි වූ කෙලෙස්සතුරන් නසා මාර්ගෙපටිපාටීන් අර්හත්ඵලයට පැමිණ මෙසේ සසරදුකින් මිදෙන්ට නිසි ප්ර්යෝගයෙකින් තමහට පිහිටක් සොයා ගත මැනැවැයි සිතා මහණ වන්නට නික්මුණාහ.

එසේ හෙයින් කියන ලදී  :-

“යො ‘ධ ජෙති නරො රාගදොසමොහාරිනො ඛලු, විජෙතුමසත්ථෙ‘ තෙ, සසෙනතිහමුග්ගතෙ.

සසුරො ච සයොධො ව, ජිතො සො ‘ව ජගත්තයං, සො ‘ව සන්තො සුඛී ඛෙමී , දීෂායු නිරුපද්දවො.

තස්මා තෙසං වසං ‘දානි , අශනත්වාාන මයා ඉතො, ගන්ත්වාෙ ඵාසුවිහාරෙන, වසනා යත්ථු කත්ථො වී.

යුත්තං කිතුං පතිට්ඨා මෙ, ඉති චිත්තිය සො පන, අපක්ක ම්ම තතො ඨානා, සංයමා අජ්ඣුපාගමි” යී

එ‍සේ හෙයිනුත් මෙසේ නොයෙක් කාරණ සලකා සසරැ කලකිරී මහණ වීමෙහි තත්පර වූ සිත් ඇති දාඨාසෙනයෝ සියලු සම්පත්තියෙහි ද මිත්රවපුත්රහකලත්රාඅදි වූ බන්ධුවර්ග යා කෙරෙහි ද ආලය හැර කැටි ව ගිය සේනාවත් එ තන්හි ම රඳවා උදෙ කලාව ම මඟුණ නම් ගමට1 ගොස් එයින් නික්ම මුහුඳු අසැ මහදැල් නම් කෙවුළුගමට ගොස් වන්හ. ඒ ගමැ ශක්ති සම්පන්න වූ මහදැල් නම් කෙවුළෙක් මහත් දිග පුළුල ඇති එක් දඬුඔරුවක් මුහුඳට ගෙන ගොස් වැලි පුරා කරැ තබා ගෙනවුත් මහබෝමළුවෙකැ ලන්නේ ය.2 එපරිද්දෙන් ම පැන් පුරා ගෙනවුත් බොධිස්නාන කරවන්නේ ය. දාඨාසෙනයෝ එ දවස් කෙවුළා බොධිමළුවේදී ම දිටී ය. කෙවුළා ඔහු දැක ඔවුනොවුන් 3 නම්හොත් විචාර පිළිසඳරකථා කොට දාඨාසෙනයන් බල සම්පන්න යොධයානන් බව දැන බල පරීක්ෂා කරනු පිණිස තමන්ගේ ගෙට කැඳවාගෙන ගොස් සත්කාරසම්මාන කොට තමාගේ අභිප්රා ය දාඨාසෙනයන්ට කී ය.

1. “මඟුණ” නම ගමකට ගිය බව රසවාහිනියෙහි නො පෙනේ. 2.බොධියට වක්කරන්නේය. 3. දාඨාසෙනයෝ එ දවස් කෙවුළා බොධි මළුවෙහි දී ම දැක ඔවුනොවුන්

610 සද්ධර්‍ැකාලඞ්කාරය

එ බස් අසා දාඨාසෙනයෝ එසේ වී නම් යහළු, වරාසාල් නැළියතෙකැ1 බත් පිසවාපියව යි කියා සාල්නැළිසතෙකැ බත් පිසවා නොවිලිකුන් ගිවුළු 2 ගෙන්වාගනෙ ගිවුළු 3 සියල්ල ම ලෙලි ගලවා වනැ ලා කොටා බත් හා සමඟ එක් ව මිරිකා අනා පිඬුසතරක් කොට ව‍ටා ගේ මැඳැ ඉඳ ඔහු කැඳවා මා මරමි සිතා ම ම‍ාගේ බොටුව තරයේ දැතින් මිරිකා අල්වාගනැයි කීහ. 4 ඔහු යහපතැයි ගිවිස එපරිද්දෙන් ම බොටුව මිරිකා අල්වාගත් කල්හි දාඨාසෙනයෝ බත්පිඞක් ගෙන ගිලුහ. කෙවුළු යොධයා ඇල්වූ ගැන්ම ධරගත නො හී අත ගැලැවී තමාගේ දොරකඩැ වැටිණ. දාඨාසෙනයෝ නැවැත කෙවුළා කැඳවා තෝ මා‍ගේ බෙල්ල සෙමෙන් ඇල්වූයෙහි ය යි5 සිතමි. දැන් තර කොට අල්වා ගනුව යි කීහ. 6 ඔහු එපරිද්දෙන් ම තර ‍කොට අල්වාගත් කල්හි බත්පිඩිදෙකක් එක් කොට ගිලූහ. කෙවුළා ඇල්වූ ගැන්ම ධරාගත නො හී පළමු හුණුතෙනින් එපිටැ මිදුල මධ්යූයේ හුණුයේ ය. නැවැතත් දාඨාසෙනයෝ කෙවුළා කැඳවා ඕහට අභිමාන වඩනා සේ නින්දාබස් කියා බෙල්ල තර ව7 අල්වාගනැයි කීහ. එවිටැ කෙවුළා තමාගේ ඇඟැ ඇති බලයෙන් ම මිරිකා අල්වා ගත. එවිටැ දාඨාසෙනයෝ පළමු විවරට දියුණු කොට බත්පිඬක් වටා ගිලූහ. කෙවුළා පළමු පරිද්දෙන් ම ඇල්වූ ගැන්ම ධරාගත නො හී ඔහු 8 කුඩා වූ 9 අත ගිලිහී ගොස් මලැ බැඳුණු මුවකු උගුළුලීයෙන් ගසා දැමුවා සේ පළමුනියාවට දුරැ ගොසින් වැටුණේ ය.10

මෙසේ තුන්විටෙකැ ම බල විමසා පරීක්ෂාැ කොට දාඨාසේනයන් ළඟට ගොස් ස්වාමීනි, නුඹවහන්සේ වැනි අනික් යොධයාණ කෙනෙක් මේ ලඞ්කාද්වීපයහි තබා ජම්බුද්වීපයෙහිත් නැතැයි ස්තුති කෙරෙමින් වැඳ ක්ෂ මා කරවා දාඨාසේනයන් හා සමඟ අරතරයේ ම මිත්ර විය. ඉක්බිති දාඨාසෙනයෝ කෙවුළාණන් කැඳවා එම්බා යහළු, මම දඹදිව් යනු කැමැත්තෙමි. මට සම්බානක් දෙව යි කීහ. එබස් අසා ඔහු සම්බානක් ගෙනා කල්හි ඒ සම්බානට නැගී රිටක් ගොඩැ ඇන ඔරුවක් දැමුවා සේ එක් පයක් ‍ගොඩැ ඇන අනික් පයින් සම්බාන දැමුහ. ඒ සම්බාන දැමූ වේගයෙන් සුළං ගෙන එක දවසින් ම රළපතර බිද දිව ගෙන ගොස් නාගදිවයිනැ නාග නම් තොටට ගොස් වන. එතන්හි දාඨාසෙනයෝ ගොඩබැස පිළී තර කොට හැඳ ඉසැ කෙස් ගොතා බැඳගෙන ගොළු මුහුඳට පැන පීනාගෙන යන්නාහු

1. සාල්සතෙක 2. දිවුල් 3. ගිවුල් 4. කියා 5. ඇල්වුවයි 6. කීය 7. තරයේ 8. කෙවුළු 9. ඇල්වු 10. වැටුණාහුය.

ඵුසසදෙව වර්ගතය 611

පස්පනස් යොදුන් ගැඹුර ‍ගෙවා සොලිරට ගෙවා කාවීරපටුන් තොටින් ගොඩැ නැංගාහ. එකල්හි එහි මනුෂ්යරයෝ දාඨාසේනයන් දැකැ මුහුඳ පීනාගෙන ආ නියාව අසා විස්මයපත් ව ඉතා ආශ්චය්ය්මන පුරුෂයෙකැයි 1 කියා බොහෝ සත්කාරසම්මාන කළාහු ය.

දාඨාසෙනයෝ ඒ සත්කාරසම්මානයට සතුටු ව එහි ම රඳා පියමි නො සිතා රහතන්වහන්සේ මේ අවදියට කොයි වසන සේක් දැයි විචාර එම්බ සබඳ, මීට දෙළොස්යොදුනක් පමණ තැනැ තකක නම් නුවරෙක් ඇත. ඒ නුවරසමීපයෙහි විහාරයකැ රහතන් වහන්සේ වැඩවසනසේකැයි කී කල්හි දාඨාසෙනයෝ අතරමඟැ ගම් නියම්ගම් රාඡධානි පිළිවෙළින් දුරුකතර ගෙවා තකක නම් නුවරට පැමිණ රහතන්වහන්සේ කොයි ‍වසනසේක් දැයි එහි මනුෂ්ය යන් අතින් විචාළහ. එසේ විචාළ දාඨාසේනයන්ගේ බස් අසා සන්තුෂ්ට වූ මනුෂ්ය්යෝ නැවැත නැවැත පිළිසඳරකථා ‍කොට භික්ෂූ න් වහන්සේ වසන තැන් කියන්නාහු  :-

“ඉ‍තො උත්තරතො යත්ථ්, දිස්සතෙ ‘යං මහානගො, මයූරගිවසඞ්කාසො, තීලොභසො මනොරමො.

ලබුජම්බජම්බුර මහාදීතරු1 රාජිවිරාජිතො, නාගවම්පකපුතතාගඵුල්ලපාදපමුජ්ජලො.

කුටිමණ්ටපසඞ්කිණ්ණලෙණපබ්භාරහාසුරො, 2 සිතසෙකතසඞ්කිණ්ණමාලකාලිවිරාජිතො.”

යනාදින් එම්බා සබඳ, මීට උතුරුදිගැ පෙනෙන මොනර කරක්සේ නිල්ව තිබෙන2 සිත්කලු වූ තෙල මහත් පර්වැතය බලාගත්ව. ඒ පර්වාතප්රාාන්තය අඹ දඹ දෙල් බෙලි කෙසෙල් ආදි වූ ඵලහරිත තුරුපෙළින් විරාජමාන ය. පුන්නාගන්ග කුරරකඋද්දාලකමධුගන්ධිලකාසොකකරවීරකකර්ණිකාරාදි වූ සුපුෂ් පිත වනපෙදින්3 සොභමාන ය. නොයෙක් ජාතියෙහි නානා වණිපක්ෂීපන්ගේ මධුරනාදයෙන් හා හැලි ගසා දිවන මිහිරි සිසිල්ජලපිරි ගංගාවන්ගේ නිර්ඝොෂාවෙන්4 අහස් පොළෝ දෙක එකවිටැ ගුගුරන්නා සේ එකකොලාහල ය. පර්ව4තමුඳුනැ ඒ ඒ තන්හි පිල්සත් විදහා කෙකාසර නඟා සන්තොෂයෙන් හාත්පසැ නටා බස්නා මයුරයන්ගේ කෙකානාදයෙන් දෙව් ලොවැ දෙවියන් කැඳවන්නා වැන්න. තපස්චීවරයන්ගේ කෙලෙස්

1. ආශ්චය්ය්. යයෙකැයි 1. ලෙණසම්භාරහාසුරො - (රස) 2. නිල් වූ 3.වනපෙතින් 4. නිර්ඣරඝොෂාවෙන්.

612 සද්ධර්‍් ාලඞ්කාරය

නැමැති සතුරන් සාධන්ට අසහායසරණ වූ තෙල පර්වරත නැමැති හස්තිරාජයා නම් තව්තිසාවැසි දෙවියන්ට අසුරයුද්ධයෙහි සහාය ව සිටි එරාවණ නම් හස්තිරාජයා වැන්න.

පර්වතමුඳුවෙහි වෘක්ෂටරාජයන්ගේ ශාඛාග්රියෙහි ලෙලදෙන්නා වූ පුෂ්පමඤ්ජරීහු එ ම එරාවණ නම් හස්තිරාජයා‍ගේ දළඅගැ පොකුණුමැඳැ1 පියුම්පිටැ නටන සුරසුන්ද රීන් මෙන් සන්තොෂකරයහ. රිළාවඳුරුරුකයින් හා පක්ෂී්න් විසින් චලිත වූ සුපුෂ්පිතපාදපාග්රෂයෙහි සමුද්ගනභ්රවමරාවලීන් විසින් ආකාශමණ්ඩලය නිල්මහළෙකුළුපෙ‍ළින් සැරැහුණා වැන්න. අවටැ පිහිටි තටාක නැමැති අඞ්ගනාවෝ පුෂ්පරේණු නමැති අඞ්ගරාග ගෙන තුරුමලින් සැරැහෙමින් 2 ඇල කඳුරු ගං නැමැති මොළොකතින් 3 පර්වගත නැමැති මහරජහු ප්රෙටමයෙන් වැළඳ හොත් ප්රිගයකාන්තාවන් වැනියහ. සුපුෂ්පිත වූ නඳුන් සඳුන් දෙව්දුරු කපුරු සරලසාලාදි වූ වෘක්ෂයසමූහයෙන් ගැවැසීගත්තා වූ මහවනය දිවඅබරණින් සැරැහී දිවගතන් 4 හා දිවසෙනඟ වන් නන්දීනවනය හා සමාන ය. පල ගෙන සිටිනා තල් කිතුල් ඉඳි තැඹිලි පොල් පුවක් ආදි වූ වෘක්ෂතරාජයෝ මඳ මඳ පවනින් ලෙ‍ලදෙන්නාහු ලීලා දක්වදක්වා නටන නාටකයන් වැනියහ.

සුපුෂ්පිතපද්මොත්පලපුණ්ඩරීකාදීන් ප්රාතිමණ්ඩිත වූ සීතල ජලහරිත වූ පුෂ්කරිණීහු ඒ ඒ තන්හි පිහිටියහ. මෙසේ නොයෙක් ඵලපල්ලවකුසුමයෙන් 5 සශ්රීරක වූ විසිතුරු තුරුපෙළින් හා මනහර විල් පොකුණු වැලිතලා ගල්තලා6 ඇලිදොළ 7 ආදීන් මනොඥ වූ පර්ව ත ප්රා න්තයෙහි පවුරුපදනමින් හා රන්පත්8 සුළුපා මහපා සක්මන්මණ්ඩපලෙණපබ්හාරාදින් ප්ර තිමණ්ඩිත වූ අතිධවල වැලිමළුපෙළින් ගැවැසි නිරන්තරයෙන් නරසුරඅසුරගරුඩගන්ධඩර්වාවදීන් විසින් භජනය කරන ලද අනිවත්තිය නම් වූ8 මහත් විහාරයෙක් විය. ඒ විහාරයෙහි බොහෝ දෙවිමිනිසුන්ට කුසල් වඩමින් 10 ශාන්නදාන්ත ගුණධර්මයෙන් යුක්ත රහතන් වහන්සේ නම් වාසය කරනසේක. ඒ ඇමදෙනාවහන්සේට නායක වරුණ නම් මහතෙරකෙනකුන්වහන්සේ ලොවුතුරාබුදුකෙනකුන්වහන්සේ පරිද්දෙන් ම ශ්රෙද්ධාවන්ත සත්ත්වඒයන්ගේ චිත්තසන්තාන නැමැති මහලිය ධර්ම් නැමැති ජලසේකයෙන් 11 වර්ධ්නය කරවා ස්වර්ගතමොක්ෂමසම්පත් නැමැති ඵලප්රසදානය කරවනසේකැයි කීහ.

1. පොකුණුවල 2. සැරසෙමින් 3. මොළකතින් 4. දෙවඟනන් 5.පලපල්ලව- 6. ගලතල 7. දොළන් 8. රන්වන් 9. අතිවග්ගිය -

ඵුස්සදෙව වර්ගලය 613

මෙසේ කියන ලද විහාරවර්ණ නාව හා එහි ම වසන රහතන්වහන්සේගේ ගුණවර්ණනාව අසා සන්තුෂ්ට වූ දාඨාසෙනයෝ උන් විසින් කියන ලද සලකුණු1 ‍නො වරදවා අනාවත්තිය2 නම් විහාරයට ගොස් වරුණ නම් මහතෙරුන් වහන්සේ දැක වැඳ එකත්පස් ව උන්හ. මහතෙරුන්වහන්සේ දාඨාසෙන‍යන් දැක පළිසඳරකථා කොට උපාසකය, කොයි සිට කුමක් පිණිස අයි දැයි3 විචාළසේක. එකලැ දාඨාසෙනයෝ තමන් ලඞ්කාද්වීපයෙහි සිට සිතා ගිය සියල්ල ම මහතෙරුන් වහන්සේට විස්තරවශයෙන් කීහ මහතෙරුන්වහන්සේ යහපතැයි ගිවිස ඔහු ඉසැ කෙස් බහවා දැළිරැවුළු කප්වා 4 මහණ කොට උපසම්පදා කරවා චරිතානුකූල ව කමටහන් ඉගැන්වූ සේක. කර්ම ස්ථාන ගෙන භාවනා කරන දාඨාසෙනස්ථවිරයන්5 වහන්සේ ට කර්ම ස්ථාන සිතට නො නැගෙයි. 6 ප්ර තිභාග නිමිත්තමාත්රරයකුදු නො වැටහෙයි. එකලැ දාඨාසෙනයන්වහන්සේ කීපදවසක් එ තන්හි නො වැටහෙයි. එකලැ දාඨාසෙනයන්වහන්සේ කීපදවසක් එ තන්හි වැස උපාධ්යාොයන්වහන්සේ සමීපයට ගොස් වැඳ එකත්පස්ව හිද ස්වාමීනි, මාග් සිත එකඟ නො වෙයි. කර්මයස්ථාන සිතට නො නැගෙයි වදාළ සේක.

එකලැ මහතෙරුන්වහන්සේ කිමෙක් ද? මේ සේනාසනය වටින් ගැඹුරු ව තිබෙයි. එසේ හෙයින් චිත්තය නානාලම්බතික නො වෙයි ගොචරග්රා.මයට තුන් යොදුන් පමණ තැනැ පිහිටියේ ය. සොනාසනාඞ්ගසම්පත්තීන් යුක්ත ය. එතෙකුදුටුවත් මොවුන්ගේ සිත කර්මස්ථානයෙහි නො ඇලෙන්නේ 7 ය. මීට කාරණා කිම් දෝ හෝ යි සිතනසේක් බොහෝ භික්ෂූොන් ඇති විහාර හෙයිනැයි දැන එසේ වී නම් ඇවැත්නි, මීට සැටයොත්නෙකින්8 මත්තෙහි ථෙරම්බලක 9 නම් විහාරයෙක් ඇත. ඒ විහාරය වනාහි සක්දෙව්රජහු විසින් මවන ලද්දේ ය. ඒ විහාරයෙහි දැන් වයොවෘද්ධ කෙනකුන් වහන්සේ හා සාමණෙර නමක් හා දෙනමෙක් ම ය. එ තන්හි ‍ගොස් ඉදින් තමන්ට ඵාසු වී නම් ඒ විහාරයෙහි සැප සේ වැස තමන්ගේ භාවනානුයොගය සිද්ධ කොට ගත මැනැවැයි වදාළසේක. උන්වහන්සේ ද යහපතැයි ගිවිස උපාධ්යකයන්වහන්සේ වැඳ පාසිවුරු ගෙන නික්මුණුසේක් සැටයොදුන්මඟ ගෙවා විහාරසම්පයට පැමිණ විහාරය පර්වවතයක් මුඳුනෙහි වූ හෙයින් 10 උ‍ඩැ නැංග නො හී සිටි

1. සලකුණෙන් 2. අනිවග්ගිය 3. අවුදැයි 4. කප්පවා 5. දාඨාසෙනයන් 6. නො හැ‍ඟෙයි 7. නො ඇලනේ 8. සැටයොදුනකින් 9. ථෙරම්බලුක 10.මුඳුනෙහි හෙයින්

614 සද්ධර්‍ු1ාලඞ්කාරය

සේක. ඒ විහාරයෙහි නොවාසික මහතෙරුන් වහන්සේ පර්ව.තය මුඳුනෙහි1 සිටිසේක් ආගන්තුක ව ගිය දාඨාසෙනයන්වහන්සේ දැක සාමණොරයන්වහන්සේ කැඳවා එම්බා, ආගන්තුක භික්ෂූහ කෙනෙක් ඇවිත් පර්වොතයට නැංග නො හී බලා සිටිති. උන් කැඳවා ගෙන අවුත් උන් සැතැපෙන්නට ඵාසු සෙනස්නක් බලා සලස්වාලව යි වදාළසේක. ඔබවහන්සේ තමන්ගේ සෘද්ධීන් 2 දාඨාසෙනයන් වහන්සේ කැඳවා ගෙන අවුත් සැතැපෙන්නට සුදුසු ගෙයක් සැලැස්වූසේක.

එතන්හිදු ඒ දාඨාසෙනයන් වහන්සේට කර්ම ස්ථාන චිත්තරූඨ නො වෙයි. චිතර්කදවශික වෙයි. එතන්හි කීප දවසක් වැස මහතෙරුන්වහන්සේ සමීපයට ගොස් ස්වාමීනි, මට මෙතන්හි සැප නො වෙයි. සමුද්රහය පෙනෙයි. ඈතැ මෑතැ යන පඩව් පාරු පෙනෙයි. එසේ හෙයින් ම‍ාගේ සිත එකඟ නො වෙයි. අනික් මට භාවනා කරන්ට සැප විහාරයක් වදාළ මැනැවැයි කීසේක එ පවත් අසා මහතෙරුන්වහන්සේ මෙබඳු මෙසේ සක්දෙව්රජහු විසින් මවා දෙන ලද සිත්කලු වූ විහාරය පවා මුන්ගේ සිත සතුටු කොටලිය නො හෙයි. ලොහකූටපර්වපතවිහාරය සැප වී නම් යෙහෙකැයි සිතා එම්බා ඇවැත්නි, මීට පසළොස් යොදනෙකින් මත්තෙහි ලොහකූටපර්ව ත නම් විහාරයෙක් ඇත. එහි වැස මහණදම් පුරව යි වදාරා ඒ විහාරය වර්ණ නා කරනසේක් :-

“ඉතො උත්තරපස්සම්හි, ලොහකූටව්හපබබතෙ, විහාරො රමණියො ‘සි, වීතරාගානමාලයො.

පුබ්බපව්ජිමපස්සෙ ච, තථා දක්ඛිණඋත්තරෙ, චතතාරො පබ්බතා ආසුං , මහන්තා රතනාමයා.

තෙසු පබ්බතපාදෙසු, නානාඵලධරා දුමා, ව‍ාතෙරිතා ‘තිසොහන්ති, නීලොභාසා මනොරමා” .

යනාදීන් මෙ තනට උතුරුදිග්භාගයෙහි ලොහකුට නම් පර්වාතයෙහි රහතන්වහන්සේගේ වාසයට ම සුදුසු වූ ඉතා සිත්කලු මනහර විහාරයෙක් ඇත. ඒ විහාරයට නැ‍ඟෙනහිර ය,

1. මුඳුනේ 2. ඔබවහන්සේගේ සෘද්ධීන්

ඵුස්සදෙව වර්ගුය 615

බස්නාහිර ය, දකුණුදිග ය, උතුරුදිග ය යන සතරදිසාවෙහි රත්පර්වහත සතරෙක් විය ඒ ඒ පර්වගතප්රාුන්තවලැ නානාප්රඋකාර ඵලපල්ලවකුසුමයෙන් 1 සශ්රී ක ව වටා සිටගත්තා වූ වෘක්ෂ රාජයෝ මඳ‍මඳපවනින් ලෙලදෙන්නාහු දුරැ බලා සිටියවුන්ට එකාබද්ධ ව අඳුන්වන්පැහැයෙන් පර්වමතරාජයන්සේ සොභමාන ව පෙනෙති. එහි ගැවැසී සිටිනා කොබෝලීල 2 පළොල් මුහුළු නඳුන් සඳුන් අගරු කපුරු සපු කිතිගිරි අඹ දොඹ සල්3 කිතුල් හෝ පලු නා සිහින්කෙන්ද සළල බක්මී ආදි වූ වෘක්ෂිරාජයෝ නානාවර්ණපසුගන්ධලකුසු‍මයෙන් සශ්රීවක ව භෘඞ්ගයන්ගේ තුඩින් වහනය වන්නා වූ මධුවින්දුර හා සමග කුසුම රෙණුන් එකපැහැර විසුරුවමින් සීටිති.

එසේ ම තල් පොල් දෝතලු කිතුල් තැඹිලි පුවක් කෙහෙල් ආදි වූ ඵලවෘක්ෂලයෝ විහාරසමීපවනයෙහි එකහෙලා විහාරය හොබවා සිටිති. ගා ඔප් නඟන ලද මුතුරැසක් හා සමාන සුදුවැලි අතුරන ලද මාලකාවලීහු විහාගවත් ව රළපතර සන්හුන් කිරිමුහුඳුජලතලාව සේ බබළති. අනන්ත නම් නාගරාජයාගේ භොගාවලිය හා සමාන සර්වුරත්නමය මහපවුරු පන්තිය විහාරය හොබවා උස් ව සිටගත. ඵසේ ම සපතරත්නමය මහපටුරෙකින් වට කරන ලද්දා වූ සැටරියන් දිග මහසක්මනෙක් සුදුසිනිඳු වාලුකාතලයෙන් හොබනේ ය. සියල්ල ම සත්රුවතින් නිමියේ ය. සෙවෙනි සියල්ල ම ඉන්ද නීල මාණික්ය්යෙන් නිමියේ ය. මුඳුන්කොත් සියල්ල ම චාමිකර ස්වර්ණයෙන් තිමියේ ය. රාත්රිාස්ථාන දිවාස්ථාන වැසිකිළි පස්සාවකුටි ආදිය ද එපරිද්දෙන් ම සත්රුවනින් ම නිමියේ ය. රක්තොත්පල, ‍ශ්වෙතාත්පල, රක්තපද්ම ය. ‍‍ෙශවතපද් මය , ඇඹුල, ඉපුල ආදි වූ පඤ්චප්රෙකාරපද්මොත්පලයෙන් සශ්රී.ක පොකුණුපෙළින් සැරැහී 4 සිටිනේ ය. ශ්රචද්ධාවන්ත දෙවතාවෝ එක්වන් ඇමැදීම් ආදියෙන් පිළිදැග5 නිරන්තරයෙන් රක්ෂා් කරන ලද හෙයින් පෘථග්ජනයන් විසින් විහාරයෙහි වාසය කිරීම ඉතා නොපිළිවන. ඉදින් දෙවියන්ගේ සිත් පහදවාගෙන වාසය කරන්ට පිළිවන් වී නම් සැප සේ ධ්යා්නභාවනා කොටගෙන විසුව මැනැවැයි වදාළසේක.

1.පලුපල්ල ව - 2. සිටිනා වෘක්ෂකයෝ වනාහි කොබෝලිල - 3. තල් 4. සැරසී 5. ඇමදීම පිළිදැග.

616 සද්ධර්‍ .ාලඞ්කාරය

මෙසේ විහාරවර්ණ‍නා කොට දක්වා ඇවැත්නි, ඒ විහාර කෙළවරැ පිහිටියා වූ මහාවෘක්ෂරයෙක් වායුවෙගයෙන් පහරනලද්දේ එක් ශාඛාවක් පාතට නැමෙයි.තමන් එතන්හි ගොස් පාතැ පර්ව්තමුදුනෙහි සිට ශාඛාව එල්බගෙන පර්වෝත මුඳුනෙහි විහාරයට නැගී වාසය කළ මැනැවැයි කීසේක. මෙසේ තෙරුන්වහන්සේ වදාළ වචනය යහපතැයි ගිවිස පා වැඳ පාසිවුරු ගෙන නික්ම පසළොස්යොදුන්මග ගෙවා ලොහකූටපර්ව තයැ මුඳුනට නැගී සිටිසේක. එකලැ පවන් වේගයෙන් පහරන ලදුව නැමුණාවූ ශාඛාව එල්බගෙන විහාරයට නැගී පාසිවුරු තැන්පත් කොට තබා බඳුවඳපෙත්තෙකැ පැහැ සමාන අතිරක්ත වූ ගලතලක්1 මුඳනෙහි බද්ධපය්ය්හැ ඞ්කයෙන් වැඩහිඳ යම් තාක් මාගේ චිත්තය කාමාදි ආස්රනවයන්කෙරෙන් නො මිදේ ද, ඒ තාක් මේ බද්ධපය්ය්ඳ ඞ්කය නො හරිමි යි ඉටාගෙන තමන්වහන්සේ‍ගේ කර්මමජශරීරය අනුලොමප්ර තිලොමවශයෙන් සම්මශීතය කෙරෙමින් පළමු වන දවස් ඉක්මවූසේක එසේ ම දෙවන තුන් වන දවසුදු ඉක්මවා සතර වන දවස් පර්ව තයෙහි වසන තාක්2 දෙවියන් හා දිව්යුනාගයක්ෂ රාක්ෂමසසිද්ධවිද්යාුධරාදීන් සතුටු කරවා3 එකපැහැර සාධුකාර දෙවමින් සිවුපිළිසිඹියා හා සමඟ රහත්බවට පැමිණිසේක.

ඉක්බිති එතැනැ වැඩඋන්නා සේ ම පර්වතතය පළා පොළොව කිමිදගෙන ගොස් තමන්වහන්සේගේ උපාධ්යා න වූ මහාවරුණ ස්ථවිරයන්වහන්සේගේ ශ්රී පාදමූලයෙන් උඩැ නැගී මහතෙරුන් වහන්සේ වැද පිළිසඳරකථා කොට වැඳ අවසර ගෙන ස්වර්ණාහංසරාජයකු‍සේ අහසට පැනනැගී දසදිග් බබුළුවමින් නැවැත ලොහකූටපර්ව්තපබ්හාරයට ම අවුත් බෝකලක් වාසය කොට මෑතභාගයෙහි පිරිනිවන් පානා දවස් පර්වයතමුඳුනෙහි කාලඝොෂා කළසේක. ඒ ක්ෂුණයෙහි තිස්දහසක් රහතුන්වහන්සේ රැස්වූසේක. එකල්හි ඒ රහතුන්වහන්සේ මධ්යකයෙහි දාඨාසෙනස්ථවිරයන්වහන්සේ තමන්වහන්සේගේ මේ පූර්වි චරිතාපදානය ගෙනහැර දක්වා මේ කුශලකර්මැයෙන් මෙබඳු ශරීරබලයක් ලදිමි. දැන් එ ම කුශලයෙන් ජාතිදුඃඛයෙන් මිදී නිවන්පුරසිරි ලදිමි යි ප්ර්කාශ කොට දක්වා එතන්හි ම පිරිනිවිසේක.

යම් කිසිකෙනෙක් මෙසේ විපාකදායක වූ කුශලකර්මදයක් කළාහු වී නම් එසේ4 වූ උත්තම සත්ත්වකයෝ ස්වර්ගළමොක්ෂඑසම්පත්තිය

1. ගල්තල්ලක් 2. තෙක් 3. කර 4. මෙසේ

ඵුස්සදෙව වර්ගලය 617

සැප සේ ම ලබන්නාහු ම ය. එබැවින් මේ කථාප්ර්බන්ධමය ඇසූ ශ්ර්ද්ධාවන්ත සත්පුරුෂයන් 1 විසින් එබඳු කුසල් කොට සගමොක් සැපත් ලබන්ට උත්සාහ කළ මැනැවි. කියන ලදුයේ මැයි  :-

“එවං විධං පුඤ්ඤඵලොදයාවහං යො පුඤ්ඤකම්මං හි කරෙය්යා සොහනං, ස යාති සග්ගං ච’පවග්ගසම්පදං කරොථ තුම්හෙ ‘පි තථාවිධ සුභං” යී.

මේ මෙහි තුන් වන දාඨාසෙනවස්තුව ය. ______________

65. මහානෙලවස්තුව

තවද මෙහි සතර වන මහානෙලවස්තුව නම් කවරැ යත්? හේ මෙසේ දතයුතු . කෙසේ ද යත් ?

මෙ ම ලඞ්කාද්වීපයෙහි රුහුණුරටැ සජපඳුරු2 ගං සමීපයෙහි වතුරු3 නම් විහාරයෙක් විය ඒ විහාරය රත්පත්4 සුළුපා මහපා සක්මන්මණ්ඩප ආදියෙන් සරැහී නොයෙක් සියගණන් සඞ්ඝයාවහන්සේගෙන් ආකීනී ව තිබෙන්නේ ය. 5 එහි වනාහි භික්‍ෂූන්වහන්සේගෙන් ආහාර සිඟාගෙන එයින් ම ජිවත් වෙමින් කුරුදෙව ය යි යන දුප්පත් මිනිසෙක් වාසය කෙරෙයි එ තෙම බත් අනුභව කොට ලා ඒ ඒ තැනැ මළුකොන්වලැ ශාහච්ඡයා රුක්මුල් ආදියෙහි වැදහෙව නිඳිමින් දවස් යවයි. මළු හැමැදීම් මල් පිදීම් ආදි වූ 6 කිසිවකුත් නො කෙරෙයි. ඒ මෙසේ වසන්නා වූ ඕහට7 බොහෝකාලයෙක් ඉක්මිණ. ඉක්බිති මෑතභාගයේ ඒ විහාරයෙහි වාසය කරන්නා වූ සඞ්ඝස්ථවිරයන්වහන්සේ දවසෙකැ විහාරචාරිකාවෙහි ඇවිදිනාසේක් ඒ කුරුදේව නම් මිනිසා බඩ පුරා බත් අනුභව කොට ගසක් මුලැ වැදහෙව නිඳන්නා දැක මේ මිනිසා බඩ පුරා බත් අනුභව කොට ගසක් මුලැ වැදහෙව නිඳන්නා දැක මේ මිනිසා මෙයින් මිය ගොස් කොයි උපදි දෝ හෝ යි දිවයින් බලනසේක් එයින් මිය ගොස් කොයි උපදි දෝ හෝ යි දිවසින් බලනසේක් එයින් සත් වැනි දවස් ඒ ආත්මභාවයෙන් චුත ව නරකයෙහි 8 උපදිනා දැක ඔහු පුබුදුවා සමීපයට කැඳවා අවවාද කරනසේක් :-

“නත්ථිව තුය්හං පිතා මාතා, ගාතා භගිනි බන්ධසවා, පුබ්බෙ අකතපුඤඤස්ස, භවෙ තං ලක්ඛණං තව 1. ශ්ර්ද්ධාවන්තයන් 2. කප්පකන්දිරගාම -(රස) 3. චන්ථුෙර - (සහ) - වත්තුර - (රස) 4. රන්වන් 5. තිබුණේය 6. මහළුහැමදිම් ආදිවූ 7. වසනා උන්හට 8.නරකාදියෙහි.

618 සද්ධර්‍ෙහාලඞ්කාරය

අභිරඤඤසුචණෙණා ‘සි, අධඤඤො ‘සි අනාළ්හි‍ෙකා, පුබෙඛ අකතපුඤඤස්ස, භවෙ තං ලක්ඛණං තව.

දුන්නිවත්ථොඤ ‘සි භො දා නි, සහයූකකුචෙලකො, පුබෙඛ අකතප්ර‍ඤඤස්ස, භවෙ තං ලක්ඛණං තව

කිලඤජම්පි නසෙය්ය‍ත්ථසමාසි සෙය්යාක ජමාව තෙ. පුබෙඛ අකතපුඤඤස්ස, භවෙ තං ලක්ඛණං තව”

යනාදීන් එම්බා, තොප‍ෙග් මව්පියකෙනෙකුන් නැත. බැබුන් කෙනෙකුත් නැත. අන්1කිසි බන්ධුඛවර්ගකකෙනෙකුන් නැත. තෙසු2 අමුරන්3 රත්රන් තබා එක්වේලෙකැ සිපගන්නා තරම් සාල්නැළියක් පමණෙකුත් නැත උදක් ඉණිකුණන්ගෙන් ගැවැසි ගත්තා වූ කුණුරෙදිකඩක් ඇඳගෙන වැතිරගන්නා පැදුරු කඩක් පමණකුත් නැති ව ඒ ඒ තැනැ බිමැ වැදහෙව නිඳව.4 එසේ නිඳා පිබිදුණු වේලෙහි පවා අනික් කරන කියන සුචරිතධර්මැයෙකුත් නැත. ඇමි වේලෙහි ම ආහාරතෘෂ්ණාවෙන් දවස් පතා කබලක් ගෙන ගෙයක් ගෙයක් පාසා සිඟා ඇවිදත් කුස ‍යපෙන පමණ අහර නො ලැබ ඇටසැකිලි ප්රෙසතයකු සේ අස්ථිවර්මාවශෙෂශරීර ඇති ව ඇවිදිනා වූ තෝ 5 මිහිරි ආහාර අනුභව කරන්නා වූ කුසල් කළවුන් දැක කෙළ ගැලගැල කිසිවකුත් නො ලැබ සුසුම් ලලා කඳුළුමුසු මුහුණු ඇති ව සෝකයෙන් වැනිවැනී ආහාරයෙක් ලැබෙයි යන අසාව හැර යන්නෙහි ය. මෙසේ දුක් විඳිමින් සිටත් ඉදිරියටත් පිහිට වන කුසලයක් කොටගත නොහැකි වෙයි. අනේ! තා සේ වූ ආත්මද්රො හියෙක් භවත්රදයෙහි නැතැයි වදාළසේක. මෙසේ තෙරුන්වහන්සේ වදාළ ‍අවවාදවචනය අසා කුරුදෙවයා කියනුයේ :-

“නිද්ධනො කපණො දිනො, කරිස්සං කුසලං කථාං, පුටෙඨා භතෙත මයාවිකඛ, යමහං ගච්ජාමි නිබ්බුතිං”

යනාදීන් ස්වාමීනි, කිසිවස්තුවෙක් නැත කෘපණ ව බැගැපත් ව සිඟා ලද ආහාරය නිසා දුඃඛදාරිදායයෙන් ජිවත් වෙමින් සිට කෙසේ කුසල් කෙරෙම් ද, මේ දරිද්රනභාවයෙන් 7 මිදි යම්කිසි උපායෙකින් සවර්ග්මොක්ෂආසම්පත් ලැබේ ද, ඊට සුදුසු උපායක් වදාළ මැනැවැයි කී ය. එසේ විචාළ කුරුදෙවයාට කුසල් කිරීමට උපාය දක්වන තෙරුන්වහන්සේ  :-

1. අනික් 2. සෙඝ්රු 3. රන් 4. නිඳති 5. තෙපි 6. සිටිත් 7. දාරිදා-

ඵුස්සදෙව වර්ගනය 619

“කිළන්ති නිමිසා ඵන්ථ , නජ්ජායං ජලගොචරං, පාඨිනා පාවුසා සිඞ්ගු, සවඞ්ගා රොහිතාදයො.

ත්වංන හො භික්ඛිතකං ගත්තං , ගහෙත්වා භුත්ත‍සෙසකං, මචඡානං දෙහි දානංති, තං තෙ සග්ගසු‍ඛා ‘වහං.

ගහෙත්වාප පඤචසීලානි, පාලයන්තං සුනිම්මලං, අලං තෙ ගවහොගත්ථංඤ , නිබ්බානත්ථංම ව තං අලං”

යනාදීන් එම්බල, තෙල ගඞ්ගාවෙහි ජලය ම ගොදුරු කොට වසන්නා වූ පෙටියෝ ය. ලුහුල්ලු ය, සුංගෝ ය, තෙලියෝ ය, රෙහෙමසු ය1 යනාදි වූ මච්ඡජාතීහු ඔබැ මොබැ2 කෙළ ඇවිදිති. උදක් බලා සිටිනාවූන්ට පවා සනෙතොෂ එළවති.3 එසේ ඇවිදිනා මචඡයන්ට තොප සිගාගත් බතින් අනුභව කො‍ට ඉතිරි ව ගිය භුක්තාවශෙෂය දන් දෙව.4 එ ම තොපට ස්වර්ගාමොක්ෂොසම්පත් ගෙනහැර දෙයි. තවද පන්සිල් ඇරැගෙන ඉඳුරා නිර්මගල කොට රක්ෂාර කරව.5 ඒ ‍තොපට සියලු භවභොග සම්පත් සාධා කෙළවරැ අමාමහනිවනුත් 6 ගෙන හැර දෙන්නේ ය යි වදාළසේක.

එකලැ කුරුදෙවයා තෙරුන්වහන්සේ‍ගේ වචනය අසා පහන්සිත් ඇති ව තෙරුන්වහන්සේ වැඳ පන්සිල් ගෙන එ තැන් පටන් බත් අනුභව කරන වේලෙහි එක බත් ආලොපයක් ඇරැගෙන තබා සිත් පහදවා ගෙන මච්ඡයන්ට දන් දෙයි. එ පමණ කුසල් කොට ඒ සත්දවස ඇතුළතැ එයින් චුත ව මෙ ම ලඞ්කාද්වීපයෙහි මාගම සමීපයෙහි පිටිසර ‍ගමෙකැ බොහෝ සම්පත් ඇති කෙළෙඹියාණකෙනකු‍න්ට පුත් ව උපන. ඕහට නම් තබන මගුලෙහි මහාජනයෝ මහනෙල් මිටි ගෙනාහ. එ ම කාරණය ගෙන ඕහට මහනෙල් කුමාරය7 යි නම් තුබූහ. ඔහුගේ වැඩිමහලු සැබෑකෙනෙක් ඇතිසහ ඒ මහනෙල් නම් කුමාරයා ක්රූමයෙන් වැඩී රූප සොභාවෙන් හා මහත් වූ ශරීරබලයෙන් යුක්ත වීය. එසේ බල ඇතත් කිසි කර්මා න්තයක් නො කෙරෙයි. එකාවන් ව ඉස් සෝධා නහමින් 8 වස්ත්රා භරණයෙන් සැරැහී කා බී කෙළිනළුයෙහි යෙදී සැපසීලී ව හිඳිනේ ය. දඩබිමෙහි කළමනා දෙයින් කිසිවකුත් නො කෙරෙයි.

එසේ හෙයින් අනික්ත සබෑයෝ දෙමව්පියන් සමීපයට ගොස් නුඹගේ පුතණුවෝ මහානෙලයෝ ගොවිතැන් වෙළඳාම් ආදි වූ කිසිවැඩකුත් නො කොට ගෙට වැදලා බිජුවට රකින

1.රෙහෙමය 2. ඔබ්නොබ 3. එළවයි. 4. භුත්තාව්යසයසමච්ඡයන්ට දන් දෙව 5. සිල් රක්ෂා් කරව 6. -නිවන් 7.- කුමාරයෝ 8. සෝධමින් .

620 සද්ධර්‍ .ාලඞ්කාරය

කිකිළියක මෙන් වැදහෙව නිඳති. අපි හැම 1 මෙහෙවර කොට දුක් විඳු7සේම්හ. ඌ තමා ඉදිරියේ දවසැ කෙසේ ජිවත් වෙත් දැයි කීහ. එ බස් අසා දෙමව්පියෝ මහානෙලයන් කැදවා එම්බා, තෙපි කුමක් පිණිස මෙහෙවර නොකරා ද? වෙළඳාම් නවාම් ආදි වූ කිසිවකුත් නො කොට ඉදිරියේ දවසැ කෙසේ වංශවඩ්නය කරව් දැයි යනාදීන් අවවාද කීහ. එ බස් අසා මහානෙලයෝ කියන්නාහු පියාණන් වහන්ස, පිරිමි නම් වෙළඳාම් නවාම් ‍ආදි කිසිවකටයුත්තක්2 නො කෙරෙනි මම වනාහි බලවත් වූ පුරුෂයන් කෙරෙහි ඇතුළතිමි. එසේ හෙයින් මෙහෙවර කීරීම3 මට සුදුස්සෙක් නො වෙයි කී හ.

ඉක්බිති ඔහු‍ගේ මවුපියෝ4 එ බසට නොසතුටු ව එසේ වී නම් තොපට සුදුසු කටයුත්තෙක් සලස්වා ලම්භ යි කියා ඔහු කැඳවාගෙන මාගමට ගොස් දුටුගැමුණුරජ්ජුරුවන් දැක දෙවයන්වහන්ස,මේ මහානෙලයා දෙවයන්වහන්සේ සමීපයෙහි වසන්ට සුදුසු ය. මොහු හස්තිශිල්පාදියෙහි දක්ෂ කරවා ගත මැනැවැයි රජහට පාවා දී තමන් වසන ගමට ම ගියහ. රජ්ජුරුවෝ යහපතැයි ගිවිස මහානෙලයන් කැඳවා මහවැලිවිථියෙහි ඔහුගේ ම නැඳිමයිලන්ගේ ගෙයි වසන සේ නියොග කොට ඕහට බත් පිළී හා5 සෙසු බොහෝ සම්පත් දුන්හ. එ තැන් පටන් ඒ මහානෙලයෝ අප්ර මාද ව රාජසේවය කෙරෙහි. එයින් මෑතභාගයෙහි නක්ෂ ත්රඅපාඨ‍කයෝ චන්ර්රෙහග්ර හණ සූය්ය්් ග්ර හණ නක්ෂතත්ර6පීඩා ආකාශගජිනා උල්කාපාත දිග්දාහ භූමිකම්පාදි වූ අතිෂ්ටනිමිත්තයන් 6 දැක රජ්ජුරුවන් සමීපයට ගොස් දෙවයන වහන්ස, ඉදිරියේ දවස් සාගතගයක් වන්ට කාරණා පෙනෙයි කීහ. එ බස් අසා රජ්ජුරුවෝ ඒ ඒ තැනැ වැව් අමුණු බඳවා නො පමා ව ගොයම්බත් කරවන සේ රාජ්යරවංසීන්ට නියොග කොට තුමු ද උදලු කැති පොරෝ ආ දී වූ කර්මාසන්ත උපකරණ ගෙන්වාගෙන ගොසින් තමන් සිය අතින් ඇල අමුණු බඳිමින් ඒ ඒ තැනැ අමුතු ඇල බිඳිමින් ලියදි තනමින් මියර බඳිමින් මෙසේ ගොයම්බත් කරවීමෙහි ම ව්යාඇවෘත8 ව වෙසෙති.

ඉක්බිති ඵක්දවසෙකැ රජ්ජුරුවෝ උදැල්ලක් ඇරැගෙන ගැඹුරුඇලක් බිඳුනාහු දෙකිසිල්ලෙහි අත බැඳගෙන සිටියා වූ මහානෙලයන් දැක එම්බල සගය, කුමක් පිණිස බලා සිටී ද , මා හා සමඟ මේ ඇල බිඳිනට පලා වරැසි කැඳවූහ. එ බස් අසා මහානෙලයා කීයනුයේ :-

1. ඇම 2. යම්කාරිය 3. කිරීමට 4. දෙමවුපියෝ 5. ආදි 6.නිමිත්තක් 7. කාරණ 8. ව්යාමපෘත

ඵුසසදෙව වර්ගතය 621

“නෙදිසං මාදිසා රාජ, පුරිසා කම්මං කරොන්ති ව, ඊදිසානි ච කම්මානි, පුරි‍සානං න සොහති.

කරී‍නං මත්ථාලුඞ්ගෙසු, ලුදෙධා උත්තමකෙසරී, පීළි තොපි ජිඝච්ජාය, කින්නු සො බාදතෙ තිරණං”

යනාදීන් දෙවයන්වහන්ස, මෙසේ වූ මෙහෙවර අප ගේ වූ පුරුෂයෝ නො කෙරෙති. මෙසේ වූකාරිය අප වැනි පුරුෂයන්ට හොබනා දෙයෙක් නො වෙයි. මත්තහස්තීන්ගේ කුඹු පළාගෙන මෙදය හෙවත් ඇතුන්ගේ හිස්මුල් අනුභව කිරීමෙහි නියුක්ත උත්තමවංශ ඇති කෙශරසිංහරාජයෝ සයින් විඩා ව ගි ය යි ගෙරින් මිමුන් සේ තණ කා ඇවිදිත් දැයි කී ය.

මෙසේ ද කියා දෙවයන්වහන්සේ, මෙබඳු කටයුතු පුරුෂයෝ නො කෙරෙති. නුඹවහන්සේගේ සෙසු පුරුෂයන්1 කරන කාරිය මා ලවාත් කරවාගත මැනැවැයි කීය. එ බස් අසා කාරයි මා ලවාත් කරවාගත මැනැවැයි කී ය. එ බස් අසා රජ්ජුරුවෝ මහානෙලයන්ට කිසිවකුත් නො කියා තමන් කරන මෙහෙවරම කළාහු ය. ඉක්බිති එක්දවසෙකැ රජ්ජුරුවෝ අනුරාධපුරයෙහි තමන්ගේ යහළු වූ වෙළඳාණකෙනකුන්ට පතක් ලියා මහානෙලයන් කැඳවා එම්බා දරුව, වහා ගොස් මේ පත දී ඒ වෙළඳාණන් දුන් දෙයක් ඇරැගෙන පලා එව යි කියා පත දුන්හ. එකලැ මහානෙලයා රජ්ජුරුවන් වැඳ පත ඇරැගෙන තමාගේ ගෙට ගොස් බත් අනුභව කොට මගට බත්මුලක් බැඳගෙන උදාසනක්සේ දිගාමඩුල්ලට ද 2 ගොස් එයින් නික්ම මහවැලිගඟැ වඩමන් නම් තොටැදී දැහැටි කා මුව සුද්ධකොට ගෙන ගිය බත් අනුභව කොට මහාපාලි නම් දන්හලැ සඞ්ඝයාවහන්සේ අහර වළඳන්නාට3 පළමු අනුරාධපුරයට ගොස් වන.

මෙසේ යුහු ව ගොස් ගෙන ගිය පත වෙළඳාණන්ට දී කියා එවු පඬුරු නොපමා ව සපයා තිබුව මැනැවැයි කියා අනුරාධපුරයෙහි සිට පස්ු යොදුන් මග ගෙවා ගෝණමුවදොර4 ගොස් තමන් පියාණන්ගේ යහළුවකු දැක එ තන්හි බත් අනුභව කොට පෙරළා අනුරාධපුරයට ඇවිත් වෙළඳාණන් දුටුයේ ය. එකලැ වෙළඳාණෝ නානාවර්ණඅ විචිත්රණවස්ත්ර පන්සියයක් හා කස්තුරු කපුරු අගරු සඳුන් ආදි වූ සුවඳබඩු ද දුරුමිරිස් ආදි වූ කටුකභාණ්ඩ ද බෙහෙත් ද ගොනකය, පටලික ය, උද්දලොමක ය, එකන්තලොමක ය, පාවාර ය යනාදි වූ නොයෙක්

1. -වහන්සේ‍ෙග් පුරුසයන් 2. දිගැ 3. ගන්නාට 4. ගෙවාගෙන මුවදොර (“ගොණගාමං ගන්ත්වාු” යනු රසවාහිනියෙහි)

622 සද්ධර්‍ද“ාලඞ්කාරය

සයනාසනභාණ්ඩ ද සපයා දුන්හ. මහානෙලයෝ ඒ සියල්ල ම එක් ව නවාමුණක් පමණ බර1 ඇත්තේ ය. ඒ හැම මහානෙලයෝ වමතින් එල්වාගෙන එ ම විටැ පිටත් ව එ දවස් ම ගොස් සවසැ මාගමට වැද ගෙනගිය පඬුරු රජ්ජුරුවන්ට දැක්වූහ. එකලැ රජ්ජුරුවෝ ඕහට සතුටු ව සොළොස්දහසක් කහවණු හා ගම්බිම් ආදි වූ අනිකුත් බොහෝ සම්පත් දුන්හ. එ තැන් පටන් මහාතෙලයෝ රජ්ජුරුවන්ට සේවය කරන්නාහු දෙමළයුද්ධයෙහි ජය ගෙන දී රජ්ජුරුවන් හා සමඟ දන් දෙමින් සිල් රකිමින් පොහොයැ පෙහෙවස් රකිමින් 2 ජිවිතාන්තය දක්වා මෙසේ කුසල් කිරීමෙන් දවස් යවා එයින් චුත ව දෙව්ලොවැ උපන්හ.

මෙසේ මහානෙල නම් යොධයා අතිතජාතියෙහි සිල් සමාදන්ව මත්ස්යමජාතීන්ට ස්වල්පමාත්රජ වූ දානයක් දී ඒ කුසලානු භාවයෙන් දෙවන ජාතියෙහි මේ මිනිස්ලොවැ ඉපිද එබඳු වූ ශත්කිසම්පත්තියක් හා භොගසම්පත්තියක් ලැබ නැවැතත් බොහෝ කුසල් කොටගෙන පහනින් පහනට යන්නා සේ සප්තවිධකාමස්වර්ග්යෙහි3 ඇතුළත් වූ4 මිනිස්ලොවින් දිව්ය්ලොකයට ගියහ. එබැවින් දිව්යහමනුෂ්ය්සම්පත් හා නිවන්සම්පත් කැමැති සත්ත්වලයන් විසින් තමතමා ශක්තිපමණින් දානශීලාදි කුසලසම්භාරයන් රැස් කළ මැනැවි.

එසේ හෙයින් කියන ලදී  :-

“සීලං සමාදාය පරිත්තදානං දත්වාී තිමෙසානමතීතකාලෙ, නෙලො ඉධෙවං විපුලං ච ‍භොගං අලත්ථඉ සග්ගූපගතො අහොසි” යී

මේ මෙහි සතර ව න මහානෙලවස්තුව ය. _________

66. චූළතිස්සවස්තුව

තවද මෙහ‍ි පස් වන චූළතිස්ස5වස්තුව නම් කවරැ යත්; හේ මෙසේ දතයුතු. කෙසේ ද ? යත්;

යටැ දුෂ්ටග්රාසමණීවස්තුයෙහි කී පරිද්දෙන් එකොළොස් දහස් එක්සිය එකොළොස් 6 යොධයන් ඇතුළු වූ මහසෙනඟ පිරිවරා සෙතාවාහනසන්නද්ධ ව මියුගුණෙහි පටන් දෙමළ 1. පමණ බධු බර 2. පෙහෙවෙමින් 3. -ස්වනියව 4. ඇතුළු වූ 5. චූළුපට්ඨාකතිස්ස (සහ) 6. දස

ඵුස්සදෙව වර්ග්ය 623

දෙතිස්කඳවුරෙන් 1 එකී එකී කඳවුරෙහි දෙතිස් දෙතිස්දහස් බැගින් ඇණි ලා උන් දශලක්ෂකසූවිසිදහසක් පමණ දෙමළමහසෙනඟ සාධා ලඞ්කාරාජ්යිය එක්සත් කොට ඔටුනු පැළැඳ දුටුගැමුණු රජ්ජුරුවන් අනුරාධපුරයෙහි සැප සේ වැස රාජ්යටය කරන කල්හි රජ්ජුරුවන්ට තිස්ස නම් වූ චූලොපස්ථායකයෙක් අභ්යයන්තරපක්ෂ්පාත ව රාජකටයුතු කෙරෙයි. එකලැ රජ්ජුරුවන්ගේ මඟුලැතා පයැ බැඳි යදම හා බැඳ සිටුවූ කඹය බිඳගෙන නැගෙනහිර බලා ගොස් බැදි වැදුණේ සල්බෝගස් ආදිය සිඳ බිඳ හෙළා කමින් ක්රිමයෙන් මහනදුරු2 නම් විහාරයට ගොස් රුක්ඛමූලශූන්යාිගාරාදි වූ ඒ ඒ තැනැ වැඩහිඳ ධ්යාුනභාවනා කරන්නා වූ ධූතාඞ්ගධර භික්ෂූාන්වහන්සේ3 දැක පහන් සිත් ඇති ව ඒ භික්ෂූ න්වහන්සේට ඵලාඵල ආදිය ගෙනහැර පිළිගන්වා උපස්ථාන කෙරෙමින් එ ම විහාරසමීපයෙහි වාසය කෙළේ ය. රජ්ජුරුවෝ ඇතු ගිය අත් නො දැක පරීක්ෂාඒ කරන පිණිස අමාත්යවයන් ඒ ඒ අතැ පලවා මෙහෙයන්නාහු4 චූලඋපස්ථායක තිස්ස නම් අමාත්යෙයා නැගෙනහිරිදිග් බලා නික්මවූහ. සෙසු තුන්දසාවට5 ගියාහු ඇතු නො දැක පලා ආහ. ඒ තිස්ස නම් අමාත්යබයා ගම් නියම්ගම් පිළිවෙළින් බලා ඇවිදිනේ එ ම මහනදුරු නම් විහාරයට පැමිණියේ ය.

ඒ විහාරයෙහි රුක්ඛමූලිකඞ්ගය රකිනා භික්ෂූ.න්වහන්සේ ඒ ඒ තන්හි ගස් මුල්හි6 හිඳ භාවනා කරනසේක. එසේ ම ආබ්හාකාසිකඞ්ගය රක්ෂා කරන භික්ෂූරන්වහන්සේ විහාරයෙහි ජනශුන්ය. වූ ඒ ඒ තන්හි7 වැඩහිඳ අසුභභාවනා8 කරනසේක.පංසුකූලිකඞ්ගය රක්නා භික්ෂූයන්වහන්සේ මණිවර්ම වර්මිත එකචාරිකගනන්ධ.හස්තිරාජයන් සේ ඒ ඒ තැනැ වැඩහිඳ නීලපීතාදි වූ කිසුණුභාවනා කරන සේක. සොයාතිකාඞ්ගය රක්නා භික්ෂූණන්වහන්සේ මරණානුස්මෘතිභාවනා කෙරෙමින් ඒ ඒ තැනැ අමුසොහොන් ආදියෙහි වාසය කරනසේක. පිණ්ඩපාතිකඞ්ගය රක්නා භික්ෂූෙන්වහන්සේ මෙත්තාකරුණා මුදිතාදිය භාවනා කිරීමෙන් ඒ ඒ තන්හි වාසය කරනසේක. නෙසජ්ජිකඞ්ගඑකාසනිකඞ්ගාදිය රක්නා භික්ෂූයන්වහන්සේ ඒ ඒ තන්හි වැඩහිඳ නිරන්තරයෙන් බුද්ධානුසමෘතිභාවනා දි දශානුස්මෘතිභාවනා කරනසේක9 මෙසේ සිල්වත් ව ගුණවත් ව

1. -කඳයුරෙන් 2.මහානිජ්ඣර -(සහ., රස.) 3.පංසුකූලිකභික්ඛු-(සහ) 4.-අතමෙහෙයන්නාහු 5. සෙසුතැන් දසාවට 6. එතැන්හි ගස්මුල් වල - ගස්මුල් වැද 7. ජනශුන්යනයේ එක් තැනක 8. “භාවනං සුභං” යනු මෙසේ පෙරැළූ බව හැ‍ඟේ. “ යහපත් භාවනා” යි ද ගත හැකිය. 9. බුද්ධ-නුස්මෘතිභාවනාවන් භාවනා කරන සේක.

624 සද්ධර්‍් ාලඞ්කාරය

බුදුන්ගේ අසුශාසනා වූ පරිද්දෙන් පිළිපදිනා භික්ෂූතන්වහන්සේ වසන විහාරයට පැමිණියා වූ ඒ චූලතිස්ස නම් අමාත්යියා භික්ෂූනන් වහන්සේ වැද එකත්පස් ව සිටියේ ය.

එසේ හෙයින් කියන ලදී :-

“තහිං තහිං රුක්ඛමූලෙ, නිසින්හා රුක්ඛමූලිකා, හාවෙන්ති භාවනං යත්ථම, විහාරොපවනෙ සුහෙ.

තස්මිං තස්මිං විහාරස්මිං, අබ්හොකාසිකහික්ඛවො, සුඤඤාගාරෙහිරමන්ති, ගහෙත්වා භාවනං සුභං.

එකචාරිකහත්ථිමව, මණි වම්මෙන වම්මිතා, කසිණාදයො විහාවෙන්තා, රමන්ති පංසුකූලිකා.

සීලවන්තා ගුනවන්තා, බුද්ධසාසනකාරකා, නිවසත්නි යහිං තත්ථා, සම්පත්තො චූලචතිස්සකො” යී.

මෙසේ චූලතිස්ස නම් අමාත්යථයා සඞ්ඝයාවහන්සේ වැඳ ආදර දක්වා සිටිකල්හි කඩුලැතා මිලිකුන් ඵල සහිත වූ කරඅතු කඩා ගෙනවුත් භික්ෂූ්න්වහන්සේට පිළිගන්වයි. අමාත්ය යා එ දැක මෙසේ චණ්ඩපරුෂ වූ මිනී මරන තිරිසන් ඇත්තු පවා ගුණවතුන්වහන්සේගේ ගුණයෙහි පැහැද වතාවත් කෙරෙති. මේ භික්ෂූ්න්වහන්සේ ද නොයෙක් ව්ර තසමාදානයෙන් යුක්ත ව මහණදම් පුරා මස්තකප්රා්ප්ත කොට තමතමන්වහන්සේත් සංසාරදුඃඛයෙන් ගැලැවී ප්රාත්ය‍යදායකයනුත් සසරදුකින් ගොඩැ නඟනසේක. අහෝ! බුදුන්ගේ ගුණ ගෙන වසන බුදුසව්වන්වහන්සේගේ ගුණමහිමයෙක් ආශ්චය්ය්් ගනීය: ය යි විස්මයට පැමිණියේ ය. හේ එසේ මැයි ප්රචත්යරයලාභයෙහි අල්පෙච්ඡ වූ සන්තුෂ්ට වූ විවේකකාමි වූ පිරිසිදු වු සිල් ඇති තපස්චීවරයන්ගේ පවිත්රි වූ උත්තමස්වභාවය දුටු කලැ කවර නම් කෙනකුන්ට ප්රීුති නූපදානේ ද, එකාන්තයෙන් ම චිත්තප්රීසති උපදනේ මැයි.

එසේ හෙයින් කියන ලදී  :-

“අප්පිච්ජසන්තුට්ඨ විවෙකකාමිනං තපොධනානං පරිසුද්ධසීලිනං, දිස්වාන පුතං මධුරං සභාවං න කස්ස චිත්තස්ස කරොති පීතිං” යී.

* රසවාහිනියෙහි නව ගාථා තුනෙක් ත‍ිබේ.

ඵුස්සදෙව වර්ගිය 625

ඉක්බිති අමාත්යනයා සඞ්ඝයාවහන්සේ වැඳ රජ්ජුරුවන් සමීපයට ගොස් දෙවයන්වහන්ස, කඩුලැතා1 දුටුමි. ඒ ඇතා ගොසින් දැන් මහනදුරුවිහාරයෙහි සඞ්ඝයාවහන්සේට වතාවත් කෙරෙයි කී ය. එ බස් අසා රජ්ජුරුවෝ සගය, තෝ ම නැවැතත් ගොස් ඇතා ඇරැගෙන පලා වරැයි කියා ඕහට ම භාර කළහ. එ ද යහපතැයි ගිවිස බොහෝ උක්සකුරු ආදිය ගෙන්වාගෙන විහාරයට ගොස් විලිකුන් පල2 ගෙන්වා ගෙන උක්සකුරු හා සමග යොදා පැන් මිරිකා ඒ භික්ෂූනන්වහන්සේ වළඳවා පහන්සිත් ඇති ව කඩුලැතා1 ඇරැගෙන නුවරට ම ගියේ ය. 3 ඒ අමාත්ය යා මෙ පමණ කුසල් කොට එයින් චුත ව මෙ ම ලඞ්කාද්වීපයෙහි උතුරුදිගැ අඹවිටි නම් ගමැ4 බොහෝ සම්පත් ඇති උතුම් වූ කුලගෙයෙකැ උපන්නේය. දෙමවුපියෝ ඕහට තිස්ස ය යි නම් තුබූහ.

එතෙම පසුව වැඩිවිය පැමිණ තමාට සුදුසු කුමාරිකාවක හා සමඟ වාසය කරන්නේ නොබෝකලකින් ගිහිගෙයි කලකිරී විහාරයකට ගොසින් තමාගේ අභිප්රානය කියා භික්ෂූගන්වහන්සේ‍ෙග් සිත් ගෙන මහණ ව ප්රෙතිපත්තිසාර තිස්ස තෙරුන්වහන්සේ ය යි ප්රගසිද්ධ ව වසනසේක් මෑතභාගයෙහි ජයමහාබොධින්වහන්සේ වඳිනා5 පිණිස යන්නා වූ භික්ෂූාන්වහන්සේ හා උපාසකවරුන් හා සමග නැව් නැගී නික්මුණු සේක. එකලැ ඒ නැවින් යන්නවුන් අතරමගැ නහන බොන පිණිස ගෙන ගිය මිහිරිජලය නිමාවට ගියේ ය. එකල්හි තිස්ස නම් තෙරුන්වහන්සේ පිපාසිත ව පැන් පරීක්ෂා කොට මිහිරි පැනක් නැති හෙයින් පිපාසා ඉවසිය නො හී පාත්රවය බහා මුහුදින් කරදිය උකාගෙන වළඳන්ට පටන්ගත්සේක. එකෙණෙහි ඒ කරදිය පෙරැළී උන්වහන්සේගේ කුශලානුභාව විය අහෝ! ස්වල්ප වූ කුශලකර්මයයාගේ ආශ්චය්ය්සේ වත් වූ අද්භූත වූ ඇසුඇසුවන් ලොමුදැහැගන්නා තරම් ආනුභාවමහත්ත්වලයක් ඇසුව මැනැවි යටැ ගිය දවසැ6 සඞ්ඝයාවහන්සේ ට සකුරුවැන් පමණක් දන් වදී උන්වහන්සේ මුහුදැ කරදිය දක්වා මිහිරි කරවා මෙසේ මුළුලෝ විස්මයපත් කරවූසේකි.7

කියන ලදුයේ මැයි :-

“අහො අච්ඡරියං එතං , අබ්භූතං ලොමහංසනං , අප්පස්ස පුඤ්ඤකම්මස්ස, ආනුභාවමහන්තතං 8

1. කඩොලැතා 2. කර 3. ගියහ 4. අම්බරතිත්ථඇතාමිගමේ -(සහ) 5. වඳනා 6. යටගියජාතියෙහි 7. වසමයකරවූසේකි. 8. මහාන්තනා

626 සද්ධර්‍ල.ාලඞ්කාරය

අතීතෙ භික්ඛුසඞ්ඝස්ස, දත්වාාන සක්ඛරොදකං, ලද්ධො සො දාධිපානීනයං, මධුරං පරිවත්තිතං” යී.

ඉක්බිති උන්වහන්සේ පැන් වළඳා නැවින් යන්නා වූ සියල්ලවුන්ට ම පැන් දුන්සේක. ඒ පැන් සියල්ල ම දෙවියන්ගේ දිව්ය පානයක් හා සමාන ය. මධුරරසයෙන් යුක්ත ය. ඔජා වන්ත ය. කෙනෙක් දෙනා පැන් පුවත් අඩු නොවන්නේ ය. ඒ භික්ෂූ.න්වහන්සේ හා මහාජනයෝ ශ්රීනමහාබොධින්වහන්සේ වඳින්ට යන ගමනේ ද නැවැත එන ගමනෙහි ද එ ම පැන් අනුභව කළාහු ම ය. එ තැන් පටන් උන්වහන්සේ ජිවිතාන්තය දක්වා බොහෝ කුසල් කොට එයින් ගොස් දිව්යඋලෝකයෙහි දොළොස් යොදුන් රුවන්විමනෙකැ ඉපද දහස්ගණන් දෙවඟනන් පිරිවරා නෘත්යෙගීතවාද්යදයෙන් මහත් වූ දිව්යගසම්පත් විඳින්ට පටන්ගත්හ. ඕහට පළමු ජාතියෙහි දුන් පරිද්දෙන් ම සක්ඛරොදකය දිව්යවලොක ය, මනුෂ්යතලොක ය යන ඇමතන්හි ම නිරන්තරයෙන් අත් නො හැර පැවැත්තේ මය.

එසේ හෙයින් දිව්ය ලෝකයෙහි ද දිව්යනපානය සැළවල් පුරා ඒ ඒ තන්හි තිබෙන්නේ ය. ඔහු සමීපයට ආවා වූ දෙවතාවෝ හැමදෙන ම එයින් දිව්යඒපානය කොට සන්තොෂ ව නටනටා ගී කියකිය කෙළකෙළ තමතමන්ගේ දිව්යනවිමානවලට එයින් දිව්යෙ පානය සැළවල් පුරාගෙන යන්නාහ. මෙසේ දිව්යනපුත්රවයාට මෙබඳු ආනුභාවසම්පන්න වූ මධුරරසයෙන් යුක්ත පානියභාජන පහළ විය. මෙසේ මේ ලෝකයෙහි ශ්රාද්ධාවන්ත සත්ත්වයයෝ සවල්ප වූ පානීයදානමාත්ර යෙන් 1 පවා ප්රනමාණාතික්රා්න්ත වූ දිව්යාමනුෂ්යාසම්පව්ත ලබන්නාහු ම ය. බොහෝ වූ අන්නපාන ආදිය දන් දුන්නා වූ2 සත්ත්වුයන් ලබන්නා වූ විපාකවිශෙෂය කවරෙක් නම් කියා නිමවා ද, මේ මෙතෙකැයි කියා නිමවිය නොහෙන්නේ ම ය.

කියන ලදුයේ මැයි :-

“පානීයමත්තෙන ‘පි කෙවි ලොකෙ එවං මතන්නං විභවං ලහන්ති, බහුප්පදානස්ස නරස්ස ලොකෙ වදෙය්යදකො නාම මහාවිපාකං” යී.

මේ මෙහි පස් වන චූළතිස්සවස්තුව ය. ______________ මෙ තෙකින් මේ සද්ධර්මාූලඞ්කාරයෙහි ඵුස්සදෙවවර්ගක නම් වූ සොලොස් වන පරිච්ඡෙදය නිමි. _____________

1. ස්වල්පමාත්රතයක් පානීයදානමානයෙන් - ස්වල්පමාත්රය වූ පානීයදාන මාත්ර යෙන් 2. ආදියෙත් දෙන්නා වූ