සද්ධර්මාලඞකාරය - xiii

22. පරිච්ඡෙදය.

22. නන්දිරවාණිජවර්ගයය.

92. නන්දිඡවාණිජවස්තුව.

තවද ‍ මේ සද්ධර්මාාලඞකාරයෙහි දෙවිසි වන නන්දිදවාණිජ වර්ගගය නම් කවරැ යත්? එහි පළමු වන නන්දිෙවාණිජවස්තුව මෙසේ දතයුතු කෙසේ ද යත්?

මෙ ම ලඞකාද්වීපයෙහි මාවටු නම් පටුන්ගමැ නන්දිදය1 නම් වෙළඳාණකෙනෙක් වෙසෙති. ඒ වෙළවදාණෝ ශ්ර ද්ධා සම්පන්නයහ . තුනුරුවන් මට ම පිහිට ය යි මමත්වහය ඇතියහ. ඌ තුමු මෑත භාගයෙහි තමන් හා සමාන වෙළඳකුලයෙකින් රූපසම්පන්න වූ කුමාරිකානෙකුන් ‍ගෙනවුත් උන් හා සමඟ සැප සේ වසනුවේ වෙළඳාම් පිණිස නැව් නැඟී මුහුඳින් එතෙරැ ගොස් තුන්අවුරුද්දක් එහි ම විසූහ. එකල්හි රජ්ජුරුවෝ සීව2 නම් අමාත්යමයකු කැඳවා මාවටුපටුන්ගමැ ප්රසධාන ව ඉඳ අයබඳු පඬුරු දෙන සේ සලස්වා සම්මාන දී නික්මවූහ.3 ඒ ගිය අමාත්ය යා අතරමගැ සිට එ පවත් කියා යවී ය. එකලැ මැවටුපටුනෙහිමනුෂ්ය යෝ විථි හැමැද කැලිකසළ හරවා අලඞකාර කොට ධ්වජපතාක නංවා දොරකඩක් දොර කඩක් පාසා පූර්ණලඝට හා මාරුක්මලිත් සැරැහුණු4 පුන්කලස් තබවා5 මඟැ වේදෙපසැ තිරිකූඩම් තනා6 වටැ වැටපහන් ලබා සියලු වීථිමාර්ගකය එකහෙලා සරහා තබා හැමදෙන ම ඉදිරියට ගියහ.

එකලැ ඒ අමාත්යියා ඉස් සෝධා7 නහා සියලු වස්ත්රා ලඞකාර යෙන් සැරැහි මුඳුනෙහි වියන් බැඳ සුවඳමල්දම් එල්වා සරහන ලද රථවාහනයකට නැඟී මහසෙනඟ පිරිවරා මාවටුගමට වැද වීථිසැරැහීම් බලබලා නුවර ප්රැදක්ෂිලණා කොට නික්මුණු මහරජකු සේ ගොසින් යටැ8 කියන ලද නන්දිසය නම් වෙළඳා ණන්ගේ ප්රාමසාදසමීපයට පැමිණියේ ය. එකලැ නන්දිය වෙළඳාණන්ගේ භාය්යාිණා වෝ ඒ උත්සව බලනු සඳහා ඉස් සෝධා7 නහා සර්වාලභරණයෙන් සැරැහි දාසිසමූහයා පිරිවරා එක්දාසියක ඇඟැ එල්බමගෙන ශරීරභාගයක් පෙනෙන සේ මතු මහල්තෙලෙහි උත්සව බලබලා සිටියහ. එකල්හි අමාත්ය යා දෙපසැ විථිවින්යා සසැරැහීම් බලබලා සතුටුසතුටු ව යනුයේ

1. නන්දිබ - (සහ හා රස.) 2. සිව 3. යමු ය 4. සැරහු - සරහා 5. තබ්බවා 6. තනවා 7. සෝදා 8. මහරජකු සේ යට

768 සද්ධර්මාවලඞකාරය

උඩුමහල් තෙලෙහි සිටි විථිදසාව බැලු වෙළඳාණන්ගේ භාය්යාස ව1 දැක උන්ගේ රූප නැමැති සුරාපානයෙන් එ ම විටැ උමතු ව ගියේ සේ මුරුඡා ව භ්රාපන්ත ව ගියේ සිත් ඇති ව තද හීයෙකින් ඉත් කෑ මුවකු සේ වෙළඳභාය්යාර වන්ගේ මඳසලබැලුම්2 නැමැති ශරප්රමහාරයෙන් මුරුඡා ව දෑසින් වෑහෙන කඳුළුධාරා නැමැති රුධිරයෙන් රැඳි විරූපභාවයට පැමිණියා වූ මුහුණ ඇති ව අඬඅඬා පෙරැළෙමින් තමන් හා එක් ව යන්නවුන් බණවා එම්බා නෑයෙනි, යහළුවෙනි, මිත්රයයෙනි, තෙල උඩුමාලේ දෙවඟනක්‍ සේ සිටින්නෝ කවුරු ද? කාගේ දියණිකෙනෙක් දැයි විචාළේ ය.

එ බසට කැටි ව යන සේවකයෝ කියන්නාහු මේ පටුන් ගමැ බොහෝ සම්පත්තීන් සමෘද්ධ වූ නන්දිාය න් වෙළඳාණකෙනෙක් ඇත. දැන් තෙල රත්පියුමෙකැ රත් වූ පියුම්3 කෙමියක් වටා ලීලොපෙත ව පෙළ සැදී සිටගත්තා වූ රත් සුදු වෛවර්ණ මුසු කෙ‍ශරපඞගතියක් හා සමාන අනරතුරැ රත්පැහැමුසු කොඳකැකුළුපෙළක් වැනි සුදු සිනිඳු වූ දන්තරශ්මීන් විහිදුවා මඳ මඳ සිනා සිසි නිලුපුල්පෙති4 පරයන නිල්නෙතින් මේ දසාව බලා සිටි රූපසම්පන්න වූ අවබාල5 ගෑනුබාලයෝ නම් ඒ වෙළදාණන්ගේ වෙළඳභාය්යාන් වෝ ය යි කීහ.

එ‍සේ හෙයින් කියන ලදී :-

      “නන්දිනතවාණිජකො නා ම, එත්ථ  අත්ථිූ මහද්ධනො,

තස්සො ‘සා හරියා කුන්දතදසනා නිලලොචනා” යී.

මෙසේ කැටි ව යන්නවුන් කී බස් අසා සබඳනි, දැන් ඒ වෙළදාණෝ කොයි දැයි විචාළේ ය. එ බසට‍ සේවකයෝ කියන්නාහු ඒ වෙළඳාණෝ ‍මේ ගමැ නැත. ‍ෙවළඳාම් පිනිස නැව් නැඟී පරදෙසයට8 ගියාහ. උන් දැන් නොඑන්නේ තුන් අවුරුද්දෙකැයි කීහ. එ පවත් අසා අමාත්යෝයා තමාට නිල ‍කොට සැලැසූ ගෙට ගොසින් එක්කෙල්ලක කැඳවා කිසි කෙනකුන් නොදන්නා ලෙස රහසින් රන්දහසක් දී ඒ දාසිය වෙළඳාණන්ගේ භාය්යාලෙස වන් සමීපයට නික්මවී ය. එකලැ ඒ කෙලී ගොසින් වෙළඳ භාය්යාය ව වන්ට කියන්නී එම්බා මෑණියෙනි , යම් කිසි කෙනකුන්ගේ මුහුණ එක් අසෙකින් හොබනේ7 නො වෙයි. එපරිද්දෙන් ම පුරුෂයන් නැති ව තනි ව ඉන්නා කලැ ස්ත්රීභන්ට නොහොබනේ ය. ඉදින් යම් කිසි ඇතෙක්

1. වෙළඳුන්ගේ භාය්යාකලැ ව - වෙළඳභාය්යාින වන් 2. - බැලීම් 3. රත් පියුම් 4. නිලිපුල්පෙති 5. ළා බාල 6. ප‍රදෙසට 7. හොබින්නේ

නන්දි වාණිජ වර්ග5ය 769

සියලු ම අවයවසම්පතතීන් යුක්ත වී නමුත් එසේ වූ ඇතාගේ මුහුණ එක ‍දළෙකින් හොබනේ නො වෙයි. එපරිද්දෙන් ම කවර තරම් රූපසම්පත්තියක් ඇතත් පුරුෂයන් නැති ව ඉන්නා කලැ ස්ත්රීපන්ට හොබනේ නො වෙයි කීව..

එසේ හෙයින් කියන ලදී :-

       “	යථා යස්සෙකනෙත්තෙන, වදනං නෙ ‘ව සොහති,

නෙව සො‍හති මතක්ඛි, විනෙ ‘කා කාමුකං තථා.

යථා එකෙන දනෙත්න, න සොහති ගජනනං, නෙව සොහති මත්තක්ඛි, විනා එකාව කාමුකං.

හෙමලතා සවෙ ගන්ත්වාි, සීතං වන්දුනපාදපං, ආසිලිස්සති සොහන්ති, උභො නෙතෙ1 විසුං විසුං” යී.

මෙසේ අමාත්යසයාගේ මෙහෙවර අසා ගිය2 තැනැත්තිය කී ස්වරූපය අසා වෙළඳාණන්ගේ භාය්‍ාිි වෝ ස්වභාවයෙන් ම තමන් තුනුරුවන් කෙරෙහි මමත්වණය ඇති ව ශ්රරද්ධාවන්ත හෙයිනුත් පළමු තමන් ශ්ර මණබ්රාහහ්මණයන් - අතින් බණ ඇසූ හෙයිනුත් ම් කුණුශරීරයෙන් තොපගේ අමාත්යතයාණන්ට ප්ර්යෝජන කිම් ද? එම්බා, මේ ශරීරය නම් මුත්තෙකින්3 මැණිකෙකින් රනෙකින් රිදියෙකින්4 නිමියේ නො වෙයි. උත්පලපදුමපුණ්ඩරීකාදීන් අභ්යින්තරයෙහි5 සුවිපවිත්රි තැ‍නෙකැ උපන්නේත් නො වෙයි. මවුකුස නැමැති කුණපයෙහි පණුවකු මෙන් උපන්නේ ය. එසේ අපන්නා වු සරාගි පුරෂ නැමැති කුණපය තෙමේ ම තමාටත් වඩා මාතුගාම නැමැති කුණපයෙහි ම ඇලුම් ක‍රන්නේ ය. ඉන්ර්මැතජාලයෙහි පෙනීගිය රුපයක් බදු වූ අස්ථිර වූ මේ රූපය අඥානජනයෝ සර්වනරසාරදෙයෙකැයි ප්රාගර්ථනා කෙරෙති. මෙසේ මේ ශරීරය නම් කෙස් ලොම් ආදි වූ6 දෙතිස් කුණපකොටසින් යුක්ත හෙයින් ඇතුළෙහි කසළ පුරා පිටතැ සිතියම් කළ ප්රපතිමාරූපයක් හා සමාන ය. පිළිකුල් වූ එ ම ශරීරය7 අඥානජනයන්ට සන්තොෂ එළවන්නේ ය.

   එසේ හෙයින් කියන ලදි

1. උභොනෙකෙ 2. මෙහෙවර ගිය 3. මුතුවකින් 4. රත්රනෙකින් 5. - පුණ්බරීකාදීන් මෙන් අභ්යගන්තරයෙහි 6. කෙස්ලොම් ආදි 7. සමාන පිළිකුල් වූ ශරීරය.

770 සද්ධර්මායලඞකාරය

       “	කායො ‘යා කුණපෙ ජාතො, කුණපො කුණපෙ රතො,

ඉන්ද ජාලකරූපොව, බාලානමහිපත්ථිුතො.

අමෙජඣපොත්ථ්කොවායං,1 වින්තිතො බාලනන්දිිතො, බත්තිසංවිධකොට්ඨායො,2 කෙසලොමාදිකො අයං.”

තවද යහපත් අන්නපානාදි මධුර වූ වස්තු හු මුඛ නැමැති එකදොරින් වැද නවමහදොරින් නික්මෙති. තවද ‍මනොඥ වූ මධුරරසයෙන් යුක්ත වූ ආහාරය අනුභව කරන වේලෙහි බොහෝදෙනා පිරිවරාගෙන ඉඳ අනුභව කෙරෙති. එ ම ආහාරපානයන් උදරාග්නීන් පැසී මලමුත්රාන සෙම්සොටු ආදී භාවයට පැමිණ නික්මෙන වේලෙහි අනුන්ට තබා තමන්ටත් පිළිකුල් හෙයින් තනි ව සැඟවී ඉවතැ යෙති. තවද අන්තපානා දිය කන බොන වේලෙහි සතුටු සොම්නසින් පිනපිනා කති බොති. එ ම ආහාරපානයන් මලමුත්රාෙදිභාවයට පැමිණ පිටතැ නික්මෙන වේලෙහි පිලිකුල් වෙති. තවද යහපත් වූ සඳුන්සුවඳ කපුරු හා දුරුමිරිස් ආදි වු කටුකභාණ්ඩයන් බහා පිසන ලද සොඳ3 සුවඳ කැඳ අවුළුපත්බත් ව්ය ඤ්ඤන4 ආදිය බොහෝ සේ එක්රැයක් කල් යවා තිබූ ගමනේ ම පිළිහිණි ව5 දුර්ගුන්ධ4 ව කුණපභාවයට පැමිණෙන්නේ ය.

මේ ශරීරය නම් ඉතා දුර්ගකන්ධ ය. අපවිත්රය ය. ඒ ඒ තැනින් පණුවන් වෑහෙන කුණුපයක් වැන්න. නොයෙක් කුණුකසළ දමන කසළගොඩක් වැන්න. නුවණ නැමැති ඇස් ඇති උත්තමයන් විසින් නින්දා කරන ලද්දේ ය. නුවණ මඳ අන්ධතයන්ට සන්තොෂ වඩවන්නේ ය. කෙ‍ස්ලොමාදි6 වූ දෙතිස් කුණප කොටසින් ගහන ව ඩාදිය මු කුණු සෙම් සොටු ආදියෙන් අර්ද්ර් වූ කුනුමසින් වසන ලද නවද්වාර නැමැති මහත් වූ වණමුඛනවයෙන් දුර්ග න්ධු අසුචි වහනය වන්නේ ය. ඉදින් මේ ශරීරයාගේ ඇතුළත පිටැ පෙරැළී ගියේ නම් එකාන්තයෙන් ම දඬුකඩක් අල්වා ගෙන සිටියත් කන්ට එන කවුඩන් බල්ලන් නි‍ීලමක්ෂීඬකාදිසත්ත්වවයන් එලවා ‍ගත7 නොහැක්ක. මෙසේ මේ8 නිඃශ්රීවක වූ දුර්ගාන්ධගශරීරය සඳුන් සුවඳ මල්ආදියෙන් දුර්ග්න්ධන පැටි9 කොට 10 පමුතිලිංගම් පට්ටකාර කාදු කාප්පු ආදි වූ ආගන්තුක අලඞකාරයෙන් සරහන ලද්දේ

1. - පොත්ථා්කොපාය 2. ද්වන්තිං ස - 3. සාදු - 4. අවුළුපත් වැඤ්ජන - අවුළුපත් ව්යථඤ්ජන 5. පිළිණිව - පිළිණුව 6. කෙශරොමාදි 7. අල්වා ගෙන ඉදසිටගසාත් කවුඩන් බල්ලන් වළකාගත 8. මෙවැනි 9. සුගන්ධග කැටි 10. දුර්ග න්ධණ පහකොටගත නොහැක්ක

නන්දි වානිජ වර්ගධය 771

රාගයෙන් අන්ධද වූ ‍අඥාන සත්ත්ව යන්ට යහපත් රූපයක් මෙන් පෙනෙන්නේ ය. මෙබඳු මෙසේ පිළිකුල් දුර්ග න්ධ ශරීරය කවර නම් ස්ත්රිූයක් හෝ පුරුෂයෙක් හෝ පාර්ථනා කෙරේ ද? යනාදීන් නොයෙක් කාරණා කියා අමාත්යියාගේ වචනය නො ගිවිස්සාහු ම ය.

කියන ලද මැයි :-

       “	දුග්ගන්ධො  අසූචි කායො, කුණපො උක්කරු‍පමො,

නන්දි තො චක්බුභූතෙහි, කායො බාලාහිනන්දිකතො.

අද්දවම්මපටිච්ජන්තො1 නවද්වාරො මහාව‍ාණො, සමන්තතො මග්ඝරති, අසුචී පූතිගන්ධිහයො.

සචෙ ඉමස්ස නායසස්, අන්තො බාහි‍රතො සියා, දණ්ඩං නූත ගහෙත්වාොන, කාකෙ සොණෙ ව වාරයෙ.

අගන්තුකෙන කායො ‘යං, අලඞකාරෙන මණ්ඩිතො, රයන්ධිකකයවක්ඛුතං, සහරූපංච දියස්සති” යී.

මෙසේ වළෙදාණන්ගේ භාය්යාංූ වන් විසින් කියන ලද ධර්මාතත් චිතකථා අසා අනිකක් කියා නො හී උන් කැඳවා ගෙන එන්ට ගිය කෙලී පරළා ඇවිත් අමාත්ය යන්ට එ පවත් කීහ.2 එ තෙපුල් අසා අමාත්යඅයා රාගයෙන් රත් ව මොහයෙන් මුඬ ව මෙලෝ පරලෝ3 කටයුතු නොකටුයුතු සලකා ගත නො හී වෙළඳාණන්ගේ භාය්යා ප වන් කියා එවු එබඳු කටයුතු කිසිවක් නො ගිවිස දෙවෙනි ව පඬුරුදෙදහසක් යවී ය. ඒ දකැ වෙළඳානන්ගේ භාය්යා් න වෝ මේ අමාත්ය යා තව ම නොවළක්නේ ය යි සිතා කෙල්ල කැඳවා එම්බා නැඟණියෙනි,4 මේ ශරීරය කිසි ගතයුතු සාරයක් ‍නැත්තේ ය, නිස්සාර ය, ජරා මරණ ව්යායධි ආදීන් පීඩිත ය.

සියලු ‍ආ‍රොගිතාව5 ව්යා,ධිය කෙළවර කොට ඇත්තේ ය. සියලු යෞවනය ජරාව අවසන් කොට ඇත්තේ ය. සියලු ජිවිතය මරණය අවසන් කොට ඇත්තේ ය. මේ සියලු සත්ත්වියෝ ම ජාතිය අනු ව යනුවහ.6 ජරාවෙන් මිරිකෙනුවහ.7 ව්යා.ධියෙන් අභිභූතයහ. මරණින් වියකෙනුවහ.8 එකාකාරයෙන් පවත්නා එක ද වස්තුවේක නැත. සියල්ල ම අනිත්ය ය. යම් සේ කල්පන්තපවතිත් අහසට නැගෙන ලද එකඝනපර්ව තරාජයෝ සතරදිගැ බමා බසිමින්ඔවුනොවුන් පැහැර සුණුවිසුණු ව.

1. අල්ලම්මමපටිච්ඡ‍න්තො 2. කිය 3. මෙලොව පරලොව 4. නැගිණියෙනි 5. අරොග්යමනාව 6. යන්නාහ. 7. මිරිකුණාහ 8. වියකනුවන

772 සද්ධර්මානලඞකාරය

වියකි පලා යෙද්ද, එපරිද්දෙන් ජරාමරණ දෙදෙන රජ බමුණු වෙළඳ ගොවි චණ්ඩාල පුක්කුසාදි සියල්ලවුන් ම ඉක්ම පවත්නාහ. කිසිකෙනකුන් නො හරිති. සියල්ල ම මර්දනය කෙරෙති. කෙළවරැ ඒ මරණ නැමැති මෘත්යුනමාරයා හා යුද්ධ කරන්නා වූ ස්ථානය ඇතුන් අසුන් රථ පාබල සෙනග ගෙන යුද්ධ කිරීමට භූමියෙකුත් නො වෙයි. එසේ හෙයින් යුද්ධයෙනුත් ජය ගත නො හැක්ක. පන්කිසි මන්ත්රු ප්රසයොග ඖෂධප්රුයොග ආදියෙන් ද ධනධාන්යාධදි වස්තු දී සිත් ගැන්මෙන් ද යන කිසි ප්ර යොගයෙකිනුත් මාත්යුධමාරායා ජය ගත නො හැක්ක.

මරණ නම් අද ය හෙට ය යි දැනගත නො හැක්ක. ඒ නියමයෙක් නැත. සියල්ලවුන්ට ම මරණ එකාන්ත ව පවතිමින් සිටිය දී යමෙක් මරණ අද ය, සෙට ය යි නියම නැතිබව තමාගේ නුවණින් පරීක්ෂා කරන්නේ වී නම් ඕ හට හ‍ාසයෙක් වේව යි, සන්තොෂයෙක් වේ ව යි කිසිවෙකැ ඇල්මෙක් වේව යි වස්තු සෙවීමෙක් වේව යි සෙසු දැ තබා බතක් පැනක් කන්ට බොන්ට වත් අභිප්රාෙය නොවන්නේ ම ය යි කීහ.

එසේ හෙයින් කියන ලදී :-

      “	යථාපි සෙලා විපුලා, නහං ආවච්ච පබ්බතා, 

සමන්තා අනුපරියෙය්යුං , නි‍ප්පොඨෙන්තො1 වතුද්දිසා එවං ජරා ව මච්චු ව, අදිවන්තෙන්ති2 පාණිනො,

ඛත්තියෙ බ්රා්ගමණෙ වෙස්සෙ, සුද්දෙ3 චණ්ඩාලපුක්කුසෙ, න කිඤ්චි පරිවජ්ජෙති, සබ්බමෙවා ‘හිමද්දති

න තත්ථාි හත්ථිරනං භූමි, න රථානං න පතතියා, නච ‘පි මත්තයු‍ද්ධෙන, සක්කා ජෙතුං ධනෙන වා.

අජ්ජ ‍ස්වෙ වා ප‍රස්මෙ ‘ති, මරණං නෙ ‘ව ඤායති, එවමාසන්තමච්චුහි, වත්තමානෙ මමන්තිකෙ.4

කො නු භායො කිමාන‍ෙන්දාත, කා රතී කා ධනෙසනා, යො තං පඤ්ඤය වින්නෙති, හත්තම්පි ‘සස න රුව්වතී.” යි

මෙසේ ඒ වෙළඳාණන්ගේ භාය්යා, ්දවෝ නොයෙක් කාරණයෙන් තමන් කැඳවා ආ කෙල්ල ගිවිස්වා නික්මවුහ. ඉක්බිති ඒ අමාත්යායා තමාගේ කෙල්ල අනිත් එ බවත් අසා එ බසටත් නෙපසු බැස සාදරහසක් දි එ ම කෙල්ල නිකමවී ය. එකලැ වෙළඳාණන් ගේ භාය්යාස වෝ තුන් වන වා‍රයෙහි ආ කෙල්ල දැක

1. නිප්පොටෙන්තා 2. අතිවන්තෙත්ති 3. වෙස්සුද්දෙ 4. මමත්තිකො

නන්දිිවාණිජ වර්ග්ය 773

එම්බා නැගණියෙනි,1 මේ අනුන් සන්තක වස්තුවෙහි වරදවා පිළිපදනේ ය යි තොප‍ෙ‍ග් අමාත්යභගණන්ටත් නුගුණ ය. මෝ තොමෝ තමා ගේ ගෙයි හිමියා2 ඉක්ම පවත්නී3 ය යි මටත් නින්දා වන්නේ ය. මෙ‍සේ වරදවා පිළිපැද්දාහු4 අපායෙනුත් නොමිදෙන්නාහු ම ය යි කීහ5 මේ ලොකයෙහි ස්ත්රීෝපුරුෂ යම් කෙනෙක් අනුන් සන්තක භාණ්ඩයෙහි වරදවා පවතීද්ද, හෙවත් පුරුෂයෝ පරස්ත්රීනසෙවනය කෙරෙද්ද, ස්ත්රී ජාතිහූ පරපුරුෂයන් සෙවනය කෙරෙද්ද, එසේ අපරාධ කළ ස්ත්රී් පුරුෂ දෙ‍පක්ෂසයට ම නින්දාත්6 පැමිණෙයි 7 දණ්ඩනාදියත්8 ‍වන්නේ ය. මෙසේ මෙලොවැ නොයෙක් වැසනත්9 විඳ පර ලොවැ නරකයෙහි ඉපද සියක් යොදුන් උස ඇති සොළොසැගුල් දිග කටු ඇති කොළඉඹුල්වෙනෙහි ඉවසිය නොහැකි දුක් විඳිති. මේ ආදි වශයෙන් නොයෙක් කාරණා කෙල්ලට කියා නික්මවූහ.

එසේ ‍හෙයින් කියන ලදී :-

       “	යො වෙ පරස්ස භණාඞසමිං, අපරජඣති නරො ඉධ, 

ගරහා ච භවෙ තස්ස , දණ්ඩදානිදිකමපි ච.

ආදිනෙත යොජනුබ්බෙධෙ, සොළසඞගුලකණ්ටකෙ, සදා සො වින්දබතෙසය්හං, දුක්ඛං සිම්බලිකානනෙ” යී.

මෙසේ වෙළඳභාය්යාෙ වන් කී නොයෙක් කාරණා කටයුතු සියල්ල ම මෙහෙවරැ10 ආ කෙලී ගොසින් අමාත්යෙයාට කිව නැවැතත් ඒ මෝහයෙන් මුඪ වූ අඥාන අමාත්යයයා තමා ස්වභාවයෙන් ම මුඪ හෙයින් පළමු තුන්වාරයට වඩා පඬුරු දී කෙල්ල නික්වමී ය. වෙළදාණන්ගේ භාය්යාළමු වෝ සතර වන වාරයේ පඬුරු ඇරැගෙන ගිය එ ම කෙල්ල දැක මේ ලජ්ජා නැති මිනිසෙක. දැන් මා ඔහු තද කොට කියා වැළැකුව මැනැවැයි සිතා කියන්නාහු එම්බා. තොපගේ අමාත්‍ කයාණෝ මිරිඟුදිය ගෙනවුත් කළ සැළ ආදියෙහි පුරා තබා ගෙන ඉදින් ප්රතයොජන විඳිත් නමුත් එකාන්තයෙන් ම උන් හා මා හා සමාගමයෙක් නොවන්නේ ය. ඉදින් ශරත්කාලයෙහි වලාකඩක් ගෙන වැටියක් කොට අඹරා ගෙන වණ්ණුතෛලයෙන් තෙමා ‍තමාගේ ගෙයි11 පහන් දල්වා ‍ආලෝක පතුරුවා ගෙන ඉන්නේ වී නමුත් උන් හා සමග මාගේ සමාගමයෙක් නො වෙයි.

1. නැගිණියෙනි 2. ගෙහිමියා 3. පවත්නා 4. වරදවා පිළිපැද්දවුන් - වරදවා ගැන්මෙන් පිළිපැද්දාහු 5. කියා 6. දෙපක්ෂපයම නින්දාවටත් 7. පැමිණ 8. දඩදී ම් ආදියෙන් 9. වැසනයන් - 10. මෙහෙවරට 11. ගෙය

774 සද්ධර්මාමලඞකාරය

තවද නුග දිඹුල් ඇසතු ආදි වනස්පතිවාක්ෂ යෝ 1 පුෂ්ප දාමයෙන් විභූෂිත ව මගේ ගෙට තුමු ම එන්නාහු වී නමුත් එබඳු අපූර්වපයක් පැමිණි දවසෙකත් උන් හා මා හා සමාගමයෙක් නො වෙයි. යම් කලෙකැ චන්ර් යා ඵළනෙළුම් රත්නෙළුම් වනයක්2 එකපැහැර සුපුෂ්පිත කරවා ද, එසේ ‍ෙපරැ නුවූ අපූර්ව යක් පැමිණි දවසෙකත් උන්ගේ ගෙට මාගේ යාමෙක් වත් මාගේ ගෙට උන් ඇවිත් සමාගමයෙක් වත් නොවන්නේ ය. තවද යම් කලෙකැ සූය්ය්ගමයදිව්යතපුත්රැයා මහත් වූ නිලුපුල්වනයක්3 ප්රකබොධ කරන්නේ වී නමුත් උන් හා මා හා සමාගමයෙක් නොවන්නේ ය. යම් තාක් මාගේ ස්වාමිපුත්රනයාණෝ ජිවත් ව ඉඳිද්ද, ඒ තාක් කල් ම මට අනික් ගෙහිමියෙක්4 නම් නැත. එබඳු නපුරු අදහස් ඇති මිනිසකු දැන දැන මාගේ ගෙට වැද්ද නො දෙමි. හේ ‍එසේ ම ය . ඉතා යහපතැයි ප්රනශංසා කටයුතු වූ ලොකපූජිත කල්පනාව කවරකලෙකැ කපුටුවන්ට වාසස්ථාන වේ ද, නොවන්නේ ම වේ දැයි කීහ.

එසේ හෙයින් කියන ලදී :-

      “	මරීවිතොයමානෙත්වාථ, පුරෙත්වා  ඝටවැටිසු,

පරිභුඤ්ජති සො කාමං, සඞගමො තෙන මෙ තදා.

සරදබිහං ව්ට්ටිකං කත්ථාී, වණ්ණුතෙලෙන තෙමිය, සො දිපං කුරුතෙ ගෙහෙ, සඞගමො තෙන මෙ තදා.

නිග්රොංධෙදුම්බරෙස්සත්ථොු 5 පුප්ඵදාමවිභුසිතො, ආයානි මම ගෙහං සො, සඞගමො තෙන මෙ තදා. *

යදා වන්දොග පබොධෙති, මහාරාජිවකානන, තදා තස්ස මයා වා ‘පි, තෙන වා මම සඞගමො

යදා සුරියො පබොධෙති, මහන්තං කෙරවා වන, තදා තස්ස මයාවාපි, තෙන වා මම සඞගමො *

අඤ්ඤො මෙ පති නො හොති6 යාව ජිවති මෙ පති, කදා කප්පලතා හොති, වායසානං නිවෙසනං” යී

මෙසේ නෙයෙක් කාරණා කියා නැවැත එම්බා නැඟණියෙනි7 මාගේ ගෙහිමියාණෝ එකාන්තයෙන් ම නැත් නම් එ දවස් දන්නෙමි වේ දැයි කියා කෙල්ල ආපස්සේ නිකමවූහ.

1. වන වෘක්ෂ්යෝ 2. එළරත්නෙළුම්වනයක් 3. නිලිපුල් - 4. හිමිහියෙක් 5. දුම්බරොස්සත්ථන 6. ක‍මඤ්ඤොපති‍ මෙ හොති - (රස) 7. නැගිණියනි

මේ ගාථා බොහෝ පිටපත්හි නැත. රසවාහිනියෙහි තිබේ.

නන්දිථවාණිජ වර්ගතය 775

ඔයින් ගොසින් ඒ සියලු ම පවත්1 තමාගේ අමාත්ය.පුත්රියාට කිව. අමාත්යතපුත්ර්යා එ පවත් අසා එකාන්තයෙන් මු තමන්ගේ ගෙහිමියාණන්2 මළ හොත් මා හා සමඟ වාසයට ලැබෙන්නෝ3 ම ය යි සිතා වෙළඳණන් මරන්ට සිතනුයේ බොහෝ යකදුරන් ගෙන්වාගෙන මේ උන්නා වූ තොප හැ‍මදෙන අතුරෙන් පරදෙශයට ගිය මිනිසුන් මරන්ට කවරෙක් සමර්ථ දැයි විචාළහ. එ බසට සෙස්සෝ නො දැනුම්හ යි කීහ.

එබසට එයිත් එක් යකදුරෙත් පුළුවනැයි කියා මධ්යැමරාත්රිසයෙහි ඊට සුදුසු බලිබිලි ගෙන්වා ගෙන අමාත්යදයා හා සමග ප්රෙමත පිසාචයක්ෂ්රාක්ෂයසයන් විසින් ගහන වූ ගිනි ඇවිළෙන සිය ගණන් දරසෑ ඇති ඒ ඒ තැනැ දවාගත නො හී දමන ලද සියගණන් මළමිනී ඇති මහවටුවේ සොහොන්පොළට4 ගොස්5 කැනහිල් බලු කවුඩු කබ‍රගෝ6 ආදීන් විසින් කඩ නොකරන ලද ශරීඍබන්ධරන ඇති මළමිනියක් දැක එ තන්හි බලිබිලි පුදා අමාත්ය යා තමා පිටිපස්සේ ඉන්ට සලස්වා මන්ත්රියක් ජපනය කොට අතින් පැන්පතක් ගෙන මළමිනියට ගැසී ය. එකෙණෙහි ඒ මෘතශරිරයෙහි මනුෂ්ය්යෙක් ආවෙශ විය. එකලැ ඒ මිනිය නැගි සිට තොටප කුමක් කෙරෙම් දැයි කියා ඉදිරියෙහි සිටගත.

ඒ යකදුරා එම්බල, මේ කඩුව ඇරැගෙන ගොස් නන්දිකය වෙළදාණන්7 මරා වහා පලා එව යි කී ය. ඒ යක්ෂැයා එ පවත් අසා යහපතැයි ගිවිස යන්නේ නැව් නැගී එමින් සිටි වෙළඳාණන් දැක මොහු මරමි යි සිතා කටින් ගිනිකඳු දමමින් පිටිතොල දත් කමින් රතැස් බමවමින් මුහුදැ රළපතර මඬිමීන් කඩුව ඔසවා ගෙන උදකාරාක්ෂතසයා සෝ දිවගෙන ගොස් වන. නැවැ උන් මනුෂ්යඋයෝ එ පරිද්දෙන් දිවගෙන අවුත්8 වන්නා වූ ඔහු දැක හැමදෙන ම භය ගෙන එකපැහැර මුර ගාපිහ. ඒ අසා වෙළදාණන් කුමක් පිණිස මුර ගාවු දැයි කී කල්හි අමනුෂ්යපයා ආ බව කීහ. එකලැ වෙළඳාණෝ එසේ වී නම් පින්වත්නි තෙපි9 හැම අප්රනමාද ව මෛත්රීෙභාවනාව කරව, තොප හැමට ම මෛත්රිුය හා සමාන අනික් පිළිසරණක් නැතැයි කියා හැමදෙන ම සම්යකක්සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ ගේ නම කියා සරණ ගන් වයි10 කීහ.

1. සියලු පවත්ම 2. තමන්ගේ හිමියාණන් - තමන්ගේ ගේ හිමියන් 3. වාසයට ලැබෙන්නේ - වාසයට ලැබෙන්නි - වාසයවන්ති 4. මහාතිත්ථ‍ - සුසාන - (රස) 5. ගොසින් 6. කබරගොයි 7. වෙළදා 8. ගොස් 9. තොප 10. සරණගතවව යි -

776 සද්ධර්මා ලඞකාරය

එ පවත් ආස ඒ සියල්ලෝ ම “බුද්ධං සරණං ගච්ඡාමි” යනාදීන් ශරනශීලයෙහි පිහිටියහ එකල්හි යම් සේ පෙරළ‍ාගෙන දිවන්නා වූ ගලෙක් අත්න් ගලෙකැ පැකිළි සිටපී ද,2 එපරදිද්දෙන් ම අමනුෂ්යලයා ශරණශීල නැමැති පාෂාණප්රාකකාරයෙහි පැකිළ සමීපයට යා නො හී නැවැත ආපස්සේ ඇවිත් යකදුරා ඉදිරියෙහි කඩුව දමා මළමිනිය එළ පහ විය.3 යකදුරා නැවැත මන්ත්ර ය පිරිවා4 යක්ෂියා ආවේශ කරවා තුන්විටෙකැ නික්මවි ය. ඒ දැක නන්දි ය නම් වෙළදාණන් ආදි කොට ඇති නැවැ උන් මනුෂයතු යෝ පළමු පරිද්දෙන් ම දෙවැනි තුන් වැනි වත්5 ශරණශීලයෙහි පිහිටියාහ. එසේ ම සතර වන වාරයෙහි ආවෙශ කරවා නික්මවූකල්හි ගොසින් වෙළදාණන් කරා වැද්ද නො හී ආපස්සේ ඇවිත් අමාත්යූයා හා යකදුරා දෙපළු කොට පොලු ගසා ආවෙශ ව ගිය මිනියත් එ තැනැ ම එළ පලා ගියේ ය.7 මෙසේ අමාත්යායා අනුන් මැරීමට උපක්රාම කොට තෙමේ ම මළේ ය. 8 හේ එසේ මැයි. යම් කිසි කෙනෙක්කිසි අපරාධයක් නැති ගුණවත් කෙ‍නකුන් මරන්ට9 උත්සාහ කෙරෙත් නම් එසේ වූ අසත්පුරුෂයා නන්දිරය නම් වෙළදාණන් මරන්ට උපක්රනම කොට මරාගත නො හී විනාසයට පැමිණි සිව නම් අමාත්යනයා මෙන් තෙමේ ම නස්නේ ය.

එසේ හෙයින් කියන ලදී :-

      “	වධායො ‘පක්කමෙ සත්තො, අඳුහිං ගුණභාජං

විනාසං යාති සො සත්තෝ, සිවා ‘මච්චො ‘ව වාණිජ” යී

මෙසේ චණ්ඩපුරුෂ අමනුෂ්යායෝ පවා සරණගතයන් කරා පැමිණ ගින්නට ළං විය නොහෙන මැස්සන් මෙන් දුරින් ම දුරු වෙත්. සරණානුභාවයාගේ මහත්ත්වැය10 ආශ්චය්ය්. ් මැයි. සරණානුභාවය පූර්වාැවාරීන් විසිනුදු11 කියන ලද මැයි. දෙවපුත්ර. මාර ය, ක්ලෙශමාර ය, අභිසංස්කාරමාර ය, මාත්යුතමාර ය යන සිටුමරුන් ජය ගත්තා වූ මාරසඞග්රායම ඇති කරුණාවෙන් වඩන ලද අදහස් ඇති තථාගතයන්වහන්සේ තමහට ශරණ ය යි කවරෙක් නම් ශරණගත නො වේ ද, ඒ බුදුන් විසින් වදාරන ලද සසරභය නසන බුදුන්ගේ කරුණාගුණ උපදවා ප්රථකාශ කරන්නා වූ සද්ධර්ම ය ම මට සරණ ය යි කවරෙක් නම් දහම් සරණ නො ගනී ද, අමාමහනිවන් නැමැති අමෘතපානය කළා වූ

1. සරණගතවව - සරණගතවයි 2. සිටියාද 3. මිනියෙන් පහවිය 4. පිරුවා 5. දෙවෙනි තුන්වෙනිවන් - දෙවනු තුන්වෙනුවත් 6. මිනිසාත් 7. එතැනම පලා ගියහ. 8. මළේ ය. 9. මරමි 10. මහන්තත්වසය 11. විසින්

නන්දි වාණිජ වර්ගයය 777

සද්ධර්ම්ය ධරා ප්රාකාශ කිරීමට භාජන ව සිටියා වූ ශ්ර.ද්ධාවන්තයන්ගේ කුසල් නැමැති බිජු වැපිරීමට සරුකෙත් ව සිටියා වූ සඞඝරත්නය මට පිළිසරණ ය යි කවරෙක් නම් ශරණගත නො වේ ද?

එසේ හෙයින් කියන ලදී :-

       “තථා ගතං විතරනං, චතුමාරරණඤ්ජයං,

සරණං කො න ගච්ජෙය්යා, කරුණාභාවිතසයං.

ස්වාඛ්ඛාතං තෙන සද්ධම්මං, සංසාරභයකඤ්ජකං, කරුණාගුණජං තස්ස, සරණං කො න ගච්ඡති.

පරිපීතාමතරසං, සද්ධ‍ම්මොදයභාජනං, සඞඝං පුඤ්ඤාකරං කො හි. සරණං න ගමිස්සති” යී.

ඉක්බිති වෙළඳාණෝ නැවින් බැස ඇවිත් තමන්ගේ භාය්යාතුම වන් අතින් මෙහි පළමු කී කළ සියලු ප්රසවෘත්තිය ම අසා අමාත්යරයා කෙරෙහි කරුණා උපදවා පින්පෙත් දී ජිවිතාන්තය දක්වා භාය්යාත වන් හා සමඟ නොයෙක් පින්කම් කෙරෙමින් සිල් රකිමින් තමන්ගේ පරිවාරජනයන් හා සමග දිව්යාලොකයෙහි උපන්හ. මෙසේ මෙ කී පරිද්දෙන් යම්කිසි නුවණැති ශ්රනද්ධාවන්ත උත්තමයාණකෙනෙක් සියලු විපත්තියට එකාන්තකාරණ ව සිටි කාමරගය දුර කොට හැර ස්වල්පමාත්රු වූ කුසලයක් කළාහු වී නම් එබඳු උත්තමයේ ස්වර්ගරමතර්යපාතාල යන් තුන්ලොව1 බබුළුවන්නාහු මැයි.

එසේ හෙයින් කියන ලදී :-

       “	එවං විධං ගෙ බලු කාමරාගං

විපත්තිමුලං පලහිත්වධ ධීරා. කරෙන්ති පුඤ්ඤා ති සුබුදුයානි නෙ වෙ පහාසෙන්ති2 ජනා තිලොකං” යී. මේ මෙහි පළමු වන නන්දිනවාණිජවස්තුව ය. ____________

98 දුතියජයම්පතිකාවස්තුව

තවද මෙහි දෙවන දුතියජයම්පතිකා වස්තුව * නම් කවරැ යත්? හේ මෙසේ දතයුතු කෙසේ ද යත්? 1. තුන්ලෝ 2. පහාසන්ති - (රස)

• රසවාහානියෙහි පළමු ව යෙදු ජයම්පතිකා වස්තුව මේ ය. යට යෙදුණේ රසවාහිනියෙහි දෙවෙනිජයම්පතිකා වස්තුව යි.

778 සද්ධර්මාවලඞකාරය

මෙ ම ලඞකාද්වීපයෙහි රුවිකවිටි නම් ගමෙක්1 විය. එ ගමැ මහත් වූ ශ්රීත විභූති ඇති නොයෙක් සම්පත්තීන් සමෘද්ධව වූ පන්සීයක් පමණ උතුම් කුලගෙවල් ඇත්තේ.2 එහි වසන්නා වූ සියල්ලේ ම මහත් ශ්රමද්ධා ඇතියහ. තුනුරුවන් ම පිහිට කොට ඇතියහ. ඒ ගමට නුදුරු තැනැ නොයෙක් සියගණන් සඞඝවාසවලින් සැරැහණා වූ රුවකවිටි නම් මහවිහාරයෙක් විය. ඒ විහාරයේ දෙලක්ෂාපනස්දහසක් පමණ භික්ෂූමන් වහන්සේට ම එ ම ගමැ පන්සියයක් පමණ කුලගෙවලැ මනුෂ්යභයෝ වෙන වෙන ම පන්සියයක් පන්සියයක් දෙනා වහන්සේට3 ආරාධනා කොට මහදන් පවත්වති. එකලැ මේ ලඞකාද්වීපයෙහි මහත් වූ නියංසායෙක් විය. මනුෂ්යලයෝ දුර්භික්ෂ භයින් පීඩිත ව දුක සේ ම ජිවත් වෙති, එකල්හි ඒ පන්සීයක් පමණ කුලගෙවලැ මනුෂ්යනයෝ පළමු පරිද්දෙන් ම දන් දීගත නො හී ක්රලමක්රීමයෙන් දන් අඩු කොට එකී එකී කුලගෙයෙකැ මනුෂ්යගයෝ එක් ව එකි එකී භික්ෂූරකෙනකුන් වහන්සේට දන්‍ දෙම්හ යි නියම කොට පන්සියයක් උපාසකවරු පන්සියයක්දෙනා වහන්සේට ආරාධනා කොට දන් දෙති.

එකල්හි එ ගමැ වසන දුප්පත් මිනිසාණකෙනෙක් තමන්ගේ භාය්යානු වන් හා සමඟ කළවිටිවලැ බොල් කඳු පොළමින්4 පිදුරු සලමින් මහත් වූ දුකින් උත්සාහයෙන් ජිවත් වෙති. ඉක්බිති ඒ මිනිසාණෝ තමන් ඉන්නා ගමැ මනුෂ්යයයන් භික්ෂූඳන් වහන්සේට දන් දෙන්නා දැක තුමුත් දන් දෙනු කැමැති ව භාය්යායෙ වන් කැඳවා උන් හා සමඟ කථා කරන්නාහු, එම්බා පින්වත, පෙරැ අපි එකාන්තයෙන් ම කුසලයක් නොකළ හෙයින් දැන් ඉතා දුක්පත් වූම්හ. පෙර මධුර වූ අන්නපාන දානයක් නුදුන් හෙයින් දැනුත් බ‍ඩ පුරා මිහිරි වූ ආහාරයක් නො ලැබෙම්හ. 5 දැනුත් පිනක් නො කළමෝ නම් මතුකෙසේ ලබමෝ දැයි කීහ. එ බස් අසා ස්ත්රී. කියන්නී හේ එසේ ම ය. යාචකයක් ඇවිත් දොරැ සිටියදී උන්ට කිසිවක් නො දී බඩ පුරා කාලා ඉන්නා වූ මසුරුමිනිසුන්ට උපනුපන්ජාතියෙහි බඩ පුරා කාපියන තරම් මිහිරි ආහාරයක් ලැබෙන්නේ නො වෙයි. ඉදින් ලදත් උන්ගේ අකුශලබලයෙන් අන්තර්ධාාන ව යෙයි. අහසට පොළොව සේ ‍දුරු ව යෙයි. දැන් අපට

1. රුවකවිට්ඨාමේ (සහ) 2. ඇත්තාහුය - (මුද්රි ත) 3. වෙනවෙනම පන්සියයක් දෙනාවහන්සේට 4. බොල් පෙළොමින් 5. නොලඳුම්හ - නොලබම්හ.

නන්දි්වාණිජ වර්ග ය 779

වස්තුයෙක්1 නම් දිගැ සරසැ දළහුයින් ගෙත්තම් කළ ඉණිකුණන් සහිත වු මේ කිලිටිකඩකැබැලි පමණෙක් ම යත මේ තමාත් මෙසේ වූයේ පෙරැ වස්ත්රසදානයක් නුදුන් හෙයින් ම ය.

පෙරැ පින් කළ හෙයින් මේ ගමැ බොහෝදෙන ඇත්වාහන අස්වාහන දැයිදස් ගවමහිෂාදි වූ සියලු සම්පත්තීන් සමෘධ ව සැප විදිති. පෙරැ කුසලයක් නොකළ හෙයින් අපි හැම මෙසේ පොහොසත් ව සැප විඳිනා බොහෝදෙනා මධ්යදයෙහි අනාථඅසරණ ව දුඃඛදාරිද්යවයෙන් දිළිඳ ව ඇවිදුම්හ. පෙරැ තුන්සත පිරිසිදු ව ඉඳුරා මල් අතුරන ලද තෙලිසම්ආදි වූ නොයෙක් ආස්තරණ ආදියෙන් සරහා අලඞකාර කළා වු සයනාසන නැගි සැප සේ සැතැපෙති. පෙරා පිනක් නොකළ හෙයින් දැන් අපි බිමැ වැදහෙවලා මැක්කන් කවකවා දුක් විදුම්හ. දැන් අපි මත්තට හෙතුවන සේ කුසලයක් නො කළමෙ නම් පසුව කුමක් කරමෝ ද? එබැවන් නපුරු මදැයි නො සිතා සංඝයා වහන්සේට දනක් දෙන්ට වුව මැනැවැයි4 කීහ. *

එසේ හෙයින් කියන ලදී:-

	        “	නා ‘කම්හ කුසලං ඛලු හොති පුබ්බෙ5 

ඉදානි තස්මා අතිදුග්ගතමහ, න කුච්ඡිපූරං මදූරන්තපානං ලහාම පුබ්බෙසු අදින්නභාවා.

ඨීතෙසු අත්‍ථිසු අදත්වඝ හත්තං6 ම‍ච්ඡේරභුතස්ස නරස්ස ‘දනි, න කුච්ඡි පූරං මධුරන්ත පානං ලාගො නහාතො පඨවිව දූරෙ7

ඉතොවිතො සික්ඛිතථුලකන්තං8 සායුකමණ්ඩාං ච කිලිට්ඨමෙකං, නිවානි ආසි අහො අතීතෙ අදින්තවත්ථ ස්ස කුතො නු වත්ථං්

1 වස්ත්ර යෙක් 2. සත්ත්ව යෝ = (මුද්රිනත) = (රස) 3. නපුරු මැයි 4. උව මැනැවැයි 5. බලුදෙය්‍‍තධම්මෙ 6 - භූතං 7. දුරං 8. ථූලකණ්ණං • මෙසේ කියේ පුරුෂයා බව රවාහිනියෙහි පෙනේ.

780 සද්ධර්මාේලංකාරය

හත්ථි ගවාස්සා මහිසාදිනානා කුලාකුලානම්හ කුලානම‍ජ්ඣෙ දිනා අනාථා කපණා වරාකා තමාසි1 පුබ්බේ කතපාපකත්තා.

යසන්ති නානාසයනෙ අලඞකතෙ මාලාදිනානාසුහශන්ධලසිතෙ, සක්කවඩ පුඤ්ඤාපවිතා මහාජනා අපුඤ්ඤතා සෙම ජමාය අමෙහ.

අකත්වාත පුඤ්ඤාති මයමජි ‘දා නි කරොම කිං ආයති ජාතිහෙතු,2 ලුබම්පි අප්පත්ති අමිතතයිත්වා, නිධෙම සඞඝෙ ඛලු දෙය්යතධම්මං” යී.

මෙසේ පෙරැ තමන් පින් නො කොට විඳනා දුක් සිතසිතා නොයෙක් කාරණා කියා දෙදෙන එක්සිත් ව ඒ ඒ තැනැ ඇවිද සාල් සපයා ගෙන බත් පිස සාමුසු පලාමාළුවක් හා සමඟ බත් ඇරැගෙන භික්ෂූාන් වහන්සේ වළඳන සමීපයට ගොස් තමන් දුක්පත් හෙයින් ඉණැ රෙදික‍ඩින් ලජ්ජා පමණක් වසා ගත නො හී ලජ්ජාවෙන් භික්ෂූ්න් වහන්සේ වළදන භොජාශාලාවට වදින්ට භය ඇති ව දුක සේ සොයා ගෙන ගිය දන් වළඳවා ගත නො හී භික්ෂූනන් වහන්සේට පෙනෙන සේ දුරැ ම සිටියාහ. එ කල්හි ඒ භොජනශාලාවේ වළඳන්ට වැඩඋන් ඇමදෙනා වහන්සේ අතුරෙන් වැඩිමහලු සඞඝස්ථචිවරයන් වහන්සේ රහත් සේක. එ‍සේ හෙයින් ඒ සඞඝස්ථචීවරයන්වහන්සේ එ කල්හි දන් අරැගෙන3 දුරැ සිටියා වූ දෙමහල්ලන් දැක උන් කෙරෙහි කරුණාවෙන් ඒ දසාව බලා උන්ගෙන් පිළිගන්නා ආකාර දැක්වූසේක. ඔහු දෙදෙන මහතෙරුන් වහන්සේට අභිප්රා ය දැන සමීපයට එළැඹ තමන් ගෙන ගියායින් බත්සුඟක් අරැගෙන පාත්රවයෙහි බහාලුහ.

මහතෙරුන් වහන්සේ එපමණෙකින් ම පාමුව වැසූසේක. ඉක්බිති ඔහු දෙදෙන සෙසු භික්ෂූපන්වහන්සේගේ පාත්රසයෙහිත් බහා4 පිළිගන්වා භික්ෂූභන් වහන්සේ වැඳ ප්රාෂර්ථනා කරන්නාහු අපි දෙදෙන දැන් මේ කළා වු කුසලයෙන් මෙයින් චුත ව මතුත් දෙමහලුව එකතැනැ උපදමෝව යි5 ඔවුනොවුන්ට ප්රිමය 1. නාමාසි 2. ජාතිහෙතුං 3. අරගෙන - සරහන 4. පාත්ර යෙහන් ලා - (මුද්රි ත) 5. උපද්ර්වමෝවයි - (මුද්රිමත)

නන්දි වාණිජ වර්ග2ය 781

‍වමෝව යි1 දුටු දුටුවන් ප්රරශංසා කරන තරම් රූ ඇති වමෝ ව යි. දසදිගැ පැතිර පවත්නා ශරීරාලොකයෙන් හා යශඃ පරිවාරයෙන්2 යුක්ත ව3 ආයු බොහෝ වමෝව යි1 මෙතෙකැයි පමණැති උපභොගපරිභොග සම්පත් ලබමෝව යි, තුනුරුවන් කෙරෙහි විශුද්ධාවෙන් යුක්ත වමෝව යි, මතු උපදනා මෛත්රෙිය4 බුදුන්ට සිවුපසයෙන් උපස්ථාන කොට සසනු වැඳ මහණ ව සව්කෙලෙසුන් ගෙවා රහත් ව අමාමහනිවනින් දක්මෝව යි5 මෙ‍සේ ප්රසර්ථනා කළාහ.

එ‍සේ හෙයින් කියන ලදී :-

	        “	ඉතො චුතා නො උභයො ජයම්ප තී.

ජයම්පතිත්තං අවිනාසයන්තා, එකත්ථත ජායෙමු පියා මනාපා හෙස්සාම රුපෙන පසත්ථුරූපා.

දීඝායුකා වණ්ණාවන්නා යස්සඝි හෙස්සාම භොගි සුවිසුද්ධසද්ධා, මෙත්තය්යභනාථං චතුපච්චයෙහි තප්පෙත්වභ කස්සා ම භවස්ස අන්තං” යී

මෙසේ ඔවුන් දෙදෙනා ප්රසර්ථනා කොට ගිය කල්හි භික්ෂූ න්වහන්සේ උන් දෙදෙනා කෙරෙහි අනුග්රරහයෙන් ඒ ආහාරය අමාවක් මෙන් වැළැඳුසේක. එකල්හි එ තැනැ රැස් වූ උපාසිකාවරුන් හා උපාසකජනයෝ මෙ‍සේ දුඃඛිතජනයන් දුන් අමනොඥභොජනය භික්ෂූාන්වහන්සේ වළැඳුනියාව ඉතා යහපතැයි විස්මයපත් ව සාදුකාර දුන්හ.

ඉක්බිති ‍ඒ දෙමහල්ලෝ තමන්ගේ අයුපමණින් සිට එයින් චුත ව මෙ ම ලඞකාද්වීපයෙහි දිඹුලාගලසමීපයෙහි එක් පර්ව තයක් නිසා කල්පස්ථායී දෙවතා ව 6 උපන්හ. උන්ගේ කුශලානු භාවයෙන් නොයෙක් රත්නයෙන් දිලිහෙන්නා වු නොයෙක් සියගණන් කන්කුළුපෙළින් ගැවැසී ගත්තා වූ උයන් පොකුණු පතැස් ආදියෙන් ප්රි්තිමණ්ඩිත වූ දිව්ය විමානයෙක් පහළ විය. ඒ දිව්යුවිමානයෙහි ඔහු දෙදෙන දිව්යළනාටකයන් විසින් පවත්වන ලද හෙරිතූය්ය්ැස නාදයෙන් හා නෘත්යනගීතවාද්යවදියෙන් සතුටු සතු‍ටු ව නොයෙක් දහස්ගණන් දිවසෙනඟ පිරිවරා දිව්යා ඓශ්චය්ය්ාට අනුභව කෙරෙති. එකලැ ජනපදදාරිකාවෙහි නික්මුණු රහත්සත්දෙනකුන්වහන්සේ උන් හැම වසන පර්වදතසමීපයෙන් වඩනට පටන් ගත්සේක. 1.‍ වේවායි 2. යසොපරිවාරයෙන් 3. යුකතවේවයි. 4. මෛත්රිා 5. දක්වමෝවයි 6. පර්වයතයක් නිසා පර්ව තස්ථායී දෙවතාව (මුද්රිාත) පර්ව තයෙක දෙවතාව - භුම්මදෙවාතා - (සහ)

782 සද්ධර්මා ලඞකාරය

එ‍සේ වඩනා රහතන්වහන්සේ දැක අපට යශදායක කුශලක්ෂොත්රු වූ බුදුසවුවු සංඝයාවනහන්සේ වඩනාසේකැයි සතුටුසොම්නස් ව සමීපයට එළැඹ පසඟ පිහිටුවා වැඳ එ තන්හි මහත් සෙනාසනිවෙසනයක්1 මවා මනහර මණිකිකිණිදැලින් තෙවුණා වූ විසිතුරු මණුඩපයක් නිර්මිත කොට රහතන් වහන්සේ එහි වැඩ ඉක්නට සලස්වා දිව්යුමය වූ කන බොන දෑ ආදිය එළවා තමන් අභිප්රාඑය වූ පරිද්දෙන් වළඳවා පස්වරු දිව්ය්මය වූ පානවර්ගව වළඳවා පළමු තමන් අප්ර්කාශ ව මනුෂ්යෙයන් සේ සිටි හෙයින් දිව්යමතමභාවය2 ම මවාගෙන දිව්යාාභරණයෙන් සැරැසී ඔවුනොවුන් පරයන රූපයෙන් හා ශරීරාලොකයෙන් දසදික් බබුළුවා දිවසෙනඟ පිරිවරා සිටගත්හ. එකලැ සඞඝස්ථවිරයන්වහන්සේ උන් දෙදෙනාගේ රූපසම්පත් හා දිව්‍සිඓශ්චය්ය් සඞ දැක මුන් මේ දිව්‍ව්ඓශ්චය්ය් ලද්දේ කවර කුශලයෙකින් දෝ හෝ! ඒ දැන් මා විචාළ මැනැවැයි සිතා වදාරනසේක් :-

“ පුච්චාමහං දම්පතිකෙ3 ජල‍න්තෙ අකත්ථ කිං පුඤ්ඤමතීතකාලෙ, තං මෙ වියාවික්ඛථ ඤාතුකාමො දානාදිනං කස්ස අයං විපාකො”

	යනාදීන් එම්බා, දිව්යෙශොභාවෙන් බබළන්නා වූ තොප දෙහල්ලන් අතින් විචාරමි.4 තෙපි දෙදෙන ගිය දවසැ කවර කුසලයක් කළෝ ද?5 ඒ තොප හැම කළ කුසල් මේ මේ ය යි නියම දන්නා කැමැත්තෙමි. මෙසේ වූ දිව්ය සම්පත්තියක් ලද්දේ දානාදී වු කවර කුශලයෙකින් දැයි විචාළසේක. ඉක්බිති ඔහු දෙදෙන කියන්නාහු :-

        “අහුමහ පුබ්බෙ කපණා වරාකා

අදම්හ සඞඝස්ස කදන්තමත්තං, සද්ධාය නං දානවරං භදන්තෙ ආකාසි නොදානි මහාවිභුතිං.

තදා පරිත්තං ච අදමහ දානං තථාපි තං හොති කදන්තමත්තං, සද්ධාය ඨයෙ සුපතිට්ඨාත්තා තස්සෙ ‘දිසං ආසි ඵලං හදන්තෙ”

1. සෙනාසනයක් 2. දිව්යාාභාවය 3. ජයම්පතිකෙ 4. විචාරන දෙයක් ඇත. 5. කළා ද - (මුද්රිෝත)

නන්දි වාණිජ වර්ග2ය 783

යනාදීන් ස්වාමීනි, අපි ‍මීට පළමු1 ජාතියෙහි දිළිඳ දුක් පත් ව වසන්නමෝ පෙරැ පින් නොකළ හෙයින් වේ ද මෙසේ දුක්පත් වූයේ ය යි සිතා ඒ දුක්පත් සැලැස්මට සුසුදු වූ කිලින්න භොජනයක් මහත් වූ ශ්රාිද්ධාවෙන් සඞඝයාවහන්සේට දන් දුනුම්හ. අපගේ දානය යහපත් නොවන නමුත් අපගේ චිත්තශුද්ධිය හා ක්ෂෙුත්ර්ශුද්ධිය යහපත් හෙයින් ඒ දානානුභාවයෙන් මෙබඳු ශ්රීද විභූතියක් ලදුම්හ . ස්වාමිනි, අපි එකලැ ස්වල්පමාත්රව වූ එබඳු කිලින්නභොජනය දන්නමෝ දානසභායභාවයෙහි පිහිටි අපට ඇති විවරක් ම හෙයින් මහ්ත වූ ශ්රනද්ධාවෙන් තුන්සිත පිරිසිදු ව දිනුම්හ. ඒ අප ශ්ර‍ද්ධා‍ෙවන් දුන්නා වූ දාන නැමැති බිජුවටරාසිය අනාස්රෙවසඞඝ නැමැති සරුකෙතැ පිහිටි හෙයින් මෙසේ විපාක දිනැයි කීහ. එ පවත් අසා මහතෙරුන් වහන්සේ එම්බා, මේ දිව්යාසම්පත් අනුභව කෙරෙමින් තෙපි හැම මෙ තන්හි කෙතෙක් කල් විසව් දැයි විචාරනසේක් :-

                “	පුච්ඡාමි චුමෙහ වසතං ඉධෙ ‘ව.

වදෙථ කිත්තාවතකො නු ආයු, සුඛෙ ඨිතානං පියමෙ ව අත්තං විරං වසිස්න්තු අපාපකම්මා”

එම්බා, තොප හැමගේ ආයුප්ර මාණය ක‍වරේ ද? කෙතෙක් කල් මෙහි ම වසව් ද? සැප විඳිනවුන්ට තමන්ගේ ආත්මය ප්රි‘ය වන්නේ ම ය, අකුශලබලයෙන් සැප විඳිනා තෙපි හැම බොහෝකාලයක් ජිවත්ව යි වදාළසේක. එ‍ෙස් වදාළ ‍මහතෙරුන්වහන්සේට තමන්ගේ ආයුඃප්රවමාණය ප්ර්කාශ කොට දකුවන්නාහු :-

                 “	භී ‍ෙය්යා  සුඛං එත්ථ නුභුයමානා

අනන්තරායෙත්ථ වයාම යාව, මෙත්තෙය්යතනාථස්ස ජිනස්ස පත්ති ඉතො වුතා‍ කෙතුමනිං ගමාම.

අඩ්ඪෙ කුලෙ පූජිතාලොකසම්මතෙ ජාතා තතො තස්ස ජිනස්ස ධම්මං, සුත්වතන දත්වා න සසාවකස්ස අනූපමං උත්තමදානමග්ගං

පබ්බජ්ජ සබ්බත්ථම සුපාකටා නො පූරෙත්වාස සීලං පටිපත්තිසාරං, තදා කරිස්සා ම ජිනස්ස සාසනෙ භවස්ස අන්තං මුනිතො සකාසෙ” යී

1. පළමුවන - (මුද්රිතත) 2. ජිතස්ස පන්තිං - ජිතස්සුපන්ති

784 සද්ධර්මාවලඞකාරය

යනාදීන් ස්වාමිනි, මතු මෛත්රෙපය1 බුදුන් බුදු වන තෙක් කිසි අන්තරායක් නැති ව උපමා නොකට හැකි අනූන වූ දඅවසැපත් විඳිමින්. මෙහි ම වාසය කරම්හ. පසු ව මෙයින් ගොස් කෙතුමති නම් රාජධානියෙහි සියලු සම්පත්තීන් ආඪ්යි වූ ලොක පූජිත බමුණු මහසල්කුලයෙහි ඉපද මෛත්රෙනය1 බුදුන්ගෙන් බණ ආස බුදුපාමොක් මහාසඞඝයාවහන්සේට අසදෘශ මහදන් දී ඉක්බිති සසුන වැඳ මහණ ව හිරසඳ සේ ලොකප්රසසිදධ ව ශිලාදි වූ ප්රාතිපත්ති පුරා රහත් ව ආමාමහනිවන් දකුම්හ යි මෙසේ තමන්ගේ ආයුඃප්රෘමාණය හා මතු තමන් නිවන් දක්නා බව කීහ. ‍එ පවත් ආස තෙරුන්වහන්සේ සතුටුව මේ කථාවස්තුව බොහෝදෙනාට ප්රවකාශ කොට වදාළසේක. මේ2 අසා බොහෝදෙනා දානාදිකුසල් කොට දෙව්ලොවැ උපන්හ.

මෙසේ නුවණැති ශ්රදද්ධාවන්ත උත්තමයෝ තම්න්ගේ ගුණ නැමැති බඩු පිරූ ශ්රණද්ධා නැමැති රුවල් ඇති දානප්රනබන්ධේ නැමැති මහනැවට නැගී ජාතිජරාමරණාදීවූ නොයෙක් උපද්ර වයට ආකර ව සිටි සංසාර නැමැති සාගරයෙන් පරතෙරට පැමිණ නිවන් නැමැති අභයපුරයට සැප‍ සේ වැද සැනසෙත් මැයි.3

කියන ලදු මෙයි :-

                 “	අරුය්හ දානමයාවමනූනපඤ්ඤා

සද්ධාලකාරසහිතං ගුණභණ්ඩපුණ්ණං, සංසාරපාපදුරිතාකරසාගරස්ස පාරං පපන්ති සුජානා නවිරෙන එවං” යී

මේ මෙහි දෙවන දුතියජයම්පතිකාවස්තව ය. ___________

94. රුක්ඛදෙවතාවස්තුව

තවද මෙහි තුන් වන රුක්ඛදෙවතාවස්තුව4 නම් කවරැ යත්? හේ මෙසේ දතයුතු කෙසේ ද යත්?

යටැ කී පරිද්දෙන් මෙ ම ලඞකාද්වීපයෙහි බැමිණිටියාසාය සමයෙහි රුවකවිටි නම් ගමැ පන්සියයක් පමණ කුලගෙවලැ මනුෂ්යායෝ එකි එකී කුලගෙයෙකින් පන්සියයක් පනසියයක් දෙනා වහනසේට 5 දවස් පතා දන් දෙන්නාහ. ඒ දෙන දන්

1. මෛත්රීය 2. ඒ 3. සැනසෙන් හේ මැනවි - සැනහෙනු මැනැවි 4. රුවකවිට්ඨිගාමෙ වත්ථු2 - (සහ) 5. කුලගෙයෙකින් පන්සියයක් දෙනා වහන්සේට

නන්දිේවාණිජ වර්ගමය 785

හැම දුරුභික්ෂිභයින් දි ගත නො හී ක්ර5මයෙන් පිරිහෙළා එකී එකී කුලගෙයෙකින් එක එක කෙනකුන් වහන්සේට දන් දෙම්හ යි පටන්ගෙන එ පමණකුත් දී ගත නො හී එක කු‍ලයෙකැ මනුෂ්යෙයෝ එක ම සාල් නැළියක් සේම1 කොට තබාගෙන කඩපොට්ට්නියෙකැ බැඳ සැළෙකැ පැනෙයි කකාරා සාලේ පහළ පැන් පමණක්2 බී නැවැතත් එ ම සාලේ අවුවේ වියළා3 භාජනයෙකැ ලැ සොරුන් කෙරෙහි භයින් බිමැ සඟවා තබා දවසින් දවසැ මෙසේ ජිවත් වෙති. එකල්හි එක් රහත් තෙර කෙනෙකුන් වහන්සේ දවසෙකැ උදාසනක්සේ හැට වටු කන්වා4 එ ම රුවකවිටි නම් ගමට සිඟා වැඩ පාත්රෙය සේධූ5 වන ම ඇරැනෙ ගමින් පිටත් වූසේක.

එකලැ ඒ සාල්නැළිය නිසා ජ්වත් වන මනුෂ්යැයෝ තෙරුන්වහන්සේ දැක ඒ හැමදෙන ම එක්සිත් ව පෙරැ අපි හැම ඉඳුරා දනක් නුදුන් හෙයින් දැන් මෙබඳු වූ දුක් විඳුම්හ. දැන් මේ සැල්නැළිය නිසා පිනක් කොට ගතුමෝ8 නම් මතු ඒකාන්තයෙන් ම මෙවෙනි දුක් නොවිඳනමෝ7 වේ දැ යි සිතා තෙරුන්වහනසේ අතින් පාත්රමය ඇරැගෙන තබා සාල්නැලිය සඟවා තිබූ තැනින් ගෙනවුත් බත් පිස පාත්ර යේ බහා තෙරුන් වහන්සේට පිළිගැන්වූහ. එකලැ ඔවුන්ගේ ශ්ර ද්ධාබලයෙන් බත් පිසු සැළ දෙවෙනි ව ත්6 බත් පිරි සිටගත. දන් දුන් උපාසකජනයෝ ඒ ආශ්චය්ය් සැ දැක් ආය්ය්පිරයන් වහන්සේට දුන් දානයෙහි විපාක අද ම ලදුම්හ යි සතුටු ව මහාජනයා රැස් කරවා උන් හැම බත් කවා බසු ව තුමු බත් අනුභව කළහ. සැළෙහි බත් ගත් තැන් පිරෙයි. එ තැන් පටන් ඒ හැම දෙන ම තමන් කරා පැමිණි පැමිණි යම් ම9 කෙනකුන්ට බත් දෙමි දන් දෙමින් බොහෝ කුසල් කොට ගෙන දෙව්ලොවැ උපන්හ.

අහර පිළිගත් තෙරුන් වහන්සේ ඒ ගමැ වැවක් සමීපයට වැඩ රුකක් මුලැ ඉඳ අහර ‍වළඳන්ට පටන් ගත්සේක. ඒ රුකැ අධිගෘහිත දෙවතාවා ආහාරයෙන් කලාන්ත ව වසනුයේ අහර වළඳන තෙරුන් වහන්සේ දැක තමාගේ දිව්ය ආත්මභාවය හැර මහලුවෙසෙකින් තෙරුන්වහන්සේට සම්ප ව සිටියේ ය. තෙරුන්වහන්සේ ඔහු නො දැක නො බලා ම වළඳනාසේක දිව්යසපුත්රආයා තෙරුන්වහන්සේ අන්තිම ආලොපය තබා වැළැඳු

1. “සේම” යනු ඇතැම් පිටපත්හි නැත. 2. සැළෙක පැසවා පැන් පමණක් බී. 3. අවුලා වියළා 4. ගැටගත්වා 5. සේදු 6. ගතමෝ 7. නොවඳමෝ 8. දෙවෙනිව 9. යම්

786 සද්ධර්මාමලඞකාරය

කල්හි යටිගුරෙන් මඳක් කාරා තමා1 එ තැනැ සිටි බව ඇඟවී ය. තෙරුන්වහන‍ෙස් ඔහු දැක බත් නිසා ඇවිත් සිටි ස්වභාවමිනිසෙකැයි ඒ අන්තිම අලොපය ඔහුට දුන්සේක. එකලැ දෙවතාව බත්පිඬ අතින් ගෙන සිතනුයේ පූර්ව ජන්මවලැ මම ශ්ර මාණබ්රාබහ්මණාදි වූ මිනිස් කෙනකුට වේවා යි, යටත් පිරිසෙයින් බලු කවුඩු2 ආදි තිරිසන් සත්ත්වහකෙ‍නකුන්ට3 වේව යි බතක් නුදුන්නෙම් වත. එසේ හෙයින් දිව්යතදෙවතා ව ඉපද පවා ආහාරයක් නො ලැබෙමි.4 එබැවින් මම මේ බත්පිඬ තෙරුන් වහන්සේට පිළිගන්වාපිම් නම් ඒ මට බොහෝ කාලයක් හිත සැප ඵළවන්නේ ය යි මෙසේ දානයෙහි විපාක සිතා බත්පිඩෙහි ආලය හැර තෙරුන්වහන්සේ සමීපයට එළැඹ ස්වාමිනි, ගැත්තවුට5 මෙලොවින් සංග්රහහ නො කොට පරලොවින් සංග්රාවහ කළ මැනැවැයි කියා බත්ආලොපය තෙරුන් වහන්සේගේ පාත්රොයෙහි ම බහාලී ය. ඒ බත් ආලොපය පාත්‍ොපයෙහි බහාලූ ඇසිල්ලෙහි ම ඒ කුශලයෙන් දෙවතාවට සැළ6 අටක් පුරා දිව්යොභොජන උපන. තෙරුන් වහන්සේ අහර වළඳා තමන්වහන්සේ වාසය කරන තැනට ම වැඩිසේක. ඉක්බිති ඒ දිව්යසපුත්ර්යා දිව්යන වු අන්නපාන ආදිය දැක මහත් වු ප්රී තින් පිනා එ ම ප්රී තිවේගයෙන් :-

       “	සුලද්ධා වත ‘යං ජාති, සුප්පභාසජ්ජවාසරං,

යං අද්දසමජ්ජ මහො,7 තස්ස මෙ සුගතොරසං.

යමහං අද්දසං භික්ඛු, පටිපත්තිපරායණං,

         ආහුනෙය්යං  පාහුනෙය්යංං, තස්ස ‘ජජ   මම මඞගලං.”

යනාදීන් සාධු, සාධූ මෙ තෙක් දවස් මෙසේ දුක් විඳ ආවා වූ මට සංඝරත්නය දුටු වේලෙහි පටන් දශදිශාන්තරය එකාලොක ව ගියා සේ ‍පෙනෙයි. මේ උපන්නා වූ දිව්යාිත්තමභාවයෙහි ඵල ලදිමි. ප්රසතිපත්ති පිරීම පිහිට කොට සුප්රනතිපන්නතාදි ගුණ සලකා ආදරයෙන් කාඳවා ගෙන ඇවිත් ප්ර්ත්යරයදානාදීන්6 කළමනා පූජාවට සුදුසු හෙයින් ආහුනෙය්යද නම් වූ එ ම සුප්රතතිපන්නතාදි ගුණ අසා කප්පියභාණ්ඩ වූ දානොපකරණ නිමවා කරවියයුතු ප්රමත්යඑයදානාදි පූජාවට සුදුසු හෙයින් පාහුනෙය්යප නම් වූ මේ සංඝරත්නය අද දුටු වේලෙහි පටන් මට මහුඟුල් ව ගිය.

1. යටිගුරෙන් තමා 2. ‍කපුටු 3. තිරිසන් සතුන්ට 4. නොලද්රදෙමි - නො ලබමි 5. ගැත්තහුට - (මුද්රිටත) 6. සැළි 7. යො අදෘෂිමජ්ජහො - යො අථස්සාසිමජ්ඣණ්හෙ 8. ප්රූත්යමයදානයෙන්

නන්දිසවාණිජ වර්ග8ය 787

අනාඝ්ර්වසංඝරත්නය උදෙසා ප්රගත්ය‍යදානයෙන් පූජා ‍ කිරීම හෙවත් සංඝරත්න නැමැති ක්ෂේත්රපයෙහි බිජුවට වැපිරීමෙ කාලාන්තරයකට නො යවා මෙ ම ජාතියෙහි ම විපාක දෙන්නේ ය යි බුදුන් වදාළ වචනය එකාන්ත බව අද මම ප්රාත්යාක්ෂයයෙන් ම දිටිමි. පෙරැ මම ශ්රාමාණබ්රාසහ්මණ ය සෙසු අවශෙෂ යාචක ය. යනාදි වූ කිසි කෙනකුන්ටත් ආහාරදානයක් නුදුන්නෙම් වන. 2 දැන් මෙසේ දිව්ය දෙවතා ව ඉපදත් ආහාරයක් ‍ලැබගත නො නොහිණිමි. අද මේ ආය්ය්්රායන් වහන්සේ මට දුන් එක බත් ආලොපය මම දැන් උන්වහන්සේට ම සැදැහැයෙන් ම පිළිගන්වා ලිමි. උන්වහන්සේ මාහෙන් දුන් බත් පිඬ වේ දැයි නො සිතා මා කෙරෙහි කරුණාවෙන් වැළැඳසේක. ශ්රාද්ධාවන්තයන් දෙන දන් පිළිගන්ට සුදුසු වූ ලොකොත්තර ගුණ ඇති උත්තමයාණන් වහන්සේට අද මම එක් බත්ආලොපයක් දන් දි අද ම එහි විපාක ලදිමි. ක්ෂෙකත්රගශුද්ධිමහත්ත්වෙය3 ඉතා ආශ්චය්ය්ක් දෙයෙක්මය. සඞඝරත්නයෙහි ගුණමත්ත්වෙය3 ඉතා අද්භූත ය. කියා නිමවිය. නොහැක්කේ ම ය. බුද්ධපුත්රන වූ සඞඝරත්නය නම් අකාලික ය යි සංක්ෂයපයෙන් බුදුහු වදාළ ‍වචනයෙහි අර්ථ අද මම ඉඳුරා ම දැනගතිමි

දැන් මෙ‍සේ මට රසමුසුවුළෙන් යුක්ත කෙතෙක්4 වියදම් කළත් ක්ෂතය නොවන්නා වූ සුධාභොජන පිරී තිබෙන මහසැළ අටෙක් ඉන්ර්ථ ජාලයෙහි පෙනී හිටියා සේ මේ ඇසිල්ලෙහි පහළ ව පෙනි ගිය. දානයෙහි විපාක නම් මෙසේ ආශ්චය්ය්ේ මදෙයක් වනැයි ප්රීටති‍න් මත් වඋදන් ඇනීම් වසයෙන් සිත අතුළෙහි උපන් ප්රීයතිවෙගය ධාරාගත5 නො හී මුඛයෙන් උතුරුවා දමන්නා සේ මෙසේ ඒ දිව්ය්පුත්රගයා උදානවාක්යැ පවත්වා එ තැන් පටන් බත් අනුභව කරනු කැමැති ව තමා සමිපයට ‍පැමිණි සියල්ලවුන්ට ම දනු දෙමින් ජිවිතාන්තය දක්වා එහි ම වාසය ‍කෙළේ ය.

එබැවින් පින්වත් සත්ත්ව යෙනි, යම් කිසි ශ්රවද්ධාවන්තයෙක් සිල්වත් සඞඝ නැමැති මහපොළොවැ තමාගේ අතිපවිත්රන වූ ශ්රකද්ධා නැමැති තෝතැන්න ආධාර කොට දැහැමෙන් උපදවාගත් දාන නැමැති බිජුවටක් රොපණය කෙළේ වී නම් එයින් ජනිත වු දානඵල නැමැති කල්පවෘක්ෂුයෙන් දිව්ය මනුෂ්යතසම්පත් හා නිවන්සම්පත් නැමැති විපුලඵල ලබන්නේ මැයි.

එසේ හෙයින් කියන ලදි :-

1. කිරිම්ය 2. නිදුන්නෙමි 3. මහන්තත්ත්ව්ය 4. කොතෙක් 5. දරාගත

788 සද්ධර්මාතලඞකාරය

       “	යො සීලවන්තමහියං සුවිපුඤ්ඤාභුතං1

සද්ධාලවාලවලයෙ සුවි දානබීජං, රොපෙනි යො ජනිතකප්පමහාදුමින්දොය සග්ගාපවග්ගවිපුලං රුක්ඛදෙවතා වස්තුව * ය. _____________

95. පණ්ඩරඞග වස්තුව

මෙහි සතර වන පණ්ඩරඞගවස්තුව2 නම් කවරැ යත්? ‍හේ මෙසේ දතයුතු. කෙසේ ද යත්?

මෙ ම සංහලද්වීපයෙහි එක්තරා ‍ගමෙකැ බෙහෝ සම්පත් ඇති ‍ වෙණිසාල3 නම් උපාසකයෙක් විය. ඒ උපාසකයා පුතණුකෙනකුන් ලැබ උන්ට තිස්ස ය යි නම් තබා වැඩිවිය පැමිණි පසු ආයුධශිල්පයෙහි දක්ෂබ කරවා රජ්ජුරුවන්ට4 දැක්වී ය. එ තෙම එතැන් පටන් රජ්ජුරුවන්ට අප්ර්මාද ව සෙවය කෙරෙමින් අභ්යපන්තර විය. රජ්ජුරුවෝ උන් කෙරෙහි පාහැදි අමාත්ය්තනතුරු දි මාගම අයගම් කොටැ දුන්හ. එ තැන් පටන් ඒ තිස්ස නම් අමාත්යනයා මැගමැ වසනුයේ දැසිදස්ගවමහිසාදි වූ බොහෝ සම්පත්තීන් සමෘද්ධ විය. ශ්රුද්ධාසම්පන්න ය. භික්ෂූදන්වහන්සේට නිරන්තරයෙන් සිවුපසදානයෙන් උපස්ථාන කෙරෙමින් වාසය කෙරෙයි. මෙසේ ශ්ර‍ද්ධාවන්ත ව වසනුයේ ඒ අමාත්යනයා දවසෙකැ තිස්සමහා වෙරෙට ගොස් තමාගේ කුලුපග වූ තෙරකෙ‍නකුන්වහන්සේ සමීපයට ගොස් දක්ෂිූණාවිහඞගසූත්රවය අසා ඒ ඇසූ බණ වූ නියාවට කුසල් කළ මැනැවැයි සිතා සඞඝයාවහන්සේට මහදන් පවත්වා එ තැන් පටන් අග්රලභොජනය සඞඝයාවහන්සේට නො දී බත් අනුභව නො කෙරෙයි.

ඉක්බිති එක්දවසක් ඒ අමාත්යභයා තමා වසන ගෙය සුවඳ පිරිබඩගෙන උඩැ සුදුවියන් බඳවා වටතිර ජවනිකා අද්දා මලලොඹු එල්වා අලඞකාර කොට අසෝ දෙයෙක් මෙහි නැතැයි නොකියන පරිද්දෙන් මහ දන් සරසා සඞඝයා වහන්සේ

1. සුවිපුතභුමි. 2. වෙණිසාල‍ස්සවත්ථුද - (සහ) 3. වෙණිබාල 4. රජ්ජුරුවන්

• බ්රාරහ්මණවර්ග්යේ දෙවපුත්රසවස්තුයෙහි ද මේ වස්තයෙහි ද සමාන බවෙක් පෙනේ. දෙවියන් දෙදෙන ම ඔවුන් ලැබගත් බත්පිඩ දන් දුන් අයුරු ද සමාන ය.

නන්දි වාණිජ වර්ගදය 789

පූජාසත්කාරයෙන් කැඳවා ගෙන අවුත් ආසන පනවා පතුල් සෝධවා ඉන්ට සැලැස්වි ය. එ දවස් ඒ අමාත්ය යා දක්නා පිණිස ජනවදවාසි වූ මනුෂ්ය යෝ බොහෝදෙන ඇවිත් වන්හ. එකලැ ගෙයි සෙසු මිනිසුන් දන් දෙන්ට සලස්වා තුමු ඒ දනවු වැසි මිනිසුන් හා සමඟ සාකච්ඡා කරනුවෝ සිහි නැති ව අග්ර භොජනය නුදුන්හ. ඒ වේලාවට වළඳනවේලා ඉක්මිණ. සඞඝයා වහන්සේ වළඳා විහාරයට වැඩිසේක. ඉක්බිති අමාත්යේයා ඉස් සෝධා නහා බත් අනුභව කරන්ට ගොසින් උන්නේ ය. එකලැ ඔහු ඉදිරියේ අග්රයසභොජනය එළවා තිබූහ. අමාත්යදයා ඒ දැක කුමක් නිසා මේ අග්රනරසභොජනය සඞඝයා වහන්සේ නුදුනු දැයි විචාළේ ය.

එ බස් අසා ගෙයි මනුෂ්යකයෝ නුඹවහන්සේ‍ෙගන් විධාන යක් නැති ව කෙසේ දෙමෝ දැයි කීහ. එ පවත් අසා අමාත්යගයා මීට පළමු අග්රේභොජනයක්1 දන් නො දී බත් අනුභව නො කෙළෙමි. එසේ හෙයින් සඞඝයා වහන්සේට නොවේලේ දන් දිය නොහැක්ක. කවුරුන්ට දෙමෝ දැයි කියා ඒ බත් දෙන්ට සුදුසු කෙනකුන් පරීක්ෂාන කෙරෙමින් උන්නේ ය. එකලැ ඒ නුවරසමීපයෙහි සුසානයෙකැ වසන පණ්ඩරඞග පරිබ්රා ජකයකු හා විශ්වාසී ව වසන ඊශ්වරභක්ති ගත් මිනසෙක් මේ අග්රගරසභොජනය ඒ පරිබ්රා ජකයාහට දන් දෙවාමියම් සිතා ඒ පරිබ්රාරජකයාගේ ගුණ කියනුයේ :-

      “	යො වෙ දෙව අසං ලොකො, සබ්බො ඉස්සරනිම්මිනො,

ලොකස්මිං යං සුඛං දුක්ඛං, සබ්බමිස්සරසන්තකං.

ත‍ස්සෙ ‘කො තාපොසො එත්ථි, සුසානස්මිං වසිස්සති, හස්මඞගරාගලිත්තඩෙගා, රුළ්හකච්ජො රජයසිරො.

ජටාධරො ජල්ලධරො, පා‍ණිපත්තෙන භික්ඛති, න ත්ථො ‘‍ඤ්ඤො ගුණං තෙන, 2 සමො පඤ්ඤො ජගත්තයෙ, පුඤ්ඤාකාමෙන තසෙස ‘ව, දාතබ්බං තං සුභොජනං”

යනාදීන් ස්වාමිනි, මේ මුළුලොවැ සියල්ල ම ඊශ්වර නිර්මිත ය. මනුෂ්ය්යනට වන්නා වූ යම්කිසි දුකෙක් සැ‍පයෙක් ඇත් ‍නම් ඒ සියල්ල ම ඊශ්වරය්න විසින් ම වන්නේ ය. ඒ ඊශ්වරයන්ගේ භක්ති ඇත්තා වු තාපසකෙනෙක් සුසුනයෙහි වෙසෙති. ඒ තාපසයෝ සියලඟැ අළු තවරා ගෙන ඉඳිති.

1. අග්රයභොජනයන් - අග්ර භොජනය 2. නෙත

790 සද්ධර්මායලඞකාරය

උඩුරවුළෙන්1 කට වසා තිබෙයි. යටිනිකටේ දැලිවල්ලෙන් ළය වසා තිබෙයි දෙකිල්ලත් එ‍සේ ම ය ඉසැ රජසිත්2 ගැවැසී තිබෙයි3 ඌ තුමු ජටාධරයෝ ය. වසුන්පසි මහල්ලක් බඳු කිලුටු කත්ථජකඩක්4 පොරො‍වති. පාණිපාත්රෝයෙන් සිගති. ගුණයෙන් ඔහු හා සමාන කෙනෙක් මේ තුන්ලොවැ ම නැත. කුසල් කැමැත්තවුන්5 විසින් ඒ රසභොජනය ඒ තාපසයන්ට ම දිය යුත්තේ ය යි කි ය.

එ බස් අසා අමාත්ය5යා එසේකලැ මේ භොජනය ඒ නාසයන්ට දෙව යි කී ය. එකලැ මනුෂ්යෙයෝ බත් ගෙන සුසානයට ගියහ. එකල්හි ඒ පණ්ඩරඞගපරිබ්රාලජකයා රාත්රියයෙහි මාගමක හා සමඟ වාසය කොට උදෑසනැ6 ඈ හා සමඟ රා බී මත් ව සවසැ රා හා එක් ව අනුභවයට බිලියක් ගෙන කුඩමස්සන් බා වැලෙකැ අමුනා බිලිය දියට දමා බිලීඉපල අල්වාගෙන සිටියේ ය. එකලැ බත් අරැගෙන එන මනුෂ්යබයන් දැක කුඩමස්සන් හා බිලීඉපල දියෙහි7 සඟවා පයින් මිරිකා ගෙන සිටියේ ය. බත් ගෙන ගිය මනුෂ්යඉයෝ ඒ සියල්ල ම දක මේ ලජ්ජා නැති ජඩයා ගුණවතැයි කියති මොහුගේ මහානුභාව8 බලව යි ගෙන ගිය අග්ර භොජනය ඕ හට නො දී අමාත්යභයා සමීපටය ගොස් කියන්නාහු :-

       “	න දක්ඛිණාරභො ය්වා ‘යං , අගුණො හිරිවජ්ජි‍ තො,

ඉත්ථි ධු‍ත්තො සුරාධු‍ත්තො, ථෙනො පාණිතිපාතිකො.

පිවීත්වා‍ ඉත්ථිතයා සද්ධිං, සුරං එසො යථිවජිතං, මච්ඡෙ උද්ධරතෙ ‘දා නි, බලියෙන අසඤ්ඤතො.

නත්ථි සසා ‘ වාරමත්තම්පි , කුතො සීලං සමාධිකො, එතාදිසානං යං දින්නං, කින්නු තස්ස මහප්ඵලං”

යනාදීන් තෙල ඊශ්වරභක්තිකයා ගුණ කී පණ්ඩරඞග තපස්වියා නම් ස්ත්රී්ධූතීකම් කොට ඇවිදිනා තීර්ගුණි සොරා ය, දක්ෂිසණාව පිළිගන්ට සුදුසු කෙනෙක් නො වෙයි. තෙල අභිරික භක්තිකයා එක් විටෙකැ මෙ තැනැ ගුණ කී9 පණ්ඩරඞගතපස්වියා ගැහැනියක හා සමග කැමැති පමණක් රා බී රාත්රි භාගයෙහි අනාචාර කොට ඇවිද දැන් ගොසින් බිලියක් ඇරැගෙන කුඩා මස්සන් බාමින් සිටියේ ය. අනාචාරමාත්රියක් විනා ඔහුගේ කවර ශීලයක් ද? ඌට දුන් දානයෙහි විපාක කවරේ දැයි කියා.

1. උඩුරැවුලෙන් 2. රජස් 3. ගත්තේ ය. 4. කත්තකඩක් 5. කැමැත්තහු 6. උදැසන 7. දියෙයි 8. මොහානුභාව 9. වෙතන තෙල

නන්දි වාණිජ වර්ග6ය 791

ඇසුව මැනැව. ස්වාමීනි, ඒ පණ්ඩිතරඞගතපස්වියා බිලී බාමින් සිට අප දැක මැරූ කුඩමස්සනුන් බිලීලීයත් දිය යටැ සඟවා පයින් මිරිකාගෙන කිසිවක් නොකළ කෙනකුන් සේ1 අප දසාව බලාගෙන සිටියේ වේ දැයි කීහ.

ඒ බස් ආස බිලීලීය2 හා මැරූ මසුන් සඟවාලා සි‍ටියේ ලජ්ජා ඇති හෙයින් වේ ද, එසේ භය ලජ්ජා ඇති තැනැත්තවුට දුන්නා වූ දානයෙහි විපාක ඇත් ම ය යි කියා ඒ බව දක්වනා වූ අමාත්යජ තෙම1 :-

      “දෙති යො ‘පවිකානම්පි, තිනපන්නම්පි වෙතසා,

තෙන තාදිසකං හොති, පලං තස්ස භවන්තරෙ.

තින්තිං කත්වාෙ දින්නදානං, තිරච්ඡානසතස්ස යං, මනු‍ස්සෙකස්ස තං සබ්බං, දිනෙන්න සබකං සියා.

යථා සාරතරෙ ඛෙතෙන, බීජමප්පම්පි රොපිතං, ඵලං දෙති මහා හුත්වාස, කස්සකස්ස අනප්පකං”.

යනාදීන් යමෙක් සදෑහැයෙන් වේයන්ට තණ පමණක් දන් දන්නේ වි නම් ඕහට උපනුපන් ජන්මයෙහි ව වවිර ම ස්වල්ප වූ විපාක දෙයි. තිරිසනුන් සියයකට ‍බඩ පුරා දුන් දානය එක් මිනිසකුට දුන් දානයක් හා සමාන විපාක දෙයි. සරු කෙතෙකැ වපුරන ලද ස්වල්පමාත්රන වූ බිජුවටෙ‍ක් වී නමුත් යම් සේ ගොවියාට අනල්ප වූ බො‍හෝ ඵල දෙන්නේ මේ ද, එපරිද්දෙන් වී උතුම් මූ දක්ෂිාණි ය4 පුද්ගල නැමැති ක්‍ෂෙත්ර්යෙහි යමෙක් සැදෑහැයෙන් දාන නැමැති බිජුවටක් රෝපණය කෙ‍ෙළ් වී නම් දිව්යැමනුෂ්යයසම්පත් නැමැති ඵලදානය කොට නිවන් නැමැති අමෘතඵලයන් සිද්ධ කොට දෙන්නේ ම ය . යමෙක් තිසරුකෙනෙකැ බොහෝ බිජුවට වපුළේ වී නමුත් බෙහෝ ගස්යමඵල ලබන්නේ නො වෙයි. ස්වල්ප මාත්රීයක් මේ ලබ‍න්නේ ය.

එපරිද්දෙන් ම ගුණහීන වු දුශ්ශීලයන්ට දුන්නා වූ දානය මහත් විපාක දෙන්නේ නො වෙයි. ස්වල්ප වූ විපාක දෙයි. එසේ හෙයින් ඒ පණ්ඩිතරඞගතපස්වියාට මේ අග්ර් ආහාරය දන් දුන් කලැ ස්වල්පමාත්රහවූ විපාකයෙක් වත් එකාන්තයෙන් ලැබෙන්නේ ම ය. මේ ආහාරය ඒ තපස්වියාට ම දන් දී පියය යි.

1. නොකළ නො කී කෙ‍නකුන් සේ 2. අසා අමාත්යායා බිලී ලිය 3. උපාසකතෙම 4. දක්ෂි ණෙය්යය.

792 සද්ධර්මාකලඞකා‍රය

කී ය.1 යම්තම් වි නමුත් ලජ්ජා ඇති වීම මිනිසුන්ගේ ගුණ ගෙයක් ම ය. එ පමණ ලජ්ජා ඇතියවුන්ට දුන්නා වූ දානයෙහි විපාක උන්ගේ ගුණ වූ නියාවට ලැබෙන්නේ ය යි කියා එම්බා, බිලී බාමින් සිටි තොප හැම දැක බිලීලීය සැඟැවූයේ ලජ්ජා ඇති හෙයින. එසේ හෙයින් ඕහට අග්රප ආහාරය දෙමි යි එ දවස් ඒ ආහාරය දන් දී දෙවන දවසුත් ඒ පණ්ඩරඞගයා ගෙන්වාගෙන දන් දී දෙවන දවසුත් ඒ පණ්ඩරඞගයා ගෙන්වාගෙන දන් දී සිත් පහදවාගෙන පණ්ඩරඞගයා නික්ම වී ය.2

ඉක්බිති ඒ තිස්ස නම් අමාත්යෙයාට අයුකෙළවරැ මරණා සන්නයෙහි මහපොළව සේ මහාසමුද්ර ය සේ3 ඔහු දුන්නා වූ දන් සියල්ල ම තිබැද්දී4 පණ්ඩරඞගයාට දුනුනා වූ ඒ දානය ම සිතට වැටැහිණ. එසේ හෙයින් ඒ ආත්මභාවයෙන්චුත ව එ ම දානයෙහි විපාකයෙන් කළුතිඹිරිවෙහෙරැ රුක්අත්තන ගසෙකැ බූමාටුදෙවතා ව උපන. එ ලක්ෂිණයෙහි ඕහට දිව්යඅමය වූ ඛජ්ජ භොජ්ජ ලෙය්යක පෙය්යව සායනීය යි කියන ලද පඤ්චප්රඕකාර අනුභොගවස්තුහු ද සෙසු ‍නොයෙක් දිව්යයසම්පත්තිහු ද පහළ වූවාහ‍ු ම ය.

මෙසේ කිසි ගුණලවයක් නැති මිත්යායව දෘෂ්ටි ගත් පණ්ඩරඞගපරිබ්රායජකයාට දුන්නා වූ දානය පවා මෙසේ මහත් විපාක දෙන කලැ සුශීලසංඝරත්නය උදෙසා දැසැහැයෙන් දෙන ලද්දා වූ දානයෙහි විපාක අපමණ වන්නේ ය යි දැන තමහට වැඩ කැමැති ශ්ර ද්ධාවන්තයන් විසින් දානාදි වු කුසල් කටයුත්තේ මැයි.

එසේ හෙයින් කියන ලදි :-

                 “‍අව්ඡෙ‍රමෙතං5 ජනතා සුණාථ 

නිතීනජච්චස්ස ‘පි දින්නදානං, එවං ඵලං හොති කථන්නු තුම්හෙ බෙන්තෙස්වනග්ඝෙසු පමාදයිත්ථ ” යී

මේ මෙහි සතර වන පණ්ඩරඞග වස්තුව ය. __________

1. කීහ. 4. නික්මවූහ. 5. මහමුහුදසේ - (මුද්රිිත) 4. නිබැඳ 5. අච්ඡෙරමත්තං

නන්දි වාණිජ වර්ග4ය 793

96 දුබ්බිට්ඨිමහාතිස්ස වස්තුව

තවද මෙහි පස් වන දුම්බිට්ඨිමහාතිස්සවස්තුව නම් කවරැ යත්? හේ මෙසේ දතයුතු. කෙසේ ද යත්?

මෙ ම ලඞකාද්වීපයෙහි අනුරාධපුරයට නුදුරු නැතැ මහෙළ නම් නුවරෙක් විය. ඒ නුවරැ දුම්බිට්ඨිමහාතිස්ස නම් අමාත්යකයෙක් වෙසෙයි. ඒ අමාත්ය්යා බොහෝ ධනධාන්යව හා පරිවාර සම්පත් ඇත්තේ ය. ශ්රකද්ධාවන්ත ය. දන් පින් කිරීමෙහි අප්රනමාද ය. ඔහුගේ භාය්යා් ඇතවෝ ද ශ්රයද්ධාසම්පන්නයහ. තුනුරුවන් කෙරෙහි මමත්වනය ඇතියහ. මෙසේ ඔවුන් දෙදෙනා දානාදි වූ කුශලක්රි්යායෙහි යෙදි දවස් යවන කල්හි මෑතභාගයෙහි උන් ගේ මහත් වූ වප්මඟුලෙක් විය. නොයෙක් සියගණන් මනුෂ්යේයෝ කර්මාුන්තයෙහි නියුක්ත වූවාහු ය. සර්වායඞගයෙන්1 ‍ධවල වූ සුදුගොනුන් කසා නාවා කරැ බොලු අභරණ පළඳවා අංවලැ රන් රිදී කුප්පි බහා පයැ රන් රසු බැඳ සර්වා ලඞකාරයෙන් සරහා නඟුල් වියදඬු ආදියෙහි යොදා සියලු මනුෂ්යනයෝ තම තමන්ගේ විභවානුරූප පරිද්දෙන් නොයෙක් කන‍ බොන දෑ සපයා කමින් බොමින් සර්වාූභරණයෙන් සැරැහී සමහරෙක් සාති, සමහරෙක් වපුරති. ගෙවලැ ස්ත්රීවපනයෝ ද එපරිද්දෙන් ම වස්ත්රාහභරණාලඞකාරයෙන් ම සැරැහී මහත් වූ උත්සවයයෙන් පවුරති.

එකල්හි සෙට දවස් මඟුලැයි දැන ඒ අමාත්යරයාගෙන්2 ණය ධරන3 මිනිසෙක් ඒ වප්මගුලට අන්තරායක් කළ මැනැවියි සිතා වප්මඟුල් තබවන්ට4 උපායක් පරීක්ෂා් කරනුයේ. මූ හැම ශ්රිද්ධා ඇතියහ. බොහෝ භික්ෂූිසඞඝයා ගෙදොරට පැමිණි කල්හි දන් දීමෙහි ව්යායවෘත ව5 වප්මඟුල් තබති. එසේ කල්හි ඔවුන්ගේ වප්මඟුලට අන්තරාය වන්නේ ය යි සිතා සවසැ අභයගිරිවිහාරයට6 ගොස් තස්සදත්ත7 තෙරුන්වහන්සේ සමීපයට එළැඹ පසඟ පිහිටුවා වැඳ ස්වාමීනි, දුබ්බිටඨිස්ස අමාත්යායාණන්ට අනුග්ර හ කොට පන්සියයක් භික්ෂූහන් හා සමඟ උන්ගේ ගමට වැඩිය මැනැවැයි ආරාධනා කොට ගියේ ය. එ පවත් නො දැන අමාත්යගයා දෙවන දවස් තමාගේ දාසකර්මේකාර ජනයන් පිරිවරා සානා තැනට ගියේ ය. මෙසේ ඒ අමාත්යගයා කෙතට ගිය කල්හි තිස්සදත්තතෙරුන් වහන්සේ උදෑසන්හි8 ම නැඟී සිට සිරුරු පිළිදැග ‍ගැට වටුගන්වාගෙන පන්සියයක් භික්ෂූහන්වහන්සේ කැඳවා ගෙන අමාත්යපයාණන්ගේ ගෙදොරට පැමිණිසේක.

1. වූවාහු සර්වාඳඞයෙන් 2. අමාත්යටයාගේ 3. දරන 4. තබ්බවන්ට 5. ව්යාහපෘතව - (මුද්රිගත) 6. අභයවිහාර - (සහ.) - අභයුත්තර - (රස) 7. තිස්ස දත්ත - (රසවාහිනියෙහි ) “තිස්ස”) 8. උදෑසන්හි

794 සද්ධර්මාසලඞකාරය

එකල් හි ඒ අමාත්යසයාණන්ගේ භාය්යාප වෝ තිස්සදත්ත තෙරුන් වහන්සේ ඇතුළු වූ පන්සියයක් භික්ෂූයන්වහන්සේ දැක සතුටු ව තෙර‍ැන්වහන්සේ කරා එළැඹ භක්තිප්රෙකමයේන වැඳ අතින් පාත්රටය ගෙන ඒ පන්සියයක් දෙනා වහන්සේ එක් ව ම කැඳවාගෙන ඇවිත් තමන‍ගේ ගෙයි ආසන පනවා ඉන්ට සලස්වා දෝත1 මුඳුනේ තබාගෙන ‍සන්තොෂයෙන් වැඳ වැඳ සිටියාහ. තෙ‍රුන්වහන්සේ ඒ ගෙයි මනුෂ්‍ තයන් දන් දෙන්ට කරන උත්සාහයක් නො දැක එම්බා උපාසිකාවෙනි, අද තොපගේ ගෙයි මහත් කොලාහලයෙක් තිබෙයි. අනික්2 කාරයෙකැ ව්ය්වෘත ය යි2 සිතමි වදාළසේක. එ‍සේ ය. ස්වාමිනි, අද අපගේ වප්මඟුලෙක. ඒ වප්මඟුලන් මේ දත්මඟුලුත් දෙක ම පිරිමසන්ට මට ම භාර ය යි කියා4 පළමු පිළියෙළ කොට තුබූ කැඳක් අවුළක් නැති හෙයින් ගෙයි බාලයන්ට පිළියෙළ කළ ආහාරය දීකිරි තෙල් පැණි සකුරු එක් කොට පාත්ර වළැ බහා පිළිගැන්වුහ. තෙරුන් වහන්සේ පාත්රාැ5 ඇරැගෙන වඩනට ආරම්භ ක‍ළසේක. ඒ දැක උපාසිකාවෝ ස්වාමිනි, එසේ වඩින්ට කාරණ කිම් ද? දන් පිළියෙළ කරන තෙක් මේ ආහාරය වළදා ඇම දෙනා වහන්සේ ම වැඩඋන මැනැවියි ආරාධනා කොට දන් පියන්ට පටන් ගත්හ.

එකල්හි දුබ්බිට්ඨිස්ස නම් අමාත්යනයා කුඹුරේ සිට ගෙට අවුත් තෙරුන්වහන්සේ දැක සන්තොෂයෙන් පසඟ පිහිටුවා වැඳ එකත්පස් ව සිටියේ ය. එකලැ තෙරුන්වහන්සේ එම්බා උපාසකයෙනි. අපි එකාන්තයෙන් තොපගේ ගෙයි මෙසේ වු මඟුලක් බව දනුමෝ ‍නම් නො එම්හ. අපි ඇම තොපගෙන් ගිය අසවල් මිනිසාණන් ආරාධනා කළ හෙයින් අම්හ යි. වදාළසේක. එ පවත් අසා උපාසක‍යෝ ස්වාමිනි, ඒ ගිය මිනිසාණෝ නම් මාගේ ණය ධරන6 තැන්තතෝ ය. මාගේ වප්මඟුලට අන්තරායක් කෙරෙමි සිතා මෙසේ කොළෝ ය.7 ස්වාමිනි, ඒ මිනිසාණෝ මට අන්තරාය කෙරෙමි ය සිතුහ. උන් විසින් මට කළා වු උපකාරය ඉතා යහපත් නිය‍ා ය. උන් නිසා9 නුඹවහන්සේ වැනි සිල්වත් ගුණවතුන්වහන්සේ දකින්ටත් වඳන්ටත් දානමානනාදීන්10 සත්කාර කොට පින් පුරාගන්ටත් සැලැසිණ. ස්වාමිනි, අද පටන් ඒ මිනිසාණෝ මාගේ මි‍ත්ර්යාණෝ ය යි කියා නැවැතත් කියනුවෝ11 :-

1. දොහොත් - දොහොත 2. මහකොලාහාලය අනික් 3. ව්යා.පෘතයයි (මුද්රිහත) 4. කීහ 5. පාත්රහ 6. දරන 7. කෙළේ ය. 8. සිතා ඔහු 9. යහපත එකි උන් නිසා 10. දානමානාදීන් 11. කියනුයේ

නන්දි වාණිජ වර්ග ය 795

      “	සහායකා මයනෙක ‘කෙ1 පටිඤ්ඤා තා නරා ඉධ,

පාණාතිපාතක‍ම්මෙ තෙ, නියොජෙත්ති සහායකං

පරස්සභරණෙ වෙ ‘කෙ, සන්ධිිච්ඡෙදාදිධාරුණෙ, නියොජෙන්ති සකි මිත්තං, තෙ මිත්තපතිරූපකා.

ඉත්ථිෙධුන්තා2 සුරාධුන්තා,3 අක්ඛදුන්තා4 සහායකා, 5 සහායං තත්ථ යොජෙන්ති, 6 තෙ7 මිත්තපතිරූපකා.

      “	හාස‍න්තො අලිකං ලොකෙ, ව‍ණණෙනතා තුච්ඡවණ්ණනං

මිත්තං මිච්ඡාසු යොජෙන්ති, තෙ මිත්තපතිරූපකා”

යනාදීන් ස්වාමිනි, මේ ලොකයෙහි යම් කෙනෙක් මිත්රායම්හ යි. කියාගෙන මිත්රංයන් ප්රා්ණතිපාතාදි වූ අකුශලක්රි්යායෙහි8 යොදත් ද, එසේ වූ මිත්රදයෝ මිත්රංප්ර තිරූපකයෝ නම් වෙති. තවද යම් මිත්ර යෙක් තමාගේ මිත්ර යා උමං බිදිම් අනුන්ග් වස්තු සොරා ගැනීම් ආදි වු නොකළමනා කාය්ය්ි යෙහි යොදා ද, එසේ වූ මිත්රගයා ද මිත්ර ප්ර තිරුපකයා නම් වෙයි. ස්ත්රීේධූතී සුරාධුතීකම් පැරැද ගිය කෙනකුන් ගෙන් මෙ තෙක් දෙන්ට ය යි වඩ්ඩි තබා දූකෙළීම් ආදි වූ නොකළමනා කාරියෙහි නියුක්ත ව ඇවිඳිනා වූ යම් මිත්රතයෙක් තමා මිත‍නො යනුන් එසේ ම අකාරියෙහි යොදා ද, එයින්9 මිත්රකයා නම් නො වෙයි. යම් මිත්රකයෙක් සිතැ ඇත්ත සඟවා සබාදෙයක් සේ මිත්රවයන්ට බොරු කියා ද, මිත්රයයා සිත් ගන්නා පිණිස නැති ගුණ කියා වර්ණකනා කෙරේ ද, තමාගේ මිත්ර යා නොකළමනා නිෂ්ඵලකාරියෙහි යොදා ද, එසේ වූ මිත්රදයාත් මිත්රගයා නම් නො වෙයි, යම් මිත්රදයෙක් විජ්ජතුන් සේ නටමින් ගී කියමින් බෙර ගසමින් කෙළ ගෙන සීගෙන10 ඇවිදී ද, තමාගේ මිත්ර යනුත් එසේ ම නොසරුප් කටයුත්තෙහි යෙදා ද, එයින් මිත්රළයා නම් නො වෙයි.

දැන් මේ මාගෙන් ණය ධරන11 තැනැත්තේ මා කෙරෙහි රොසයෙන් අවැඩ සිතා මාගේ වප්මඟුල් නැති කරනු12 පිණිස මෙසේ කෙළේ වී නමුත් මින් මට පින් පිරුණු හෙයින් මෙලෝ පරලෝදෙකට ම යහපත් කටයුත්තෙහි යෙදූ මිත්රසයා නම් වෙයි. අද පටන් මේ මිනිසාණෝ මට අභිවෘද්ධිදායක වූ මිත්රප නමුත් වෙති. නෑයෝ නමුත් වෙති. එසේ හෙයින් අද මේ වේලෙහි පටන් උන්ට ම උපකාර කළ මැනැවැයි කියා උන්ගේ ලබා‍ගත් ණයපත ඉරා දමා තමා සමීපයෙහි

        1. මයන්නෙති	    2. ඉත්ථියධූතෙනා	3. සුරාදුත්තො	4. අක්ඛබුත්තො

5. සහායකා 6. යොජෙති 7. ගො 8. - ක්රිුයාවෙහි 9. එයින් 10. කෙළසීගෙන 11. දරන 12. කරවනු

796 සද්ධර්මාකලඞකාරය

වසන සේ සලස්වා ගෙන තමන්ගේ විභවානුරූපයෙන් සැපත් දී ඉඳුරා ම ‍මෛත්රීව ඇති ව රක්ෂා කොළෝ ය.1 මෙසේ අන්ත්ථා අවැඩ සිතු අසත්පුරුෂයාට සංග්රරහ කොට එ දවස් වේ ලා ආසන්න වූ කලැ දෙමහල්ලෝ එක් ව මහදන් දී ඉක්බිති තුන් සිවුරු ආදි වු පිරිකර දි තෙරුන්‍2 වහන්සේ විහාරයට ම නික්මවූහ.

මෙසේ ශ්රුද්ධාවන්තසත්පුරුෂයෝ තමන් ලත් සැපත් සැදැහැයෙන් දන් දී එ ම දානානුභාවයෙන් මෙ ම‍ ජාතියෙහි අහස්මැදැ දිලිහෙන්නා වු පූර්ණුචන්ර්ාට යා සේ ලොකප්ර්සිද්ධ ව මේ පෘථිවිතල නැමැති ආකාශයෙහි පැලැඹෙති. එ‍සේ හෙයින් එපරිද්දෙන් ම ශ්ර්දිධාවන්ත සත්පුරුෂයන් විසින් සර්ව ඥහාසනයෙහි සත් පහදවා ‍දානාදි කුසල් ‍කොට ගෙන දෙව්මිනිස්සැපත් විඳ නිවන්පුරසිරි විඳිනට උත්සාහ කළ මැනැවි. කියන ලදු මැයි.

      “සද්ධයා ලද්ධකං දක්ඛිණෙ‍ෙය්යවසු දත්වාස

භුතලෙ හාති යො සාමිනී සාමිකො ච, සාධවො සාධුනං සාධු දත්වාමන තස්මා නිබ්බුතිං යාථ හො සොගතෙ සුප්පසන්නා” යී

‍මේ මෙහි පස් වන දුබ්බිට්ඨිමහාතිස්සවස්තුව ය. _________

	මෙ තෙකින් මේ සද්ධර්මානලඞකාරයෙහි නන්දිිවාණිජවර්ගි

නම් වූ දෙවිසි වන පරිච්ඡෙදය නිමි. ______

28. පරිච්ඡෙදය

23. චූලගල්ලවර්ගෙය

97 චූලගල්ලවස්තුව

තව ද මේ සද්ධර්මා ලංකා‍රයෙහි තෙවිසි වන චූලගල්ලවර්ගටය නම් කවරැ යත් :-

එහි පළමු වන චූලගල්ලවස්තුව මෙසේ දතයුතු. කෙසේ ද යත්?

මෙ ම ලඞාද්වීපයෙහි දැදුරුහොයට නුදුරු වූ * සුළුගලු නම් ගමැ එ ම නමින් ප්ර්සිද්ධ වූ මහත් විහාරයෙක් විය. ඒ විහාරය 1. කෙළේය 2. තෙරවරුන් - (මුද්රියත) • සහස්සවත්ථුියෙහි දැදුරුහොය නො එයි.

චුලගල්ල වර්ගසය 797

සියගණන් භික්ෂූ න් හා ශ්රයද්ධාවන්තජනයන් විසින් ගැවැසි ගත්තේ ය. ඉක්බිති එ ම සුළුගලුගමැ තුනුරුවන් කෙරෙහි ප්රහසන්න වූ ශ්රාද්ධාවන්ත උපාසකයෙක් භික්ෂූගන්වහන්සේ උදෙසා විසිතුරු වූ භොජනශාලාවක් කරවා උඩ සුදුවියන් ආදියෙන් සරහා සතරදිගින් වඬනා සංඝයා වහන්සේ නිසා නිරන්තරයෙන් නහන බොන පැන් පරහා තබයි1 ඉදිනා අසුන්2 පනවයි. දැහැටිදඬු එළවා තබයි.3 ගිලනුන්වහන්සේ පිණිස උණු පැන් සිහිල් පැන් ගෙන හැර තබයි.4 හිස්තෙල් පහන් තෙල් තබා දෙයි බෙහෙත්කැඳ ආදිය එළවයි. එ සමයෙහි මලියදෙව5 නම් මහතෙරුන්වහන‍සේට * දවසෙකැ රාත්රිදභාගයෙහි බලවත් වූ බඩරුජාවෙන් පහරනට පටන්ගත. ඔවුන් වහන්සේට පළමු ඒ රුජාව ගත් කලැ දුරුමිරිස්ආදි වූ ඖෂධ එකොළොසක් බහා පිසන ලද එකාදසායාගු නම් වූ බෙහෙත් කැඳක් වැළැඳු කල්හි රුජාව සන්සි‍ඳෙයි.

‍එසේ හෙයින් ඒ දවස් තෙරුන්වහන්සේ එබඳු බෙහෙත් දියත්තක් කොයින් ලැබෙම් දෝ හෝ යි දිවසින් බලනසේක් සුළුගලු නම් උපාසකයන් සමීපයෙන් ලැබෙන බව දැන උදෑසන්හි ම නැඟී සිට සිරුරු පිළිදැග දහගප් මහබෝ ආදියෙහි කළමනා වත් සපයා කයින් සිවුරු හා අතින් පාත්රගය ගෙන නිල්පියුමත් තුඩින් ගෙන අහසට පැන නැගි ගරුඬරාජයකු සේ ඍධිවේගයෙන් අහසට පැනනැඟි දික් කළ අතක් වක් නොකරන ඇසිල්ලෙහි සක්විතිරජක්හු කරා යන සිතුමිණිරුවනක් සේ අහසින් ගොස් සුළුගලු උපාසකයන්ගේ ගම්දොර බසැ ගාමුපචා‍රයෙන් පිටතැ සිට සිවුරු ගැටගන්වා පාත්රොය අතින් ගෙන ඇතුළුගමට වැද ගෙපිළිවෙළින් සිඟමින් ගොස් ආසනසාලාවකට වැඩිසේක. එ කල්හි සුළුගලු උපාසක තෙමෙ ආසනසාලාවෙහි වත් කෙරෙමින් සිටියේ සමීපයට වැඩි තෙරුන්වහන්ාසේ දැක හිඳිනා අසුන් පනවා වඩා හිඳුවා පතුල් සෝධා6 තෙල් ගල්වා පවන්පතක් ගෙන ඇඟැ විඩා දුරු කොට තෙරුන්වහන්සේ හා සමඟ කථා කෙරෙමින් ම සිටියේ ඔබගේ ආකාරයෙන් ඔබ ගිලන්බව දැන ස්වාමීනි, නුඹවහන්සේට ශරීරායාසයෙන් ඇද්දැයි විචාළේ ය.

1. තිබති - තිබියි 2. හසුන් - (මුද්රි ත) 3. දැහැමි එළවයි. 4. - පැන් තබයි 5. සම්පිණ්ඩිත මහානිදානයෙහි - “ධම්මදින්න” 6. සෝදා

* මුන් වහන්සේ වේරියවිහාරයෙහි පධානඝරයෙහි විසූ බව රසවාහිනියෙහි එයි චෙතියවිහාරයෙහි පධානඝරයෙහි විසූහ යි සහස්ස වත්ථුයෙහි එයි.

798 සද්ධර්මා.ලංකාරය

ඉක්බිති තෙරුන්වහන‍සේ “පුච්ඡිතපඤ්හා දොසො නත්ථිය” යනු හෙයින් තමන්වහන්සේට බධරුජාවක් පහරන බවක් හැඟැවූසේක. එකලැ උපාසක තෙම මේ රුජාවට එකාදසාගු නම් වූ බෙහෙත්කැද යහපතැයි සිතා ස්වාමිනී, මා බොහෙත් කැදිත්තක් සපයා ගෙනෙන තෙක් මට අනුග්ර්හ කොට මඳක් වැඩඋන මැනැමැයි1 ආරාධනා කෙළේ ය. තෙරුන්වහන්්සේ ද මුවෙන් නොබණිමෙන් ඉවසා වදාළසේක. ඉක්බිති උපාසක තෙමෙ තමාගේ ගෙට ගොස් බෙහෙත්බඩු පිළියෙළ කොට දී දියත්ත පිසන තෙක් නැවැත අවුත් තෙරුන්වහන්ගසේ සමීපයෙහි කථා කෙරමින් හුන්නේ ය. ඉක්බිති තෙරුන් වහන‍සේ සිතනසේක් මේ උපාසකතෙම ‍එසේ මෙසේ ලාමක සත්ත්වතයෙක් නො වෙයි. එත දවස් මහෙශාක්යත වූ දිව්යසපුත්ර ව උපදනේ ය යි දැන උපාසකයාහට වදාරනසේක් එම්බා උපාසකය. බෙහෙත්දියත්ත පිනිස තෙක් තව්තිසාදිව්යප ‍ලොකයට2 ගොස් සිළුමිණිසෑය වැඳ එනු කැමැත්තම්හ. අප හා සමඟ තෙපිත් එව යි වදාළසේක.

ඉක්බිති උපාසක තෙමෙ ස්වාමිනි, මෙම සිළුමිණිසෑය වඳනා කැමැත්තෙම් ම ය. එතෙකුදුවුවත්3 ආකාශයෙන් යන තරම් ඍද්ධියක් නැති ව කෙසේ යම් දැයි කී ය. එ බසට තෙරුන් වහන්සේ එම්බා උපාසකය, තෙපි ඉදින් සිළුමිණිසෑය වඳනා කැමැත්තා නම් ‍අපි අපගේ ආනුභාවයෙන් කැඳවාගෙන ගොස් වඳවාලම්හ. අප හා සමඟ එව යි වදාළසේක. උපාසකයෝ ද යහපතැයි ගිවිස්සාහ. ඉක්බිති මහතෙරුන්වහන්සේ වැඩහිඳිනා සම්කඩ සුළුගලුඋපාසයන් අතට දී මේ උපාසකතෙම මා හා සමඟ එව යි අධිෂ්ඨාන කොට අළුතැ පියාසර උගන්වන ගුරුළුපැටවකු පස් සෙහි ලැ ගමන් ගත් ගරුඩරාජයකු සේ අහසට පැනනැඟී තව්තිසාභවනයට ගොස් සුළුගලුඋපාසකයන් හා සමඟ සිළුමිණිසෑයෙහි සත්රුවන්මය සත් වැනි4 දොරටුයෙහි5 වැඩසිටිසේක.

එකල්හි පුරන ලද සමතිස්පෙරුම ඇති මෙත්මහබෝසත‍ාණෝ සදිව්ය ලොකයෙහි නායකදිව්ය රාජයන් ඇතුළු වූ මහත් වූ දිවසෙනඟ පිරිවරා දිවමල් දිවසුවඳ දිව්ය මය දිපධූපාදි වූ අනෙකප්ර කාර පූජොපකරණ ගෙන්වාගෙන සිළුමිනිසෑය වදනා පිණිස තුසීපුරයෙන් නික්ම වඩනට පටන්ගත්සේක.

1. වැඩසිටිය මැනැවැයි, 2. - දෙව්ලොවට 3. එතෙකුදු උවත් 4. සිළුමිණිසැයෙහි සත්වෙනි 5. දෙරටුවෙහි

චුලගල්ල වර්ගසය 799

එ කලැ මහබෝසතානණ්ට ඉදිරියෙමි එක් දිව්ය පුත්රෙයෙක් අත්ධවල වූ තුන්ගව්උස ශරීර ඇති ව අටසාලිස්ගව් දිග ඇති ශේවෙතවර්ණ්වස්ත්රරයක් ඇඳ සුදුමල් පැළැඳ සුදු වූ සුවඳ ඇගැ ගල්වා සුදු ආභරණ පැළැඳ තමා හන්පළන් වස්ත්රා භරණ හරීරාලො‍කයෙන් දසදිග බබුළුවමින් මහත් වූ දිව්යතතෙජසින් යුක්ත ව රිදීකඳක් සේ දිලිහිදිලිහී ස්ඵටිකමාණික්යදමය අශ්වාලඞකාරයෙන් යුක්ත වූ ඇළිඅසුන් යොදන ලද1 ස්ඵටිකමාණික්යබමය ආසන ඇති ‍ශ්වෙතවර්ණොවිවිත්ර රථලඞකාරයෙන් සරහන ලද ‍ශ්වෙතරථවාහනයකට පැනනැඟී එන්නේ ය. ඔහු පිරිවරා කිරිමුහුඳැ රළපළ දුවන්නා සේ සතරදිශාවෙහි එකිඑකී දිගින් තුන්තුන්ගවු පමණ තන්හි එසේ ම ‍ශ්වෙත වස්ත්රදශ්මතාලඞකාරයෙන් සැරැහුණා වු දහස්ගණන් දිව්‍ය පුත්රුයෝ ස්ඵටිකමාණික්යශමය ධජපතාක2 ගෙන දිවෙති.

එසේ ම නොයෙක් දහස් ගණන් දිව්ය‍පුත්ර යෝ ධවලාතපත්රි ගෙන මුඳුන් දිදි නික්මෙති. තවද නොයෙක් දහස්ගණන් දිව්ය්පුත්රතයෝ ස්ඵටිකමාණික්යදමය නානාප්රිකාර ඵලාකායුධ ගෙන දසදිගැ මූණ පැපෑ දිවෙති. එසේ ම දහස්ගණන් දිව්ය්පුත්රායෝ නන්විසිතුරු සැරැහීමෙන් සැරැහී හාත්පස්හි පැන පැන දිවශවස්ත්රය ඉසවටැ නටවනටවා පෙළපෙළ3 දිදී කෙළ කෙළ දිවෙති. තවද නොයෙක් සියගණන් දිව්ය ස්ත්රී හු ශ්වෙතවස්ත්රෙ ශ්වෙතලඞකාරයෙන් සැරැහී රජතඝටයන් ගෙනහැර තමන ක්ෂීෙරධාරා පරිද්දෙන් ස්ඵටිකමාණික්යෙමය‍ශ්වෙතචාමර ගෙන විහිදුවමින් ඔහු පිරිවරා දෙපසැ නික්මෙති. එසේ ම සියගණන් දිව්යමස්ත්රීාහු ශ්වේතවර්ණනවිචිත්රපවස්ත්රාකලඞකාරයෙන් සැරැහී මධුර ධ්වනි විහිදුනා පඤ්චාඞගිකතූය්ය්ෙ භාණ්ඩ ගෙන ‍යමින් ඉදිරි ව නික්මෙති. එ‍සේ ම නොයෙක් සියගණන් දිව්යෂස්ත්රීිහු මිහිරි කටහඬින් ගී කියකියා නානාප්රමකාර වීණාවන් ගෙන ගායනා කෙරෙමින් නික්මෙති. එ ද වනාහි මිනිස්ලොවැ ගායනා සේ නො වෙයි . මනුෂ්ය ගන්ධිර්ව.යෝ වීණා වයන කලැ උසභ ය, ධෛවත ය, ඡජ්ජ ය, ගන්ධාඤර ය, මදධ්යයම ය, පඤ්චම ය, නිසාද ය යි. මෙසේ සරසතක් හා ඡජ්ජාග්රාගම, මධ්යයමග්රාකම, සාධාරණග්රාසම4 සඞඝ්යාාත සරසමුහතුනක් හා උසහාදි වූ සප්තස්වරයන් අතුරෙන් එකී එකී ස්වරයකට තුන් තුන් මුසන් බැගින් එක්විසිමුසනක් හා එකිඑකී සරයට සත් සත් ස්ථානමන්ර්ැගිතාරාව්ය‍වස්ථාව5 පවත්වා එකුන්පනස් ස්ථාන

1. - ලදුව 2. - පතාකා 3. නටව නටවා පෙළ. 4. සාරණග්රාවම 5. චන්ර්කුනකා‍වවෙස්ථා ව - මන්දාපධ්යාසවස්ථාව

800 සද්ධර්මා්ලඞකාරය

විශෙෂයක් හා ශ්රැ්තිභෙදවශයෙන් පළමු වන ස්වරයෙහි ශ්රැයති තුනෙක, දෙවන ස්වරයෙහි ශ්රැ්ති දෙකෙක, තුන් වන1 ස්වරයෙහි ශ්රැපති සතරෙක, සතර වන ස්වරයෙහි ශ්රැ්ති සතරෙක, පස් වන ස්වරයෙහි ශ්රැසති තුනෙක, සවන සළුරයෙහි ශ්රැයති දෙකෙක, සත් වන ස්වරයෙහි ශ්රැසති සතරෙකැයි මෙසේ සප්තස්වරයෙහි ශ්රැයතිභෙද දෙවිස්සක් හා මෙ කී සකලප්රසයොගයට යොග්යර වන සේ වීණා සාදා වාද්යෙවිධි විශෙෂාදි වූ ගායනා කෙරෙති. දිව්යයලොකයෙහි දිව්යවගන්ධසපීයෝ වනාහි උසභාදි වූ ස්වරසතින් එකි එකී ස්වරයට සත් සත් මුසන් හා අන්තස්වරයට එකතුමුසනොකැයි මෙසේ සම පනස්මුසනට යොග්ය් වන සේ වීණා සදා වාද්යිවිධිවිශෙෂාදි වු ගායනා කෙරෙති.

‍එසේ හෙයින් එකල්හි නොයෙක් දහස්ගණන් දිව්යා.ඞගනාවෝ ශ්වෙතවස්ත්රානලඞකාරයෙන් සැරැහී උසභ ය, ධෛවත ය, ඡජ්ජ ය, ගන්ධාපර ය, මදධ්යවම ය, පඤ්චම ය, නිසාද ය යි යන සප්තස්වරයන් අනූන ව පවත්නා වූ කාර ය, කල ය, මන්දහ ය, යන තුන්ලය ප්රනමුඛ ව පවත්නා එක්සියවිසිලයින් දනපෙත වූ මනහර දිව්යයගීතිකාවන් කියකියා ඒ සප්තස්වරයෙන් එකි එකී ස්වරයට සත් සත් මුසනක් හා අන්තස්වරයට එකතුර මුසතෙකැයි මෙසේ සමපනස්මුච්ඡානාවට යොග්යස වන ලෙස සදන ලද ඝනරත්මය පොකුරු2 ඇති පබලුමය වෙළුම්3 ඇති ඉන්ර්යට නීලමාණික්යුමය දඬු ඇති බාන්දලවීණා, 4 නකුලවීණා රෞද්රයවීණා, භෘඞගවීණා ආදී වූ නානාප්ර කාර වීණාවලැ රන්තතෙක රිදීතතෙක, මැණික්තතෙක, ලොහිතඞකතනෙක, මැසිරිගල් තනෙක, වීදරු තතෙකක, සත්රුවන් තතෙකැයි මෙසේ සත් සත් තත් නගා සරහා තුන්ගව්දිග මහාවීණාපත් වමතින්5 ගෙන ඝනරන්මය වීණාපත්රසයන් දකුණතින් අල්වාගෙන ඉදිරියට දිව දිව පෙරළී බලමින් ලිලා දක්වදක්වා තමතමන් කියන ගීතස්වරය නො ඉක්මවා වීණා ගායනා කෙරෙමින් කර්ණාකමාත නමනමා නික්මෙත්.

තවද කෙම්වැල් වැනි සුරකත වූ අධරයුග්මයෙන් හා දිවරන්සරපැටවුන් වැනි මනහර පයොධරයෙන්6 හා එ ම පයොධරහරයෙන් වෙවුලවෙවුලා ලෙල දෙන්නාක් වැනි වූ ලීලොපෙත සිඟුවලගින් හා දිව්යයමය නිලුපුල්පෙති7 වැනි දිගුපුළුල් වූ සුනිල්නෙතින් හා සියලු අවයවසම්පත්තියෙන් හොභමාන වූ භාවභාවලීලාවිලාසයෙන් යුක්ත වූ ඇසට

1. තුන්වෙනි 2. පොකුණු 3. වෙරළු 4. බ්රිහ්මවීණා 5. මහාවීණා පනවමින් 6. පයොධරභාරයෙන් 7. නිලිපුල්පෙති

චුල්ලග්ගල වර්ගාය 801

රසඳුන් පිඩු වැනි නොයෙක් සියගණන් සුරසුන්දණරිහු නන්විසිතුරු සැරැහීමෙන් සැරැහී ඕහට ඉදිරි ව ලයමානයෙන් දක්ෂු වූ වාද්යිකාරයන් විසින් වයන ලද බෙරමඬුලුමධ්යදයෙහි රඟ බැස නවනාට්ය ර‍සයෙන් යුක්ත වූ හෙවත් සිඞගාර ය, කරුණා ය1, වීර ය, අද්භූත ය, හාස්යස ය2 භයානක ය, සාන්ත ය, බීහන්ස ය, රෞද්රු ය යි යන නවනාට්ය ර‍සයෙන් යුක්ත වු නානාප්ර,කාර නෘත්යයඞග දක්වදක්වා නික්මෙති. මෙසේ හාත්පසින් සොළොස්ගවු පමණ තන්හි අතුරු නො හැර සිටගත් දිවසෙනඟ පිරිවරා මහත් වූ දිව්යොතෙජසින් යුක්ත ව ක් දිව්යරපුත්රෙයා දැක මලියදෙවමහතෙරුන්වහන්සේ අතින් විචාරන උපාසක තෙම :-

      “	සෙතමඞගො සෙතවත්ථො , සොතාභාරණභුතිතො,

සෙතඞගරාගලිත්තඩෙගා, සෙතමාලාවිභූසිතො.

සෙතාලඞකාරයඤ්ඤැ ත්තං, සෙතසින්ධදවයොජිතං, සෙතාසනසුපඤ්ඤත්තං, සෙතමාරුය්හ සන්දවනිං.

මහාසයං දිසා සබ්බා, අගච්ඡති මහායසො, අථා ‘පි තං මහාසෙනා, පරිවාරෙන්ති ඊදිසා.

යෙතාලඞකාරවසනා, සෙතගන්ධාඡනුලෙප‍ිනො, පග්ගය්හ පණ්ඩරච්ඡත්තො, පතාකායො ධජෙ තථා.”

යනාදීන් ඔහුගේ දිව්යොසම්පත්තිය වර්ණ නා කොට දක්වා ස්වාමිනි, මේ දිව්යනපුත්රයතෙම පූර්ව්ජාතියෙහි කෙසේ වූ කුශලකර්මායක් කොට දැන් මෙසේ වූ දිව්යනසම්පත්තියක් ලද්දේ දැ යි විචාළේ ය. එ‍සේ විචාළ උපාසකයාහට ඔහු පූර්වනජාතියෙහි කළා වු කුශලකර්මවය ගෙනහැර දක්වන මහතෙරුන් වහන්සේ :-

      “	ලඞකාදිපමහි හො එසො, ගාමෙ කම්මාරනා‍මකෙ,

එකො ගොපාලකො ආසි, රක්වන්තො ගොගණං හි සො.

දිසාවා සුපුප්පිතං එකං, වල්ලිගුම්බං මනොරමං, සො නං තමුපසඞ්කම්ම, මාලමොවිත්වු පුප්ඵිතං.”

යනාදීන් එම්බා පින්ව්ත වූ උපාසකය, මේ දිව්යතපුත්රෙ තෙම ලක්දිවැ ඇත්කඳවිහාරය සමීපයෙහි කඹුරුගමුව ය යි යන ගම3 පෙර එ‍ඬේරදරු ව ඉපද වැඩි මුහුකළ වයසට පැමිණියේ

1. කරුණය. 2. භාසය. 3. භික්ඛවාරකම්මාරගාමෙ - (සහ)

802 සද්ධර්මායලඞකාරය

දවසෙකැ සෙසු ගොපලුදරුවන් හා එක් ව ගොස් ගවයන් තණ කවා සවස්වේලෙහි තමා වසන ගෙට එනුයේ අතරමඟැ සුපුෂ්පිත වූ බොකොලවැල්කැළයක්1 දැක එයින් මල් කඩාගෙන එක් මල්කැනක් ඉසැ පැළැඳ මල්කැන්දෙකක් එකතැ තබාගෙන නැවැත මල්කැන්දෙකක් දෙකනැ තබාගෙන නැවැත මල්කැන්දෙකක් දෙවුරැ2 පැළැඳ රා බී මත් වූ බඹුරුදරුවකු සේ කැවිටිලීයක් කරැ තබා ‍දෑතින් දෙකෙළවර ගෙන නටවනටවා ගී කියමින් ගෙට එනුයේ අතරමගැ තුඹසක් දැක තමා පැළඳ‍ඟෙන එමින් සිටි මල් සියල්ල ම තමා ශරීරයෙන් ගලවා බුදුන්ට පූජා වේවා යි තුඹසැ මත්තෙහි පුදා සමීපයෙහි වළෙකින් පැන් ගෙනවුත් ඉස දොහොත් මුදුන්නෙහි තබා වැඳ මහත් වූ සන්තොෂයෙන් කෙළිමින් සෙමින්3 තමාගේ ගේ බලා නික්මිණ. ඉක්බිති අතරමඟැ සර්පකයෙක් මොහ‍ු දැකැ දෂ්ට කෙළේ ය. මේ තෙම එ වේලෙහි තමා විසින් කරන ලද ඒ ආසන්නකුසලය සිහි කෙරෙමින් කාලක්රියයා කොට මේ දිව්ය්ලොකයෙහි ඉපිද බුදුන් උදෙසා කරන ලද්දා වූ මල්පුජාවෙහි අනුසසින් මෙබඳු ‍ඓශ්චය්ය්ද බයක් ලදැයි වදාළසේක. එ බස් අසා උපාසක තෙම මහත් වූ සන්තොෂයට පැමිණියේ ය.

ඉක්බිති ඒ දිව්යයපුත්රනයා එ තැන් ඉක්ම ගිය කල්හි අනික් දිව්යසපුත්රමයෙක් බඳුවදමල්දමක් මෙන් ඉතා රත් වූ ශරීර ඇති ව රක්තවර්ණිවස්ත්රසයක් හැඳ රත්අභාරණයෙන් සැරැහි රත්සුවඳ ඇඟැ ගල්වා මදටවන් මල් පැළැඳ ලොහිතඞකමාණික්යැමය නොයෙක් අශ්වාලඪකාරයෙන් යුක්ත වු රත්අසුන් යොදන ලද පද්මරාග ම‍ාණික්ය මය ආසන ඇති මදටවත් රථලඪකාරයෙන් සරහන ලද ලොහිතඩකමාණික්යයමය රථවාහනයකට පැන නැගී තමා හන්පළන් වස්ත්රා භරණශරිරාලොකයෙන් දසදිග බබුළුවමින් මහත් වූ දිව්යාහනුභාවයෙන් යුක්’ත ව4 ලොහිතඞක මාණික්යිරාශියක් මෙන් දිලිහිදිලිහී එන්නේ ය. ඔහු පිරිවරා පැළමුහුඳැ රළපෙළ දිවන්නා සේ සතරදිසාවෙහි එකිඑකී දිගින් තුන්තුන්ගව් ගමණ තන්හි එපරිද්දෙන් ම රක්තවර්ණව වස්ත්රාුභරණලඞකාරයෙන් සැරැහි නොයෙක් දහස්ගණන් දිව්යදපුතර්ණවයෝ ලොහිතඞකමාණික්යභමය ධජපතාක5 ගෙන දිවෙති. එසේ ම ලක්ෂ ගණන් දිව්යඑපුත්රකයෝ රත්කුඩ ගෙන මුඳුන් දිදී දිවෙති. නොයෙක් දහස් ගණන් දිව්ය පුත්ර යෝ පද්මරාගමාණික්යෝ මයවස්ත්රා ලඞකාරයෙන් සැරැහී ලොහිතඞකමාණික්යයමය නානාප්රදකාර ඵලකායුධ ගෙන දසදිග මුණ පැපෑ පැන දිවෙති

1. බොකල් වැල් කැලයක් - (මුද්රිාත) අඤ්ජනගුම්බං - (සහ) සෙත කාලවලිගුම්බං - (රස) 2. දෙඋරයෙ 3. කෙළමින් සෙමෙන් 4. යුක්ත වූ 5. ධජපනාකා - (මුද්රිපත)

චුලගල්ල වර්ගධය 803

එසේ ම දහස්ගණන් දිව්යගපුත්ර යෝ දිවසළු ගෙන හිසවටැ නටවමින් පෙළ පෙළ දැසී බම බමා දිවෙති. නොයෙක් සියගණන් දිව්යිස්ත්රීෙහු මදටවන් පැහැ ඇති වස්ත්රාීභරණකුසුමදාමාදින් සැරෑහී ලොහිතඞකමාණික්යිමය චාමර ගෙන විහිදුවමින් දිව්යකපුත්ර යා පිරිවරා දිවෙති. එසේ ම සියගණන් දිව්ය ස්ත්රීතහු රක්තවර්ණිවස්ත්රායලඞකිරයෙන් සැරැහී මධුරධ්වනි විහිදුනා ආතතවිතතාදි වූ පඤ්චාඞගික තූය්ය්ණවසභාණ්ඩ ගෙන වාද්යැ කෙරෙමින් ඉදිරි ව නික්මෙති. එසේ ම සියදහස්ගණන් දිව්යාසඞගනාවෝ මිරිකටහඩින් දිව්ය්ගීතිකාවන් කියකියා වීණාගායනා කෙරෙමින් එති. එසේ ම බලන්නවුන්ගේ ඇසට රසඳුන්පිඩු වැනි වූ භාවභාවලීලාවිලාසයෙන් යුක්ත ව නොයෙක් දහස්ගණන් දිව්යාංසගනාවෝ ඔහු පිරිවරා දිට ඉදිරියෙහි රඟමඬලු බැඳ නටමින් ‍‍නොයෙක් දිව්යනලීලා දක්වදක්වා දිවෙති. මෙසේ හාත්පසින් සොළොස්ගව් පමණක් තන්හි හිමී ගැවැසී සිටගන්නා වූ දිව්යදසෙනාව පිරිවරා පහත් වූ දිව්ය නුභාවයෙන් යුක්ත ව එන දිව්යූපුත්‍රයා දැක තෙරුන්වහන්සේ අතින් විචාරන උපාසකතෙමෙ :-

       “රත්නාලඞකාර‍සංයුත්තං, රත්නසින්ධකයොජිතං,

රත්නාසනසුපඤ්ඤාත්තං, රත්තමාරුය්හ සන්ද්නං.

ඔහාසයං දිසා සබ්බා, ආගච්ඡති මහායසො, අථාපි තං මහායෙනා, පරිවාරෙත්ති ඊදිසා.”

	යනාදීන් ඔහු‍ෙග් දිව්‍රෙෙඑශ්චය්ය්නංන විස්තර කොට දක්වා ස්වාමීනි, මේ දිව්යනපුත්ර්තෙම ගිය දවසැ කෙසේ වූ කුසලයක් කොට දැන් මෙසේ වූ දිවසැපතක් ලද දැයි විචාළේ ය. ඉක්බිති ඒ දිව්යවපුත්රදයා පූර්වවජාතියෙහි කළා වු පින්කම් සුළුගලු උපාසකයාහට දක්වා වදාරන  මලියදෙවතෙරුන්වහන්සේ :-

       “	ලඞකාදීපමහි හො එසො, ගාමෙ අඤ්ඤතරෙ පුරෙ,

ගොපාලදාරකො ආසි, රක්ඛ‍න්තො ගොගණං හි‍ සො

නෙත්වාාන ගොගණං තත්ථ , රජ්ජරව්හමනානදිං, කීළන්තො වාලුකා තත්ථණ, දාරකෙහි සභා තහි.

කත්වාතන වාලුකාථූපං, රත්නමාලාහිපූජිය, ආසිඤ්විත්වාු ජලං තත්ථහ, කත්වාිනාතපසංවරං”.

804 සද්ධර්මාවලඞකාරය

යනාදීන් එම්බල පින්වත් උපාසකය, මේ දිව්යකපුත්රනතෙම ගිය දවසැ ලඞ්කාද්වීපයෙහි වේරියවිහාරය1 සමීපයෙහි එක්තරා ගමෙකැ ගොපලු ව ඉපද සෙසු ගොපලුදරුවන් හා සමඟ ගොස් ගවයන් දැදුරුහොයැ දියට බා තෙමේ වැලි කෙළනේ වැල්ලෙන් දාගබක් බැඳ ‍වලට වැද රත්මල් කඩා ගෙනවුත් වැලිදාගබට පුදා එහි පැන් ඉස සිත් පහදවාගනෙ හිරුරැසින් මල් නොමලන සේ2 කොළමඩුවක් ලා සෙවණ කොට සවසැ තමා වසන ගෙට ගියේ ය. රාත්රිවභාගයෙහි බඩරුජාවක් පැහැර එයින් මිය බුදුන් උදෙනා කරන ලද එ ම මල්පූජාවෙහි අනුසසින් - මේ දිව්යයලොකයෙහි ඉපද මෙබඳු දිව්ය සම්පත්තියක් ලදැයි වදාළසේක. එ තෙපුල් අසා සුළුගලු උපාසකතෙම මහත් වූ සන්තොෂයට පැමිණියේ ය.

මෙසේ ඔවුන් එතන ඉක්ම ගියකල්හි එක් දිව්යළපුත්රමයෙක් දිව රන්කඳක් මෙන් බබළන3 තුන්ගවු උස දිව්යඑශරීර ඇති ව රන්වන් වස්ත්ර යක් හැඳ රන්වන් ආභරණයෙන් සැරැහී රන්වන් සුවඳ ඇහැ ගල්වා රන්වන් මල් පැළැඳ රන්වන් පැහැ ඇති නොයෙක් අශ්වාලඞකාරයෙන් යුක්ත වූ රන්වන් අසුන් යොදා රන්වන් රථලඞකාරයෙන් සරහන ලද රන්ආසන ඇති රන්වන් රථවාහනයකට පැනනැගී තමා හන්පළන් වස්ත්රාරභරණ ශරීරාලොකයෙන් දසදික් බබුළුවමින් දිවරන්කඳක් මෙන් දිලිහිදිලිහී එයි. ඔහු පිරිවරා ස්වර්ණුසාගරයෙහි පෙළ සැදී දිවන තරඞගමාලාවන් සේ සතරදිසාවෙහි එකිඑකී දිගින් තුන්තුන්ගවු පමණ තන්හි එපරිද්දෙන් ම වස්ත්රා ලඞකාර කුඩකුමාදීන් සැරැහි දහස්ගණන් දිව්ය පුත්ර යෝ රන්වන් ධජපතාක4 ගෙන දිවෙති. එසේ ම සියදහස්ගණන් දිව්ය පුත්ර යෝ රන්වන් සේසත් ගෙන දෙපසැ මුඳුන් දිදී එති. නොයෙක් දහස්ගණන් දිව්යුභටයෝ රන්වන් ඵලකායුධ ගෙන දසදිගැ මුණ ලලා දෙපසැ දිවෙති. එසේ ම දහස්ගණන් දිව්යඵපුත්රසයෝ දිවසළු ඉසවටැ නටවමින් හාත්පස්හි පැනපැන නොයෙක් ලෙසින් විලාස පැපෑ කෙළ කෙළ දිවෙති.

නොයෙක් සියදහස්ගණන් දිව්යාස්ත්රී හු රන්වන් වස්ත්රා ලඞකාරයෙන් සැරැහී රන්රසධාරා ඉස්නා සේ රන්චාමර ගෙන විහිදුවමින් එ ම දිව්යසපුත්රලයා පිරිවරා එති. එසේ ම සිය ගණන් දිව්යනස්ත්රීතහු නානාලඞකාරයෙන් සැරැහී මනහර හඬ විහිදුනා‍

1. වෙදිසහ විහාර - (සහ) චෙතිය විහාර - (රස) වේගිරිය විහාරය - (මුද්රිුත) 2. තොවේලෙන සේ - නොමළමනාසේ. 3. දිවරන්කඳක් සේ බබළමින් - දිවරන්කඳක් මෙන් බබළන ලද 4. ධජපතාකා - (මුද්රිකත)

චුලගල්ල වර්ගෙය 805

ආතතිවිතතාදි1 පඤ්චාඞගික තූය්ය්මනාභාණ්ඩ ගෙන එකපැහැර ඝොෂා කෙරෙමින් එති. එසේම දහස්ගණන්2 දිව්යජපුත්රතයෝ දිවසළු ඉසවටැ නටවමින් යාත්පස්හි පැන පැන නොයෙක් ලෙසින් විලාස පැපෑ කෙළ කෙළ දිවෙති. එසේ ම නොයෙක් සියගණන් දිව්යාිඞගනාවෝ ගී කිය කියා වීණා ගයනා කෙරෙමින් එති. එසේ ම බලන්නවුන්ගේ ඇසට රසාඤ්ජන බඳ වූ භාවභාවලීලාවිලාසයෙන් යුක්ත සියගණන් දිව්යාටඞගනාවෝ ඔහු ඉදිරියෙහි රඟ බැස නටනටා එති. මෙසේ හාත්පසින් සොළොස්ගව්වක් පමණ තන්හි හිව් ගැවැසී පිටගත්තා වු දිව්යසසෙනාව පිරිවරා මහත් වූ දෙමසාඩීන් යුක්ත ව එන දිව්යෝපුත්රායා දැක මහතෙරුන්වහන්සේ අතීත විචාරන උපාසක තෙම :-

       “	සොණ්නව‍ණ්ණො සොණ්ණවත්ථොන,

සොණ්ණාභරණභුසිතො, සොණ්ණවණ්ණඞගරාග‍ඞගො, සොණ්ණමාලාවිභුසිතො, සොණ්ණවණ්ණඞගරාගඞගො, සොණ්ණමාලාවිභුසිතො සොණ්ණලඞකාරය යුත්තං, සොණ්ණසින්ධ වයොජිතං, සොණ්ණාඝනසුපඤ්ඤාත්තං, සොණ්ණමාරුය්හ සන්ද‍නං

මහාසායං දිසා සබ්බා, ආගච්ඡති මහා‍යසො, අථා ‘පි තං මහාසෙනා, පරිවාරෙන්ති ඊදිසා’

‍යනාදීන් ඔහුගේ දිව්යනඓශ්චය්ය්රෙන දක්වා ස්වාමිනි, මේ දිව්යරපුත්රහ තෙම ගිය ජාතියෙහි කෙසේ වූ පිනක් කොට. දැන් මෙසේ දිවසැපතක් ලද දැයි විචාළේ ය. ඒ විචාළ උපාසකයාහට ඔහු කළ කුසලය ප්රශකාශ කොට දක්වන මහතෙරුන්වහන්සේ :-

      “	ලඞකාදීපම්හි හො එසො, ගඞගාස‍න්තෙ මනොරමෙ,

ගාමෙ නින්දු්කනාම්මහි, ආසි ගොපාල‍දාර‍කො.

සොයං3 කිරෙ ‘කදා ගාවො, ගඞගායනෙත සුවාරයං, දිස්වා කොසාතකිගුම්බං, වණ්ණවන්තිං සුපුප්වර්තං”

යනාදීන් එම්බල පින්වත් උපාසකය, මේ දිව්යසපුත්රයතෙම ලක්දිවැ මහවැලිගංසමීපයෙහි තිඹිරිගමු නම් ගමැ ගිය දවසැ ගොපලුදරු ව ඉපිද වැඩිවිය පැමිණියේ දවසෙකැ උදෑ‍සන්හිඅ ම නැගීසිට ගවයන් ගඟ සමීපයට ගෙන ගොස් ඒ ඒ තන්හි තණ කවා ඇවිදිනේ මොනවට පිපියා වූ වැටකොලුවැල්කැළයක් දැක එයින් මල් - කඩා ගෙන ගඟට බැස වැලිදාගබක් බැඳ තමා

1. ආතතාදි 2. කෙරෙමින් දහස් ගණන් 3. ස්වායං

806 සද්ධර්මාදලඞකාරය

ගෙන ගිය වැටකොලුමල් පුදා පැන් ඉස හිරුරැස් වළකනු පිණිස කොළඅතු සිටුවා සෙවණ කොට සිත් පහදවා වැඳගෙන ගියේ ය. පසු ව එයින් මිය එ ම කුශලහෙතුවෙන් වේ දිව්යැලොකයෙහි ඉපද මෙබඳු වු දිවසැපත් ‍ලදැයි වදාළසේක. මෙසේ මහතෙරුන්වහන්සේ වදාළ තෙපුල් අසා උපාසක‍තෙම බුදුන් උදෙසා වැලිදාගබට කළ මල් පූජාවෙහි විපාක මෙසේ වන කලැ ශරීරධාතු පිහිටි චෛත්යාවදියට කරන ලද පුෂ්පපූජාදියෙහි1 විපාක කියනු ම කවරේ දැයි මහත් වූ සන්තොෂයට පැමිණියේ ය.

තවද ඒ දිව්යමපුත්රපයා එතන ඉක්මගිය කල්හි අනික් දිව්යුපුත්රූයෙක් ඉන්ර් දිනීලමාණික්ය යක් මෙන් නිල් වූ ශරීර ඇති ව නිල්වස්ත්රමයක් හැඳ නිල් ආභරණ පැළැඳ නිල් සුවඳ ඇඟැ ගල්වා නිල්මල් පැළැඳ ඉන්ර්යක්නීලමාණික්යලමය අශ්වලඞකාරයෙන් යුක්ත වූ නිල්අසුන් යොදා ඉන්ර්ද්නනීලමාණික්යමමය දිවඅසුන් පනවා නිල් වූ නොයෙක් රථලඞකාරයෙන් සරහන ලද නීලරථවාහනයකට පැනනැගි තමන් හත්පළන් වස්ත්රාෙභරණ ශරීරාලොකයෙන් දසදිගුන් එක පැහැර ඉඳනිල්මිණි රැසක් සේ බුබුළුවමින් මහත් වු දිව්යරමහීමයෙන් යුක්ත ව දිව්යනමය වූ ඉඳුනිල්මිණිමහපායක් මෙන් දිලිහිදිලිහී එන්නේ ය. ඔහු පිරිවරා සතරදසාවෙහි එකි එකී දිගින් තුන් තුන් ගවු පමණ තන්හි නිල්මුහුඳුන් දිවන රළපතර සේ නීලවස්ත්රිනීලාලඞකා රයෙන් සැරැහී දහස්ගණන් දිව්යිපුත්රනයෝ නිල් ධජපතාක3 ගෙන දිවෙති. එසේ ම දහස්ගණන් දිව්යණපුත්රළයෝ නිල්කුඩ ගෙන මුඳුන් දිදී එති. නොයෙක් දහස්ගණන් දිව්යලපුත්රගයෝ නිල්කුඩ ‍ගෙන මුඳුන් දිදී එති. නොයෙක් දහස්ගණන් දිව්ය්පුත්රේයෝ ඉන්ර්යෝ නීල මාණික්යිමයඵලකායුධ ගෙන දෙපසැ පිරිවරා දිවෙති.

එසේ ම දහස්ගණන් දිව්යයපුත්රෝයෝ දිවසළු හිසවටැ නටවමින් පෙළ සැඳී4 පැන පැන දිවෙති තවද නොයෙක් සියයදහස්ගණන්න දිව්යාිඞගනාවෝ නීලවස්ත්රිණීලාලඞකාරයෙන් සැරැහී නිල්මල් පැළැඳ නිල්චාමර ගෙන විහිඳුවමින් එ ම දිව්යිපුත්රඞයෝ පිරිවරමින් නික්මෙති. එසේ ම නොයෙක් සියදහස් ගණන් දිව්යිස්ත්රිතහු නිලවස්ත්රමනිලාලඩකාරයෙන් සැරැහී සඤ්චාඞගික තුය්ය්ස් භාණ්ඩ ගෙන වාද්යි කෙරෙමින් ඉදිරි ව නික්මෙති ‍ එසේ ම බලන්නවුනගේ ඇසට රසාඤ්ජනයක් බඳු වූ භාවභාවලීලාවිලාසයෙන් යුක්ත නොයෙක් සියගණන් දිව්යානඞගනාවෝ ඔහු ඉදිරියෙහි රඟ බැස නටමින් නික්මෙති. හාත්පසින් සොළොස්ගවු පමණ තන්හි

1. පුෂ්පපූජාවෙයි 2. ඉඳුමිණිනිල් 3. ධජපතාකා - (මුද්රිසත) 4. පෙළදී.

චූලගල්ල වර්ගපය 807

අතුරු නො දි සිටගත්තා වු දිවසෙනඟ පිරිවරා මහත් දිව්යාකනුභාවයෙන් යුක්ත ව එන දිව්ය පුත්රුයා දැක මලියදෙව මහතෙරුන්වහන්සේ අතින් විචාරන උපාසකතෙම :-

       “	නීලවණ්ණො නීලවත්ථොැ, නීලාභරණභූසිතො, *

නීලවණ්ණඞගරාගඞගො, නීලමාලාවිභූසිරෙතා.

නීලාලඞකාරසංයුත්තං, නීලසින්ධියොජිතං, නීලාසනසුපඤ්ඤත්තං, නීලමාරුය්හ සන්දසනං.

මහාසයං දිසා සබ්බා, ආගච්ඡති මහායසො, අථා ‘පි තං මහාසෙනා, පරිවාරෙන්ති ඊදිස.”

යනදීන් ඔහුගේ දිව්යමසම්පත්තිය දක්වා ස්වාමිනි, මේ දිව්යො පුත්රචතෙම ගිය දවසැ කෙසේ වු පිනක් කොට දැන් මෙසේ වූ දිව්යසසම්,පත්තියක් ලද දැයි විචාළේ ය. ඉක්බිති ඒ දිව්ය පුත්ර්යා පූර්වීජාතියෙහි කළා වූ කුශලය දක්වා තෙරුන්වහන්සේ වදාරන සේක් :-

       “	එසො සිහළදීපස්මිං, ලඞකාපබ්බතසත්තිකො,

මහාතිස්සහ්වගාමස්මිං, ජාතො ගො‍පාලදාරකො.

එකාදා සො කුමාරෙහි, සද්ධිං ගාවො වරාපයං, තස්මිං පබ්බතපාදස්මිං, ගිරිකණ්ණිකවන ‘දස්ස”

යනාදීන් එම්බල උපාසකය, මේ දිව්යගපුත්රකතෙම ගියදවසැ ලක්දිවැ ලක්ගල්පර්ව්තසමීපයෙහි මහාතිස්ස නම් ගමැ ගොපලුදරු ව ඉපද වැඩිවිය පැමිණියේ දවසෙකැ සෙසු ගොපලුදරුවන් හා සමඟ ගොස් ගවයන් තණ කවා ඇවිදිමින් ලක්ගල්පර්ව තසමීපයට ‍ගියේ ය. මොනරපිල්කලඹක් මෙන් සුපුෂ්පිත වූ ගිරිනිල් වනය දැ එයින් මල් කඩා ගෙන කඳුරැළියකට ගොස් වැලිදාගබක් බැඳ ගෙන ගිය ගිරිනිල්මල් තටුවෙන් තටු පෙත්තෙන් පෙනි ‍සම‍ කොට පුදා පැන් ඉස මල් නොමලන සේ කොළමඬුවක් ලා සෙවණ කොට පහන් සිත් වැඳගෙන ගිය පසු ව එයින් මිය එ ම කුසලබලයෙන් මේ දෙව්ලොවැ ඉපිද මෙබඳු දිවසැපත් ලද. මේ හැම එ දවස් බුදුන් ‍උදෙසා වැලිදාගබට පුදාලු මල්පූජාවෙහි අනුසස් වේ දැයි වදාළසේක. එ තෙපුල් අසා උපාසකතෙම මහත් වූ සන්තොෂයට පැමිණියේ ය.

රසවාහිනියෙහි මේ ගාථාවල ‘නිල’ යන තැන් ‘මිණි’ යනු යොදා දැක්වේ.

808 සද්ධර්මාගලඞකාරය

ඉක්බිති ඒ දිව්යාපුත්රරයා එතන ඉක්ම ගිය කල්හි අනික් දිව්යදපුත්රැයෙක් සත්රුවන් පර්ව්තයක් මෙන් බබළන්නා වූ තුන්ගවු උස ශරීර ඇති ව සත්රුවන් වස්ත්රනයක් හැඳ සත්රුව්න ආභරණ පැළැඳ සත්රුවන්මය නොයෙක් දිවසුවඳ ඇඟැ ගල්වා සත්රුවන් මල් පැළැඳ සත්රුවන්මය නොයෙක් අශ්වා‍ලඞකාරයෙන් යුක්ත වූ සත්රුවන්මය අසුන් යොදා සත්රුවන්මය දිවසුවඳ අසුන් පනවා තුනයොදුන් පමණ තන්හි අහස වසා විටි සත්රුවනින් විසිතුරු වියන් හා සත්රුවන්මය. නොයෙක් රථලඞකාරයෙන් සරහන ලද දිව්ය රථවාහනයකට පැනනැඟී තමා හන්පළන් වස්ත්රා භරණ ශරීරලොකයෙන් එකපැහැර දසදිසා බබුළුවමින් සත්රුවන් පැයක් සේ දිලිහිදිලිහී ගමන් ගත.

ඔහු පිරිවරා සතරදිශාවෙහි එකි එකී දිගින් තුන් තුන් යොදුන් පමණ තන්හි එපරිද්දෙන් ම සත්රුවන්මය වස්ත්රා ලඞකාරයෙන් සැරැහි දහස්ගණන් දිව්ය්පුත්රවයෝ සත්රුවන්මය ධජපතාක ගෙන දිරෙවති. එ‍ෙස් ම දහස් ගණන් දිව්ය්පුත්රවයෝ සේසත් ගෙන දෙපසැ මුඳුන් දිදී නික්මෙති. නොයෙක් දහස් ගණන් දිව්ය්පුත්රවයෝ සත්රුවනින් විසිතුරු ඵලකායුධ ගෙන පිරිවරා නික්මෙති. එසේ ම දහස්ගණන් දිව්යුපුත්රෝයෝ දිවසළු හිසවටැ නටවමින් හාත්පස්හි පැන පැන පෙළින් පෙළ දිවෙති. නොයෙක් සියගණන් දිව්යටඞගනාවෝ සත්රුවන්මය වස්ත්රාපලඞකාරයෙන් සැරැහී සත්රුවනින් විසිතුරු චාමර ගෙන දෙපසැ සිට සලමින් දිව්යරපුත්රරයා පිරිවරා සමීපයට නික්මෙති. එසේ ම සියගණන් දිව්යඞස්ත්රීතහු ලීලොපෙත ව සැරැහී ආතත විතතාදි පඤ්චාඞගික තූය්ය්මීපභාණ්ඩ ගෙන වාද්යය කෙරෙමින් නික්මෙති. එසේ ම දිව්යාූඞගනාවෝ මිහිරිකටහඬින් ගී කිය කියා වීණා ගායනා කෙරෙමින් කර්ණාසමෘත නමනමා නික්මෙති.

තවද බලන්නාවුනගේ ඇසට රසඳුන්පිඬක් වැනි වූ තඹුරු තඹලවතින් හා දිවරන් තිසරපැටවුන් වැනි මනහර පයොධෙර භාරයෙන් හා එ ම පයොධරයෙන් ලෙල දෙන්නාහු වැනි වූ ලීලොපෙතසිඟුවලගින් හා දිව්යයමය නිලුපුල් පෙති වැනි දිගු පුළුල් සුනිල්නෙතින් හා සියලු අවයවසම්පනත්තින් සැරැහුණා වු භාවභාවලීලාවිලාසයෙන් යුක්ත නොයෙක් සියගණන් දිව්යාණඞගනාවෝ ඕහට ඉදිරි ව ගසන බෙරමඬුලුමධ්යණයෙහි රඟ බැස නටාගෙන යෙති. මෙසේ හාත්පසින් සුසාලිස්ගවු පමණ තන්හි අතුරු නොහැර සිටගත් දිවසෙනඟ පිරිවරා මහත් වූ දිව්යා නුභාවයෙන් යුක්ත ව එන දිව්ය පුත්රඟයා දැක මහතෙරුන්වහන්සේ අතින් විචාරන උපාසක තෙම :-

චුලග්ගල වර්ගසය 809

       “තම්බබිම්බාධරාවරු, පයොධරභයා සුභා,

විසාලායතනීලක්ඛා, සබ්බාහරණමණ්ධීතා,

නච්චන්ති පුරතො තස්ස, භෙරිමණ්ඩලමජඣගා, භාවභාවරසූරෙතා, මනුඤ්ඤා නයනුස්සවා,

න‍ මෙ එතාදිසො ධීර, දිට්ඨපුබ්බො කුදාවන, පුට්ඨො අවික්ඛ මෙ එසො, කිං පුඤ්ඤාමකරා පුර”

යනාදීන් ස්වාමිනි, නුවණැති බුද්ධපුත්ර යාණන්වහන්ස, මෙ‍සේ වූ ආශ්චය්ය්ස්වයක් මම පළමු නුදුටුවිරිමි. මේ දිව්ය පුත්රාතෙම ගිය දවසැ කෙසේ වූ පින්කමක් කොට දැන් මෙසේ වු දිව්ය්සම්පත්ති යක් ලද දැයි විචාළේ ය. එසේ විචාළ උපාසකයාහට ඒ දිව්යව පුත්රුයා ගියදවසැ කළ කුසලය හස්තාමලකයක් සේ දිවසින් දැක ප්ර කාශ කොට දක්වන මහතෙරුන්වහන්සේ :-

       “සොයං සීහළදීපස්මිං පුරිමත්තභවෙ ඉතො,

චිත්තලපබ්බතායන්තෙ, කප්පකන්දරරගාමකෙ

සද්ධාසීලගුණොපෙතො, ආසි අඤ්ඤතරො න‍රො, එකං ආසනසාලං සො, සඞගා උද්දිස්ස කාරයි.

      “	තනෙස්ස පුඤ්ඤකම්මෙන, උච්චතො සට්ඨියොජනො,

තංසයොජනවිත්‍ිං ණ්ණො, නෙකභූමිසමාකුලො

සබ්බසොනණයො ආසි, පාසාදො මනනන්ද නො, තත්ථස සො රමනෙ නිම්මං, සාලාය කරණෙ ඵලං” යනාදීන් එම්බල උපාසකය, මේ දිව්යසපුත්රිතෙම ගිය දවසැ මේ සිංහලද්වීපයෙහි සිතුල්පවුවිහාරයට නුදුරු වූ කප්පඳුරු1 නම් ගමැ ශ්රංද්ධාසම්පන්න වූ සීලාචාරගුණයෙන් යුක්ත උපාසකයෙක. මේ තෙම ඒ කප්පඳුරු නම් ගමැ සංඝයා වහන්සේ උදෙසා ආසනශාලාවක් කරවී ය,2 දැන් ඒ කුශලානුභාවයෙන් අයම්විතරින් තිස් යොදුන් උස ඇති නොයෙක් මහලින් යුක්ත වූ සියගණන් කන්කුළින් ගැවැසී ගත්තා වු හිරුරැස්කළඹක් මෙන් බලන්නවුන්ගේ ඇස් බමන්නා වූ මේ සත්රුවන්මාලිගාව ද, පහළ විය. නැවැත3 ශාලාවක් කරවන මනුෂ්ය යන් දැක පවුරුක් හා ගොනසක්! ද වැලිමිටියක් ද ගෙනවුත් දින. දැන් ඒ කුශළානුභාවයෙන් මොහුගේ දිව්ය්මාලිගාව හොබවමින් නොයෙක් සියගණන් දිව්යෙවිමාන හා දිවඋයන් පහළ විය.

1. සප්පඳුර 2. කැරවිය 3. මාලිගාවද නැවැත

810 සද්ධර්මාඳලඞකාරය

තවද මෙ ම දිව්යමපුත්රලයා ගිය දවසැ එක් පුරුෂයකු පොකුණක් බිදුවන්නා දැක ඕහට සහාය ව දවසෙකැ පස් දෙතුන්කුඩයක් ඇද ගොඩැ ලී ය, 1 දැන් ඒ කුශාලානුභාවයෙන් වඬුරියන් කුඩයක් මෙන් වට සිහිල් සුවඳ ජලධාරාවෙක්2 සැටයොදුන් පමණ තැන් අහසට නැගී මොහුගේ අභිප්රා්ය වූ පරිද්දෙන් ඉස්මුඳුනෙහි වහනය කෙරෙමින් සකලශරීරය ඍතු හන්වා මොහු සතුටු කරවන්නේ ය. නැවැත දවසෙකැ එක් පුරුෂයකු බොධිකෙනකුන් වහන්සේට වේදිකාවක් බඳනා දැක මැටි කීපපිඩක් ගෙනවුත් දින. දැන් ඒ කුශලානුභාවයෙන් සර්වාබභරණයෙන් සැරැහී නොයෙක් සියදහස්ගණන් සත්රුවන් මය ඵලකායුධ හා ධජපතාක3 කු‍ඩකොඩි චාමර අටමහල ආදිය ගෙන පිරිවරා සිටගත්තා වු දිවසෙනමධ්යනයෙහි තාරකාවන් මැඳැ තහොමණ්ඩලමධ්ය ගත ව දසදිගැ අඳුරු විහිදුවා බබළන චන්ර්ි තමණ්ඩලය සේ හොබනේ ය.

තවද හෙයක් ලන්නවුන් දැක එයට නිසි වූ පුවරුකඩක් ගෙනවුත් ලී ය. දැන් ඒ කුශලානුභාවයෙන් සත්රුවන්මය ධජපතාක3 නහා දිව්ය මයකුසුමදාමාදින් සරහා දහසක් පමණ සෛන්ධාව අශ්වයන් යොදන ලද මේ තිස්යොදුන් දිව්යුරථවාහනය පහළ විය. දැන් විද්යවරථවාහනයට පැනනැඟී මහත් වූ දෙවඍද්ධින් යුක්ත ව දිවසෙනඟ පිරිවරා සිටගත්තා වූ දිවසෙනඟ මධ්යයයෙහි දෙවචාරිකායෙහි ඇවිදුනේ ය. නැවැත මේ තෙම බණ අසන සේ සවැසැ උදෑසනැ මිනිසුන් රැස් වනු සඳහා ධර්මෙඝොෂා කෙළේ ය. දැන් ඒ කුශලානුභාවයෙන් මිහිරි කටහඬ ඇති ව සෙසු දෙවතාවන්ට වඩා දිව්ය ඓශ්චය්ය්සන ආදියෙන් උතුම් ව අපමණ වූ දිවසෙනඟ පිරිවරා ඇවිඳනේ ය.

තවද නිත්යවශීලවශයෙන් පඤ්චශීලය අඛණ්ඩ කොට රක්ෂාැ කෙළේ ය. දැන් ඒ කුශලානුභාවයෙන් නොයෙක් දහස් ගණන් මනහර දිව්යඛස්ත්රීැහු නිරන්තර ව මොහු පිරිවරා සිටින්නාහු ම ය. නැවැත එක් දවසෙකැ බණ අසා ඉඳ මහත් වූ ධර්මාුලම්බනප්රීහතීන් මත් ව තමා‍ෙ‍ග් උතුරුසළුව ධර්මමයට පූජා කෙළේ ය. දැන් ඒ කුශලානුභාවයෙන් මොහුගේ දිව්ය ප්රාතසාදය සිසාරා නොයෙක් සියගණන් කප්රුක් පහළ විය. තවද ගිය දවසැ බොහෝදෙනා හා එක් ව4 සඞඝයවහන්සේ මහදන් පැවැත්වීය. තුනුරුවන් කෙරෙහි අතිශයින් ම භක්තිප්රෙෙම ද

1. පස් දෙතුන්වට ඇද ගොඩලීය - (මුද්රිෙත) 2. වඩුරියන් කුඩයක් සිහිල් සුවඳ ජලධාරාවෙක් - (මුද්රිතත) 3. ධජපතාක - (මුද්රිනත) 4. බොහෝදෙනා සමග

චුලගගල්ල වර්ගලය 811

ඇති විය. මේ තෙම දැන් ඒ කුශලානුභාවයෙන් තමා විශෙෂ වූ දිව්ය්ඓශ්චය්ය්ද් ආදියෙන් සියලු දෙවියන් මැඬ පවත්නේ ය.2 මේ තෙමේ2 පූවර්ජශන්මයෙහි 3 යම් යම් කුසලයක් කෙළේ ද, ඒ ඒ කුසලයෙහි විපාක දැන් මෝහට මේ දිව්යුලොකයෙහි පහළ වෙයි. එසේ හෙයින් තෙපිදු මේ සියල්ල ම අසා දැනගෙන වඩවඩා කුසල් කරව් ය යි වදාළසේක. මෙසේ මහතෙරුන් වහන්සේ විසින් ඒ දිව්ය පුත්ර යාගේ පූර්ව චරිතය ගෙනහැර දක්වා වදාළ කල්හි සුළුගලුඋපාසකයෝ මහත් වූ සන්තොෂයට පැමිණියෝ ය.4

තවද ඒ දිව්යතපුත්රයයා එතන ඉක්මගිය කල්හි මෙන් මහබෝසතාණෝ දිව්ය මය මුමැණික්රන්රිදීආදි වූ දශවිධ රත්නයෙන් විසිතුරු අනෙකප්රමකාර දිව්යාදභරණයේන සැරැහී5 නානාවර්ණයදිව්යඅවස්ත්රායෙන් හා අනෙකප්රිකාරදිව්යාීලඞකාරයෙන් අලඞකෘත ව වෙන වෙන ම සත්රුවන්මය සුවාසුදහසක් දිවකොන්ත බැගින් පන්ලක්ෂඞඅටඅනූදහසක් පමණ සත්රුවන්මය මනහර කොන්තපඞක්ති ගත් දිව්ය්සෙනාව ඉදිරි කොට ඊට ඉක්බිති ව මෙසේ නානාලඞකාරයෙන් සැරැහී රක්ත ශ්වෙතාදිපඤ්චප්රිකාරදිව්යතවර්ණනයෙන් යුක්ත පියුම්කල්ප ආදියෙන් අලඞකෘත වූ දිවසුවඳ පිරූ ලක්‍ෂගණන් පූර්ණෙඝට පූර්ණ කලස මාලාවන් හා අටතුරාසියක් මඟුල්පෙරහර ගත්තා වු නොයෙක් ලක්ෂණගණන් දිව්යනසමූහයා විසින් පිරිවරන ලදු ව මුඳුනෙහි බඳනා ලද මිණිකිකිණිදැලින් විසිතුරු වියතින් හා ඒ ඒ ස්ථානයෙහි උචිත පරිද්දෙන් අවට සරහා එල්වන ලද නානාවර්ණ දිව්යඒමයමාලාදාමහස්රදයෙන් අලඞකෘත කොට සත් රුවන්මය ආසන තනා දිව්යවමය නොයෙක් අහ්වාලඞකාරයෙන් සරසන ලද දිවසුන් යෙදු තුන යොදුන් දිව්ය‍රථවාහනයකට පැනැනැඟී නීලපීතාදී වූ නානාවර්ණෙ වූ ලක්ෂ්ගණන් ධ්වජපතාකා පඞ්ක්තීන් හා කු‍ඩසින්දු සහස්ර යෙන් පිරිවරන ලදු ව තරුපිරිවරූ

1. පැවැත්තේ ය. (මුද්රිලත) 2. තෙමෙ ම 3. පූර්වමභාගයෙහි 4. පැමිණ 5. සැරසී

දිව්ය රථයකට පැන නැඟී තුන් යොදුන්වට ඇති සත්රුවන්මය සේසනක් ඉසට කරවා තුන්ගවු උස දිව්යඟශරීර ඇතිව ගවුදිග මිනි ඔටුනු ධරා සැටගැලක් පුරාලන පමණ දිව ආභරණ පැළැඳ සොළසාලක් සුවඳ විළවුන් ගෙන රන්ගිරි කුළුදෙකක් බඳු වූ දිව්මිණි කොබොල් දෙකක් කන පැළැඳ දෙළොස් යොදුන් දිවසළුවක් විදහා හැඳ රන්ගිරි අතලයක් මුදුනෙන් හුණු ගගුලැල්ලක් හා සමාන මනහර මුක්තාතාරයක් පැළැඳ නිලපීතාදිනානාවර්ණන ලක්ෂලගණන් ධජ පතාක පන්තින් හා කුඩසින්දු සහස්රලයෙන් පිරිවරනලදුව තරු පිරිවැරූ පූර්ණ චන්ර්ප යා පරිද්දෙන් අනෙකප්ර කාර දිව්යපලඞකාරයෙන්” යී ඇතැම් පුස්කොළ පිටපත්හි එයි.

812 සද්ධර්මාකලඞකාරය

දෙවන පුන්සඳමඬලක් හා සදෘශ වූ1 තුන්යොදුන් වට ඇති සත්රුවන්මය සේසතක්3 ඉසට කරවා තුන්ගවු උස දිව්යොශරීර ඇති ව ගව් දිග මිණිඔටුනු ධරා සැටගැලක් පුරාලන පමණ දිවආභරණ පැළැඳ යෙළයාලක් සුවඳවිලවුන් ගෙන රන්ගිරිකුළුදෙකක් බඳු වූ දිවිමිණිකො‍ඬොල් දෙකක් දෙකැනැ පැළැඳ යෙළයාලක් සුවඳවිලවුන් ගනෙ රන්ගිරිකුළුදෙකක බඳු වූ දිවමිණිකොඩොල් දෙකක් දකෙනැ පැලැඳ දොළොස් යොදුන් දිග දිවසළුවක් දිවහා3 හැඳ රන්ගිරිඅතලක් මුඳනෙන් හුනු ගගුල්හැල්ලක් හා සමාන මනහර මුත්හරක්4 පැළැඳ අනෙකප්රමකාරදිව්යලලඞකාරයෙන් සැරැහී විදුලියකැලයෙන් හා ඉන්ර් අනචාපසහස්රලයෙන් වළඳනා ලද රන්පර්වැතයක්5 සේ දිලිහිදිලිහී වැඩසිට එසේ ම සර්වා භරණයෙන් සැරැහී උතුරුසළුව එකාංස කොට බහා දොහොත් මුදුන් දී තමන්වහන්සේගෙන් බණ අසනු පිණිස වටැ දිව්ය රාජයන් විසින් ද එසේ ම පූර්වහජාතියෙහි නිවන් පතා කරන ලද කුසල් අති ව තමන්වහන්සේ බුදු වන කල් බලබලා හිඳිනා නොයෙක් ලක්ෂව සුවහස් ගණන් දිව්යතස්ත්රීවන් හා දිව්යජපුත්රීයන් විසින් ද එසේ ම සියගණන් පසේබොධිසත්ත්වතයන් හා අගසවුබව පතා බොහෝ කුශලම්භාරයන් රැස් කොට දෙව්ලොවැ ඉපද මහත් වූ දිව සැපත් විඳිනා මාහානුභාවසම්පන්න දිව්යදරාජයන් විසින් දැයි මෙසේ ප්රපමාණතික්රාාන්ත දිව්යුසෙනාව විසින් පිරිවරන ලදු ව ගමන් ගත.

මෙසේ6 නානාවර්ණ්දිව්යවවස්ත්රේදිව්යාලඞකාරයෙන් සැරැහි තුන්හවු දිග මහ‍ෙබර කරැ ලා බෙර ගසමින් ඉදිරි ව7 නික්මුණා වූ නොයෙක් දහස්ගණන් ගන්ධයර්වකදිව්යදපුත්රරයන් හා දිව්ය්ස්ත්රීධන් විසින් ද ‍එසේ ම සර්වාපහරණයෙන් සැරැහී තාල නො වරදවා ගසන ලද බෙරමඩුලුමධ්යසයෙහි රඟ වැස නටා බස්නා දිව්යදපුත්ර් යන් හා මිරිහිකටහඬින් මනහර ගී කියකියා8 වීණා ගගා9 කුල්මත් ව එකත්නඟා ලෙලවමින් නටා බස්නා දිව්ය ස්ත්රීහන් විසින් ද යනාදීන් වෙන වෙන කියාත් නිමාවක් දැක්ක නොහැකි අ‍ෙනකප්රීකාර දිව්ය්නාටකයන්ගේ නානාප්රනකාර වූ නෘත්යකගීත වාද්ය‍යෙන් හා එසේ ම වන්දි හට්ටයන් සේ එකත් ඔසවා දෙවසැ10 සිත සතුති ඝොෂා කරන නොයෙක් දහස්ගණන් දිව්ය පුත්රියන්ගේ සතුතිඝොෂාවෙන් දසකින් පුරමින් තමන්වහනසේගේ ශ්රීදවිභූතියෙන් සියලු දිව්යුරාජයන්ගේ ශ්රීා සම්පත්තිය අභිනවනය.

1. පූර්ණචන්ර්සේ යා පරිද්දෙන් 2. සේසත් 3. විදා 4. මුක්තාභාරයක් 5. රත්පර්ව්තයක් 6. ලදුව මෙ‍සේ - (“ගමනගත” යනු පිටපත්හි නැත) 7. ඉදිරියේ 8. ගී කියා 9. වීණා ගා 10. දෙපෙළ

චූලගල්ල වර්ගඉය 813

කෙරෙමින් මෙ‍සේ දෙවතාවන්ගේ නෙත්රක1 නැමැති භෘඞගයන්ට ‍පද්මයක් මෙන් ද සියලු දෙවතාවන්ගේ නුවන් නැමැති නාටක යන්ගේ නෘත්යියට රඟමඬුල්ලක් මෙන් ද වඩනා මෛත්රෙ ය මහබෝසතාණන් දැක මහත් වූ ප්රීමතීන් මත් ව ඔබ වඩනා ශ්රීන විභූතියට සුදුසු අනික් කිසි උපමාවක් දැක්ක නො හී මෙත්බෝසතුන් දක්වා මහතෙරුන් වහන්සේ අතින් විචාරන්නා වූ උපාසක තෙම :-

      “අනූපමො අසදියො, මහතීසිරියා2 ජලං

අපුරයං දිසා තාහි, කො ‘යං එති මහායයො”

යනාදීන් ස්වාමිනි, උපමා කටහැකි අන් සාදෘශ්යයවස්තුවක් නැති ව මහත් වූ ශ්රීීශොභාවෙන් දිලිහිදිලිහී තමාගේ දිව්යෘ ඓශ්චය්ය්වක යෙන් දසදික් පුරමින් සියල්ලවුන්ගේ නෙත්සිත් තමා කරා භයවමින් අප ඉදිරියෙහි එන්නේ මේ කවරෙක් ද? කෙසේ වූ ආශ්චය්ය්් අවන්3 කුසලයක් කළ දිව්ය්රාජයෙක් දැයි විචාළේ ය. එ‍ෙස් විචාළ උපාසකයාහට ඔබ වු නියාව ප්රේකාශ කොට දක්වන මහතෙරුන්වහන්සේ :-

      “	යො සොළස අයඞඛෙය්යාස, පුරෙත්වාර සබ්බපාරමි,

ධම්මං දෙසෙති දෙවානං, ස මෙත්තෙ‍ෙය්යා් ජිනංකුරො.

පුඤ්ඤං කත්වා න යෙ සත්තා, ජායාම තුසිතෙ පුරෙ, පත්ථෙංන්ති කාරණා යස්ස, ස මෙ‍ත්තෙ‍ෙය්ය ජිනඞකුරො.

යො කෙතුමතියං ජාතො, බුද්ධො හුත්වා අනුන්තරො, ලොකං දුක්ඛා ‍පමොවෙති, ය මෙත්තෙ‍ා ෙය්යාර ජිනඞකුරො” යනාදීන් එම්බල පින්වත් උපාසකය, යටැ ගියදවසැ මුහුර්තජ නම් බුදුරජාණන්වහන්සේගේ ශ්රීපපාදමුලයෙහිදී විවරණ ලත් තැන් පටන් සොළොසාසංඛ්යහකල්පලක්ෂීයක් ඇතුළතැ ලොවැ පහළ වු දහස්ගණන් සර්වසඥවරයන් අතින් විවරණශ්රීල ලදින් දානශීලාදි වූ සමත්රීංසශත්පාරමිධර්මණයන් පුරා සමස්තකප්රායප්ත කොට බුදු විමට කල් එන තෙක් ලොකොත්තම යම් කිසි බුද්ධකූරයෙක් තුසීපුර පැමිණ දෙවතාවන්ට කර්ණා මාත කෙරෙමින් ධර්මුදෙශනා කෙරේ ද? මේ ලොකවාසී වු ශ්රකද්ධාවන්ත සත්ත්වනයෝ තමතමන් ශක්ති පමණින් කුසල්‍ කොට තුසිතභවනයෙහි යම් බුද්ධාඞකුරයක්හු කෙරෙහි උපදුමෝ ව යි ප්රා්ර්ථනා කෙරෙද්ද, යම් කිසි බුද්ධඞකු‍රයෙක් එන දවසැ සියලු සම්පත්තීන් සමෘද්ධ වූ කෙතුමතී නම් රාජධානියෙහි ඉපද සම්ය‍ක්සම්බුද්ධ ව අටඅසූරියන් බුදු

1. නෘත්යන 2. මහතියා සිරියා 3. මේ කෙසේවූ ආශ්චය්ය්ුද මත්

814 සද්ධර්මායලඞකාරය

බඳින් තුන්ලෝ බබුළුවා අසූදහසක් හවුරුදු ආසිරි වළඳා වැඩසිට සුවිසි අසංඛ්යතයක් සත්ත්වුයන් සංසාරසාගරයෙන් ගොඩැ නඟා අමාමහනිවන් දක්වා ද, ඒ සියලු දිව්යයමනුෂ්යඅයෝ යම් සර්වනඥකෙනකුන්වහනසේ දැක බණ අසා එන දවසැ සියලු සසරදුක් ගෙවා අමාමහනිවන් දැක නිවී සැනහෙද්ද, එබඳු සසරදුක් ගෙවා අමාමහනිවන් දැක නිවී සැනහෙද්ද, එබඳු මහිම අති ඒ මෛත්රෙඅය බෝධිසත්ත්වුය ය යි කියන්නේ 1 මේ දිව්ය රාජොත්තමයාහට වේ දැයි වදාළ සේක.

මෙසේ මලියදෙව මහතෙරුන්වහන්සේ හා සුළුගලු උපාසකයන් හා කථා කෙරමින් සිටියදී ම මෛත්රේය මහ බෝසතාණෝ අවුත් රථයෙන් බැස මහතෙරුන්වහනසේ කරා එළැඹ පසඟ පිහිටුවා වැඳ ස්වාමීනි, කුමක් පිණිස මේ දෙව් ලොවට වැඩිසේක් දැයි විචාළහ. එ බසට මහතෙරුන්වහන්සේ මහාපුරුෂය, අපි සිළුමිණසෑය වඳනා පිණිස ආම්හ යි වදාළ සේක. ඉක්බිති සුළුගලු උපාසකතෙම මෛත්රෙවයබොධිසත්ත්ව යන් වැඳ එකත්පස් ව සිටියේ ය . ඒවේලෙහි මෛත්රෙෙය බොදිසත්ත්වවයෝ සුළුගලුඋපාසකයන් දැක ස්වාමීනි, මේ තෙම කිනම් උපාසකයෙක් දැයි විචාළහ. ඉක්බිති මහතෙරුන්වහන්සේ එම්බා මහාපුරුෂයා, ලඞකාද්වීපයෙහි ශ්රයද්ධාශීලිගුණයෙන් යුක්ත වූ සුළුගලුඋපසකයෝ නම් මූ ය යි2 වදාළසේක. එකලැ මෛත්රෙුයබොධිසත්ත්‍ූ යෝ සුළුගලු උපාසකයන්ට යහපත් වූ දිවසළුසඟළක් දී තවද වඩවඩා නොපමා ව කුසල් කරව යි අවවාද කොට ඔවුන් හා සමඟ තෙරුන්වහන්සේ කැඳවාගෙන ගොස් සිළුමිනිසෑය වැඳවූහ.

මහතෙරුන්වහන්සේ ද සිළුමිණිසෑය වැඳ උපාසකයන් හා සමඟ සුළුගලුවිහාරයට අවුත් භොජනසාලාවෙහි වැඩහිඳ බෙහෙත්කැඳ ‍වළඳා සන්හිඳුණා වූ ව්යාසධි ඇතිසේක් තමන් වහන්සේ වසන වේරිය5 විහාරයට ම වැඩිසේක. එකලැ සුළුගලු උපාසකතෙම තෙරුවන්වහන්සේට පසුගමන්‍ කොට වැඳ අවසර ගෙන රැඳණාහ. ඉක්බිති එ ගම්හි මනුෂ්යෙයෝ සුළුගලු උපාසකයන් අතැ තුබූ ඒ දිවසළුදෙක දැක මේ ආශ්චය්ය්ිතිවන් වූ සාටකයුග්මය තෙපි කොයින් ලදු දැයි විචාළහ. එකලැ සුළුගලු උපාසකයෝ මලියදෙව මහතෙරුන්වහන්සේ හා එක් ව තම්න තවුතිසාදිව්යේලොකයට ගොස් දුටුවා වූ සියලු සම්පත්ති මෛත්රෙ ය බොධිසත්ත්වේයන්ගෙන් තමන් ඒ දිවසළුදෙක ලත් බව ද යන සියල්ල ම විස්තරවශයෙන් කියා මහාජනයා කුසල් කිරීමෙහි යොදා තූමු සත්දවසක් මුළුල්ලෙහි නොයෙක් පින්

1. යන්නේ 2. මූමය යි 3. වේගිරිය - (මුද්රිනත)

චූගල්ල වර්ගනය 815

කම් කිරීමෙන් දවස් යවා අට වැනි දවස් එයින් ගොස් නිදා පිබිදියක්හු මෙන් තුසීපුරදෙව්ලොවැ එ ම මෛත්රෙැයබොධි සත්ත්වනයන් කෙරෙහි ම‍හෙශාක්යව වූ දිව්යුරාජන් ව උපන්හ.

‍මෙසේ දානශීලාදි වු ගුණධර්ම යන් ආභරණ කොට ඇති උත්තමසත්ත්වසයෝ තමන්ගේ ශිලාචාරාදි වූ ගුණානුභාවයෙන් මනුෂ්යභශරීරයෙන් ම දිව්යතලොකයට ගොස් මහානුභාවසම්පන්න දිව්යුරාජයන්ගෙන් සංග්රශහ විඳ අවවාද ලදිත් මිනිස්ලොවට අවුත් බොහෝ පින් රැස් කොට නැවැත ගොස් දෙව්ලොවැ ඉපද අපමණ වූ දිවසැපත් ලබන්නාහ. එ‍සේ හෙයින් දිව්යද මනුෂ්ය‍‍ ලොක ආදි හැමතන්හි ගුණධර්මිය ම උතුම් වන්නේ ය යි දැක දානශීලාදි වූ සියහලුගුණයන් පුරා මතු ස්වර්ගමමොක්ෂතසම්පත් සිද්ධ කරන්ට උත්සාහ කළ මැනැවි.

කියන ලදුයේ මැයි :-

      “	එවං හි නානාගුණබූසණා ජනා

ගුණානුභාවෙන උපෙන්ති සග්ගං, පුරෙඨ තස්මා ගුණමෙව කෙවලං ගුණං හි සබ්බත්ථම පසත්ථනමෙව” යී

මේ‍ මෙහි පළමු වන චුලගල්ලවස්තුව ය. _____________

98 තිස්සසාමණෙරවස්තුව

තවද මෙහි දෙවන තිස්ස සාමණෙරවස්තුව නම් කවර යත්?

එහි පිළිවෙළ කථාව මෙසේ දතයුතු. කෙසේ ද යත්?

මෙ ම ලඞකාද්වීපයෙහි උතුරුදිගැ නාගමහාවිහාරය යි ප්ර සිද්ධ වූ මහත් විහාරයක් විය. ඒ විහාරයෙහි තිස්ස නම් සාමණේර කෙනනකුන් වහන්සේ වසනසේක. උන්වහන්සේ සිල්වත්සේක. ගුණවත්සේක, පත්පිළිවේතසරුසේක, අචාරසම්පන්නසේක, මහත් වූ සැදැහැඇතිසේක. ඒ සාමණෙරයන්වහන්සේ විහාරසන්තක වස්තු නො නැයී සඞඝයාවහන්සේට ප්රණයෝජන වූ මැනැවැයි සිතා එයින් කප්පියභාණ්ඩ වියදම් දක්වා සඞඝයා වහන්සේට මහදන් පැවැත්වූසේක. ඒ දෙනදානයන් ආද සහිත ව ඒ ඒ විහාරවලට ගොසින් ආරාධනා කොට කැඳවා ‍ගෙන ඇවිත් සැතැපෙන්ට සලස්වා වළඳන ගෙයි විසිතුරු වියන් බැඳ මලොලොඹු එන්පා තසක බොන පැන් පිලියෙල

816 සද්ධර්මාිලඞකාරය

කරවා දැහැටිදඬු ගෙන්වා තබා ඉඳිනා අසුන් පනවා හැදෙනා වහන්සේගේ පතුල් සෝධවා1 පිලිවෙළින් ඉන්ට සලස්වා උසෑසනැ කැඳ අවුළු වළඳවා දහවල් නොයෙක් සුපඛ්යුඤ්ජනයෙන්2 යුක්ත ආහාර වළඳවනසේක. මෙසේ නිරන්තරයෙන් සඞඝයාවහන්සේට සිවුපසයෙන් උපස්ථාන කොට මෑතභාගයෙහි ඒ දානමය කුසලයෙන් හා සඞඝයාවහන්සේ කෙරෙහි පැවැත්තා වූ චිත්තප්රීිතියෙන් එ ම විහාරසමිපයෙහි ශාඛාවිටසම්පන්න වූ මහත් නුගරුකෙකැ බුමාට‍ුදෙව ව3 උපන්සේක.

ඒ දිව්යරපුත්රනයාණන්ට පළමු නමින් තිස්සදිව්ය පුත්රුයා ය යි නම් විය. ඒ දිව්ය්පුත්රුයාණෝ මහත් වු ආනුභාව ඇතියහ. අපමණ වු පිරිවර ඇතියහ. ඒ දිව්ය්පුත්රුයාණන්ට පස්යොදුන් පමණ නැතැ දිව්යදමය වූ අන්නපාන ආදිය ගෙන දෙවතාවෝ අවසර නො හැර සිටිති ඒ ගෙනා අන්නපානයෙන් ම පිරිවර දෙවතාවන් හා ඒ දිව්ය පුත්රඅයාණන්ට ආහාරකෘත්යවය සැපයෙන්නේ4 ය ඉක්බිති එක්දවසෙකැ එ ම විහාරයෙහි වසන්නා වු භික්ෂූරන්වහන්සේ අතුරෙන් සැටදෙනකුන්වහන්සේ විහාරසමීපයෙහි ගම්වලැ සිඟා ඇවිද කිසිවකුත් නො ලැබ පාත්ර්ය සේධූ වන ම ඇරැගෙන පෙරළා විහාරයට ම වඩනාසේක. එකලැ ඒ තිස්සදිව්යවපුත්රූයාණෝ එපරිද්දෙන් ම වඩනා භික්ෂූකන්වහන්සේ දැක සිතන්නාහු පළමු මම විහාරසන්තක දෙයින් භික්ෂූෝන් වහන්සේට දන් දී මේ දෙවන ආත්මභාවයෙහි මෙබඳු දිව්යන සම්පත්තියක් ලදිමි. දැන් මම මා සන්තක දෙයික් භික්ෂූවන් වහන්සේට දන් දෙමි5 සිතා තමන්ගේ භාය්යා ද වන් කැඳවා එම්බා සොඳුර, තෙල භික්ෂූින්වහන්සේ වඩනා තපොලීලාවක් බලව යි කියා සංඝයාවහන්සේ දක්වා එම්බා සොඳුර, මේ සඞඝයාවහන්සේ නම් ලොකස්වාමි වු බුදුරජාණන්වහන්සේගේ ශ්රා්වකයන්වහන්සේ‍ ය, සිල්වත්සේක, ගුණවත්සේක, වත්පිළිවෙත් සරුසේක. සියල්ලවුන්ට ම වැඩක් වන්නා කැමැතිසේක.

මේ ඇමදෙනා වහන්සේ ම බුදුන්ගේ ශාසනය තම තමන් වහන්සේ ගේ ජිවිතයන්6 සේ රක්ෂාශ කරනසේක. රාගවෙෂ මොහාදි වූ කෙලෙස් නැ‍මැති සතුරන්ගේ දපි නැමැති හිස් සිඳීමට සැරැසි සිටි යොධභටයන් වැනිසේක. මෙසේ සඞඝයා වහන්සේට සැදෑයෙන් දුන්නා වූ දානයෙක් හෝ යම්කිසි පූජා සත්කාරයයෙක් ඇත් නම් ඒ සියල්ල ම මහත් විපාක දෙන්නේ ය. යම් කිසි කෙනෙක් මෛ‍ත්රිඒයෙන් ප්රොමසහිත ව මේ සඞඝයා

1. සෝදවා 2. සුපව්යෙඤ්ජනයෙන් 3. - දෙවතාව 4. සැපවෙන්නේ 5. දෙන්නම් 6. ජිවිතයක් - ජිවිතය

චුලගල්ල වර්ගසය 817

වහන්සේගේ මුහුණ පමණක් බැලුවාහු වි නම් උන්ගේ ඇසට කිසියම් රොගයෙක් දුකෙක් නොවන්නේ ම ය. මේ සඞඝයා වහන්සේ සාදරසිතින් භක්තිප්රෙුමසහිත ව සඳහන් කළ කෙනෙක් ඇත් නම් උපනුපන්ජාතියෙහි ඔවුන්ගේ සිතට ශොකයෙක් නොවන්නේ ය. එම්බා පින්වත,1 බුද්ධරත්නය, ධර්ම්රත්නය යන දෙරත්නය ඉක්බිති තුන් වැනි ව ලොකපූජිත වු තෙල සඞඝරත්නයට යම්හ2 අපගේ3 ශක්ති වූ පරිද්දෙන් ප්රරත්යනයදානයක් දි සත්කාර කරන්ට උව මැනැවැයි කීහ.

       “	ආගච්ඡන්තා ඉමෙ භද්දෙ, බුද්ධ සෙට්ඨස්ස සාවකා,

සිලවා වත්තසම්පන්නා, සබ්බසත්තහිතෙ රතා,

පාලෙන්ති ජිවිතංවෙතෙ, සම්මාසම්බුද්ධසාසනං, එතෙ සන්නදධයොධාව, කෙලසාරිසිපපාතනෙ.

යත්ථස දින්නං යත්ථ ධිට්ඨං, අනහතඵලදං සියා, යස්ස දස්සනමාගම්ම, වක්ඛු හොති නිරාමයං,

සම්භාවිතස්ස් විත්තස්ස, කොවි සො‍කො න විජ්ජති, හොතෙතං සඞඝරත්නං, තතියං ලොකපූජිතං, එහි තං පයිරාපාසාම, සක්කරොම යථාබලං” යී

මෙසේ ඒ දිව්යපපුත්රඉයාණන් කී වචනය අසා දිව්ය ස්ත්රිා කියන්නී ස්වාමීනි, සඞඝයරත්නය මෙසේ වු ගුණධර්මඉයකුත් ඇති කලැ ඒ සඞඝයරත්නය උදෙසා දුන්නා වූ දානය අනන්ත කාලයක් සසරැ සැප විඳීමට හෙතු වන කලැ තුමු තමන්ට සැප කැමැති කෙනෙක් දන් නො දෙද්ද, යහපත, දන් දෙම්හ යි. කීහ.

එසේ හෙයින් කියන ලදී :-

      “‍	දෙම දානානි හො ‘දානි, යත්ථ් දින්නං මහප්ඵලං,

තං භවිස්සති නො දානං, අත්ථාාය ච හිතාය ව” යී

මෙසේ කථා කොට ඔහු දෙදෙන භික්ෂූින්වහන්සේ සමීපයට එළැඹ පසඟ පිහිටුවා වැඳ සැටදෙනකුන් වහන්සේට ආරාධනා කොට කැඳවාගෙන තමන්4 වසන නුගරුක සමීපයෙහි පර්වආත යට අභිමුඛ ව නික්මුණාහ. එකලැ භික්ෂූවන්වහන්සේ උපාසක යෙනි, මේ පර්වඛතයෙහි මනුෂ්ය වාසයෙක් නැත. අප කැඳවා ගෙන කොයි යමු දැයි කීසේක. එකලැ ඒ දිව්ය පුත්ර යාණෝ ස්වාමීනි, අපගේ වාසස්ථානය මෙ තැනැ ය යි කියා කැඳවා

1. පින්වත්නි 2. සඞ්ඝරත්නය සම්භ. 3. සඞඝරත්නයට අපගේ 4. තමා

818 සද්ධම්ර්‍ාලඞකාරය

ගෙන ගොස් තමන්ගේ දිව්යපවිමානයෙහි ඉන්ට සලස්වා ඉම්බා සබඳිනි, දිව්ය මය වු අන්නපානාදිය නොපමා ව ගෙනෙව යි තමන්ගේ පිරිවර දෙවතාවන්ට විධාන කළහ. එකලැ ඒ දිව්ය පුත්රදයේ දිව්යහමය වූ නොයෙක් අන්නපානපූපාපූපවර්ගඅයන් ඇරැගෙන පස්යොදුන් පමණ තන්හි අවසර නො හැර ඇවිත් සිටගත්හ.

එකලැ රිටිගලැ වසන මහාසුමන නම් දිව්යතපුත්රියෙක් තමාගේ දෙව්පිරිස් හා සමඟ රාජායතනචෛත්ය ය වඳින්ට යම්හ යි මණිනාගදිවියිනට යනුයේ අතරමඟැ තිස්ස නම් දිව්යයපුත්රියාගේ පිරිවර දෙවතාවන් ගෙනෙන්නා වූ දිව්යහමය අන්න පානාදිය දැක මේ පඬුරු කවුරුන්ට ගෙන යන පඬුරෙක් දැයි විචාළේ ය. එකලැ ඒ දෙවතාවෝ මහානාගවිහරසමීපයෙහි වසන තිස්ස දිව්යුපුත්රචයාණන්ට ගෙන යන පඬුරු ය යි කීහ. එකල්හි මහාසුමන නම් දිව්යයපුත්රායා තමා එක් ව ගෙන යන උපකරණ ගෙන්වාගෙන තිස්ස දිව්යෙපුත්රසයාණන් සමීපයට ගොස් දෙදෙන ඔවුනොවුන් හා පිළි සඳරකථා කොට ඉක්බිති දෙදෙන ම එක් ව ගොස් භික්ෂූුසඞඝයා වැඳ මහදන් පවත්වා තම තමන්ගේ පිරිවර හා සමඟ එත්පස් ව හුන්හ.

එකලැ භික්ෂූාන්වහන්මසේ1 වළඳා ඉක්බිති ‍අනුමෙවුනි2 බණ වදාරා ඔවුන් දෙදෙනාගේ දිව්යසඓශ්චය්ය් පව දැක සඞඝස්ථවිරයන් වහනසේ තිස්සදිව්යිපුත්රශයාණන්ට3 ආමන්ත්රඞණය කොට තොප පූර්ව්ජන්මයෙහි කළ කුසල් කවරේ දැයි විචාරනසේක්. එම්බා දිව්ය්පුත්ර්යාණෙනි, තොපගේ මේ දිව්යදවිමනයෙහි හිත්තිපල සෙවෙති ආදි වූ සියල්ල ම සත්රුවනින් නිමියේ ය. දිව්යදමය ශායනාසනාදියෙන් සැරැහුණේ ය. මනහර වියනින් හා දිවසුවඳ මල්දම් ආදියෙන් ශොභමාන ය. නොයෙක් දිව්යලලඞකාර‍ෙයන් සැරැහුණා වූ දිව්යිස්ත්රීමන් හා දිව්යශපුත්රනයෝ නානාප්රෙකාර භෙරිතූය්ය්් භාණ්ඩයන් ගෙන සමහරෙක් බෙර ගසති. සමහරෙක් ගී කියති සමහරෙක් බෙර ගසති. සමහරෙක් ගී කියති. සමහරෙක් කාහළපිඹිති. සමහරෙක් නටති. සමහර දිව්ය්ඞගනාවෝ නොයෙක් වස්ත්රා ල‍ඞකාරයෙන් සැරැහී ලීලාවිලාස දක්වදක්වා සිටිති.

‍එසේ ම නො‍ෙයක් වස්ත්රා ලඞකාරයෙන් සැරැහි දිව්යතමය වූ රන්කොන් හා කුඩකොඩි සේසත් සෙන්කොල්පිල්කලඹ4 ආදි වූ දිව්යසලඞකාරයන්5 අල්වාගෙන සමහර දිව්යසපුත්රපයෝ තොප පිරිවරා දෙපසැ සිටිති. තෙපි දන් සියලු වස්ත්රාවලංකාරයෙන්

1. තෙරුන්වහන්සේ - (මුද්රිපත) 2. අනුමෙවෙනි 3. දිව්යතපුත්රෙයන්ට - (මුද්රිසත) 4. සේසත් කොල් පිල්කඩ 5. දිව්යවලංකාරයෙන්

චුලගල්ල වර්ග‍ය 819

සැරැගී සියලගින් නික්මෙන්නා වූ ශරීරාලොකයෙන්. දසදිගුන් බුබළුවා නහොමණ්ඩලයෙහි පැලැඹෙනා වූ මධ්ය හ්නසූය්ය්සත මණ්ඩලය සේ බබළන්නහු ය. තොප පූර්වෙජාතියෙහි කළ කවර කුසලයෙකින් තොප රක්ෂා් කළා වූ කවර ශීලානුභාවයෙකින් කවර ව්රහතසමාදානයෙකින් මේ දිව්යපඓශ්චය්ය් ශීය ලදු ද, ඒ හැම දැන් අසන්නා කැමැත්තෙමි. ඉඳුරා මට කියව යි වදාළසේක.

එසේ හෙයින් කියන ලදී :-

      “	විමානං තෙ මහා එතං, සබ්බං තං රතනාමයං,

සසනාසනසම්පන්නං , මාලාදාමාදිභූසිතං,

පඤ්චඞගිකානි තුරියානි, මග්ගහෙත්වාතන දෙවතා, වාදෙන්ති මධුරං ගිතං, ගායන්ති හදයඞගමං.

නච්චන්ති චතුරා එත්ථි, දෙවකඤ්ඤා මනොරමා, භාවභාවවිලාසෙහි, රමාපෙන්ති තව.1 සදා.

කුන්තච්ඡත්තපතාකායො, ගහෙත්වාව රතනාමයා, පරිවාරෙන්ති තං නිච්චං, දෙ‍ව‍සෙනා මනොරමා.

සබ්බාලඞකාරසමප‍ත්තො, වණ්ණවන්තො මහායසො, විරොවෙති දිසා සබ්බ, සුරියො ‘ ව නහමුග්ගතො.

කෙන තෙ පුඤ්ඤක‍ම්මෙන, සීලෙන ව වත්තෙ ව, උප්පජ්ජන්ති ඉමෙ භොගා, තං මෙ අක්ඛාහිපුච්ඡිතො” යී

මෙසේ විචාළ සඞඝයස්ථවිරයන් වහන්සේට තමන් පූර්වඡජාතියෙහි කළ කුසල් ප්රළකාශ කොට දක්වන්නා වු දිව්යාපුත්රනයාණෝ ස්වාමිනි, මම මීට පළමු ජාතියෙහි නාග නම් විහාරයෙහි 2 ශ්රතද්ධාසම්පන්න සාමණෙරයෙකිමි. ඒ විහාරයේ සෙනසුන් පරිකර නස්නා සේ දැක ඒ මිලයෙන් සඞඝයාවහන්සේට දන් දෙවිමි. එසේ දන් දෙන්නා වූ මම සාදරසිතින් භොජනසාලාවෙහි සුවඳ පිරිබඩ ගෙන උඩැ සුදුවියන්බඳවා ආසන පනවා නානාවර්ණම සුවඳමල් පුදා මල්දම් ආදියෙන් අලඞකාර කොට වටැ වැටපහන් ලවා උදාසන්හි ම නොයෙක් පුපාපූපවර්ගක හා සමඟ කැඳ අවුළුපත් වළඳවා දහවල් කැපසරුප්ලෙස මච්ඡමංසවිකෘති හා පඤ්චගොරසයෙන් යුක්ත වූ ආහාර වැළැඳවීම.

මෙසේ භික්ෂූ න්වහන්සේට එකල්හි උපස්ථාන කරන්නා වූ මම බොහෝ කාලයක් ගිය කලැ එයින් චුත ව එ මහා කුශලානු භාවයෙන් මහත් දිව්යා නුභාව අති ව මෙ ම සිත්කලු වූ සත් 1. තුවං 2. නාගස නම් විහාරයෙහි - (මුද්රිවත)

820 සද්ධර්මාලලඞකාරය

රුවනින් විසිතරු දිව්ය විමානයෙහි උපන්මි.1 එකල්හි ශ්රදද්ධාවන්තයන් දුන් අනුන් සන්තක දෙයධර්මරය නො නසිව යි සිතා සිත් පහදවා ගෙන දන් දෙවු පමණෙකින් මෙසේ වූ දිව්යර ඓශ්චය්ය් ය යක් ලදිමි. තම තමා සන්තක දෙයින් දන් දුන්නවුන් ලබන්නා වු විපාකවිශෙෂය කවර නම් කෙනෙක් කියා නිමවද්ද, එසේ හෙයින් ස්වාමිනි, ලොකයෙහි සියලු අභිමතාර්ථ සාධා2 දෙන්ට දානය හා සමාන අතින් උත්තරරිතර වස්තුවෙක් නැත. සියලු දිව්යථමනුෂ්ය සම්පත් හා නිර්වාඋණසම්පත්තිය දානයෙන් ම සිද්ධ වන්නේ ය යි කී හ. එසේ හෙයින් කියන ලදි :-

      “	අහං භන්තෙ අතිතස්මං, විහාරෙ නාගසව්හයෙ,

අහොසිං සමණු‍ද්දෙසො, සද්ධාසීලගුණාකරො.

සෙනාසනපරික්ඛරං, නස්සමානමුදික්ඛිය, තෙන මුලෙන භික්ඛුනං, මහාදානමදාසහං

බන්ධිුත්වාංන විතානානි, පඤ්ඤාපෙත්වාවන අසනෙ, පුජෙත්වා‍ ‘ නෙකපුප්ඵානි, උජ්ජාලෙත්වා පදීපියං.

මධුසක්ඛරගුළොපෙතබජ්ජභො‍ජ්ජෙහි සංයුතං, නානාවිදාහි යාගුහි, භික්ඛුසඞඝමුපට්ඨහිං.

සමච්ඡමංසවිකතිං, උපෙතං ගොරයෙන ච, මධුර‍න්තෙන ත‍ප්පෙසිං, භික්ඛවො යාවදත්ථතකං,

උපට්ඨග‍ත්තො භික්ඛුන, එව‍මෙවං තදා අහං, බහූති වස්සුපගාති, බෙපෙත්වාංන තතො වුතො.

එත්ථා හං රුචිරෙ දෙවවිමානෙ රතනාමයෙ, ජාතොසිං තෙන කම්මෙන, දෙවො හුත්වාන මහිද්ධිකො.

පරසන්තකෙන දින්නස්ස, දානස්ස ඵලමිදිසං, කිදියංනු ඵලං හොති, සකසන්නකතො අහො.

නත්ථිං දානසමො භන්තෙ, ලොකෙ සබ්බත්ථහදායකො, දෙති සො භවසම්පත්ති, තථා ලොකුත්තරං සුඛං” යී

මෙසේ ඒ දිව්ය්පුත්රෙයාණන් තමන් පූර්වංජාතියෙහි කළ කුශලය ප්රපකාශ කොට දැක්වූ කල්හි සඞඝස්ථවිරයන්වහන්සේ ඒ දිව්යතපුත්රදයාණන්ට ආමන්ත්රිණය කොට විචාරනසේක් එම්බා 1. උපන්නෙමි 2. සාදා

චුලගල්ල වර්ගපය 821

දිව්ය්පුත්රමයාණෙනි දැන් තොප ලද්දා වූ මේ දිව්යාඓශ්චය්ය්මන් දැක පූර්වතජාතියෙහි කළ කුසලයන් විචාරා නියම දත් හෙයින් මා සිතට මහත් වූ ප්රිේති උපන. අනිකුත් මා විසින් විචාරන දෙයෙක් ඇත. මේ ආශ්චය්ය්ව වත් වූ දිව්යාසම්පත්තිය තෙපි කෙතෙක් කල් විඳු දැයි විචාළසේක. එකලැ දිව්යචපුත්රපයාණෝ ස්වාමිනි, මේ ආකාශයෙහි කෙළවර යම් සේ නො පෙනේ ද, එපරිද්දෙන් මාගේ කුසලයෙහි කෙළවරක් දැක්ක නො හෙමි ලොවුතුරා බුදුන් හැරැ ස්වර්ග් මතර්යල පාතාල ය යි යන තුන් ලොවැ මාගේ කුශලයෙහි කෙළවරක් දැක්ක හෙන කෙනෙක් ඇද්ද, මාගේ කුසලයෙහි කෙළවරක් දකිතොත් ලොවුතුරා බුදුන් මිස කවුරු දැක්ක ‍ෙහද්දැයි කීහ.

එ‍සේ හෙයින් කියන ලදී :-

       “යථා ‘කොසො අන්නතො සො, යස්ස අන්තං න දිස්සති,

එවං මේ පුඤ්ඤකම්මස්ස, අන්තො නො දිස්සතො මයා.

ලොකනාථං ඨපෙත්වාමන, කො නු අඤ්ඤො ජගත්තයෙ, ඤාතුං මේ චරිමං කොටිං, තං හොති ජිනගොචරං” යී.

මෙසේ දිව්යරපුත්රනයාණන් කි වචනය අසා භික්ෂූයන්වහනසේ සතුටටු එ තැන් පටන් ගම්නියම්ගම් රාජධානි ආදියෙහි සැරිසරා ඇවිදිමින් දුටුදුටු මනුෂ්යනයන්ට ඒ දිව්යගපුත්රායාණන්ගේ දිව්යරසම්පත්තිය වර්ණ නා කොට කියා බොහෝ දෙනා දානාදි වූ කුශලධර්මමයෙහි යොදා වදාළසේක. එබැවින් මෙසේ මහත් වු ආනුභාව ඇත්තා වු දානය දැහැමෙන් ලද්දා වු අනුන් සන්තක වස්තුවෙන් හෝ එසේ දැහැමෙන් ලද්දා වූ තමා සන්තක වස්තුවෙන් හෝ ප්රිතය වචනයෙන් අනුන් සමාදන් කරවා හෝ දිය යුත්තේ ය.

කියන ලදුයේ මැයි :-

       “	ධම්මෙන ලද්ධං පරසන්තකං වා, තථෙව

ලද්ධං සකසන්තකං වා, සමාදපෙත්වා්න පරමපි තෙන, දදෙය්යය දානං පඬුරානුභාවං” යී.

මේ මෙහි දෙවන තිස්සසාමණෙර වස්තු ය. ________

822 සද්ධර්මා ලංකාරය

99 ගොළඋපාසකවස්තුව

තව ද මෙහි තුන් වන ගෝළ උපාසකවස්තුව නම් කවරැ යත්? එහි පිළිවෙළ කථාව මෙසේ දතයුතු. කෙසේ ද යත්?

මෙ ම ලඞකාද්වීපයෙහි රුහුණුජනපදයෙහි ගොළුමුහුද සමීපයෙහි ගොළුගම ය යි ප්ර සිද්ධ වූ මහගමෙක් විය. එහි වසන උපාසකයක්1 හට මඳක් මිටි හෙයින් ගම්වැස්සෝ ගෝළයා ය යි කියති. ඒ උපාසකයෝ ශ්රිද්ධාවන්තයහ. බුදුසස්නෙහි ඉතා ප්රයසන්නයහ. දානපති ව දන් දෙති. එක්දවරසකැ බුද්ධපූජාවට මුහුද අසැ ඇවිද මල් කඩති. එකලැ පුවඟු දිවයිනැ සිට සඟ දොළොස් දෙනකුන්වහන්සේ මුහුදුපිටැ ආකාශයෙහි ඇවිත් එක් රුකක්මුලැ සිට සිවුරු ගටගන්වන2 සේක

ඒ උපාසකයා භික්ෂූ න්වහන්සේ  දැක පහන්සිත් ඇති ව සමීපයට ‍එළැඹ පසඟ පිහිටුවා වැඳ ස්වාමිනි, මේ ගමැ අසවල් විථියෙහි සිඟන්ට පාසු ය යි කියා තුමු පළමුකොට තමාගේ ගෙට ගොසින් ඇ‍මදෙනාවහන්සේථට ආසන පනවා ලදපස්මල් ඉස දෙපසැ පූර්ණ්ඝට තබවා3 වටැ වැටපහන් ලවා පියවිලි අතුට පෙරමඟ බලා සිට භික්ෂූරන්වහන්සේ තමාගේ දොරට පැමිණි කල්හි සඞඝයාවහන්සේ වැඳ පාත්ර්ය ගෙන ඉන්ට සලස්වා උතුම් වූ නොයෙක් වර්ගියෙහි අවුළු හා නොයෙක් සුපව්යණඥ්ජන යෙන් යුක්ත වූ ආහාර වළඳවා ඉක්බිති භික්ෂූහන්වහන්සේ4 සමීපයෙහි එකත්පස් ව හිඳ ස්වාමිනි, ගැත්තවුට අනුග්ර්හ කොට නිරන්තරයෙන් මාගෙන් ම අහර පිළිගත මැනැවැයි ආරාධනා කෙළේ ය.

භික්ෂූරන්වහන්සේ ආරාධනා නොගිවිසිනාසේක. ඉක්බිති උපාසකයා ස්වාමිනි, ම‍ාගෙන් ලහබත් අටක් දෙමි. මට කරුණා කළ මැනැවැයි ආරාධනා කෙළේ ය. භික්ෂූධන්වහන්සේ එසේ වි නම් සමීපවිහාරයෙහි භික්ෂූනන්ට දෙව යි වදාළසේක. එකලැ උපාසකයා ස්වාමිනි, නුඹවහන්සේ5 නිරන්තරයෙන් වැඩ ඉන්නා තැනැ භික්ෂූහන්වහන්සේට ම දන් දෙන්නා කැමැත්තෙමි කී කල්හි මුවෙන් නොබැනිමෙන් ඉවසුසේක. ගෝළඋපාසකයා ආරාධනා ඉවසූ බව දැන තමන්ගේ නමින් ලහ කප්වා6 භික්ෂූළන්වහන්සේ අතට දුන්නේ ය. භික්ෂූ්න්වහන්සේ ඒලහ ගෙන පුවඟුදිවයිනට ගොස් පැවිදිපන්තීන් භික්ෂූ්න්වහන්සේට පමුණුවා අටදෙනකුන්වහන්සේ නිරන්තරයෙන් එනසේක.

1. උපාසකයෙක් 2. ගවවටුගන්වන - (මුද්රිදත) 3. තබ්බවා 4. ඉක්බිති ඒ ගෝළ ‍නම් උපාසකයා භික්ෂූන් වහන්සේ 5. - වහන්සේලා 6. කප්පවා

චුලගල්ල වර්ගනය 823

ඉක්බිති එක්දසෙකැ ගෝළඋපාසකයෝ තමන් භාය්යා ව කැඳවා ‍එම්බා සොඳුර ආය්ය්ති යන්වහන්සේ වැඩි කලැ අප්ර.මාද ව දන් ‍ෙදව යි විධාන කෙට කිසි කටයුත්තක් නිසා අන් ගමකට ගියහ. ඉක්බිති උන්ගේ භාය්යා ව දවෝ ගෝලඋපාසකයන්ගේ වචනය අසා භික්ෂූහන්වහන්සේ ආකල්හි දන් පිළියෙ‍ළ කොට වළඳවා පසඟ පිහිටුවා වැඳ එකත්පස් ව සිට ස්වාමිනි, ඇමදෙනා වහන්සේ නිරන්තරයෙන් වසන්නේ කොයි දැයි විචාළහ. එ බස් අසා භික්ෂූහන්වහන්සේ කිසිවකුත් නො කියා ම පලා ගොසින් එ තැන් පටන් අප වසන තැන් විචාරති. මුන්ට මින් ප්රියෝජන කිම් දැයි කියා නැවැත නොවැඩිසේක.

දෙවන දවස් ගෝළඋපාසකයෝ අය්ය්කි යන්වහන්සේ කුමක් පිණිස නොවැඩි‍සේක් දැයි භාය්යාර්ි වන් අතින් විචාළහ. එකල්හි ඌ තමන් විචාළ සැලැස්ම කියා මා කීයේ මෙතෙක් ම ය, ඒ වචනය නිසා නොවැඩිය යි සිතමි කීහ. ගෝළ උපාසකයෝ එ පවත් අසා තමන්ගේ භාය්යා, යාවන්ට බැණ දොඩා සොකයෙන් වෙහෙයි දැන් මෑ නිසා මාගේ ආය්ය්යා යන්වහන්සේ දැක වැඳ පුදා දනක් දිගන්ටත් නැතැයි නොයෙක් විලාප කියා හඬමින් දවස් යවති. භික්ෂූින්වහන්සේ ඒ කාරණය දැන ඒ උපාසකයා හට අනුග්රසහ පිණිස දවස් පතා ලභ ගෙන ගෝළඋපාසකයන් ගේ ම ගෙට වැඩිසේක. ඒ තැන් පටන් ඒ භාය්යා ග වන් හා ගෝළ උපාසකයෝ දන් දෙන්නාහු බොහෝ කාලයක් ගියකලැ මෑතභාගයෙහි තමන්ගේ ගෙයි වත්තු නිමාගිය හෙයින් නැව් නැඟී ගොසින් වෙළඳාම් කොට ගෙන ඇවිත් දන් දෙමි සිතා භාය්යා් වන් කැදවා ආය්ය්ම් යන්වහන්සේට දෙන දන් අඩු නො කොට දෙව යි දන් විධාන කොට වෙළඳුන් හා එක් ව නැවු නැඟී නික්මුණාහ.

ඒ නැව සත්දවසක් සැප‍ සේ ගොස් මුහුඳුමැදැ මහුසුළං පැහැර නැව දියෙහි ගිලිණ. එහි සියලු මනුෂ්යසයෝ ම මස්කැසුප් ආදීන්ට ගොදුරු වූහ. ඒ ගෝළ නම් උපාසකයා විවරඛ මුහුඳු පීනා පසුබට වූ වීය්ය්යෝ ඇති ව පීනාගත නො හී දියෙහි ගිලෙන්නට වන. ඒ ක්ෂබණයෙහි පවඟුදිවයිනැ සඞඝ ස්ථවිරයන්වහන්සේ දිවසින් සමුද්රනය බලනසේක් ගෝළඋපාසකයන් දියෙහි ගිලෙන්නා දැක භික්ෂුථන් වහන්සේට ආමන්ත්රබණය කොට එම්බා, තමන් ඇමගේ උපාසකයෝ දියෙහි ගිලෙති; රැක ගන්ව යි කියා රහත්සාමණෙරකෙනකුන් වහන්සේට භාර ‍කළසේක. ඒ සාමණෙරයන්වහන්සේ ඍද්ධිවේගයෙන් එ තන්හි ගොස් ගෝළ උපාසකයන් ගෙනවුත් පුවගුදිවයිනැ භොජනශාලාවේ ඉන්ට සැලැස්වූසේක.

824 සද්ධර්මා ලඞකාරය

බොහෝ සේ ශක්රරදෙවෙන්ර්ජනශයෝ පුවගුවදිවයිනට ඇවිත් භික්ෂු න් වහන්සේ වඳති. ඒ භික්ෂූදන්වහන්සේ සමීපයෙහි බණත් අසති. ඒ දවස් ශක්රසදෙවෙන්ද්රනයෝ තමන්ගේ දෙකෙළපනස්ලක්ෂකයක් දෙවඟනන් හා සුවිකෙළලක්ෂ්යක් පමණ දිව්යේනාටකයන් ඇතුළු ව මහත් වූ දිවසෙනඟ පිරිවරා තව්තිසාභවනයෙන් ඇවිත් භික්ෂූ න්වහන්සේට පූජා කොට පසඟ පිහිටුවා වැඳ පිළිසඳරකථා කෙරෙමින් එකත්පස් ව උන්හ. මෙසේ ශක්රසදෙවෙන්ර් පියන් මහත් වූ දිවදෙනඟ පිරිවරා සර්වාසභරණයේන සැරැහි තමන්ගේ ශරිරාලොකයෙන් දශදිශාන්තරය1 එකාලොක කොට බබුළුවා එන්නා දැක ගෝළඋපාසකයෝ භයින් ගෙට වැද‍ ගෙයි දොර වසාගෙන සිටියා හ.

එකලැ සමාණෙරයන්වහන්සේට මහරජ, ගෝළ උපාසකයන් පළමු දුටු දැයි විචාළ‍සේක. සක්දෙව්රජ්ජුරුවෝ පළමු නුදුටුම්හ යි කීහ. ඉදින් මහරජ, දක්නා කැමැත්තා නම් ඒ උපාසකයෝ මෙතැනැ ම ය යි කියා සක්දෙව්රජ්ජුරුවන්ගේ මෙහෙවරින් ගොළඋපාසකයන් කැඳවාගෙන ඇවිත් සක්දෙව් රජ්ජුරුවන් දැක්වූසේක. ඉක්බිති සක්දෙව්ජේජුරුවෝ ගෝළ උපාසාකයන් හා සමඟ පිළිසදැරකථා කොට එම්බා ගෝළ උපාසකයෙනි , තොප දන් පින් කෙරෙති යි යන කීර්‍ා නි ඝෙෂාව සියලු දෙව්ලොවැ එකහෙලා පැතිර ගියේ වේ දැයි කියා නැවැත කියන්නාහු :-

      “	ඉමං දානවිධිං  ගොළ, දසපාරමිධම්මතො,

පඨමං කත්වායන සමහට්ඨං, මුනිනා ලොකසාමින.

දායකා ජසු දෙවෙසු, උප්පජ්ජන්ති මහායසා, අනෙකයතමුක්ඛෙධෙ, පාසාදෙ රතනාමෙය.

නෙකදෙවච්ඡාරාකිණණෙ, උය්යාෙනපතිමණ්ඩිතෙ, දායකා ගොළ සග්ගෙසු, තාවතිංසෙ මනොරමෙ.

සක්කත්තම්පි ච කාරෙන්ති, අබු‍ද්දෙන අවාවියං, 2 ලහන්ති දානපතිනො, වක්කවත්තිසිරිම්පි ච.

සත්තරතනසම්පන්තං, චතුදීපස්ස ඉස්සරං, පදෙසරජ්ජං විපුලං, ගොළ කුබ්බන්ති දායකා, ධම්මායොකනරින්දොං ‘ච, තෙජව‍ත්තො මහායසා”

යනාදීන් එම්බා ගෝළයෙනි, දන් දිම නම් ලොකස්වාමි වූ බුදුරජාණන්වහන්සේ විසින් දසපාරමිතාවෙන් පළමුකොට 1. දසදිගන්තරය 2. අබුද්දෙනපි ආවියං.

චූලගල්ල වර්ගරය 825

පිරූ පාරමිතාව ය. දන් දුන්නාහු සදිව්යයලොකයෙහි වෙන වෙන ම දිවසත්රුවිනින් විසිතුරු වු වහසල් පවුරුපදනමින් හොබනා වූ උද්යා්නවිමානපුෂ්කරිණ්යා්දින් ප්රඋතිමණ්ඩිත වූ නොයෙක් යොදුන් සියගණන් උස ඇති දිව්යිවිමානවලැ එසේ ම නොයෙක් සියදහස් ගණන් උස ඇති දිව්යමවිමාන වල එසේ ම නොයෙක් සියදහස් ගණන් දෙවඟනන් හා අපමණ දිවසෙනඟ පිරිවරා නිත්ය සන්තොෂයෙන් පින පිනා දවසැපත් විඳිනාහු ම ය. තවද දන්පින් කළාහු වටින් සතිස්ලක්ෂ්දසදහස්තුන්සිය පනස්යොදුන් පමණ ඇති වක්රයවාටපර්වකතයෙහි බාහිරාන්තය දක්වා අතුරු නො හැර විචිත්රා කාරයෙන් ගැවාසී සිටගත් කනකරජතමාණික්ය්මයවිමානමාලානේ සමලඞකෘත වු තව්තිසා ‍දිව්යිලොකයෙහි ශක්රමදෙවෙන්ර් ගැ ව ඉපද දිව්යලමය උයන් පොකුණු ගලතලකල්පවෘක්ෂ් වහසල් පවුරුපදනමින් හා දහසක් සත්රුවන්දොරටුවෙන් සැදුම්ලත් වෛජයන්ත නම් මහපායෙන් මුඳුන් පැමිණියා වූ ශක්රුභවනයෙන් වෙසෙමින් දෙදෙව්ලොවැ දිව්යනසෙනාව පිරිවරා සතරවරම්මහරජුන් හා අටවිසියක් සෙනෙවියන් විසින් ගන්නා ලද ආරක්ෂා ඇති ව දෙකෙළපනස් ‍ලක්ෂ්යක් පමණ දෙවඟනන් හා සමඟ සූවිසිකෙළලක්ෂියක් දිව්යටනාටකයන්ගේ නාත්යකගීතවාද්යපයෙන් පිනපිනා මෙ‍සේ වෙන වෙන වර්ණවනා කරත් බුදු නො ව කියා නිමවා ගත නොහැකි අප්රනමෙය දිවසැපත් විඳිමින් දිව්ය්රාජ්යතය ද කරන්නාහු ම ය.

තවද දායකයෝ දෙදහසක් පමණ කොදිව්1 පිරිවරා මෙර සතරමුණැ පිහිටි සතරමහාද්වීපයට නායක ව සප්තරත්නයෙන් හෙබියා වූ චක්රහවර්තිසම්පත්තියත් ලබන්නාහු ම යත තවද දායකයෝ ධර්මාපශොකරජහු මෙන් මහත් වු යශෙ‍ස්තෙජසින් යුක්ත අඥචක්රතවර්තිති ව ප්රිදෙශරාජ්යමයන් කරන්නාහු ම යත තවද දායකයෝ දැසිදස් ගවමහිෂාදීන් හා ඇත් අස් රථපතින් සඞඝ්යාහත සෙනාසමෘද්ධීන් අනුන ව ඒ ඒ කුසලානුරූප අවයව නිධානවශයෙන් දවස් පතා පවත්වන ලද අපමණ ධනසම්පත් ඇති ක්ෂුත්රිනය බ්රායහ්මණවෛශ්යා‍ දි වු ඒ ඒ වශයෙහි මහාසාර වත් ව උපදනාහු ම ය. තවද දායකයෝ පසේබුදුබව ය, අගසවුබව ය, මහසවුබව ය යන උත්තමභාවයට පැමිණ අග්රය වූ ලොකොත්තරසැපත් ලබන්නාහු ම ය. අප බුදුහු බාහිර වස්තු තබා ඇස ඉස් මස් ලෙහෙ ආදි වූ ආධ්යා්ත්මිකවස්තු දන් දි බුදුබවට පැමිණ දිව්යබ බ්රලහ්ම නාග සුපර්ණහ යක්ෂ රාක්ෂාය මනුෂ්යද අග්රටශ්රාාවක මහාශ්රාරවක ප්ර‍ත්යෙලකබුද්ධ ආදි වූ හැමදෙනා හට උතුම් ව අග්රෂප්රාාප්ත වූ සේක.

1. කෙදෙව්

826 සද්ධර්මාවලඞකාරය

එබැවින් දානය නම් ඇමදවස් ම සාදර ව දිය යුත් තේ ය. එම්බා යහළු, දානයෙහි මෙසේ උතුම් විපාක ඇතිබව දන්නා ‍තොප වැනි ශ්ර‍ද්ධාවන්තයන් විසින් යහපත නපුර ස්වල්පය ය යි නො සිතා සැපැයෙන1 පමණක් ම දියයුත්තේ ය. කර්ම ඵල අදහා සාදරසිතින් දුන්නා වු දානය ස්වල්ප වී නමුත් පර‍ලොවැ උපමා නොකට 2 හැකි අප්රසමෙය වූ විපාක දෙන්නේ ම ය යි දැන් නුවණැති සත්පුරුෂයන් විසින් දන්පින් නම් කළමනා දෙයෙක් ම ය යි මෙසේ දානය නම් පහාඵල මහානිසංස වන බව දක්වා නැවැත කෙළෙඹිපුත්රමයාහට ප්රදශංසා කරන්නාහු3 :-

       “	තව දානමයා ඝොසා, පත්ථ‍රිත්වාන සදෙවකෙ.

දෙවජිව්හග්ගරඞගම්හි, නිච්චං නච්චති4 මණ්ඩිතා.

දත්වාව දානවරං ගොළ5 සීලවන්තෙ බහුස්සුතෙ, අනින්දිහතො දෙවවලොකමාගච්ඡ මම සනතිකං.”

යනාදින් එම්බා ගෝළයෙනි, තොපගේ දානප්ර”බන්ධතය නිසා උපන්නා වූ කීර්තදතිඝොෂාව මිනිස්ලොවැ පැතිර උතුරුවාගෙන දෙව්ලොව දක්වා නැගි නාටිකාස්වරූපයේන සැරැහී දෙවියන්ගේ ජිග්වාග්රු නැමැති රඟමඩලෙහි අනවරතයේන නටා බස්නී ය. එබැවින් ගෝළයෙනි, සිල්වත් වූ බහුශ්රැනත භික්ෂූේන්වහන්සේ උදෙසා උතුම් වූ ප්රරත්යසයදානයත් දන් දී සියල්ලවුන්ගේ ප්රෂශංසා ලැබ දෙව්ලොවැ මා සමීපයට නොපමා ව පලා එව යි කීහ. මෙසේ සක්දෙව්රජ්ජුරුවෝ ගෝළඋපාසකයන්ට අවවාද කොට සාමණෙරයන්වහන්සේ කරා එළැඹ කුමක් පිණිස මේ උපාසකයෝ මෙ තනට අවු දැයි විචාළහ. සාමනේරයන්වහන්සේ මහරජ, මේ උපාසකයා නැවු නැඟි දියෙහි ගිලෙන්නා දැක මම ගොසින් කැඳවාගෙන ආමි සියල්ල ම කීසේක. එ පවත් අසා සක්දෙව්රජ්ජුරුවෝ විශ්වකර්ම යා කැඳවා එම්බා දරුව, ගොසින් මුන්ගේ නැව පළමු පරිද්දෙන් තර කොට සත්රුවන් නැවින් මුන් කැඳවාගෙන ගොසින් නොපමා ව උන්ගේ ගෙ දොර ඇරැලා ලව යි කීහ.

ඒ බස් අසා විශ්වකර්මැයා දියෙහි ගිලුණා වූ උන්ගේ නැව තමාගේ ආනුභාව‍යෙන් දියෙන් ගොඩැ නගා සත්රුවනින් පුරා ‍ගෝළඋපාසයන් නැවට නංවා එ දවස් උන්ගේ ගොදාර ඇරැලා තමන්ගේ දෙව්ලොනවට ම ගියහ. ගෝල උපාසකයෝ සත්රුවනින් පිරුණු ගෙයි වෙසෙමින් දන් දෙමින්

1. සැපවෙන 2. නොකොට 3. කරන්නා වූ සක්ර.දෙවෙන්ර්2වනයෝ 4. නවන්තහි 5. සම්ම - (රස)

චුලගල්ල වර්ගනය 827

බොහෝ කුශලසම්භාරයන් රැස් කොට ගෙන දෙව්ලොවැ උපන්හ. ඒ දැකැ මහාජනයෝ බොහෝ කුසල් කොට දෙව්ලොවැ උපන්හ.

මෙසේ දානය නම් දෙව්ලොවට නැගෙන හිණිපෙති හා සමාන ය. මනොඥ වූ උතුම් දිව්යදයානයක් හා සමාන ය. දානය නම් දෙව්ලොවට යන රජමහවතක් හා සමාන ය. එසේ හෙයින් පින්වත් සත්ත්ව යෙනි, නිරන්තරයෙන් දන්පින් කොට දෙව්ලොවට ගොස් උතුම් දිව්යෙසම්පත් විඳින්ට උත්සාහ කළ මැනැවි.

කියන ලදුයේ මැයි :-

     “	එවං දානං සග්ගසොපානමග්ගං

දිබ්බං යානං භුසිතං චාරුමග්ගං, තස්මා හොතෙනා දෙථ දානනි නිච්චං ගනත්වාහ සග්ගං භුඤ්ජ ථස්සා රමග්ගං” යී.