සමන්තකූට වර්ණනා - ii
සමන්තකූට වණනනා
නමො තස්ස භගව‍තො අරහතො සම්මා සම්බුද්ධස්ස.
1. සතතවිතත කිතතිං ධසතකන්දුපාපදපපං කිභවහිතවිධානං සබ්බලොකෙකකෙතුං, අමිතමතිමනගඝං සනතිදං මෙරුසාරං සුගතමහමුදාරං රූපසාරං නමාමි.
2. හතදුරිතතුසාරං මොහපඞ්කාපතාපං මනකමල විකාසං ජනතුනං සෙසකානං, කුමතිකුමුදනාසං බුදධපුබ්බාචලගගා උදිතමහමුදාරං ධම්මභානුං නමාමි.
3. සකලවිමලසීලං ධුතපාපාරිජාලං සුරනරමහනියං පාහුනෙය්යාරහුනෙය්යංක, උජුපථ පටිපනනං පුඤඤඛෙතතං ජනානං ගණමහමභිව‍පෙන්දත සාරදං සාදරෙන.
4. ඉති කළිත පණාමා හතත්ව සබ්බෙ පස‍ෙගග සුගතවිමල පාදම්භාජසම්පාත පුතං, සුමනසිඛරිරාජං වණණයිසසං සුරානං වසති මතුලමෙතං සාධුජනතු සුණතතු
5. සවණා ලපනා වේව සතියා වාපි වන්දුනා, යසස සම්මා සුඛි හොති නිබ්බාණඤ්චාධිගච්ඡති.
2 සමනතකූට වණණනා
6. තස්මා සපපුරිසෙහෙ’දං ස‍්ෙත්‍ ාෙනතභි තිසම්පදං, සවණියං භි සාධභි අවික්ඛිතෙනත චෙතසා.
7. යො ලොකතිලකො නාථො පුරෙත්වාඡ දස පාරමි, ජාතොසි තුසිතෙ කායෙ සනතුසිතො’ති විස්සුතො.
8. ආරාධිතො සුරාදිහි කාලො මාරිස තෙ අයං, තිණෙණා තාරයිමං ලොකං බහු අපපරජකඛකා
9. එතදත්ථාලය තෙ විර පුරිතා දස පාරමි. බාහුං පිතුසස පු‍ෙතතා’ව ලොකො අලම්බතෙ තුවං
10. තෙසං තං වචනං සුත්වාප මහාසතෙතා මහාමතී, විලොකනෙ විලොකෙත්වාං පඤ්චාමල විලොචනො
11. ජම්බුදිපගගකමලෙ කණණිකා’ව මනොරමා, පුරි කපිළවත්ථු්’සි විසාණා’ච සුධාසිනං
12. සිඞ්ගීනිකඛමයාභාස තුඬ්ගසිඬ්ගසමඬ්ගිතා, මණිසීහපඤ්ජ රාකිණ්ණ පාසාදා යත්ථසව භසරෙ.
13. සඝනෙ ගගනෙ නිච්චං සතෙරතසතානි’ව, අනිලෙරිතප‍ෙජජාත සොණ්ණකෙතු අහු යහිං
14. ජනානං නීලනෙතෙනභි වදනෙහි තු යා පුරි, මධුපාලිසමොනදධ කඤජිනි සිරිමා‍වහෙ.
15. රඩ්ගතුඬ්ගතුර‍ඬේගහි ගජ්ජිතෙහි ච යා පුරි, සඝොසුතතුඬ්ගකලෙලාල ලොලසාගරසන්තිභා.
16. අවහාමානා ‘ව දෙවානං පුරලඛ්යාක භුජා ඉව. මන්දුනිලෙරිතා තුඬ්ග නානාරාගදධජා යහිං.
17. නානාවෙසධරා යසමිං නානාභුසණ භුසිතා, නානාසම්පතතිසංයුතතා නානාවිජ්ජාසු පාරගා.
සමන්තකූට වණ්ණනා 3
18. නවසොබබත උද්දාමා රුපෙන ව මනොහරා, සච්චෙසු නිරතා නිච්චං අනකකුට්ඨකුලා සියුං
19. නිච්චං කීළා විදදධාහි නරනාරිහි සෙවිතා. යා පුරී සාධුරුපා’සි මධුරාලාපිනිහි ච.
20. තස්මිං සද්ධාදයොපෙත ඔකකාකකුලකෙතුකො, සුදෙධදනවහයො ආසි විසසුතො භුවනතතයේ.
21. යසසඞ්ගිකමලෙ සබ්බ භුභුජානං මහිතලෙ, කිරිටමණිභිඬ්ගාලි කිළනති’ව නිරන්තරං.
22. යස්ස පත්ථඞටතෙජෙන පුරනෙතාපි දිවාකරො, වහතිව’මබ්රෙ ලීලං ඔසධිපතිනො දිවා.
23. යසස දානපපවාහො තු නානායාචක ජන්තුනං, ම‍නොදධිසු වෙල‍ෙනතතිකකමනෙතාව සන්තතං
24. මතියාසුරමන්තිව ධනෙන ධනදෙ විය, රුපෙන කුසුමෙසු’ව යො ජුම්හති මහිතලෙ
25. තසසාහිසිතතා ර‍ෙජජන මහාමායාති විස්සුතා, චන්දි කා විය වන්දාස්ස ගිරිර‍ාජව කපිලිනො.
26. ලක්ඛි’ව වාසුදෙවස්ස සීතා’ව රාමරාජිනො, මහෙසිස වරාරොහා සුන්දවරී සුන්දලරාධරා.
27. තස්සා කුච්ඡිකරණ්ඩමහි අනගඝරත්නං විය, බත්තිංසාහි නිමිත්තෙහි විම්හාපෙනෙතා සදෙවකං
28. සිතම්බුජකරො සනෙතා සිතෙභච්ඡාපකො විය, කත්වාං පදකඛිණං මාතු පටිසන්ධි මගණ්හි සො.
29. දසෙකාදසමාසෙන ත‍තෙසසවං ආසි වෙතනා. පසසිතුං සකඤතීනං ගන්ත්වාතන නගරං තදා.
4 සමන්තකූට වණ්ණනා
30. නිවෙදෙත්ව තමත්ථංව සා ර‍ෙඤ‍ඤ ෙතන සුසජ්ජිතෙ, සපරිච්ඡාදා තදා ගෛග ගච්චන්ති අන්තරාපථෙ.
31. දෙවතානාං මනොනන්දවකර නන්ද න සන්තිභං, දිසවාන ලුම්බිනිං නාම උය්යා‍නං මනතන්දනනං
32. තස්මිං කිළිතුමුස්සාහා පවිසිත්වාංන තං වනං, කීළනති උපගනත්වාකන මඬ්ගලං සාලපාදපං.
33. විලොල පලලවාකිණණං සුඵුල්ලකුසුමොනතං. ගහෙත්වාා සාලසාඛාං සා සුරත්තකර පල්ලවා.
34. දෙවෙහි ගභිතා’රක්ඛා මහමානෙ සදෙවකෙ, ජනෙසි තනයං මායා තත්රභටඨා ලොකලොචනං.
35. බ්ර හමානො ලොකපාලා ච මනුසසා කමතො තදා, සොණණජාලාජිනාදිහි ගණහිංසු ජනනන්දමනං
36. මහිං පතිටඨිතො ධිරො පස්සිත්වාහන තතො දිසා. උත්තරාභිමුඛො සත්තපදං ගන්න්නාර’මභුජෙ ඨිතො.
37. දිසන්තමවලොකෙත්වාර සුඵුල්ලම්ඛුජලොචනො. තිච්ඡාරොසාසභිං වාචං අගෙගා සෙට්ඨා’ති ආදිතා.
38. බ්රනහ්මාමරනරාදිහි පුජිතො ව නමස්සිනො, කමෙන අභිවඩ්ඪන්තා ජුණ්හපකෙඛ සසී යථා,
39. බ්රනහමුනං ඡත්තඡායාය මන්දසරකුසුමන්තරෙ, සානන්දභමන්දනදෙවෙහි ධුතවාමරමජ්ඣගො
40. දිබෙබහි රුපස්දෙහි ග‍ෙන්ධසහි ච රසෙහි ච, ඵොට්ඨබෙබහි ච දිබෙබහි මොදමානො අනෙකධා.
41. දිබෙබහි රමණියෙහි නචෙචහි වාදිතෙහි ච, පදානෙකස්හසෙසහි ථුයමානගුණාකරො. ස්මනන්තකුට වණ්ණා 5
42. පත්වාු සොළොසමං වස්සං ඤතිසඞ්ඝස්ස මජ්ඣගො, දසෙසත්වාා’සෙසසිපපං තං ලොකෙ විජ්ජති යං තදා.
43. ඤාතිසඞ්ඝං පමොදෙනෙතා දෙවෙ ච මනුජෙ’පි ච, ලද්ධා යසොධරං දෙවිං’නුකූලං ජාතිජාතියස,
44. සොණ්ණද්පපණසඞ්කාස සොම්මාත්ත විභුසිතං, නීලනීරජසඞ්කාස විසාලායත ලොචනං
45. සිඞ්ගාරම න්දිාරද්වාරෙ ධජොපමභමුද්වයං, හෙමකාහලසඞ්කාස නාසිකං රූපලක්ඛියා.
46. නිලවෙල්ලිතධම්මිල්ල ජිමුතොභය කොටියං, නිච්චවිජ්ජුල්ලතාවකක මනු‍ඤ්ඤකණ්ණපාසකං
47. සාතකුමභනිහාභාස පයොධරඝටද්වයං සුවණණදදිතටායාත නිජඣරාකාරහාරකං
48. දෙහදෙවදදුමාලම්බ පරොහාභභුජද්වයං, අඞ්ගුලිපල්ලවන්තම්බු බින්දුරචාරු නඛාවලිං.
49. දෙහමාලාලිමාලාභ රොමරාජිවිරාජිතං, රූපණ්ණවතරඞ්ගාහ චලිත්තය විචිත්තකං
50. සොණ්ණරම්භාසමාවට්ට ප‍ිණොරුද්වය සුන්දජරං සන්නිරකලිකාකාර චාරුජඞ්ෂා විභුසිතං
51. පච්චක්ඛරුපලක්ඛිං ච ලීලානිචය සන්නිහං. ගුණානමාකරං සාධු වෙලංව රතිසාගරෙ
52. කනේතා වසන්තරාජා’ව කන්දවප්පෙ’ව සුරුපවා, සසී’ව දස්සනියො ච සුරියො විය තෙජවා.
53. අචලත්තෙන මෙරුව ගම්භිරෙනණ්ණවො විය, බ්රාහ්මස්සරො පියංවාදි පඤ්ඤය ව අනුපමො. 6 සමන්තකූට වණ්ණනා
54. වසනෙතා සො මහාවිරො පුරස්මිං කපිලව්හයෙ, දිස්වා නිමිතෙත චතුරො උය්යාින ගමනඤ්ජසෙ.
55. පබ්බජ්ජාභිරතො නාථො ගන්න්නා. උය්යාරනභුමියං, සුඵුල්ලචම්පකාසොක නාගාදා’ගෙහි මණ්ඩිතං.
56. ඵුල්ලපඬ්කජ කළහාර ජලාලය සතාකුලා. මන්දලමන්දාඬනිලායාත තානාමොදෙහි වාසිතං.
57. සරා සරා සමයාත මධුබ්බත තිසෙවිතං, ඵලපුපඵරසුද්දාම දවිජ සඞ්ග නිකූජිතං
58. නච්චන්ත මත්තූමොරානා නිච්චං මණ්ජපස්සනිහං, දිබ්බන්ත මිගස්ගඝානං කිලාමණ්ඩප සන්නිහං
59. සමිර සිසිරොදාර ධාරාසිකර වාරිහි, ධාරාමණ්ඩප පන්තිහි ජනානන්දරකරං වරං.
60. උය්යා නවනමාගම්ම දෙවරාජාව නන්දංනං කිළනේතා නිජපුත්තස්ස සුත්වාාන ජාතසාසනං
61. නිවතෙතා විස්සකමේමන සහස්සකෙඛාව භුසිතො, පුරං පවිසමානොව කිසා ගොතමි භිසිතං
62. සුත්වාාන නිබ්බුතපදං තදා විත්තානුකූලකං, සන්තුටෙඨා සානුරොගො ච ලක්ඛග්ඝං තාරභාසුරං.
63. හාරං තිස්සාය පෙසෙත්වාභ ගනන්වාාන සමකමන්දි,රං, දෙවරාජවිලාසෙන නිසිදි පවරා‍සනෙ.
64. අථාගම්ම තදා නෙකනාටිකා පරිවාරයුං. වජ්ජන්ති භෙරියො තාසු පග්ගය්හ කාවි නාරියො
65. නානාලයස්මාකිණ්ණං ගිතං ගායනති කිචි’පි ධමන්ති සුසිරං කාචි කාචි වාදෙන්ති තනතියො. සමන්තකූට වණ්ණනා 7
66. චාරු බිම්බාධරාරම්ම පයොධරභරා සුභා, විසාලායත නීලක්ඛා සොමසොම්මානතා තදා
67. නච්චන්ති පුරතො තස්ස භෙරිමණ්ඩල මජ්ඣගා, දෙවකඤ්ඤව රඬ්ගම්බි රසභාවතිරන්තරං.
68. දිස්වාන සො තමච්ඡරියං චිරතනො විසයෙ තදා. උරත්තාලං ව අද්දක්ඛි සම්බ්න්තං භෙරිතාළනං
69. පරිදෙවං’චුපට්ඨාසි ගිතං සංසාරසාගරෙ, වායුවෙග විකාරං’ච නච්චං විනේතසි තායකො
70. ‘කදාහං ඝරමොස්ජ්ජ පබ්බජ්ජාසිරි මුබ්බහෙ?’ ඉ‍ච්චෙචං චින්තයනේතා සො සුපනේතාව සයි තහිං
71. ‘යං නිස්සාය මයං එත්ථි නච්චගිතෙසු ව්යා්වටා, සො’යං’ දානි සුපී’ අමෙහ කස්සදානි කරොම තං?.
72. ඉති චින්තිය තෙ තත්ථි තුරියෙසු සකෙ සකෙ, ආලම්බා සයිතා කඤඤා සුසඤ්ඤ ඤ්ඤමනිස්සිතා.
73. ඛාදන්ති කාවි සන්තානි කාවි ලාලා වහන්තියො, කාචි රුදන්තියො තත්වික විලපන්ති අථාංපරා.
74. කාකාච්ඡන්ති’පි සෙම්හමපි ගිලන්ති ච වමන්ති ච, කරොන්ති නාදං නාසාය ඝරූ’ති ච ඛිපන්ති ච.
75. මුත්තයන්ති තදා කාචි රහස්සං විවරන්ති ච. දුග්ගන්ධංම වාති තං ඨානං සුසානං ආමකං යථා.
76. පබ්ර‍දෙධා අඩඨරතතමහි ගතෙ තත්ථය නිසිදිය, අදදකඛි තාසං තෙකානි විකාරනි තහිං තදා.
77. තස්සෙවං පෙක්ඛමාතස්ස භවෙ සංචිගගවෙතසො. ආදිත්තං ව උපට්ඨාසි මනෙ ඛලු භවත්තෙයං. 8 සමන්තකූට වණ්ණනා
78. දාවානල සමාදිත්ත මහාරඤ්ඤයථා ගජො, තථෙවාසි නරින්දතස්ස ගෙහතො ගමනෙ මති.
79. තතො වුටඨාය සයනා කරොනෙතා අභිනික්ඛමං, විතකෙකසි මහාරාජා පස්සිතුං සතමත්රාජං
80. පවිසිත්වාි තතො ගබ්භා සතිකා සන්තමානසො. පස්සිත්වාම සහ පුතෙතන නිදදායන්ති. යසොධරං
81. චිරාගතං මහපෙමං ධාරයං සකමානසෙ, බු‍ෙදධා හුත්වායපි’මං සකකා පස්සිතුං ඉති චින්තිය.
82. ගතො නාථො නතො ඨානා බෝධියා බද්ධමානසො තදහෙවාසි බු‍ෙදධති කාමුකො කො න චිනතයෙ
83. සිනෙරු මුද්ධරනෙතාව පාදුද්ධරිය නික්ඛමං, ඡන්නමාහුය ආනිතං කන්ථුකං තුරගාධිපං.
84. අස්සරාජං තමාරුයහ සහ ඡනෙනත රත්තියං, දෙවෙහි විවටද්වරා පටිපජ්ජි මහාපථං
85. චක්කවාළෙසු නෙකෙසු දෙවතා සුසෙමාගතා, දීපධුපද්ධජෙහෙ ච ගන්ධසමාලෙහි පුජය‍ුං
86. පුරතො සටඨිසහස්සානි දණ්ඩදිපානි ධාරයුං තථා දක්ඛිණපස්සමහි වාමපස්සෙ ච පච්ඡතො,
87. ගගනා පුප්ඵවස්සානි ව සසාපෙසුං ජ දෙවතා. මන්දදරවං කොකනදං සුගන්ධං විතතපාට ලිං
88. චම්පකා සොක පුනනාග නාගපුගාග සම්හවං. මාලතිවස්සිකියාදි නානවල්ලිහි සම්බවං
89. පදුමුපප කල්හාර කුමුදාද්යාම්බු සම්භවං, සුගන්ධසමධු මත්තාහි ඡපපාදාලිහි කුජිතං, සමන්තකුට වණ්ණනා 9
90. පුප්ඵවස්සං පවස්සිත්ථි තිංසයොජනමඤ්ජසෙ, පස්තේතා තන්ථප තුරගො දුක්ඛතො අගමි තදා
91. එවං පුජාවිධානෙහි ගනත්වාි තොමං මහානදිං, සිතසෙකත සඬ්කිණ්ණං බහුමිනකුලාකුලං.
92. තීරටෙඨා පස්සි සො ධිරො ගඬ්ගානාරිං රසාවහං, කරොන්තිං වීවිබාහති ඵෙණපුපේඵාපහාරකං
93. අසේසන තං මහාතොමං ලඞ්ඝාපෙත්වාා මහාමති, පරතිරෙ පතිට්ඨාසි විමලෙ වාලුකා තලෙ.
94. පබ්බජිතුං මයෙ‍ෙත්‍ථව යුත්තං තො මෙ පපඤ්චිතුං, ඉති චිනතිය ඔහාය ධාරිතාභරණානි සො.
95. ඡන්නස්ස පටියාදෙත්වාන කන්ථංකඤ්ච හයාධිපං, නිසිතං ඛගගමුගගයහ සමොලිං ඡින්දිා කුනතලං
96. එවමාවජ්ජයං තාථො සවෙ’හං සුගතො භවෙ, තිට්ඨතු ගගනෙ ගන්න්නාය ඉති උක්ඛිපි වම්බරාං,
97. තතො ස‍ෙකකා මහගඝෙන් මණි ව‍ඬේගාටකෙන තං, පටිගගහෙත්වා සිරසා නෙත්වාඋ දෙවපුරං වරං
98. කාරෙත්වාි මණිථුපං සො නිධෙත්වා තං සිරොරුහං, අන්නාතහං පතිමාතෙති සහදෙවෙහි නෙකධා.
99. මහාබ්රතහ්මාපනීතට්ඨ පරිකඛාරං මහාමති. පටිගගහෙත්වාබ කාසාවං තිව‍්ෙත්ථාම පාරු‍තො තදා,
100. පුබ්බෙ වියම්බරං ගයහ අම්බරෙ ඛිපි නායකො. පටිගගහෙත්වාබ තං බ්රරහ්මා නෙත්වා බ්රකහ්මපුරං වරං
101. දවාදස්සොජනුබ්බෙධං කත්වා් ථුපවරං සුහං, තත්ථා තං නිදභත්වාුන පණිපාතෙති සබ්බදා. 10 සමන්තකූට වණ්ණනා
102. සම්පුණ්ණ මනස්ඞකප්පො පබ්බජ්ජාසිරි මුබ්බහං, ඡාදෙනෙතා කමලෙනෙව මරුං වඬකමි නායකො.
103. තතො අම්බවනං ගන්ත්වාක වින්දොනේතා පිතිජං සුඛං, වීතිනාමයි සතතාහං රම්මෙ පාදපමණ්ඩපෙ.
104. තතො රාජගහං ගන්න්නාා පාරුපිත්වාබනචිවරං, ගහෙත්වාය මණිවණ්ණං සො පත්තං කරතලම්බුජා.
105. බත්තිංස ලක්ඛණුපෙතො අනුඛ්යමඤ්ජන මණ්ඩිතො, බ්රතහ්මුජ්ජුගත්තො භගවා පුරසෙට්ඨමුපාගමි.
106. විසිඛන්තරෙන ගච්ඡන්තං ලොකෙකනයතං ජනා. දිස්වා එවං විචින්තෙසුං තායං යො සො ජනාධිපො.
107. කාමං පුරවධුසොම්ම වත්තසම්බන්ධඩකාරණා. ව‍ෙන්දක’යමාගතො අජ්ජ සකවෙසෙන නො මති.
108. සුත්වාුන තං තදා කෙවි හසන්තා වචනන්තරං, තාසං සසි‍ෙඞ්කාත සො භානුමෙසො’ති නො මති.
109. බොධෙතුමාගතො කාමං පොරීනං වදනම්බුජෙ, සකීයෙනෙව රූපෙන විම්හයං පොරිමානුසෙ.
110. කීං හො උම්මත්තකා අත්ථන එවං මා වදථා’ධුනා, සතරංසී උණ්හරංසි න සො එසො අවිග්ගහෝ.
111. කාමෙනාලසජන්තුහි කිලිතුං පුරමාගතො. සරුපෙන න නො අත්ථිස සංසයො ඛලු මා‍නසෙ.
112. තෙසං තං වචනං සුත්වාහ හසන්තා කෙචි ජන්තුනො, තුම්හෙ ඛලු න ජානාථ සබාණො සධනු හි සො
113. ඉසසරො කනතරූපෙන තුඬ්ගමන්දිණරතා පුරං, කෙලාසො ඉති සම්ප‍ෙතතා ජගාථ විමතිං ඉධ සමන්තකූට වණ්ණානා 11
114. තෙසම්පි වචනං සුත්වාත හසනෙතකෙ ජනා තදා, නායං හරො තිනෙතෙතා සො කෙසවෙසො ඉධාගතො
115. විචිණනේතා සිරිං අජ්ජ පුරසෙට්ඨමුපාගතං වෙසෙන‍ෙඤ්ඤත මඤ්ඤම එත්ථඅ නො තත්ථිත සංසයො,
116. පහරිත්වා් කරං කෙචි සත්වාි තං වචනං නරා. හසනෙත්වං තදාවොචුං වාසුදෙවො ත වෙ අයං
117. කාමං සරොජනාභො සො වාමතො කණහවිග්ගහො අයමඤ්ඤතරවණෙණන ආගතො පාකසාසතො.
118. පුරං දෙවපුරනෙත්තං මඤ්ඤමානො මහාජුතිං පසසිතුනති පටිඤ්ඤතො මා හොනේතා විලපන්තු වෙ.
119. සුත්වාඤ තෙසං ගිරං කෙවි කෙළිං කත්වාාන තෙකධා, තුමේහ සකකං න ජානාථ සො හි භො වජිරායුධො.
120. එසො හි හො මහාබ්ර හ්මා බ්රවහ්ම‍ලොකා ඉධාගතො. පමතතා කින්නු වෙදම්හි බ්රභහ්මබන්ධුව පුරෙ ඉධ
121. අථෙසං වචනං සුත්වාභ තෙචි පණ්ඩිතජාතිකා තෙතෙ චන්ර් ක දායො කාමං මා මොහං හො පකාසථ
122. චතුරානනො මහාබ්රවහ්මා සොමසොම්මානතො අයං, සමන්තපොත්ථ කො බ්රාහ්මා පත්තහ‍ෙත්ථාං’යමබභුතො.
123. කාමං පාරමිතාපුණ්ණ පස‍ෙත්ථාස පුරිසො අයං, නිච්චං වන්දකථ පුජෙථ ථොමෙථෙතං මහාජුතිං,
124. එවං වදනතා සබ්බෙ තෙ නාගරා පුරිසුත්තමං, ගන්ධචපුපෙඔහි පුජෙන්තා තමස්සන්තා තමත්විගුං.
125. නෙත්තාරි‍ෙතතහි පාජෙන්තා මුනිනො රූපසාගරෙ, ජන්තවො මනනාවායො පාරං පස්සිංසු නො තදා 12 සමන්තකූට වණ්ණනා
126. තදා ලොකෙකනයතො සපදානෙන විථි‍යං, චරං යාපනමත්තංච ලද්ධාගම්ම පුරා බහි.
127. පණ්ඩවං ගිරිමාසජ්ජ තස්සව්ඡායාස සො මුනි. සඞ්ඝාටිං පඤ්ඤපෙත්වාගන නිසජ්ජ පුරිසා‍සභො
128. අදිට්ඨ පුබ්බං දිස්වාන පතෙත මිස්සකභොජනං. සඤ්ජාතපටිකූ‍ෙලා තං නුදිත්වාත පච්චවෙකඛණා.
129. අමතං විය තං භුත්වාි වික්ඛාලෙත්වාන මුඛං දකා. පතෙත වත්තං වරිත්වාින මුහුත්තං තත්ථක විස්සමි.
130. පවතතිං තං නිසාමෙත්වාක බිම්බිසාරො නරිස්සරො, සිඝං තමුපගනත්වා්න කතානුඤේඤ නිසිදිය
131. නිමන්තයිත්වාක ර‍ෙජජන අනිච්ඡනෙත යතිස්සරෙ, අනුග්ගහාය මෙ යුත්තං බුද්ධභුතෙනිධාගමං
132. එවං නිමන්ති‍තො නෙතාධිවාසෙත්වාා මහාමති. අහමාසුරුවෙලාය මතු‍ලොරු පරක්කමො
133. පධානං පදභිත්වාරන ජබ්බස්සමතිදුක්කරං පකාසෙත්වාෙන ලොකස්ස මොක්ඛං තත්ථිබති තෙන සො
134. තතොප්පභුති වත්තනෙතා මජ්ඣිමප්පටි පත්තියං, කායස්සානුග්ගහං කත්වාත තතො සම්පීණිති’න්රි,ා මයො.
135. මුලෙ’ජපාලනිග්රො ධපාදපස්ස මහාමුනි. නිසිදි නිජසොභාහි ඔභාසෙනෙතා දිසොදිසං
136. තදා සෙනානි තිගමෙ සුජාතා ඛිර දායිකා, සමපුණ්ණ මතසඞ්කප්පා යාචිත්වාත වටදෙවතං
137. ධිරං දෙවොති මඤ්ඤන්ති තුට්ඨහට්ඨා පමොදිතා හෙමපාතිං සපායසං දත්වාතන ඉදම’බ්රැිවි. සමන්තකට වණ්ණනා 13
138. යථා මය්හං මහාදෙව ඉද්ධා පත්ථි’ත පත්ථරතා. තථෙව තව සඞ්කපේපා ඛිප්පමෙව සමිජ්ඣතු.
139. ඉති වත්වාපන ව න්දිථත්වාත කත්වාථ ච නං පදක්ඛිණං, පක්කන්තාය සුජාතිය ධිරො පාතිං සමාදිය.
140. උපගනත්වාරනාතිරම්මං නදිං සො නීලවාහිනිං, සුප්පතිට්ඨිතනාමම්ගි නදිති‍ානාෙත්ථා නිසිදිය
141. භුඤ්ජිත්වා ඌනපන්ණාස පිණ්ඩං කත්වාාන භොජනං, විස්ස‍ජ්ජෙත්වාව තෙතා පාතිං පටිසොතං නරාසභො
142. තෙතා සාලවනුය්යානනෙ විස්සමනෙතා දිවාදිනෙ, දිස්වාන සුපිනෙ පඤ්ච අත්ථංා තෙසං විවින්තිය
143. ආබොධිමුලතො මග්ගෙ දෙවෙහි සමලඞ්කතෙ. මණිතොරණපාලිහි පුණ්ණකුම්භද්ධජාදිහි
144. සායණ්හසමසෙ නාථො ගච්ඡානෙතා බොධි සන්තිකං, දිසවාන සොත්ථිායං නාම ථුයමානං දිජුත්තමං
145. තෙත දින්නට්ඨ මුට්ඨින්තු ගහෙත්වාත නීලසද්දලං බොධිමුලමුපාග්මම කත්වාටන තං පදක්ඛිණං
146. අකාසි තිණසත්ථාුරං පාචිනාභිමුඛං තදා, තතො මහිං දවිධා කත්වාණ සමුට්ඨාසි මහාසනං
147. උච්චං චුද්දසහ‍ෙත්‍ඨානොනා චිත්ත විචිත්තිතං. අධිට්ඨහිත්ථං තත්ර ටේඨා ඉච්චෙවං දළහමානසො
148. කාමං තවො තහාරු ව අට්ඨි ව අවසිස්ස තු. උපසුස්ස තු මෙ ගතෙත සබ්බන්තං මංසලොහිතං
149. ත උට්ඨහාමබුජ්ඣිත්වාල න ජහෙ විරියං මම, අධිට්ඨහිත්වාත එවං සො නිසිදි වජිරාසනෙ. 14 සමන්තකූට වණ්ණනා
150. අනතිකකමං ඨපෙත්වාින චරණං වරණුපරි, කමලං කමලෙනෙව මණිබන්ධංම විධාය සො
151. බාලාසොකදලාසත්තං පරං වා’සොකපල්ලවං. නිධාය නයනානන්දල පාණිං පාණාතපෙ ජිතො.
152. යථා සඤ්ඣාගනාලිඪ තුඞ්ගකඤ්චන පබ්බතො, සුරත්ත චිවරච්ඡන්න චිරුගත්ත විරාජිතො
153. උදයාවලකොටිමහි දිප්පනෙතාව දිවාකරො කන්ධ්රොපරි දිප්පනත මුකමණ්ඩලමණ්ඩිතො.
154. යථා චාමිකරඛ්ය මෙහා සුනිලා සීහපඤ්ජරං, අසම්පකම්පපමේහහි පිහිතදධසුලොචනො
155. නීලුප්පලකලාපංච ජනනෙතතාලිපාතනං, සජ්ඣුදණ්ඩසාමබද්ධං බොධික්ඛන්ධතමඵස්සි සො
156. නිසිනේන බොධිතො ජේජ්ජ පවාළතරුණඞ්කුරා, පතමාතා සමන්තාසුං තෙජං විය කුබුද්ධිතං
157. දෙවා තත්ථ සමාගඤජුං ඛිප්පා දස්සහස්සියං. කමලාසනොරගා වෙව සිද්ධවිජ්ජාධරාදයො
158. සහම්පති මහාබ්රධහ්මා බ්රඞහ්මසෙනාපුරක්ක‍තො, පිතාතපන්තං ධාරෙනෙතා ධි‍තො සම්බුද්ධ ස න්තිකෙ
159. විසං රත්න සතායාමං විජයුත්තර නාමකං, සඞ්කං ධමෙනෙතා අට්ඨාසි සාදරො පාකස්සනො
160. සු යාමො සහ සෙතාය ථොමයනෙතා නරාධිපං, මණිතාලවණ්ට පගගයහ මන්දොම‍ෙන්දතන වීජති.
161. ජිතකිත්ති ලතග්ගමිහ සස්ස පුප්ථංච පුපර්ව තං, වාළවීජනිමුග්ගය්හ අට්ඨා සන්තුසිතො තහිං සමන්තකූට වණ්ණනා 15
162. බෙලුවං වීණමාදය ගීතං නානලයානුගං පඤ්චසිඛො ධිර්තොී තත්ථල ගායමානො අනෙකධා.
163. මහාකාලො’පි නාගි‍ෙන්දය නාගසඞ්ගපුරක්ඛතො ථොමෙනෙතා තත්ථහ අට්ඨාසි නවාරහගුණාදිහි
164. රඞ්ගභුමිං මාපයිත්වාා, ගහෙත්වාරන වරඞ්ගනා. උපහාරං කරොන්තට්ඨා තිම්බරූ සුරියවච්චසා.
165. ආගනත්වාි සහ සෙනාය සිතඬෙගා සිතභුසතො, ධතරටෙඨා ඨිතො පුබෙබ ආරක්ඛං කුරුමානකො
166. පුරෙනෙතා සකසෙනාය දක්ඛිණස්සං විරුළහ‍කො, ආරක්ඛං කුරුමානට්ඨා නිල‍ඞ්ගො නීලභුසනො.
167. විරූපකොඛා’පි අට්ඨාසි පාලයං පච්ඡිමං දිසං, රත්තඞ්ගාභරණො වම්මි නිජසෙනාපුරක්ඛතො
168. උත්තරස්සං සසෙනාය ආරක්ඛං කුරුමානකො. සොණ්ණවණ්ණඬ්ගාභරණො අට්ඨාසි තරවාහ‍තො
169. කිමෙත්ථට බහුලාපෙන ජාතිකේඛත්තමහි දෙවතා. නාගතා නෙව වාහෙසුං සබ්බෙ එ‍ෙත්ථෙ’ව ඔසටා.
170. ගගනාතොතිණ්ණකෙතු පාදෙහි පඨවිතලෙ නාගාදයො න ධුතාසුං කෙතුනං බහු කා කථා.
171. ත ධුතා ධජපාදෙහි වායුතුද්දාමවුත්තිහි, තාරකා ගගනෙ බ්රැුමො කිනනු තත්ථ් ධජාළු‍තා
172. පුබ්බදිසා චක්කවාළ සිලායුග්ගතකෙතුනං, පාදනි පරභාගාදි වක්කවාළසිලන්නළගුං
173. චක්කවාළ වහාමෙරු යුගන්ධයර නගාදයො, පුප්ඵාවතංසකා’වාසුං නානාවණේණහි සඞ්ඛතා. 16 සමන්තකූට වණ්ණනා
174. වාමාමන්දණමකරන්දි බින්දුඛස‍ෙන්ද හ සුන්ද රං උලෙලාල පදුමාකිණ්ණ විතානං වාසා අම්බරං
175. ඛිත්තසොගන්දංචුණ්ණානි දෙවබ්රනහ්මාදිනා තහිං, විතානා විය ඛායන්ති වක්කවාළග්ගමණ්ඩපෙ.
176. කප්පුරාගරුධුපෙහි තත්ථප තත්ථුරග්ගතෙහි මා. කාලබ්හකූටච්ඡ‍නෙනාව ආසි මඤ්ඤං කථෙමු කිං.
177. ජාතිකෙඛතේතසු දෙවෙහි කත්ගඝිකුසුමාදිනා. තොසීනා ධරණි භාරා දිසෙභානං බලං අහො.
178. අම්බරාලම්බමානානි පුප්ඵදාමානි භුතලං, ආකස්ඪනාය දෙවෙහි බද්ධරජ්ජුව භසරෙ.
179. අ‍ෙඤඤඤ්ඤකරමුග්ගයහ ගගනෙ සුරසුන්දතරි, පරිබ්භමන්තා ගායන්ති තත්ථු තත්ථු ම‍නොරමං
180. උභො භුජෙ විකාසෙත්වා් මණ්ඩිතා සුරසුන්ද්රි, භමන්ති භන්තභෙණඩුව තත්ථ් තත්ථඩම්බරෙ යුහා.
181. නීලුප්පලකලාපාදි ගහෙත්වා න සුරඞ්ගනා ධිතාසුං පරිවාරෙත්වාල පුජමානා නරිස්සරං
182. රත්තපල්ලවකලහාර කම්ලුප්පල සඞ්ගතෙ, සනනීරකුසුමාකිණෙණ පුණ්ණෙ සොගන්ධලවාරිහි.
183. කඤ්චනාදිගටෙ ගයහ අම්බරෙ සුරසුන්දෙරි, කත්වාකන සුගතං මජේඣ පුජයිංසු සමන්තතො
184. කඤ්චනාදාසහත්ථා ද කාඩි කඤ්ඤා තථා ධිතා, තාලවණෙට ගහෙත්වාාන ඪිතාසුං කාචි දෙවතා.
185. කාචි මඞ්ගල සංයුත්ත වචනා තව පත්ථ නා. සමිජ්ඣතුති ඝොසෙන්ති පරිවාරෙත්වාා ධිතා ජිනා. සමන්තකූට වණ්ණනා 17
186. සිරිවච්ඡාදි පග්ගයහ අට්ඨමඞ්ගල මුත්තමං, ධිතාසුං ගගනෙ තාරි පරිවාරෙත්වාහ මුනිස්සරං
187. තච්චන්ති තෙචි කිළන්ති සෙලෙන්ති ච ලලන්ති ච, චාදෙන්ති තෙචි ගායන්ති වෙලුකෙඛපං කරොන්ති ච
188. නෙකපුපඵගඝිපන්ති ච තථා දීපගඝිපන්ති ච, මණිචාමිකරාසජ්ඣු අගඝිකා පන්තියො තථා.
189. ආබ්රඅහමභවනුගගමම වක්කවාළසමන්ත‍තො, තිට්ඨන්ති ජලමානායො බුද්ධස්ස මඬ්ගලුස්සවෙ
190. සත්තරත්තසමභ්රගතා තානා තොරණපන්තියො, හෙමරමහාමයා වාපි තථා දුස්සමයා සියුං
191. තානාවණෙණහි නෙකෙහි ඡතෙතහි ච නිරන්තරං, වක්කවාළොදරං ආසි සරාව කමලාකුලං
192. තත්ථස තත්ථුතජ්ජලානෙක යන්තදීපාවලිමහි. තාරකාජාලකාකිණ්ණ ගගනඬ්ගනසන්නිහා
193. ධජන්තරිත ඡත්තා’සුං චක්කවාළගිරුපරි, නිරන්තරා’සුං ත‍ෙත්ථ’ව ඝටදිපා ව තොරණා
194. නානාතුරියනාදෙහි නානාසඞ්ගිතිනාහි ච සාධුවාදෙහි නෙකෙහි චක්කවාළො ඵුටො අහු.
195. අහො මහන්තතා තස්ස බුද්ධස්ස තකමඞ්ගලෙ, පුජාවිසේසං නං කො හි මුඛෙතෙකෙන හාසති.
196. චතුම්මුඛො සහස්සකෙඛා දිවිසහස්සනයනො එණි. දසකණේඨා’පි තං සබ්බං තෙව සකේකානති හාසිතුං
197. එවං සුරාසුරබ්රංහ්ම වෙනතෙය්යාුරගාදිහි. නිරන්තරං කතානෙක මහාමහ සමාකුලෙ. 18 සමන්තකූට වණ්ණානා
198. තස්මින්තු වාසරෙ මාරො පස්සිත්වා භුවනං ඉදං ආමනෙතත්වාම සානුවරෙ ආහෙවං සකුතුහලො
199. සබ්බෙ දිබ්බවිමානා භො සුඤ්ඤ දිස්සන්ති ජඩ්ඩිතා. පුරපාලම්පහාපෙත්වා ක්වභ ගතා’සුං සදෙවකා.
200. කිමේහා මාර න ජානාසි මතේතා සුතෙතා’සි අජ්ජ කිං, සුදෙධාදනිය සිද්ධ‍ෙත්ථාස මායාස තනයො අයං
201. පූරෙත්වා පාරමි සබබා කත්වාින අභිනික්ඛමං, බොධිමූලෙ නිසිනේනා සි අජ්ජ බුද්ධො භවාමිනි.
202. තස්ස පුජාවිධානත්ථංධ දස්සහස්සීසු දෙවතා, සමාගතා හට්ඨතුට්ඨා කරොන්තජ්ජ මහාමහං.
203. කින්නු තෙ බධිරං සොතං කින්නු පරිහායි ලොචනං, ධජග්ගා තෙ න දිස්සන්ති උලෙලාලං තෙ න සූයති.
204. තෙසං තං වවනං සුත්වාෙ අන්තකො ඛලු පාපිමා. දුක්ඛිතො දුම්මනො තෙසං සොචනෙතා ඉදම්බ්රැ වි.
205. අහො වතාංතිපරිහානි සංසාරස්ස මහා අයං. අසාරො ඛලු සංසාරො සිද්ධ‍ෙත්ථ් විභවං ගතෙ.
206. අහො වතා’ති නට්ඨමහා තිවට්ටං පරිපුරිතං, ගොති භො දහනා දඩ්ඪවනංවාති අලකඛිකං.
207. නිරා‍ෙලාකං තිලොකං භො අසුරං වාසරං යථා. පරිමොස්රතනං හොති රජ්ජං වෙදං ජගත්තයං
208. මමෙස විස්සං හිත්වාත යාතා සිද්ධත්ථයදාරකො, තෙන යානෙත ම‍ග්ගෙන නික්ඛමන්ති බහුජ්ජනා
209. භවන්තං න කරොතෙසො යාව සුද්ධොදනත්ර ජො, එථ ගච්ඡාම සිද්ධත්ථ මසිද්ධත්ථාද කරොම හො
210. මාපෙථ භෙරවං වණ්ණං බිභච්ඡා දුදදසං ඛරං, සද්දෙනෙව පලපෙථ තුලභට්ටංව වායුතා.
සමන්තකූට වණ්ණනා 19
211. තස්ස තං වවනං සුත්වාි මාරසෙනා සමාගමු, නානාවෙසධරා හුත්වාත නානායුධ සමඞ්ගිනො.
212. යොජනානං තදා මාරො දියඩ්ඪසතමුචච‍තො ගිරිමෙඛලමාරුයහ සෙනාස සහසා’ගමි.
213. දිස්වාන දුරතො එත්තං දෙවා මාරං සවාහිනිං භයට්ටාපගමුං ඛිප්පං ධවමානා දිසොදිසං
214. සංඛිප්ප ඛිප්පං සවජ්ත්තං බ්රරහ්මා ධාවි පරම්මුඛො කත්වාාන පිටඨියං සඞ්ඛං සකෙකා ධාවි විසඬ්කිතො
215. මහාකාලො’පි නාහි‍ෙන්දත නිමුජ්ජ මහියං තදා. වත්තදත්තකරො භිරු සකෙ නිපති මඤ්චකෙ
216. සං සං පූජාවිධානන්තු ඡඩ්ඩේත්වාවන සදෙවකා, ගතාසුං සුඤ්ඤකං ආසි චක්කවාළමිදං තදා
217. නිසසිරීකං පදෙසා තං අසොභං අසමඤ්ජසං. අහොසි පතිතානෙක පුජාභණ්ඩසමාකුලං
218. එකොව තත්ථ් සුගතො නිසිදි වජිරාසනෙ, පජ්ජලං නිජසිරියා සුරියොව යුගන්ධුරෙ
219. අකම්පො ච අසන්ත්රා්සී ලොමහංස විවජ්ජි‍තො අභිතො සිහරාජ‍ාව මිගච්ඡා පානමග්ගතො
220. තතො ධම්මිස්සරස්ස‍ගගෙ දුන්නිමිත්තානි ජායරුං අන්ධොකාරා දිසා ආයුං ධුමකෙතු ව අම්බරෙ
221. දිනං දුද්දිනකං ආසි හතරංසි දිවාකරො, උක්කාපාතො’පි පඤ්ඤයි දිසාඩාහොප්පජ්ජථ
222. අඝනෙ ගගනෙ ආසුං ඉන්දිවාපවිරජ්ජුති. අනාලසනියො’දිත්තා තත්ථඉ තත්ථා පතන්ති ච
223. කාකොලසඬ්ඝා වස්සිංසු උණ්ණාසකුණකොසියා, වරිංසු අම්බරෙ’පෙතා කබන්ධා ව භයාවහා
20 සමන්තකුට වණ්ණානා
224. සෙනං සංවිදහිත්වාණන තතො මාරො අභිද්දවි, ආගනත්වාඅ චක්කවාළමහි ඨිතො ජිනමුදික්ඛිය
225. එකකස්ස මනුස්ස සස සන්තිකොපගමං මම, න යුත්තං භි ගජො යාතා ගජං නො යාති කොත්ථුනකං
226. තෙතං ගරු පලාපෙතුං කාලො ඉති විචින්තිය මාපෙසි කුපිතො ඛිප්පං කප්පානිල සමානිලං.
227. ඛිප්නෙතා ගගනෙ ඛිප්පං උද්ධරිත්වාන වනස්පතී, කත්වාින වනමුම්මූලං විදධංසෙනෙතා අසෙසකං
228. වාලෙත්වාම තාලසාලාදිං ලුඤ්චිත්වා ගගනෙ ඛපං, පාතෙනෙතා චක්කවාළනේත වාජිසීහ ගජාදයො
229. පහරිත්වාව විවතේතත්වා ගිරිකූටානි උක්ඛිපං, භමයන්තො තභොම‍ජ්ඣෙ ධාවතෙව තතො තතො
230. සිලාභි සිලාසඞ්ඝට්ට මාහනාදං පවත්තයං, පාතෙ‍ෙනතා දහනඤචාපි ධුමමම්බර මුක්ඛිපං.
231. භමයන්තො ගහෙත්වාින අම්බරෙ ඡදනිට්ඨිකා. පාසාදෙ පරිවත්තෙත්වා පහරන්තො නගාදිසු.
232. ඛනන්තො පඨවිං පංසුං ගහෙත්වාදම්බරමණ්ඩලෙ, බන්ධදන්තොව පරං භුමිං භන්දෙනේතා තුඞ්ගපබ්බතෙ
233. භයානෙකෙන සද්දෙන උපගම්ම මහාමුනිං, වාලෙතුං නෙව සො සක්ඛි අංසුමත්තම්පි චිවරෙ.
234. තදාසි විජයො තස්ස සම්බුද්ධස්ස සිරිමතො, පඨමෙ මාරයුද්ධමහි මාරස්සාසි පරාජයො
235. එවං මහානුභාවොති මන්ත්වාොන නරසාරථිං නිච්චං වන්ද්ථ පුජෙථ සො භි වො සරණං සදා
ඉති පඨමො විජයො.
සමන්තකූට වණ්ණනා 21
236. දිස්වා තමුවි ධිරස්ස මාලුතෙනානුපද්දවං දුක්ඛි ව දුම්මනො ආසි කොධෙනාතුරමානසො
237. හොතු දානි මහොඝෙන පවාහමි ඉමං යතිං, මාපෙත්වා.න මහාමෙඝං සොවනාය අලං මම.
238. ඉති චින්තිය සො මාරො මහාමෙඝමමාපයි. දිෂායුම්පිහිතා සබ්බා අන්ධොකාරො අවත්ථිරි.
239. උපරූපරි ගුණා හුත්වා සහස්සානි සතානි’පි, ධාරාධරා මහාධාරා වත්තසිංසු සමන්තතො
240. සොදාමිනීසහස්සෙහි විනද්ධංව නභං අහු. තත්ථධ තත්ථන දිසාභාගෙ ඉන්දභවාපා අවත්තථ
241. මහාරජතරජ්ජුහි සිබ්භිතාව තහාවතී. ධරාධරොරුධාරාහි නිරන්තර පවතතිහි
242. තත්ථි තත්ථභ පතන්තානි ඝොරාසනිසතා අහුං, මහාබිම නහො භෙරිස්සනා ආසුං තහිං තහිං
243. උද්ධරන්තො මහාසෙලෙ මහොඝො ච තදුබ්හවෙ. කෙලාස සිඛරාකාර ඓණපුඤ්ජෙ සමුබ්බහං
244. මහාථුප්පමාණාදි මහාබුබ්බුලමුබ්බහං, ගම්හිරො පුථු‍ලො වණ්ඩො උපගම්ම ජිතන්තිකං
245. සරිරෙ ලොමමත්තම්පි තෙමෙතුසමත්ථපකො. ගතො මහොඝො බුද්ධස්ස’හො’ නුභාවමහන්තතා
246. තදාසි විජයො තස්ස සම්බුද්ධස්ස සිරිමතො. දුතියෙ මාරයුද්ධමහි මාරස්සාසි පරාජයො
247. එවං මහානුබාවොති මනත්වාොන නර සාරථිං නිච්චං වන්දුත පුජෙථ සො හි වො සරණං සදා
දුතියො විජයො.
22 සමන්තකූට වණ්ණනා
248. තතො මාරො අසකකාන්තො වස්සොඝෙන උපද්දවං. කාතුං තස්ස උසුයාදි කොපාකුලමනො තදා
249. භවතජ්ජ කිමෙතෙන මාරනෙ තස්ස කං ගරු. ඉදානඞ්ගාරවුටධීහි ඣපෙමි සහසා ඉමං.
250. ඉති චින්තිය සො මාරො මපෙත්වඋඞ්ගාර වුට්ඨියො. පෙසෙසි නභසා තස්ස සම්බුද්ධස්ස උපන්තිකං.
251. මහාපබ්බතසඞ්කාස ජලිතඞ්ගාර රා‍සයො. ධාවිංසු නහසා තත්ථ් අව්විමත්තො මහබ්හයා
252. චිචවිටායන ස‍ෙදදහි පුරයනේතා දිසන්තරං ධුපායනේතා ඵුලිඞ්ගෙහි මාරස්සාපි භයාවහා
253. උජ්ජාලෙන්තා මහාරුක්ඛෙ පබ්බතෙ’පි ච සම්මුඛෙ. නරකොදරුග්ගතා අගගි රාසිවාති භයාවහා.
254. උපගනත්වාග මුහුතේතන නිසිනනං මුනිපුඞ්ගවං, මධුමත්තාලි ඣඞ්කාර නාදාකුලදිසාමුඛා.
255. පාතෙතති සතතාමන්දා මකරන්දනජ බින්දඞවො. මාලාවතංසකා හුත්වාත පාදමුලෙ පතිංසු තා
256. තදාසි විජයො තස්ස සම්බුද්ධස්ස සිරිමතො, තනියෙ මාර යුද්ධමභි මාරස්සාසි පරාජයො.
257. එවං මහානබාවොති මන්ත්වාොන නරසාරථිං නිච්චං වන්දුථ පුජෙථ සො හි වො සරණං සදා
තතියො විජයො.
258. තෙනානුපද්දුතං බුද්ධං පස්සිත්වා න පජාපති.
දුක්ඛිතො දුම්මනො හුත්වාප එවං වින්තෙසි දුම්මති
259. පාසාණවස්සං මාපෙත්වාව චුණ්ණෙත්වාන පනිමං යතිං. විද්ධංසෙමිති වින්තෙත්වාම මාපෙසූපලවස්සකං
සමන්තකූට වණ්ණනා 23
260. තස්මිං වස්සෙ ති බිභච්ඡා ධුමායන්තා සජොතිකා, ජලිතඞ්ගාරස්ඞකාසා පාසානුච්චාවවා බහු.
261. කරාතඤ්ඤෙඤ්ඤසඞ්ඝට්ටා මහන්තං භෙරවං රවං දුද්දිනං ධුමාලාහි කුරුමානා සමන්තතො.
262. සත්ථු පගන්න්නානබිමුඛං සන්තමාලාගුලා විය, පතිංසු සිරිප දෙ තෙ අමන්දිමොදවාහිනො
263. තදාසි විජයො තස්ස සම්බුද්ධස්ස සිරිමතො චතු‍සුෙත්ථත මාරයුද්ධම්හි මාරස්සාසි පරාජයො
264. එවං මහානුභාවොති මන්ත්වාාන නරසාරථිං නිච්චං වන්දමථ පුජෙථ සො හි වො සරණං සදා
චතු‍ෙත්ථාු විජයො
265. දිස්වානත්තමනො මාරො දි‍ත්තො කොදගගිනා තදා,
මාපෙත්වා.’යුධවස්සං සො පෙසෙසි තදුපන්තිකං
266. තෙත්තිංසච්ජුරිකා සත්ති හෙණ්ඩිවාල ගදාදයො, තිණ්හධාරා පජ්ජලිතා අචිජ්ජු ති සන්නිභා.
267. යථා පුප්ඵොගාරොපගන්ත්වාින ගගනඞ්ගනා. එවං සම්බුද්ධපාදෙසු පතිංසු පරිවත්තිනා
268. තදාසි විජයො තස්ස සම්බුද්ධස්ස සිරිමතො. පඤ්චමෙ මාරයුද්ධම්හි මාරස්සාසි පරාජයො.
269. එවං මහානුභාවොති මන්ත්වාාන නරසාරථිං, තිච්චං වන්දුථ පුජෙථ සො හි වො සරණං සදා
පඤ්චමො විජයො.
270. තං දිස්වා පාපිමා කුද්ධො යං යං තස්ස කරොම’හං, තං තං ‘දානි න සක්කොති කිඤ්චි කාකුමු’පක්කමං.
24 සමන්තකූට වණ්ණනා
271. මාපෙසි කුක්කුලං වස්සං මාරෙමිත’ධුනා මුනිං, සො’ගා’කාසා සම්පදි‍ත්තො ධුමායන්තොච පජ්ජලං
272. ජිනස්සාහිමුඛං ගන්ත්වාද කුක්කුලො පරිවත්තිය, වන්දංනස්ස සිතබ්භස්ස ධුලී හුත්වාින පග්ඝරි.
273. තදාසි විජයො තස්ස සම්බුද්ධස්ස සිරිමතො, ඡච්ඨෙ නමුචි යුද්ධමහි මාරස්සාසි පරාජයො
274. එවං මහානුභාවොති මන්ත්වායන නරසාරථිං, නිච්චං වන්ද ථ පුජෙථ සො භි වො සරණං සදා
ඡට්ඨෙ විජයො
275. තතො දිස්වාන තං ක‍ණෙහා කණ්හසෙනා පුරක්ඛතො, සඞ්කුද්ධො පෙසයි තත්ථව වස්සං සො සිකනාමයං
276. ඛදිරඞ්හාර සඞ්කාසා වාලුකා ගගනාගතා. භස්සන්තා ජිනපාදනෙත වාසචුණ්ණත්තමාගතා
277. තදාසි විජයො තස්ස සම්බුද්ධස්ස සිරිමතො, සත්තමෙ මාරයුද්ධමහි මාරස්සාසි පරාජයො
278. එවං මහානුභාවොති මන්ත්වා්න නර සාරථිං නිච්චං වන්දුථ පුජෙථ සො හි වො සරණං සදා
සත්තමො විජයො.
279. තම්පි දිස්වා අසජ්ජන්තො අභිරි කොපකෙතුකො. මාපෙත්වා. පලිපන්ද්නි තත්ථඅ ඔසිදයාමි තං
280. ඉති චින්තිය මාපෙත්වාද පෙසෙසි පලිපං ඝනං, ධුපායනේතා පජ්ජලනෙතා ගන්ත්වාෙ සො නභසා ලහුං.
281. සම්බුද්ධසිරිපාදමහි සම්පතෙත නිබ්බුතො තතො, නානාසුගන්ධපසම්භුත ගන්ධහකද්දමතං ගතො සමන්තකූට වණ්ණනා 25
282. තදිසා විජයො තසස සම්බුද්ධස්ස සිරිමතො, අට්ඨමෙ මාරයුද්ධමහි මාරස්සාසි පරාජයො
283. එවං මහානුභාවොති මංත්වාදන නරසාරථිං, නිච්චං වන්දුථ පුජෙථ සො භි වො සරණා සදා
අට්ඨමො විජයො
284. ඔලොකෙන්තො තතො මාරො මාරාරිං සිරිසුජ්ජලං දිස්වා චිත්තම්පසාදෙතුමස්කකොන්තො’ති කොපවා
285. අජ්ජෙ තමන්ධ්කාරස්මිං පක්ඛිපිත්වාථ පමොහිතුං, මය්හං භාරොති චින්තෙත්වධ මාපෙසි තිමිරං ඝනං
286. ෙලාකන්තරෙසු සම්භුත තිමිසො’ව භයාවහො. ගංත්වාභන ගගනා සො හි පත්වාුන මුනිසන්තිකං
287. යථා නිමිරමායාති විනසං සුරියුග්ගතෙ, එවමාසි ජිනග්ගමහි අන්ධසකාරො තතාවිධො.
288. තදාසි විජයො තස්ස සම්බුද්ධස්ස සිරිමතො, තවමෙ මාරයුද්ධමහි මාරස්සාසි පරාජයො.
289. එවං මහානුභාවොති මනත්වාදන නරසාරථිං, නිච්චං වන්ද්ථ පුජෙථ සො බි වො සරණං සදා.
නවමො විජයො
290. එවං නවහි වුට්ඨිභි කත්වාං මාරො මහා භවං, න තස්සොපද්දවං දිස්වා දිතිතකොපානලාකුලො.
291. ගහෙත්වාාන තතො ඛිප්පං ඨපිතං අත්තගුත්තියා. වක්කායුධං මහාතෙජං කුපිතො ඛිපි වෙගසා
292. ධාරාධරං තමුග්ගය්හ කුද්ධො පහරතෙ යදි, කලීරංව අසජ්ජන්තො විඛණ්ඩෙති පජාපති
293. තථෙව සො මහිං කුද්ධො මාරො බිපති වෙගවා. ත භවන්තොසධ පාණා විසුස්සනිති සරාද‍යො
26 සමන්තකූට වණ්ණනා
294. තථෙව කුපිතො තෙන ඛිපතෙ සො මහම්බුධිං විලයං ජලජා යන්ති සුස්සතො සො මහණ්ණවො.
295. එවං මහානුභාවො සො ගච්ඡන්තො ජලම්මබරෙ, පත්වා න පතිතො නාථං හුත්වානන පුප්ළුවුම්බටං
296. තදාසි විජයො තස්ස සම්බුද්දස්ස සිරිමතො, දසමෙ මාරයුද්ධමහි මාරස්සාසි පරාජයො
297. එවං මහානුභාවොති මංත්වාදන නරසාරථිං, නිචචං වන්ද ථ පුජෙථ සො හි වො සරණං සදා.
දසමො විජයො
298. ඉති කොපග්ගිනා දිත්තමනං මාරං තදා ජිතො කරුණාජලසෙකෙත නිබ්බාපෙන්තො නිසිදි සො
299. එවං කත්වාගපි සො කුද්දො අලද්ධවිජයො තදා, ආමන්තෙසි සකං සෙතං පලයානලභෙරවං
300. එථාසු වත’රෙ මයහං අස්සවා මාරකිඞ්කරා, නානාවෙසධරා හොථ ෂාරෙථ විවිධායුධෙ
301. සද්දෙහෙතං පලාපෙථ යාථ ගණ්හථ බන්ධඅථ, පාදෙ ගහෙත්වාස ඛිපථ වක්කවාළන්තරං ඉතො
302. අථගා සහ වාවාහි හිංසා සා මාරවාහිනි, තුරඞ්ග ව්යවග්ඝ මාතඞ්ග සීහාදිරූප හිංසනා.
303. සා මාරස්සුභතො ප‍ෙසස චතුවිසතියොජනෙ, ඨිතා පච්ඡිමභාගම්හි වක්කවාළසිලාවඩිං
304. බහලත්තෙන සා ආසි සම්පුණ්ණ නවයොජනා. යක්ඛ පෙන පිසාවාදි වෙසෙහි භයවාහිනි.
305. සංවට්ට වාතසම්පාත ඛුහිතම්බුධනො විය, උළේලාල භිමඝොසො තු ගතො බ්රපහ්මපුරාවධිං
සමන්තකූට වණ්ණනා 27
306. දන්ත සඞ්ඝට්ට සඤ්ජාත ජලාමාලා සමාකුලා තෙසංගා‍රා’ව දිත්තාසුං කොධුම්මිලිත ලොචනා
307. වහන්ති ධුමක්ඛන්ධවනා මුඛකොටර කොටිහි, නීහටා නීහටා ජිවහා සුභිමොරගතං ගතා
308. උද්ධරිත්වාතන නාලාදි කරිත්වාටන සරාසනෙ භුජඞගෙ ච ගුණෙ කෙචි ගාළහමාකඩ්ඪයන්ති ව
309. පුණ්ඩරිකච්ඡ සීහාදි ඛිපන්තාභිමුඛෙ තදා, ධාවනේතකෙ සමුගගයහ පුරතො දිත්තපබ්බතෙ
310. භයානකානි නෙකානි සිසානෙක කලෙබරෙ, මාපයිත්වාසන පුරතො ධවන්ති කෙවි කිඞ්කරා
311. සීසෙන සීහසඞ්කාසා ගත්තොන මනු‍ජොපමා, බුද්ධස්සාභිමුඛං කෙවි ධාවනිති මාර කිඞ්කරා,
312. කණ්ඨිරවාකාරදෙහා මුඛෙන ඛලු රක්ඛසා හත්වාසන අභිධවනති කෙචිමාරස්ස කිඞ්කරා
313. දණ්ඩමානවකා සීසහාගෙනා’තිහයාවහා. ගතේතන රක්ඛසා හුත්වාව කෙවි ධවන්ති කිඞ්කරා
314. දීපචෙඡහ තුරඞ්ගානාං ව්යිග්ඝ ඛග්ගවිසාණිනං. වරාහ මහිසාදිනං කණ්ණපාවුර භොගිනං
315. සිසාකාර මහාසීසෙ තබ්බිරුද්ධෙ කලෙබරෙ. මපෙත්වාි අභිධාවන්ති කෙවි මාරස්ස කිඞ්කරා,
316. ආක‍ඬේඪන්තා ක‍පොලානං කරසාඛාහි සම්මුඛෙ දස්සයන්තා මහාදාඪං කෙවෙන්ති මාරකිඞ්කාරා
317. නිඛි‍ණග්ගනඛා කෙවි ඵාලයන්තා සකොදරෙ. අ‍ෙනත ගලෙ පිලන්ධි ත්වා් ධවන්ති කිඞ්කරා‍පරෙ.
318. ගිලන්තා කෙවි එණි‍නො උගිගිරන්තා තථෙව ච, සීස කන්ධ.ර කණ්ණන්ත බාහු අඞ්ගුලි ආදිසු
28 සමන්තකූට වණ්ණනා
319. සකලෙසු සරිරෙසු විසධුමග්ගි සඞ්කුලෙ, ධාරෙන්තා’සිවිසෙ කෙවි ධාවනත්යගග්ගෙ භයාවහා
320. පදිත්තායොගුලෙ ගය්හ ඛපන්තෙකෙ අනෙකධා, දිත්තපබ්බතමුද්ධචච කෙවි අගිගකපාලකෙ; ඛිපන්නා අභිධාවන්ති දට්ඨෙට්ඨා භිම‍ලොවනා
321. ලාලයන්තා සකි ජිවහා ඛ‍ෙන්ධා කත්වාින මුග්ගරෙ, මත්තභුජඞ්ග* වෙසෙන ධවන්ති අපරෙ භටා
322. පිබන්තා ලොහිතානෙකෙ ඛදන්තා පිසිතෙ පරෙ පිසාවාච’වරුං කෙවි මුනිරාජස්ස අග්ගතො
323. උල්ලඞ්ඝන්තා ව සෙලෙන්තා දාවන්තා ජලිතායුධා, භිමවෙසධරා යක්ඛා කෙවෙන්ති භකුටීමුඛා
324. පණුණ්ණ සරවස්සෙහි කුන්ත‍තොමර වුටඨිහි, භෙණ්ඩිවාලා’සිවක්කොහි නිබ්භරාසි දිගන්ත‍රං,
325. යං දිට්ඨ සුත මත්තෙත මරණං චිත්ත විබ්භමං, යාති ලොකො කථාං කො තං නිස්සෙසං භාසතෙ නරො
326. නෙකදන්තසහසසහි නික්ඛන්තග්ගිසිඛායුතං දානනිජ්ඣ රසම්පාතං භිමගජ්ජනගජ්ජිතං
327. නෙකස්ත කර‍ග්ගෙහි ධතායොලගුළාදිකං සන්නද්ධං කවවාදිහි ගිරිංව ගිරිමේඛලං
328. ආරූළෙහා පාපිමා තත්ථඛ උස්සාපෙත්වාි ජයද්ධජං, විසාලාවත්ත දාඨග්ගො චිපිටග්ග භග්ග නාසිකො
329. දට්ඨොට්ඨ බිමවදනො භකුටි වලි ලලාට‍කො, කොධානලෙහි සන්දිඨද්ධ මහ‍ක්ඛො තම්බදාඨි‍කො
330. නිලපබ්බත සඞ්කාස විසම‍ෙඞගා මහොදරො, ගොනසොරග සප්පාදි අඞ්ගීකත සුහිංස‍තො.
*මත්තබ්භුජඞ්ග - කෙචි.
සමන්තකූට වණ්ණනා 29
331. සහස්සබාහුං මාපෙත්වාි ජුරිකා යට්ඨි සත්ති ච, කොදණ්ඩ්වණ්ඩබාණෙ ව වක්ක කුන්තගදාදි ව
332. සඞ්කු වෙතාලිකා එරසු පාසමුග්ගර අඞ්ගුසෙ, ගහෙත්වාව කණයඤ්චාථ තිසුල වජිරායුධෙ,
333. පරිවතෙතසි ආකාසෙ තෙසම‍ෙඤ්ඤඤ ඝට්ටනා, උග්ගතෙහි ඵුලි‍ෙඞ්ගහි ධවනේතහි සමන්තතො
334. අග්ගි චක්කපරිතංච කුරුමානො නිජං තනුං, ආවහන්තො භයං බ්රවහ්ම සුර සිද්ධාදිනං තදා ස මාරසෙනො සො මාරො භගවන්තමුපාගමි.
335. උදයාවලකටම්භි භාසනෙතාව පභාකරො. සුප්පතිට්ඨිතමෙරු’ව තිකූටාවල මුද්ධනා
336. කත්වාලන පිට්ඨිතො බොධිං භුරුහං වජිරාසනෙ, නිසිනෙනා භගවා’තිව නිචචලො අතිරොවති.
337. අකම්පො සො මුනි එවමග්ගෙ’කාසි නිජං බලං, සම්ම්ප්පධානස’යුත්තො දයාමෙත්තො මහෙසිකො.
338. චතුබුද්ධබුමිසඞ්ඛාත ජයභුමිමුදික්ඛිය. චතුස්සඞ්ගහවත්ථුබතං යොජත්වාය ද්වාරකොට්ඨකෙ
339. යොජෙත්වාථන ථිරං තත්ථා සද්ධාදිබලකොට්ඨ‍කෙ, සතිපට්ඨානපාකාරෙ අහෙජ්ජින්රිජ ය ගොපුරෙ.
340. ථිරඤණායුධාකි‍ණෙණ මෙත්තා සන්නාහ වම්මිතො. අභිත භාරති භුරි භෙරිසඞ්ඛ පුරක්ඛතො.
341. චතුරඞ්ග විරියුත්තුඞ්ග මාතඞ්ගක්ඛන්ධ සඞ්ගතො, පුඤ්ඤසම්භාරභාරෙන කම්පයං වසුඩාතලං
342. චරියත්තය සඞ්ඛාත’මුස්සාපිත ජයද්ධජො, එවං විධාය මාරාරි මාරසඞ්ගාම මණ්ඩලං,
343. දානාදයො මහායොධෙ ආහුය සහජාතකෙ, සුණාථ භො ගිරං මය්හං ‘භවතජ්ජ මහා භ‍වො’
30 සමන්තකුට වණ්ණනා
344. එථ යාථ සම්ගත්ථ ත ඔස්සක්කථ යුජ්ඣථ. විජෙතුං මාරයුද්ධමහි ත සක්ක’සෙසජන්තුහි.
345. අජ්ජ ගච්ඡති තිට්ඨානං සො භො පාරමිතාභටා, සහුස්සාහා මමග්ගමහි දස්සෙථ විරියං සකං
346. අථ දානහටො ආහ අපෙථාටා දිගුණං භ්රාජං පස්සදාති මහාවිර බලං මෙ මාරධංසනෙ
347. පරමත්ථංපාරමි යොධං තථෙ’ව උපපාරමිං, උභො පස්සෙ කරිත්වාථන සසෙනො ධාවි දප්පවා.
348. තථෙව සීලනාමවෙහා පාරමිභට’මුත්තමො. නික්ඛම්ම සහ සෙනාය මාරසෙනමභිද්දවි,
349. තථානෙක්ඛම්මනාමොපි සන්නද්ධො’සභටො භටො, මාරසෙනාමිගෙ හන්තුං ධාවි දිපි’ව සාහසො
350. පඤ්ඤසොධො’පි ගච්ඡන්තො සාටොපො ධිවි දප්පවා. මාරමෙරුමහං අජ්ජ සසෙනුමමුලයාමිති.
351. විරියපාරමිතා යොධො දට්ඨොට්ඨො භිමගජ්ජනො, සොසෙමි මම තෙජෙන වදං’ගා මාර සාගරං
352. ඛන්තිසච්චව්හයා වෙව තතො’ධිට්ඨාන‍කො භටො. ආසු ධාවිංසු පාතෙතුං මාරස්ස මකරද්ධජං
353. මෙත්තාතාමො මහායොධො මාරො මය්හමලන්ති’ගා, උපෙක්ඛකො’පි සො යොධො මාරසෙනං පද්යාමලිතුං
354. පෙසෙ‍ෙත්වාවා ජිනසෛනං සරිරා දළහවික්කමං නිසිදි තස්ස තෙජෙන තිරුස්සහාසි සා වමු.
355. අහො හො විම්හයං දානි සුණාථ මුනිනො මම. ජෙති එකො නිසින්නොව සමාරං මාරවාහිනිං.
356. කොපානලෙන සන්දිාත්තං දුට්ඨ රුට්ඨං පජාපතිං අදුට්ඨො ජෙති සම්බුද්ධො ආනුබාවො හි තාදිසො
සමන්තකූට වණ්ණානා 31
357. දිත්තායුධෙ ඛිපන්තෙපි විජ්ඣන්තෙ වසවත්තිනි. නිරායුධො’ව තං පෙති ආනුභාවො හි තාදිසො
358. සහටොපං සහඞ්කාරං මාරං සාඩම්බරං තදා. තිච්ච‍ලො ජෙති සම්බුද්ධො ආනුභාවො භි තාදිසො
359. හත්ථෙස්ස රථපතතිහි ධාවනතා තමිතොවිතො. නිසි‍‍ෙනනාව ජිනො ජෙනි ආනුභාවො හි තාදිසො
360. භාසන්තං නෙකධා කණ්ණ කඨොර හිරමන්තකං නිස්සදේද පෙති සම්බුද්ධො ආනුභාවො හි තාදිසො.
361. මාරොපාගම්ම අට්ඨාසි ලඞ්ඝිතුං අසම්ත්ථසකො. බුද්ධතෙජග්ගි පාකාරං දිත්තමබ්භුගහතා ථිරං
362. තදාහ නමුචි කුද්ධො භුජමුක්ඛිප්ප මිදිසං “ඛිප්පං සිද්ධත්ථ හෙ ගච්ඡ සන්තකෙදං මමාසනං
363. “නො වෙ ගච්ඡසි තෙ හදයං ඵාලෙමි නඛසත්තිහි, විචුණ්ණෙමි තුවං පාදෙ ගහෙත්වා් පඨවිතලෙ
364. “පස්ස මෙ මහතිං සෙනං පසිස ආයුධසඤ්චයං, තෙන තං අභිමද්දාමි තුවටං ගච්ඡාදං මම”
365. අථසස වවනං සුත්වාම ජිනො’හ මධුරඞ්ගිරො, “කදා තෙ පුරිතා මාර පල්ලඞ්කත්ථාමය පාරමි
366. “කදා අදාසි සිසාදී දානං සිලං කථං තව, තදත්ථාාය කථාපෙහි කෙ තෙ පච්චක්ඛකාරකා.”
367. අථා’හ ඵරැසො මාරො “නෙතං ගරු මුනෙ මම, අයං සා පරිසා සබ්බා තස්ස පච්චක්ඛකාරකා.”
368. උගේඝාසෙසි මහාසෙනා සක්ඛි හන්ති විසුං විසුං බුමුද්රි.යන මත්තොව තතො කොලාහලො අහු
369. අථාහ මාරො සමණ අහං සක්ඛි කථාපසිං තව කො සක්ඛි යජ්ජත්ථිො කථාපෙහි ලහුං මම. 32 සමන්තකූට වණ්ණනා
370. අථාහ භගවා තස්ස ගම්භිරං මධුරං ගිරං, තිච්ඡාරෙනතා මයුරස්ස සුනාදං ඵණිනො යථා,
371. “තවෙව මෙ න සන්නිධ පචචක්ඛත්ථං සචෙතතා. අවෙත්තාව මෙදානි සන්ති පච්චක්ඛවා‍දිනො
372. ඉති වත්වා න මාරාරි සඤ්ඣා ජිමුත ගබ්භතො, නික්කන්ත විජ්ජුසඞ්කාසං කරං චාමිකරජ්ජුඅතිං,
373. රත්ත චිවරගබ්භමභා තිහරිත්වාත ජිතො තදා, ධරණ්යනභිමුඛං ‘කාසි උද්දස්ස භුමිකාමිනිං
374. දානමානාදිකම්මෙ මෙ කම්පන්ති ජාතිජාතියං, කිමජ්ජ තිස්සණාසී’ති ජි‍ෙනා වාචමුදාහරි
375. සක්ඛි’හන්ති වදන්තිව තතො භුමිවරඞ්ගනා. සලිලාවනිපරියන්තා ගජ්ජන්ති තච්චි තාව‍ෙද
376. මහි සාගර ඌමි’ව උට්ඨාපෙන්ති මහුම‍ියො, ඡද්ධා කම්පි කුලාලස්ස චක්කංවාති පරිබ්හමි.
377. භිමවා ගිරිරාජා ව යුගන්ධ්ර නගාදයො කූටබාහා සමුක්ඛිප්ප නච්චිංසු නටකා විය
378. දිස්වා සුත්වාස තම‍ෙචඡරං භයෙනුබ්බිග්ග මානසා. මාරසෙනා පහින්නාසි භින්නවෙලොව සාගරො
379. භයෙනට්ටස්සරා භන්තා පතන්තඤේඤඤ්ඤ ඝට්ටනා විකිරිත්වාන කචෙ පිට්ඨෙ ධාවිංසු මාරකිඞ්කරා.
380. ගහිතායුධානි ඡඩ්ඩේන්ති පිදහන්තිනනං කරා, නිවත්ථතවත්ථයම‍ත්තෙ’පි ධාවිංසු අනපෙක්කකා
381. අඞ්ගුලියො මුඛෙ කෙවි පක්ඛිපන්ති රුදන්ති ච, කෙචි වන්දානිති යාචන්ති අභයං සාමි දෙහි නො
382. “සිද්ධ‍ෙත්ථය’යං ජිතො කින්නු” නිස්සාසා රුද්ධභාසනා පිට්ඨිපස්සමුදික්ඛන්ති ධාවිංසු චක්ති පරෙ සමන්තකූට වණ්ණනා 33
383. ගිරිමෙඛලො’පි නාගි‍ෙන්ර්ං ජන්නුකෙන පති තදා, මාරො’පි පතිතො ඛිප්පං ධිවිත්වා’දස්සනං ගතො
384. තඞ්ඛණෙ උග්ගතො ආසි සත්ථුි කිත්ති ජයද්ධජො, අව්හෙන්තොව සුරාදිනං බ්රතහ්මලොකාවධිං ගතො
385. තදාසි විජයො තස්ස සම්බුද්ධස්ස සිරිමතො. වරිමෙ මාරයුද්ධමහි මරසිසාසි පරාජයො
386. එවං මහානුභාවොති මන්ත්වා්න නරසාරථිං නිචචං වන්ද ථ පුජෙථ සො හි වො සරණං සදා
එකාද‍සමො විජයො.
387. ලද්ධාභිවිජයෙ බුද්ධෙ නිසින්නෙ වජිරාසනෙ, පරිවාරයුං ගතාගම්ම පුරෙ විය සුරාදයො
388. දෙවා තෙ නිඛිලා තෙත්වාො නානපුජාවිධිං තතො, සන්තුට්ඨා මුනිනො’කාසුං මහන්තං ජයමඞ්ගලං
389. සම්පත්තාථ නිසාකන්තා මානෙතුංච මුනිස්සරං, පුබ්බාපරම්බරෙ ලග්ග සසිණක්කණ්ණ භුසණ
390. සුනීලාකාස ධම්පි‍ල්ලෙ ධත්ත තාරාලිකාමාලිකා, විජෙන්තිව දිසා බාහා ඵුල්ලචුත්ක වාමරෙ
391. මල්ලිකා මුකුලාසත්ත සම්මත්තාලිගණා තදා. ධම්නෙතා විය සඞ්ඛානි කුජෙන්ති මධුරං ගිරං
392. සාමොද මකර‍ෙන්දරභි මන්දතමන්ර්කා නිලාගතා සජුණ්හා ජිනබිම්බමහි උතුං ගාහෙන්ති සිතලං
393. අවිජ්ජාදි මහාමුලං තිවට්ටත්විදර ඛන්ධදකං, සංසාර විසරුක්ඛං සො ආරද්ධුම්මුලිතුං තදා.
394. භාවෙන්තො පුරිමෙ යාමෙ සර‍න්තො ඛන්ධනසන්තතිං, පුබ්බෙනිවාසානුස්සති ඤණා ලද්ධා තරිස්සරො
34 සමන්තකූට වණ්ණනා
395. තථා මජ්ඣිම යාමම්හි දිබ්බචක්ඛු විසොධනා, චුතුපපාත ඤණඤ්ච අධිගංත්වා න සබ්බසො
396. රත්තියා පච්ඡිමෙ යාමෙ චින්තයන්තො ජරාද‍යො. විපස්සත්වාප නාමරූපෙ ආරොපෙත්වා් තිලක්ඛණං,
397. සම්මසන්තො කිලෙසෙහි විවෙචෙත්වාත සකං මනං ආසවානං ඛයෙ ඤණා ලද්ධා අග්ගඵලං තදා
398. පත්තො නිබ්බාණගරං බොජඣඞ්ග රතනිස්සරො, සද්ධම්මරාජා හුත්වාරන පිතිවාවමුදාහරි
399. අනෙකජාති සංසාරං සන්ධාාවිස්සං අනිබ්බිසං ගහකාරකං ගවෙසනෙතා ද‍ුක්ඛා ජාති පුනප්පුතං
400. ගහකාරක දිට්ඨොසි පුන ගෙහං න කාහසි. සබ්බා තෙ ඵාසුකා භග්ගා ගහකූටං විසඞ්ඛිතං විසඞ්ඛාරගතාං චිත්තං තණ්හානං ඛයමජ්ඣගා
401. ඉචෙචව මග්ගමතදානවිධප්පවිණ කාරුඤ්ඤපුඤ්ඤහදයෙන මහොදයෙන. පත්වා් භවණ්ණවමපාරමනන්තදුක්ඛං යෙනොවිතා පරම්පාරමිතා ජිනෙන
402. යොචෙච සබ්බවිභවං පණුදිත්වද රජ්ජං නික්ඛම්ම පත්වො චලපත්තමහීරුහස්ස, මුලෙ නිසජ්ජ සබලං පබලං ච මාරං පාපාරයො ච විජිතො ස දදාතු සන්තිං
අභිසම්බොධි කථා.
403. තිලොකනාථො සුගතො තතො තදා උදානවාවං සමුදහරිත්වාො. පල්ලඞ්කමාභුජ්ජ දුමින්දසමුලෙ චින්තෙසි එවං වජිරාසනසමිං
සමන්තකූට වණ්ණනා 35
404. දානාදයො පාරමිතා විනිත්වා අසඞ්ඛකප්පානි ච ඛෙපයිත්වාි, අස්සෙච පල්ලඞ්කවරස්ස හෙතු සන්ධාචවිතං තං භජිතං මයජ්ජ
405. යාචස්සු පුණ්ණ මම චෙතතායො තාවෙත්ථා අච්ඡාමි න වුට්ඨහාමි, මංත්වා න සො නෙකසහස්ස සඞ්ඛා ජිතො සමාපත්ති වලඤ්ජි තත්ථිස
406. දෙවාතිදෙවො තිහවෙකනාථො හතාවකාසො ජිතපඤ්චමාරො. පිතාමහාදිහි මහියමානො ඛෙපෙසි සත්ථාම දිවසානි සත්ත්
ඉති පඨම සත්තාහං
407. යස්මාසනං නෙව ජහාතා තස්මා තිසන්ධි යුත්තෙත තිසිදිතෙව. අජ්ජාපි කත්තබ්බමතෙන අත්ථිි දෙවානම්ච්චාසි මනම්හි කඞ්ඛා.
408. තෙසං මනං සො මනසා විදිත්වාහ විනොදනත්ථංා විමතින්තු තෙසං, උට්ඨාය තම්හා නහමුප්පතිත්වාත දස්සෙසි තෙසං මුනිපාටිහෙරං
409. විනොදයිත්වාු සුගතො තදෙවං සුධාසිනං වෙතසි කඞ්ඛරාසිං. පල්ලඞ්කතො උත්තර පුබ්බකණ්ණං ආකාසතොරුය්හ ජලං රවිව
410. ජිනො දුමින්ද ස්ස ව ආසනස්ස බහුපකාරත්ත මහනුස්සරන්තො. ර්ධපතො පදං කිඤ්දි අකොපයන්තො ඉතො චිතො ලොක න මුජ්ජහන්තො
36 සමන්තකූට වණ්ණනා
411. නිලායතක්කාමලකන්තිතොය ධාරානිපාතෙන දුමින්ද්රාජං නිසිඤ්චමානො දිවසානි සත්ත පූජෙසි තා’නිමිසලොවනෙහි
412. අජ්ජාපි තස්මිං ධරණිප්පදොස කතස්ස ථුපස්ස තදෙව නාමං අහොසි දෙවා ච නරො රගා ව මහෙන්ති තෙ තෙන දිවං පයන්ති
ඉති දුතිය සත්තාහං
413. දෙවා තතො දෙවවරස්ස තස්ස සුවඞ්කමං’කංසු මණිහි නානා, පල්ලඞ්කතො ඨානවරස්ස මජ්ඣෙහ පුබ්බාපරාසායනමන්තරාලෙ
414. නරින්දා තාගින්දෙ සුරින්දජ පුජිතො ඡබ්බණ්ණරංසීහි සමුජ්ජල‍ෙනතා. නීලම්බරෙ තාරකිතො සසි’ව සො වඞ්කමි සත්ත අහානි තත්ථ
415. අජ්ජාපි තස්මං ධරණිපප්දෙසෙ කතස්ස ථුපස්ස තදෙව නාමං අහොසි දෙවා ච නරොරගා ච මහෙන්ති තෙ තෙන දිවං පයන්ති
ඉති තතිය සත්තාහං
416. තෙතා දුමින්දපස්ස සුරාසුරින්දා මහිතලෙ පච්ඡිමඋත්තරායං, මාපිංසු නානාරතනාලයග්ගං නිසජ්ජ පල්ලඞ්කවරෙ තහිං සො
සමන්තකූට වණ්ණනා 37
417. සුදුද්දසාගාධමපාරපාරං සමන්තපට්ඨාන තරඞ්ගබඞ්ගිං, ධම්මොදධිං ඤණසුමෙරුමත්ථාා සාලොලයං ඛෙපයහානි සත්ත
418. අජ්ජාපි තස්මිං ධරණිප්පදොස කතස්ස ථුපස්ස තදෙව නාමං අහොසි දෙව ව නරොරගා ව මහෙන්ති තෙ තෙත දිවං පයන්ති
ඉති චතුත්ථ සත්තාහං
419. තතො ජිනො ගන්ත්වාො’ජපාලමුලෙ විමුත්තිජං සාදුඵලං’නුහො‍ෙනතා, සත්තාහමත්තං අතිවත්තයි සො දොවතිදෙවො කරුනාගණ‍ෙගගා
420. තදාගතා මාරවධු මුනින්දංා ප‍ෙලාහිතුං යා පිතුනො සකාසා, තාසං පයොගම්පිධ බින්දුිමත්තං කථියතෙ තං සමුපාගතත්තා
421. තදා ස මාරා සමරෙ ජිනෙන පරාජි‍ෙතා සොවනකො’පගංත්වාආ, පජ්ඣායමාතො’ථ අධොමුඛො’ව නිසීදි තුණහි විලිඛං ඡමායං
422. පරාජයං මයහ මමෙව දොසො ත තස්ස කස්මාහමයං’ව නාසිං, සීසක්ඛිමංසාදි ච පුත්තදා’ෙර නාදන්ති එවං මනසී කරොන්තො
423. පවත්තිමෙතං මකරද්ධජස්ස සුත්වාින තණ්හා අරති රගා ව යත්ථවච්ඡි මාරො පරිසෙවයන්තො තත්ථාාගමු තා චක්තා ඛණෙත 38 සමන්තකූට වණ්ණනා
424. දිස්වාන තං තත්ථි තථා නිසින්නං නිසසාසරුද්ධං ගිරිමුග්ගිරන්ති තුසාර බින්දුනනිවහෙගි සාර පඞ්කෙ රුහාක‍ාර විසාලනෙත්තා
425. හා තාත හා තාත කිමාසි තෙදං නට්ඨන්නු තෙ කිං වද පත්ථාසී කිං කො තෙ දිසො කෙත පරාජිතො’සි කිමානයිස්සාම හනාම කා නො.
426. කිම්බොතියොදානි න පසිසථෙතං සු‍ෙදධාදනීයං තතකිත්තිඝොසං මුඛම්හි මයහං මසිමක්ඛයන්තං අතිවච යන්තං විස්සං පසයහ
427. න හාරියා තාත මනුස්සභුතං කත්තුං වසං කො වසමෙති නාම්හං තං රාගපාසෙන ගජං’ච මත්තං සුබන්ධගකං බන්ධිතය ආනයෙම
428. න රාගපාසෙන හි ආනනීයො මාරස්ස ධෙය්යං සමතික්කමිව අපෙතරාගො අරහා අකම්පො සොවාම තස්මා සුභගා තනුජා
429. සවෙත‍නො සො හි මනුස්සභුතො අවෙත්තඤේච සමුපාගමාම, කරොම තං නො වසගං කිමෙත්ථස චිත්තං බලං පස්සථ නො ඛණෙන
430. රූපෙන නෙත්තං සුමනොහරෙන ග0ෙන්ධනන ඝාණං සවණං සරෙන, ඵස්සෙන ගත්තං රස්සා රසඤ්ඤා මනඤ්ච පාසෙන ච කාමජෙන
සමන්තකූට වණ්ණනා 39
431. සුබාහුපාසෙන ච තස්ස ගීචං බාහුද්වයං ධාරිතමාලදාමා. බන්ධි්ත්වලදානෙව තමා’නයාම බලං හි නො පස්සථ තාත’දානි
432. වත්වාාන එවං වචනං පිතුස්ස පණම්ම පාදානි පගබ්භිතන්තා. යත්ථණච්ඡි මාරාරි විරොචමානො තත්ථාි’ගමුං ඛප්පමුද්ගවිත්තා
433. සාමොදමාලාකුලකෙසභාර පයොධරා කුඞ්කුමබාරිබාරා, බිම්බාධරා වාරුසභා පභාසා උම්බාදරා චාරුසභා පභාසා
434. මුද්ධෙන මිස්සං මධුරෙ නිමුග්ගං සෙනහෙන නින්තං රසතො නුවිද්ධං හාසිංසු වාචං හදයඞ්ගමන්තා විලොකනෙ‍තෙව ධිතිං හරන්ති
435. වසන්තකනෙතා නවයොබ්බනො’සි සුවණ්ණවණ්ණො හදයඞ්ගමො’සි එකො නිසින්නො’සි වටස්ස මුලෙ සිමන්තිනි සාමි කුහින්නු තුය්හං
436. තරඞ්ගහිතො’පි තරඞ්ගාමලී සසඞ්කහිනා රජනී ච සාමි, හංසා’ලිහිනා සරසි සුඵුල්ලා නාහාති කන්තා විරතො ධවො’පි
437. වසන්කාලො ච වනං සුඵුල්ලං නිසාකරාභා හමරාලිගීතං, සුගන්ධාම‍ෙන්ද පග‍තා සමිරා විරොවි ත්වහම්පි ව යොබ්බනෙන
40 සමන්තකූට වණ්ණනා
438. මයම්පි චෙ‍ෙත්ථ සමාගතම්හ මනො’නුකුලා ව මනුඤ්ඤරූපා. කරොත කිංත්ව්’ජ්ජ සකාමදාහො කාමාකරො’දානි සමාගතො නො
439. මා තෙදිසං යොබ්බනරූපසාරං සුවිගගහං ඡාදය චිවරෙන, තෙනෙව නො තෙනනමනම්හි සාමි මා දෙහි දිහං තව දිසිභුතෙ
440. තඛංසු සුත්තෙ රුණපානිපාදෙ තෙත්තින්දිනිලානි’ව ආවුණන්තො ත්ව්මච්ඡි නො සාමි මුඛම්බුජෙසු න එන්ති කිනෙත නයනාලිමාලා
441. සුධාසිලාගිඤ්ජ්ක ලොභදාරු ජාතොහි ත්වංෙ ධිර න නිම්මිතො’සි රූපි’සි සො‍ෙමමා’සි තථාපි සාමි කිං කාමරාගං මනසා නුදෙසි
442. අයඤ්ච බාලා චතුරා රතිසු බාලෙති කඞ්ඛා ජහ මානසම්හි. කිං මඤ්ජරි භිජ්ජති සම්පඵුල්ලා මත්තාලිරාජෙ පරිචුම්බමානෙ
443. අයඤ්ච රාමා රමණියරුපා පීණොරුගණ්ඩා කුවමණ්ඩලා ව, තං කාමිනිං කාමය ඵුල්ලක‍ෙඤජ හංසො යථා කෙසර සම්පගිදෙධා
444. චින්තාමණිං භද්දඝටඤ්ච කප්ප තරුං සමාපජ්ජ දළිද්දභාවා, තාපෙන්ති සත්තා ඛලු දුබ්භගත්තා තථෙව නො’සී තව පාදසෙවා
සමන්තකූට වණ්ණනා 41
445. එවං හි තා රඤ්ජනමචඤ්ජුභාසා සහස්සමෙකඤ්ච සතානි අට්ඨ, වෙසානි සම්මා අභිනිම්මිණිත්වා, පලොභයුන්තං බහුදා මුනින්දං්
තතො තණ්හා:
446. ය‍ක්ඛොසි මත්තොසි සිලාමයොසි අචෙතතොසා’ථ අයොමයොසි. අවිතරාගං හි සවෙතත‍ෙඤච අනෙනුපායෙනු’පසඞ්කමාම
447. එලෙය්යඅ ඛිප්පං හදයං හි තස්ස උණ්හංව රත්තං මුඛතු’ගගමේය්යි. සියාව ඛිප්පං අපි චිත්තඛෙපං උම්මාදබා‍වංව ස පාපුණෙය්යං
448. යතා පලුතෙතා හරිතොපලම්හි ඛි‍ෙතතා නළො සුස්සති ආතපෙන. එවං විසුස්සෙති විසාදමෙති සො මුච්ඡති මුය්හති දුක්ඛමෙති
449. සොකාවකි‍ෙණණානු වතමහි ඣයසි විතතනනු ජිතො උද පත්ථඛයානො, ආගුනනු ගාමසමිං අකාසි කිඤ්චි ජනෙන කසමා න කරොසි සක්ඛිං
සත්ථාක:
450. අත්ථ ස්ස පන්තිං හදයස්ස සන්තිං ඡෙත්වාසන සෙනං පියසානරුපං එකො’හා ඣයං සුඛමනුබොධිං ජනෙන තස්මා න කරොමි සකඛිං
42 සමන්තකූට වණ්ණනා
ඉමා දෙව පාලියං:
451. පලුට්ඨගත්තං දහනෙන මකකටිං
සුසානපෙතිඤ්ච ජිගුච්ඡනීයං,
ජෙගුච්ඡියං ජඞ්ගම මීළහරාසිං
දිසවාන කො තං වරයෙ සපඤ්ඤෙ
අථ අරති:
452. කථං විහාරි බහුලො ච භික්ඛු පඤ්චොඝතිණ්නො අතරිධ ඡට්ඨං කථං ඣයිං බහුලං කාමසඤ්ඤ පරිබාහිරා හොන්ති අලද්ධ යො තං
සත්ථාහ:
453. පසසද්ධකායො සුවිමුතතවි‍ෙතතා අසඞ්ක‍රානො සතිමා අනොකො. අඤ්ඤය දම්මං අවිතක්ක ඣායි න කුප්පති නසසරති ත ථිනො
454. එවං විහාරි බහුලො ව භික්ඛු ප‍ෙඤ්වාගතෛණණා අතරිධ ඡට්ඨං එවං ඣායිං බහුලං කාමසඤ්ඤ පරිබාහිරා හොන්ති අලද්ධ යො තං
අථ රගා:
455. අ‍ෙචඡච්ඡි තණ්හං ගණසඞ්ඝචාරී අදධා තරිසසනති බහු ව සදධා, බහුං වතායං ජනතමනොකො අච්ඡිජජ නෙස්සති මච්චුරාජසිස පාරං
සමන්තකූට වණ්ණනා 43
සත්ථාක:
456. නයන්ති වෙ මහාවිරි සද්ධම්මෙන තථාගතා ධම්මෙන නයමානානං කා උසුයා විජානතං
ඉමා පඤ්ච පාලියං:
457. සුත්වා න තං ධම්මවරං ජිනස්ස
පමත්තබන්දුාසස රගාදිරාමා,
පලොහිතුං නෙ’ව සමත්ථගකා තං
අගංසු ඛිප්පං පිතුතො සකාසං
458. මාරො නදාරා’ව සමෙක්ඛමානො දිසවාගතා කෙවලමෙව තායො. මා කත්ථි කාමං මම භාසිතානි කාමත්ථථ පාතුං මිගනණහිකාපං
459. බාලා කුමුදනාළෙහි පබ්බතං අභිමත්ථොථ ගිරිං නඛෙන ඛණථ අ‍ොය දන්තෙහි ඛාදථ
460. සෙලංව සිරසි ඌහච්ච පාතාලෙ ගාදමෙස්ථ ඛානුංච උරසා’සජ්ජ නිබ්බිජ්ජා’පෙථ ගොතමා
ඉමා දෙව පාලියං:
461. වත්වා න එවං විමනො ස මාරො සටිතුකො සම්භවනං පයාසි, සත්ථාකථ රාගි පරිමුත්තවිත්තො ජහාසි තස්මිං දිවසානි සත්ත
462. අජ්ජාපි තං සාඛිවරම්පිතෙතා ‘නුබුතමතෙතන මහෙනති සබ්බෙ, තෙනෙව තෙ සගගගතා විමානෙ මොදන්ති කාමෙහි අනුපමෙහි. ඉති පඤ්චම සත්තාහං 44 සමන්තකූට වණ්ණනා
463. තතො මුනි‍ෙන්දාා මුවලින්දමමුලෙ නිසිදි ගන්ත්වාූ පවරාසනම්හි, යුගන්ධ රෙ බාලරවී’ව රංසි ජාලාභි ලොකං පරිපුරයන්තො
464. අථාහ මෙඝො ජලදා සතෙහි පපුරයං ඛං ථතයං සවිජ්ජු සසීතවාතො කිරමමබුධාරං විරොවමානො විසකණ්ඨිකාභි
465. අමන්දින‍ෙන්ද මුවලින්දදභොගි දිස්වා මුනින්දං් මුවලින්දිමුලෙ. පරික්කිපිත්වාදන විසාලභොගා ඡාදෙත්වප සම්මා සඵණො පණෙන
466. අජේඣසි සො තස්ස අනුගගගාය නිසිදි ගන්ත්වාං භුජගා සනමහි සත්ථාි තදා රූපියමන්දිසරෙව සනතාමහත්තං සුවිමුතතවි‍ෙතතා
467. අජ්ජාපි තං සාඛිවරම්පි තෙතා ‘නුභුතම‍ෙතතන මහෙනිත ස‍ෙබබ, තෙනෙව තෙ සගගගතා විමානෙ මොදනති කාමෙහි අනුපමෙහි. ඉති ඡට්ඨම සත්තාහං
468. තතො’ පගනත්වා, යතිරාජ රාජා නිසීදි රාජායතතසස මුලෙ, විමුතතිජං පිතිසුඛං’නුභොනෙතා සතතාහමතතං කරුණාගුණ‍ෙගග
469. අජ්ජාපි තං සඛිවරම්පි තෙනා ‘නුභුතමත්තෙන මහෙන්ති ස‍ෙබබ, තෙනෙව තෙ සග්ගතා විමානෙ මොදන්ති කාමෙහි අනුපමෙහි. ඉති සතතම සත්තාහං සමන්තකූට වණ්ණනා 45
470. ආහාර කිච්චාදි විචජ්ජිතසස සුඛානුභොනතසස විමුතතිජානි සම්පීණිතඞ්ගසස ජිනසස තසස ඉචච චච ගුං සතතදිනානි සත්ත
471. දෙවානමි‍ෙන්ද න තතො’පනීතං මුඛොදකාදිම්පරිභුඤජියාන, නිසිනනම‍ෙතත යතිරාජ රාජෙ තත්ථාන’ගමුං දෙව වානිජා ඛණෙන.
472. උසසාහිතා දෙවවරෙන සම්මා සාලොහිතා තස්ස තපුස්ස - භලලිකා මන්ථහඤච සාදුං මධුපින්ඩිකඤ්ච ආදාය නාථං ඉදමබ්රැසවුනෙත
473. ඉදං හි නො ධිර අනුගගහාය පටිගගහෙත්වං පරිභුඤ්ජ දානං හිතාය තං හොති සුඛාය වෙව අනපපක‍ෙපපසු අනාග‍ෙතසු
474. පටිගගහෙත්වාඤ මුනි දෙවදින්න ප‍ෙතතන පච්චගඝසිලාමයෙන, භුත්වාතන තෙසං අනුමොදනත්ථංා දෙසෙසි ධම්මං වරදං පසත්ථාම
475. ෙදවෙ භාතිකා වාණිජකා ජිනස්ස ධමමාං සුණිත්වාින පසනනවිතතා, දෙව වාචිකොපාසකතං ගතාසුං යාචිංසු තෙ තං පුන පුජනියං
476. පරාමසිත්වාින සිරං තතො සො අදා ජිනො කුන්තල ධාතුමුට්ඨිං, තෙ තෙන තුට්ඨා සුමනා පතීතා මහිංස නෙත්වා විභවානුරුපං
46 සමන්තකුට වණ්ණනා
477. සත්ථාව’ථ ගනන්නා අජපාලමුලෙ සහස්ස රංසිව යුගන්ධණරම්හි, නිසජජ ලොකං අනු‍ෙලාකයන්තො විතකකි එවං මනසා විතක්කං
478. මයජ්ඣපනේතා වරධම්මසාරො සසස්ස සින්ධුම’ව අගාධපාරො, අබුදධසත්තෙහි තමජ්ජ කසස පකාසයිස්සං හි ජළො හි ලොකො
479. දෙසෙමි චෙ ධම්මවරං පණිතං කිලනතභාවොව මමස්ස අසමා, කිමතතදු‍ෙකඛ නිති චින්තය‍ෙනත නුය්යාසම්මාකා මුනි දෙසනමහි,
480. සහම්පති තාම තතො විධාතා සචෙතසා තස්ස මනං විදිත්වාො. විනස්සතිදං ඛලු සබ්බලොකං අදෙසිතෙ තෙති’ති කම්පමානො
481. සකාසමාගම්ම ජිනස්ස තස්ස සගාරවො බ්රතහ්මගණෙන තත්ථ , නිහච්ච ජානුං පඨවිතලම්හි තමස්සමානො ඉදමබ්රෑහවි සො
482. ත්වංෑ දෙවදෙවො ස සුමෙධකාලෙ ප‍ෙලාකිතං ලොකමුදික්ඛමානො. විගාය දිපඞ්කරපාදමුලෙ ලද්ධා’මතං තං කරුණාගුණෙන
483. පවිස්ස සංසාරවනං විදුග්ගං මංසකඛිසීසාදිම’දාසි දානං, වෙදෙසි දුක්ඛං අමිතං අසයහං තං තෙ පරත්ථංං’ව න අත්තහෙතුං
සමන්තකූට වණ්ණාව 47
484. සනනිධ සතතා ඛලු මන්ද රාගා ඤතුං සමත්ථා් සුගතසස ධම්මං ආරාධිතො මෙ කරුණාගු‍ණ‍ෙගගා දෙසෙහි ධම්මං අනුකම්පමානො
485. කා‍ලෙ විකාසන්ති ඛරංසු මිසසා ථලම්බුජාතා කුසුමානි නානා. තථෙ’ව තෙ ධම්ම කරාභිඵුට්ඨා විකාසමායනිත් ජනා ආනෙකා
486. සම්පන්න විජ්ජාවරණො සතීමා ජුතින්ධයරො අන්තිමදෙහධාරි, පටිග්ගහෙත්වා‍ස්ස නිමන්තණං සො ජනෙසි සත්තෙ කරුණා මනස්මිං
487. අපාරුතා තෙසං අමතස්ස ද්වාරා යෙ සොතවන්තො පමුඤ්චන්තු සද්ධං විහිංසසඤ්ඤි පගුණං ත හාසිං ධම්මං පණිතං මනුජෙසු බ්රිහ්මෙ
488. පටිගගහෙසිනි උදගගචිත්තො අජ්ඣංසනං ම”චතුරාණනො සො, තත්වා න නාථං සහපාරිස‍ෙජජා පකකාමි තම්හා භවනං ඛණෙන
489. තතො ජිනො නෙත ගහිත’නුඤ්ඤෙ දෙසෙමි කස්සොති උදික්ඛමානො. ආළාර - උ‍ෙදද සමුදික්ඛ ධිරො, මනත්වා න තෙසං අචිරචචුතිතතං
490. කහන්නුඛො’හං වරධමමවකකං අඤ්ඤෙන කෙනාපි අවත්තනීයං ලොකසස චින්තාමණිසන්නිහගගං පවත්තසිසසන්ති විචින්තය‍ෙනතා
48 සමන්තකූට වණ්ණනා
491. දිස්වාන භික්ඛු මුනි පඤ්චවග්ගෙ ආදාය පතතඤ්ච තිචිවරඤච බාරාණසීයං මිගදායමෙ‍ෙනතා අදධානමග්ගං පට්පජ්ජි සත්ථා
492. තත්ථාපමරබ්ර හමගණෙහි පුත පථෙ එණි පක්ඛි චතුප්පාදා ව. ආරඤ්ඤදෙවා තරුපබ්බතා ච මහිංසු නෙකෙහි සුවිමහයෙහි
493. ත‍තොපගා සො මිගදායමග්ගෙ දිස්වා යතිසං යතයො’පගනත්වාග, අකංසු වත්තං පටිපත්තිසාරා පවත්තයි තත්ථප ස ධම්මචක්කං
494. අඤ්ඤදිකොණ්ඩඤ්ඤවසිප්පධානා කොටිනමට්ඨාරස කඤ්ජයොනි. අසීතිකොටි’පි සුධාසි සඞ්ඝා අඤ්ඤසුමග්ගා කමතො තදා තෙ
495. අතිච්චයාතම්භි නිදාඝකාලෙ වස්සානකාලෙ සමුපාගතස්මිං, ත‍්සෙත්ථමව වස්සං උපගම්ම ධිරො තෙමාසමත්තං අවසී වසීසො
496. තතො යසං තස්ස සහායකෙ පි පිට්ඨපෙත්වාඅ අරහත්තමග්ගෙ භුතිං ජනානං අනුබ්රෑඅහයන්තො වස්සස්ස අන්තං අකරී තහිං සො
497. වස්සච්චයෙ ලොකවිදු මුනි‍ෙන්දහ ආමන්තයි තෙ යතයො සපුත්තෙ තෙ’ථාගමුං නිබ්බණථා කතඤ්ජලි ‘දමබ්රැ වි තෙසම’ නන්ත පඤ්ඤෙ
සමන්තකූට වණ්ණනා 49
498. උග්ඝොසයන්තා මම ධම්මඝොසං සමාහතන්තා මම දම්මභෙරිං සාධුං ධම්නෙතා මම ධම්මසඞ්ඛං වරාථ තුම්හෙ සනරාමරානං
499. ජයද්ධජං මෙ භුවනුක්ඛිපන්තා උස්සාපයන්තා මම ධම්මකෙතුං අථුක්කිපන්තා මම ධම්මකුන්තං වරාථ ලොකෙසු සදෙවකෙසු
500. සුසජ්ජිතත්තං අමතස්ස මග්ගං සකණ්ටකත්තං නරකායනස්ස මාරානනසමිං මසිමක්ඛිතත්තං කථෙථ ලොකස්ස සදොවකස්ස
501. බුදධනතරං සුප්පිහිතං ආවාරං පුරස්ස මොක්ඛසස විසාලද්වාරං අවාපුරි නෙ භගවා’දුනා භො යථාජ්ජ සබ්බෙති නිවෙදය‍ව්හො
502. උපපන්නහාවං භුවනෙ මමජ්ජ තථෙව ධම්මස්ස ව පාතුභාවං උප්පන්නභාවඤ්ච මමොරසානං පකාසයන්තා ජගතිං චරාථ
503. වනමහි පන්තෙ ගිරිගබ්භරායං රුක්ඛස්ස මුලෙ’පි ච සුඤ්ඤ’ගාරො, වසං යතත්තා මම ධම්මමග්ගං දෙසෙථ ලොකෙ සනරාමරානං
504. වත්වාාන එවං යතයො දිසායු පෙසෙත්වො තාථො උරුවෙලගාමි, පටිපජ්ජි මග්ගං අථ අන්තරාලෙ කපපාසිකව්හං විපිනං පවිසස
50 සමන්තකූට වණ්ණනා
505. තස්මිං රමන්තෙ සමතිංසම‍ෙතත රාජොරසෙ සො පවරො විනෙත්වාෙ, දත්වාස’මතං ධම්මමථුදදිස්ත්වා අගොරුවෙලං ගජරාජගාමි
506. ත‍ජෙත්ථාමරුවෙලාධිකකස්සපොති පසිද්ධනාමස්ස සසිස්සකස්ස, අග්ගං ඵලං සො පරිපාවයන්තො වසී වසන්තෙ වසීනං වරිට්ඨො
507. තදාහරුං නෙගම නාගරා ව යඤ්ඤං මහාකස්සප තාපසස්ස. ජිනො විදිත්වාොස්ස මතං මනෙන වසි විසුං තස්ස පසාද හෙතු