සිංහල විමානවස්තු ප්‍රකරණය- i

නමො තස්ස භගවතො අරහතො සම්මා සම්බුද්ධස්ස.

ප්රාතරම්භය.

මහාකාරුණිකං නාථං ඤෙය්යමසාගර පාරගුං වන්දෙර නිපුණ ගම්භීරං විචිත්රර නයදෙසන.

යනු හෙයින් මේ විමානවස්තු ප්ර‍කරණය කරන්නා වූ මහා විහාර වාසීවූ ත්රිනපිටකධාරි ධර්මිපාල නම් මහා ස්ථවිර යන් විසින් ප්රවකරණාරම්භයට පළමුවන ඉෂ්ටදෙවතා නමස්කාර වශයෙන් භාග්යනවත් සම්යමක් සම්බුද්ධසර්වනඥ රාජොත්තමයාණන් වහන්සේගේ ශ්රීගපාද වන්දමනයට නමස්කාර පිණිස,

“ ප්රමස්තාරො නෂ්ටමුද්දිෂ්ට මෙකවාදි ලගක්රිවයා, සඞක්යාින මධ්වයොගශ්ව ෂඩෙ තෙ ප්රකත්යයයාඃ ස්මෘතාඃ”

යනු හෙයින් ප්රතස්තාර ප්ර්ත්ය”ය නෂ්ටය උද්දීෂ්ටය එකවාදි ලග ක්රිතයාවය වෘත්ත සංඛ්යා්ය අධ්වයොගය යන ෂඩ්විධ ප්රහත්යෂයකින් ව්යාදප්ත ජන්දො ලක්ෂ ණය සකල ශාස්ත්රායෙහි අන්තගීත හෙයින් මෙහිද විස්තරායාමයෙන් තුන්දාස් අටසිය හතලිස් අගුලක් පමණ භූමි ප්රඅදේශයෙක්හි ප්ර ස්තාර කටයුතු වූ සර්වලගුරු වෘත්ත එකකින් හා එකක් ලඝු පසක් ගුරුවෘත්ත පනස් සයකින් හා සතරක් ලඝු සතරක් ගුරු වෘත්ත සැත්තෑවකින් හා පසක් ලඝු තුනක් ගුරු වෘත්ත පනස් සයකින් හා සයක් ලඝු දෙකක් ගුරු වෘත්ත විසි අටකින් හා ප්රතස්තාර කොටිප්රාාප්ත තැන් දක්නා සර්වි ලඝු වෘත්ත එකක් ඇතුළුව දෙසිය පනස්සයක් පමණ වෘත්ත සංඛ්යාරවක් ඇත්තා වූ “උක්තාය අත්යුඑක්තාය” යනාදීන් දක්වන ලද එකාක්ෂ රයෙහි පටන් සවිසිවන අක්ෂ‍රය දක්වා සවිස්සක් පමණ ඡන්දරස් අතුරෙන් අනුෂ්ටුබ් නම් ඡන්ද්සෙහි සවිසිවන තැන්න් පළමුවන විෂම පාදය හා එකූනානූවන තැනින් දෙ

2 සිංහල විමාන වස්තු ප්රසකරණය.

වන සම්පාදය හා එකුන් තිස්වන තැනින් තුන්වන විෂම පාදය හා දෙයානූවන තැනින් සතරවන සම්පාදය හා සතරස්ථාන යෙකින් පාද සතර උගුළුව‍ාගෙන “සමෙසු සින්ධුපතො ජෙන පථ්යා් වත්තං පකිත්තිතං” යි. යනුහෙයින් සම පාද යුගලයෙහි සතර වර්ණායකින් පරව ජගණයක් කරණකොට ගෙන පථ්යාතවක්ත්ර නම් වූ අර්ධරයම වෘත්තයට නගායගණ සගණ වය ගුරු වයකින් පළමුවන පාදය හා ආද්යඅන්ත ගුරු දෙකක් හා ජගණවයකින් දෙවන පාදය හා නගණ සගණ වය ගුරු වයකින් තුන්වන පාදය හා ආද්යවන්ත ලඝු ගුරුවය හා භගණ ජගණ වයකින් සතරවන පාදය හා පාද සතර සම්බන්ධ් වූ ගණ අටකින්ද අක්ෂගර දෙතිසකින්ද මාත්රා එකුන් පණසකින්ද ගුරු සතළොසකින්ද ලඝු පසළොසකින්ද විශ්රා ම සතරකින්ද වර්ගාගක්ෂිර එක්විස්සකින් ද අවර්ගා.ක්ෂයර එකොළොසකින්ද කණ්ඨජාක්ෂපර සයකින්ද තාලුජාක්ෂගර සතරකින්ද මුර්ධනජාක්ෂ්ර සයකින්ද තත්ජාක්ෂ්ර දසයකින්ද මෂ්ඨ ජාක්ෂකර සතරකින්ද දන්තොෂ්ඨජාක්ෂජර දෙකකින්දැයි මෙසේ වර්ණ ණ විශෙෂයෙන් මිශ්රන වූ විෂම පාද මාත්රාෂ විෂම වෘත්ත විෂම ගුරු විෂම ලඝු විෂම පාද සතරක් සම්බන්ධශ කොට කියනලද මේ ගාථාවෙහි අභිප්රාඝය නම්; සකල සත්වටයන් කෙරෙහි පතළ මහා කරුණා ඇත්තාව වූ වෛනය ජනයන් කෙරෙහි කළ කරුණාවෙන් දිවකුරු බුදුන් ස‍මයෙහි අතටපත් නිවන් හැර භවදුර්ගදයට වැද සමතිස් පැරුම් දම් පුරා බුදු ව සකලඥෙය සාගරයාගේ පරතෙරට පැමිණියා වූ භාග්යුවත් බුදුරජාණන් වහන්සේට නමස්කාර කෙරෙමි කියා සර්වණ ජන හෘදයානන්දත කර වූ භාග්යේවත් බුදුරාජණන් වහන්සේට කරන ලද නමස්කාර ඇති ව සකල වීපවාසීන්ට වැඩ පිණිස ගම්භිර වූ ගාථා පදාත්වමයන්ට අටුවා හා ඒ ඒ වස්තූන්ට නිදානාදි වශයෙන් විස්තර කොට අන්තර්ව් වණර්නාප කළසේක. එබැවින් මේ විමානවස්තු ප්රෙකරණය සිංහල භාෂාවෙන් ප්ර කාශකරන්නා වූ අප විසිනුදු පූර්වා චාය්ය්ංහලවරයන්ගේ වචනානුකූලව “නිත්යෙවත පූරණර්ත්ව මධීනපදොදා හරණ මධ්යා‍හාරඃ” යනු හෙයින් අධ්යාාහාර වශයෙන්ද ක්රිතයාව විසින් කර්තෘප කර්මේ දෙක ප්ර්කාශ කරන හෙයින්ද මේ ගාථාවෙහි “විච්ත්රකණය දෙස්නං” යන පදයෙහි දෙශනා ක්රි්යාවට කර්තෘ බැවින් “විචිත්රාණය දෙසනා එතස්ස” යන්නෙන් බුද්ධරත්නයට එම දෙශනා ක්රි්යාවට සුදුසු කර්මච වශයෙන් ධර්මෙරත්නයද ඒ ධර්ම දෙශනාව මස්තකයෙන් පිළිගෙන එහි වූ පරිද්දෙන් පිළිපැදීමට නිසි කෙනෙකුන් නැති ව දෙශනා ව නොපවත්නා බැවින් එම දෙශනා ක්රිමයාවට නිමිත්ත වූ සඞඝ රත්නයද යන මේ ත්රි විධ

සිංහල විමාන වස්තු ප්ර කරණය. 3

රත්නය ම මේ පදාර්ත්ව්යෙහි සඞගෘහිත බැවින් පුරාතන මහොත්තමයන් කී එක ගාථාවෙහි අන්තිම පදාර්ත්වහයෙන් ත්රිුවිධ රත්නයට නමස්කාර පිණිස,

සකල ජනහිතො හො පාණිලෙනං විහාය සිවමිව භවමන්ත්වාණ ලොකසත්තාරහෙතු, අතුලවිහවවාගො පාරමී පූජිතො නං සුගතමහභිවන්දෙප අග්ගසම්බොධිප‍ෙතතා.

සියලු සත්ව්යන්ට වැඩ කැමැත්තා වූ එම කරුණාවෙන් අතට පත් නිවන් හැර ලෝවැසියන් සසර සයුරෙන් එතර අතට පත් නිවන් හැර ලෝවැසියන් සසර සයුරෙන් එතර කිරීම හේතුකොටගෙන සංසාර සාගරය නිර්වාලණය සේ සිතා සංසාරයට පැමිණ අවශෙෂ සත්වගයන් විසින් නොකොට හැකි බැවින් අසදෘස මහත් වර ධනපරිත්යාෂග ඇති ව යම් වීය්ය්නොක පුරුෂොත්තම කෙනෙක් සමත්රිංහශත් පාරමී ධර්මායන් පිරූසේක් ද එයින් අග්රස වූ සම්යමක් සම්බුද්ධත්ව යට පැමිණියේ ද ඒ සකලඥෙය සාගර පාරගත විසිතුරු දෙශනා ඇති සර්වහඥ රාජොත්තමයාණන් වහන්සේගේ ශ්රීරපාද වන්දශනයට නමස්කාර කෙරෙමි,

සොමෙන සීතලගුණෙන පහඞකරෙන තෙජෙන දෙසිත මහා මුනිනා පර්ණරතං ධම්මඤ්ච තස්ස මුනිනො සුත පුඤ්ඤඛෙත්තං වන්දා්මි සඞඝ පවරං අමලං විසුද්ධං.

සහිල් ගුණයෙන් චන්ර්ඝ යා වැනි වූ තෙජො ගුණයෙන් සූය්ය්ත යා වැනි වූ මහර්ෂී වූ බුදුන් විසින් දෙසන ලද උත්තම වූ ධර්මව රත්නයට ද ඒ බුදුන්ගේ ඖරසපුත්රූ වූ මනා පින්කෙත් වූ කෙලශ මල රහිත වූ එසෙයින් ම පිරිසුදු වූ උතුම් සංඝරත්නයට නමස් කාර කෙරෙම්.

එවං ගුණග්ග රතනත්තය මත්ථරකෙන වන්දිුත්වය තස්ස රතනත්තය තෙජසා මෙ, ග්රදත්වාය හතත්තරුපසග්ග අනාමයො ගං වක්ඛාමි සීහළගතෙන විමානවත්ථුං .

ගුණයෙන් අග්රග වූ ත්රිතවිධරත්නයට මෙසේ නමස්කාර කොට එයින් ජනිත වූ ඉෂ්ටවිපාකයෙන් ද ඒ ත්රිතවිධරත්නයාගේ තෙජසින්ද නසනලද සවාන්තරායොපද්රනව ඇති ව මාගේ උවදුරු නැසූ බැවින් සර්වනප්රවකාරයෙන් නිරොගි ව මේ විමාන වස්තු ප්රවකරණය හෙළුබසින් සංක්ෂොපයෙන් කියම් ෴ මේ විමාන වස්තු දෙශනාව වනාහි මහා සම්රරද්රියසේ ගම්භීර වූ දෙශනා ඇත්තේය. ඒ කෙසේ වූ දේශනාවෙක්ද යත්? ගංගා යමුනාදී නොයෙක් ගංගා ජලප්‍රවාහය යම් සේ ඒ ඒ ගඟදිය පමණින් අනුක්ර?මයෙන් ගැඹුරු 4 සිංහල විමාන වස්තු ප්රඒකරණය.

ගැඹුරුව ගොස් මහා සමුද්ර්යට පැමිණ අති ගම්භීරව ගොස් කිසිවක් හටත් අවිෂයව සිටී ද එමෙන් මේ ධර්මඒදෙශනාවද ඒ ඒ දෙවතාවන්ගේ ද නුවණ පමණින් ප්රීකාහකොට කියනලද දෙව භාෂිත හා අග්ර ශාවක මහාශ්රාණවක භාෂිත හා එක්ව ගැඹුරු ගැඹුරු ව ගොස් තුන්ලෝවාසී කිසිකෙනෙකුන්ටත් අවිෂය වූ අති ගම්භීර වූ සර්වාඥ භාෂිතයට පැමිණ අති ගම්භිර දෙශනාර්ත්වව ඇත්තේය. එසේ හෙයින් අප වැන්නවුන් විසින් පාලි අර්ත්වතය පෙරළා එළුවට නගා අර්ත්වත වර්ණහනා කෙරෙමියි සිතී නම් සිදුහතු කරඬුවක් ගෙන මුහුදුදිය ඉස්නට උත්සාහ කරන්නාක් වැන්න. තණ දණ්ඩක් ගෙන පොළොව පෙරළන්නට උත්සාහ කරන්නාක් වැන්න. එතකුදු වූවත් මහත් වූ මැණික් ආකරයක් දැක ඒ මැණික් ආකරය සැම නිමවාගත නොහැකි වූවත් එක මැණිකක් පමණවත් ගත් කෙනෙකුන්ට සිතු සිතු සම්පත් පහළවන හෙයින් වැඩක් ම විනා අවැඩක් නැත්තා සේ මේ ධර්මපමදෙශනා වද විස්තර වශයෙන් ප්රනකාශකොට ළිය නොහැක්කේවී නමුත් එක ගාථා පදයකින්වත් බණ කීවන්ටත් බණ ඇසුවන්ටත් නිවන් සම්පත් අවසන්කොට ‍ෙඑහලෞකික පාරලෞකිකාභිවෘද්ධි වර්ධ්නයට හෙතුවන්නේය. එසේ හෙයින් හෙළු බස පමණක් දන්නා ශ්රිද්ධාවන්ත සත්පුරුෂයන්ට වැඩ පිණිසත් පූර්වායචාරිවරයන් ගිය මගින් ආත්මාර්ත්ව‍ පරාර්ත්වු වශයෙන් ස්වර්ගි මොක්ෂහ සම්පත් සාධාගත මැනවැයි සිතා මේ විමාන වස්තු ප්රරකරණය හෙළු බසට නගා සංක්ෂෙූපයෙන් වර්ණැනා කෙරෙමි. එහෙයින් මේ ධමර්යස ලඝුකොට නොසිතා අන්යව විහිත නොව එකඟ වූ සිතින් බණ අසා ස්වර්ග මොක්ෂ සම්පත් ලබන්ට උත්සාහ කටයුතු.

එහි පි‍ළිවෙළ කථාව මෙසේ දතයුතු —

විශෙෂයෙන්ම දෙවතාවන්ගේ ක්රී ඩාවට නිවාසස්ථාන වූ ඒ ඒ දෙවතාවන්ගේ ම සුචරිත කර්මරයෙන් උපන්නා වූ යොදුන් දෙ යොදුන් ආදී ප්රතමාණ විශේෂයෙන් නා නා රත්නයෙන් විරාජමාන වූ විසිතුරු විමාන වර්ණඋනා සණ්ඨානාදී ශොභාතිසය සම්පත්තියෙන් යුක්ත හෙයින් විශෙෂ නාමයෙන්ද, “පිඨන්තෙ සොවණ්ණ මයං උළාරං” යනාදි වූ අනෙකනය දෙශනා වශයෙන් පවත්වන ලද ඒ ඒ දෙවතාවන්ගේ රූපභොග පරිවාරාදී සම්පත් ඉපදීමට නිසි කුශල කර්ම ය නිසා මේ දෙශනාවගේ පැවැත්වීම හෙයින් ද කර්මි විපාකයට ප්රලධාන හෙයින් ද විමසා වස්තු නම් වූ මේ දෙශනාව වනාහි පුච්ඡාගාථා විස්සජ්ජනා ගාථා යයි විප්ර කාර වන්නාහ. එහි විස්සජ්ජන ගාථා ඒ ඒ දෙවතාවන් විසින් ගිය

සිංහල විමාන වස්තු ප්රිකරණය. 5

දවස කරන ලද කුසල් ප්රරකාශකොට කියනලද්දාහ. පුච්ඡාගාථා වනාහි බුදුන් විසින්ද ශක්රාසදීන් විසින්ද මහා ශ්රානවකයන් විසින්ද කියන ලද්දාහ. තවද මිතිය ශ්රානවක වූ මුගලන් මහ තෙරුන් වහන්සේ දෙව්චරිකාවෙන් දෙව්ලොවට වැඩ ඒ ඒ දෙවතාවන් විසින් යටගිය දවස කරනලද කුශල කර්ම්යත් එයින් ලත් සිරි සැපත් විවාරා නැවත බුදුන්ට දන්වා බොහෝසේම ප්ර්කාශකරවූ සේක. හේ කෙසේද යත්? ජනකුමුද විකාසන සරදෙන්දුව සන්නිභවූ සර්වතඥ ර‍ාජොත්තමයාණන් වහන්සේ මේ මහා භද්රනකලපයට විසි අසංඛ්ය කප්ලක්ෂතයකින් යට මනොප්රහණිධානයට පළමුවන නන්දඅ නම් අසඞඛ්යෂයෙහි පහළ වූ බ්රොහ්මදේව නම් බුදුන් සමයෙහි කාරනණ්ටක නම් නුවර අතිදෙව නම් රජ ව බුදුන් දැක හට ගත්තාවූ ප්රීුතියෙන් මත් ව මතු මහල්තලයෙන් බිමට බැස පැන පෙති දහසක් ඇති ව රථ සකක් සා පියුමක් පැනනැගී පා පියුම් පිළිගත් කළ සුවසේ බුදුන් කරා එළඹැ විසිතුරු මහ පියුම් තුනක් හා සමග නොයෙක් රත්නයෙන් පූජාකොට පසඟ පිහිටුවා වැඳ ලොවුතුරා බුදුවෙම්වයි සිතින් පතා එතැන් පටන් ‍මණොප්රපණී ධානය පිරීමෙන් සතාසඞඛ්යොය ඇතුළත ලොව පහළ වූ එක්ලක්ෂ පස්විසි දහසක් සර්වධඥයන් දැක මනොප්ර‍ණිධානය මස්තකප්රාළප්ත කළ සේක ෴ එයින් වදාළහ ෴

“ තෙසු සත්තඅසඞඛෙසු ජාතා ලොකෙක නායකා, පඤචවීස්සහස්සා ච ලක්ඛමෙකං භවෙකතො. එත්තකානං මහෙසීනං මනසා පත්ථවතෙ තදා, දානෙන මෙ සමො නත්ථින එසා මෙ දානපාරමී”ති.

ඉක්බිති මේ කල්පයට තෙළසාසඞඛ්ය කප්ලක්ෂ යකින් යට වාග් ප්රෙණිධානයට පළමුවන සර්වයභද්රල නම් අසඞඛ්යටයෙහි ධඤ්ඤවතී නම් නුවර සාගර නම් සක්විති රජ ව රත්සඳුන් හරින් ප්රා‍සාද ලක්ෂනයක් කරවා පුරාණ ගෞතම නම් බුදුන්ට පිළිගන්වා ස්වාමීනි නුඹවහන්සේ මෙන් ශාක්යක රාජවාංශයෙහි ඉපිද ගෞතම නම් බුදු ව සූවිසි අසංඛ්යසයක් සත්වෂයන් සසරින් මුදවම්ව යි කියා වාක්ප්රතභෙද ප්රාසර්ත්වනනාව කොට එතැන් පටන් නවාසංඛ්යයය ඇතුළත පහළ වූ තුන්ලක්ෂන සතාසූදහසක් බුදුන් දැක මහදන් පවත්වා වාග්ප්ර භෙද ප්රාඛර්ත්වඇනාව මස්තකප්රා්ප්ත කළ සේක ෴ එයින් වදාළහ ෴

“ තෙසු නව අසංඛෙසු ජාතා ලොකෙක නායකා, තිණිසතසහස්සානි සත්ත සීතිසහස්ස ච. එත්තකානං මහෙසීනං වචසා පත්ථසතෙ තදා, දානෙන මෙ සමො නත්ථිච එසා මෙ දානපාරමි”ති.

6 සිංහල විමාන වස්තු ප්රිකරණය.

මෙසේ මනොවාග් ප්රවණිධානය පිරීමෙන් සොළසාසංඛ්යාය ඇතුළත පහළ වූ පස්ලක්ෂග දොළොස් දහසක් බුදුවරයන්ට මහ දන් පවත්වා පුරණ ලද මනොවාග් පෙරුම් ඇති මහ බෝසතාණෝ මේ කල්පයට සාරාසංඛ්ය කප් ලක්ෂායකින් යට සාරවණ්ඩ නම් කප දීපඞකර බුදුන් සමයෙහි සුමෙධ තාපස ව නියත විවරණ ලදින් එතැන් පටන් සාරා සංඛ්යී කප් ලක්ෂෙයක් මුළුල්ලෙහි සමත්රිංවසත් පාරමී ධර්මායන් පිරීමෙන් සූවිසි බුදුකෙනෙකුන් දැක සූවිසි පූජාවක් කොට සූවිසි විවරණත් ලදින් කෙළවර වෙස්සන්තර ව උපන් ජාතියෙන් තුසීපුර පැමිණ දෙව් බඹුන්ගේ ආරාධනාවෙන් කිඹුල්වත්පුර ඉපිද වැඩිවිය පැමිණ සක්විති රාජ්යබය හැර පැවිදි වැ බොධිපය්ය්ද ඞකාරූඪව ලොවුතුරා බුදු ව දම්සක් පවත්වා වෙළුවන නිග්රොආධාරාම ජෙතවනාදි නොයෙක් විහාර පිළිගෙන සූවිසි අසංඛ්ය යක් සත්වයයන් භවකාන්තාරයෙන් එතර කරවන සේක. එ සමයෙහි මුළු දඹදිව එක මගුල් ගෙයක්මෙන් ශාරිපුත්ර් මොද්ගන්යා යනාදී අෂ්ටාය්ය්ළු පුද්ගල මහා සංඝයා වහන්සේ විසින් අලඞකෘත විය. ඒ සැරියුත් මුගලන් දෙදෙනා වහන්සේ වනාහි මේ මහා භද්රහකල්පයට එකාසංඛ්ය කප්ලක්ෂදයකින් යට අනොමදස්සි නම් බුදුන් සමයෙහි සැරියුත් සාමීන් සරද නම් තාපස ව ආශ්රහමයට වැඩි බුදුන් දැක වනමුල් පලාහාර වළඳවා සතර ගවුවක් උස මලස්නෙක බුදුන් වඩා හිඳුවා තුන්ගවු උස මලසුන්වල අගසවු දෙදෙනා වඩා හිඳුවා ගවු දෙගවු උස මලසුන්වල සෙසු ලක්ෂසයක් රහතුන් වඩා හිඳුවා බුදුන් සිරසට මග් කූඩයක් මවා එ කූඩය අතින් අල්වාගෙන සත්දවසක් නිරාහාරයෙන් බුද්ධාලම්බන ප්රීකතීන් සිට ධ්යාවන සුවයෙන් වැඩහුන් බුදුන්ට මෙසේ පූජාකොට බුදුකෙනෙකුන්ට අග්රමශ්රාටවක වෙම්වයි ප්රාැර්ත්ව නා කළ සේක. ඒ සමයෙහි මුගලන් මහ තෙරුන් වහන්සේ සරද තාපසයන්ගේ ගිහි යහළු වූ සිරිවඩ්ඪක නම් සිටුහු මෙ පවත් අසා යහළුවාණන් කළ ප්රා්ර්ත්ව නාව මමත් කෙරෙමි සිතා නිළුපුල් මණඩපයක් නිමවා බුදුන් ප්ර ධාන වූ එක්ලක්ෂස සුසැත්තෑ දහසක් රහතුන් පවරා සත්දවසක් දන්දී බුදුකෙනෙකුන්ට වීතිය ශ්රාලවක වෙම්ව යි ප්රාහර්ත්ව්නා ක‍ළසේක

මෙසේ දෙදෙනා එක්ව කළ කුශලයෙන් එකාසංඛ්යක කප් ලක්ෂායක් ඔවුනොවුන් මිත්රනධර්මලය රක්ෂාෙකොට අප බුදුන් සමයෙහි බමුණු මහසල් කුලයෙහි ඉපිද දෙවුකුමරුවන්සේ වැඩිවිය පැමිණ නොයෙක් සම්පත් හැර බුදුන් කරා එළඹැ පැවිදි ව උපසම්පදා හා අගතනතුරු ලදින් සැරියුත් මුගලන් දෙදෙනාවහන්සේය යි හිරු සඳු සේ ප්ර්සිද්ධ වූහ. ඒ අගසවු දෙදෙනා අතුරෙන්

සිංහල විමාන වස්තු ප්රාකරණය. 7

ෂට් අභිඥා හා සිවුපිළිසිඹියා පත් රහත් ගුණයෙන් හා සියලු ශ්රාෙවක ඥානයාගේ මස්තකප්රා ප්ත ඍද්ධිමතුන් කෙරෙහි අගතැන්පත් ද්විතීය ශ්රා වක වූ මුගලන් මහ තෙරුන් වහන්සේ එක් දවසක් සකල සත්වඅයන් කෙරෙහි පතළ කරුණා ඇති ව සිහිනුවණින් යෙදී රහොගත ව ධ්යා න සුවයෙන් වැඩහුන් සේක. එසේ වැඩහුන්නා වූ ආයුෂ්මත් මුගලන් මහ තෙරුන් වහන්සේට මෙබඳු සිතෙක් පහළ විය. හේ කෙසේද යත්? දෙව්ලොව දෙවතාවෝ මිනිස් ලොවදී තම තමන්ගේ ශක්ති වූ පරිද්දෙන් පහන් සිත් ඇති වැ දානාදී කුසල්කොට දිව්යද ලොකයෙහි ඉපිද උදාර වූ සම්පත් අනුභව කරණ පරිදි සියලු මනුෂ්යකයෝ විශෙෂ යෙන් ම දන්නාහු වී නම් බොහෝ සේ කුසල්කොට ස්වර්ගන මොක්ෂ සම්පත් සාදාගනිත් ම ය. එසේ හෙයින් දෙවචාරිකාවෙන් දෙව්ලොවට ගොස් කර්මතනුරූපවූ පරිද්දෙන් උදාර සම්පත් අනුභවකරන දෙවතාවන් අතින් කර්ම‍ඵල විචාරා ඔවුනොවුන් ලවා කුසල් ප්ර කාශ කරවා ඒ - දෙවතාවන් සාක්ෂි කොටගෙන බුදුන්ට දැන්වූයේ වී නම් බුදුහු ආකාශ තලයෙන් පූර්ණසචන්ර්කො යා නගා දක්වන්නාසේ මනුෂ්යබයන්ට කර්මව ඵල ප්රආත්යපක්ෂණකොට බණ වදාරණ සේක. එකල්හි ස්වල්ප මාත්ර් වූ කුශල කර්මමය පවා ශ්රලද්ධා සමාධියෙන් හා චිත්ත ප්ර සාද සම්පත්තියෙන් ද ක්ෂේත්ර ශුද්ධියෙන් ද උදාරතර වූ මහත් භල මහානිසාසවන පරිදි භගවා ප්ර කාශකෙරෙමින් ඒ ඒ විමානවස්තු අර්ත්වොමත්පත්තිකොට මහත් ධර්මිදෙශනා පවත්වන්නීය. ඒ ධර්මුදෙශනා තොමෝ දිව්යො මනුෂ්ය්යන් සහිත බොහෝ සත්වායන්ට වැඩ පිණිස වන්නීය යි සිතා වදාරා මුගලන් මහ තෙරහු ශ්රී යහන් මස්තකයෙන් නැඟී සිට සන්යාි වලාවක් අඳුන් කුළවට දිවන්නාසේ දෙපට හඳනා සිවුර වැළඳ ඉඳුනිල් මිණි කුළක් සවර්ණමකම්බලයකින් වසන්නාසේ උත්තරාසංගය එකාංශ කෙරෙමින් මනාකොට හැඳ පොරවා හාත්පසින් ජාතිහිඟුල රස ධාරා විසුරුවන්නාක් මෙන් දාසන්යාින් වලා හා විදුලි වැළඳ ගමන් ගත් අඤජනකූට පර්වරතයක් සේ බුදුන් කරා එළඹැ නමස්කාර කොට එකත්පස් ව හිඳ තමන්ගේ අභිප්රාවය බුදුන්ට දන්වා අවසර ගෙන හුනස්නෙන් නැඟී බුදුන් වැඳ ප්ර්දක්ෂියණාකොට ඉක්බිති අභිඥාපාදක චතුර්ත්ව්ධ්යා නයට සමවැද සමාපත්තීන් නැගී ඍද්ධිබලයෙන් එකෙණෙහි ම තවුතිසා භවනයට පැමිණ ඒ ඒ දෙවතාවන් විසින් රැස්කරන ලද කුශල කර්මි ඵල විචාරා දෙවතා මෝ ඔවුනොවුන් කළ සුචරිත ධර්ම්යන් ප්රිකාශකළ කල්හී මිනිස් ලොවට අවුත් පුච්ඡා විස්සජ්ජනා දෙක එක්කොට සියලුම පවත් බුදුන්ට දන්වන සේක. බුදුහු එම අර්ත්වොොත්පත්ති කොටගෙන

8 සිංහල විමාන වස්තු ප්රරකරණය.

භික්ෂුංන්ට හා සම්ප්රාපප්ත පිරිසට විස්තර වශයෙන් බණ වදාරණ සේක. ශක්රාාදීන් විසිනුදු එසේම විචාරා පැන විසඳුන් එක්කොට තෙරිඳුන්ට දැන්වූ කළ මහතෙරහු සුගත්හට දන්වා ප්රවකාශකර වන සේක. මෙම ක්රෙමයෙන් මුගලන් මහතෙරහු. සත්වර කරුණාවෙන් බොහෝසේ විමන්වත් ප්‍රකාශකරවූ සේක. බුදුන් පිරිනිව් කල මහා කාශ්ය‍පාදී මහා ස්ථවිරයන් විසින් විනය සූත්රාාභි ධර්ම සංඛ්යා ත වූ ත්රිකපිටක ධර්මදය සංගායනා කරණ කල්හි ධර්මා භාණ්ඩාගාරික ආයුෂ්මත් ආනන්දත ස්ථවිරයන් වහන්සේ ජෙතවන වෙළුවනාදී ඒ ඒ තන්හි ප්රෂකාශ වූ නොයෙක් විමාන වස්තූන් එක්කොට විමානවස්තු යයි කියා සංග්රමහයට නගා සූත්ර පිටකයෙහි කුදුගත් සගියට අන් ගීත කොට ගාථාඞගයෙන් සංගායනාකර වදාළසේක ඊට අනතුරුව මේ ලක්දිව මහා මිගාරවාසි ධර්ම පාල නම් මහා ස්ථවිරයන් විසින් මහාශාවකයන්ගේ අර්ත්විකථානුසාරයෙන් සකල ද්වීපවාසීන්ට වැඩ පිණිස ඒ ඒ වස්තුන්ට නිදානාදි විභාග විශෙෂයෙන් අර්ත්වාවර්ණ නා කොට විමානවස්තුප්රනකරණය කළ සේක.෴ ඒ වනාහි වර්ගර වශයෙන් පිඨවර්ගරය, චිත්රුලතා වර්ග ය, පාරිච්ඡත්තක වර්ගයය, මාඤ්ජෙෂ්ඨක වර්ග ය, ‍මහාරථ වර්ගරයකින් ප්රටතිමණ්ඩිත විය. එයින් පළමුවන පීඨවර්ගපයෙහි සතළොස් වස්තු කථාවෝ ය, දෙවන චිත්රමලතා වර්ගලයෙහි එකොළොසක් වස්තු කථාවෝ ය, තුන්වන පාරිච්ඡත්තක වර්ගියෙහි දසයක් වස්තු කථාවෝ ය, සතරවන මාඤ්ජෙෂ්ටක වර්ග්යෙහි දොළසක් වස්තු කථාවෝ ය, පස්වන මහාරථ වර්ගෂයෙහි තුදුසක් වස්තු කථාවෝ ය, සවන පායාය වර්ගවයෙහි දසයක් වස්තුකථාවෝ ය, සත්වන සුනික්ඛිත්ත වර්ගගයෙහි එකොළොසක් වස්තුකථාවෝ ය, මේ සප්ත මහා වර්ගනයෙහි සඞගෘහිත අතුරු විමාන වස්තුන් හැර පසාසූවක් වස්තුකථාවෝ ය, අතුරු විමන්වත් හා සමග එකසිය විසිතුනක් වස්තුකථාවෝ ය, මේ මෙසේ එක්දහස් පන්සියයක් ගාථා වශයෙන් ප්ර කාශකොට වදාරණ ලද්දා වූ එක්සිය විසිතුනක් පමණ වස්තුකථාවන් අතුරෙන් පීඨවර්ගකයෙහි පළමුවන ස්වර්ණසපීඨ වස්තුව නම් කවරැ යත්?

එහි පිළිවෙළ කථාව මෙසේ දතයුතු—

ත්රිපභුවනෛක තිලක සකලඥෙය සාගරපාරගතාශෙෂ නෛක ගුණ රත්න මන්දිිරායමාන වූ සම්යලක් සමුබුද්ධ සර්වණඥ රාජොත්තමයාණන් වහන්සේ සැවැත්නුවර ගොදුරුගම් කොට දෙව්රම්

සිංහල විමාන වස්තු ප්රකකරණය. 9

වෙහෙර වැඩවසන සමයෙහි පසේනදි කොසොල් රජ්ජුරුවන් විසින් බුදුපාමොක් මහා සඞඝයා වහන්සේට සත් දවසක් මුළුල්ලෙහි අසදෘස මහා දානය දවසින් දවස වඩ වඩා පැවැත්වූ කල්හි අනේපිඬු මහ සිටාණන් හා විශාඛා මහ උපාසිකාවන් හා නුවර වාසීන් විසින් තුන් දවසක් මහදන් පැවැත් වූහ. මෙසේ රජ්ජුරුවන් හා මහජනයා විසින් අසදෘශ මහා දානය දුන් කල්හි ඒ අසදෘස මහා දානයාගේ ප්රරවෘත්තිය සියලු ‍දඹදිව මුළුල්ලෙහි ප්රනස්ද්ධ විය. එකල්හි මහානයෝ කියන්නාහු කරණ ලද මහත් උදාරතර දාන පරිත්යාමගයෙන්ම ඵල මහත්වේද නොහොත් තම‍ාගේ ශක්ති පමණින් කරණලද දාන පරිත්යානගයෙනුත් ඵල මහත්වේදැයි යන මේ කථාව ඉපදවූහ. මේ වචනය ඒ ඒ තැන කියන්නා අසා භික්ෂූඵහු බුදුරජාණන් වහන්සේට දැන්වූහ. එකල දානයෙහි අනුසස් ප්රාකාශකොට වදාරණ බුදුරජාණන් වහන්සේ -

“න භික්ඛවෙ දෙය්යපධම්ම සම්පත්තියා ච දානං මහප්ඵලතරං භවිස්සති අථඛො චිත්තප්පසාදසම්පත්තියා ඛෙත්තසම්පත්තයහ්ව තස්මා කුණ්ඩකමුඨිමත්තමපි පිලොතික මත්තමපි තිණසත්වා ර පණ්න සත්වාකරමත්තම්පි පූතිමුත්තහරිටකමත්තමපි විප්පස‍න්රනෙන වෙනසා දක්ඛිණෙය්යප පුග්ගලෙ පතිට්ඨාපිතං මහප්ඵලතරං භවිස්සති මහා ජුතිකං මහාවිප්පාරං” ති.

මහණෙනි! දෙය්යිධර්ම සම්පත්තියෙන්ම ඵල මහත් වන්නේ නොවෙයි. චිත්තප්රාසාද සම්පත්තියෙන් ද ක්ෂෙ ත්ර් සම්පත්තියෙන් ද ඵල මහත්වෙයි. එසේ හෙයින් කුඩු මිටක් පමණවත් කල්ගිය රෙදි කඩක් පමණවත් තෘණ සන්ථා ර පර්ණනණ සන්ථාණර මාත්රෙයක් වත් ගොමුත්රථ අරළුවක් පමණවත් යම්කිසි කෙනෙකුන් විසින් පහන් සිත් ඇතිව දක්ෂි්ණාහියන් කෙරෙහි පිහිටුවා දෙන ලද්දේවී නම් මහත් ඵල මහානිසංස වෙයි, මහාජුතික වෙයි, මහා විප්ඵාර වෙයි, හෙවත් ආයුබල වර්ණානදි වූ මහත් වියාරද වූ සම්පත්තියෙන් ජොතිමත් ව බබලන්නේ යයි වදාළ සේක. එකල්හි මේ ධර්ම කථා ප්රොවෘත්තිය සකල ජම්බුද්වීපය මුළුල්ලෙහි පතල විය. එ සමයෙහි මනුෂ්යථයෝ යථානුරූප වූ පින් සඳහා මහණ බමුණන්ට හා නොයෙක් දුගි මගි යාචකයන්ට දන් දෙති. ගොහාඞගණවල පැන් එලවා තබති, වාර කොෂ්ඨවල අසුන් පනවා තබති, එ සමයෙහි එක්තරා පිණ්ඩපාතික තෙර කෙනකුන් වහන්සේ යහපත්කොට හැඳ පෙරව පාත්රතය අතින් ගෙන ඉදිරි පසු නොබලා වියදඬු පමණින් බිමට නතුකරණ ලද ඇස් ඇතිව, ඊය්යාොබල පථ සම්පන්නව සන්සුන් ලීලාවෙන් එක්තරා ගෙදොරකට පැමිණි සේක. ඒ ගෘහයෙහි වසන්නා වූ ශ්ර්ද්ධා සම්පන්න වූ එක්තරා කුල දියණියක් තෙරුන් වහන්සේ දැක බල

10 සිංහල විමාන වස්තු ප්රකකරණය.

වත්ව හටගන්නා වූ ගෞරව බහුමාන ඇති ව උදාර වූ ප්රීරති සොම්නස් උපදවා පසඟ පිහිටුවා වැඳ තමන් හිඳිනා පුටුව මත්තෙහි රන්වන් වස්ත්ර්යක් අතුට ආසනය පණවා දුන්නීය. තෙරුන් වහන්සේ පණවන ලද ආසනයෙහි වැඩහුන් කල්හි ඕ තොමෝ මට මෙහි උත්ම් වූ පින් කෙතක් පහළවී යයි පහන් සිත් ඇති ව ශක්ති වූ පරිද්දෙන් අහර පිළියෙළ කොට තෙරුන් වහන්සේට පිළිගන්වා විජනී පත්ර යක් අතින් ගෙන පවන් පූජා කළාය. ඉක්බිති කරණ ලද අහර කිස ඇති තෙරුන් වහන්සේ ආසන දාන භොජන දානාදීන් ප්ර තිසංයුක්ත ධර්මබ කථාවෙන් බණ වදාරා වැඩි සේක. ඒ ස්ත්රී තොමෝ ඇගේ දානය ද ධර්ම කථාව ද ප්රනත්ය වෙක්ෂාද කරන්නි ප්රීාතියෙන් පිරුණා වූ ශරීර ඇති ව ඒ පීඨය ද විහාරයටම දුන්නීය. එයින් පසු නොබෝකලක් ගිය කල්හි එක්තරා රොගයකින් පෙලෙන ලද්දී කාලක්රි යා කොට ඒ කුශලානුභාවයෙන් තවුතිසා භවනයෙහි දොළොස් යොදුන් රන් විමනෙක උපන්නීය. පරිවාර ස්ත්රිතහු ද දහසක් පමණ වූහ.

තවද පීඨනානුභාවයෙන් විමානයෙහි සතර ගවු පමණ ස්වර්ණර පය්ය්ීඨනඞකයෙක් පහළ විය. ඒ පය්ය්ය ඞකය වනාහි ආකාශ චාරීව සීඝ්රය වූ ජව ඇත්තේය. මත්තෙහි කූටාගාර ඇත්තේය. එසේ හෙයින් ඒ විමානය ද පීඨවිමාන නම් විය. පෙර තමන් පුටුව දෙන දවස පීත වර්ණ වස්ත්රදයක් අතුට දුන් හෙයින් කර්මනශාදෘෂ්යත වශයෙන්ම කුෂලය විභාග කොට දක්වන්නා සේ ඒ පය්ය්් නඞකය ද ස්වර්ණපමය වූයේය. ප්රකතිග්රායහකයන්ගේ ගුණ බලවත් හෙයින් ශිඝ්රඇ වූ ජව ඇත්තේය. දක්ෂිඞණාර්හට පුද්ගලයාහට සිත් රුචි වශයෙන් දුන් හෙයින් යථා රුචි වූ ගමනින් හා ප්රකසාද සම්පත්තියෙන් ද උදාරතර ව සර්වසප්රශකා‍රයෙන් ම ඒ දෙව් දුවගේ හා දුටු දුටුවන් සිත් සතු‍පටු කරවන්නා වූ ප්ර සාද වහනය යන්නා වූ ශොභාතිශය සම්පත්තියෙන් යුක්ත වූයේය. ලොභයෙන් දුරු ව ශ්ර්ද්ධා සමාධි ගුණයෙන් යෙදී දුන් හෙයින් ස්වර්ණත වර්ණද විය. වෙෂයෙන් දුරුව ප්රධඥා සමාධියෙන් යෙදී දුන් හෙයින් උදාරතර විය. මොහයෙන් දුරුව දන් දෙමියි විය්ය්ෙන උපදවා සමාධියෙන් දුන් හෙයින් මනොමය ජව ඇති ව මනාපස්ථානයකට උපගත වේ. මෙසේ ඒ දිව්යාදඞගනා තොමෝ මහත් වූ ශ්රි් සෞභාග්යායෙන් යුක්තව කර්මාසනුරූප වූ පරිද්දෙන් මහත් වු දිව්යූශ්රික සම්පත් අනුභව කරන්නීය. එසමයෙහි දෙවියන්ගේ එක්තරා උත්සව දිනයෙක දෙවතාවන් අතුරෙහි යම් දිව්යම ලීලාවෙන් දිව්යාඋලඞකාරයෙක් දිව්යානනුභාවයෙක් ඇද්ද එබඳු වූ දිව්ය ලීලාවෙක් දිව්යාූලඞකාරයෙන් දිව්යානනුභාවයෙන් දිළිහි දිළිහි උයන් කෙළි පිණිස

සිංහල විමාන වස්තු ප්රනකරණය. 11

නන්දලනොද්යා්නයට යන කල ඒ දෙවතා දුව ද සුන්දෙර වූ දිව සළු වක් හැඳ එසෙයින්ම දිව සළුවක් එකාංශකොට දිව්යා භරණයෙන් සැරසී දහසක් දිව්යනප්සරාවන් පිරිවරා ස්වකීය දොළොස් යොදුන් රන්විමනින් නිකිම පීඨවිමානාරූඪව මහත් වු දිව්යස ඍද්ධියෙන් මහත් වූ දිව්යම සෞභාග්යියෙන් යුක්තව චන්ර්රූඪයා මෙන් ද සහස්රම කිරණයාමෙන් ද හාත්පසින් එකොහාස කෙරෙමින් උයන් කෙළියට යන්නිය ෴ ඒසමයෙහි ආයුෂ්මත් වූ මුගලන් මහතෙරුන් වහන්සේ යට කියනලද ක්ර මයෙන් දෙවචාරිකාවෙහි හැසිරෙන සේක් තවුතිසා භවනයට පැමිණ ඒ දෙවතා දුවට නුදුරු තෙනෙක්හි ඉඳුනිල් මිණි රුවනක් සේ පෙනී වදාළ සේක.

නැවත ඒ දෙවතා දූ තොමෝ තෙරුන් වහන්සේ දැක උපන්නා වූ ප්රී ති ප්රතමොද්යත ඇතිව බලවත් සංඝ ගෞරවයෙන් වහාම පය්ය් ප්ඞකයෙන් බැස තෙරුන් වහන්සේ කරා එළඹැ පසඟ පිහිටුවා දසනඛ‍සමොධාන සමජවලිත වූ අඤ්ජලිපුට මස්තකයෙහි තබා වැඳ එකත්පස්ව සිටියාය. තවද ඒ තෙරුන් වහන්සේ වනාහි ඒ දෙවතා දුව තබා සියලු දිව්යිලොකයෙහි දෙවියන් හා අනන්ත සත්වහයන් විසින් රැස්කරන ලද යම් කුශල කර්මයයක් ඇද්ද ඒ සියළුම කුශල කර්මවය තමන් වහන්සේගේ යථා කර්මො පග ඥානුභාවයෙන් අතට ගත් සිතුමිණි රුවණක් සේ බලා බල වශයෙන් ප්ර ත්යමක්ෂා කොට දැන වදාරණ සේක. එකුදුවූවත් දෙවතාවන්ගේ උත්පත්තිය හා සමග නොහොත් උත්පත්තියට අනතුරුව කොයින් චුතව මෙහි උපන්නෙම් ද කවර නම් කුශල කර්ම්ය බැලීම දෙවතාවන්ගේ ධර්මචතාවක්ම හෙයින් බොහෝසේම සිද්ධවන්නේ ය. එසේ හෙයින් ඒ දෙවතා දුවට ද යම් ඤාණයක් පහළවේ ද ඒ කාරණයෙන් ඒ දෙව්දුව ලවාම කුශල කර්ම ය ප්රඤකාශ කරවා දිව්යය මනුෂ්යයයන් සහිත ලොකයාහට කර්මසඵල ප්රමත්ය‍ක්ෂ‍ කරනු කැමතිව මහ තෙරුන් වහන්සේ -

“ පීඨා තෙ සොවණ්ණමයං උළාරං මනොජවං ගච්ඡති යෙන කාමං, අලඞකතෙ මල්යතධරෙ සුවත්ථෙර මහාසයී විජ්ජුරිචබහකූටං”ති.

යනු හෙයින් එම්බා දෙවතා දුව! තිගේ ඉච්ඡානුරූප වූ පරිද්දෙන් උයන් කෙළි ආදියට යෙමියි සිතූ කෙණෙහිම සිතුලෙස පවත්නා හෙයින් මනොමය ජව ඇත්තා වූ යොදුනක් පමණ

12 සිංහල විමාන වස්තු ප්රමකරණය.

මහත් උදාරතර ශ්රෙමෂ්ඨ වූ ස්වර්ණණ පය්යාො ඞකාකාර සටහන් ඇත්තා වූ කණක විමානයක් හා තවද අලඞකෘත වූ දිව්යූ ශරීරයෙහි නා නා ප්රරකාර වූ රස්මි ජාලාවෙන් බබලන්නා වූ ‍අනෙකවිධ රත්නයෙන් විරාජමාන වූ හස්තුපග පාදූපගාදී වූ ප්ර භෙද වශයෙන් සැටගැලක් පුරාලන පමණ සර්වාුභරණයෙන් සැරහි කල්ප වෘක්ෂ පාරිච්ඡත්තක සන්තානලතාදී සම්භව සුවිසුද්ධ චාමිකර විවිධ රත්නමය වූ පත්ර‍කිඤ්ජල්ක කෙසරසමන්ත විජ්ජොතමාන වූ විස්ථරන්ත කිරණනිකර රුචිර දිව්ය‍ කුසුමයෙන් විභූෂිත හෙයින් මාලාධාරී වූ කල්පලතා නිබ්බත්ත නා නා වර්ණය විරාග ‍විශෙෂ සුපරිසුද්ධ භාසුර ප්රපභාසම්පන්න දිව්ය වස්ත්‍්තයන්ගේ වශයෙන් සුන්දිර වූ දිව සළුවක් හැඳ එහෙයින්ම සුන්දනර වූ දිව සළුවක් එකාංශකොට බබලන්නා වූ නොහොත් අඩ සඳක් වැනි වූ යහපත් නළල් තළයෙන් ද දෙව්දුනු දෙකක් වැනි වූ බැම සහලින්ද තිලපුෂ්පාකාර උස් වූ නාසිකාවෙන් ද බිම්බ ඵල සදෘශව රත් වූ ඔෂ්ඨයෙන් ද පුර්ණෂ චන්ර්ූ යා වැනි වූ මුහුණින් ද රන් කළයක කරක් වැනි වූ ග්රී්වයෙන් ද ඇත් සොඬකට බඳු වූ බාහු යුගලයෙන් ද පියුම් පෙති වැනි වූ අතුල්තලයෙන් ද ස්වර්ණයණඵලකයෙක්හි ඔබන ලද රන්බුබුල් දෙකක් වැනි පයොධර යුගලයෙන් ද රන් පුවරුවක් වැනි වූ යහපත් පිටකින් ද වස්ත්රාිභරණයෙන් බබලන සිහිනිඟකින් ද රඹකඳක් සේ දික්ව වට වූ මහත් ඌරු යුගලයෙන් ද දුනුකේ කැකුළු වැනි කොණ්ඩා සඟලින් ද රන් මිරිවැඩි සඟලක් වැනි වූ පතුල් යුගලයෙන්දැ යි මෙසේ බබලන්නා වූ රූපශ්රීැයකින් හා සන්යා් යු කාලයෙහි සූය්යා බා තාපයෙන් රැඳී ගිය රත් වලාකුලක් යම් සේ ස්වභාවයෙන්ම බබලා ද එසේ ප්රයකෘතියෙන්ම ජොතිමත් ව බබලන්නා වූ ‍සන්යාබලා වලාපටලය හාත් පසින් විදුලිය වැළඳ ගත් කල්හි විශෙෂයෙන්ම බබලා ද එමෙන් ස්වභාවයෙන් ම බබලන්නා වූ පීඨ විමානය සර්වායලඞකාරයෙන් විභූෂිතව සර්වාබකාරයෙන් දීප්තිමත්ව බබලන්නා වූ තීගේ ශරීර ප්ර‍භාව හා වස්ත්රාවභරණාදියෙන් ප්ර්භාමත් වෙයි. තවද චක්ර වත්ති රජ්ජුරුවන්ගේ සක්විති රුවන යම් සේ චක්රණවත්ති මහරජාණෝ “පවත්තතු භවං චක්කරතනං”යි කී කල සිතූලෙස අභිමුඛව අභිමතස්ථානයකට උපගත වේද එමෙන් දෙවතා දුව ද යම් තැනකට යෙමියි සිතූ කෙණෙහි ම සඳු විමනක් සේ වායු වෙගයෙන් ආකාශයට පැන නැගී මනාපස්ථානයකට සම්ප්රාෙප්ත වේ මැයි. මෙසේ පළමුකොට ඇගේ සම්පත් ප්ර්කාශකොට වදාරා නැවත ගිය දවස කළා වූ සුචරිත කර්මකය විචාරා වදාරණ මහ තෙරුන් වහන්සේ —

“ කෙන තෙ තාදිසො ව‍ෙණණා කෙන තෙ ඉධ මිජ්ඣති, උප්පජ්ජන්ති ච තෙ හොගා යෙ කෙවී මනසො පියා.

සිංහල විමාන වස්තු ප්ර කරණය. 13

පුච්ඡාමි තං දෙවි මහානුභ‍ාවෙ මනුස්සභූතා කිවකාසි පුඤ්ඤං, කෙනාසි එවං ජලිතානුභාවො වණ්ණොච තෙ සබ්බදිසා. ප්රාභාසතී” ති.

යනු හෙයින් එම්බා දෙවධීතෘව! සඳු විමනක් සේ ප්රිභාමත් වූ පීඨ විමානයක් හා හාත්පසින් ජොතිමත් ව බබලන්නා වූ ශරීර වර්ණරයක් හා පරිභොග කටයුතු වස්ත්රා භරණාදී මෙබඳු උපකරණයක් හා යම්කිසි ඌනත්වගයක් නැත්තා වූ සිතූ සිතූවිට ප්රිපය පරිභොග කටයුතු වු මෙබඳු සම්පත්තියක් පෙර මිනිස් ලොවදී කෙබඳුවූ කුශලයක් කොට ලබන ලද්දී ද කවර කාරණයකින් මෙබඳු වූ දිව්යාකනූභාවයෙන් හා පරිවාර සම්පත් වර්ණ සම්පත් ආදියෙන් ජොතිමත් ව බබලා ද මම විචාරමි, මට නොවලහා කියවයි විචාරා වදාළ සේක. මෙසේ මුගලන් මහ තෙරුන් වහන්සේ විසින් විචාරණ ලද ප්රාශ්නය විසදූ පරිදි දක්වන්නා වූ සඞගීති කාරක තෙරුන්වහන්සේලා විසින් —

“ සා දෙවතා අත්තමනා මොග්ගල්ලානෙන පුච්ඡිතා, පඤ්හං පුට්ඨා වියාකාසි යස්ස කම්මස්සිදං ඵලං”ති.

යනුහෙයින් මුගලන් මහ තෙරුන්වහන්සේ විසින් විචාරණ ලද ඒ දෙව් දූ තොහෝ එක්තරා තෙර කෙනෙකුන්ට දුන්නා වූ ස්වල්ප දානයෙන් මෙතෙක් සම්පත්තියක් ලදිමි. සුචරිත කර්මල ඵල සිහිකිරීමෙන් ද බුදුන්ගේ ද්විතීය ශ්රාශවක වූ ඍද්ධිමත් මුගලන් මහ තෙරුන් වහන්සේ විසින් මාගේ පුණ්යතඵල ප්රඍතිසංයුක්ත වශයෙන් විචාරණ ලද්දේ යයි දෙකුරණයෙන්ම හටගත්තා වූ බලවත් ප්රී්ති සොම්නස් ඇතිව තෙරුන් වහන්සේගේ වචනය මුදුනෙන් පිළිගෙන කුශල ඵල ප්රිකාශකොට දක්වන්නා වූ දෙව් දූ තොමෝ —

“අහං මනු‍ස්සෙසු මනුස්සභූතා අබ්භාගතානං ආසනකං අදාසිං, අභිවාද්යිං අඤජලිකං අකාසිං යථානුභාවඤ්ච අදාසි දානං,”

තෙන මෙ නාදිසො වණ්ණො තෙන මෙ ඉධ මිජ්ඣති, උප්පජ්ජන්ති ච මෙ භො‍ගා යෙ කෙවි මනසො පියා.

අක්ඛාමි නෙ භික්ඛු මහානුභාව මනුස්සභූතා යමකාසි පුඤ්ඤං, තෙනම්හි එවං ජලිතානුභාවා වණ්ණො ච මෙ සබ්බදිසා පභාසති”ති.

යනු හෙයින් මිනිස් ලොව විශෙෂ භගවා විද්යාමවාන වශයෙන්ම මනුෂ්යයයන්ට අන්තර්ගෙතව උපන් බව හඟවන පිණිස 14 සිංහල විමාන වස්තු ප්රගකරණය.

මනුෂ්යය භූතයෙමියි කිව. එහි විශෙෂ කවරු යත්? මනුෂ්ය නාරකිකය මනුෂ්ය ප්රේතය මනුෂ්යි තිය්ය්යබවග්ගතය පරමාර්ත්ව් වශයෙන් මනුෂ්යනයෝ යයි වතුර්විධ වන්නාහ. යම් මනුෂ්යව ජාති කෙනෙක් දණ්ඩ නිග්රයහාදියට නිසිවූ ප්රුණාතිපාතාදිවූ අකර්තහතව්යම කොට ඒ ඒ තන්හි රාජාදීන් විසින් පමුණුවන ලද හස්ත පාද ශිරශෙඡදාදි වධබන්ධමනාදියට පැමිණ මහත් දුක් අනුභව කෙරෙත් ද ඔහු මනුෂ්යා නාරකිකයෝ නම් වෙත්. අනෙකුදු යම් මනුෂ්ය් කෙනෙක් පූර්ව ජාතියෙහි කළ කර්මි වශයෙන් ඉඳුල් බතකුදු සුව සේ නොලැබ සා පිපාසාදි දුකින් පීඩිතව ගෙයක් දොරක් නැතිව ඇස් පිරුණු කඳුළු ඇතිව හිස පිරුණු උකුණන් ඇතිවූ වෙර පිරුණු කණු ඇතිව කිසි පිහිටක් නැතිව ශොකයෙන් පීඩිතව සුසුම් ලළා ප්රෙපතයන් සේ දුක් බහුලව ඇවිද්ද ඔහු මනුෂ්යි ප්රෙළත නම්වෙත්. අනෙකුදු යම් මනුෂ්යර කෙනෙක් දාසකම්ර කාරාදි අනුන් අයිතිවූ පවතුම් ඇතිව අන්යාවභිප්රාඅය වශයෙන් බර උසුලමින් හෝ භිත්තමය්යා ඇවිදා ඇතිව අනාචාරයෙහි හැසිර අනුන් විසින් සත්තර්ජිත කරන ලදුව මරණ භයින් තැතිගෙන ග්රනහණ නීශ්රිහතව හෙවත් වල්වැද ගිතා ගිත නොදැන තිරිසනුන් සේ දුකසේ නිදිමෙන් හා දුකසේ සා පිපාසා විනොදනය කෙරෙද්ද ඔහු මනුෂ්යස තිය්ය් දුග්ගතයෝ නම් වෙත්, යම් මනුෂ්ය ජාති කෙනෙක් වැඩ අවැඩ මෙලෝ පරලෝ දැන කර්මරඵල අදහමින් සකල සත්ව‍යන් කෙරෙහි දයානුකම්පා ඇතිව සංවෙග බහුලව අකුශල කර්මස පථය හැර කුසල කර්මය පථයෙහි පිහිටියාවූ පරමාර්ත්වල වශයෙන් මනුෂ්යථයෝ නම්වෙත්. මම වනාහි ගිය දවස මෙම බුද්්ධෝත්පාද කාලයෙහි මේ චතුර්විධ මනුෂ්ය්යන් අතුරෙන් මනුෂ්යි ධර්ම යෙහි පිහිටියාවූ වාද්යාිමාන මනුෂ්යෂයන්ට අන්තර්ගසතව එක්තරා කුලධිතෘවක්ව මනුෂ්යම භූතව වසන්නෙම් මාගේ ගෙදොරට වැඩියාවූ තෙර කෙනෙකුන් වහන්සේ දැක පහන් සිතැතිව මා හිඳිනා පුටුව මත්තෙහි පිත වර්ණන වස්ත්රපයක් අතුට වඩා හිඳුවා දසනධසමොධාන සමුජ්වලිත හස්තපුට මස්තකයෙහි තබා නමස්කාර කොට ඉක්බිති ශක්තිවූ පරිද්දෙන් අහර පිළියෙල කොට දන් දිනිමි. පීඨාසනයද පූජාකෙළෙමි. එපමණ කුශලානුභවය හෙතුකොට ගෙන මෙබඳු වර්ණි සම්පත් භොග සම්පත් ආදි වූ මහානුභාව සම්පන්න උදාරතර දිව්යි ශ්රීො සම්පත්තියක් ලදින් දසදික් බබුළුවමියි කියා කුශල කර්ම්ය ප්රිකාශකොට ස්වාමීනි ස්වල්ප දානමය කුශලයෙන් මෙසේ වනකල තුනුරුවන් කෙරෙහි පහන් සිත් ඇතිව උදාරතරව යම්කිසි දානයක් දෙන ලද්දේ වී නම් චිත්ත ශුද්ධියත් වස්තු ශුද්ධියත් ක්ෂෙදත්ර් ශුද්ධියත් යහපත් බැවින් මහත් ඵල මහා නීසංස වන්නේයයි කිව. ඒ දිව්යාරඞගනාතොමෝ

සිංහල විමාන වස්තු ප්රලකරණය. 15

තෙරුන් වහන්සේ විසින් විචාරණ ලද ප්රනශ්න විස්සර්ජනය කළ කල්හි මහ තෙරහු විස්තර වශයෙන් බණ වදාළ සේක. ඒ ධර්මර දේශනාව පරිවාර සහිත දෙවතා දුවට සාර්ත්ව්ක විය. ඉක්බිති මහ තෙරහු මිනිස් ලොවට අවුත් බුදුරජාණන් වහන්සේට එපවත් දැන්වූ සේක. බුදුරජාණෝ මෙම අර්ත්වොණත්පත්ති කොටගෙන එතැන්හි පැමිණි පිරිසට බණ වදාළ සේක. ඒ ධර්ම්දෙශනාව බොහෝදෙනාට ප්ර්යෝජන විය.

මේ විමාන වස්තු ප්රවකරණයෙහි පීඨවර්ගරයෙහි පළමුවන ස්වර්ණා පීඨ වස්තුව කියා නිමවන ලදී.

කුඤ්ජර විමාන වස්තුව.

මේ විමාන වස්තු ප්ර්කරණයෙහි දෙවන කුඥ්ජර විමාන වස්තුව නම් කවරැ යත්? එහි පිළිවෙල කථාව මෙසේ දතයුතු - හේ කෙසේද යත්? මාර ගජකුම්භ විදාරණ කෙශරිභූතවු බුදු රජාණන් වහන්සේ එක් සමයෙක්හි රජගහ නුවර සමීපයෙහිවු ලෙහෙණුන්ට වැටුප් තබා අභය දුන් හෙයින් කලන්දරකනිවාප නම්වූ වෙළුවනාරාමයෙහි වැඩවසන සේක් එ සමයෙහි එක් දවසක් නැකත් කෙළි පිණිස කාලඝොෂා කොට නගරවාසීහු රැස්ව මුළු නුවර බෙර ඇසක් සේ බිම සමකොට කළුවැලි පියා සුදු වැලි අතුට සියලු වීථිවල ඒ ඒ තන්හි නා නා වර්ණස ධ්වජ පනාක නාවා දොරක් දොරක් පාසා කෙහෙල් ‍තොරන් ලවා පුන්කලස් තබා ලදපස්මල් විසූරුවා මුළු නුවර දෙව් පුරයක්සේ අලඞකෘත කොට සරහා රාජා රාජ මහාමාත්යා්දිවූ සියලු නගරවාසීහු ඔවු නොවුන්ගේ බලානුරූපවූ පරිද්දෙන් නා නා වර්ණස වස්ත්රාාභරණාදියෙන් සැරසී නැකත් කෙළියට පටන්ගත්තාහුය. තවද මතු මහල් තළයෙන් බිමට නොබස්නා ඉසුරුමත් බිසෝවරු පවා නා නා ලඞකාරයෙන් සැරහි ඔවුනොවුන්ගේ පිරිස් හා සමග නැකත් කෙළියට නික්මෙති. එ සමයෙහි මුළු නුවර දෙවි පුරයක්සේ අලංකෘත විය. එකල්හි මගධෙශ්වරවු බිම්බිසාර නම් මහරජාණෝ පළමු රජදරුවන්ගේ සිරිත් වශයෙන් මහජනයාගේ චිත්තානුරක්ෂබණය පිණිස ස්වාභරණයෙන් සැරහි රජගෙන් නික්ම මහසෙන් පිරිවරා ගෙන්වූ රාජානුභා‍වයෙන් උදාරවූ ශ්රීස සෞභාග්යගයෙන් මහ පිරිස් පිරිවරා ශක්රි දෙවෙන්ර්න් ලීලාවෙන් නුවර ප්රයදක්ෂි්ණා කරන්ට වන්හ. එ සමයෙහි රජගහ නුවර වසන්නාවූ එක්තරා කුළ දියණියක් උදාකරවූ ශ්රී‍ සෞභාග්යහයෙන් මහත් රාජානු භාවයෙන් දිලිහී දිලිහී වඩනා බිම්සර රජනුගේ ඓශ්චය්ය්්යහ සම්පත් දැක බලවත්ව හටගත්තාවූ අද්භූතවූ ප්රීසති සොම්නස් ඇත්තාවූ ඒ ස්ත්රී් තොමෝ මේ රාජඍධි වැනිවූ උදාරතරවූ ශ්රී් සම්පත් ලබනු

16 සිංහල විමාන වස්තු ප්රූකරණය.

කැමැත්තෙමි. කවර කාරණයෙකින් ලබන්ට හැකිවන්නෙම් දැයි නුවණැත්තවුන් කරා ගොස් විචාළීය. එකල්හි කල්යාදණාධ්යානස ඇති මෙලෝ පරලෝ වැඩ දන්නා ප්රොඥාවන්ත මනුෂ්ය යෝ කියන්නාහු; එම්බා භද්රාධව! මේ ලොකයෙහි යම් ඓශ්චය්ය්‍ ව සම්පත්තියෙක් ඇද්ද ඒ සියලුම සම්පත් සුචරිත කර්මෙයෙන්ම සිද්ධ වන්නේය. එසේ හෙයින් කුශල කර්මදයෙන්ම සිතූ සිතූ සම්පත් දෙන හෙයින් සිතුමිණි රුවනක් හා සමානය. යම්කිසි ඌනත්ව යක් නැත්තාවූ ඉසුරු සම්පත් දෙන හෙයින් කල්ප වෘක්ෂයක් හා සමානය. තවද ක්ෂෙ‍ත්රත ශුද්ධියෙන්ද චිත්ත ශුද්ධියෙන්ද මහත් ඵල මහානිසංස වෙයි. යම්කිසි දානාදීවූ කුශල කර්ම්යක් කොට කිසියම් ප්රා ර්ත්විනාවක් ‍කළේ වී නම් ඒ ප්රා්ර්ත්වෂනාව සිතූ පැතූ පරිද්දෙන්ම සිද්ධවන්නේය. එතකුදුවුවත් ආසන දානයෙන් ක්ෂ ත්රි්ය බ්රා හ්මණාදිවූ උතුම් වංශ ඇතිවෙයි භොජන දානයෙන් දාය බල සම්පත් ඇතිවෙයි. වස්ත්රු දානයෙන් වර්ණ සම්පත් ඇතිවෙයි. පහන් පූජාවෙන් පසැස් ලැබෙයි, හෙවත් රන්විමනෙක එබූ මැණික් ගුලි සෙයින් පස්පෑ දිස්නා ඇසි ඇතිවෙයි. ආවාස දානයෙන් අනෙකප්රකකාරවූ සියළු සම්පත් ලැබෙයි යනාදි කුශල් ප්ර්කාශකොට කීහ.

එපවත් අසා ඒ ස්ත්රීා තොමෝ මේ මිනිස් ලොව සම්පත්තියට වඩා දිව්යම සම්පත් ඉතා උදාරයයි සිතා දිව්යම සම්පත් අරමුණු කොට කුශල් කිරීමෙහි බලවත් වීය්ය්දාරය ඇතිවූවාය. එ සමයෙහි ඇගේ මතෘ පිතෲහු අළුත් පිළි දෙකක්ද අළුත් පුටුවක්ද පියුම් කළඹක්ද ගිතෙල් මී සකුරු කිරි සාල් ආදී උපකරණද පරිභොග පිණිස එව්ව‍ාහුය. ඒ ස්ත්රීි වනාහි පරිභොග පිණිස මවු පියන් විසින් එවනලද ගිතෙල් මී සකුරු ආදී උපකරණ දැක සිතන්නී මමද දන්දෙනු කැමැත්තෙමි. දන් දිය යුතු දානොපකරණත් මා විසින් ලබන ලද්දේයයි සතුටු සිත් ඇතිවැ දෙවන දවස් දන් සරසන්නී අල්පොදක මී කිරිබත් සපයා අන්යිවූද දානාහිවූ ඛාද්යන භොජ්යස විකෘතියක් පිළියෙල කොට දන් ගෙය සුවඳ පිරිබඩ ලවා අළුත් පිඨාසනය විකශිත පද්මයෙන් සරහා අළුත් සුදු වස්ත්රකයක් අතුට ආසනය පණවා ආසනයාගේ සතර පාමත්තෙහි පියුම් රැස් සතරක් තබා උඩ සුදු වියන් බැඳ අවලම්බක පුෂ්පදාමයන් එල්වා ආසනය වට සියලු භූමිය සිය අතින් මල්පෙති අතුට ප්රකතිග්රාලහකයන් ආ කළ පූජා කෙරෙමියි මල් කරඬුවක් එකත් පසෙක තබා මෙසේ සියලු දානොපකරණ සපයා තබා ඉක්බිති ඉස් සොධා නහා සුදු පිළි හැඳ එසේම සුදු පිළියක් එකාංකොට ගෙන කාලවේලා පරීක්ෂාකොට දාසියත් කැඳවා මාගේ දානයට සුදුසු සිල්වත් කෙනෙකුන් සොයා කැඳවාගෙන එවයි කියා ගමන් කරවූවාය.

සිංහල විමාන වස්තු ප්රටරකරණය. 17

එ සමයෙහි ආයුෂ්මත්වූ දම් සෙනෙවි සැරියුත් මහ තෙරුන් වහන්සේ දහසින් බැඳි පියල්ලක් දොර දොර එලන්නාසේ රජගහ නුවර පිඬු පිණිස හැසිරෙණසේක් ඇතුළු වීථියට පැමිණි සේක. එකල්හි ඒ දාසි තොමෝ තෙරුවන් වහන්සේ දැක නමස්කාර කොට, “ස්වාමීනි! පාත්රරය මා අතට දී වදාරා එක්තරා උපාසිකාවක් හට අනුග්රමහ පිණිස මෙසේ වැඩිය මැනව”යි ආර‍ාධනා කළාය. එකල්හි තෙරුන් වහන්සේ පාත්රයය අතට දුන් සේක. ඉක්බිති ඒ දාසි පාත්රාය ගෙන මහ තෙරුන් වඩා ගෙට ගියාය. ඒ උපාසිකාවද දුරින් වඩනා තෙරුන් වහන්සේ දැක පෙර ගමන් කොට තෙරුන් වහන්සේට ආසනය දක්වා, ස්වාමීනි! මෙහි පණවන ලද ආසනයෙහි වැඩහුන මැනව”යි කියා මහ තෙරහු ආසනයෙහි වැඩහුන් කල්හි මල් පූජාකරන්නී ආසනය වට සියතින් පියුම්පෙති විසුරුවා පසඟ පිහි‍ටුවා වැඳ ගිතෙල් මී සකුරු මිශ්ර”වූ අල්පොදක මී කි‍රිබතින් වැළඳවුව. එසේ වළඳ වන්නි, “මේ කුශලානුභාවය හෙතුකොට ගෙන දිව්යිමය ඇත් වාහනය මත්තෙහි කූටාගාර සටහන් ඇත්තාවූ පය්ය්ොට ඞකයකින් ශොභාමත් දිව්යක සම්පත්තියක් පහළවේව”යි කියා ප්රාවර්ත්වානා කළාය. නැවත තෙරුන් වහන්සේ වැළඳු ඉක්බිති පාත්රිය සොධා ගිතෙල් මී සකුරු පුරා පුටුව මත්තෙහි අතුළාවූ වස්ත්රුය පාත්රපයට සුඹුළුවක් කොට තෙරුන් වහන්සේට පිළිගන්වා මහ තෙරහු අනමෙවෙනී බණ වදාරා වඩිනා කල්හි මිනිසුන් දෙන්නකු කැඳවා, “තෙරහු අත තුබූ පාත්රනය හා මේ පය්ය්තෙ ඞකයද විහාරයට ගෙන ගොස් දී එත්ව”යි කිව. ඒ පුරුෂයෝද කී ලෙස පාත්ර්ය හා පුටුවද විහාරයට ගෙන ගොස් දුන්හ. ඒ ස්ත්රි. එයින් අපරභාගයෙහි නොබෝ කලකින් කාලක්රි යා කොට එම කුශලානුභාවයෙන් තවුතිසා දෙව්ලොව සාරසියයක් ගව් පමණ රන් විමනෙක උපන්නීය. පරිවාර ස්ත්රිවහුද දහසක් පමණ වූහ. ඇගේ ප්රාමර්ත්වභනා වශයෙන් පද්ම මාලාලඞකාරයෙන් අලඞකෘතවූ පියුම් පෙති වැනිවූ ද රේණු වැනිවූ ද හිසකෙස් හා ලොම් ඇති හෙයින් හාත්පසින් පියුම් පෙත්තෙන් හා මල් රේණුයෙන්ම ශොභාමත් වූ ශරීර බැවින් ජලජමාලාලඞකෘතවූ මනා දර්ශරනීයවූ සියුම් මොලොක් සුවපහස් ඇත්තාවූ අනෙකවර්ණඞ රශ්මිජවාලාවෙන් දිලිසෙන්නාවූ ස්වර්ණාසභර‍ණයෙන් විභූෂිතවූ විසිගව් පමණ උතුම් කුඤ්ජර වාහනයෙක් පහළ විය. ඒ ඇතු පිට අනෙකවිධ රත්නයෙන් දිලිසෙන්නාවූ පද්ම මාලාලඞකාරයෙන් අලඞකෘතවූ කූටාගාර සටහන් ඇත්තාවූ මනා සුවපහස් ඇත්තාවූ සතර ගව් පමණ උතුම් කනක පය්ය් ඇතඞකයෙක් පහළවිය. එසේ හෙයින් ඒ විමානය කුඤ්ජර විමාන නම් විය. ඒ දෙව් දූ තොමෝ දිව්ය‍

18 සිංහල විමාන වස්තු ප්රතරකරණය.

සම්පත් අනුභව කරණ්ණී ඒ කුඤ්ජර විමානයෙහි නොයෙක් රත්නයෙන් විසිතුරු රත්න පය්ය් ඞකාරූඪව නන්දනනොද්යුනාදියෙහි ක්රී ඩාකෙරෙමින් මහත්වූ ශ්රීත සම්පත් අනුභව කරණ්ණීය.

එසමයෙහි එක්තරා උත්සව දිනයෙක දෙවතාවෝ ඔවුනොවුන්ගේ කර්මාහනුරූපවූ පරිද්දෙන් අනෙකවිධවූ දිව්යරශ්රීාන් දිළිහි දිළිහී උයන් කෙළි පිණිස නන්දානොද්යාවනයට යන කල්හි ඒ දෙවතා දුවද යහපත්වූ දිව්යා සළුවක් හැඳ එසෙයින්ම දිව්යො සළුවක් එකාශකොට සැට ගැලක් පමණ දිව්යාවභරණයෙන් සැරහී දිව්යවප්සරාවන් දහසක් පිරිවරු සියක් යොදුන් කනක විමානයෙන් නික්ම කුඤ්ජර විමානරූඪව මහත් දිව්යිඍද්දියෙන් මහත් ශ්රී සෞභාග්යුයෙන් හිරු සඳසේ හාත්පසින් එකොහාෂ‍ කෙරෙමින් දිළිහි දිළිහී නන්දමනොද්යාඤනයට යන්නීය. එසමයෙහි ආයුෂ්මත් මුගලන් මහ තෙරුන් වහන්සේ යටකියනලද ක්රනමයෙන් දෙවචාරිකාවෙන් තව්තිසා භවනයට පැමිණ ඒ දෙවතා දුවට නුදුරු තැනෙක්හි කප් රුකක් සේ පෙනී වදාළ සේක. එකල ඒ දෙවතා දූ තොමෝ තෙරුන් වහන්සේ දැක බලවත්ව හට ගත්තාවූ සඞළ ගෞරවයෙන් වහාම පය්ය්් වඞකයෙන් බැස තෙරුන් වහන්සේ කරා එළඹැ පසඟ පිහිටුවා දශනඛසමොධාන සමුජ්වලින හස්තපුට මස්තකයෙහි තබා වැඳ එකත්පස්ව සිටියාය. එකල මහ තෙරුන් වහන්සේ ඒ දෙවතා දුව විසින් පුර්වව ජාතියෙහි කරණලද කුශල කර්ම්ය ඒ දෙවතාදුව ලවාම ප්ර කාශකරවා දෙවියන් සහිත ලොකයාහට කර්මරඵල ප්රඒත්යාක්ෂර කරවා දෘෂ්ට්යිනුගතික වශයෙන් හඟවනු කැමතිව —

“ කුඤ්ජරො තෙ වරාරොහො නානාරතන කප්පනො, රුවිරො ථාමවා ජව සම්ප‍නො ආකාසම්හි සමීහති.

පදුමි පදුමතතක්ඛි පදුමුප්පල ජුතින්ධසරො, පදුමචුණ්ණාභිකීණ්ණ‍ෙඞගා සොණ්ණපොක්ඛරමාලවා.

පදුමාසුසටං මග්ගං පදුමපත්ත විභූසිතං, ධීතං වග්ගු මනුග්ඝාති මිතං ගච්ඡති වාරණො.

තස්ස පක්කම මානස්ස සොණ්ණකං සාරථිස්සරො, තෙසං සුය්ය ති නිග්ඝොසො තුරියෙපඤචඩගිකෙ යථා.

තස්ස නාගස්ස බන්ධයසමිං සුචීවන්ථාර අලඞකතා, මහත්තං අච්ඡරා සංඝං වණ්ණෙන අතිරොවසි.

දානස්ස තෙ ඉදං ඵලං අථො සීලස්ස වා පන, අථො අඤ්ජලිකම්මස්ස තං; මෙ අක්ඛාහි පුච්ඡිතා” ති.

යනු හෙයින් “නිලුපුල් පෙති වැනිවූ නෙත්ර් යුගලයක් ඇත්තාවූ එම්බා දෙවතා දුව! තීගේ මේ උත්තම වාහනයවූ දර්ශයනීයවූ සිංහල විමාන වස්තු ප්රතරකරණය. 19

හස්ති ලක්ෂ ණ රෑපශ්රී් ශොභාවෙන් හා විදුලිය වැළඳ ගත් මහත් රන් පර්වෙතයක් සේ කුම්භාලඞකාරාදි ‍‍අනෙකප්රවකාර රත්නාලංකාරයෙන් මනාකොට බබලන්නාවූ ආකාශචාරීවූ ජව බලසම්පන්නවූ පද්මයක් සේ පියුම් පෙත්තෙන් අලංකෘතවූ දිව්යචමය පද්මොත්ඵල මාලාලංකාර ශරීර ඇති බැවින් පියුම් රැසක්සේ සකල ශරීරය පද්මොත්පලමෙන්ම ඒ ඒ තන්හි ජොතිමත්ව බබලන්නාවූ ස්වර්ණයමය පියුම් පෙති හා රේණුයෙන් ගැවසී ගත් ශරීර ඇති සෙයින් කිඤ්ජල්කයෙන් හාත්පසින් ආකීර්ණෙවූ ජලජ මාලාලංකෘත ගාත්රඇයක් ඇත්තාවූ ක්රීහඩා කාලයෙහි නිම්මිතව පවත්නාවූ උතුම්වූ මේ ඇත් වාහනයෙන් හා තවද මේ ඇතු ගමන් ගත් කල පියක් පියක් පාසා දක්ෂ වූ පණ්ඩිත කෙනෙකුන් විසින් මනාකොට පියුම් සාදා සරහ‍ා තබන ලද මාර්ග්යක් සේ ඇතු තුබූ පතුල් මහත් පියුම් නැගී පා පියුම් ධර ධරා නා නා වර්ණදයෙන් විරාජිතවූ ශරීරය හාත්පසින් පෙති පතරින් හා රේණුයෙන් තවරමින් රන්සුණු ඉස්නා සේ ශොභාමත් වෙයි. පිට මත්තෙහි අනර්ඝ වූ ස්වර්ණ පය්ය්ා ඞකාරූඪව උන්නවුන් නොවෙහෙසා පියුම් පිට පියුම් තබන්නා සේ යහපත් ඇත් ගමනින්ම යන ගමන් ඇත්තේය. මෙසේ යන්නාවූ ඇතුගේ උභය පාර්ශ්වයෙහි එලෙන්නාවූ මහසැලසා මුතු මැණික් ආදියෙන් විසිතුරුවූ නොයෙක් සිය ගණනින් රන්මිණි ඝොෂාව දක්ෂයවූ ගන්ධ්ර්වසයන් විසින් වයන ලද ආතතය, විතතය, විතාතතය, ඝනය, ස්ර සිරය යන පඤ්චාඞගික තූය්ය්න් නාදය යම්සේ කර්ණාරසායනව ඇසේද එමෙන් පඤ්චාඞගික තූය්ය්්ධ නාදයෙන් එකනින් නාදවෙයි. ඒ ඇත්කඳ පිට කනකාසනයෙහි දිව්ය්මය වස්ත්රා්භරණයෙන් සැරහී කනක රූපයක් සේ අලඞකෘතවූ උදාරතරවූ රූපශ්රී න් ජොතිමත්ව තාරකා මධ්යරයෙහි දිලිහෙන පූර්ණ චන්ර්තවූයා සේ මහත්වූ දිව්ය්ස්ත්රී සමූහයා මධ්යපයෙහි ශරීර වර්ණනයෙන් සියල්ලවුන් අභිභවනය කෙරෙමින් දීප්තිමත්ව බබලන්නාවූ එම්බා දෙවතා දුව! තී විසින් මෙබඳු සම්පත්තියක් ලැබීමට කාරණා කවරේද? අත්තපාන වස්ත්රානභරණාදී දසවිධ දාන වස්තූන් අතුරෙන් කවර දානයක්හුගේ විපාකයෙක්ද? කාය සංවරාදි වශයෙන් කවර ශීල විපාකයෙක්ද? චන්දකන මනාලියද චාරිත්රි ශීලයෙහිම අත්තගීත හෙයින් කවර නම් චාරිත්රක ශිලයක්හුගේ විපාකයෙක්ද? හෙවත් දාන ශීලාදි වශයෙන් කවර සුචරිත කර්මශයක් කොට රූප භොග පරිවාරාදි මෙබඳු සම්පත්තියක් ලබන ලද්දීද? හේ මට ප්රයකාශ කොට කියව”යි කියා යටගිය දවස කළාවූ කුශල කර්ම ය විචාරා වදාළ සේක.

“ සා දෙවතා අත්තමනා මොග්ගල්ලානෙන පුච්ඡිතා, පඤ්හං පුඪා වියාකාසී යස්ස කම්මස්සිදං ඵලං”ති.

20 සිංහල විමාන වස්තු ප්ර්කරණය.

යනු හෙයින් යට කියන ලද ක්රකමයෙන් සතුටුව තෙරුන් වහන්සේගේ වචනය මුදුනෙන් පිළිගෙන කුශල කර්මසය ප්රතකාශ කරන්නාවූ ඒ දෙවතාදූ තොමෝ —

“ දිස්වාන ගුණ සම්පන්නං ඣායිං ඣානරතං සතං, අදාසිං පුප්ඵාභිකිණ්ණං ආසනං දුස්ස සන්ථ තං.

උපඩ්ඪපදුම්මාලාභං ආසනස්ස සමන්තතො, අ‍බෙගාකිරිස්සං පත්තෙහි පසන්තා සකෙහි පාණිහි.

තස්ස කම්මස්ස කුසලස්ස ඉදං මෙ ඊදිසං පලං, සක්කාරො ගරුකාරොච දෙවානං අපචිතා අහං.”

යනු හෙයින්, “බොහෝ කුසල් රැස්කොට ශ්රාිවකපාරමී ඥානය මස්තකප්රා්ප්ත කොට අග්රහ ශ්රා්වක ගුණයෙන් සමන්විතවූ ආරම්මනූපනිධ්යාපනය ලක්ෂකනූපනිධ්යාකනය යන විප්රාකාරවූ ධ්යා්නයෙන් හා දැවිය යුතුවූ සකල ක්ලෙශයන් නසා අභීත් ඵලයෙහි පිහිටියාවූ එහෙයින්ම ලොකොත්තර ධ්යාශනයෙහි ඇළුම් ඇත්තා වූ සත්පුරුෂ ගුණයෙන් අග්ර්වූ සැරියුත් මහ තෙරුන් වහන්සේ දැක පහන් සිත් ඇතිවැ මලින් සරහා අළුත් වස්ත්ර්යක් අතුට පණවන ලද පීඨාසනයෙහි මහ තෙරහු වඩා හිඳුවා මම වනාහි උපාර්ධරයක් පමණ පියුම් පෙති ගලවා ආසනය යට සියලු භූමිය පියුම් වැසි වස්නාසේ සියතින් මල්පෙති විසුරුවා අල්පොදක මී කිරිබතින් වළඳවා පුටුව හා වස්ත්රනයද පූජාකෙළෙමි. ඒ කුශල කර්ම ය හෙතුකොට ගෙන මේ කුඤ්ජර විමානය ආදිවූ උදාරතරවූ දිව්යර සම්පත් ලදින් බොහෝ දෙවියන් විසින් කරණලද පූජා සත්කාර ගරුකාර බහුමාන කටයුතුවූ දිව්යිමය ඓශ්චය්ය්ූජායෙන්ද දිව්යාරනුභාවයෙන්ද ආයුෂයෙන්ද වර්ණායෙන්ද සැපතින්ද පරිවාරයෙන්ද අධිපති භාවයෙන්ද සදිග් බබුළුවමි”යි කියා —

“ යො වෙ සම්මා විමුත්තානං සත්තානං බ්රිහ්මචාරිනං, පස‍ෙනනා ආසනං දජ්ජා එවං න‍න්දෙච යථා අහං.

තස්මා හි අත්ථනකාමෙන මහත්තමහිකඞඛතා, ආසනං දාතබ්බං හොති සරීරත්තිමධාරිනං”ති.

යනු හෙයින්, “සිවාමීනි! මම යම්සේ ආසන දානයක් දී මේ ක්රූඤ්ජර විමානය ඇතුළුවූ දිව්යීශ්රිී සම්පත්තියක් ලදීන් සතුටු වෙම්ද, එමෙන් රත්නත්රඇය‍ාගගේ ගුණ සලකා කර්මපඵල අදහමින් පහන් සිත් ඇතිව යම්කිසි කෙනෙක් දන් දෙනකල බ්රීහ්මචාරිවූ සන්හුන් කාය වාක් මනොද්වාර ඇති හෙයින් සන්හුන් ඉඳුරන් ඇත්තාවූ සකල ක්ලෙශයන් කෙරෙන් මිදුනාවූ එහෙයින්ම ක්ෂී්ණාග්රවවවූ ආය්ය්ෙන පුද්ගලයන්ට යම්කිසි දානයක් දුන්නේවීනම් සිංහල විමාන වස්තු ප්රූකරණය. 21

උදාරතරවූ ශ්රීි සම්පත් ලබමින් මාසේම සතුටු වන්නේය. එසේ හෙයින් මහත් උදාරතරවූ ශ්රීි සම්පත් ආදියෙන් තමහට වැඩ කැමැත්තාවූ ශ්ර ද්ධාවන්තයන් විසින් පින් කෙත් සොයා අන්තිම දෙහධාරීවූ ක්ෂීවණාශ්රවවවූ ආය්ය්න් පුද්ගලයන්ට අසුන් දියයුතු යයි කියා ක්ෂිධණාශ්රකවයන්ට වඩා පින් කෙත් ලොකයෙහි නැතිබව හඟවා විශෙෂයෙන්ම ප්රයශංසාකොට කිව.” මෙසේ මහතෙරුන් වහන්සේ විචාළ පැනය ඒ දෙවතා දුව විසින් විසඳූ කල්හි මහ තෙරහු විස්තර වශයෙන් බණ වදාළ සේක. ඒ ධර්මසදේශනාව පරිවාර සහිතව ඒ දෙවතා දුවට සර්ත්ථනක විය. ඉක්බිති මහ තෙරහු මිනිස් ලොවට අවුත් පුච්ඡා විස්සජ්ජනා වශයෙන් සියලුම ප්රළවෘත්තිය බුදුන්ට දැන්වූසේක. භාග්ය වත් බුදුරජාණන් වහන්සේ මෙම අර්ත්‍ෙක ාත්පත්තිකොට ගෙන සම්ප්රාවප්ත පිරිසට ධර්මබදෙශනාකොට වදාළ සේක. ඒ ධර්මුදෙශනාව බොහෝ දෙනාට ප්ර්යෝජන විය.

මේ විමාන වස්තු ප්රධකරණයෙහි පිඨ වර්ගපයෙහි කුඤ්ජර විමාන වස්තු වර්ණදණනාව කියා නිමවන ලදී.

නාවුකා විමාන වස්තුව

තවද මේ විමාන වස්තු ප්රණකරණයෙහි පීඨ වර්ග යෙහි නාවුකා විමාන වස්තුව නම් කවරු යත්? එහි පිළිවෙල කථාව මෙසේ දතයුතු —

සුර නර බමරගණාදිසෙවිත පාදඞකපජොපෙතවූ භාග්යඑවත් බුදුරජාණන් වහන්සේ සැවැත් නුවර වැඩවසන සමයෙහි අන්යගතර ග්රා මාන්තසෙනාසනයෙක වසන්නාවූ සහ සොළොස් දෙනකුන් වහන්සේ බොහෝ දවසක් සර්වදඥයන් වහන්සේගේ රූපශ්රීස නුදුටු හෙයින්, “බුදුන් දැක සිත් සනහා ගනුම්හ” යි සිත ඒ විහාරයෙහි කළමනා ගමිකවත් සපයා තම තමන්ගේ පා සිවුරු ගෙන විහාරයෙන් නික්ම ස්වර්ණ හංස පෙළක් සේ සැවැත් නුවර දිශාභිමුඛව දීර්ඝු මාර්ගයයට පැමිණ වඩනාහු ග්රීමෂ්ම ඍතුයෙහි පළමුවන මස යෙහින් අතුරු මහ නිරූදක කාන්තාරයෙහි පැන් නොලදින් පිපාසයෙන් පීඩිතව පැන් ලද හැක්කැයි අනික් දිශාවකට ගොස් ලිඳක් දැක ඒ ලිඳට නුදුරු තෙනක වැඩ සිටියාහ. එකල, “පැන් ගෙන එමි’ ‘සිතා ඒ ලිඳට බැන් පිණිස ගියාවූ නාම ගොත්රායෙන් අප්රලසිද්ධවු එක්තරා ස්ත්රිනයක් ලිඳ සමීපයෙහි වැඩ සිටි භික්ෂුින් දැක මේ ආය්ය්‍අනයන් වහන්සේලාට පැනින් ප්රමයේජන ඇත්තේය. ගිමන් කල හෙයින් පිපාසිතහයි දැන අනලස්ව අනුකම්පා උපදවා පහන් සිත් ඇතිව පැන් කළයක් ගෙන ගොස්, “ස්වාමීනි! සෑමදෙනා වහන්සේම මා කෙරෙහි

22 සිංහල විමාන වස්තු ප්රඇකරණය.

අනුකම්පා කොට පැන් පිව මැනව”යි ආරාධනා කළාය. එකල්හි පාත්රි ස්ථවිකාවෙන් පෙරහන්කඩ ගෙන පැන් පෙරා සැමදෙනා වහන්සේම අභිප්රාායවූ පරිද්දෙන් උදක පානයකොට විඩා සන්සිඳුවා හස්ත පාද ධොවනයෙන් අත් පා සිහිල්කොට ගිමන් හැර ඉක්බිති ඒ ස්ත්රී යට උදක දානානුමොදනායෙන් බණ වදාරා වැඩීයාහ. ඉක්බිති ඒ පැන් පූජාකළාවූ උපාසිකා තොමෝ ඒ කුශල කර්ම ය හෙතුකොටගෙන තවුතිසා දිව්යඉලොකයෙහි දිව්යජමය කල්ප වෘක්ෂ යෙන් උපශොභිතවූ මහත් දිව්යි විමානයක උපන්නීය. ඒ විමානය පරික්ෂෙෂප කොට හාත්පසින් මුතු රැසක්සේ රිදීමය වැල්ලෙන් ගැවසී ගත් බැවින් රිදීපටක් සේ සුදු වැලිතලාවෙන් හා රිදී පවුරක්සේ පුලින තටොප ශොභිතව මැණික් කඳක්සේ නිර්මවලවූ සිහිල්වූ ජලයෙන් පිරුණාවූ ගංගාවක්ද ඒ ගංගාවගේ උභය තීරයෙහි දිව සුවඳ මල් ගසින් ගැවසී ගත්තාවූ සත් රුවන්මය පවුරු වාසල් දොරටු ආදියෙන් හෙබියාවූ උද්යාතන විමානාදියෙන්ද නොයෙක් රත්නයෙන් ජොතිමත්ව බබලන්නාවූ පවුරින් හා සත්රුවන්මය පියගැට පඞක්තියෙන් ශොභාමත්වූ මහතොට ඇති පොකුණක්ද ඒ පුෂ්කරණියෙහි රක්ත පද්මය සෙවන පද්මය රක්තොත්පලය ස්වෙතොත්පලය නීලොත්පලය යනාදී නොයෙක් මල් වනය හා සමග සත්රුවන්මයවූ නැව් විමනෙක්ද පහළවිය. එසේ හෙයින් ඒ විමානයද නාවුකා විමාන නම්විය. ඒ දිව්යාකඞගනා තොමෝ එක් දවසක් නොයෙක් දිව්යාවභරණයෙන් සැරසී විමානයෙන් නික්ම නාවුකා විමානයෙහි නොයෙක් ලීලායෙන් දිළිහි දිළිහී ජලක්රීමඩා කෙරෙමින් මහත් දිව්යො සම්පත් අනුභව කරන්නීය. එසමයෙහි ආයුෂ්මත් මුගලන් මහතෙරුන් වහන්සේ යටකියනලද ක්රයමයෙන් දෙව චාරිකාවෙහි හැසිරෙණ සේක් ඒ නාවුකා විමානයෙහි ක්රියඩා කරන්නාවූ ඒ දෙවතා දුව දැක, ඒ දෙවතා දුව විසින් පූර්වා ජාතියෙහි කරණ ලද කුශලකර්මාය විචාරා වදාරණ මහතෙරුන් වහන්සේ —

“ සුවණ්ණච්ඡදනං නාවං නාරී ආරුයගතිට්ඨසි, ඔගාහසී පොක්ඛරණිං පදුමං ජින්දලසි පාණිනා, කෙන තෙ තාදිසො වණ්ණො පෙ - පභාසතී” ති.

යනු හෙයින්, “රක්ත ස්වර්ණාතදිවූ විචිත්රත චිත්ර කර්මියෙන් හෙබියාවූ භිත්ති හා නා නා විධ රත්නයෙන් දිලිහෙන්නාවූ සත්රුවන්මයවු පලසෙවෙනී ඇත්තාවූ ස්වර්ණවමය නැවකට නැගී ර‍ක්තො පල සෙවතොත්පලාදිවූ ‍නොයෙක් මලින් ගැවසී ගත් හෙයින් දිය කෙළියෙහි ඇළුම් ඇතිව මේ පුෂ්කරණියෙහි ජලක්රීගඩාවට

සිංහල විමාන වස්තු ප්රවකරණය. 23 පැමිණ මරකත  මිණිමය මල්දඬු ඇත්තාවූ පද්මරාග මිණිමය පෙති ඇත්තාවූ ස්වර්ණමමය කර්ණිකා හා රේණු ඇත්තාවූ සුවඳ වහනය වන්නාවූ මේ පියුම් අතින් බිඳගෙන ක්රීරඩාකරන්නාවූ එම්බා දෙවතාදුව, මෙබඳු ශරීර වර්ණනයක් හා උද්යා න විමානාදි පරිභොගකටයුතුවූ මෙබඳු සම්පත්තියක් කවර කුශලයකින් ලබන ලද්දීදැ?”යි විචාරා වදාළ සේක. මෙසේ තෙරුන්වහන්සේ විසින් විචාළ ප්ර ශ්නය ඒ දෙවතාදුව විසඳු බව දක්වන්නාවූ මහා ස්ථවිරයන් විසින් සඞගීතිකාලයෙහි —

“ සා දෙවතා අත්තමනා මොග්ගල්ලානෙන පුච්ඡිතා, පඤ්හං පුට්ඨා වියාකාසි යස්ස කම්මස්සිදං ඵලං “ති.

යනුහෙයින් යට ස්වර්ණසපීඨ වස්තුවෙහි කීසෙයින් මහ තෙරුන් වහන්සේගේ වචනය මුදුණෙන් පිළිගෙන,

“ අහං මනු‍ස්සෙසු මනුස්සභූතා පුරිමාය ජාතියා මනුස්සලොකෙ, දිස්වාන භික්ඛු තසිතෙ තිල‍න්තෙත වුඪාය පාතුං උදකං අදාසිං. යොචෙ කිලන්තා නපිපාසිතානං වුඪාය පාතුං උදකං දදාති, සීතොදිකා තස්ස භවන්ති නජ්ජො පහුතමන්යා බහුපුණ්ඩරිකා.

තමාපගා අනුපරියත්ති සබ්බදා සීනොදිකා වාලුකසන්ථයනා නදී අමබාච සාලා තිලකා ච ජම්බුයො උද්දාලතා පාටලියොච ඵුල්ලා; තං භූමිභාගෙහි උපෙ‍තරූපං විමානසෙඪං භුස සොභමානං තස්සීධ කම්මස්ස අයං විපාකො එතාදිසා කතපුඤ්ඤා ලභන්ති.

තෙන මෙ - පෙ - පභාසති” ති.

යනුහෙයින්, “සිවාමීනි, මම මීට පූර්වතජාතියෙහි මනුෂ්ය යන් අතුරෙන් මනුෂ්යිධර්මංයෙහි පිහිටි විද්යාලමාන මිනිසුන්ට අන්තර්ගනතව මිනිස්ලොව ඉපද මේ බුද්ධොත්පාද කාලයෙහි ගමන් විඩාව පිපාසයෙන් ක්ලාන්තවූ භික්ෂූින් දැක අනලස්ව පහන් සිත් ඇතිව පානය පිණිස පැන් පමණින් පූජාකෙළෙමි. ඒ කුශලයෙන් මෙතෙක් සම්පත්තියක් ලදිමි. එසේහෙයින් පිපාසයෙන් ක්ලාන්තවූ කෙනෙකුන්ට පහන් සිත් ඇතිව යමෙක් බොන පැන් දී උපකාරකෙළේවී නම් ඔහු මාසේම සිහිල්ජලයෙන් පිරුණාවූ පච්චර්ණළපද්මයෙන් ගැවසීගත්තාවූ පුෂ්කණීයෙන්ද වෛජයන්ත ප්රාණසාදය වැනිවූ විමානයෙන්ද ඒ විමානය වට හාත්පසින් පවුරු වළල්ලක්සේ නිරන්තරයෙන් ජලවහනයවන්නාවු රිදී පටක්සේ රජතමය සුදුවැලිතලාවෙන් හෙබියාවූ ගංගාවෝද ඒ ගංතෙර සියලු භූමිභාගයෙහි විමානයට හාත්පසින් මුල පටන් අග දක්වා පිපී වැනීගිය මලින් ගැවසීගත්තාවූ අඹ දඹ සල් පළොල් ඇසළ තිලකාදිවූ නානාප්රයකාර සුවඳ මල් වෘක්ෂ යෙන්

 මාණික්ය්මය — සමහර පොතක 24 සිංහල විමාන වස්තු ප්රතකරණය.

ප්රකතිමණ්ඩිතවූ උයණීන්දැයි මෙසේ මහත් ශ්රෙළෂ්ඨවූ අතිශයින් දීප්තිමත්ව බබලන්නාවූ උද්යාමන විමාන පුෂ්කරණ්යාමදිවූ දිව්යඨසම්පත් ලබන්නේය” යි කියා, “ස්වාමීනි, කිසියම් අගයක් නැත්තාවූ නිරන්තරයෙන් මුහුදටම යන්නාවූ ඉතා ස්වල්පවූ පැන් පමණක් පූජාකළාවූ කුශලානුභාවයෙන් මෙබඳු දිව්ය්සම්පත්තියක් ලදින් දශදිග් බබුලුවමි” කිව. එකල්හි මුගලන් මහතෙරහු යටකී ක්ර‍මයෙන් බණ වදාරා බුදුරජණන්වහන්සේට දැන්වූසේක. බුදුහු එම අර්ත්‍්රාත්පත්තිකොටගෙන සම්ප්රාහප්ත පිරිසට බණ වදාළ සේක. ඒ ධර්ම්දෙශනාව බොහෝදෙනාට ප්රනයෝජනවිය.

මේ විමානවස්තු ප්රාකරණයෙහි

පීඨවර්ගනයෙහි නාවුකා විමාන වර්ණ්නාව

කියා නිමවනළදී.

තතිය නාවුකා විමාන වස්තුව.

තවදමේ විමානවස්තු ප්රාකරණයෙහි තතිය නාවුකා විමාන වස්තුව නම් කවරුයත්:- සර්වරලොකෛක නායකවූ බුදුරජාණෝ කොසොල් ර‍ට සැරිසරා වඩනාසේක් භික්ෂුුසඞඝයා පිරිවරා ථූන නම් බමුණුගමට වැඩිසේක. එගම්වැස්සෝ බුදුන් වඩනා බව අසා මාර්ග වල් අවුරා ලිං පොකුණු ආදියත් පිදුරු වලින් වසා දාන මානාදි වශයෙන් කිසි උපකාරයක් නොකටයුතුයයි කියා කතිකා කළ බැවින් මනුෂ්යශයෝ බුදුන්ට හා සංඝයාට කිසි උපකාරයක් නොකරන්නාහ. එසමයෙහි බමුණෙකුගේ දාසියක් පැන් කළයක් ගෙනයන්නී ගසක් මුල වැඩහුන් බුදුන් දැක, “ගම්වැසියෝ මට කුමක්කරතත් - බුදුන්ට පැන් දී මිය නොනවතිමි” සිතා හිස තුබූ පැන්කලය ගෙන ගොස් බුදුන්ට පැන් පිළිගන්වා මහසංඝයාටත් පැන් පිළිගන්වා අඩුනොව තිබෙන පැන් කළය දැක ප්රීගතියෙන් පිනපිනා, මගේ ජීවිතය සඵලවීය”යි සිතා පැන් කළය ගෙන ගෙට අභිමුඛව යන්නීය. ඇගේ ස්වාමිවූ බ්රාීහ්මණයා එපවත් අසා, “ගම්වැස්සන් කළකතිකාවත බිඳ මටත නින්දාගකළහ” යි කියා බිම හෙලා අතින් පයින් ඇණ මැරීය ඒ දාසීතොමෝ පැන් පූජා කළ කුසලයෙන් තවුතිසා භවනයෙහි රන්විමනෙක උපන්නීය.

ඉක්බිති බුදුරජාණෝ “ලිඳකින් පැන් ගෙනඑව”යි කියා අනද මහතෙරුන්වහන්සේට වදාළසේක. මහතෙරහු පාත්රනය ගෙන ලිඳ සමීපයට වඩනාකල පිදුරු බොල් ආදිය ඉපිල පැන් ඉතිර නැගෙමින් ලින් පැන් පොකුණු ආදිය පුරා ගියේය.

සිංහල විමාන වස්තු ප්රඉකරණය. 25

මනුෂ්යුයෝ ඒ ආශ්චය්ය්්ත ය දැක සතුටුව වැඩඉන්ට සෙනසුන් සලස්වා දෙවන දවස් සියලු ථූණ නම් බමුණු ගම්වැස්සෝ එක්ව බුදුපාමොක් මහා සංඝයා වහන්සේ වළඳවා ඉක්බිති බුදුන් වැඳ එකත්පස්ව හුන්නාහුය. ඒ දිව්යාසඞගනාව පැන් පූජාවෙහි අනුසස් හා තුනුරුවන්ගේ ගුණ ප්රවකාශකරවනු පිණිස නාවුකා විමානාරූඪව අවුත් බුදුන් වැඳ දිළිහි දිළිහී සිටියාය. බුදුරජාණෝ ඇගේ කුසල කර්මනය ඒ දිව්යා ඞගනාව ලවාම ප්රටකාශ කරවා චතුස්සත්යගය ප්රඞකාශකොට බණ වදාළසේක දිව්යා ඞගනාව සෝවාන් ඵලයෙහි පිහිටා බුදුන් වැඳ අවසර ගෙන ගියාය. ඒ ධර්මාදේශනාව බොහෝදෙනාට සාර්ත්ථාකවිය. මෙහි විස්තර දාන පරිච්ඡෙදයෙන් දතයුතු.

මේ විමාන වස්තු ප්රුක‍රණයෙහි පීඨ වර්ග යෙහි තතිය නාවුකා විමාන වස්තුව සංක්ෂේපයෙන් කියා නිමවන ලදී.

දීප විමාන වස්තුව.

තවද, මේ විමාන වස්තු ප්ර කරණයෙහි පීඨ වර්ග යෙහි දීප විමාන වස්තුව නම් කවරු යත්? හේ මෙසේ දතයුතු —

විනය ජන නලින විකාසනාංසුමාලීභවූ භාග්යතවත් බුදුරජාණන් වහන්සේ සැවැත් නුවර වැඩ වසන සමයෙහි එක්ත‍රා පොහෝදිනයෙක බොහෝ උපාසකවරු පෙහෙවස් සමාදන්ව ඔවුනොවුන්ගේ ශක්ති පමණින් පෙරවරු දන් දී ඉක්බිති පෙරවරු කාලයෙහිම බත් අනුභව කොට පස්වරු භාගයෙහි සුදු පිළි හැඳ සුදු පිළි එකාංශකොට සඳුන් තුවරලාදි සුවඳ බඩු හා ගෙතූ නොගෙතූ නොයෙක් සුවඳ මල් ගත් අත් ඇතිව විහාරයට ගොස් ඔවුනොවුන් අභිප්රා යවූ භික්ෂු න් කරා ගොස් භජනය සෙවනය කොට වැඳ පුදා ඉක්බිති සවස ධර්මෂශාලාවෙහි බණ අසන්නාහු විහාරයෙහිම වසනු කැමතිව ගිය හෙයින් බණ අසමින් සිටියදීම සූය්යාවෙ හස්තඞගතව අන්ධකකාර විය. එකල්හි නාම ගොත්ර යෙන් අප්රනසිද්ධවූ එක්තරා ස්ත්රිනයක්, “දැන් වනාහි පහන් ආලොක උවමනා කල් වන්නේය. එසේ හෙයින් මා විසින් පහණක් දැල්වුව මැනව”යි සිතා ඇගේ වාසභවනයෙන් පහන් තෙල් ආදි උපකරණ ගෙන්වා පහණක් දල්වා ධර්මායසනය පෙරටුව තබා සතුටුව බණ අසා ඉක්බිති ඒ ස්ත්රීි තොමෝ ඈ විසින් පිදූ ප්ර‍දීප දානය සිහිකොට සතුටුව ප්රී්ත් සොම්නස් උපදවා නමස්කාර කොට ගෙට ගියාය. ඉන් නොබෝ කලක් ගිය පසු කාලක්රිියා කොට ඒ කුශල කර්මාය හෙතුකොට ගෙන තවුතිසා භවනයෙහි හිරු විමනක් සේ නොයෙක් රසම්පවල්වෙන් දීප්තිමත්ව බබලන් 26 සිංහල විමාන වස්තු ප්ර කරණය.

නාවු මගත් ජොතිරශ විමානයක උපන්නීය, ඇගේ ශරීර ප්රරභාව වනාහි සෙසු දෙවතාවන් අභිභවනය කෙරෙමින් තාරකා මධ්ය,යෙහි දිළිසෙන පූර්ණය චන්ර් යා සේ ශරීරාලොකයෙන් දසදිග් බුබුලුවමින් මහත්වූ දිව්යදශ්රී් සම්පත් අනුභව කරන්නීය. එකල්හි ආයුෂ්මත් මුගලන් මහ තෙරුන් වහන්සේ තවුතිසා භවනයෙහි දෙවචාරිකාවෙහි හැසිරෙණ සේක් හිරු සඳසේ ශරීරාලොකයෙන් දිළිහි දිළීහි දහසක් දෙවඟනන් පිරිවරා දිව්යශශ්රී සම්පත් අනුභව කරන්නාවූ දිව්යා ඞගනාව දැක මේ සම්පත් ලැබීමට ඈ විසින් පූර්වි ජාතියෙහි කළාවූ සුචරිත කර්මයය ප්රවකාශ කරවනු කැමති මහ තෙරුන් වහන්සේ —

“ අභික්කන්මතෙනන ව‍තෙණණන යා ත්වංී තිඪසි දෙවතෙ, ඔහාසෙන්ති දිසා සබ්බා ඔසධී විය තාරකා කෙන තෙ තාදිසො වණ්ණො — පෙ — පභාසනී” ති.

යනුහෙයින්, “එම්බා දෙවතා දුව! යම්සේ ඔසධි තාරකා අනික් තාරකාවන් අභිභවමින් දසදිගුන් එකාලොක කෙරේද, එමෙන් සෙසු දෙවතාවන් අභිභවනය කෙරෙමින් තිගේ මහත් වූ රූපශ්රීස ශොභාවෙන්ද යහපත්වූ ඡවි වර්ණ යෙන්ද දශදිග් එකා ලොක කෙරෙමින් ජොතිමත්ව බබලන්නිය” යි මෙසේ පළ‍දකොට ඈගේ ඓශ්චය්ය්ත්ව සම්පත් ප්ර,කාශකොට ඊට අනතුරුව, ‍”මෙබඳු විමානයක් හාත්පසින් ජොතිමත්ව බබලන්නාවූ ශරීර වර්ණරයක් හා පරිභොග කටයුතු වස්ත්රා්භරණාදි මෙබඳු උපකරණයක් හා ප්රි්ය පරිභොග කටයුතුවූ මෙබඳු සම්පත්තියක් පෙර මිනිස්ලොවදී කවර කුශලයක් කොට ලබන ලද්දීද? කවර කාරණයකින් මෙබඳු රූපශ්රීුන් දසදිග් බබුලුවාදැ”යි විචාරා වදාළසේක. මෙසේ තෙරුන් වහන්සේ විසින් විචාළ ප්රදශ්නය දෙවතා දුව විසඳු පරිදී හගවන පිණිස සඞගීති කාරක මහා ස්ථවිරයන් විසින් —

“ සා දෙවතා අත්තමානා මොග්ගල්ලානෙන පුච්ඡිතා, පඤ්හං පුට්ඨා වියාකාසි යස්ස කම්මසසිදං ඵලං” ති.

යනු හෙයින්, මුගලන් මහ තෙරුන් වහන්සේගේ වචනය මුදුනෙන් පිළිගෙන ප්රාශ්නය විස්සර්ජනය කරන්නාවූ දෙවතා දූ තොමෝ,

“ අහං මනුස්සෙසු මනුස්සභූතා පුරිමාය ජාතියා මනුස්සලොකෙ, ඝනාන්ධංකාරමහි තිමීසිකායං පදීපකාලම්හි අදං පදීපං.

යො අන්ධ කාරම්හි තිමීසිකායං පදීපකාලම්හි දදාති දීපං, උප්පජ්ජති ජොතිරසං විමානං පහූතමල්යංක බහුපුණ්ඩරිකං.

තෙන මෙ තාදිසො වණ්ණො තෙන මෙ ඉධ මිජ්ඣති, උප්පජ්ජත්ති ච මෙ භොගා යෙ කෙවි මනසො පියා.” සිංහල විමාන වස්තු ප්රංකරණය. 27

තෙනම්හි එවං ජලිතානුභාවා, වණ්ණො ච මේ සබ්බදිසා පභාසති.

තෙනාහං විමලොභාසා අතිරොචාමි දෙවතා, තෙන මෙ සබ්බගත්තෙහි සබ්බා ඔභාසතෙ දිසා”ති.

යන හෙයින්, “ස්වාමීනි! මම මීට පූර්වණ ජාතියෙහි මිනිස්ලොව ඉපිද විද්යාිමාන මනුෂ්යසයන්ට අත්තගීතව මෙලෝ පරලෝ හැඳින වසන්නෙම්, එක්තරා පොහෝ දිනයෙක ධර්මයශාලාවකට ගොස් රාත්රිප කාලයෙහි පහන්සිත් ඇතිව පහණක් දල්වා ධර්මාමශනය පෙරටුව පුදා සතුටුව බණ ඇසීමි. එපමණ කුශලානුභාවයෙන් මෙතෙක් සම්පත්තියක් ලදිමි. එසේ හෙයින් මේ ලොකයෙහි ස්ත්රී පුරුෂාදීන් අතුරෙන් යම්කිසි කෙනෙක් මහත්වූ බහලාන්ධහකාර ඇතිව ප්රසදීපාලොකයෙන් ප්ර්යොජන ඇති කාලයෙහි පහණක් දල්වා වේවයි, ප්රවදීපයට හිතවූ පහන්වැටි පහන්කඳු පහන් තෙල් පහන් මාලාදි උපකරණ සපයා වේවයි, පහන් සිත් ඇතිව පූජාකෙළේවී නම් මාසේම උත්පත්තික්ෂ්ණයෙහිම මහත් ගිනි කඳක්සේ දිළිසෙන්නාවූ නොයෙක් රශ්මිමාලාවෙන් හා ‍ස්වෙතාත්පල නීලොත්පලාදීවූ නොයෙක් මලින් සරහනලද ශ්රීනයහනින්ද මාලාකර්ම ලතාකර්මාොදී නොයෙක් විචිත්රය චිත්රි කර්මාදන්තයෙන් ද හෙබියාවූ ජොතිරස විමානයෙක ඉපිද ශරීර වර්ණියෙන්ද සෙසු දෙවතාවන් අභිභවමින් දශදිග් බබුළුවන්නේ වේදැ”යි, කියා “නැවත ස්වාමීනි! මමද පහන් පූජාවෙහි ආනිශංසයෙන් මෙබඳු සම්පත්තියෙන්ද ශරීර ප්ර භාවෙන්ද දශදිග් බබුළුවමි” කිව. මහ තෙරුන් වහන්සේ විසින් විචාරණලද ප්ර ශ්නය ඒ දෙවතාදුව විසින් විසඳු කල්හි මහ තෙරුන් වහන්සේ ඒ දෙවතා දුවගේ චරිතය බලා හෙතු සම්පත් ඇතිහෙයින් මාර්ගතඵලාධිගමයට සමර්ත්ථවයයි දැන චතුස්සත්යවය ප්රහකාශකොට බණ වදාළ සේක. ඒ ධර්මයදෙශනාවසානයෙහි ඒ දිව්යසජඞගනාව සහ පිරිවරින් සෝවාන් ඵලයෙහි පිහිටියාය. ඉක්බිති මහ තෙරුන් වහන්සේ මිනිස් ලොවට අවුත් ඒ සියලුම ප්රිවෘත්තිය බුදුරජාණන් වහන්සේට දැන්වූ සේක. බුදුරජාණන් වහන්සේ එම අර්ත්ථෝත්පත්තිකොට ගෙන එතැන්හි රැස්වූ පිරිසට බණ වදාළසේක. ඒ ධර්මරදෙශනාව බොහෝදෙනාට ප්රැයෝජන විය. එතැන් පටන් බොහෝ සේ මනුෂ්යහයෝ පහන් පූජානිශංස විශෙෂයෙන් දැන පහන් පූජාකොට ස්වර්ගන පරායණ වූහ.

මේ විමාන වස්තු ප්ර කරණයෙහි පීඨ වර්ග්යෙහි දීප විමාන වස්තුව කියා නිමවන ලදී

28 සිංහල විමාන වස්තු ප්ර්කරණය.

තිලදක්ෂිසණා විමාන වස්තුව.

තවද, මේ විමාන වස්තු ප්ර්කරණයෙහි පීඨ වර්ගයයෙහි තිල දක්ෂිපණා විමාන වස්තුව නම් කවරු යත්?

මුනිභමරගණාභිචුම්බිත පාදපඞකජොපෙතවූ භාග්යෙවත් බුදුරජාණන් වහන්සේ එක් සමයෙක සැවැත් නුවර දෙව්රම් වෙහෙර වැඩවසන සේක. එසමයෙහි රජගහ නුවර වසන්නා වූ දරුගැබි ඇති එක්තරා ස්ත්රිවයක් තෙල් සිඳිනා කැමතිව තල සුගක් සොධා අව්වෙහි ලා වියලන්නීය. ඕතොමෝ ගෙවුනාවූ ආයු ඇති හෙයින් එදවස්ම කාලක්රි යාකොට නරකයෙහි උපදනා අකුශල් ඇතිතීය. එසේ හෙයින් එදවස්ම ඇගේ අකුශල කර්මනයට අවකාශව සිටියේය. එසමයෙහි භාග්ය්වත් බුදුරාජණන් වහන්සේ අළුයම් වේලෙහි මහා කරුණා සමාපත්තින් නැඟී මුළු ලෝ බලා වදාරණ සේක් ඒ ගර්භණිය දැක වදාරා ඈ කෙරෙහි කරුණා උපදවා සිතා වදාරණ සේක්, “මේ ස්ත්රි ය මේ දවස්ම වියලන්නාවූ තල රැසින් තල දොහොතක් පූජා කෙරෙයි ඒ කුහල කර්මදය ඈට ප්රලතිෂ්ඨාධාරව ස්වර්ගා පවර්ග සම්පත්තියට කාරණා වන්නේය”යි සර්වනඥතාඥානයෙන් දැක වදාරා “තිලප්ර තිග්රයහ‍ණයෙන් නරකයට යන ගමන් වළකා ස්වර්ගුපගමනය කෙළේවී නම් ඉතා යෙහෙකැ”යි කරුණා කොට වදාරා සර්ව ඥයන් වහන්සේ එකෙණෙහිම සැවැත් නුවරින් රජගහ නුවරට ඇසිල්ලකින් වැඩ පූර්වා්හ්න කාලයෙහි සිවුරු ගැටවටු ගන්වා පාත්රාි ධාතුව ශ්රීය හස්තයට ගෙන වදාරා රජගහ නුවර ගෙපිළිවෙළින් පිඬු සිඟා වඩනාසේක් ඇගේ ගෙදොරට පැමිණිසේක. එකල්හි ඒ ස්ත්රීඟ තොමෝ ගිනිකඳක්සේ දිළිහි දිළිහී දොර සමීපයෙහි වැඩ. සිටි බුදුන් දැක මහත්වූ බුද්ධාලම්බන ප්රීිතිය උපදවා ප්රී ති සොම්නස් ඇතිව වහාම හුන් තැනින් නැගී සිට බුදුන් වැඳ ඉක්බිති දන් දියයුතුවූ කිසිවක් ඇද්දැයි බලා නොදැක අත් පා පිරිසුදු කොට වියලන තල එකතැන්කොට තල දොහොතක් පමණ ගෙන ගොස් බුදුන්ගේ පාත්රසයට පිළිගන්වා නමස්කාර කළාය. එකල්හි බුදුරජාණන් වහන්සේ ඈ කෙරෙහි කරුණාවෙන් “ සුවපත් වේවා”යි වදාරා වැඩිසේක. ඒ ස්ත්රී තොමෝ එම දින රැය අළුයම් වේලෙහි කාලක්රිුයාකොට ඒ කුශලානුභාවයෙන් නරකයට යන ගමන් වැළකී නිදා පිබිදියක්හුසේ තවුතිසා දිව්යු ලොකයෙහි අටසාලිස් ගව් පමණ රන්විමනෙක උපන්නීය. එසමයෙහි ආයුෂ්මත්වූ මුගලන් මහ තෙරුන් වහන්සේ යට කියනලද ක්රයමයෙන් දෙවචාරිකාවෙහි හැසිරෙණ සේක්, දහසක්

සිංහල විමාන වස්තු ප්රාකරණය. 29

දෙවගනන් පිරිවරා මහත්වූ ශ්රීත සෞභාග්යකයෙන් ශ්රීේ සම්පත් අනුභව කරන්නාවූ ඒ දෙවතාදුව දැක වදාරා ඈ විසින් මේ සම්පත් ලැබීමට පූර්ව් ජාතියෙහි කළාවූ කුශලය ප්රදකාශ කරවනු කැමතිව විචාරා වදාරණ මහ තෙරුන් වහන්සේ —

“ අභික්කත්තෙන වණ්ණෙන යා ත්වංත තිට්ඨසි දෙවතෙ, ඔහාසෙන්ති දිසා සබ්බා ඔසධී විය තාරකා, කෙන තෙ තාදිසො වණෙණා - පෙ - පභාසතී”ති.

යනු හෙයින්, “එම්බා දෙවතා දුව! යම්සේ ඔසධී තාරකා අවශෙෂ තාරකාවන් අභිභවමින් දසදිගුන් එකාලොක කෙරේ ද, එමෙන් සෙසු දෙවතාවන් අභිභවනය කෙරෙමින් තීගේ මහත්වු රූපශ්රී ශොභාවෙන්ද ඡවි වර්ණායෙන්ද දශදිග් එකා ලොක කෙරෙමින් ජොතිමත්ව බබලන්නිය”යි මෙසේ පළමු කොට ඇගේ ඓශ්චය්ය්දිග සම්පත් සංක්ෂෙනපයෙන් ප්රමකාශකොට ඊට අනතුරුව, “මෙබඳු විමානයක් හා හාත්පසින් ජොතිමත්ව බබලන්නාවූ ශරීර වර්ණරයක් හා පරිභොග කටයුතුවූ වස්ත්රා්භරණ උද්යාොන විමානාදී මෙබඳු සම්පත්තියක් පෙර මිනිස් ලොවදී කවර කුශල කර්මායක් කොට ලබන ලදීද්ද, කවර කාරණයකින් මෙබඳු රූපශ්රීීන් දශදිග් බබුලු වාදැ”යි විචාරා වදාළසේක.

“ සා දෙවනා අන්තමනා මොගල ලලානෙන පුච්ඡිතා, පඤ්හං පුට්ඨා වියාකාසි යස්ස කම්මස්සිදං ඵලං”ති.

යනු හෙයින්, මුගලන් මහතෙරුන් වහන්සේ විසින් විවාරණ ලද්දාවූ ප්ර ශ්න විස්සර්ජනය කරණ ඒ දෙවතා දූ තොමෝ “බුදුගුණ සිහිකොට ස්වල්පදානයෙන් මෙතෙක් සම්පත්තියක් ලද්දෙමි”යි සතුටුව මහ තෙරුන් වහන්සේගේ වචනය මුදුනෙන් පිළිගෙන —

“ අහං මනු‍ස්සෙසු මනුස්ස භූතා, පුරිමාය ජාතියා මනුස්ස ලොකෙ, අද්දසං වීරජං බුද්ධං විප්පසත්තමනාවිලං, ආසජ්ජ දානං අදාසිං අකාමා තිල දක්ඛිණං, දක්ඛිණෙය්ය ස්ස බුද්ධස්ස පසන්තා සෙහි පාණිගි, තෙන මෙ - පෙ - ‍පභාසතී” ති.

යනු හෙයින්” “ස්වාමීනි! මම මීට පූර්ව. ජාතියෙහි මෙම බුද්ධොත්පාද කාලයෙහි මිනිස් ලොව ඉපිද විද්යාපමාන මිනිසුන්ට අන්තර්ගමතව දවස් යවන්නෙම්, එසමයෙහි එක් දවසක් තෙල් පිණිස තල සොධා අව්වෙහි ලා වියලන්නේ, එකල්හි දිපදෝත්තමවූ බුදුරජාණන් වහන්සේ සත්වෙ කරුණාවෙන් පිඬුසිඟා වඩනාසේත් ම‍ාගේ ගෙදොරට වැඩිසේක. බුදුන් දැක හටගත්තාවූ බලවත් 30 සිංහල විමාන වස්තු ප්රොකරණය.

ප්රී්තිසොම්නස් ඇතිව දන් දියයුක්තක් නොදැක තල දොහොතක් පූජාකෙළෙමි. ‘තල දන් දී දිව්ය්සමුපත් ලබමි’ කියා පළමු දන් දෙනු කැමතිව සදා කළ කිසි උත්සාහයක් නැතිවම දක්ෂි්ණාවත් ශ්රිද්ධාවත් සම්ප්රාෙප්තවූ හෙයින් බුදුන් දුටුකෙණෙහිම සිත පහදවා අග්රිදක්ෂිරණෙය්යධවූ සර්ව‍ඥයන් වහන්සේට දුන්නාවූ ස්වල්ප දානමය අග්රහදක්ෂිණෙය්ය්වූ සර්ව‍ඥයන් වහන්සේට දුන්නාවූ ස්වල්පදානමය කුශලකර්ම‍ය හෙතුකොටගෙන මෙබඳු සම්පත්තියක් ලදිමි යි, ස්වාමීනි” කිව. එකල්හි මහතෙරහු පිරිවර සහිත දෙවතා දුවට විස්තරවශයෙන් බණ වදාරා මිනිස්ලොවට අවුත් බුදුරජාණන් වහන්සේට දැන්වූසේක. බුදුරජාණන්වහන්සේ එම අර්ත්ථොුත්පත්ති කොටගෙන එතැන්හි පැමිණි පිරිසට ධර්මහදෙශනා කොට වදාළ සේක. ඒ ධර්මැදේශනාව බොහෝදෙනාට ප්රියෝජන විය.

මේ විමානවස්තු ප්ර ක‍රණයෙහි පීඨවර්ගතයෙහි තල දක්ෂිවණා විමාන වස්තුව කියා නිමවනලදී

පතිව්රිතා විමාන වස්තුව.

තවද මේ වීමානවස්තු ප්ර කරණයෙහි පීඨවර්ගීයෙහි පතිව්රවතා විමාන වස්තුව නම් කවරත්:- එහි උත්පතති කථාව මෙසේ දතයුතු.

සනරාමරලොක ගුරුවූ භාග්යරවත් සර්වපඥරාජොත්තමාණන් වහන්සේ එක් සැවැත්නුවර ජෙතවනාරාමයෙහි වැඩ වසනසේක. එකල්හි නාමගොත්රතයෙන් අප්රුසිද්ධවූ එක්තරා ස්ත්රිායක් පතිව්රාතා ධර්මරය රක්ෂාෙකරන්නී ස්වාමිපුත්රුයාට කීකරුව චිත්තානු කූලවූ පැවතුම් ඇතිව පුත්ර යෙකු රක්නා මෑණි කෙනෙකුන්සේ කන බොන දෙය මියුරුකොට දීමෙන්ද වරද ඉවසීමෙන්ද ආචාර සමාචාර කිරීමෙන්ද අත් පා මෙහෙකිරීමෙන්ද අප්රි ය වචනයෙන් සමාචාර කිරීමෙන්ද අත් පා මෙහෙකිරීමෙන්ද අප්රිෙය වචනයෙන් දුරුව ප්රිායවචන කීමෙන්ද මුසාවාදයෙන් දුරුව සැබෑ වචන කීමෙන්ද අඛණ්ඩ කොට පඤ්චශීලය රක්ෂාදකෙරෙමින් ස්වාමියා හැර ‍අනෙක් පුරුෂයෙකුගේ මුහුණ කාමයෙන් අන්ධෂව රාගසිතින් නොබලා පතිව්රණතා ධර්මයය නොකඩකොට රක්ෂානකෙරෙමින් ශ්රසද්ධාදී ගුණධර්මඩයෙහි පිහිටා ශක්තිවූ පරිද්දෙන් දන් දෙමින් කොයෙක් ‍කුශල් කෙරෙමින් වසන්නී එක්තරා රොගයකින් පෙළෙනලද්දී කාලක්රි යා කොට තවුතිසා භවනයෙහි මහත්වූ රන්විමනෙක උපන්නීය. එසමයෙහි ආයුෂ්මත් මුගලන් මහ තෙරුන්වහන්සේ යට කියනලද ක්‍රමයෙන් දෙවචාරිකාවෙන් තවුතිසා භවනයට වැඩ දහසක් දෙවඟනන් පිරිවරා සැට ගැලක් පමණ සර්වාවභරණයෙන් සැරහී මහත්වූ දිව්යරශ්රීක සම් සිංහල විමාන වස්තු ප්ර්කරණය. 31

පත් අනුභව කරන්නාවු ඒ දෙවතාදුව දැක ඇගේ විමානය සමීපයට ගොස් වැඩසිටිසේක. එකල්හි ඒ දෙවතාදුව දහසක් දෙවඟනන් පිරිවරා මහතෙරුන්වහන්සේගේ ශ්රීදපාදයට නමස්කාර කොට එකත්පස්ව සිටියාය. එකල්හි මහතෙරුන්වහන්සේ ඒ දිව්යාපඞගනාව විසින් පූර්ව ජාතියෙහි කළාවූ සුචරිතකර්මෙය ඒ දෙවතාදුව ලවාම ප්රඞකාශකරවනු කැමතිව මේ ගාථාවන්ගෙන් මෙසේ විචාරා වදා‍ළසේක.

“ කොඤචා මයුරා දිවියාව හංසා, වග්ගුස්සරා කොකිලා සම්පත්තති, පුප්ඵාභිනිණ්ණං රම්මමිදං විමානං, අනෙක චිත්තං නරනාරි සෙවිතං.

තත්ථ වඡ්සී දෙවි මහානුභාවෙ, ඉඩී විකුබ්බන්ති ‍අනෙකරූපා, ඉමා ච තෙ අච්ඡරායො සමන්තතො, නච්චන්ති ගායන්ති පමොදයන්ති.

දෙවිදධිපත්තාසි මහානුභාවෙ, මනුස්සභූතා කිමකාසි පුඤ්ඤං, කෙනාසි එවං ජලිතානුභාවා, ව‍ණෙණා ච තෙ සබ්බදිසාපභාසතී” ති

යනුහෙයින්, “එම්බා දෙවතාදුව, රන් රිදී මුතු මැණික් ආදි නොයෙක් අත්නයෙන් විසිතුරුවූ භිත්තිසත මහ සොපාන මාලා කර්මා දි අනෙක ප්රිකාර විචිත්ර් විත්ර්කම්මාන්තයෙන් හෙබියාවූ විමානයෙන්ද එසේම අනෙකවිධ රත්නයෙන් ශොභාමත්වූ පවුරු හා වාසලින් අලඞකෘතවූ උයන් පොකුණු ගළ්තලා කල්පභවෘක්ෂා දියෙන්ද ශොභාමත්විය. තවද මේ විමානයෙහි ගෙතූ නොගෙතූ නොයෙක් මලින් සැරහී චිත්තාභිරමණය කරන්නාවූ පරිවාර දිව්යූපුත්ර්යන් හා දිව්යා ඞගනාවන් විසින් නිරන්තරයෙන් ගැවසී ගත්තේය. මේ විමානය හාත්පසින් කොස්ලිහිණියෝද මයුර‍යෝද සවර්ණිහංසාදි හංසයෝද කාලකොකිල පුස්සකොකිලාදි කොවුල්ලෝද යන පක්ෂිනසමූහයන් ඒ ඒ තැන මනොඥවූ මධුරස්වරයෙන් නාද කෙරෙමින් තීගේ චිත්තාභිමරණය පිණිස ලලනය කෙරෙමින් නටති, ලීලා දක්වති. මේ සියල්ලට අධිපතිවූ මහානුභාවසම්පන්නවු යහපත්වූ රූපශ්රීී ඇත්තාවූ එම්බා දෙවතාදුව, හාසමයුරාදි අනෙක ප්රසකාර රූප මවා නානාවර්ණදණයෙන් සැරහී අනෙකවිධවූ ලීලා දක්වා නටන හෙයින් විකුර්වපණ ඍද්ධියක් මෙන් තීගේ කර්මනනැමති විකුර්වනණ ඍද්ධියෙන් පහළවූ පරිවාර ස්ත්රීනන් හා දිව්යතපුත්රියන් විසින් අනෙකප්රඍකාර ලීලා දක්ව 32 සිංහල විමාන වස්තු ප්රරකරණය.

මින් හාත්පසින් නටති, ගී කියති, ගායනා කෙරෙති, සතුටු ඵලවති” යනාදීන් පළමුකොට ඇගේ සමපත් ප්රිකාශ කොට ඊට අනතුරුව, “මහත් දිව්යොඍද්ධිප්රා ප්ත මහානුභාවසම්පන්න එම්බා දිව්යාතඞගනාව, තී මීට පූර්වොජාතියෙහි මනුෂ්යරභූතව කවර කුසලයක් කොට මෙබඳු දිව්යා ඍද්ධියක් දිව්යාටනුභාවයක් දිව්යරසම්පත්තියක් ලබනලද්දීද, කවර කාරණයකින් මෙබඳු වස්ත්රා භරණාදියෙන් හා ශරීරවර්ණයණයෙන් ද දශදිග් බබුලුවාද මීට කාරණාවූ සුචරිත කර්ම ය ප්රාකාශකොට කියව”යි වදාළසේක.

“ සා දෙවනා අත්තමනා මොග්ගල්ලානෙන පුච්ඡිතා, පඤ්හං පුට්ඨා වියාකාසි යස්ස කම්මස්සිදං පලං”ති

යනුහෙයින්, සතුටුව මහතෙරුන්වහන්සේගේ වචනය මුදුණෙන් පිළිගෙන:- “ අහං මනුස්සෙසු මනුස්සභූතා, පතිබ්බතා නාඤ්ඤමනා අහොසිං මාතාව පුත්තං අනුරක්ඛමාන‍ා කුද්ධාපහං විඵරුසං අවෙ‍ාචං,

සච්චෙ ඨිතා මොසවජ්ජං පහාය, දානෙ රතා සඞගහිතත්තභාවා අත්තං ච පානං ච පසන්නචිත්තා, සක්කච්චදානං වීපුලං අදාසිං, තෙන මෙ - පෙ - ‍පභාසති” ති

යනුහෙයින්, “සවාමිනි! මම මීට පූර්ව ජාතියෙහි මෙම බුද්ධොත් පාද කාලයෙහි මිනිස්ලොව ඉපද ශීලාදි ගුණධර්මපයෙහි පිහිටා පතිව්රතතාධාර්මතය රක්ෂාහකරන්නෙම්, මාගේ ස්වාමිපුත්රියා හැර රාග චෙතනාවෙන් පෙරළියාවූ සිත් ඇතිව අනෙක් පුරුයෙකුගේ මුහුණ කිසිකලෙකත් නොබැලුවෙමි. පුත්රැයෙකු රක්නා මෑණියකුසේ අවැඩ දුරුකිරීමෙන් වැඩෙහි පිහිටුවනු කැමතිව දයානු කම්පා ඇතිව මාගේ ස්වාමිපුත්‍රීයන් කිපි කලද පරුෂ වචනයෙන් බණින කලද පරුෂ වචනයක් නොකීයෙමි. ප්රිරය බස්ම කීමි. සතුටින් මුත් කිපී සිතින් කිසිකලෙකත් මාහිමියන් මුහුණ නොබැලූයෙමි එකාන්තයෙන් මුසාවාදයෙන් දුරුව සැබෑ බස්ම බස්ම කීමි. දානයෙහි ඇළුම් ඇතිව දාන, ප්රි යවචන, අර්ත්ථසචය්යා්ම , සමානාත්මතාය යන සතර සඞ්ර් තුහවෙන් අනුන්ට සංග්රතහකෙළෙමි. ශ්රතද්ධාසමාධියෙහි යෙදෙමින් කම්ඵල අදහමින් අන්ත පාන වස්ත්රා භරණාදි

සිංහල විමාන වස්තු ප්රඵකරණය. 33

යෙන් උදාරතරවූ මහත් දන්සරහා සකස්කොට පූජාකෙළෙමි. මෙපමණ කුශලකමූයන් හෙතුකොටගෙන මෙබඳුවූ, දිව්ය ශ්රීෙ සම්පත්තියක් ලදින් ශරීරවර්ණනණයෙන් දශදිග් බබුලුවමි, කිව. මෙසේ මහතෙරුන්වහන්සේ විසින් විචාළවූ ප්රුශ්නය ඒ දෙවතා දුව විසින් විස්සර්ජිනය කළකල්හි මහතෙරුන්වහන්සේ පරිවාර සහිතව ඒ දෙවතාදුවට විස්තරවශයෙන් බණ වදාරා ඉක්බිති මිනිස්ලොවට වැඩ ප්ර ශ්න පුච්ඡා විස්සර්ජ න දෙක යුක්තකොට බුදු රජාණන්වහන්සේට දැන්වූසේක. බුදුහු එම අ‍ර්ත්ථො ත්පත්තිකොටගෙන සම්පාප්ත පිරිසට බණ වදාළසේක, ඒ ධර්මසදෙශනාව බොහෝදෙනාට සාර්ත්ථතකවිය.

දෙවැනිවූ පතිව්ර තා විමාන වර්ණතණනාවද මේ නයින් දතයුතු.

මේ විමානවස්තු ප්රකකරණයෙහි පීඨවර්ගනයෙහිපතිව්රණතා විමාන වර්ණ නාව කියා නිමවන ලදී.

සුණිසා විමාන වස්තුව.

තවද මේ විමාන වස්තු ප්රතකරණයෙහි තෙළෙස් වැනිවූ සුණිසා විමාන වස්තුව නම් කවරයත්:- එහි පිළිවෙළ කථාව මෙසේ දතයුතු. හේ කෙසේදයත්?

තුන්ලෝවාසීන්ට ප්රමදීපයක් බඳුවූ ජගදානන්දිලොචනවූ පර දුක්ඛිතවූ කරුණා නිධානවූ මාගේ සම්මාසම්බුදුරජාණන් වහන්සේ එක් සමයෙක්හි සැවැත්නුවර ජෙතවනාරාමයෙහි වැඩ වාසයකර වදාරණසේක. එසමයෙහි සැවැත්නුවර එක්තරා කුල ගෙයක්හි ස්වාමිකුලයට පැමිණි එක්තරා යෙ‍හෙළියක්තොමෝ පෙරවරු වේලෙහි තමාගේ ගෙට පිඬු පිණිස පැමිණියාවූ ක්ෂැය කරණලද කෙලෙස් සතුරන් ඇති එක්තරා රහත්තෙරකෙනෙකුන් වහන්සේ දැක බලවත්ව හටගත්තාවූ ප්රීනතිසොම්නස් ඇත්තී, “මට මේ උත්තමවූ පින්කෙතක් පහළවූයේය”යි අනුභවය පිණිස තමා ලත් පුවභාගයෙන් භාගයක් ආදරයෙන් ගෙන සුපිළිසන්ව පැමිණි ඒ තෙරුන්වහන්සේට පිළිගැන්වූවාය. තෙරුන්වහන්සේද එය පිළිගෙන අනුමෝදනා වදාරා වැඩිසේක. ඉක්බිති ඕ තොමෝ ඒ කුශලකර්මයය පමණක්මකොට ඉන් මෑතභාගයෙක්හි ආයුෂයාගේ පිරිහීමෙන් මරණින් මත්තෙහි නිදා පිබිදියාක්මෙන් තවුතිසා භවනයෙහි රන්විමනෙක උපන්නීය. ඉක්බිති ඒ දිව්යා්ඞගනාතොමෝ පඤ්චාඞගික තූය්ය්නෙ භාණ්ඩ ගත් දහස්ගණන් නළු නාටක සමූහයා විසින් පිරිවරණලදුව මහත්වූ දිව්යා්නුභාවයෙන් දිළිහි දිළිහි උදාරවූ දිව්යාසම්පත් අනුභව කෙරෙමින් නන්දවනොද්යාත 34 සිංහල විමාන වස්තු ප්රදකරණය.

නයෙහි හැසිරෙන්නීය. එසමයෙහි ආයුෂ් මත්වූ මුගලන් මහ තෙරුන්වහන්සේ යටකියනලද ක්රහමයෙන් දෙවචාරිකාවෙන් වඩනාසේක් ඒ දිව්යුඞගනාව දැක ඈ විසින් ගිය දවස කළාවූ කුශල කර්මචය ලොකයාහට ප්රඒකාශකරවනු කැමතිව විචාරා වදාරණ තෙරුන්වහන්සේ, “අභික්ක‍න්තෙන ව‍ණ්ණෙන” යනාදී ගාථාවන් වදාළසේක.

“ අභික්කන්තෙන වණ්ණෙන යා ත්වංච තිට්ඨසි දෙවනෙ. ඔභාසෙන්ති සබ්බා ඔසධි විය තාරකා, කෙන තෙ තාදිසො වණ්ණො—පෙ—පභාසතී” ති.

යනුහෙයින්, “එම්බා දෙව්දුව, යම්සේ ඔසධි තාරකාව අවශෙෂ තාරකාවන් අභිභවමින් දශදිගුන් එකාලොකකෙරේද, එමෙන් සෙසු දෙවතාවන් අභිභවනයකොට තීගේ මහත්වූ රූපශ්රීී ශොභාවෙන්ද ඡවිවර්ණ්ණයෙන්ද දශදිග් එකාලොක කෙරෙමින් ජොතිමත්ව බබලන්නාවූ ශරීරවර්ණ ණයක් හා පරිභොගකටයුතු වස්ත්රා්භරණාදි මෙබඳු සම්පත්තියක් පෙර මිනිස්ලොවදී කවර කුශලකර්ම යක්කොට ලබනලද්දීද, කවරකාරණයකින් මෙබඳු රූපශ්රීවන් දශදිග් බබුලුවාද?” යි විචාරා වදාළසේක.

“ සා දෙවතා අත්තමනා මොග්ගල්ලානෙන පුචඡිතා, පඤ්හං පුට්ඨා වියාකාසි යස්ස කම්මස්සිදං ඵලං, ති.

යනුහෙයින්, මුගලන් මහතෙරුන්වහන්සේ විසින් විචාරණ ලද්දාවූ පශ්නය විස්සර්ජටනය කරණ ඒ දෙවතාදූතොමෝ, “සංඝ ගුණ සිහිකොට දෙනලද ස්වල්පදානයෙන් මෙතෙක් සම්පත්තියක් ලද්දෙමි”යි සතුටුව මහතෙරුන්වහන්සේගේ වචනය මුදුනෙන් පිළිගෙන‍ මෙසේ කියන්නී,

“ අහං මනුස්සෙසු මනුස්සභුතා සුණිසා අහොසං සසුරස්ස ගෙහෙ.

අද්දසං විරජං භික්ඛුං විප්පසත්ත මනා විලං තස්ස අදාසහං පූවං පසන්නාසෙහි පාණිහි, භාගඩ්ඪභාගං දත්වා න මොදාමි නන්දිනෙ වනෙ, තෙත මෙ තාදිසො වණ්ණො—පෙ—පභාසති” ති.

යනුහෙයින්, “‍ස්වාමීනි, මම මීට පූර්ව ජාතියෙහි මෙම බුද්ධොත්පාද කාලයෙහි මිනිස්ලොව ඉපිද මාගේ ස්වාමියාගේ පියාණන් අයිති ගෙදොර ඒ පියාණන්ට යෙහෙළිව දවස් යවන්නෙම් එසමයෙහි එක් දවසක් ක්ෂ ය කරණලද කෙලෙස් සතුරන් ඇති එක් තෙරකෙනෙකුන්වහන්සේ පිඬු පිණිස හැසිරෙණසේක් මා වසන ගෙදොරට පැමි‍ණිසේක. උන්වහන්සේ කෙරෙහි හටගත්තාවූ සිංහල විමාන වස්තු ප්ර කරණය. 35

බලවත් ප්රීරතිසොම්නස් ඇතිව මට ‘අනුභවය පිණිස තිබූ පූව කොටසින් භාගයක් සිත පහදවා පුණ්යාක්ෂෙතත්රිවූ එ සංඝරත්නයට පිදූයෙමි. ඒ දුන්නාවූ ස්වල්පදානමය කුශලකර්ම‍ය කරණකොටගෙන මෙබඳු සම්පත්තියක් ලදිමි, ස්වාමීනි,” කිව. එකල්හි මහ තෙරහු පිරිවරසහිත දෙවතාදුවට විස්තරවශයෙන් බණ වදාරා මිනිස්ලොවට අවුත් බුදුරජාණන්වහන්සේට දැන්වූසේක. බුදුරාජණන්වහන්සේ එම අර්ත්ථොුත්පත්තිකොට ගෙන එතැන්හි පැමිණි පිරිසට ධම්මදෙශනාකොට වදාළසේක. ඒ ධර්මෙමදෙශනාව බොහෝ දෙනාට ප්රියෝජනවිය.

දෙවැනිවූ සුණිසා විමාන වර්ණකණනාවද මේ නයින් දතයුතු.

මේ විමානවස්තු ප්රිකරණයෙහි පීඨවර්ගේයෙහි පළමුවන සුණිසා විමානවස්තු වර්ණෙනා‍ව කියා නිමවනලදී.

උත්තරා විමාන වස්තුව.

තවද මේ විමානවස්තු ප්ර්කරණයෙහි පසළොස් වැනිවූ උන්තරා විමාන වස්තුව නම් කවරුයත්:— එහි පිළිවෙළ කථාව මෙසේ දතයුතු. හේ කෙසේදයත්,

සර්වදජන ‍මනොනන්දණකරවූ අප භාග්යළවත් සම්යුක් සම්බුද්ධ සර්වදඥරාජොත්තමයාණන්වහන්සේ එක් සමයෙක්හි රජගහනුවර සමීපයෙහිවූ ලෙහෙණුන්ට වැටුප් තබා අභය දුන්හෙයින් කලන්දෙක නිවාප නම්වූ, වෙළුවනාරාමයෙහි වැඩවසනසේක. එසමයෙහි පුණ්ණනම්වූ දුප්පත් පුරුෂයෙක් රජගහනුවර සිටුහු ආශ්රෙයකොට ජීවත්වෙයි. ඔහුගේ උත්තරා නම් භාය්යාෙක වෝද උත්තරා නම් දුවණියෝද ඔහුගේ ගෙහිම විසූහ. එකල්හි එක්දවසක් රජගෙහි නැකැත් කෙළි පිණිස ඝොෂා කළාහුය. ඒ හෙරි ශබ්දය අසා සිටාණෝද උදෑසනම තම නිවසට පැමිණියාවූ පුණ්ණ නම් දාසයා බණවා’ “දරුව, අපගේ පිරිවර ජනයෝ තුමු නැකැත් කෙළි කෙළිනා කැමැත්තෝය. තෝ වනාහි නැකැත් කෙළි කෙළින්නහුද, හුදෙක් බැලමෙහෙ කරන්නහුදැ?” යි ඇසූහ. එකල්හි පුණ්ණ නම් දාසතෙම කියනුයේ, “සිවාමීනි, නැකැත්කෙළි වනාහි ධනවතුන් විසින් කළමනා කටයුත්තෙක් වන්නේය. මාගේ ගෙහි වනාහි බැලමෙහෙකොටත් කැඳ බත් සහල් ආදියක් නැති 36 සිංහල විමාන වස්තු ප්රලකරණය.

කල්හි මට නැකැත් කෙළියෙන් කවර ප්රවයෝජනද? එහෙයින් මට ගොනුන් ලැබේනම් සීසෑම පිණිස යන්නෙමැ”යි කීයේය. එබස් අසා සිටාණෝ කියන්නෝ, “පුණ්ණය, එසේවී නම් ගොනුන් හැරගෙන ගොස් සීසාව”යි කීහ. එකල පූර්‍ණ නම් දාසතෙමේ මහත් ශක්තිසම්පන්නවූ ගොනුන් දෙදෙනෙක්ද යහපත්වූ නඟුලක්ද ගෙන භාය්යාෙම වට කථාකොට, “සොඳුර, මේ නුවර වාසීහු නැකැත්කෙළි කෙළිති. මම වනාහි දිළිඳු බැව් ඇතිහෙයින් බැලමෙහෙ පිණිස යන්නෙමි. මට පළමු දවසට වඩා අද දෙගුණයක්කොට බත් මාළු පිස ගෙන එව”යි කියා සීසාන පිණිස කෙතට ගියේය. මෙසේ ඇතිකල්හි ධම්සෙනෙවි සැරියුත් මහතෙරුන්වහන්සේ නිරොධ සමාපත්තියට සමවැද සත්වැන් දවස වූයේය. එදවස්හි උන්වහන්සේ සමවතින් නැඟී, “අද මා කවරක් හට සංග්රුහකරන්ට වටනේදැ?යි තමන්වහන්සේගේ කරුණා නැමති දැල දමා බලනසේක් තමන්වහන්සේගේ කරුණා ඤාණ දැල ඇතුළට අනවසරයෙන් බැලමෙහෙකොට වසන පුණ්ණ නම් දාසයා ප්ර විෂ්ටවූ බැව් දැන, “මට සංග්රහහකරන්ට හෙතෙම ශ්රාද්ධා වන්තයෙක් වන්නේදැ?”යි ඔහුගේ ශ්රරද්ධා‍වත් බවද සංග්රටහකිරීමට සමර්ත්ථ‍බවද බලනසේක් ප්ර ත්ය?ය හෙතු සම්පත් හා ඔහු විසින් ලබනලද මහතු සම්පත්ති ප්ර්තිලාභයද දැන තමන්වහන්සේගේ පාසිවුරු ගෙන ඒ පුණ්ණනම් දාසයා සී සානා තෙනට වැඩ කෙත සමීපයෙහි එක් වනලැහැබක් දිසාව බලමින් වැඩ සිටියේක එකල පුර්ණී නම් දාසතෙම තෙරුන්වහන්සේ දැක සීසෑම නවතා උන්වහන්සේ සමීපයට එලඹ පසඟ පිහිටුවා වැඳ දැහැටු දණ්ඩෙන් මුන්වහන්සේට ප්රටයෝජන ඇතැයි සිතා දැවටූ දණ්ඩක් කැපකොට පිළිගැන්වූය. ඉක්බිති තෙරුන්වහන්සේ පාත්රතය හා පෙරහනද ගෙනදුන්නේය. එකල පුණ්නතෙම මුන්වහන්සේට පැනින් ප්රහයෝජන ඇතැයි සිතා පෙරහන හා පාත්රනය ගෙන පැන් පෙරා පිළිගැන්විය. එකල තෙරුන්වහන්සේ සිතා වදාරණසේක් “මොහුගේ භාය්‍ාය ග තොමෝ ගෙහි වසන්නීය. මා විසින් නොදක්නාලද්දීය. එහෙයින් මම මොවුන්ගේ ගෙදොර යමි”යි සිතා ඈ කුමක්කරන්නීදැයි බලා වදා‍ළසේක. එකල පුණ්ණ නම් දාසයාගේ භාය්යා ස ව: ස්වාමියා සී සානා කෙතට අහර සපයා ඊම පිණිස යෙදුනි. අහර ගෙන මාර්ගියට වන්කල මාද මගදී සම්මුඛවීම පිණිස යාම සුදුසුයයි සිතා වදාරා මඳ වේලාවක් පමාව අහර පිස ගෙන පුණ්ණම්බිකාව මඟට වන්කල තමන්වහන්සේද මඟට පිළිපන්සේක් ඇතුළුනුවරට අභිමුඛව වැඩිසේක. මෙසේ වඩින මහ තෙරුන්වහන්සේ දැක පුණ්ණම්බිකාව මෙසේ සිතන්නී,

සිංහල විමාන වස්තු ප්රකකරණය. 37

“මම සමහර දවසෙක දියයුතු දාන වස්තු ඇති කල්හි ආය්ය්න යන් වහන්සේ නොදක්නෙමි. දියයුතු කිසිම දාන වස්තුවක් නැති කල්හි ආය්ය්ි යන් වහන්සේ දක්නා ලැබේ. අද වනාහි ආය්ය්දා යන් වහන්සේද දක්නා ලද්දෙමි, දියයුතු දාන වස්තුවකුදු ඇත්තෙමි. එබැවින් මුන්වහන්සේට සංග්රයහකරන්ට වටනේය”යි සිතා ඕ තොමෝ බත් බඳුන බිම තබා තෙරුන් වහන්සේ පසඟ පිහිටුවා වැඳ මෙසේ කියන්නී “සිවාමීන් වහන්ස! නුඹවහන්සේ මේ දානය ප්රටණීත බවෙක් හෝ අප්රයණීත බවෙක් හෝ නොසිතා දාසවූ අපට සංග්රනහ පිණිස වළඳා වදාළ වැනව”යි ආ‍රාධනා කළාය. ඉක්බිති තෙරුන් වහන්සේ පාත්රේය පා වදාළ කල්හි පුණ්ණම්බිකා තොමෝ එක් අතකින් බත් සැලිය ගෙන අනෙක් අතින් පාත්රනයට පිළිගන්වන්නී භාගයක් පිලිගැන්වූ කල්හි තෙරුන් වහන්සේ අතින් පාත්ර්ය වසා වදාළේය. එකල දාසි තොමෝ කියන්නී, ස්වාමීනි! දාසවූ අපට අනුකම්පාවෙන් මේ ඉතිරි භාගයත් පිළිගෙන ලොකානුකම්පා කළ මැනව. ස්වල්පයක් පමණකුදු ඉතිරි නොකොට දෙනු කැමැත්තම්හං”යි කියා සියල්ල පාත්ර්යට පිළිගැන්වූවාය. එසේ පිළිගන්වා, “ස්වාමීනි! දෘෂ්ට ධර්මා වශයෙන් පින් බලාපොරොත්තු වන්නෙමැ?යි කීය. තෙරුන් වහන්සේද, “තොපගේ ප්රාොර්ත්ථ නාව එසේම ඉෂ්ටවේව”යි අනුමෝදනා වදාරා පැන් ඵාසු තෙනකට වැඩ වැළඳූ සේක. ඒ ස්ත්රීථ තොමෝ ද ආපසු ගෙදොරට පැමිණ නැවතත් සහල් ආදී උපකරණ සොයා අහර පිසීය. එකල පුණ්ණ නම් දාස තෙමේද අඩකිරියක් පමණ සී සා පඩසාය බැවින් සී සාන්නට නොහැක්කේ ගොන් මුදා එක්තරා රුක් සෙවනකට වැද මාර්ග්ය බල බලා හුන්නේය. ඉක්බිති ඔහුගේ භාය්යාසදී තොමෝ සී සානා තෙනට බත් ගෙන එන්නී ඔහු දැක මෙසේ සිතුවාය. “මෙතෙම මහත් කුසගින්නෙන් පීඩිතව මා එන්නා බල බලා හිඳිසේ ඉදින් මා පමාවීයයි මහත් කෝපයට පැමිණ තර්ජාන කොට සී සානා කැවිටින් තැළුයේ වී නම් නපුර, මා විසින් කරණ ලද කුශල කර්ම ය නිරර්ත්ථටක වන්නේය. එහෙයින් මාගෙන් යමක් විචාරන්ට මත්තෙන් මා විසින් කරණලද කුශල කර්ම ය නිරර්ත්ථ ක නොකරව”යි කියමින් මෙසේ කිව‍ාය. “ස්වාමිය! මම උදෑසනම නුඹවහන්සේට බත් පිස ගෙනෙනුයෙම් අතුරු මාර්ගේයෙහි වඩනා දම්සෙනෙවි සැරියුත් මහා ස්වාමීන් වහන්සේ දැක නුඹගේ බත උන්වහන්සේට පිළිගන්වා නැවත ගෙට ගොස් බත් පිසගෙන එන්නමෝය. ස්වාමිය! සිත පහදවා ගනුව”යි කීවාය. ඒ පුරුෂයාහට කියනලද කාරණය නොඇසුනේ, “සොඳුර! කුමක් කියන්නිදැ?”යි ඇසුයේය. පසුව ඒ කාරණය අසා, “සොඳුර!

38 සිංහල විමාන වස්තු ප්රේකරණය.

ආය්ය්නිදයන් වහන්සේට තී විසින් දෙනලද දානය ඉතා යෙහෙක, සොඳුර! මමද අද උදාසන්හිම උන්වහන්සේට දැහැටි දඬු හා මුව දෝනා පැන් ප්රනසන්නවූ සිතින් පූජාකෙළෙමි”යි සතුටුව ඈ විසින් ගෙන එනලද බත් අනුභව කෙළේය. සවස්ව ගොස් බත් අනුභවකළ හෙයින් ක්ලාන්තවූ ශරීර ඇත්තේ තම භාය්යා ප වගේ ඇකයෙහි හිස තබා නිදාගත්තේය.

ඉක්බිත්තෙන් ඒ දුගී තෙම උදය කාලයෙහි සානලද කෙතෙහි පස්පිඬු සියල්ලම රත්රන්ව කිණිහිරි පුෂ්පයන් සේ දිළිනෙස්ට වන. හෙතෙම නින්දෙන් පිබිද බලා භාය්යාපුෂ වට මෙසේ කීය. “සොඳුර! මා විසින් සාන ලද සියලු තන්හිම මට ස්වර්ණ්යන්ව පෙනෙයි. හේ කවර කාරණයෙක්ද? ඉතා සවස්ව ගොස් බත් අනුභව කළ හෙයින් ඇස් භ්රෙමණය වන්නෝදැ?”යි කීය. එකල ඔහුගේ ඇඹෙණියෝද බලන්නී, “සිවාමිය! මටද එපරිද්දෙන්ම පෙනෙන්නේය”යි කීවාය. ඉක්බිති පුණ්ණ නම් දාසතෙමේ කෙතට බැස එක් පිණ්ඩයක් ගෙන නගුලිසෙහි ගසා රත්රන් බව දැන, “‍අහෝ! ආය්ය් ස්වූ ධම් සෙනෙවි සැරියුත් මහ තෙරුන් වහන්සේට දෙනලද දානයාගේ විපාක අදම දක්නා ලද්දේමැ”යි කියා “මෙපමණ ධනයක් ප්ර වේසම් කොට තබා අනුභවකරන්ට අප වැන්නවුන්ට නොහැක්කේය”යි තමහට අනුභවය පිණිස භාය්යාරන ව විසින් බත් ගෙන ලද තලියට රත්රන් පුරවාගෙන රජගෙට ගොස් අවකාශ ‍පරිදි රජ්ජුරුවන් දැක රජහු වැඳ එකත්පසෙක සිටියේය. රජතෙමේ, “දරුව! කුමක් නිසා පැමිණියෙහිදැ?”යි විචාළ කල්හි, “දෙවයන් වහන්ස! අද මා විසින් සාන ලද සියල්ල රත්රන් වූයේය. ඒ රත්රන් සියල්ලම ගෙන්වා ගත මැනව”යි කීය. ඒ අසා රජතෙමෙ “තෝ කවරෙක්දැ?”යි ඇසීය. “ස්වාමීනි! මම පුණ්ණ නම් දාසයෙමි” කීය. “තෝ විසින් අද කවර කර්මවයක් කරණ ලදදැ?”යි කී කල්හි “ස්වාමීන් වහන්ස! අද උදාසනම දම්සෙනෙවි සැරියුත් මහ තෙරුන් වහන්සේට දැවටූ හා මුව දෝනා පැන්ද පිළිගැන්වීමි. මාගේ භාය්යාි තොමෝ මට පිසගෙන එනලද ආහාරය පිළිගැන්වූවාය”යි කීය. රජතෙම ඒ අසා කියනුයේ, ධම්සෙනෙවි සැරියුත් මහ තෙරුන් වහන්සේට දෙනලද දානයාගේ විපාක අදම ලද්දේය. මීට කුමක් කරමෝදැ?”යි විචාළේය. ඒ අසා පුණ්ණ තෙමේ, “ස්වාමීන් වහන්ස!සිය ගණන් බොහෝ රථ යවා ඒ ස්වර්ණ ණයෝ ගෙන්වා ගත මැනව”යි කීය. රජ තෙමේ ඒ අසා රථ යැව්වේය. රාජපුරුෂයන්, “රජහු සන්තක ධනය” යි කියා ගනු ලබන කල්හි ගන්නා ලද ඒ සියල්ලම මැටිම වූයේය. රජාපුරුෂයෝ රජුකරා ගොස් ඒ ප්රිවෘත්තිය කීකල්හී තෙපි කුමක් කියා ගන්නා ලද්දේදැ?”යි ඇසීය. “නුඹවහන්සේ

සිංහල විමාන වස්තු ප්රඇකරණය. 39

සන්තක ධනය’යි කියා අපි ගතුම්හ”යි කී කල්හි, “දරුව! යව, ‘පුණ්ණයාගේ ධනය’යි කියා ගනුව”යි කිය. ඒ අසා රාජපුරුෂයෝ කෙතට පැමිණ එපරිද්දෙන්ම කළෝය. එකල ගත් ගත් සියල්ලම රත්රන්ම වූයේය. රාජපුරුෂයෝ ඒ සියල්ලම ගෙන ගොස් රජ මිදුලෙහි රැස්කළෝය. ඒ රැස්කරණ ලද රත්රන් ගොඩ අසූරියනක් පමණ උස්වූයේය. රජතෙමේ නුවර වාසීහු රැස්කරවා මෙසේ කීයේය. “සගයෙනි! මේ නුවර වනාහි මෙපමණ රත්රන් කවරක්හට ඇද්දැ?”යි විචාළේය. ඒ අසා නගර වාසීහු “දෙවයන් වහන්ස! මෙනුවර කිසිවෙක් හටත් මෙබඳු ස්වර්ණ යෙක් නැත්තේමය”යි කීහ. රජතෙමේ විචාරනුයේ “මෙබඳු ධනවතුන්ට අපි කුමක් දෙමෝදැ?”යි විචාළේ, ‍ “දෙවයන් වහන්ස! මෙබඳු ධනවතුන්ට සිටු තනතුරු දියයුතුය”යි නුවරුන් විසින් කියනලද බස් පිළිගෙන ඒ පුර්ණ ණයාහට බොහෝ ධනය සමගම “මහධන සිටාණෝය” යි නම් කොට සිටු තනතුරු දුන්නේය. ඉක්බිති ඒ මහධන සිටුවරයාණෝ කියන්නාහු “මහ රජ්ජුරුවන් වහන්ස! මෙතෙක් කල් අපි බැළමෙහෙ කිරීමෙන් අනුන්ගේ ගෙහි විසුම්හ. එබැවින් අපට හිඳිනා පිණිස වාසස්ථානයක් නොදෙන්නහුදැ?”යි කීය. එපවත් අසා මහරජ තෙමේ කියනුයේ, “තෙල පෙනෙන වන ලැහැබ පුරාණ කාලයෙහි වාසය කළ ස්ටූහු විසූ තෙනය. එතැන ශුද්ධකරවා ගෙයක් ඉදිකොට ගනුව”යි කීය. සිටු තෙමේද එපවත් පිළිගෙන කිහිප දිනකින් ප්රාකසාදයක් කරවා ගෙහප්රීවෙශ මඞගලයද සිටු සේසත් ලත් මඞගලයද යන මගුල් දෙකම එකවරම කරණුයේ පළමුකොට බුදුන් ප්රමමුඛ භික්ෂුෙ සඞඝයාට සත්දවසක් දන් දුන්නේය. ඉක්බිත්තෙන් ශාස්තෘන් වහන්සේ දානානුමෝදනා වදාරණ සේක් පිළිවෙළ කථාව වදාළ සේක. ධර්මදදෙශනාවසානයෙහි මහධන සිටාණන් හා සිටු භාය්යා්බ වෝද උත්තරා නම් තම සිටු දුවණියෝ ද යන තුන්දෙනාම සෝවන් ඵලයෙහි පිහිටියෝය. ඉන් මෑත කලෙක්හි රජගහ නුවර සිටාණන්ගේ සිටු පුත්ර්යාහට පුණ්ණ සිටාණන්ගේ ධීතෘව විවාහකර ගැනීමට කථාකළේය. එකල පුණ්ණ සිටුතෙමේ නොකැමැති වූයේය. රජගහ නුවර සිටාණෝ එපවත් අසා කියන්නෝ, “අපට එසේ නොකරව, මෙපමණ කාලයක් මුළුල්ලෙහි අප නිසාම වාසයකොට සම්පත්තියක් ලද්දේය. එබැවින් අපගේ පුත්ර යාහට තොපගේ දියණියෝ පාවා දෙව”යි කීය. එබස් ඇසූ පුණ්ණ සිටාණෝ කියනුවෝ, “තොපගේ පුත්ර තෙම මිථ්යාතදෘෂිටිකය, අපගේ දුවණියහට වනාහි රත්නත්රොය හැර වාසය කරන්ට අපොහොසත්ය, එබැවින් නොදෙමුය”යි කිවාහුය. ඉකිබිති එනුවර වාසය කරන්නාවූ බොහෝ සිටුවරු හා

40 සිංහල විමාන වස්තු ප්රකකරණය.

ගෘහපතීහුද, “නුඹවහන්සේ මේ සරණ බන්ධ්නයට කැමති නොවන්නහු නම් ඒ රජගහ නුවර සිටුහු කෙරෙහි අපගේ විශ්වාසයෙක් නොවන්නේය. එබැවින් නුඹවහන්සේගේ ධීතෘව රජගහ නුවර සිටුහුගේ පුත්රොයාට දෙව”යි යාච්ඤා කළෝය. එබස් අසා පුණ්ණ සිටු තෙමේ සතුටුව ඇසළ මස පුණු පොහෝදිනයෙහි තම දුහිතෘව රජගහ නුවර සිටුපුත්රොයාට පාවාදුන්නේය.

උත්තරා නම් ඒ සිටු කුමාරිකාවහට වනාහි ස්වාමි කුලයට ගිය කල් තැන් පටන් භික්ෂුඒවක් කරා හෝ භික්ෂු ණියක් කරා හෝ එළඹ යම්කිසි දානයක් දෙන්ටවත් යම්කිසි ධර්ම යක් අසන්ටවත් නොලැබු‍ණිය. මෙසේ අඩ තුන්මසක් ගිය කල්හි තමා සමීපයෙහි හුන්නාවූ පරිවාර ජනයන් අතින් මෙසේ විචාළිය. “පින් වන්ති! දැන් ඇතුළු වස කොපමණ ඉතිරිව තිබේදැ?”යි ඇසුවාය. එබස් ඇසූ පිරිවර ජනයෝ කියන්නාහු, “ආය්යාමණ වෙනි! තව ඇතුළු වස අඩ මසක් ඇත්තේය”යි කීවෝය. එබස් අසා සිටු දුවණි තොමෝ, “මෑණියෙනි! පියාණෙනි! කවර කාරණයක් හෙතු කොටගෙන මා මෙබඳු දඟගෙයෙක්හි ලූවහුද? මේ මිථ්යාකදෘෂ්ටි කුලයට පාවාදීමට වඩා අනුන්ගේ ගෙහි දාසියකු කළහු නම් ඉතා හොබනේ නොවේද? ස්වාමිකුලයට ආකල් තැන් පටන් භික්ෂුමදර්ෂ නාදිවූ කිසිම පිනක් කරන්නට නොලැබුණිය”යි කියා මවුපියන්ට හසුනක් ලියා යැව්වාය. ඉක්බිත්තෙන් ඇගේ මවු පියෝ ඒ හසුන දැක බලා, “අ‍පගේ ධීතෘව මහත් දුකට පැමිණියේය”යි වික්ෂෙඒපවු සිත් ඇතිව, “දුවණියෙනි! මේ නුවර සිරිමා නම්වූ ගණිකාවක් ඇත්තීය. දවසකට කහවණු දහසක් මිළ නියමකොට ගන්නේය. එබැවින් මේ කහවනු ගෙනදී ඈ ගෙන්වාගෙන ස්වාමියාහට පාවාදී නුඹ කැමති පරිද්දෙන් පින් කරව”යි කියා පසළොස් දහසක් කහවනු හා සමග හසුනක්ද යැවූහ. උත්තරා නම් සිටු දියණිය කහවනු හා සමග හසුනක්ද යැවූහ. උත්තරා නම් සිටු දියණිය කහවනු සහිතවූ ඒ හසුන ගෙන හසුනෙහි කී නිසායෙන් සිරිමාව ගෙන්විය. එකල්හි සිටු පුත්රනතෙම “මේ කවර කාරණයෙක්දැ?”යි විචාළේය. උත්තරාව කියන්නී “ස්වාමිය! මේ අඩ මස තෙපි මාගේ යහළුවූ මේ කුමාරිය හා සමග වාසය කරව. මම වනාහි මේ අඩ මස දන්දෙනු කැමැත්තම්හ. ධර්ම ය අසනු කැමැත්තම්හ”යි කීවාය. ඒ සිටු කුමාර තෙමේද මනා රූ ඇති කුමාරිකාවක් ලත් බැවිනුත් ඈ පිළිබඳව හටගත්තාවූ සිත් ඇති බැවිනුත් “මැනව”යි සතුටුවූහ. උත්තරා නම් සිටු දුවනි තොමෝ වනාහි බුදුන් ප්රවමුඛ භික්ෂුව සංඝයාට ආරාධනා කරන්නී, “ස්වාමින් වහන්ස! මේ අඩ මස මාගෙන් විනා අන් තෙනකට පිඬු පිණිස නොවඩින සේකිව”යි කියා යාච්ඤාකොට සිටි කල්හි ඒ ආරාධනාව තථාගතයන් වහන්සේ

සිංහල විමාන වස්තු ප්රිකරණය. 41

ඉවසා වදාළ සේක. මෙසේ ඇති කල්හි ඒ උත්තරා තොමෝ, “දැන් මෙතැන් පටන් මහා පවාරණය යම් දවසෙකද, ඒ දක්වා ශාස්තෲන් වහන්සේට උපස්ථාන කරන්ටද ධර්ම ශ්ර,වණය කරන්ටද ලැබුණේය”යි ඔද වැඩියාවූ සිත් ඇත්තී, “මෙසේ කැඳ පිසව, මෙසේ බත් පිසව, මෙසේ පුව පිසව”යි මහත් සන්තොෂයෙන් ඒ සියල්ල සංවිධාන කරමින් හැසිරෙන්නීය. මේ නියායෙන් ‘මහා පවාරණ දිනය හෙටය’යි ආසන්නවූ කල්හි සිටු කුමාරිකා තොමෝ දැළි හා අළු වැකුණු ශරීරය ඇතිව දාන සංවිධාන කරණ්ණී ඇගේ සිටු කුමාරතෙම කවුළු දොර සමීපයට අවුත් බලා, “අහෝ! අන්ධු බාලවූ ස්ත්රීාහු මෙබඳු සිටු ප්රාුසාදයන්හි ශ්රීව සම්පත් අනුභව නොකොට මුණ්ඩවූ ශ්රාමණයන්ට උපස්ථාන කරන්නාහ”යි කියා සිනාසී පහව ගියේය. මෙසේ සිටු කුමාරයා පහව ගිය කල්හි ඔහු සමීපයෙහි හුන්නාවූ සිරිමා තොමෝ‍, “මොහු කුමක් පිණිස සිනාසුනේදැ?”යි කවුළු දොර සමීපයට පැමිණ බලන්නී උත්තරාව දැක, “මේ සිටු කුමාරතෙම මෑ හා සමග මිත්රස සත්වබයක් ඇතැ”යි සිතුවාය. ඔතොමෝ පිට ස්ත්රිුයක්ව අඩ මසක් සම්පත් අනුභව කරන්නී පිට ස්ත්රියයක් බවත් නොදැන, “මම ගෘහසාමිනිය”යි සිතුවාය. මෙසේ සිතුවාවූ ඕතොමෝ උත්තරාව කෙරෙහි ආඝාත බැඳ, “උත්තරාවට දුක් දෙන්නෙමැ”යි ප්රෝසාදයෙන් බැස දන් පිසන ශාලාවට පැමිණ පූව පිසන තැනින් කකියවන ලද ගිතෙල් සැන්දක් ගෙන උත්තරාව දිශාවට අභිමුඛව ගියාය. උත්තරාවද එන්නාවූ ඈ දැක මෙසේ සිතුවාය. “මාගේ යහළු වූ මේ කුමාරිකාවන් මට මහත් උපකාරයක් කරණ ලද්දේය. ඒ උපකාරයට මේ සක්වලගල අවකාශ නැත්තේය. බ්රණහ්ම ලොකය ඉතා මිටිවන්නේය. මාගේ යහළු කුමාරියගේ ගුණය ඊට වඩා අධික වන්නීය. මට වනාහි ඈ නිසා දන් දෙන්ටද බණ අසන්ටද ලැබුණිය. ඉදින් මෑ කෙරෙහි මම ක්රොිධ ඇත්තෙම් නම් මේ ගිතෙලින් මම දැවෙම්වා, එසේ නැති කල්හි ම නොදැවෙම්වා” යි කියා මෛත්රී් වැඩුවාය. ගිතෙල් සැන්ද ගෙන පැමිණියාවූ සිරිමා තොමෝ උත්තරාවගේ හිසෙහි ඒ කකියවනලද ගිතෙල් වත්කළාය. වඩනලද මෛත්රිඋ ඇති ඒ උත්තරාවගේ ශරීරය සිහිල් ජලයක් වත්කළාක් මෙන් වූයේය. ඉක්බිති සිරිමාතොමෝ, “මෙය සිහිල්ව ගියේය”යි නැවතත් තෙල් සැන්දක් පුරවා උත්තරාවට ඉසීම පිණිස ගෙන එන්නි උත්තරාවගේ දාසීහු දැක, “බොල අසත්පුරුෂ කෙල්ල, අපගේ ආය්යාැක යට මෙබඳු අපරාධයක් කළ යුතුදැ?”යි කියමින් ඇය අල්ලා අතින් පයින් තළා බිම හෙළුවෝය. උත්තරාවද ඒ කෝලහාලය සන්සිඳුවන්ට උත්සාහ ගත්තී නොහැකිවූවාය. ඉක්බිති උත්තරාවෝ තුමූ ඈ බිම හෙළා මැඩගෙන සිටින්නාවූ දාසීන් බැහැරකොට

42 සිංහල විමාන වස්තු ප්රනකරණය.

කියන්නාහු, “තී මෙබඳුවූ බැරෑරුම් කටයුත්තක් කරණලද්දේ ඉතා නපුරැය”යි සිරිමාවට අවවාදකොට ඈ උණු දියෙන් නාවා ශරීරය ශතපාකතෛලයෙන් ආලේප කළහ. එකෙණෙහි සිරිමා තොමෝ තමා බැහැර ස්ත්රිලයක් බැව් දැන මෙසේ සිතුවාය. “ස්වාමියාගේ සිණාසීම දුටු මා විසින් මේ උත්තරාවගේ හිසට කකියවන ලද තෙල් වත්කිරීම මා විසින් කරණලද ඉතාම බැරෑරුම් කර්මඋයෙක. ‘මෑ ගනුව, අල්වව’යි කියා දාසීහු වටකොට මා අල්වා මට කළයුතු සියල්ලක්ම කළෝය. ඉදින් මම වනාහි මේ උත්තරාවක්ෂදමාකර නොගන්නෙම් නම්, මාගේ හිස සත්කඩක්ව පැළෙන්නේය”යි උත්තරාවගේ පාදමූලයෙහි වැටී, “ආය්යාක්ව වෙනි මා අතින් සිදුවූ සියලු වරදට ක්ෂ මාවන සේකවා”යි කීවාය. එකල්හි මෙත් සිත් ඇති උත්තර‍ාතොමෝ කියන්නී, “මාගේ පියාණන් වහන්සේ යම්කලෙකක්ෂඇමා කරවාගන්නෙහිද එකල්හි මම ක්ෂලමාවූයෙමි”යි කීවාය එකල්හි සිරිමාතොමෝ, “ආය්යාහි වෙනි මම නුඹ වහන්සේගේ පියවූ පුණ්ණ සිටාණන්වහන්සේ ක්ෂ්මාකරවා ගන්නෙමි. එබැවින් මට ක්ෂනමාවුව මැනව”යි කීවාය. එබස් අසා උත්තරාවෝ කියන්නෝ, “පුණ්ණ සිටුතෙමේ ම‍ාගේ මෙම අත් බැවෙහි ජනක පියතෙමේය. නිවන් රස බෙදාදිලූ පිය තෙම ක්ෂවමාකරගත් කල්හි මමද ‍ක්ෂ්මාවූයෙම් නම් වන්නෙමැ”යි කීහ. “ඒ නිවන්රස බෙදාදීලු පියහු කවරහුදැ?”යි සිරිමාතොමෝ විචාරණලද්දී, “සම්යයක් සම්මුඛයන්වහන්සේය”යි කීවාය. සිරිමා තොමෝ, “ඒ බුදුන් හා සමග මාගේ විශ්වාස බවෙක් නැත්තේය. එබැවින් මා විසින් කුමක් කටයුතුදැ?”යි විචාළි. උත්තරාවෝ කියන්නෝ, “ශාස්තෲන්වහන්සේ භික්ෂුකසංඝයාපිරිවරා හෙට දින පෙරවරු වේලෙහි අප නිවසට වඩිනාසේක. තෙපිද ලදමනා යම් සත්කාරයක් රැගෙන මෙහි අවුත් උන්වහන්සේ ක්ෂ.මාකොට ගත යුත්තෙහිය”යි කීහ. ඕතොමෝ, “ආය්යාිනා වෙනි, මැනව යි කියා නැඟි තමාගේ ගෙට ගොස් පන්සියක් පමණ පිරිවර ස්ත්රීනන්ට නියමකොට අනෙකප්ර කාරවූ සූප ගා ඛාද්යාේදිය සම්පාදනය කරවා දෙවෙනි දවස්හි බුදුරාජණන්වහන්සේට සත්කාර කරණු පිණිස උත්තරාවගේ දානය පිළිගන්වන්ට නොදන්නි එක් පර්ශරව යෙකසිටියාය. උත්තරාතොමෝ ඒ සියල්ලගෙන පිළිගැන්වූවාය. බුදුරජාණන් වහන්සේගේ භත්තකෘත්යෝවසානයෙහි පරිවාර ස්ත්රීහන් හා සමග සිරිමාතොමෝ ශාස්තෲන්වහන්සේ, “සිරිමාවෙනි කවර වරදෙක්දැයි?’ විචාරා වදාළසේක. ස්වාමීන්වහන්ස, මා

සිංහල විමාන වස්තු ප්රෙකරණය. 43

විසින් ඊයේ දවස්හි මෙබඳු කර්මුයෙක් කරණ ලද්දේය. එකල්හි මේ සියලු දාසීහු මා තර්ජඊනය කිරීමෙන් මට බොහෝ උපකාරකළෝය. මේ උත්තරාවගේ ගුණ දැන මම ක්ෂ මාකොට ගතිමි. එසේකල්හි, ‘නුඹවහන්සේ ක්ෂදමාකරගත්තෙහි නම් එකල මම ක්ෂ්මාවූයෙම්නම් වෙමි’යි උත්තරාව විසින් කියනලද්දෙමි. එබැවින් මම නුඹවහන්සේ ක්ෂූමාකරගණිමිය”යි කීවාය. බුදුරාජණන්වහන්සේ,”ඒ කාරණය සැබෑදැ?”යි උත්තරාවන්ගෙන් අසා වදාළසේක එකල උත්තරාතොමෝ, ‘ස්වාමීනි භාග්ය වතුන්වහන්ස, දන්දීමද ධර්මසශ්රරවණය කිරීමද මාවිසින් ලබනලද්දේ මාගේ යහළුවු මේ සිරිමාව නිසාමය. එබැවින් මෑගේ ගුණයට චක්රයවාට පර්ව්තය අවකාශ මදිය. ගුණ එයිටත් වැඩිය. බ්රවහ්මලොකය මිටිය. මෑගේ ගුණ අධික වන්නීය. මෑ කෙරෙහි මාගේ ක්රොිධයෙක් නැත්තේය. ඇත්තේවීනම් මේ කකියවන තෙළින් මම දැවෙම්ව, එසේ නැතිකල්හි මට නොදැවෙම්වා’යි කියා මෛත්රි ය වැඩුවාව”යි කීවාය. ශාස්තෲන්වහන්සේ, “උත්තරාව, සාධු! සාධු! ක්රොඑධය මෙසේ දිනිය හැක්කේය. ක්රො,ධය තෙම ක්රොෛධ නොකිරීමෙන්ද අක්රොාෂයතෙම අක්රොේෂනොකිරීමෙන්ද නින්දාොකිරීම නින්දාධනොකිරීමෙන්ද තද මසුරුකම තමා සතු වස්තුව දීමෙන්ද බොරුකීම බොරුනොකීමෙන් ද දිනිය හැක්කේය”යි එම අර්ත්ථ්යප්රදකාශකොට “ අකෙකාධෙන ඡිනෙ කොධං අසාධුං සාධුනා ඡිනෙ, ජිනෙ කදරියං දානෙන සච්චෙන අලිකවාදිනං”ති,

යන මේ ගාථා ධර්මනය වදාරා අවසානයෙහි චතුරාය්ය්,දිසත්යිය වදාළසේක චතුස්සත්යා ධර්මසදෙශනාවගේ අවසානයෙහි උත්තරාවෝ සකෘදාගාමි ඵලයෙහි පිහිටියාය. ස්වාමිවූ සිටුකුමාරතෙමේද පියවූ, රජගහනුවර සිටුතෙමේද සෝවාන්ඵලයෙහි පිහිටියෝය. පන්සියයක් පරිවාර ජනයන් සහිත සිරිමාතොමෝ ද සෝවාන්ඵලයෙහි පිහිටියාය. ඉක්බිති අනෙක් කලෙක්හි උත්තරාතොමෝල කාලක්රිඵයාකොට තවුතිසාභවනයෙහි රන්විමනෙක්හි උපන්නිය. අනෙකවිධවූ තූය්ය්ිසා භාණ්ඩ ගත් අත්ඇති බොහෝ දිව්යාපස්රාවෝ ද වූහ. එසමයෙහි ආයුෂ්මත් මුගලන් මහතෙරුන්වහන්සේ යට කියනලද ක්ර්මයෙන් දෙවචාරිකාවෙන් තවුතිසා භවනයට වැඩ මහත්ව දිව්යිශෛවය්ය්ෙවචයෙන් වසන්නාවූ උත්තරා නම් දෙවධි කළාවූ කුශල කර්මෙය ප්ර්කාශකරවනු කැමතිව විචාරා වදාරණ තෙරුන්වහන්සේ. “අභික්කන්රනවණ්ණෙන” යන ගාථාවන් වදාළසේක. “අභික්කෙත්තන වණෙණ යා තචං තිවාසි දෙවතෙ, ඔභාසෙන්ති දිසා සබ්බා ඔසධී විය තාරකා, කෙන තෙ තා දිසො වණ්ණෙනා—පෙ—පභාසතී”

44 සිංහල විමාන වස්තු ප්රසකරණය.

යනුහෙයින්, “එම්බා දෙවතාදුව, යම්සේ ඔසධීතාරකාව අනෙක් තාරකාවන් අභිභවමින් දසදිගුන් එකාලොක කෙරේද එපරිද්දෙන් සෙසු දෙවතාවන් අභිභවනය කෙරෙමින් තීගේ මහත්වූ රූපශ්රීද ශොභාවෙන්ද යහපත්වූ ඡවිවර්ණයණයෙන්ද දශ දිග් එකාලොක කෙරෙමින් ජොතිමත්ව බබලන්නීය”යි ප්රිකාශ කොට ඊට අනතුරුව; “මෙබඳු විමානයක්ද හාත්පසින් ජොතිමත්ව බබලන්නාවූ ශරීරවර්ණෙණයක් හා පරිභොගකටයුතු වස්ත්රාෙභරණාදි මෙබඳු සම්පත්තියක්ද පෙර මිනිස්ලොවදී කවර කුශලයක්කොට ලබනලදද, කවර කාරණයකින් මෙබඳු රුපශ්රීසන් දශදිග් බබුලුවාදැ?”යි විචාරා වදාළසේක. මෙසේ තෙරුන් වහන්සේ විසින් විචාළ ප්ර්ශ්නය දෙව්දුව විසලු පරිදි හඟවන පිණිස සඞගිතිකාරක තෙරුන් විසින්:-

“සා දෙවනා අත්තමනා මොග්ගල්ලානෙත පුච්ඡිතා, පඤහං පුට්ඨා වියාකාසි යස්ස කම්මස්සිදං ඵලං” යනුහෙයින් මුගලන් මහතෙරුන්වහන්සේගේ වචනය මුදුණෙන් පිළිගෙන ප්රුශ්න විස්සර්ජ නය කරන්නාවූ ඒ දෙ‍වතාදූ තොමෝ:-

“ ඉස්සා ච මච්ඡෙ රමථො පළාසො නාහොසි මය්හං ඝරමාවසනතියා, අක්කොධනා භත්තුවසානුවත්තිතී උබොසථෙ නිච්චහමප්පමත්තා

චාතුද්දසිං පඤ්චදසිං යාචපක්ඛස්ස අට්ඨමී, පාටිහිරියපක්ඛඤ්ච අට්ඨඞගසුසමාගතං

උපොසථං උපවසිස්සං සදා සීලෙසු සංචුතා, සංයමා සංවිභාගා ච විමානං ආවසාමහං.

පාණාතිපාතා වීරතා මුසාවාදා ච සඤ්ඤතා, ථෙය්යාප ච අති චාරා ච මජ්ජපානා ච ආරකා.

පඤ්චසික්ඛාපදෙ රතා අරියසච්චාන කොවිදා, උපාසිකා චක්ඛුමතො ගොතමස්ස යස්සයිනො

සාහං සකෙන සීලෙන යසසා ච යසසා ච යස්සසිනී, අනුභොමි සකං පුඤ්ඤං සුඛිතා චම්හි අනාමයා තෙන මෙ තාදිසො වණ්ණො—පෙ—පභාසතී” ති.

යනුහෙයින්, “ස්වාමිනි, මම මීට පූර්ව ජාතියෙහි කුලදැරියක්ව විසූයෙමි ඊර්ෂ්යානවද මසුරුබවද ගුණමකුබවද කිසිලෙසකින් නො කෙළෙමි. ක්රොිධ නොකෙළෙමි. ස්වාමි පුත්රකයාහට පැවතිය යුතුවු සිංහල විමාන වස්තු ප්රිකරණය. 45

සියලු ගුණයෙන්ගෙන් යුක්තව වාසයකෙළෙමි. නිරන්තරයෙන් උපොශථයෙහි අප්රෙමාදව විසූයෙමි, තුදුස්වක් දිනයෙහිද පසළොස්වක් දිනයෙහිද පක්‍ෂය සම්පන්ධයවූ යම් අ‍ටවක් දිනයෙක් ඇද්ද එදිනෙහිද ප්රාිතිහාය්ය්ෂප පක්ෂෙයෙහිද අෂ්ටගුණාඞගයෙන් යුක්තවූ උපොසථයෙහි වාසයකෙළෙමි. සියලු කාලයෙහිම සීලසමාදානයෙන් යුක්තවම සීලසංවිභාගයෙන් යුක්තවම මාගේ ගෙහි වාසය කෙළෙමි. එසේම ප්රාිණඝාතයෙන්ද සොරකම් කිරීමෙන්ද පරදාර සේවනයෙන්ද බොරුකීමෙන්ද සුරාපානය කිරීමෙන්ද විශේෂයෙන්ම දුරුවූයෙමි. පඤ්චශික්ෂාිපදයෙහි ඇලුනෙමි ආය්ය්මි සත්යතය දැනීමෙහි දක්ෂ‍වීමි. යසස් ඇත්තාවූ පසැස් ඇති ගෞතමයන්වහන්සේගේ උපාසිකාවක් වීමි. එසේවූ මම යහපත්වූ ශීලයෙන්ද යුක්තවීමි. එසේම යසස් ඇත්නම් නිරෑමයවූ සැප ඇත්තියෙක්ව ස්වකීය පුණ්යමය අනුභවකරමි. ස්වාමීන්වහන්ස, මෙබඳු දිව්ය්ශ්රීක සම්පත්තියක් ලදින් ශරීරවර්ණ‍ණයෙන්ද දශදිග් බබුලුවමි’යි කිව. මෙසේ කියා, “ස්වාමීනි, මිනිස්ලොවට වැඩ වදාරා මම බුදු රජාණන්වහන්සේගේ ශ්රීසපාදපද්මය වඳින්නෙමැ”යි සැළකොට, “මාගේ ශ්රාිමණ්යදඵලය සම්මාසම්බුදු රජාණන්වහන්සේ කරා එලැඹැ උත්තරාවන් විසින් ශ්රීැපාද වන්ද්ය වඳිනාලද්දේයයි සැළ කළකල්හි තථාගතයන්වහන්සේ, “ඒ උත්තරාතොමෝ සකෘදාගාමීථලප්රාාප්තවූ මාගේ ශ්රායවිකාවක් වන්නීය”යි විස්තර කථාව සමග චතුස්සත්යථය වදාළසේක. ඒ ධර්මවදේශනාතොමෝ බොහෝ දෙනාට සාර්ත්ථවක විය.

මේ විමානවස්තු ප්රයකරණයෙහි පීඨවර්ගනයෙහි උත්තරා විමාන වර්ණාඒව කියා නිමවන ලදී.

සිරිමා විමාන වස්තුව.

තවද මේ විමාන වස්තු ප්රවකරනයෙහි සොළොස්වැනිවූ සිරිමා විමාන වස්තුව නම් කවරුයත්:- එහි පිළිවෙළ කථාව මෙසේ දතයුතු.

සර්වුලොකෛක ප්රරදීපායමානවූ භාග්යහවත් බුදුරජාණන්වහන්සේ එක් සමයෙක්හි රජගහානුවර සමීපයෙහි කලන්දයක නිවාප නම්වූ වෙළුවනාරාමයෙහි වැඩ වාසයකර වදාරණසේක. උත්තරා

46 සිංහල විමාන වස්තු ප්රපකරණය. වස්තුවෙහි කියනලද පරිද්දෙන් සිරිමා නම් ගණිකාතොමෝ එසමයෙහි සෝවාන් ඵලයට පැමිණිහෙයින් හරිණලද කිළිරිවූ කර්මාමන්ත ඇත්තී දෙවෙනි දවස්හි බුදුන් ප්රිමුඛ භික්ෂු සංඝයා ස්වකීය නිවසට වැඩමවා දන්දී එතැන්පටන් නිරන්තරයෙන් අ‍ට සලාක බතක් භික්ෂුා සංඝයාට නියමකොට එතැන් පටන් භික්ෂූරන් වහන්සේලා අට නමක් ඇගේ නිවසට වැඩමවා දන් දෙන්නීය. මෙසේ දන්දෙනකල්හි ඕතොමෝ, “ස්වාමීන්වහස්ස, මේ ගිතෙල් පිළිගනු මැනව, මේ කිරි පිළිගනුමැනව”යි යනාදීන් කියා භික්ෂූඩන් වහන්සේලාගේ පාත්ර යන් ආහාරාදියෙන් පුරවන්නීය. එක් භික්ෂු වක් විසින් ලබනලද දානය තුන්දෙනෙකුට හෝ සතරදෙනෙකුට හෝ පමණ පොහොනේය. දවසක් පාසා සොළොස් කහවනුවක් වියදම්කොට උදාසන්හි දානය සපයා දෙන්නීය. ඉක්බිත්තෙන් එක් දවසක් එක්තරා භික්ෂුදවක්තෙමේ අටසලාක බතින් එකක් වළඳා තුන් යොතක් පමණවූ තෙනෙක්හි එක්තරා විහාරයකට ගියේය. ඉක්බිති සවස්වේලෙහි උන්වහන්සේට උපස්ථානය පිණිස පැමිණි භික්ෂූඅහි, “ඇවැත්නි, කොහින් භික්ෂා්ව ගෙන මෙහි ආයෙහිදැ?”යි ඇසූහු. එකලතෙරුන්වහන්සේ කියනසේක්, “ඇවැත්නි, සිරිමාවගේ සලාක බත් අටින් එකක් ලැබ ආයෙමි”යි කීයේය. එබස් ඇසූ භික්ෂූිහු, “අවැත්නි, එය යහපත්කොට දෙන්නේදැ?”යි විචාළෝය. තෙරුන්වහන්සේ කියනුයේ, “සිරිමාවගේ භත්තාග්රලය වර්ණළනාකරන්ටද නොපොහොසත්මි. ඈ එය ඉතා ප්රසණීතකොට දෙන්නීය. ඕතොමෝ මනා රූ ඇත්තීය. එපරිද්දෙන්ම ඈ විසින් දෙනලද දානයද ඉතා උතුම්වන්නේය. එක භික්ෂුපවක්හට දෙනලද්ද තුන් සතර දෙනෙකුට පමණ පොහොනේය” යනාදීන් විස්තරකොට කීයේය. ඉක්බිති එක්තරා භික්ෂුයවක්තෙමේ ඇගේ ගුණ කථාව අසා ඈ නොදක්නාලද්දේම ශ්ර්වණමාත්රේයෙන් ඇය කෙරෙහි ස්නෙහ උපදවා, “මා විසින් එහි ගොස් ඇය දක්නට සුදුසුය” යි තමාගේ අදහස ඒ භික්ෂුනන්වහන්සේ කියනුයේ, “සෙට අටසලාක බතෙහි සංඝස්ථවිරව තොපට ඒ බත ලැබියහැක්කේ ය” යි කීයේය. ඒ අසා ඒක්ෂහණයෙහිම පාසිවුරු ගෙන යනුයේ උදාසන අරුණුනැගුණු කල්හිම සලාකග්රකයට ප්ර විෂ්ටව සිටියේ සඞඝස්ථවිරව අටසලාක බත ලැබුයේය. පළමුකොට යම් පමණ භික්ෂුර පිරිසක් වැඩිසේක්ද උන්වහන්සේලා වළඳා වැඩිසේක. ඒ ඇසිල්ලෙහිම ඒ සිරිමාවගේ ශරීරයෙහි රෝගයෙක් උපන, එසේ හෙයින් සියලු ආභරණයෝ මුදා වැදහොත්තීය. ඉක්බිති අට සලාකබත් ලැබීම පිණිස පැමිණියාවූ භික්ෂූමන් දැක දාසීහු සිරිමාවට සැළකළෝය. එ බස් ඇසූ ඕතොමෝ පැමිණ භික්ෂුින්වහන්සේලා

සිංහල විමාන වස්තු ප්රසකරණය. 47

වැඩහිඳුවීමට හෝ උන්වහන්සේලාගේ පාත්රාාගැනීමට හෝ නොහැක්කේ දාසීන්ට නියමකරන්නී, දරුවෙනි, පාත්රාකගෙන ආය්ය්ස න්වහන්සේලා වැඩහිඳුවා කැඳ වළඳවා අවුලු ආදිය පිළිගන්වා බත් වේලාව පැමිණිකල්හි පාත්රකයන් බතින්පුරවා දෙව” යි කීවාය දාසීහු එබස් පිළිගෙන භික්ෂුසන්ට කැඳ අවුලු වළඳවා වෙලා සම්ප්රාෙප්තවූ කල්හි බතින් පාත්රබයන් පුරවා සිරිමාව හට සැලකළෝය. එකල ඕතොමෝ කියන්නි, “මා උසුලාගෙන යෙව. ආය්ය්රිමයන්වහන්සේලා වඳින්නමෝය”යි කීවාය. එබස් ඇසූ දාසීන් ඈ ඔසව‍ාගෙන භික්ෂූමන්වහන්සේලා වැන්දාය. එකල්හි ඇය කෙරෙහි පැහැද සිටි භික්ෂුළතෙම ඈ ගැන සිතන්නේ, ගිලන්ව වසනකල මෑගේ රූපශොභාතොමෝ මෙපමණ ඇතිකල්හි නිරොගවසර්වාසභරණයෙන් සැරහී සිටිකල්හි රූපසම්පත්තිතොමෝ කවර පරිද්දකින් වන්නීදැ?”යි නොයෙක් වර්ෂොකොටි ගණනෙක්හි රැස්කරණලද ක්ලෙශ සමූහයට අවකාශ බලමින් සිටි එතැන්හිදී අවකාශලද්දේය. ඒ භික්ෂුසතෙම වනාහි අනෙක් ස්වභාවයකට පැමිණියේ බත් අනුභවකිරීමට නොහැකිව පාත්රුය ගෙන විහාරයට ගොස් පාත්රිය හැර එක් පාර්ශුවයෙක්හි තබා සිවු‍ෙ‍රහි කොණ දිග හැර බිම අතුට වැදහොත්තේය. ඉක්බිති තමා යහළුවූ එක්තරා භික්ෂු‍වක් විසින් යුච්ඤාකරණලද්දීත් අනුභව නොකළේය. හෙතෙම එහෙයින් සුන්බුන් විය. සිරිමාතොමෝද එදවස්හිම කාලක්රිේයාකළාය. රජතෙමේ එවේලෙහි, “ජිවකයාගේ බාලසහෝදරියවූ සිරිමාතොමෝ කාලක්‍රියාකළාය”යි බුදුරජාණන්වහන්සේට හස්තනක් යැව්වේය. බුදු රජාණන්වහන්සේ එපවත් දැන, “සිරිමාවගේ ශරීරය නොදැවිය යුතුය. අමුසොහොණෙහි සුනඛාදීන්ට කා නොහැකි පරිද්දෙන් තැන්පත්කොට තබ්බව”යි රජහට හස්නක් යවා වදාළසේක. ඒහසුන ලද රජතෙමේ එපරිද්දෙන්ම කෙළේය. තවද සම්මාසම්බුදුරජාණන්වහන්සේගේ නියමය පරිදි රජතෙමේ පිළිවෙළින් තුන්දවස ඉක්ම සතරවෙනි දවස්හි සිරිමාවගේ ශරීරය ඉදිමී තවවාරයෙන් පණුවන් නික්මෙන්ට වන සියලු ශරීරය බිඳීගිය හැල් බත් සැළියක්මෙන් වූවාය. එකල්හි, “ගෘහ රක්නා දරුවන් තබා අනෙක් සියල්ලෝම සිරිමාව දැකීම පිණිස යායුත්තාහ. එසේ නොයන්නාහු නම් අටකහවනුවක් දඩය”යි කියා නුවරබෙර පියවිකරවූයේය. ඒ බැව් බුදුරජාණන්වහන්සේටද දැන්වූහ. බුදුරජාණන්වහන්සේ භික්ෂූනන්ට, “සිරිමාවදැකීම පිණිස මම යමි. මා සමග යාමට සියලු භික්ෂූ‍හු එත්වා”යි වදාළ සේක. එකල්හි උතුරු ගුණයෙන් දහරවූ ඒ ලාමක භික්ෂුුතෙම වචනමාත්රතයක් පමණවත් නොකොට සතරදිනක් සුන්බත්ව වැදහොත්තේය. පාත්රුයෙහි තිබූ බත් කුණුවී මළ නැංගේය.

48 සිංහල විමාන වස්තු ප්රසකරණය.

ඉකිබිති ඒ භික්ෂුමවගේ යහලුවු එක්තරා භික්ෂුභවක් තෙමේ සමීපයට එලඹැ, “ ඇවැත්නි, ශාස්තෲන්වහන්සේ භික්ෂුකසඞඝයා පිරිවරා සිරිමාව දක්නට යන්නේය. තෙපිත් යන්නහු දැ?”යි විචාළකල්හි ‘සිරිමාව’ යයි කී වචනයෙන්ම දවස් සතරක් අහර නොවළඳා එක් වචන මාත්රැයක් පමණකුදු කොට ගත නොහැකිව වාසයකළ ඒ භික්ෂුකතෙමේ වහා නැගිට, “මමද යමි” යි පාත්ර යෙහි තුබූ කුණුවූ බත් අස්කොට පාත්රකය සෝධා පයියෙහි ලාගෙන භික්ෂුමසඞඝයා හා සමග මගට පිළිමන්නේය. බුදුරජාණන් වහන්සේද භික්ෂුදසඞඝයා පිරිව‍රා අමුසොහොනට වැඩ එක් පාර්ශකවයෙක්හි වැඩසිටිසේක. භික්ෂුසණීපිරිසද රාජපිරිසද උපාසක පිරිසද උපාසිකා පිරිසද යන සිවුපිරිසම එක් පාර්ශුවයෙක්හි සිටියෝය. එකල්හි ශාස්තෲන්වහන්සේ “මහරජ මෑ කවරියක්දැ?’යි විචාරා වදාළසේක. මහරජතෙම, “ස්වාමීන්වහන්ස, මෝතොමෝ ජීවකයාගේ නැගෙණිවූ සිරිමාවය” යි සැළකෙළේය. ඒ අසා බුදුරජාණන්වහන්සේ, ‘මෑ සිරිමාවදැ?” යි නැවතත් විචාළසේක. “එසේය” යි කියා රජතෙමේ සැළකෙළේය. “මහරජ, එසේ වීනම් “දහසක් දී සිරිමාව ගනුව’යි කියා නුවර බෙර හසුරුව”යි වදා‍ළසේක. මහරජතෙමේ එසේ කෙළේය. එකල්හි ඒ භෙරි ශබ්දය ඇසුවාවූ කිසිවෙක් ‘අපිගන්නෙමුය”යි කියා හෝ “නොගන්නෙමුය”යි කියා හෝ කිසිවක් නොවිචාරාම පිළිකුල්වූ සිත් ඇතිව සිටියෝය. ‘ස්වාමීන්වහන්ස, කිසිවෙක් නොගන්නේය’යි කියා ඒ බව රජතෙමේ බුදුරජාණන්වහන්සේට සැළකෙළේය. “මහරජ, ඉන් අඩක් දී ගනුවයි’ කියා බෙරපියව් කරව”යි කියා වදාළසේක. රජතෙමේ “ඉන් භාගයක්වූ කහවනු පන්සියයක් දී මෑ ගනුව”යි කියා බෙරපියවි කරවූයේය. එසේකාටත් කිසිවෙක් නොගන්නා බැවින් ඉන් අඩ අඩ කොට මිල නියමකිරීමෙන් යටත්පිරිසෙයින්, “එකෙ කාකණිකයක් දීමෙන්වත් ගනුව” යි නියමකොටත් කිසිවෙක් ගන්නා තබා එක් වචනමාත්ර්යෙක්වත් නැති බැවින් “නොමිලයේවත් ගනුව”යි කියා බෙර හැසිරවූයේය. “එසේත් ගන්නවුන් නැතැ” යි බුදුරජාණන් වහන්සේට සැළකෙළේය. ඉක්බිති බුදුරජාණන්වහන්සේ, “මහණෙනි’ මහාජනයාහට ප්රිෙයව සිටි මේ මාගම බලව. පෙර මේ මාගම් තොමෝ මෙනුවර වාසයකළ කෙනෙක, දහසක් කහවනු දී එක දවසක් ලබනලද්දියක. දැන් වනාහි නොමිළයේ නිවත් ගන්නෙකු නැත්තේය. කැඩී බිඳීයන මේ ශරීරය මෙපමණ කලක් අලඞකාර කරණ ලද්දේය. නවවාරයෙකින් නිරන්තරයෙන් කුණු වැහෙන්නාවූ තුන්සියයක් අටසහළින් යුක්තවූ නිරන්තරයෙන් රොගාතුරවූ හුදෙක් බාලජනයා පමණෙක්ම ප්රාිර්ත්ථනනා කරන්නාවූ අස්ථිරවූ ආතම භාවය”යි දක්වනසේක්,

සිංහල විමාන වස්තු ප්ර්කරණය. 49

“පස්ස චිත්තකතං බීම්බං අරුකායං සමු ස්සිතං, ආතුරං බහුසංකප්පං යස්ස නත්ථිු ධුවං ඨිති” ති

යනාදී ගාථාව වදාළසේක. දෙශනාවගේ කෙළවර සිරිමාව පිළිබද සිත් ඇති භික්ෂුවතෙම පහවූ රාග ඇතිවවිදර්ශ නා වඩා රහත් වූ සේක. එවේලෙහි අසූසාර දහසක් ප්රාුණීන්ට ධර්මාිභසමයවූ යේය. එසමයෙහි වනාහි සිරිමා නම්වූ දෙවධිතෘ තොමෝ තමා විසින් ලබන ලද දිව්යමසම්පත් බලා, “කොහි සිට මේ දිව්යාෘලොකයට ආයෙම්දැ?”යි බලන්නී පූර්වා.ත්මභාවයෙහි තමාගේ ශරීරය සමීපයෙහි භික්ෂුණ සඞඝයා විසින් පිරිවරණලද බුදුරජාණන්වහන්සේද බොහෝ ජනසමූහයාද එක්රැස්ව සිටින බව දැක පන්සියයක් දිව්යුකුමාරිකාවන් විසින් පිරිවරණලදුව පන්සියයක් රථ නැඟි දෘශ්යකමාන ශරීර ඇතිව අවුත් රථයෙන් බැස පිරිවර සහිතව බුදුරජාණන්වහන්සේ වැඳ කරණලද ඇඳිලි ඇතිව සිටියේය. එකල්හි වනාහි අයුෂ්මත් වඩ්හීස ස්ථවිරතෙම බුදුරජාණන්වහන්සේ සමීපයෙහි සිටියේ බුදුරජාණන්වහන්සේට මෙසේ සැල කළේය. ‘ස්වමීන්වහන්ස, එක ප්රනස්නයක් ඇසීමට බුදුරජාණන් වහන්සේ මට අනුදැන ව‍දාරණසේක්වා”යි ඉල්විය. වංගීසය, වෙ”යි වදාළසේක. ආයුෂ්මත්වූ වංගීස ස්ථවිරතෙම සිරිමා නම් දෙව්දුව ගෙන් මෙසේ විචාළේය.

“ යුත්තා ච තෙ පරම අලඞකතා භයා ‍අධොමුඛා අඝසිගමා බලි ජවා, අභිනිම්මිතා පඤ්චරථාසතා ච තෙ අන්වෙන්ති තං සාරථි චොදිතා භයා

“ සා තිට්ඨසි රථ‍වරෙ අලඞකතා මහාසයං ජලමිව ජොතිපාවකො, පුච්ඡාමි තං වරතනු අනොමදස්සනෙ කස්මානු කායා අනධිවරං උපාගමී”

යනුහෙයින්, “එම්බා දෙවතාදුව, දිව්යුමයවූ සර්‍වමාලඞකාර‍යෙන් අලඞකෘතවූ සෙවතසෛන්ධඋවයන් යොදනලද දිව්යෙරථ නැඟි මහා ජවසම්පන්නව මවාගත් පන්සියයක් රථයෙන් පැමිණියාවූ තී සැටදහසක් ගැල්පුරවාලිය හැකි දිව්යයමයවූ සර්වාවභරණයෙන් සැරහී ඉතා අලඞකෘතව සඳහිරුමෙන් දිළිහි දිළිහි ගත් ප්රවසාද එලවමින් සිටින්නීය බුදුරජාණන්වහන්සේ දැකීමට කවර නම් දිව්යම නිකායකින් පැමිණියාදැ?” යි විචාළේය. මෙසේ තෙරුන්වහන්සේ විචාළකල්හි දෙවතා දූ තොමෝ,

50 සිංහල විමාන වස්තු ප්රූකරණය.

“ කාමග්ගප ත්තානං යමාහුනුත්තරං නිම්මාය නිම්මාය රමන්ති දෙවතා, තස්මා කායා අච්ඡරා කාමවණ්ණනී ඉධාගතා අනධිවරං නමස්සිතුං”

යනුවෙන්, “ස්වාමීන්වහන්ස, කාමපහොගයෙහි අග්ර. බව ප්රාිර්ත්ථයනා කළවුන්ට පරතිම්මිතවසවත්ති දෙවකායය යසසින්ද භොගාදි වශයෙන්ද උතුම්වේද එබඳු ශරීරයෙන් යුක්තව නිමානරතී දෙවියන් යම් ක්ර්මයකින් කැමතිවනලදද එපරිද්දෙන් මව මවා කෙළිමින් නිර්මා නරති දෙවනිකායිකවූ යම් රූපයක් දැකීමෙන් සතුටුවේද එවැනිවූ රූපශොභාවයකින් යුක්තව සම්මා සම්බුදු රජාණන්වහන්සේ දැකීම පිණිස මේ මනුෂ්යභලොකයට පැමිණියෙමි” යි කීවාය. මෙසේ දෙවතාදුව තමාගේ නර්මායනරතී භාවය ප්රමකාශකළ කල්හි ඇගේ පෙරභවයද පෙර කරණලද කුශලකර්මදයද ලබ්ධියද ප්රිකාශ කරවනු කැමති මහතෙරුන් වහන්සේ,

“ කිං ත්වං් පුරෙ සුතරිතමාවරීධ කෙනච්ඡසි ත්වංු අමිතයසා සුඛෙධිතා ඉඪි ච තෙ ‍අනධිවරා විහඞගමා ව‍ණ්ණො ච තෙ දසදිසා විරොචති.

“ දෙවෙහි ත්වංත පරිවුතා සක්කතා ච’ සි කුතො චුතා සුගතිගතාසි දෙවතෙ, කස්ස වා ත්වංග වවනකරානුසාසනි ආවික්ඛ මෙ ත්වාි යදි බුද්ධ සාවිකා”

යනුහෙයින්, “ති වනාහි බොහොසේ රැස්කරණලද පුණ්යභ කර්මතය කරණකොටගෙන අනෙකප්රාකාරවූ යසපිරිවර ඇත්තී සැපයෙන් වැඩුනාවූ උතුම්වූ දිව්යාපනුභාවයෙන් යුක්තව ආකාශගාමීව දශදිසාවන් බබුලුවන්නීය. එසේම පිරිවරණලද දහස් සඞඛ්යාවත පරිවාර ජනයන් ඇති තොපි කවරගතියකින් නික්ම මෙබඳු මහනුභාව සම්පන්න දිව්යිගතියට පැමිණියෙහිද? එවැනි යහපත්වූ අනුශාසනා කිරීමෙහි ඉතා දක්ෂවවූ බුද්ධ ශ්රාිවිකාවූ තිගේ ලබ්ධි ආදිය කියව”යි වදාළසේක. එබස් අසා දෙවතාදුතොමෝ මේ ගාථාවෙන් ප්රයකාශ කළාය.

“ නගරන්තරෙ නගරවරෙ සුමාපිතෙ පරිවාරිකා නගරවරස්ස සිරීමතො, නච්චෙ ගීතෙ පරමසුසික්ඛිතා අහුං සිරිමාවති මං රාජගහෙ අවෙදීංසු

සිංහල විමාන වස්තු ප්ර කරණය. 51

“ බුඪො ච මේ ඉසිතිසහො විනායකො අදෙසයි සමුදයදුක්ඛනිච්චතං, අසඞඛ්ය තං දුක්ඛිනිරොධ සස්සතං මග්ගඤ්වීමං අකුටිලමඤ්ජසං සිවං

“ සුත්වා නහං අමතපදං අසඞඛතං තථාගතස්ස නධිවරස්ස සාසනං, සීලෙස්වහං පරමසුසංවුතා අහුං ධම්මෙ ඨිතා නරවරබුද්ධභාසිතෙ

“ ඤත්වාානහං විරජ පදං අසඞඛතං තථාගතෙන නධි‍වරෙන දෙසිතං, තත්ථෙෙවහං සමථසමාධිමා ජුසිං සායෙව මෙ පරමනියාමතා අහු

“ ලද්ධානහං අමතවරං විසෙසනං එකංසිකා අභිසමයෙ විසෙ‍සිය, අසංසියා බහුජනපුජිතා අහං ඛ්ඩ්ඩාරතිං පච්චනුභොමනප්පකං,

“ එවං අහං අමතදසම්හි දෙවතා තථාගතස්සනධිවරස්ස සාවිකා, ධම්මද්දසා පඨමපලෙ පතිට්ඨිතා සොතාපන්නා න ච පනමත්ථි් දුග්ගති.

“ ස වන්දි තුං අනධිවරං උපාගමිං පාසාදිකෙ කුසලරතෙ ච භික්ඛවො, නමස්සිතුං සමණසමාගමං සිවං සගාරවා සිරිමතො ධම්මරාජිනො.

“ දිස්වා මුනිං මුදිතමනම්හි පීණිතා තථාගතං නරවරදම්මසාරථං, තණ්හවජිදං කුශලරතං විනායක, වන්දාජමහං පරමහිතානුකම්පකං”

යනුහෙයින්, “ඉසිගිලි ආදි පස්මහා පර්වාතයන්ගේ මධ්යව වර්තවතිවූ මහාගොවින්දාුදි පණ්ඩිතයන්ගේ අනුශාසනාපරිදි නිම්මිත කරණලද ප්රාොසාදපඞක්තියෙන් යුක්තවූ නෘත්යපගීතාදියෙහි මනා පර්චයක් ඇතිව උතුම්වූ රජගහනුවර බිම්බිසාර මහ රජ්ජුරුවන්ගෙන් ලබනලද ගරුසම්භාවනා ඇති මනාකොට හික්මුනාවූ නග‍රශොභිනියක් වූයෙමි. එකල්හි දශබලධාරිවු 52 සිංහල විමාන වස්තු ප්රමකරණය.

විනෙයජනයන් හික්ම වන්නාවූ තථාගත සම්මාසම්බුදුරජාණන් වහන්සේ විසින් නිර්වාකණ ධර්ම ය කුළුගන්වා චතුරාය්ය්සේ සත්ය ය මට දෙශනා කොට වදාරණ ලද්රණ ලද්දේය. දෙවියන් සහිත ලොකයාහට අග්රචදක්ෂිිණර්හිවූ කථාගත සම්යණක්සම්බුද්ධයන්වහන්සේ විසින් කුළු ගන්වා දෙශනාකරණලද ධර්ම්ය මම සීලයෙහි පිහිටා ශ්රබවණය කොට ධර්මනයෙහිද පිහිටියෙමි. ඒ අනධිවරවූ තථාගතයන්වහන්සේ විසින් අමෘත පදය ගෙනහැර දක්වා වදාරණ ලද ධර්මිය ඇසූ මා විසින් ඒ නිවන් මග දැන සමථ සමාධිය ස්පර්ශාකරණලද්දේය. එය මාගේ උතුම් නියාම ධර්ම ය වූවාය. එසේවූ මම නිර්වාදණමාර්ගඒනබවෙන් නොවෙනස්ව නිඃශංකා ඇත්තෙම් බහුජනපූජිතව ස්වල්ප වූ ක්රි්ඩා ලැපය අනුභවකරන්නෙමි. එසේම නිර්වාවණමාර්ගඑය දර්ශදනය කෙරෙමින් පැමිනෙණලද චතුරාර්ය් සත්යමය ඇත්තෙමි සෝවාන්ඵලයෙහි පිහිටියාවූ අනධිවරවූ තථාගත ශ්රාාවිකාවක් වීමි. ප්රනථම ඵලයට පැමිණියාවූ ඒ මම කිසිකලෙකත් දුගතියකට නොපැමිණෙන්නෙමි. ස්වාමීනි, ප්ර සාද වහනය වන්නාවූ නිවනෙහි ඇළුනාවූ යහපත් ශ්ර්මණ සමාගමයවූ භික්ෂුිහු වැඳීම පිණිසද අනධිවරවූ ශ්රීනමත්වූ ධර්ම්රාජන්වූ බුදුරජාණන් වහන්සේ වැඳීම පිණිසද ගෞරව සහිතව පැමිණියෙමි. එසේවූ බුදුරජාණන්වහන්සේ දැක ප්ර්මුදිතවූ සිත් ඇතිව ක්ෂහයකරණලද තෘෂ්ණා ඇති කුශලයෙහි ඇලුනාවූ තුන්ලොවට නායකවූ නරදම්යූ සාරථිවූ සියලු සත්වකයන් කෙරෙහි අනුකම්පා ඇති තථාගතයන් වහන්සේ මම වඳිනෙමි?යි කීවාය.

මෙසේ ඒ සිරිමා චෙවධීතෘතොමෝ තමාගේ ලබ්ධිය හා රත්නත්රිය කෙරෙහි ප්රහසාද බවද ප්රචකාශකොට භික්ෂුිසඞඝයා සහිත බුදුරජාණන්වහන්සේට වැඳ ප්රපදක්ෂිවණාකොට දිව්යො ලොකයටම ගියාය. බුදුරජාණන්වහන්සේ ඒ උපන් කථාව අර්ත්ථො‍ත්පත්ති කොටගෙන ධර්මොදෙශනා කළසේක. ඒ ධර්මදදෙශනා‍වගේ කෙළවර කළකිරුණාවූ භික්ෂු්තෙම රහත්වුයේය. පැමිණ සිටි කෙළවර කළකිරුණාවු භික්ෂුභතෙම රහත්වූයේය. පැමිණ සිටි පිරිසටද ඒ ධර්මරදේශනාතොමෝ සාර්ත්ථරකවූවාය.

මේ විමානවස්තු ප්රාකර‍ණයෙහි

පීඨවර්ගනයෙහි සිරිමා විමාන වස්තු වණර්නා ව

කියා නිමවනලදි.

සිංහල විමාන වස්තු ප්ර කරණය. 53

කෙසකාරි විමාන වස්තුව. තවද මේ විමාන වස්තු ප්ර කරණයෙහි පීඨ වර්ග යෙහි කෙසකාරි විමාන වසතුව නම් කවරැයත්;-

සුර නර විහගගණාකීර්ණැ අමෘතඵල හරිත කල්ප වෘක්ෂයක් වැනි සර්වෙඥ රාජොත්තමයාණන් වහන්සේ එක් සමයෙක්හි කසී රට බරණැස් නුවර ඉසිපතනාරාමයෙහි වැඩ වසන සේක. එකල්හි භික්ෂු්හු පූර්වා හ්න සමයෙහි මනාකොට හැඳ පෙරව කයින් සිවුර හා අතින් පාත්රලය ගෙන පිඬු පිණිය බරණැස් නුවරට වඩනාහු එම නුවර නාම ගොත්රපයෙන් අප්ර සිද්ධව එක්තරා බ්රාසහ්මණයෙකගේ දොරකඩ සමීපයෙන් වඩනාහ. ඒ ගෙයි වසන්නා වූ බමුණාගේ දොරකඩ සමීපයෙන් වඩනාහ. ඒ ගෙයි වසන්නා වූ බමුණාගේ කෙසකාරි නම් කුමාරිකා තොමෝ ගෘහද්වාරයෙහි මෑණියන් හිස උකුණන් හරිමින් සිටියාය. එදවස් ද පා සිවුරු ගෙන දොර සමීපයෙන් පිඬු පිණිස වඩනා භික්ෂු්න් දැක ඒ කුමාරිකාවෝ මෑණියන් අතින් විචාරන්නී, ‘මෑණියන් වහන්ස! මේ භික්ෂුිහු පැවිදිවූ බවක් මුත් ප්රතථම නව යෞවන වයසින් යුක්තයහ. යහපත් දර්ශිනීයවූ රූප ශ්රිව ඇත්තාවූ සුකුමාලව ශරීර වර්ණව ඇත්තාහ. මේ ලොකයෙහි මහණවීමට කාරණාවු පරිහානි සතරක් ඇත්තාහ. එයින් එක් පරිහානියකත් මේ පැවිද්දන් කෙරෙහි නැතැයි සිතමි. මොහු කමක් දැක කමක් පිණිස ගිහි ගෙය හැර පැවිදිවූවාහුදැ?”යි මෑණියන් අතින් විචාළීය. එබස් අසා ඒ කෙසකාරි කුමාරිකාවගේ මෑණියෝ කියන්නාහු, “දියණියෙනි! මේ ලොකයෙහි මහා සම්මත රජහු පටන් අසංකීර්ණනව පැවත ආවාවූ ශාක්යන කුල තිලකයක් වැනිවූ ශ්රමද්ධොදන මහා රාජොත්තමයන්ගේ පුත්රවවූ උදාරතර මහා සම්පත් ඇති හෙයින්ද දිව්යද සෙනාවක් සේ රූපශ්රිතන් අග්රූප්රා ප්තවූ ශාක්යද කොළිය දෙනුවර වාසීවූ නොයෙක් දහස් ගණන් ඤාති රාජ සමූහයක් ඇති හෙයින්ද ‍භොග ව්යීසන ඤාති ව්යඤසනාදී කිසි පරිහානියක් නැතිව සත් දවසකින් ලබන්ට තිබූ සක්විති රාජ්යසය හැර මහෙශාක්යා රාජකුලයෙන් නික්ම පැවිදිව සර්ව ධර්ම යන් සර්වාතකාරයෙන් දත්තාවූ ශාස්තෘවූ ගෞතම නම් බුදුකෙනෙක් මේ ලොකයෙහි පහළවිය, ඒ සියල්ල දත් බුදුරජාණන් වහන්සේ මෙසේ බණ වදාරණ සේක. කෙසේද යත්?” පය්යාදත් ප්ති ධර්මවයන් සර්වවභාගයෙන් සුන්දනර බැවින් එක ගාථාවෙක්හි ප්රකථමපාද වශයෙන් ද එකානුසන්ධි්ක සූත්රසයෙහි නිදාන වශයෙන්ද නා නා සන්ධිපක සූත්රදයෙහි ප්රනථමානු සන්ධිස වශයෙන් ආදියෙහි ශොභනවූ හෙයින් ද්විතීය තෘතීය පාදයෙන්ද නිදාන නිගමනයන්ගේ මධ්ය‍යෙහි සමථ විදර්ශධනා මාර්ගී ඵලයෙන්ද නොහොත් විදර්ශනනා මාර්ග යෙන්ද ධර්මන සුධර්මගයෙන්ද ප්ර්ත්යෙෙකබොධි ඥානයෙන්ද ප්රාතිපත්තියෙන්ද

54 සිංහල විමාන වස්තු ප්ර කරණය.

අර්ත්ථය ශ්රෙද්ධියෙන්ද මධ්යදයෙහි ශොභන හෙයින්ද පශ්චිම පාදයෙන්ද නිගමනයෙන්ද නිර්වාෙණයෙන්ද සංභ සුප්ර්තිපත්තියෙන්ද ශ්රා වක බොධි ඥානයෙන්ද ප්රවතිපත්ති ඵලකෘත්ය් ශුඞීයෙන්ද අවශානයෙහි ශොභනවූ හෙයින්ද යන මේ ත්රිදවිධ කල්යාඵණයෙන් යුක්තව මේ ශාසන ධර්මපය ප්රවකාශකරන්නාවූ අර්ත්ථත රහිත අත්තපාත ස්ත්රිඵ පුරුෂ වර්ණවනාව හැර ස්මෘති පස්ථානාදි නිශීත තෛය්යාත් ණික දෙශනාව පවත්වන හෙයින්ද මහාශ්රාාවක කාත්යා යන මහාස්ථවිර භාෂිතවූ තෛරුක්ති ක්රදමයෙන්ද සංකාශන ප්රාකාශන විවරණ විභජන උත්තාතිකරණ ප්ර්ඥාපත්යානර්ත්ථශපද සමායොගයෙන් අර්ත්ථම ගම්භීර පතිවෙධ ගම්භිරත්ව යෙන්ද අර්ත්ථ් සහිතව ද්රශවිඩ කිරාත යවන පාරසිකාදි භාෂාවන් සේ එක විප්රෛක‍ාර ව්යසඤ්ජන මාත්රශයක් නොවී ශිථිල ධනිතාදිවූ දශවිධ ව්යාඤ්ජනයෙන් සම්පූර්ණ‍ බැවින්ද අක්ෂනර පදව්යරඤ්ජනක නිරුක්කි නිර්දේශයෙන්ද ව්යරඤ්ජන සම්පන්නවූ ප්රෂක්ෂෙවපවූ අනුක්ති ව්යකවදාර්ත්‍ෙශයන් නැති බැවින්ද ශීල සමාධි ප්ර ඥාදී ප්රඤභෙද ධර්මාරවග සමාගමයෙන්ද හාත්පසින්ම පරිපූර්ණශවූ පරිත්යාරගවූ සං‍ක්ලෙශ ධර්මමයක්හුගේ අභාවයෙන්ද නිර්දොෂ බැවින්ද දෘෂ්ටිමානාද්යුාප‍ක්ලේශාභාව වෘත්ත දුඃඛනිස්සරණ ප්රගවෘත්ති ලොකාමිශ නිරපෙක්ෂනත්වාුදි හෙතුයෙන්ද අත්ය න්ත නිර්මකලවූ ශ්රෙදෂ්ඨාර්ත්ථප බ්රනහ්ම ශබ්දයෙන්ද වාච්යකව බුද්ධපත්යෙයක බුද්ධශ්රා්වකයන්ගේ චරියාව යයි කියන ලද ශාසන මාර්ග් බ්ර්හ්මචය්යාත්ය ව ප්රාකාශ කෙරෙමින් විනෙය ජනයන් කෙරෙහි පතල කරුණාවෙන් ධර්ම්දෙශනාකොට වදාරණ සේක. ඒ ශාක්යශකුල තිලකවූ බුදුරජාණන් වහන්සේගේ ධර්මනදෙශනාව අසා මහත් රාජ්යශ ශ්රිෙ සම්පත් පවා හැර බොහෝසේම පැවිදි වන්නාහුවේදැ?”යි කීහ. එසමයෙහි සෝවාන් මාර්ග් ඵලයෙහි පිහිටියාවූ මේ සර්වැඥ ශාසනය විශෙෂයෙන්ම දන්නාවූ එක්තරා උපාසක කෙනෙක් ඒ වීථි මහ යමින් සිට උන් කියන කථාව අසා ඔවුන් සමීපයට ගියේය. එකල්හි ඒ බ්රාකහ්මණ කුමාරිකා තොමෝ කියන්නී, “එම්බා උපාසකය! ඤාති ව්යහසනාදි කිසි පර්හානියක් නැතිව ක්ෂේත්ර වස්තු ගව මහිස ධන ධාන්යායදි මහත් වූ උපභොග පරිභොග සම්පත් හැර බොහෝ කුල පුත්රෂයෝ ශාක්යන පුත්රිවූ බුදුරජාණන් වහන්සේගේ සස්නෙහි පැවිදිවෙති. ඊට කාරණා කවරේද? කවර අර්ත්ථවයක් පිණිස කවර වැඩක් දැක, කවර ප්රමයෝජනයක් පිණිස පැවිදි වෙද්දැ?”යි විචාළීය. එබස් අසා ඒ උපාසක තෙම පඤ්චකාමයෙහි ආදීනව සහ නෛෂ්ක්ර්ම්ය”යෙහි ආනිශංසද දක්වන්නේ, “එම්බා කුමාරිකාව! පඤ්චකාම සම්පත්තිය නම් බොහෝකල් නොපවත්නා හෙයින් අතට ගත් දියත්තක් වැන්න, සිහිනෙන් අනුභව කළ භොජනයක් වැන්න, ශොකිරීමය, දුක්ඛය, දොම්මනස්ය ය, උපායාසය

සිංහල විමාන වස්තු ප්ර්කරණය. 55

යනාදීවූ මහත් ඝොර දරුණුවූ සංසාර දුඃඛයට කාරණා වන හෙයින් මහත් ගිනි අඟුරු වළක් වැන්න, දරුණු විෂඝොර සර්පකයකු වැන්න. ළෙහි ඇණි උලක් වැන්න” යනාදීන් පඤ්චකාමයෙහි ආදිනව හා “පඤ්චකාම සම්පත් හැර ගිහිගෙන් නික්ම පැවිදිවීම නම් සසර දුකින් මිදීමට කාරණා වන හෙයින් සිරගෙන් මිදුනාක් වැන්න, අති භයානකවූ අක් මුල් නැති සසර දුකින් මිදීමට කාරණා වන හෙයින් සිංහ ව්යානඝ්රාිදි නොයෙක් උවදුරු සහිතවූ වනාන්තරයකින් නික්ම නිරුපද්රයවූ ස්ථානයකට පැමිණි කෙනෙක් වැන්නැ”යි යනාදීන් පඤ්චකාම සම්පත් හැර නික්ම පැවිදිවීමෙහි ආනිශංසයද ප්රදකාශකෙරෙමින් ඔහුගේ නුවණ පමණින් විස්තර කොට කීයේය. “තවද මේ ත්රිීවිධ රත්නය නම් හිරුට වඩා තෙජො ගුණය, සඳුට වඩා සෞම්ය් ගුණය, ආකාශය සේ අනන්ත ගුණය, මහ මුහුද සේ ගැඹුරු ගුණය, මේ ත්රිුවිධ රත්නය කෙරෙහි ප්රනසන්නවූ තිරශ්චීනාදීන්ට පවා ස්වර්ගු මොක්ෂය සම්පත් දායකවූ මහත් ගුණ ඇත්තේය.” යනාදි රත්නත්ර්යෙහි ගුණද පංච ශීලය රක්ෂාදකිරීමෙන් සිද්ධවන්නාවූ ‍ෛඑහලෞකික පාරලෞකිකභිවෘද්ධියද දෘෂ්ටධාමිමක සාමපරායිකාදි ගුණානිශංස වශයෙන් ප්රෞකාශකොට කීයේය. එකල්හි ඒ බ්රාරහ්මණ කුමාරිකාව එපවත් අසා සතුටු සිත් ඇතිව, “එම්බා උපාසකය! එසේවීනම් අප විසිනුදු ඒ සරණයෙහිද ශිලයෙහිද පිහිටා තා‍ විසින් කියන ලද ගුණානිශංසයට පැමිණෙන්ට පිළිවන්දැ?”යි විචාළිය. එබස් අසා ඒ උපාසක තෙම කියනුයේ “බුදුන් සත්ව යන්ට ප්රචතිෂ්ඨාධාරය, එසේ හෙයින් කුමකින් නොහැකිවන්නේද? ඒකාන්තයෙන්ම හැකිවන්නේය” කියා සරණයද පඤ්චශීලයද දුන්නේය. සමාදන්වූ සරණ සිල් ඇති ඒ කුමාරිකා තොමෝ හෙතු සම්පත් ඇති හෙයින්, “ආචාරින් මින් මතු කුමක් කටයුතුදැ?”යි විචාළීය. හෙතෙම ඈ නුවණ ඇති බව සලකා ‘උපනිශ්ර්ය සම්පත් ඇත්තීය’ යි දැන ශරීර ස්වභාවය දක්වමින් කායගතා සති වශයෙන් ද්වත්තිංසාකාර කර්මමයථානයන් කියා කායවිරතිය උපදවා කායවිරාගයෙන් මත්තෙහි අන්ත්යකතා ප්රතතිසංයුක්ත කථාවෙන් සංවෙග උපදවා විදශ්රරනා මාර්ග යට නිස් පිළිවෙත් කියා ගියේය. ඉක්බිති ඕතොමෝ උපාසකයා විසින් කියන ලද ඒ සියලුම ප්රයවෘත්තිය සිත තබා ප්රබතිකූල මනස්කාරයෙහි ඉලවන ලද සිත් ඇතිව විදර්ශ්නා වඩා අපනීශය සම්පත් ඇති හෙයින් නොබෝ කලකින් ම සෝවාන් ඵලයෙහි පිහිටියාය. ඉක්බිති ඒ කෙසකාරි තොමෝ එයින් පසු නොබෝ කලකින් කාලක්රිියා කොට එම කුශලානුභාවයෙන් තවුතිසා භවනයෙහි ශක්රකදෙවෙන්ර්කොටයාට පරිවාරිකාව උපන්නීය. පරිවාර ස්ත්රීාහු ලක්ෂකයක් පමණ වූහ. ආශ්චය්ය්නීයමත්වූ

56 සිංහල විමාන වස්තු ප්රුකරණය.

රූපශ්රීභන් දිළිහි දිළිහී සිටි දිව්යාිඞගනාව දැක මහත්වූ ප්රීහති සොම්නස් උපදවා සතුටු සිත් ඇතිව ශක්රි දෙවෙන්ර්ව් තෙම ඒ දෙවතා දුව විසින් ගිය දවස කළාවූ සුචරිත කර්මඇය ප්රළකාශ කරවනු කැමතිව “ඉදං විමානං රාචිරං පහස්සරං” යනාදී ගාථා සතරින් විචාළේය.

“ ඉදං විමානං රුචිරං පභස්සරං වෙළුරියත්ථමමහං සත්තං සුන්ම්මිතං, සොවණ්ණ රුක්ඛෙහි සමන්තමොනතා ඨානං ‍මම කම්මවිපාකසම්භවං.

තත්රැණප්පන්නා පුරිමච්ඡරා ඉමා සතං සහස්සානි සකෙන කම්මුනා, තුවංසි අජ්ඣුපගතා යසසයිනි ඔභාසයං තිට්ඨසි පුබ්බදෙවතා.

සසී අධිග්ගසහ යථා විරොචති නක්ඛත්තරාජාරිවතාරකා ගණං, තථෙව ත්වංජ අච්ඡරාසං ගණං ඉමං දද්දල්ලමානා යස්සා විරොචයි.

කුතොනු ආගමම අනොමදස්සනෙ උප්පන්තා ත්වංස භවනං මමායිදං, බ්රපහ්මංච දෙවා තිදසා සඉන්දාකා සබ්බෙ න තප්පාමසෙ දස්සනෙතං.”

යනු හෙයින්, “දස දිග රැස් විහිදෙන්නාවූ රන් කඳින් හා ශාඛාවලින්ද නොයෙක් වර්ණපයෙන්ද බබලන්නාවූ පිපී වැනීගිය මලින් ගැවස ගත්තාවූ අනෙක විධ දිව්යස වෘක්ෂබ පඞක්තියෙන් ගැවසී ගත් හෙයින් ස්වර්ණක වෘක්ෂ පෙළින් ගැවසී ශොභාමත්වු උයන් පොකුනුකල්පවෘක්ෂාකදියෙන් අති රම්ය වූ මෙම ස්ථානයෙහි වෛඩුය්ය්ස් මිණිමයවූ ටැම් ඇත්තාවූ අ‍නෙක විධවූ දිව්යා රත්නයෙන් සුනම්මිතවූ භිත්ති දොර කවුළු සොපාන මාලාකර්ම ලතාකර්මා දියෙන් ශොභාමත්වූ නොයෙක් රැසින් දිළිසෙන හෙයින් ප්ර්භාමත්වූ අති මනොඥවූ මේ විමානය අතිශයින් ශොභිත විය. මේ විමානාධිගෘහිතව උපන්නාවූ එම්බා භද්රාවව! මාගේ මේ ශක්ර. පුරයෙහි මාගේම කර්මන විපාකයෙන් පහළවූ ලක්ෂමයක් පමණ දිව්යායඞගනාවන් හා මේ පුරස්ත්රීනන් මධ්යේයෙහි රූපශ්රීකයෙන් හා ශරීරාලොකයෙන් දසදිගුන් එකාලොක කෙරෙමින් සිටිතීය. “සස ලාඤජනයක් ඇත්තාවූ සියලු නක්ෂ ත්රල තාරකාවන්ට අධිපති හෙයින් නක්ෂසත්රඇ රාජන්වූ චන්ර්්රලතෙම සියලු තාරකාවන්ට අධිපති හෙයින් නක්ෂ ත්රි රාජන්වූ චන්ර්ස ලතෙම සියලු තාරකා සමූහයා අභිභවනය කොට අධිකවූ කාන්තියෙන් යම්සේ අති සිංහල විමාන වස්තු ප්රාකරණය. 57

අතිශයින්ම බබලාද එමෙන් යශශ්රීු ඇති එම්බා භද්රාොව, ති මේ ස්ත්රීහ සමූහයා අභිභවා දිළියෙමින් අතිශයින්ම දීප්තිමත්ව බබලන්නෙහිය. සහමපතී මහාබ්ර හ්මයා මේ තවුතිසා භවනයට පැමිණිකල තවුතිසා වාසීවූ ඉන්රාී ම දි දිව්යරසමූහයා ඒ බ්රතහ්ම රුව බලා යම්සේ තෘප්තියකට නොපැමිණේද එමෙන් තිගේ රූසිරු බලා අපි සියල්ලද තෘප්තියකට නොපැමිණෙම්හ. මෙබඳු රූපශ්රිසයක් ඇත්තාවු අලාමක දර්ශටනියවූ එම්බා දිව්යාපඞගනාව, තී කොයින් අවුත් මාගේ මේ දිව්යිභවනයෙහි උපන්නෙහිද? කවර කුශලයක් කොට මෙබඳු සම්පත්තියක් ලද්දෙහිදැ?”යි විචාළේය. මෙසේ ඒ සක්දෙව් මහරජා‍ණන් විසින් විචාළ ප්රකශ්ණ විස්සර්ජඋනය කරණ දිව්යා ඞගනා තොමෝ මෙසේ කිව.

“ යමෙතං සක්ක අනුපුච්ඡසෙ මම කුතො චුතා ත්වං ඉධආගතාති, බාරානසී නාම පුරත්ථිුකාසිනං තත්ථන අහොසිං පුරෙ කෙසකාරිකා. බු‍ඬෙ ච ධ‍ෙමම ච පසන්තමානසා සංඝෙ ච එකනතිගතා අසංසයා අඛණ්ඩසික්ඛා පදෙ ආගතප්ඵලෙ ස‍ෙමබාධිධ‍මෙම නියතා අනාමයා”

යනුහෙයින්, “ශක්ර දෙවෙන්ර්නසායාණන්වහන්ස, මා ගිය දවස කළ කුශලයත්, ‘කොයින් චුතව මෙහි උපන්නෙහිදැ?” යි කියා පෙරවිසූ තැනුත් කර්මානනුරූප වශයෙන් විචාරණසේක් වීනම් අසා වදාළ මැනව, කසීරට බරණැස් නම් නුවරෙක් ඇත්තේය. මම ඒ නුවර කෙසකාරි නම් බමුණු කුමාරිකාවක් වීමි. එකල්හි බුඬ රත්නය ධම්මරත්න, සංඝරත්නය යන මේ ත්රි විධරත්නය කෙරෙහි ප්ර්සන්නවූ සිත් ඇතිව නොකඩකොට පඤ්චශීලය රක්ෂාත කෙළෙමි. ත්රිෙවිධ ස යොජනයෙන් දුරුව සෝවාන්ඵලයෙහි පිහිටා සංකා රහිතව දාෂ්ටොඝයෙන් එතරව අධිකවූ ක්ලෙශරොගයෙන් මිදී එකාන්තයෙන්ම නිවන්මඟට පැමිණි නිරෝගී සුවපත් වීමි”යි කිව. එබසට සතුටුව ප්රකශංසාකරන්නාවූ සක්දෙව් මහරජාණෝ මේ මතුකියන ගාථායෙන් මෙසේ කීහ.

“ තං ත්යාමභිනන්දානමසෙ සාගතඤ්ච තෙ ධම්මෙනච්ත්වංභ යසසා විරොචසි, බු‍ඬෙ ච ධම්මෙ ච පසන්නමානසෙ සංඝෙ ච එකත්තිගතෙ අසංසයෙ.

අඛණ්ඩසික්ඛාපදෙ ආගතප්ඵලෙ සම්බොධිධම්මෙ නියතෙ අනාමයෙ”ති.

58 සිංහල විමාන වස්තු ප්රෙකරණය.

යනුහෙයින්, “බුද්ධරත්නය, ධම්මරත්නය, සංඝරත්නය, යන මේ ත්රිාවිධ රත්නය කෙරෙහි පහන් සිත් ඇත්තාවූ අචලශ්රෙද්ධාවෙන් යුක්තවූ ශික්ෂාාපද වශයෙන් ශීල සමාධි ප්රහඥාදි ගුණයෙන් සමන්නා ගතවූ පැමිණෙනලද සෝවාන්ඵල ඇති හෙයින් එකාන්තයෙන් නිර්වාසණමාගර්යිට පැමිණියාවූ එහෙයින්ම නිරොගවූ අලාමක දර්ශෙනීයවූ එම්බා භද්රාරව, තී මේ දිව්යදභවනයට ආගමන ඉතා යහපත. තීගේ යම් පරිවාරාදී සම්පත්තියෙක් යසසෙක් ඇත්නම් ඒ සියල්ලම ධර්මවයෙන්ම ජොතිමත් වෙයි. එසේහෙයින් විශෙෂයෙන්ම සතුටුවම්හ”යි කියා ප්රජශංසාකෙළේය. එක්බිති එක් දවසක් මුගලන් මහතෙරුන් වහන්සේ යට කී ක්රයමයෙන් දෙවචාරිකාවෙන් වඩනා දැක ශක්රිදෙවෙන්ර්සතුතෙම මහතෙරුන්වහන්සේ කරා එළැඹ නමස්කාරකොට එකත්පස්ව සිට මෙහි කියනලද ප්රනශ්නයත් විස්සර්ජොනයත් එක්කොට ඒ සියලු ප්රරවෘත්තිය මහතෙරුන්වහන්සේට දැන්වූයේය. මහතෙරණුවෝද ඒ සියල්ල බුදුරජාණන්වහන්සේට සැළකළහ. බුදුරජාණන්වහන්සේ එම කථාව අර්ත්ථොණප්පත්තිූකොට ගෙන එතැන්හි සම්ප්රා්ප්ත පිරිසට ධර්මථදෙශනාකොට වදාළසේක. ඒ ධර්මසදෙශනාව දිව්ය මනුෂ්යේයන් සහිත ලොකයාහට ප්රායොජනය විය.

මේ විමානවස්තු ප්රතක‍රණයෙහි

කෙසකාරී විමානවස්තු වර්ණරනාව

කියා නිමවනලදි.

පරමාර්ත්ථ්ජොතිකා නම් වූ මේ විමානවස්තු ප්රෂකරණයෙහි පළමුවන පීඨවර්ගථ වර්ණොනාවයි.