උග්ගල් අලුත්නුවර

පටුන

• ආරම්භය

• පෙරවදන
• හැඳින්වීම
• ප්‍රාථමික මූලාශ්‍ර
• දැනමුත්තන් සමග කෙරෙන සාකච්ඡා
• ප්‍රාථමික මූලාශ්‍රයන්හි විශ්වස්‍යතාවය හා වලංගුතාවය
  • පුරාණ පුස්කොල ලේඛනය
  • කන්දකුමාර සිරිත
• උග්ගල් අලුත්නුවර ඉතිහාසය හා භූගෝලීය පරිසරය
• උග්ගල් අලුත්නුවර

ජනාවාසවීම සහ ප්‍රාග්ඓතිහාසික උග්ගල් අලුත්නුවර

පුරාණයේ මැදගම වනාන්තරය යනුවෙන් ව්‍යවහාරයේ තිබූ බවට සාධක ඇති මේ පෙදෙස "එතරවා කෝරලය" වශයෙන් හැඳින් වූ පාලන ඒකකයක්ව තිබූ බවද පුරාණ ලේඛන අනුව පෙනේ.වනගහය නිසා මේ පෙදෙස පුරාණයේ සිට සැඟව පැවති විදේශ සතුරු උවදුරුවලදී රජදරුවන් ඇතුළු ප්‍රභූවරුන්ට ආරක්ෂිත පෙදෙසක්ද වී ඇති බව පෙනී යයි. ජාතික ඉතිහාසය හදාරන්නට උපකාරවන ප්‍රකට ලේඛනයන්හි, මේ ප්‍රදේශයේ පුවත් සෙවීම අසීරුය. සමහරවිට තවමත් අප්‍රකටව ඇති පුරාණ ග්‍රන්ථයක් වූ "උත්තරවිහාරවංශය" හෝ "උත්තරවිහාරට්ඨ කතාව" වැනි ග්‍රන්ථතුළ මේ ප්‍රදේශය පිළිබඳව සටහන් තිබෙනවා වන්නට පුළුවන. උග්ගල් කල්තොට, බුදුගල පධානගර, තංජන්තැන්න, කූරගල හා හඳගිරිය වැනි පෙදෙස්වල දක්නට ලැබෙන ඇති ක්‍රි.පූ. 2 හෝ 3 වැනි සියවස්වලට ගිනිය හැකි නටබුන් හා ගිරි ලිපි ලෙන් ලිපි ආදියෙන් අනාවරණය වන තොරතුරු හරිහැටි හඳුනාගන අර්ථකථනය කරමින් පෙළ ගැසිය හැකි සාහිත්‍යමය මූලාශ්‍ර තවම හමුව නොමැත. වරින්වර අපගේ පුරාණ පොත් පත් ගිනිතැබූ අවස්ථා පිළිබඳ වාර්තාවන් ඉතිහාසය තුළ හමුවන හෙයින් බොහෝ ඉතිහාස පුවත් සැඟව පැවතීම අරුමයක් නොවේ. උග්ගල් අලුත්නුවර ආශ්‍රිත ප්‍රදේශයේ පුරාවිද්‍යාත්මක කැනීම් තවමකර නැත. මතුපිටින් ප්‍රකටව පෙනෙන පුරාවිද්‍යා වටිනාකම් සහිත සම්පත් පිළිබඳ විමසීමේ දි මෙය ලංකාවේ මධ්‍යකාලීන යුගයට වඩා පැරණි ජනාවාසයක් නොවන බව පැහැදිලිවේ. එහෙත් මෙයස ප්‍රාග් කේම්බ්‍රීය යුගයට අයත් ‍පුරාණ බිම්කඩක් බැවින් ද ශිෂටාචරවත් මිනිසුන් සිටි බව හැඟවෙන තදාසන්න පෙදෙස් වල කර ඇති පර්යේෂණ වාර්තා පිළිබඳ සලකන විට මේ පෙදෙසේ ද ප්‍රාග්ඓතිහාසික තොරතුරු අනාගතයේදී අනාවරණය කෙරෙනු ඇතැයි අපේක්ෂා කළ හැකිය. මහාචාර්ය දැරණියගල ශූරීන් වැනි විද්වතුන්ගේ ගවේශන මගින් බළන්ගොඩ පෙදෙස ඉතා අතිතයේ සිටම මිනිස් වාසභූමියක්ව පැවති බව පෙන්වා දෙයි. එහෙයින් උග්ගල් අලුත්නුවර ප්‍රාග් ඉතිහාසගත තොරතුරු වඩා නිවැරදිව අනාවරණය අනාගතයට භාරවන්නකි. ක්‍රි.ව.1385 හෙවත් ශකවර්ෂ 1304 සූරිය මහරජතුමා විසින් මැදගම වනාන්තරයේ කතරගම දෙවියන් උදෙසා මෙහි මුල්ම දේවාල ගොඩනැගිලි කර ඇති බව පුරාණ ලියවිල්ලේ සඳහන් වෙයි.

ශලුත්සකන් තුන්සිය වරුසෙට හිමි දුරුතු මසේ පුර සද‍       කාලේ
ගලුත් කඩා කටු කණුමුල් උදුරා සීමා පවුරකි මැද           මාලේ
දිලුත් එරන්කොත් නවයක් තිබුණයි ශක්‍ර පුරය බදු ඒ         කාලේ
දිලුත් ඒ දික්පති සූරිය නෙරපති කෙරව්ව මැදගම          දේවාලේ

වශයෙන් ගමේ ප්‍රකට ජන කවිය ද ජනප්‍රවාදයේ පවතින ජනකතාවන්ද අනුව ගම්පල රාජධානි සමයේ ආරම්භවන ඉතිහාසපුවතක් බවට ආලෝකය ලැබෙයි. මේ අවදිය ගම්පල රාජධානියේ 5 බුවනෙකබාවන් රජකළ සමයයි. මෙහිදී කියවෙන සූරියමහ රජු යන්නේ භාවිතව ඇත්තේ රජවරුන් තමන් හඳුන්වාගත් සූර්ය පොළපත යන අදහස වන්නේ නම් "සමහරවිටක මේ 5 බුවනෙකබාවන්ම විය හැකිය" යන අනුමානයට පැමිණිය හැකිය. 5 වන බුවනෙකබාවන් සීතාවක ආරම්භකයා වශයෙන් කටයුතු කළ රජතුමා බව හෙලි කෙරන මහාචාර්ය රිසිමන් අමරසිංහයන්ගේ පර්යේෂණ(බලන්න, මහාචාර්ය රිසිමන් අමරසිංහ ශූරීන්ගේ සීතාවක පිළිබඳ පර්යේෂණ මගින් අනාවරණය කරගත් තොරතුරු අනුව රචනා කර ඇති අගනා පර්යේෂණ නිබන්ධනය "සීතාවක උන්නතියේද අවනතියේද සමහර අංශ පිළිබඳ විමර්ශනයක්" 1998 කර්තෘ ප්‍රකාශනය) ද සැලකිල්ලෙන් කියවනවිට මැදගම වනාන්තරය වැනි ස්වාභාවික රැකවරණ සලසා ගත හැකි ප්‍රදේශයක් පිළිබඳ මේ රජුගේ අවධානය යොමුවන්නට ඇතැයි සිතීම සාධාරණය. සතුරු ආක්‍රමණ නිසා රාජධානි නිරිත දිගට සංක්‍රමණය වෙමින් පැවති යුගයක් වූ මෙකල මැදගම වනාන්තරය රජ දරුවන්ගේ රැකවරණයට වැදගත් වූ ප්‍රදේශයකි. කෙසේ වුවද කඳුකර රජ පෙළපතක් ගැන වෙනමම තොරතුරු ද මේ සමයේ දක්නට හැකි බව ගඩලාදෙනිය වැනිස්ථානවල ඇති ශිලා ලිපිවලින් පැහැදිලිවෙයි. ඒ අනුව "මැදගම්නුවර" හෝ "මැද්දෙගම්නුවර" පවතින්ට ඇති ප්‍රාදේශීය රාජධානියක් පිළිබඳ ඉඟි පුරාණ ලියවිල්ලේ මෙන්ම අලගියවන්න මුකවෙටි රචනා කළැයි සැලකෙන "කුස්තන්තීනු හටන" අනුවද අනුමාන කළ හැකිය. මේ මැදගම්නුවර හෝ මැද්දේගම්නුවර යනු උග්ගල් අලුත්නුවරට ආසන්නව ඊට උතුරෙන් දෙතනගල කඳු පාමුල අදත් සැඟව පිහිටියා වැනි ගම් පෙදෙසකි. බළන්ගොඩ පින්නවලට කිට්ටුව පිහිටි මැද්දේගම නමින් දැනට හඳුන්වන එය පුරාණ නුවරක් බවට ලිඛිත මෙන්ම ජනවහර අනුවද සාක්ෂි සැපයේ. (මෙහිද පුරාවිද්‍යා ගවේශන තවම සිදුවී නැත.) එය රාජධානියක්ව තිබියදී කොන්සතන්තීනු ද සා නොරොඤ්ඤා නමැති පෘතුගීසි සෙන්පතියා විසින් ගිනිබත් කර වනසා රජදරුවන් පළවා හැරි බව කියවේ. මද්දේගමට යන ගමන් මාර්ගයේ පිහිටි කණතිරියන්වෙල ශ්‍රී මහා බෝධිරායාණන් වහන්සේද ගිනිබත්කළ හෙයින් එදා සිට එය හැඳින්වෙන්නේ කොට බෝධිය වශයෙනි. 1620 දී පමණ සිදුවී ඇති මේ සටන් පිළිබඳ විස්තර කුස්තන්තීනු හටනේ දැක්වෙයි. එහි සඳහන් ආකාරයට මල්වාන, කුරුවිට, සපරපුර(රත්නපුර)නිවිතිගල, සංවාන(හංවාන)හරහා බළන්ගොඩ දක්වා පැමිණි නොරොඤ්ඤා ඇතුළු පිරිස එතැනින් මැද්දෙගමට පැමිණ රාජධානිය විනාශකර මග දිගට හමුවන ගම් බිම් ද ගිනිතබමින් ඉඹුල්පේ දක්වා පැමිණි බව කියවේ. මේ පැමිණි මග දෙනගංඔය නිම්නයයි. පුරාණ වලව්වල නෂ්ටාවශේෂ මෙන්ම තවමත් ඇති පුරාණවලව් කීපයක් වන අතර පුරාණයේ හිඳුවා ඇති බෝධීන් ද හමුවේ. ඉඹුල්පේට නුදුරු පස්සරමුල්ලේ ඇති එයින් එක් බෝධියක් හත්බෑව බෝධිය (කත් බෑව → හත්බෑව) නමි. එය පුරාණයේ කත් කරුවන් ගිමන් හැරි ස්ථානය ලෙස ජනප්‍රවාදයේ පවතී. එහෙත් මැදගම වනාන්තරයේ ඒ වන විටත් ඉදිව තිබූ උග්ගල් අලුත්නුවර දේවාලය හමුවී නැත. ඉඹුල්පේට ඉතා ආසන්න වුවද අලුත්නුවර පිහිටියේ උස්බිමක් සහිත ඝනවනාන්තරයකින් වැසීගෙන බැවින් රජමහා විහාරය හා දේවාලය මුණ ගැසී නැත. තවත් අතකින් මෙය ඒ වන විටත් ජනාවාස වෙමින් පැවති ප්‍රදේශයක් විය. ඒ බව පැහැදිලි වන්නේ මෙහි වැසි බොහෝ දෙනකු තම මීමුත්තන් නුවරින් පැමිණ පදිංචි වූ බවක් පවසන හෙයිනි. දැනටත් ප්‍රවේනි රාජකාරිවල යෙදෙන ඇතැමුන්ගේ වාසගම් වල "කෝට්ටයා කන්ද, උඩගම, පින්නවල, ඇටවකවෙල" වැනි පූර්වයේ යෙදෙන පද හඟවන්නේ ඒ අය මැදගම් නුවරින් පැමිණී අය වන බවකි. අද ද නෑකම් ඇති මැද්දේගම හා උග්ගල් අලුත්නුවර වැසියෝ වෙති. රොබට් නොක්ස් එදාහෙලදිව ගැන කරන විස්තර වල මහනුවර රාජධානියෙන් නිරිත දිග පෙදෙස් ඝන වනාන්තරයෙන් වැසී තිබුණ බවත්, වනය හෙලි කිරීම තහනම් කර ඒවා පාලනයට නිලධාරීන් පවා පත්කරතිබුණ බවත් හෙලිවෙයි. ඒ අනුව 1660 වැනි කාලයක වුව ද මේ පෙදෙස පැවත ඇත්තේ ඝනවානන්තරයට මැදිව බව පෙනේ. තවද පාරවල් විශාල සංඛ්‍යාවක් වුවද එකම පාරකවත් දෙදෙනකුට පේලි ගැසී යාමට නොහැකිබවත් එක්කෙනා පස්සේ එක්කෙනා බැගින් ආයුතු බවත් රොබට් නොක්ස් කියයි. රටේ අස්සක් මුල්ලක් නෑර රොබට් නොක්ස් ඇවිද ගියද කිසි දිනක මැදගම වනාන්තර පෙදෙසට පැමිණ ඇති බවක් නොකියවේ. 1385 යට කී සූරිය මහරජතුමා මැදගම දේවාලය කර ඇත්තේ ගැට්ටොපාන වන්නිරාල්ත් මැදගම බණ්ඩාරත් සැලකළ පුවත අනුවය. මේ 5 වන බුවනෙක බාවන් නම් මැදගම බණ්ඩාර යනු එවකට තිබූ මැද්දේගම රහස් මාලිගයේ සිටි ප්‍රාදේශීය නායකයා විය හැකිය. ගට්ටපාන වන්නිරාල යනු මැදගම දේවාලයට ආසන්නයේ පදිංචිව සිටි වනාරක්ෂක නිළධරියා විය හැකිය. බඩහැල වන්නියා යනුවෙන් ද හඳුන්වන කෙනෙකු බ්‍රාහ්මණයන් සමග දේවාභරණ පිළිගැනීමට ගිය බව ලේඛනය කියයි.